Ngu van 8 - HK II

Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Tua à n: 20
Ngày soạn : 10/01/2009
Tiết : 73, 74 V¨n b¶n:
( Thế Lữ)
I, Mục tiêu cần đạt: Giúp hs
- Cảm nhận được niềm khát khao tự do mãnh liệt , nỗi chán ghét sâu sắc cái thực tại tù túng , tầm
thường , giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bò nhốt ở vườn bách thu.ù
- Thấy được bút pháp lãng mạn đầy truyền cảm của nhà thơ.
II, Chuẩn bò
- GV : dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn với bài ng đồ , một số thể thơ tự do ; phần Tiếng việt
qua bài Câu nghi vấn ; phần TLV qua bài Viết đoạn văn trong vb thuyết minh.
- HS : Học bài , soạn bài
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : ( Kiểm tra việc soạn bài của hs )
3, Bài mới :
Yêu cầu hs đọc phần chú thích sgk
GV giới thiệu vài nét về khái niệm “ thơ mới” và vài nét
về tác giả Thế Lữ
GV cùng hs đọc ( yêu cầu khi đọc chú ý đến giọng điệu
phải phù hợp với nội dung cảm xúc của mỗi đoạn thơ )
Giải thích từ khó
(?) Khi mượn lời con hổ ở vườn bách thú , nhà thơ muốn
ta liên tưởng điều gì về con người ?
- Liên tưởng đến tâm sự con người
(?) Phương thức biểu đạt của vb này là gì ? ( bc)
(?)Ở đây , năm đoạn thơ diễn tả dòng tâm sự tập trung
vào mấy ý và nêu nội dung của từng ý ?
- Đoạn 1,4 – tâm trạng của con hổ trong vườn bách thú
- Đoạn 2,3 Nỗi nhớ thời oanh liệt

- Đoạn 5 : Khao khát giấc mộng ngàn
(?) Hãy quan sát bài thơ nhớ rừng chỉ ra những điểm mới
của hình thức bài thơ này so với các bài thơ đã học ,
chẳng hạn thơ Đường luật ?
Gọi hs đọc đoạn 1
(?) Hổ cảm nhận những nổi khổ nào trong khi bò nhốt
trong cũi sắt ở vườn bách thú ?
- Nỗi khổ không được hoạt động , trong một không gian
tù hãm thời gian kéo dài ( ta nằm dài … dần qua)
I,Đọc, tìm hiẻu chung
Sgk
1. Giới thiệu tác giả – tác phẩm
2. Chú giải từ
3. Thể loại, bố cục
III, Đọc - Tìm hiểu vb
1, Tâm trạng con hổ trong vườn bách
thú
- Biến thành trò chơi cho thiên hạ tầm
thường
- Ởû chung cùng bọn thấp kém
Ngữ văn 8
1
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
- Nỗi nhục bò biến thành trò chơi cho thiên hạ tầm thường
- Nỗi bất bình vì bò ở chung cùng với bọn thấp kém
(?) Trong đó , nỗi khổ nào có sức biến thành khối căm
hờn ? Vì sao ?
- Vì hổ là chúa tể của muôn loài , đang tung hoành chốn
nước non hùng vó , nay lại bò nhốt trong cũi sắt
(?)Khối căm hờn ấy biểu hiện thái độ sống như thế nào

