SKKN vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong rèn luyện đạo đức ở lớp 10c trường THPT như xuân 2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂN 2

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TRONG RÈN LUYỆN ĐẠO
ĐỨC HỌC SINH Ở LỚP 10C TRƯỜNG THPT NHƯ XUÂN II”

Người thực hiện: LÊ THẾ MẠNH
Chức vụ: Giáo viên
SKKN: Công tác chủ nhiệm lớp

THANH HÓA, NĂM 2019
1


MỤC LỤC
NỘI DUNG
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
II. Mục đích nghiên cứu
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1. Đối tượng.
2. Phạm vi nghiên cứu.
3. Phương pháp nghiên cứu.
4. Thời gian thực hiện.
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường THPT
II. Những yếu tố cần có để trờ thành người giáo viên chủ nhiệm tốt
III. Đặc điểm tình hình lớp 10C
1. Thuận lợi
2. Khó khăn

IV. Biện pháp thực hiện
1. Lựa chọn ban cán sự lớp.
2. Phối hợp chặt chẽ với nhà trường - gia đình - xã hội trong việc giáo dục
học sinh.
3. Phối hợp với giáo viên bộ môn.
4. Theo dõi chéo giữa các tổ.
5. Giáo dục đạo đức học sinh thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm.
6. Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt
7. Xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS:
V. Kết quả
PHẦN III. KẾT LUẬN

Trang
03
04
04
04
04
04
04
04
05
05
06
07
07
07
08
09
09

10
11
12
13
14
15
17

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
2


Nhà trường nói chung và trường THPT nói riêng chính là môi trường quan
trọng trong việc rèn luyện, hình thành nên tri thức và nhân cách của mổi học sinh.
Ở lứa tuổi này, các em đã lớn, có những hiểu biết nhất định và cũng có những biến
đổi lớn trong tâm sinh lí theo từng năm học. Vì vậy, bên cạnh việc chú trọng truyền
thụ những tri thức khoa học cho các em, việc quan tâm đến hoạt động “đức dục”
cũng là một việc làm cần thiết để góp phần giúp các em trở thành một con người
toàn diện có đủ cả đức lẫn tài trước khi bước ra ngoài xã hội, cộng đồng. Việc
truyền thụ cho học sinh những tri thức khoa học là nhiệm vụ chung của tất cả các
giáo viên bộ môn ở mọi ngành khoa học được giảng dạy qua các phân môn, còn
hoạt động “đức dục” góp phần hình thành nhân cách, đạo đức cho học sinh vai trò
quan trọng nhất là ở người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Ở trường THPT,GVCN lớp là người chịu trách nhiệm thực hiện mọi quyết
định quản lý của hiệu trưởng đối với lớp và các thành viên trong lớp. GVCN lớp là
người đề ra kế hoạch, tổ chức cho lớp mình thực hiện các chủ đề theo kế hoạch và
theo dõi, đánh giá việc thực hiện của các học sinh.
Như vậy, trong số tất cả các giáo viên tham gia vào hoạt động giáo dục của
lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp chính là người trực tiếp, thường xuyên gần gũi với các

em nhất. Bên cạnh những giờ dạy trên lớp giáo viên chủ nhiệm còn có những giờ
chào cờ, giờ sinh hoạt hàng tuần để triển khai những công việc chung của trường,
của lớp và để giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh. Với nhiệm vụ và vai trò
như thế, có thể khẳng định, người giáo viên chủ nhiệm lớp chính là người quan
trọng nhất trong nhà trường trong quá trình tổ chức, giáo dục, hình thành sự phát
triển nhân cách, hình thành đạo đức của học sinh.
Để thực hiện tốt vai trò và nhiệm vụ của mình, GVCN lớp phải biết phối hợp
với các GV bộ môn, chỉ huy quản lý học sinh trong lớp học tập, lao động, công tác.
Chủ nhiệm cũng là người phối hợp với các tổ chức, đoàn thể trong trường trong đó
quan hệ nhiều ở cấp THPT là Đoàn trường, chi đoàn GV, hội CMHS, để làm tốt
công tác dạy- học- giáo dục HS trong lớp phụ trách.
Tuy nhiên, trong thực tế vẫn có những quan niệm sai lầm về chức vụ của giáo
viên chủ nhiệm lớp chưa tương xứng với tầm quan trọng của chức vụ này, chưa
đúng với các văn bản luật cũng như các văn bản quản lí giáo dục quy định và thậm
chí có cả những phương pháp giáo dục đã lỗi thời không còn phù hợp trong thời đại
mới...
Vì vậy, những sáng kiến để tăng hiệu quả công tác chủ nhiệm thực sự rất đáng
quý và cần được phổ biến, nhân rộng. Từ thực tiễn đó, trong năm học 2018 - 2019
này, tôi xin mạnh dạn nghiên cứu đề tài:
“Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong rèn luyện đạo đức học sinh ở
3


lớp 10C Trường THPT Như Xuân II”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò của GVCN lớp trong công tác
giáo dục đạo đức HS để đề ra những giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện “trí dục” và “đức dục” cho học sinh ở trường THPT.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng

Nghiên cứu thông qua quá trình chủ nhiệm lớp.
2. Phạm vi nghiên cứu.
Nghiên cứu trong phạm vi lớp 10C Trường THPT Như Xuân 2, huyện Như
Xuân, tỉnh Thanh Hóa
3. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Thu thập những thông tin lý luận của vai trò của người GVCN lớp trong
công tác giáo dục đạo đức HS trên các tập san giáo dục, các phương tiện thông tin
đại chúng, các tài liệu tham khảo trên Internet....
- Phương pháp quan sát:
Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
- Phương pháp điều tra:
Trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, hội cha mẹ học sinh (CMHS),
Đoàn Thanh niên, bạn bè và hàng xóm, láng giềng của HS.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
+ Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường.
+ Tham khảo kinh nghiệm của các GVCN của các trường bạn.
+ Tham khảo những kinh nghiệm của các GVCN lớp khác trong nhà trường.
- Phương pháp thử nghiệm:
Thử áp dụng các giải pháp vào công tác rèn luyện đạo đức học sinh ở lớp 10
C trường THPT Như Xuân II – Như Xuân – Thanh Hóa, năm học 2018-2019
4. Thời gian thực hiện. Bắt đầu : 25/ 08 /201 8 đến 25/ 05/ 2019

PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP TRONG TRƯỜNG
4


THPT
Trong nhà trường THPT, vai trò và chức năng của người GVCN không hoàn

toàn giống với các cấp học dưới. Vậy vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của người
GVCN trong trường THPT là những gì? Đây là điều mà không phải người giáo
viên chủ nhiệm nào cũng nắm hết được, đặc biệt là ở những giáo viên mới vào
nghề. Trong thực tế, có những giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp nhưng đã
không ý thức được hết nhiệm vụ và vai trò quan trọng của mình. Ví dụ như chưa đi
dự giờ các GVBM trong lớp khi mình thấy cần để nắm rõ hơn tình hình học tập của
lớp hay cũng chưa biết rằng việc cần phải thường xuyên liên lạc với phụ huynh học
sinh để thông báo kết quả học tập của HS để từ đó tìm ra phương pháp giáo dục tốt
hơn là một việc làm vô cùng cần thiết,... Vì thế GVCN trước hết ta cần nắm được
những nhiệm vụ, quyền hạn và vai trò của mình
Về nhiệm vụ, giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT có những nhiệm vụ
chính là: Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội dung,
phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh, với
hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng học
sinh; Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; Phối hợp chặt
chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc học tập,
rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy động
các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường; Nhận xét, đánh giá và xếp
loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh; đề
nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm
về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm và học
bạ học sinh; Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
Ngoài ra, người GVCN lớp cũng phải thực hiện đẩy đủ những nhiệm vụ của một
giáo viên bộ môn theo môn dạy của mình như: Dạy học và giáo dục theo chương
trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch dạy học; quản lý học sinh trong các hoạt động
giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu
trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục; tham gia nghiên cứu khoa học sư
phạm ứng dụng,...
Về quyền hạn, giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT có những quyền hạn

chủ yếu sau: Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp mình;
Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ luật khi giải
quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình; Được dự các lớp bồi
dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm; Được quyền cho phép cá nhân
học sinh nghỉ học không quá 3 ngày liên tục; Được giảm giờ lên lớp hàng tuần theo
5


quy định khi làm chủ nhiệm lớp. Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm lớp cũng
được hưởng đầy đủ những quyền khác của một giáo viên bộ môn như: Được nhà
trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh; Được
hưởng mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần và được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ theo
các chế độ, chính sách quy định đối với nhà giáo,...
Từ những nhiệm vụ và quyền hạn đã nêu ở trên, ta có thể thấy rằng vai trò của
người giáo viên chủ nhiệm lớp là hết sức quan trọng. Ngoài chức năng, nhiệm vụ
của một giáo viên bình thường, giáo viên chủ nhiệm còn là người quản lý toàn bộ
hoạt động giáo dục của lớp mình.Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu nối giữa Ban giám
hiệu nhà trường với học sinh, cha mẹ các em và đoàn thể mà các em sinh hoạt.
Nắm vững được nhiệm vụ, quyền hạn và vai trò của mình có nghĩa là người
giáo viên chủ nhiệm đã nắm được chiếc chìa khóa để có thể trở thành một giáo viên
chủ nhiệm tốt. Qua đó, góp phần quan trọng vào thành công của nhà trường trong
công tác giảng dạy và giáo dục đạo đức cho học sinh.
II. NHỮNG YẾU TỐ CẦN CÓ ĐỂ TRỜ THÀNH NGƯỜI GIÁO VIÊN
CHỦ NHIỆM LỚP TỐT.
Trong nhà trường THPT, GVCN là cán bộ quản lý lớp cho nên người dạy giỏi
và người chủ nhiệm giỏi không nhất thiết là một. Trong giảng dạy chuyên môn,
người giáo viên giỏi là người giáo viên có kiến thức vững vàng về môn học của
mình, có phương pháp dạy học hợp lí, có năng lực truyền thụ tốt tới học sinh,... còn
đối với công tác chủ nhiệm lớp, tố chất quan trọng nhất để trở thành một người giáo
viên chủ nhiệm lớp tốt không phải là kĩ năng mà chính là tình thương yêu học sinh

