chuẩn kiến thức kỹ năng môn Vật Lý

KIẾN THỨC VỀ LÝ LUẬN DẠY HỌC
DẠY HỌC THEO CHUẨN KIẾN THỨC KỸ NĂNG
MÔN VẬT LÝ THCS
Mục tiêu bồi dưỡng:
- Một số cơ sở lý luận chung về nhận thức của GV trong việc đổi mới PPDH
theo chương trình SGK mới cũng như mục đích, yêu cầu cần thiết của việc dạy học
theo chuẩn kiến thức, kỹ năng.
- Nhìn nhận và đánh giá lại khái quát thực trạng của việc dạy học theo chuẩn
kiến thức, kỹ năng ở các trường hiện nay. Những giải pháp bổ xung thích ứng để
việc dạy học theo chuẩn kiến thức, kỹ năng đạt hiệu quả hơn, nâng cao chất lượng
dạy học và giáo dục của nhà trường.
- Thảo luận, trao đổi ý kiến về các tình huống cụ thể; những khó khăn, thắc
mắc gặp phải trong quá trình dạy học và đề xuất các giải pháp.
Nội dung bồi dưỡng:
- Một số cơ sở lý luận chung về đổi mới PPDH
- Thực trạng của việc dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng và những giải
pháp.
- Thảo luận.
PHẦN I:
CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐỔI MỚI PPDH
1- Quan điểm dạy học (QĐDH) là gì ?
QĐDH là những định hướng tổng thể cho các hành động phương pháp (PP),
trong đó có sự kết hợp giữa các nguyên tắc dạy học làm nền tảng, cơ sở lý thuyết
của lý luận dạy học, những điều kiện, hình thức tổ chức dạy học, những định hướng
về vai trò của GV và HS trong quá trình DH.
2- Phương pháp dạy học (PPDH) là gì?
PPDH là những hình thức và cách thức hoạt động của GV và HS trong những
điều kiện dạy học xác định nhằm đạt mục đích dạy học ( những hình thức và cách
thức, thông qua đó và bằng cách đó, GV và HS lĩnh hội những hiện thực tự nhiên và
xã hội xung quanh trong những điều kiện học tập cụ thể).
3- Kỹ thuật dạy học ( KTDH ) là gì?

KTDH là những động tác, cách thức hành động của GV và HS trong các tình
huống hành động nhỏ, cụ thể nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học.
Quan điểm dạy học định hướng việc lưa chọn các phương pháp dạy học cụ
thể. Phương pháp dạy học đưa ra các mô hình hoạt động. Kỹ thuật dạy học thực
hiện các tình huống cụ thể của hoạt động.
4- Phương pháp dạy học tích cực ( PPDHTC ) có những đặc trưng cơ bản nào?
a) Dạy học tăng cường phát huy tính tự tin, tích cực, chủ động, sáng tạo thông
qua tổ chức thực hiện các hoạt động học tập của học sinh
Dạy học thay vì lấy “ Dạy” làm trung tâm sang lấy “Học” làm trung tâm.
Trong phương pháp tổ chức, người học đối tượng của hoạt động “dạy”, đồng thời là
chủ thể của hoạt động “học” được cuốn hút vào các hoạt động học tập do GV tổ
chức và chỉ đạo, thông qua đó tự lực khám phá những điều mình chưa rõ, chưa có
chứ không phải thụ động tiếp thu những tri thức đã được GV sắp đặt.
2
“ Hoạt động làm cho lớp học ồn ào hơn, nhưng là sự ồn ào hiệu quả”
b) Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp và phát huy năng lực học của học
sinh
Trong các phương pháp học thì cốt lõi là phương pháp tự học. Nếu rèn luyện
cho HS có được phương pháp, kĩ năng, thói quen, ý trí tự học thì sẽ tạo cho họ lòng
ham học, khơi dậy nội lực vốn có trong mỗi con người, kết quả học tập sẽ được
nhân lên gấp bội.
c) Dạy học phân hoá kết hợp với hợp tác
Trong một lớp học trình độ kiến thức, tư duy của HS thường không thể đồng
đều, vì vậy khi áp dụng PPDHTC buộc phải chấp nhận sự phân hoá về cường độ,
mức độ, tiến độ hoàn thành nhiệm vụ học tập, nhất là khi bài học được thiết kế
thành một chuỗi hoạt động đọc lập. Áp dụng PPDHTC ở trình độ càng cao thì sự
phân hoá này càng lớn.
Tuy nhiên, trong học tập, không phải mọi tri thức, kĩ năng, thái độ đều được
hình thành bằng những hoạt động độc lập cá nhân. Lớp học là môi trường giao tiếp
thầy – trò, trò – trò, tạo nên mối quan hệ hợp tác giữa các cá nhân trên con đường