Gọi hs đọc khổ 4
(?) Cảnh vườn bách thú được diễn tả qua những chi tiết
nào ?
-Hoa chăm , cỏ xén , lối phẳng cây trồng – Dải ngước đen
giả suối , chẳng thông dòng – Len dưới nách những mô
gò thấp kém
(?) Em có nhận xét gì về từ ngữ , giọng điệu của 2 khổ thơ
này ?
(?) Qua các chi tiết đó cho ta thấy cảnh vườn bách thú
hiện ra dưới cái nhìn của chúa sơn lâm ntn?
(?) Từ hai đoạn thơ vừa phân tích , em hiểu gì về tâm sự
của con hổ ở vườn bách thú , từ đó là tâm sự của con
người ?
Gọi hs đọc đoạn 2, 3
(?) Cảnh sơn lâm được gợi tả qua những chi tiết nào ?
(?) Nhận xét về cách dùng từ trong những lời thơ này ?
- Điệp từ với , các động từ ( gào , thét )
(?) Hình ảnh chúa tể của muôn loài hiện lên như thế nào
giữ không gian ấy ?
Ta bước chân lên , dõng dạc , đường hoàng – Lượn tấm
thân như sóng cuộn nhòp nhàng – Vờn bóng âm thầm , lá
gai , cỏ sắt – Trong hang tối , mắt thần khi đã quắc – là
khiến cho mọi vật đều im hơi
(?) Có gì đặc sắc trong từ ngữ , nhòp điệu của những lời
thơ miêu tả chúa tể của muôn loài ?
- Các từ ngữ gợi tả hình dáng , tính cách hổ . Nhòp thơ
ngắn , thay đổi
(?) Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn loài được khắc hoạ
mang vẻ đẹp ntn?( Đọc đoạn thơ tả cảnh rừng , nơi con
hổ đã từng sống thời oanh liệt )

(?) Cảnh rừng ở đây là cảnh của thời điểm nào ? ( Những
đêm , những ngày mưa , những bình minh , những chiều )
(?) Cảnh sắc trong mỗi thời điểm có gì nổi bật ?
- Đêm vàng , ngày mưa chuyển bốn phương ngàn , bình
 Hổ vô cùng căm uất , ngao ngán
- Sử dụng một loạt từ ngữ liệt kê, liên
tiếp , với cách ngắt nhòp dồn dập ở 2 câu
đầu , giọng điệu giễu nhại , chán
chường , khinh miệt
- Tất cả chỉ là đơn điệu , đều chỉ là nhân
tạo , do bàn tay sửa sang , tỉa tót của con
người chứ không phải là thế giới của tự
nhiên to lớn , mạnh mẽ , bí hiểm
 Chán ghét thực tại tù túng , tầm
thường , giả dối .Khao khát được
sống tự do
2, Nỗi nhớ thời oanh liệt
- Bóng cả , cây già , gió ngàn , nguồn hét
núi , thét khúch trường ca dữ dội
- Con hổ hiện ra với vẻ đẹp oai phong
lẫm liệt , dũng mãnh vừa mềm mại vừa
uyển chuyển
Ngữ văn 8
2
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
minh cây xanh nắng gội , những chiều lênh láng máu sau
rừng
(?) Từ đó , thiên nhiên hiện lên như thế nào ?
- Rực rỡ , huy hoàng , náo động , hùng vó , bí ẩn
(?) Giữa thiên nhiên ấy , chúa tể của muôn loài sống 1

cuộc sống ra sao ?
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
(?) Đại từ ta lặp lại trong các lời thơ trên có ý nghóa gì ?
(?) Trong đoạn thơ này , điệp từ ( đâu ) kết hợp với
thán( than ôi……nay còn đâu ? ) có ý nghóa gì ?
(?) Đoạn thơ này xuất hiện những câu thơ thất mới lạ . Em
thích nhất câu thơ nào ? Vì sao ?
- Nào đâu những đêm vàng bên suối
- Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ?
- Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Làm nổi bật sự tương phản , đối lập gay gắt hai cảnh
tượng , hai thế giới , nhà thơ đã thể hiện nỗi bất hoà sâu
sắc đối với thực tại và niểm khát khao tự do mãnh liệt của
nhân vật trữ tình . Đó là tâm trạng của nhà thơ lãng mạn ,
đồng thời cũng là tâm trạng chung của người dân Việt
Nam mất nước khi đó . Họ cảm thấy lời con hổ trong bài
thơ chính là tiếng lòng sâu kín của họ
Gọi hs đọc khổ thơ cuối
(?) Giấc mộng ngàn của con hổ hướng về một không gian
ntn?
- Oai linh , hình vó , thênh thang . Nhưng đó là không gian
trong mộng
(?) Câu thơ cảm thán mở đầu có ý nghóa gì ?
- -Bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống tự do
(?) Từ đó giậc mộng ngàn của con hổ là giậc mộng ntn?
- Mãnh liệt , to lớn , nhưng đau xót , bất lực
(?) Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn ấy phản ánh khát