và năng lực quản lí. Cũng như hiệu trưởng, chủ nhiệm lớp phải nghiêm túc và cần
một bộ óc kế hoạch hoá. Mọi công việc của lớp người giáo viên chủ nhiệm cần phải
có những kế hoạch rõ ràng. Và khi đã có kế hoạch cụ thể cho từng hoạt động giáo
dục rồi thì phải lao vào làm. Thấy đúng thì tổng kết và áp dụng tiếp, thấy sai phải
điều chỉnh kế hoạch kịp thời hoặc huỷ bỏ theo quy trình: xây dựng kế hoạch - thực
hiện kế hoạch - kiểm tra kế hoạch - tổng kết và vạch kế hoạch mới. Rất cần ở chủ
nhiệm lớp các phẩm chất nhiệt tình, sâu sát, cần cù, trí nhớ tốt, quan sát tinh, tâm lí
giỏi, có khả năng xây dựng đội ngũ cán bộ học sinh. Nhưng điều cốt yếu nhất là
phải đối xử với học sinh chân thật và bằng tình yêu thương, sự công bằng. Giáo
viên chủ nhiệm phải vừa là người thầy, vừa là người anh, người chị, người cha,
người mẹ thứ hai, là bạn của mỗi học trò.
Bên cạnh đó, người giáo viên chủ nhiệm tốt phải là tấm gương sáng cho HS
noi theo. Đối với học sinh trong trường học nói chung và trong trường THPT nói
riêng, mỗi lời nói, hành động, việc làm,... của người giáo viên chủ nhiệm lớp đều sẽ
tác đổng, ảnh hưởng rất nhiều đến việc hình thành đạo đức và lối sống, nhân cách
6


của học sinh. Vì vậy, nhất thiết mỗi người giáo viên chủ nhiệm phải là một tấm
gương sáng cho HS noi theo. Để làm được điều này, theo tôi, mỗi giáo viên chủ
nhiệm lớp (cũng như giáo viên bộ môn) cần phải thực hiện nghiêm túc những quy
định về đạo đức, tác phong nhà giáo. Chẳng hạn như để trở thành tấm gương sáng
về lối sống, cung cách ứng xử với mọi người trong xã hội cho học sinh thì người
giáo viên cần phải có lối sống trung thực, lành mạnh, những ngôn ngữ, cử chỉ, hành
động phải lịch sự, có văn hóa chứ tuyệt đối không được có những lời nói khiếm
nhã, có những hành động, lối ứng xử, thái độ không đẹp trong đời sống. Hay như
muốn học sinh chăm chỉ lao động trong hoạt động lao động của lớp thì giáo viên
không nên chỉ đóng vai trò là người điều hành, chỉ đạo mà còn nên lao động cùng
với lớp để từ đó học sinh nhìn vào tấm gương của mình mà chăm chỉ lao động
hơn,...

Nhưng không chỉ có thế, người giáo viên chủ nhiệm tốt còn phải là người biết
thông cảm và chia sẻ những khó khăn của các em. Trả lời những câu hỏi của các em
một cách thấu đáo (nếu chưa có câu trả lời, hứa sẽ tìm câu trả lời chính xác). Cho
các em biết là các em có thể điện thoại cho thầy cô để nói chuyện hay hỏi bài vở
(cách làm bài, giải thích chữ khó, cách trả lời ...). Hỏi các em về những khó khăn
trong đời sống, những khó khăn ở trường... giúp các em giải quyết những khó khăn
này. Trong lớp học hay ngoài lớp học, thầy cô còn phải đóng vai người anh, người
chị mà các em có thể tin tưởng, nhờ cậy được. Qua đó, các em sẽ biết sống nhẫn
nại, kiên trì và giàu lòng nhân ái.
III. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH LỚP 10C
Năm học 2018 - 2019, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 10C trường THPT
Như Xuân II –Như Xuân – Thanh Hóa.
1.Thuận lợi
- Được sự lãnh, chỉ đạo và quan tâm ngay từ đầu của Chi bộ, Ban giám hiệu
nhà trường; phối hợp của các tổ chức đoàn thể và GVBM
- Bản thân tôi đã có hơn 10 năm công tác trong ngành và có nhiều năm làm
công tác chủ nhiệm lớp. Tôi đã tích lũy được một số kinh nghiệm về công tác chủ
nhiệm lớp. Luôn có lòng yêu nghề, mến học sinh và học hỏi những đồng nghiệp để
đưa các mặt chất lượng của lớp lên cao.
- Đa số HS ngoan hiền, có ý thức học tập và rèn luyện tu dưỡng đạo đức.
2. Khó khăn:
- Đa số học sinh có học lực trung bình, điểm tuyển sinh vào 10 thấp. Có nhiều
học sinh sống ở địa bàn xa trường ( Xuân Hòa, Xuân Bình)
- Hơn 1/2 học sinh trong lớp là học sinh con em dân tộc ( Thái, Thổ, Tày..); Ý
thức rèn luyện đạo đức của nhiều em chưa cao
7


