IAS 21 ảnh hưởng của sự thay đổi tỉ giá hối đoái

IAS 21: Ảnh hưởng của sự thay đổi tỉ giá hối đoái
VD1: Công ty EK có đồng tiền chức năng USD mua hàng hóa từ công ty LK một
công ty của Anh theo giá FOB có thông tin liên quan đến giao dịch trong tháng
4/2013 như sau:
●
●
●
●

Ngày 10/4/2013Đặt mua hàng trị giá £ 300.000 với trị giá giao dịch £
1=1.56$, đã đặt trước tiền hàng £50.000
Ngày 15/4/2013Hàng hóa được giao lên tàu để chuyển tới cảng công ty EK
với tỉ giá giao dịch £1=1.6$
Ngày 19/4/2013 Hàng hóa về tới kho của công ty EK với tỉ giá giao dịch
£1=1.58$
Ngày 21/4/2013 Công ty ABC thanh toán cho công ty DEF với tỉ giá giao
dịch £1=1.61$

Định khoản các nghiệp vụ trên ?
Bài giải :
Định khoản các nghiệp vụ liên quan của công ty EK:

*Ngày 10/4/2013: Ứng trước tiền hàng
Nợ TK Phải trả người bán78$( 50.000*1,56)
Có TK Tiền

78$

*Ngày 15/4/2013:
Nợ TK hàng mua đi đường

480$(300.000*1,6)

Có TK Phải trả người bán 480$ (300.000*1,6)
*Ngày 19/4/2013:Nhập kho hàng mua
Nợ TK Hànghóa

480$

Có TK Hàng mua đi đường

480$

*Ngày 21/4/2013: Thanh toán tiền hàng
Nợ Tk Phải trả người bán

402$

Nợ TK lỗ chênh lệch tỉ giá hối đoái

0.05$

Có TK Tiền


402.5$(250.000*1,61)
VD2: Công ty A mua thiết bị từ Anh,giao dịch được tài trợ từ một công ty ở Anh.
Thiết bị trị giá 400.000 bảng mua vào ngày 2/1/2007 và ngân hàng đã trả cho
người cung cấp vào cùng ngày hôm đó.Khoản vay được hoàn trả vào ngày
31/12/2008 và mức lãi suất là 10% trên nửa năm vào cuối kỳ.Ngày lập bảng tổng
kết tài sản là 31/12.

Tỷ giá hối đoái được áp dụng:

1 bảng= đô la

02/01/2007: 1,67
30/06/2007 1,71
31/12/2007 1,75
30/06/2008 1,73
31/12/2008 1,70
Trình bày các giao dịch bằng ngoại tệ theo đồng tiền chức năng ?
Trảlời:
ĐK:
Ngày 2/1/2007:

Nợ TK Tài sản: 668.000
Có TK Vay ngắn hạn: 668.000

Tiền thanh toán lãi suất sẽ được áp dụng theo tỷ giá giao ngay áp dụng vào ngày
thanh toán theo cách thức dưới đây :
Đô la 30/6/2007 (20.000 bảng x 1,71) 34.200
31/12/20x7 (20.000 bảng x 1,75) 35.000
Tổng số lãi cho năm 2007 69.200
30/6/2008 (20.000 bảng x 1,73)34.600
31/12/2008 (20.000 bảng x 1,70) 34.000
Tổng số lãi cho năm 2008 68.600
ĐK:
Ngày 31/12/2007: Nợ TK Chi phí tài chính: 69.200
Có TK Tiền:
Ngày 31/12/2008: Nợ TK CP tàichính :
Có TK Tiền :

