MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG tài CHÍNH VI mô THÀNH CÔNG TRÊN THẾ GIỚI và bài học KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM

MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH VI MÔ THÀNH CÔNG TRÊN THẾ GIỚI
và BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH VI MÔ VIỆT NAM
TS. Lê Văn Luyện- TS. Nguyễn Đức Hải
Học viện Ngân hàng

Tài chính vi mô (TCVM) chủ yếu cung cấp các dịch vụ tài chính cho người nghèo và hộ
gia đình nhằm phát triển sản xuất, góp phần tạo thêm công ăn việc làm và xóa đói giảm
nghèo ở mỗi quốc gia. Trên thế giới, TCVM phát triển rất mạnh mẽ với nhiều mô hình
đa dạng và thành công, trong đó có những mô hình hoạt động dưới dạng công ty cổ
phần, dưới dạng các nhóm tự quản hay mô hình do Nhà nước sở hữu. Trên cơ sở phân
tích các điều kiện chính sách, kinh tế vĩ mô, hình thức tổ chức quản lý và hoạt động của
các tổ chức TCVM thành công các nước, bài viết rút ra một số bài học kinh nghiệm để
áp dụng trong thực tiễn xây dựng về chính sách phát triển, tổ chức quản lý và hoạt động
trong lĩnh vực TCVM ở Việt Nam.
Tổng quan về tài chính vi mô
TCVM à v

v

c

à

và

c1

v
và

v

V

v
à

và

TCVM
v

à

và v
v
A

Swift,

172, do

và

TCVM l
Đ

860

ĩ

Đ

v

v

T

v

à
v

à

và

ơ

F.W.Raiffeisen

và
ĩ

à

à

Là
ẽ

Jonathan

TCVM
R

ă

ng

à

v

v

à v

ă
ù

à

v

v

v

à

v
. Tr

à

1

/>HOLLIS, A. and SWEETMAN, A. (1997) Complementarity, Competition and Institutional Development: The Irish Loan Funds through
Three Centuries, University of Calgary and University of Victoria.
2

1


à

v

N

à ơ

à

v

v

và

và

ũ
v

M

R

v

à

và

v

ĩ

à

v

à

C

à

v

v

v v

v

à

và
T

TCVM
G

ơ

M

B
à và

ũ

à

v ĩ

v

TCVM

Những mô hình tài chính vi mô thành công trên thế giới
ô hình Grameen Bank tại Bangladesh
G

B

GB

TCVM

B

à

v

à

Đ

à

theo

R

M
G

t
và

Chittagong

ă

6 M

à

à

à

D

à

GB và

ă

à

v

à và
N

ĩ

à à

và

v

v

và

à

GB

006

v

GB à

GB

v

n

à

v

GB
v

v

v H à

G

à

ă

D

à

và
à

8

GB
Đ

à
v

à

M

v

v

v

à

Đ

à
v

Đ
GB,
ù
T

v

ù

à

à
à

v
và
2


và à

chung

v

v

à

v
à

v

và

v

à

N

ă

N

à

ẽ à

v
v

ũ

à
G
à

ù

v

v

à

v

GB v

ơ
à

v

à

GB à

à

ơ

ơ
à

-

B

à
à

M

v
à

,
à

à

ũ

N

à

v
à

à v

N

à

v

à
à

,

v
v

ă

Hà

T

và

v

à

v

v

v
và

v

ẽ. T

à T

GB v
à

GB

ă

6 à

USD,

và

B

1985-

USD

à

à

à
N

v

à

G

à

B

ô hình SHG tại n ộ
Đ

à

T

và à
C

ơ

UNDP

USD

và
Đ

C

v
ĩ

ơ

à

à

ă

v

TCVM Trong

à

à
0

à

C

Đ
ơ

ă
v

3


à

ĩ

v

TCVM

0

à

v

SHG v

ơ

à
à

SHG (The self-help grou
à

0

C

và
GB N
à

à

C

SHG ũ

v

v

v

ă

v

ơ

v

ũ

à

H

…V

v

v

à ĩ

v

C

à
à

SHG3 N
v

N

à

SHG S

và

v

N

Đ - ơ v

TCVM

à
SHG

v

à

à

3

ẽ

C
Đ

à

à

TCVM
ĩ

ĩ

qua 7,96

à 8-

… và

v

SHG
v

và

v

NGOs. C

NGO v

v

à

v
và

v

NGOs SHG
à

v

v

à
ễ à

v

C

Đ

N

NHTM v

à
ĩ

0

à

.

SHG v
à

v

v

0
à

g

ă

à

SHG

NHTM
ĩ

à

ĩ

103 tri
v

T

à

TCVM

SHG

à

v

à

à

v
SHG

à

v
NGOs),

à

v
à

SHG

ĩ

à

v

à
ĩ

à

v

NHTM

… SHG ù

v

à

ũ

và

ơ v

Cũ

v

k

ũ

N
ă

à
SHG ũ

N

à

-

/>
4

NGOs- SHG

à

SHG và

SHG

NGO

à
v

và

M
v

v

và

NHTM Đ

à

SHG à

NB C , N
C

và

NGO

Đ và v

à

N

TCVM

C

TCTD

P

vay,

TCVM

C

SHG
à

và

à
v

và

NGOs

ũ

SHG S

Phi N

à
à

à
à

Đ

N

cho

v

,

,C

SHG v

và SHG NGOs v

à NHTM
v

Trong t

à
Đ

SHG M

v

M

à
à

NGOs và SHG

à

SHG trong khi

v

v

à

N

T

Tà

gia NABARD

Q

N

SIDBI .