IV- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Lựa chọn ban cán sự lớp.

a. Cơ sở lựa chọn:
- Căn cứ vào hồ sơ học bạ của HS, thi tuyển đầu vào
- Căn cứ vào sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu mỗi
năm học.
b. Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp:
- Ban cán sự lớp đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước Nhà trường về toàn
bộ hoạt động học tập, rèn luyện, đời sống của lớp trong thời gian học. Ban cán sự
lớp do tập thể lớp bầu ra, được GVCN quyết định công nhận. Nhiệm kỳ của Ban
cán sự lớp là một năm.
- Cơ cấu của Ban cán sự lớp gồm:
+ Lớp trưởng.
+ Lớp Phó học tập.
+ Lớp Phó văn thể.
+ Lớp Phó lao động.
+Tổ trưởng tổ 1, 2, 3, 4.
- Nhiệm vụ của lớp trưởng: Lớp trưởng là người điều hành, quản lý toàn bộ
các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp, cụ thể:
+ Tổ chức, quản lý lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo quy
định của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, Sở GD & ĐT và Nhà trường;
+ Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh quy chế, quy định,
nội quy về học tập và sinh hoạt của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, Sở GD & ĐT và Nhà
trường. Xây dựng và thực hiện nề nếp tự quản trong HS;
+ Tổ chức, động viên giúp đỡ những HS gặp khó khăn trong học tập, rèn
luyện và đời sống;
+ Chịu sự điều hành, quản lý của trực tiếp của GVCN lớp;
+ Chủ trì các cuộc họp lớp để đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bình xét
học bổng, đề nghị thi đua khen thưởng đối với tập thể và cá nhân HS trong lớp.
- Nhiệm vụ của các lớp phó:
+ Ðôn đốc sinh viên đi học đầy đủ, đúng giờ, đảm bảo học tập nghiêm túc
+ Ðiểm danh, ghi sổ đầu bài đầy đủ, kịp thời

+Lập danh sách HS thuộc diện đối tượng ưu tiên, hoàn cảnh khó khăn, báo
cáo với giáo viên chủ nhiệ
+Tổ chức và quản lý HS thực hiện lao động XHCN và các hoạt động liên
quan đến sinh hoạt đời sống vật chất và tinh thần của lớp
+Tổ chức động viên, thăm hỏi những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, ốm
8


đau, tai nạn...
- Nhiệm vụ của Bí thư Đoàn :
+ Nắm bắt và tiếp thu những thông báo, chỉ thị của Đoàn trường để kịp thời
triển khai cho Đoàn viên trong chi đoàn thực hiện đầy đủ
+Thực hiện các phong trào ủng hộ, quyên góp… do huyện Đoàn và Đoàn
trường phát động.
2. Phối hợp chặt chẽ với nhà trường - gia đình - xã hội trong việc giáo dục
học sinh.
a. Cơ sở lí luận
Nhà trường, gia đình và xã hội đều có vai trò quan trọng trong giáo dục phẩm chất
chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh. Các phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống
của con người nói chung, HS nói riêng được hình thành và phát triển trong các môi
trường: gia đình, nhà trường và xã hội. Để làm tốt việc giáo dục phẩm chất chính
trị, đạo đức, lối sống cho HS THPT phải kết hợp chặt chẽ với gia đình.
Nhà trường, gia đình và xã hội có vai trò giáo dục khác nhau đối với sự hình thành
và phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của HS. Trong mối quan hệ đó
thì nhà trường được xem là trung tâm, chủ động, định hướng trong việc phối hợp
với gia đình và xã hội. Nhà trường là môi trường giáo dục toàn diện nhất, là cơ
quan nhà nước thực hiện chức năng giáo dục chuyên nghiệp nhất nên nhà trường
nhà trường là lực lượng giáo dục có hiệu quả nhất, hội tụ đủ những yếu tố cần thiết
để có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia đình và xã hội.
Tuy nhiên,có một thực trạng tồn tại là các tệ nạn xã hội như lô đề, cờ bạc,

nghiện hút ,chơi game online v.v … cũng xuất hiện, làm đảo lộn vẩn đục môi
trường giáo dục đạo đức, không ngừng ảnh hưởng đến đạo đức, nhân cách và lối
sống của HS. Nhà trường dù là một pháo đài vững chắc nhưng vẫn có thể bị "tập
kích" từ phía ngoài. Nhà trường không phải là một ốc đảo tách khỏi xã hội, tách xa
thực tiễn. Thực tiễn cuộc sống, nhất là cuộc sống xã hội đang có các nhân tố của
kinh tế thị trường tác động đến nhà trường, có lúc nhẹ nhàng, có khi sôi động dồn
dập. Xã hội ô nhiễm, luồng văn hoá ngoại lai, đồi truỵ, bạo lực... len lỏi vào mọi
tầng lớp nhân dân đã rất dễ gây ấn tượng và phản ảnh sâu đậm đối với trẻ.
b. Biện pháp thực hiện.
- Phối hợp với nhà trường: GVCN lớp cần thường xuyên báo cáo đầy đủ,
trung thực về tình hình lớp theo từng tuần với Giám hiệu trực trường. Khi lớp có
học sinh cá biệt, học sinh chậm tiến cần thường xuyên báo cáo với Ban giám hiệu
nhà trường về tình hình của học sinh đó để tìm phương pháp giáo dục hợp lí nhất,
có hiệu quả nhất
- Phối hợp với gia đình học sinh: GVCN lớp thường xuyên có mối liên hệ và
9