69.200
68.600
68.600


Khoản cho vay lúc đầu được ghi vào ngày 2/1/2007 và ghi lại theo tỷ giá giao
ngay vào ngày
31/12/2007 và 31/12/2008 sau đó được hoàn trả theo tỷ giá giao ngay. Thay đổi số
dư được phản ánh như sau:
Đô la
Ghi vào ngày 2/1/2007 (400.000 bảng x 1,67) 668.000
Lỗ ngoại tệ khi báo cáo lại khoản vay 32.000
Báo cáo lại vào ngày 31/12/2007 (400.000 bảng x 1,75) 700.000
Lãi ngoại tệ khi báo cáo lại khoản vay (20.000)
Báo cáo lại khoản vay vào ngày 31/12/2008 (400.000 bảng x 1,70)680.000
Khoản vay sẽ được báo cáo theo giá trị 700.000 đô la trong bảng tổng kết tàisản
vào ngày 31/12/2007.
ĐK:
Ngày 31/12/2007: Đánh giá lại khoản vay
Nợ TK Tài sản: 668.000
NợTK Lỗ chênh lêch tỷ giá hối đoái : 32.000
Có TK Vay ngắn hạn: 700.000
Ngày 31/12/20x8: Đánh giá lại khoản vay:
Nợ TK Tái sản : 700.000
Có TK Lãi CL tỷ giá hối đoái :20.000
Có TK vay ngắn hạn: 680.000
Khoản vay sẽ được báo cáo theo giá trị 700000 đô là trong bảng tổng kết tài sản
ngày 31/12/2007
Những khoản sau sẽ được ghi trong báo cáo thu nhập:

2007 đô la 2008 đô la
Lãi
68600
Lỗ ngoại tệ (20000)

69200
32000

VD3: Năm N, công ty ABC có đồng tiền chức năng là VNĐ, trong kì công ty có 1
số nghiệp vụ như sau: (ĐVT: nghìn đồng)
10/5: Bán hàng cho công ty XYZ chưa thu tiền: giá bán 3.000 USD(trả ngay
tiền ), giá bán trả chậm 3.125USD.


10/7: Công ty B trả tiền mua hàng ngày 10/5cho công ty A bằng TGNH
Biết rằng: tỉ giá trên thị trường liên ngân hàng tại ngày 10/5 là 20.900
VNĐ/USD, hàng tại ngày 10/7 là 21.200 VNĐ/USD. Hãy định khoản các nghiệp
vụ nêu trên:
Ngày 10/5:
Nợ TK phải thu khách hàng: 62.700(20.900*3000)
(SCT: Công ty B: số phải thu: 62.700)
Có TK Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: 62.700
Ngày 10/7
Nợ TK Tiền gửi ngân hàng: 66.250(3125*21200)
Có TK phải thu khách hàng: 62.700
(SCT: Công ty B: Số đã thu: 62.700)
Có Doanh thu tài chính:2650(125*21.200)
Có TK lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái: 900

VD4: Ngày 30/06/2008 công ty A mua 80% cố phiếu lưu hành của Công ty b ở Bỉ

với giá 280000000.tỷ giá giữa đồng Việt Nam và đồng bảng Anh tại ngày mua là 1
€ = 19500giá trị hợp lý tài sản thuần của công ty B tại ngày mua là 15000 €
Trong đó vốn đầu tư của chủ sở hữu 12000€
Lợi nhuận chưa phân phối 3000€
Lợi thế thương mại được phân bổ trong 10 năm kể từ ngày mua
Tỷ giá giữa đồng Euro và đồng Việt Nam
Tại ngày 31/12 năm 2010 là 1€= 20000đ
Trung bình cả năm 2010 là 1€=19800
Tại ngày 31/12/2011 là 1€=19700
Tính toán và định khoản lợi thế thương mại ?
Lợi thế thương mại phát sinh được coi là tài sản của cơ sở nước ngoài(công ty
B),được tính theo đơn vị tiền tệ của cơ sở nước ngoài(đồng euro) và được chuyển


đổi theo tỷ giá cuối kì như sau
Giá mua công ty con B 280000 :20000
Phần sở hữu của công ty A trong giá trị tài sản thuần
của công ty B
Lợi thế thương mại

14000
€
12000
€
2000€

Chỉ tiêu

Euro

Giá trị còn lại của lợi thế thương mại vào ngày
31/12/2010 là: 2000€-( 2000€/10 * 2.5 năm)
Giá trị lợi thế thương mại phân bổ trong năm 2011
Giá trị lợi thế thương mại vào ngày 31/12/2011 là:
2000€-(2000€/10*3,5 năm)

1500€

Tỷ
VND
giá
19700 29550

200€
1300€

19800 3960000
20000 26000000

Bút toán ghi nhận chênh lệch chuyển đổi phát sinh của lợi thế thương mại:
Nợ lợi thế thương mại 410000
Có chênh lệch tỉ giá hối đoái (phát sinh do chuyển đổi) 410000

VD5: Một doanh nghiệp X có đồng tiền chức năng là VNĐ, có tình hình tháng
1/N như sau:
Số dư đầu tháng của một số tài khoản:
- Tài khoản 111: 1.200.000; Trong đó:
+ TK 1111: 300.000; + TK 1112: 900.000
- Tài khoản 112: 1.800.000: trong đó;
+ TK 1121: 750.000; + TK 1122: 1.050.000.