ô hình Bank Rakyat Indonesia ở Indonesia
Indones

à

T

R

B

v

I

BRI

TCVM

à

à

T

à
à

à
N à

v

NGO v

à

BRI

ĩ

v

TCVM

à
BRI à

à

v

và
T

ă

8

à
v

à

BRI

v

N à
v
T

và

ơ

BRI
và

ă
C

T

BRI
K
USD) Đ

ă

à
8

v

ă
BRI v

0
0

v

ă

5


v

à

4

C

ũ

à

BRI và
và

Tr

ng 5/ 8

ơ

C

v
à

BRI ù

v

à

vĩ
C
ù

TCTD

à

v

v

ù

N

à BRI

à

à

à

à

à

v

và

T
và

T

à

v

à BRI

à
v

ă

-

v

0-

ă

và

và

BRI

v

à
à

C

à

vù

và

v

à

và

và
BRI

v

và

v

ỞI
v

v

và

ia, h

v

à

C
à

NHTM
.B

v

ũ

v

0

à

v
.C

v
v

ng

và
v

à .T

v
8

v

V
à

à
à

TCTD

C

ù
v

à
và

ă

và

v

4

PGS TS N
à

ễ K

A

và

0 0 “Phát triển tài chính vi mô ở khu vực nông nghiệp nông thôn Việt nam” Đ à

KNH 2009-06

6


Tình hình phát triển TCVM ở Việt Nam thời gian qua
V

TCVM

N

v

vă

Nam. N

à

và C
ơ

à
V

P

ă

V

N

à

Cù

v

à

à

v

ơ

ơ

C

V

SIDA A
T

N

à

NGO

A …

ơ

v TCVM

à

V

N

v

v

v

à
TCVM

0

V

ũ

và

N

ơ

ă

v

à
80 và

và
V

N

à
àH

H
v

Đ

à à

N

v

V

à

v

và v

805

ă

ơ

, TCVM

V

à v

à

Thứ nhất

v
NGO

à

à

H

P

M

à

v

Thứ hai

v
à
M

và

…

à

v

à

à

t

v

và
Thứ ba

H

T

à
P

V

NHTM
N

v

H
P

và

P

và

NHTM.

H
à

à

v

5

T
00
giảm nghèo”, T

“Xây dựng ngành tài chính vi mô Việt Nam phát triển theo hướng bền vững để thực hiện mục tiêu xóa đói
H
à
Hà N

7


ă

S

000

à

và

ơ

ũ

C

à

TCVM

N

ă

ơ
M

ù

à

ă v

TCVM

v
à

N

NĐ-CP v

và N

Đ

ă

ỹ
và

ù

00

ỹ

8-200 NĐ-CP.

N

8v

và

TCVM

à
6

ỹ

TCVM S

00

N

10/ 0 0

TCVM

V

N

ẽ

TCTD

8 Và
và

v

N

B

à

NHNN

àN

Đ

TCTD

à

N à
à

õ à

và

v i TCVM,

à

TCVM

V

Nam.
Bài h c kinh nghiệm cho phát triển TCVM Việt Nam
TCVM

và I

, ù

v

TCVM

à
V

B

Đ

N

à

TCVM
- Cần có s hỗ tr nguồn l c ban đầu cho hoạt động của các tổ chức TCVM
G

TCVM

ă
à
TCVM N

à

C
v

v

TCVM và

ù

v

ũ

à
v

v
à

B
,

và

ĩ

v

TCVM

- Xây d ng hành lang pháp lý phù h p cho lĩnh v c TCVM
8


M

à

à

à

TCVM
v

và

ù

ù

N

I
TCVM

v

à

N

ơ
Đ

v

v

v

Đ và B

ơ

C

à

TCTD
v

v

à

TCTD à

v

ũ

TCVM B

,
và

TCTD
Đ

à

ă

TCVM C
TCVM

và

TCVM

VAT

à
.

- TCVM phát triển dần từ bán chính thức lên chuyên nghiệp
TCVM

à
GB và

TCVM

N
ơ

ũ

ũ

và

à

C

N

ù

à

TCVM

ũ

v
D

à

à
và

TCVM
ù

à

v

ơ

ơ

M

à

v

và

à

à

à

ẵ

V

à
TCVM
à

M

ơ
GB

à
ơ

v
v

ơ

à
ỹT

ơ

9

T M
à

V

N

M

TCVM

V

M

à

N

- Nâng cao nhận thức đối với các hoạt động tài chính vi mô
TCVM

à

v

v

à

TCVM v

M

v

H

v TCVM

v

à

TCVM

à

ù

và

T

GB

à
õ à

ph

v

à

ă

v

à

ũ

và
S
và ũ

BRI và
à

C

ơ

v

v

BRI ũ

ă

N
và

à

à

à

v
Tài liệu tham khảo
1. PGS.TS. N

ễ K

A

và

Việt nam” Đ à

2010) “Phát triển tài chính vi mô ở khu vực nông nghiệp nông thôn
à

KNH 2009-06.

2. HOLLIS, A. and SWEETMAN, A. (1997) Complementarity, Competition and Institutional Development: The
Irish Loan Funds through Three Centuries, University of Calgary and University of Victoria.
3. LEDGERWOOD, J,.(1999) Microfinance Handbook: An Institutional and Financial Perspective, Washington:

World Bank
S

à

1976-2009

N

à

G

B

w

/>S

v à

v

Đ và

ơ

w

/>6 S

à

B

R

I

w

/>T

00

“Xây dựng ngành tài chính vi mô Việt Nam phát triển theo hướng bền vững để thực hiện mục

tiêu xóa đói giảm nghèo”, T

H

à

Hà N

10