phối hợp với gia đình học sinh thông qua một số biện pháp chủ yếu :
+ GVCN lớp cần nắm được đầy đủ tên tuổi, nghề nghiệp, quê quán, nơi ở,
đặc điểm gia đình của từng gia đình học sinh để hiểu từng học sinh hơn và khi cần
thiết có thể đến nhà học sinh thăm hỏi, động viên, hoặc gặp trực tiếp phụ huynh để
bàn về việc học tập, rèn luyện đạo đức của học sinh ở trường.
+ GVCN lớp cũng cần phải nắm được số điện thoại và nick chat hoặc Email,
Facebook, Zalo của từng phụ huynh học sinh để việc trao đổi, thông tin về về việc
học tập, rèn luyện đạo đức của học sinh được thường xuyên và dễ dàng.
- Phối hợp với xã hội: GVCN lớp thường xuyên liên hệ và phối hợp chính
quyền địa phương; Phối hợp với các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trên địa bàn như
Công an Xã, Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ, và các tổ chức có liên quan trong việc
giáo dục học sinh trong và ngoài nhà trường.

3. Phối hợp với giáo viên bộ môn.
Trong trường THPT, cùng với GVCN, GVBM là người trực tiếp tiếp xúc,
giảng dạy học sinh của lớp. Vì vậy, việc phối hợp với giáo viên bộ môn để nắm
được tình hình học tập của từng học sinh để đưa ra phương pháp giáo dục hợp lí là
vô cùng cần thiết và quan trọng. Để phối hợp tốt với giáo viên bộ môn trong việc
giáo dục học sinh, người giáo viên chủ nhiệm lớp cần thực hiện tốt những việc sau:
- Thứ nhất, cần nắm được danh sách giáo GVBM giảng dạy lớp mình về môn
dạy, họ tên, số điện thoại, nơi ở để khi cần có thể liên lạc được ngay với giáo viên
bộ môn đó.
- Thứ hai, cần thường xuyên, chủ động gặp gỡ giáo viên của từng bộ môn để
nắm về tình hình học tập của từng học sinh và tình hình học tập chung của lớp để
có những điều chỉnh phương pháp giáo dục hợp lí.
- Thứ ba, cần lắng nghe những ý kiến nhận xét, đóng góp của GVBM về biện
pháp giáo dục của mình và về tình hình học tập của học sinh lớp mình. Khi thấy cần
thiết, có thể góp ý cho giáo viên bộ môn những điều chỉnh hợp lí từ những phản
ánh của học sinh và phụ huynh.
4. Theo dõi chéo giữa các tổ.
Trong trường học nói chung và trường THPT nói riêng, tùy vào sĩ số học
sinh mỗi lớp mà giáo viên chia lớp ra thành từng tổ cho dễ quản lí. Thông thường
mỗi lớp được chia làm 04 tổ với số thành viên trong tổ tương đương nhau. Trong
mỗi tổ có một tổ trưởng quản lí tổ của mình về mọi mặt. Để nâng cao chất lượng
giáo dục, giáo viên chủ nhiệm nên cho học sinh theo dõi chéo giữa các tổ với nhau
theo hình thức mỗi tổ trong lớp là một tổ trực tuần.
Tổ trực tuần sẽ làm nhiệm vụ thống kê cụ thể mọi hoạt động của lớp và sau
đó đến buổi sinh hoạt lớp, tổ trưởng tổ trực tuần sẽ thay mặt tổ lên đọc nhận xét về
10


tình hình học tập, rèn luyện đạo đức của lớp qua sự theo dõi của tổ mình. Với
những tổ trực tuần làm tốt công việc của mình giáo viên cần khen ngợi kịp thời

cũng như cần nghiêm túc phê bình những tổ trực tuần làm không tốt. Những học
sinh vi phạm những nội quy, quy định của nhà trường sẽ được tổ trực tuần ghi vào
biên bản trực tuần và phân công lao động cho lớp vào tuần kế tiếp. Sổ trực tuần sẽ
là căn cứ để giáo viên chủ nhiệm xếp loại hạnh kiểm đạo đức theo từng kì và cả
năm học.
MẪU BIÊN BẢN TRỰC TUẦN
Trường THPT Như Xuân II
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Lớp: 10 C
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Tổ trực tuần: ...........
Như Xuân , ngày... tháng...năm201...
BIÊN BẢN TRỰC TUẦN, TUẦN THỨ...
NĂM HỌC 201... - 201...
(Từ ngày.....tháng......năm...... đến ngày.....tháng......năm......)
I. Về học tập
a. Ưu điểm
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
b. Nhược điểm
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
2. Về rèn luyện đạo đức.
a. Ưu điểm
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
.....
b. Nhược điểm
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................