- TK 007 “Tiền mặt”: 30.000 USD: 10.000 EUR.
- TK 007 “Tiền gửi ngân hàng”: 50.000 USD.
Tỷ giá thực tế đầu tháng: 1 USD = 21.000 VND; 1 EUR = 27.000 VND.

Ngày 15/1/N: mua một ô tô với giá chưa thuế 45.000 USD, chưa thanh toán cho
người bán. Biết tỷ giá thực tế trong ngày 21.500 VND/USD
* Xác định mức chênh lệch tỷ giá cuối tháng ( kỳ kế toán) , biết tỷ giá thực tế ngày
cuối tháng:
1 USD = 21.400 VND; 1 EUR = 27.200 VND


Giải:
Ngày 15/1/N:
Nợ TK TSCĐHH

967.500 (45.000 *21.500)

Có TK PTNB 967.500
=>Cuối kỳ đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ:
+ Nợ TK PTNB

4.500 (45000*0.1)

Có TK lãi chênh lệch TGHĐ
+ Nợ TK 1112
Nợ TK 1122

4.500

14.000 (30000*0.4+10000*0.2)

20.000 (50000*0.4)

Có TK lãi chênh lệch TGHĐ

34.000

VD6: Tại công ty A của Việt Nam ở cuối kỳ kết toán năm ngày 30/12/2012, sau
khi đánh giá khoản lãi chênh lệc tỷ giá do đánh giá lại các khoản nợ phải trả với
công ty M của Mỹ bằng USD cuối năm tài chính được bù trừ với lỗ chênh lêch tỷ
giá do đánh giá lại các khoản NPT bằng USD cuối năm tài chính đã phát sinh
khoản lãi là 20.000USD (1USD= 20.810VND theo tỷ giá thanh toán )
Định khoản: Ngày 30/12/2012
Nợ TK CL tỷ giá hối đoái (20.000USD×20.810)
Có TK Thu nhập khác

416.200.000

VD7:công ty MNC có đồng tiền chức năng là AUD mua hàng từ công ty XYZ của
Anh, theo giá FOB. Có thông tin liên quan đến giao dịch như sau:
1. 15/3/2010 đặt mua hàng trị giá 300.000

AUD= 37p
1476. 10/5/2010 hàng hóa được giao lên tàu để chuyển tới cảng của công ty XYZ,

đã nhận hóa đơn
AUD= 41p
1544. 30/6/2010 kết thúc kỳ kế toán

AUD= $3p
1612. 02/07.2010 Hàng hóa về tới kho của công ty MNC

AUD=42p


Chi phi vận chuyển, bảo hiểm là 10.000 đã thanh toán
1680. 15/8/21010 thanh toán tiền cho công ty XYZ

AUD= 39p
Tính toán và định khoản các giao dịch trên?
Ngày 10/5/2010
Nợ TK hàng mua đường

731.707

Có TK phải trả cho người bán ( XYZ)

731.707

Ngày 20/6/2010
Nợ TK phải trả người bán (XYZ)

34.032

Có TK lãi chênh lệch tỷ giá hối đoái

34.032

Ngày 02/07/2010
Nợ TK hàng hóa

731.707

Có TK hàng mua đi đường
Nợ TK tiền
Có TK hàng hóa

731.707
23.809
23.809

Ngày 15/08/2010
Nợ TK phải trả người bán
Nợ TK lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái
Có Tk tiền