vọng mãnh liệt nào của con hổ ở vườn bách thú cũng là
của con người ?
(?) tâm sự nhớ rừng của con hổ ở vườn bách thú , em hiểu
những điểm sâu sắc nào trong tâm sự của con người ?
- Thể hiện khí phách ngang tàn , mang
dáng dấp một đế vương
- Diễn tả thấm thía nỗi nhớ tiếc khôn
nguôi của con hổ đối với những cảnh
không bao giờ còn thấy được nữa
Làm nổi bật sự tương phản , đối
lập gay gắt hai cảnh tượng , hai thế giới ,
nhà thơ thể hiện nỗi bất hoà đối với thực
tại và niềm khát khao tự do mạnh liệt
3, Khao khát giấc mộng ngàn
- Khao khát cuộc sống chân thực cuộc
sống của chính mình , trong xứ sở của
chính mình
- Đó là khát khao giải phóng , khát vọng
tự do
IV, Ghi nhớ : Sgk
4, Củng cố : HD_HS trả lời câu hỏi 4 trong sgk .
5, HDHT : Học thuộc bài thơ , phần ghi nhớ trong sgk . Soạn bài “ Quê hương”.
Ngữ văn 8
3
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Ngày soạn : 10/01/2009
Tiết :75
TiÕng ViƯt:
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs

- Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn . Phân biệt câu nghi vấn với các kiểu câu khác
- Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn : dùng để hỏi
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua vb Nhớ Rừng , ng đồ ; Tiếng việt qua các vb có liên
quan về kiểu câu phân theo mục đích nói
- Bảng phụ
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc soạn bài của hs
3, Bài mới :
Trong tiếng việt , cũng như nhiều ngôn ngữ khác trên thế giới , mỗi kiểu câu có đặc điểm hình thức
nhất đònh . Những đặc điểm hình thức này thường gắn với một chức năng chính . Chẳng hạn , như câu có
hình thức câu cầu khiến có chức năng chính là dùng để ra lệnh , sai khiến , yêu cầu , khuyên bảo … Vậy ,
câu nghi vấn có đặc điểm hình thức và chứng năng chính như thế nào ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi
đó .
Gọi hs đọc vd sgk
(?) Trong đoạn trích trên , câu nào là câu nghi
vấn ?
- câu : Sáng nay người ta đấm u có đau lắm
không ? ; Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không
ăn khoai? ; Hay là u thương chúng con đói quá?
(?) Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là
câu nghi vấn ?
- Hình thức câu nghi vấn trên thể hiện ở dấu
chấm hỏi
- Và còn thể hiện ở những từ nghi vấn như :
không, làm sao , hay là
(?) Câu nghi vấn trên dùng để làm gì ?
- Dùng để hỏi ( bao gồm cả tự hỏi như câu trong
Truyện kiều : “ Người đâu gặp gở làm chi , trăm

năm biết có duyên gì hay không?”
(?) Trong những trường hợp nào dùng câu nghi
vấn ?
- Trong giao tiếp , khi có những điều chưa biết
hoặc còn hoài nghi , người ta sử dụng câu nghi
I, Bài học
1, Đặc điểm và hình thức câu nghi vấn
a, Đặc điểm:
- Có những từ nghi vấn ( ai , gì , nào , sao ,
tại sao , bao giờ , bao nhiêu …
b, Chức năng :
- Dùng để hỏi
Ngữ văn 8
4
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
vấn để yêu cầu trả lời giải thích
(?) Hãy đặt một vài câu nghi vấn ? (Hs tự làm )
(?) Hãy nêu đặc điểm và hình thức nghi vấn ?
( sgk)
(?) Bài tập 1 yêu cầu chúng ta phải làm gì ?
( HSTLN)
(?) Nêu yêu cầu của bài tập 2 ? ( hstln)