III. Nhận xét chung
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
Giáo viên chủ nhiệm
Lớp trưởng
Tổ trưởng
5. Giáo dục đạo đức học sinh thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm.
Theo qui định, tiết chủ nhiệm chỉ dành khoảng 15 phút để GV tổng kết tình
11


hình học tập, rèn luyện đạo đức... của lớp; 30 phút còn lại tổ chức cho HS sinh
hoạt ... Mỗi tiết sinh hoạt chủ nhiệm đều phải có biên bản
Giờ sinh hoạt bắt đầu bằng những tóm tắt kết quả học tập và rèn luyện của cả
lớp trong tuần của ban cán sự lớp. Thông qua sổ đầu bài, sổ theo dõi của Ban Nề
Nếp, các GVBM, tôi nhận xét, đánh giá từng HS. Tôi luôn luôn nhắc nhở và động
viên tinh thần các em, tạo động lực giúp cả lớp cố gắng hơn. GVCN phải thật sự
gắn bó, quan tâm tới lớp mới nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý và tình hình học tập của
từng em. Từ kết quả học tập, năng khiếu, tính cách của mỗi HS mà GVCN góp ý
kiến với từng HS về việc lựa chọn nghề nghiệp cho mình thật phù hợp.
Qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm, người giáo viên chủ nhiệm lớp cần kết hợp
dạy các em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người. Cách dạy
các em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người,... cũng cần phải
linh hoạt chứ không nên chỉ là những lời nói lí lẽ, lí thuyết. Để giáo dục đạo đức
học sinh đạt được hiệu quả cao nhất, người giáo viên chủ nhiệm cần biết kết hợp
nhiều những phương pháp giáo dục khác nhau như: phân tích cho các em hiểu về
cách sống, cách làm người, tổ chức đóng kịch tình huống để các em bày tỏ quan
điểm của cá nhân mình, tổ chức trò chơi, các buổi diễn đàn...
MẪU BIÊN BẢN SINH HOẠT LỚP
Trường THPT Như Xuân II

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Lớp: 10 C
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Như Xuân , ngày.... tháng.....năm 201...
BIÊN BẢN SINH HOẠT LỚP
I. Địa điểm, thời gian, thành phần.
1. Địa điểm.
......................................................................................................................................
2. Thời gian.
Từ......giờ.... phút.... đến ...... giờ...... phút , ngày...... tháng...... năm..........
3. Thành phần.
......................................................................................................................................
II. Nội dung.
1.Kết quả học tập, rèn luyện đạo đức của lớp trong tuần.
a. Ưu điểm
......................................................................................................................................
b. Nhược điểm
......................................................................................................................................
2. Phương hướng, nhiệm vụ tuần sau.
12


......................................................................................................................................
3. Những nội dung khác.
......................................................................................................................................
III. Kết luận
......................................................................................................................................
Giáo viên chủ nhiệm
Lớp trưởng
Thư ký

6. Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt.
a. Thực trạng
Hầu như trường nào, lớp học nào cũng có học sinh cá biệt, mà những học sinh này
đa số gây không ít khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm, đôi khi họ rất mệt mỏi vì nói
hoài mà các em không nghe, càng phạt thì càng lỳ hơn hoặc các em sẽ co lại và phá
phách hoặc chống đối ngầm. Điều này không những khó khăn cho giáo viên chủ
nhiệm mà còn có thể ảnh hưởng đến chuyện thi đua của cả lớp nữa.
Giáo viên chủ nhiệm lớp thường là người đứng ra giải quyết mọi chuyện do
HS gây ra, nhưng chỉ ở mức độ là khuyên bảo, dạy kèm ngoài giờ cho HS quá yếu
kém, còn đối với học sinh cá biệt về đạo đức thì răn đe, xử phạt...nhưng hầu hết đều
chỉ có hiệu quả tức thời thôi rồi đâu lại vào đó, HS vẫn trở lại như cũ vì do giáo
viên chủ nhiệm lớp không hiểu được nguyên nhân sâu phát xuất từ tâm lý của học
sinh. Cũng có giáo viên chủ nhiệm lớp mời phụ huynh đến để thông báo về tình
trạng của HS với mong muốn gia đình kết hợp cùng nhà trường để giáo dục cho các
em tốt hơn, có phụ huynh thì tiếp thu và cũng có phụ huynh lại bực tức con mình và
đánh con trước mặt giáo viên rồi dẫn con về cho... nghỉ học luôn vì cảm thấy xấu
hổ. Điều này đã cho thấy chính phụ huynh cũng bất lực trước con mình...
b. Nguyên nhân
Lâu nay, chỉ thường nghe cụm từ “học sinh cá biệt” - ám chỉ những đứa trẻ
có vẻ khác thường, khó dạy, thậm chí hư hỏng. Trong trường, học sinh dạng cá biệt
về đạo đức thường quậy phá, đánh lộn, trộm cắp, nổi bật vai trò thủ lĩnh, lập băng
nhóm... đa số chúng ta khi thấy hành động không ngoan của học sinh thì cho là cá
biệt và xử lý trên hành động do học sinh gây ra mà quên là cần phải tìm cho ra
nguyên nhân. Đôi khi sự cá biệt của những học sinh ấy lại do từ gia đình, cha mẹ
chúng như cuộc sống vợ chồng không hoà thuận...từ đó có ảnh hưởng đến đặc điểm
tâm sinh lý của học sinh.
Không phải tự nhiên mà trẻ trở thành "cá biệt", đó là hậu quả của các vết
thương tâm lý mà vô tình người lớn chúng ta đã gieo vào đầu óc non nớt của trẻ lúc
sống trong môi trường gia đình cũng như ở trường học.
c. Giải pháp