chiếm lĩnh nội dung học tập.
5- Trong quá trình dạy học thường sử dụng các phương pháp dạy học phổ biến
nào?
- Phương pháp thuyết trình.
- Phương pháp vấn đáp, đàm thoại.
- Phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề
- Dạy học với lý thuyết tình huống (mới )
- Dạy học với lý thuyết kiến tạo (mới )
6- Các hình thức tổ chức dạy học (HTTCDH ) theo hướng đổi mới
HTTCDH là hình thức bên ngoài của phương pháp dạy học, được thiết lập
theo những cấu trúc xác định nhằm thực hiện các nhiệm vụ dạy học.
3
- Dạy học với hình thức tổ chức hội thảo
- Dạy học với hình thức hợp tác, thảo luận theo nhóm.
- Dạy học theo hình thức tổ chức thực hiện dự án
+ Dự án là một dự định, một kế hoạch, trong đó xác định rõ mục tiêu, thời
gian, tài chính, điều kiện vật chất, nhân lực và các hoạt động phải thực hiện nhằm
đạt mục tiêu đề ra.
+ Dạy học theo dự án là một HTTCDH, trong đó HS thực hiện một nhiệm
vụ học tập phức hợp, gắn với thực tiễn, kết hợp lý thuyết với thực hành, tự lực lập
kế hoạch, thực hiện và đánh giá kết quả. Hình thức làm việc chủ yếu là theo nhóm,
kết quả dự án là những sản phẩm có thể giới thiệu được như các bài viết, tập tranh
ảnh sưu tầm, chương trình hành động cụ thể.
7- Các câu hỏi thảo luận
1- Sau thời gian dạy học theo chương trình, SGK mới các thầy (cô) đã thực
hiện việc đổi mới phương pháp dạy học như thế nào?
2- Hiệu quả đạt được trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học ở đơn vị ?
3- Những khó khăn gặp phải khi tiến hành đổi mới phương pháp dạy học ?
4- Theo các thầy ( cô ), với thực trạng chất lượng học tập môn Vật lý của HS
ở tỉnh Điện Biên thì cần khai thác phương pháp dạy học tích cực, các hình thức tổ

chức dạy học theo hướng đổi mới ở mức độ nào cho phù hợp và đạt hiệu quả cao
nhất ?
4
PHẦN II:
DẠY HỌC THEO CHUẨN KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
I- Chuẩn kiến thức, kỹ năng trong chương trình THCS:
1- Chuẩn của chương trình THCS là gì?
- Là yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, thái độ mà HS cần phải và có thể đạt
được sau mỗi đơn vị kiến thức, sau mỗi lớp học, cấp học.
- Chuẩn kiến thức, kĩ năng là các yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kỹ
năng của môn học, hoạt động giáo dục mà HS cần phải và có thể đạt được sau từng
giai đoạn học tập
2- Chuẩn của chương trình THCS có những đặc điểm gì?
- Chuẩn được chi tiết, tường minh bởi các yêu cầu cụ thể, rõ ràng về kiến
thức, kĩ năng, thái độ. Chuẩn kiến thức, kĩ năng yêu cầu về thái độ chính là yêu cầu
về kiến thức, kĩ năng, thái độ mà mỗi HS cần phải và có thể đạt được.
- Chuẩn có tính tối thiểu, nhằm đảm bảo mọi HS cần phải và có thể đạt được
những yêu cầu cụ thể này.
- Trong chương trình THCS, chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu cầu về thái độ
đối với người học được thể hiện cụ thể hoá ở các chủ đề của chương trình môn học
theo từng lớp và ở các lĩnh vực học tập. Đồng thời, chuẩn kiến thức, kĩ năng và yêu
cầu về thái độ đối với người học cũng được thể hiện ở phần cuối của chương trình
mỗi cấp học. Nó cũng là cơ sở quan trọng để tổ chức kiểm tra, đánh giá và thi theo
chuẩn.
3- Chuẩn kiến thức, kĩ năng là căn cứ để:
- Biên soạn SGK.
- Quản lí, thanh, kiểm tra thực hiện dạy học.
5