Gọi hs đọc bài tập 3 ( HSTLN)
(?) Nêu yêu cầu bài tập 4
II, Luyện tập
Bài tập 1 : Xác đònh câu nghi vấn và đặc điểm
hình thức của nó
a, Chò khất tiền sưu đến chiều mai phải không ?
b, Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế ?

c, văn là gì ? , Chương là gì ?
d, Chúng mình muốn cùng tớ đùa vui không ? ;
Đùa trò gì ? ; Cái gì thế ? ; Chò cốc béo xù đứng
trước cửa nhà ta đấy hả ?
Bài tập 2 : Căn cứ vào từ : hay ở các câu
- Trong câu nghi vấn từ hay không thể thay thế
bằng từ hoặc được . Nếu thay từ hay trong câu
nghi vấn bằng từ hoặc thì câu trở nên sai ngữ
pháp hoặc biến thành một câu trần thuật có ý
nghóa khác hẳn
Bài tập 3 : Không , vì không phải là câu nghi vấn
Câu ( a ) và ( b) có từ nghi vấn như có …không ,
tại sao , nhưng kết cấu chứa những từ này chỉ làm
chức năng bổ ngữ trong 1 câu
- Trong câu ( c) , ( d) có từ nào ( cũng) , ai ( cũng)
là những từ phiếm đònh
* Lưu ý : trong tiếng việt , tổ hợp X củng như ai
cũng , gì cũng , nào cũng , sao cũng , âu cũng ,
bao giờ cũng , bao nhiêu cũng … bao giờ cũng có
ý nghóa khẳng đònh tuyệt đối ( vd : Ai cũng thấy
thế )
Bài tập 4 : Khác nhau về hình thức : có …không ;
đã … chưa
Khác về ý nghóa : câu thứ 2 có giả đònh là người
được hỏi trước đó có vấn đề về sức khoẻ , nếu
điều giả đònh này không đúng thì câu trả lời trở
nên vô lí . Câu thứ nhất không hề có giả đònh đó
VD : Cái áo này có cũ ( lắm ) không ? ( đ )
- Cái áo này đã cũ ( lắm ) chưa? (đ)
- Cái áo này có mới ( lắm ) không ? ( đ)

- Cái áo này đã mới ( lắm) không ? ( s)
4, Củng cố : Nêu đặc điểm và hình thức của câu nghi vấn ?
5, HDHT : Học thuộc chi nhớ , làm hết bài tập còn lại . Soạn bài “ Câu nghi vấn” (tiếp).
Ngữ văn 8
5
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Ngày soạn : 10/01/2009
Tiết :76 TËp lµm v¨n:
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Biết cách sắp xếp ý trong đoạn văn thuyết minh cho hợp lí
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp : Phần TLV qua các vb ở học kì I Phương pháp thuyết minh , phương
pháp thuyết minh về một thứ đồ dùng , phương pháp thuyết minh một thể loại vb ; Phần Vh qua vb
Nhớ rừng , Phần tiếng việt qua bài Câu nghi vấn
- HS : soạn bài , học bài
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, kiểm tra bài cũ :
3, Bài mới :
Đoạn văn là một phần của vb gồm 1 số câu có cùng đề tài liên kết với nhau theo một thứ tự nội bộ
nhất đònh . Tuỳ vào phạm vi giới hạn của vấn đề mà mỗi vb có số lượng đoạn văn hợp lí và mỗi đoạn văn
có thể có dung lượng dài ngắn khác nhau . Trong vb thuyết minh , đoạn văn cũng đóng vai trò quan trọng .
Vậy để viết và trình bày như thế nào cho đúng ? Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó .

(?) Em hiểu thế nào là đoạn văn ?
- Đoạn văn là một phần của vb gồm một số câu có
cùng đề tài liên kết nhau theo một thứ tự nội bộ nhất
đònh . Tuỳ vào phạm vi giới hạn của vấn đề mà mỗi
văn bản có số lượng đoạn văn có thể có dung lượng

dài ngắn khác nhau
Gọi hs đọc đoạn văn ( a)
(?) Ở đoạn văn a câu nào là câu chủ đề các câu còn
lại có nhiệm vụ gì ?
- Câu 1 là câu chủ đề . Câu 2 cung cấp thông tin về
lượng nước ngọt ít ỏi . Câu 3 cho biết lượng nước âùy
bò ô nhiễm . Câu 4 nêu sự thiếu nước ở ácc nước
trên thế giới thứ 3 . Câu 5 dự baó
- Như vậy , các câu sau bổ sung thông tin làm rõ câu
chủ đề . Câu nào cũng nói về nước
Gọi hs đọc đoạn văn ( b)
(?) Hãy tìm từ ngữ chủ đề và cách sắp xếp của các
câu trong đoạn văn ?
- Từ ngữ chủ đề là Phạm văn Đồng , các câu tiếp
I, Bài học
1, Nhận dạng đoạn văn thuyết minh
Đoạn a : Câu 1 là câu chủ đề . Câu 2 cung
cấp thông tin về lượng nước ngọt ít ỏi . Câu 3
cho biết lượng nước âùy bò ô nhiễm . Câu 4 nêu
sự thiếu nước ở các nước trên thế giới. Câu 5
dự baó
- Như vậy , các câu sau bổ sung thông tin làm
rõ câu chủ đề . Câu nào cũng nói về nước
Đoạn b: - Từ ngữ chủ đề là Phạm văn Đồng ,
các câu tiếp theo cung cấp thông tin về Phạm
Văn Đồng theo lối liệt kê các hoạt động đã
làm
Ngữ văn 8
6
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào

theo cung cấp thông tin về Phạm Văn Đồng theo lối
liệt kê các hoạt động đã làm
Gọi hs đọc đoạn văn ( a) phần 2
(?) Hãy nêu nhược điểm của đoạn văn ?
- Còn sắp xếp lộn xộn
(?) Nếu giới thiệu cây bút bi thì nên giới thiệu ntn?
Đoạn văn trên nên tách đoạn và mỗi đoạn viết lại
ntn?
- Trước hết phải giới thiệu cấu tạo : Muốn thế phải
chia từng bộ phận :: Ruột bút bi ( phần quan trọng
nhất , vỏ bút , các loại bút bi khác
+ Phần ruột bút bi: gồm đầu bút và ông mực, loại
mực đặc biệt
+ Phần vỏ: gồm ống nhựa hoặc sắt để bọc ruột bút
bi và làm cán viết . Phần này gồm ông , nắp bút có
lò so
(?) Qua đó , chúng ta phải tách ra làm mấy đoạn ?
Hãy sửa lại đoạn văn vào vở ? ( 2 đoạn)
Gọi hs đọc đoạn ( b)
(?) Chỉ ra những chổ không hợp lí trong đoạn văn ?
(Sắp xếp lộn xôn )
(?) Nên giới thiệu đàn bàn ằng phương pháp nào ?
Từ đó nên tách làm mấy đoạn ?
- Phương pháp phân loại. Nên tách làm 3 đoạn
(?) Mỗi đoạn nên viết như thế nào ?
Phần bóng đèn , đui đèn , dây điện , công tắc ; p hần
chao đèn , phần đế đèn
(?) Hãy sửa lại đoạn văn trên?
(?) Khi làm bài văn thuyết minh cần chú ý điều gì ?
Khi viết đoạn văn cần trình bày ra sao và sắp xếp ý