13


- Trước hết, về phía bản thân người giáo viên chủ nhiệm. Giáo dục học sinh
cá biệt, người giáo viên chủ nhiệm lớp cần dành cho các em một tình yêu thương
thực sự, thậm chí là cần nhiều hơn những họ sinh bình thường khác, cần kiên trì cố
gắng động viên, giảng giải, phân tích những điều hay, lẽ phải để giúp học sinh hiểu
được phải làm gì và từ đó cố gắng vươn lên; tận tình sự giúp đỡ học sinh đó trong
học hành, lối sống. Cố gắng trở thành người bạn để học sinh đó tâm sự, người anh,
người chị, nguời cha, người mẹ thứ hai mẫu mực để học sinh đó noi theo. Giáo viên
chủ nhiệm lớp nên thường xuyên có những buổi nói chuyện với các em kể cả gặp
trực tiếp hay qua điện thoại, gửi Email,... để hiểu các em hơn và cũng là để phân
tích cho các em sâu hơn thế nào là một học sinh ngoan, thế nào là một học sinh
tốt,...
- Thứ hai, trong tập thể lớp. GVCN lớp cần duy trì thật tốt nề nếp kỷ cương
của lớp, của trường để mọi học sinh tự nhận thức, tự khép mình trong những nội
quy, quy chế chặt chẽ nhưng luôn được dân chủ bàn bạc, trao đổi, thỏa sức đóng
góp. Giáo viên chủ nhiệm lớp cũng cần nghiêm khắc, công bằng, thưởng phạt
nghiêm minh. Đối với những học sinh cá biệt, những lỗi lầm của các em mắc phải
không thể bỏ qua và vẫn xử lí bình thường như những học sinh khác như bỏ tiết
học, nghỉ học không phép lần đầu cho làm bản kiểm điểm, lần hai khiển trách trước
lớp, lần ba thông báo lên Ban giám hiệu nhà trường,... tuy nhiên với những cố gắng
hay những thành tích, những việc tốt mà các em đã làm được người giáo viên chủ
nhiệm cũng cần khéo léo động viên trước tập thể lớp để các em có động lực phấn
đấu vươn lên
- Thứ ba, GVCN lớp cần thường xuyên báo cáo với Ban giám hiệu nhà
trường về tình hình học sinh cá biệt của lớp mình để nhà trường nắm được từ đó
đưa ra phương pháp giáo dục hợp lí.
- Thứ tư, cần phối hợp thường xuyên và chặt chẽ với gia đình học sinh. Giáo
viên chủ nhiệm lớp cần thường xuyên thông báo với gia đình học sinh về tình hình

học tập rèn luyện đạo đức của con em mình khi học sinh đó có biểu hiện không tốt
cũng như khi học sinh đó có những biểu hiện tiến bộ. Trong việc giáo dục học sinh
ca biệt, phối hợp với gia đình học sinh không chỉ là mời phụ huynh học sinh đó đến
trường rồi thông báo kết quả học tập, rèn luyện của con em họ mỗi khi có sự việc gì
học sinh đó gây ra mà nên xem việc gặp gỡ, trao đổi với CMHS là chuyện bình
thường. Hơn nữa, để giáo dục học sinh đó được tốt hơn, giáo viên chủ nhiệm cũng
nên chủ động tới thăm nhà các em, gặp các thành viên trong gia đình động viên họ
quan tâm nhiều hơn nữa tới các em.
- Thứ năm, Giáo viên chủ nhiệm lớp cũng cần phối hợp chặt chẽ với giáo
viên bộ môn, các đoàn thể xã hội khác để cùng phối hợp, thống nhất nội dung, mục
14


đích, biện pháp giáo dục học sinh trong trường và xã hội.
7. Xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm HS:
Ngay từ buổi họp mặt với cha mẹ học sinh đầu năm, chúng tôi đã cùng nhau
thảo luận và đi đến thống nhất những tiêu chí để xếp loại hạnh kiểm học sinh (có
thông qua tập thể HS ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm) như sau:
a. Loại tốt
- Luôn kính trọng người trên, thầy giáo, cô giáo, cán bộ và nhân viên nhà
trường; thương yêu và giúp đỡ các em nhỏ tuổi; có ý thức xây dựng tập thể, đoàn
kết với các bạn, được các bạn tin yêu;
- Tích cực rèn luyện phẩm chất đạo đức, có lối sống lành mạnh, trung thực,
giản dị, khiêm tốn;
- Hoàn thành đầy đủ nhiệm vụ học tập, cố gắng vươn lên trong học tập;
- Thực hiện nghiêm túc nội quy nhà trường; chấp hành tốt luật pháp, quy
định về trật tự, an toàn xã hội, an toàn giao thông; tích cực tham gia đấu tranh,
phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và tiêu cực trong học tập, kiểm tra, thi cử;
- Tích cực rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường;
- Tham gia đầy đủ các hoạt động giáo dục quy định trong Kế hoạch giáo dục,