697.674
71.556
769.230

VD8: Doanh nghiệp A mua 1 lô hàng trị giá 10000$. Ngày 1/2 ứng trước tiền
hàng cho bên bán 1000$, tỉ giá giao dịch: 1$= 20.000đ. ngày 5/2, hàng nhập kho,
tỷ giá : 20.100$. Ngày 10/2 doanh nghiệp thanh toán hết tiền hàng, tỉ giá giao
dịch: 1$=20.200đ ( trả bằng tiền gửi ngân hàng).tính toán và định khoản
Hạch toán:
Ngày 1/2 :
Nợ TK trả trước người bán 20.000.000 (20000x 1000)
Có TK tiền gửi ngân hàng

20.000.000

Ngày 5/2:
Nợ TK hàng hóa
Có TK phải trả người bán
Nợ TK phải trả người bán

200.100.000 (20.100x 10.000)
200.100.000
180.100.000 (200.100.000-20.000.000)

Nợ lỗ chênh lệch tỷ giá hối đoái 1.700.000
Có TK tiền gửi ngân hàng

181.800.000 (9000x 20.200.000)

VD9: Một công ty Việt Nam bán hàng cho 1 công ty nước ngoài bằng đô la Mỹ:
200USD. Vào Ngày 01/03/2012 tỷ giá giao ngay( tỷ giá ngày giao dịch) là
20.800VND. Ngày 31/12/2012 tỷ giá cuối kỳ là 20.850VND ; Ngày 30/03/2013 tỷ
giá thanh toán là 20.920VND
Tính toán số tiền nhận được biết công ty có đơn vị tính là VND?
GIẢI:
●

Hạch toán ban đầu số tiền phải thu
200$ × 20.800 = 4.160.000 đồng

●

Giá trị khoản phải thu vào ngày 31/12/2012
200$ × 20.850 = 4.170.000 đồng

●

Nhận được số tiền thanh toán vào ngày 30/3/2013
200$ ×20.920 = 4.184.000 đồng

Trong đó : 10.000: phần lãi hối đoái chưa được thực hiện- nghiệp vụ chưa được
thanh toán; 14.000: phần lãi giữa ngày lập Bảng cân đối kế toán và ngày thanh
toán; 24.000: tổng số tiền lãi trong suốt 2 giai đoạn khi các khoản tiền đã được
thanh toán và được ghi trong BCĐKT.
VD10: Ngày 15/1/2007 công ty A ở VN bán hàng hóa cho công ty B ở Đức, giá
bán là 198 triệu đồng.Tỷ giá giao dịch thực tế giữa đồng VN và Euro tại ngày
15/1/2007 là 1Euro = 22.000 VNĐ; giá vốn hàng bán là 155 triệu đồng.Ngày
15/1/2007 công ty B nhận nợ với công ty A bằng đồng Euro là 9000Euro.công ty
B sẽ chuyển trả tiền vào ngày 15/8/2007.ĐK các nghiệp vụ trên trong 2 TH:
+ Tỷ giá giao dịch ngày 15/8/2007 là 1euro = 22.500 VNĐ
+ Tỷ giá giao dịch ngày 15/8/2007 là 1euro = 21.000 VNĐ
Đáp án:


Tại ngày 15/1/2007 công ty A ghi:
+ Nợ TK Phải thu khách hàng: 198 Triệu đồng
Có DT bán hàng và cung cấp DV: 198 triệu đồng
+ Nợ GV hàng bán: 155 triệu đồng
Có Hàng hóa: 155 triệu đồng
TH1: Giả sử ngày 15/8/2007 công ty A nhận 9000Euro do công ty B chuyển khoản
trả, tỷ giá giao dịch ngày 15/8/2007 là 1euro = 22.500 VNĐ.
Tại 15/8/2007 công ty A ghi:
Nợ TK tiền gửi ngân hàng: 202,5 triệu (= 9000x22500)
Có TK lãi CL tỷ giá hối đoái : 4,5 triệu

Có TK Phải thu KH : 198 triệu
TH2: Giả sử ngày 15/8/2007 công ty A nhận 9000euro do công ty B chuyển khoản
trả, tỷ giá giao dịch ngày 15/8/2007 là 1euro = 21.000 VNĐ.
Tại ngày 15/8/2007 công ty A ghi:
Nợ TK TGNH: 189 triệu (= 9000x21.000)
Nợ TK Lỗ CL tỷ giá hối đoái: 9 triệu
Có TK Phải thu khách hàng: 198 triệu.