như thế nào ? ( Ghi nhớ sgk)
(?) Bài tập 1 yêu cầu chúng ta phải làm gì ?
(?) Muốn có kiến thức để làm bài văn này , em sẽ
phải làm gì ? ( tìm hiểu , điều cha , quan sát , ghi
chép
(?) Em dự đònh sẽ trình bày theo những ý lớn nào ? (
HSTLN)
(?) Gọi hs đọc yêu cầu bài tập 2 ?
2, Sửa lại các đoạn văn thuyết minh chưa
chuẩn
Đoạn 1 : sắp xếp lộn xộn
- Trước hết phải giới thiệu cấu tạo . Muốn thế
phải chia từng bộ phận : Ruột bút bi ( phần
quan trọng nhất , vỏ bút , các loại bút bi khác
+ Phần ruột bút bi: gồm đầu bút và ông mực,
loại mực đặc biệt
+ Phần vỏ: gồm ống nhựa hoặc sắt để bọc ruột
bút bi và làm cán viết . Phần này gồm ông ,
nắp bút có lò so
Đoạn 2 : Sắp xếp lộn xôn
* Sửa lại :
+ Phần bóng đèn , đui đèn , dây điện , công
tắc
+ Phần chao đèn
+ Phần đế đèn
II, Ghi nhớ : sgk
Bài tập 1 : - Tên trường , ngày thành lập
- Vò trí , diện tích của trường , đóng ở đâu ?
- Các khu vực của trường : phòng Giám hiệu ,
số phòng học , vườn trường , thư viện

- Các lớp học ( số lượng , mội khối mấy lớp).
Số lượng giáo viên , nam , nữ
- Các thành tích của trường trong đào tạo , thi
đua
- Vò trí của nhà trường trong đời sống xh ở đòa
phương . Tình cảm của em đối với trướng
Bài tập 2 : Giới thiệu về cuộc đời hoạt động
cách mạng của Bác
Tình cảm của Bác dành cho nhân dân
Tình cảm của nhân dân đối với Bác
4, Củng cố : Khi viết đoạn văn cần trình bày ntn? Các ý trong đoạn văn sắp xếp ra sao ?
5, HDHT: Về học thuộc phần ghi nhớ , Hoàn thành hết bài tập còn lại .
Soạn bài Thuyết minh về 1 phương pháp (c¸ch lµm).
Ngữ văn 8
7
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Tua à n: 21
Ngày soạn : 17/01/2009
Tiết: 77 V¨n b¶n:
( Tế Hanh)
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng , giàu sức sống của một làng quê miền biển được miêu tả trong bài
thơ và tình cảm quê hương đằm thắm của tác giả
- Thấy được những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ
II, Chuẩn bò
- GV : Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Văn qua bài Nhớ Rừng ; phần TLV qua vb Thuyết minh về
một phương pháp ( cách làm ); Phần Tiếng việt qu vb Câu nghi vấn
Sưu tầm chùm thơ viết về Quê hương của Tế Hanh
- HS : học bài , sạon bài

III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Đọc diễn cảm bài thơ Nhớ rừng ? Cho biết nội dung của bài thơ đó ?
3, Bài mới : Quê hương là nguồn cảm hứng lớn trong suốt cuộc đời của Tế Hanh . Dưới ngòi bút của ông ,
nguồn cảm hứng này đã tạo thành một dòng chảy tâm tình với nhiều bài thơ nổi tiếng . Bài thơ Quê hương
là sáng tác mở đầu cho mạch cảm hứng viết về quê hương xứ sở của Tế Hanh . Ở thời điểm sáng tác bài
thơ này , nhà thơ còn rất trẻ , đang phải sống xa quê . ng mượn lời thơ để diễn tả nỗi nhớ quê da diết
không nguôi . Vậy nỗi nhớ quê đó được thể hiện ntn? Tiết học hôm nay , cô cùng các em đi tìm hiểu
(?) Em hãy nêu sơ lược vài nét về tác giả , tác phẩm ?
( SGK)
Gv cùng hs đọc ( Khi đọc chú ý về cảm hứng quê
hương trong thơ Tế Hanh)
Giải thích từ khó
(?) Hãy nhâän xét về thể thơ và bố cục của bài thơ Quê
hương? (Bài thơ thuộc thể tám chữ , gồm nhiều khổ ,
gieo vần ôm và vần liền ) . Bố cục : 2 phần
+ Phần 1 : 3 khổ đầu – Hình ảnh quê hương
+ Phần 2 : Khổ còn lại – Nỗi nhớ quê hương
(?) Mỗi nội dung đó được thể hiện bằng phương thức
biểu đạt chính nào ?
- Phương thức miêu tả ( phần đầu )
- Phương thức biâểu cảm ( phần sau)
Gọi hs đọc phần đầu
(?) Tác giả đã giới thiệu chung về làng quê của tác giả
ntn? Làng tôi vấn làm nghề chài lưới
I,Đọc, tìm hiẻu chung
Sgk
1. Giới thiệu tác giả – tác phẩm
2. Chú giải từ
3. Thể loại, bố cục