các hoạt động chính trị, xã hội do nhà trường tổ chức; tích cực tham gia các hoạt
động của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ
Chí Minh; chăm lo giúp đỡ gia đình.
b. Loại khá: Thực hiện được những quy định tại khoản a nhưng chưa đạ t
đến mức của loại tốt; đôi khi có thiếu xót nhưng sữa chữa ngay khi thầy, cô giáo và
các bạn góp ý
c. Loại trung bình: có một số khuyết điểm trong việc thực hiện các quy
định tại khoản a nhưng mức độ chưa nghiêm trọng; sau khi được nhắc nhở, giáo
dục đã tiếp thu sửa chữa nhưng tiến bộ còn chậm.
d. Loại yếu: nếu có một trong những khuyết điểm sau đây:
- Có sai phạm với tính chất nghiêm trọng hoặc lặp lại nhiều lần trong việc
thực hiện quy định tại khoản a, được giáo dục nhưng chưa sửa chữa;
- Vô lễ, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, xâm phạm thân thể của giáo viên,
nhân viên nhà trường;
- Gian lận trong học tập, kiểm tra, thi cử;
- Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bạn hoặc của người khác; đánh nhau,
gây rối trật tự, trị an trong nhà trường hoặc ngoài xã hội;
- Đánh bạc; vận chuyển, tàng trữ, sử dụng ma tuý, vũ khí, chất nổ, chất độc
hại; lưu hành văn hoá phẩm độc hại, đồi truỵ hoặc tham gia tệ nạn xã hội.
V. KẾT QUẢ
15


Thực hiện những biện pháp trên với lớp 10C, trường THPT Như Xuân đã đạt
được nhiều kết quả khả quan.
Việc phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng HS trong Ban cán sự lớp đã đem
lại hiệu quả trong việc quản lí nề nếp và chất lượng học tập. Các em thực hiện
nhiệm vụ đầy đủ với tinh thần trách nhiệm cao. Có những trường hợp GVCN
không cần có mặt nhưng các em vẫn quản lí lớp tốt. Đây là một trong những nhân
tố quyết định thành tích lớp đạt được.

Giáo viên chủ nhiệm lớp đã thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm trong việc
phối hợp với các tổ chức, đoàn thể trong và ngoài nhà trường có hiệu quả về công
tác giáo dục đạo đức cho HS yếu kém, học sinh cá biệt và loại bỏ được nguy cơ bỏ
học giữa chừng như học sinh Nguyễn Ngọc Quân, học sinh Hà Văn Dung, học sinh
Hà Văn Bằng....

PHẦN III. KẾT LUẬN
Với sáng kiến kinh nghiệm này và qua trải nghiệm thực tế, tôi nhận thấy rằng
16


giáo dục đạo đức học sinh thành công hay thất bại còn phụ thuộc vào yếu tố khác
nữa. Chúng ta không nên áp dụng rập khuôn máy móc bấc kỳ một phương pháp
giáo dục tiên tiến nào bởi lẽ sản phẩm cuối cùng đây chính là “con người”.
Để đạt được mục đích giáo dục, ta cần phải biết chọn điểm xuất phát thích hợp với
đặc điểm riêng của từng trường, từng lớp, từng học sinh
Muốn duy trì tốt thành quả giáo dục cần có sự phối hợp chặt chẽ với các
phong trào khác, những hoạt động khác, và đặc biệt cần phối hợp chặt chẽ giữa nhà
trường với Hội Cha mẹ học sinh, được sự quan tâm lãnh đạo của cấp uỷ, chính
quyền, các đoàn thể và nhân dân địa phương để tạo sức mạnh đồng bộ, toàn xã hội
cùng giáo dục thế hệ trẻ đồng thời giữ vững được hướng đi đúng.
Sự thành công trong công tác chủ nhiệm lớp, một nhân tố quan trọng mà chúng ta
nên thận trọng cân nhắc khi quyết định lựa chọn, đó chính là “lớp truởng”.
Muốn làm tốt được những điều trên đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm lớp
phải là người có uy tín, toàn diện, có năng lực thực sự để chỉ đạo, dám nghĩ, dám
làm đi trước, đề xuất được các vấn đề giá trị, tập hợp được sức mạnh tổng hợp, tạo
nên sự thành công hay thất bại ở mỗi HS, mỗi lớp học, mỗi trường học…
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi về quá trình giáo dục đạo đức học
sinh của người giáo viên chủ nhiệm lớp. Sẽ không tránh khỏi những thiếu xót và
hạn chế. Kính mong các đồng nghiệp giúp đỡ tôi để tôi đạt được kết quả tốt đẹp

hơn trong công tác chủ nhiệm lớp.

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Như Xuân, ngày tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của tôi
viết, không sao chép nội dung của
người khác.
Tác giả

Lê Thế Mạnh

17