2 phần
III, Đọc, Tìm hiểu văn bản
Ngữ văn 8
8
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông
(?) Vậy về hình ảnh làng hài được vẽ bằng mấy nét
chính ? ( 2 nét chính ) - Cảnh dân chài bơi thuyết đi
đánh cá
- Cảnh thuyền và người về bến
* Từ đoạn thơ diễn tả cảnh dân chài bơi thuyền đi
đánh cá , hãy cho biết
(?) Làng chày lưới được miêu tả qua hình ảnh nổi bật
nào ? ( chiếc thuyền và cánh buồm )
(?) Người dân chài ra khơi trong thời điểm nào và thời
tiết ra sao ? (Thời tiết đẹp và ra khơi vào buổi sớm
mai )
(Khi trời trong , gió nhẹ , sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá )
(?) Chiếc thuyền ra khơi được miêu tả ntn?
- Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã ,Phăng mái
chèo mạnh mẽ vượt trường giang
(?) Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ?
- So sánh và sử dụng 1 loạt từ : ( hăng , phăng , vượt )
(?) Chi tiết nào đặc tả con thuyền ?
Cánh buồn giương to như mãnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió
(?) Có gì độc đáo trong chi tiết này ?
- Dùng phép so sánh , ẩn dụ gợi liên tưởng con thuyền
như mang linh hồn , sự sống của làng chài

(?) Qua phân tích cảnh dân chài bơi thuyền đi đánh cả
cho ta thấy phong cảnh thiên nhiên và con người ở đây
ntn?
- Phong cảnh thiên nhiên tươi sáng , vừa là bức
tranh lao động đầy hứng khởi và dào dạt sức
sống
Đọc đoạn thơ tả cảnh thuyền và người về bến cho
biết:
(?) Cảnh dân làng đón thuyền cá trở về được thể hiện
qua những câu thơ nào ?
Ngày hôm sau , ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đó ghe về
Nhờn trời biển lặng cá đầy nghe
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng
(?) Qua đó , ta thấy khung cảnh lao động ở đây như thế
nào ? (Bức tranh lao động náo nhiệt , đầy ắp niềm vui
1, Hình ảnh quê hương
Khi trời trong , gió nhẹ , sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường
giang
So sánh và sử dụng một loạt từ
( hăng , phăng , vượt )
Cánh buồn giương to như mãnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió
Dùng phép so sánh , ẩn dụ gợi liên
tưởng con thuyền như mang linh hồn , sự
sống của làng chài

Phong cảnh thiên nhiên tươi sáng ,
vừa là bức tranh lao động đầy hứng khởi và
dào dạt sức sống
- Bức tranh lao động náo nhiệt , đầy ắp
niềm vui và sự sống , trong đó có cả lời
cảm tạ chân thành đất trời đã sóng yên
biển lặng để người dân chài trở về an toàn
- Người dân chài nơi đây mang vẻ đẹp và
sự sống nồng nhiệt của biển cả
- Dùng phép nhân hoá . Cảm nhận con
thuyền như một cơ thể sống , như một phần
Ngữ văn 8
9
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
và sự sống , trong đó có cả lời cảm tạ chân thành đất
trời đã sóng yên biển lặng để người dân chài trở về an
toàn )
(?) Người dân chài làn da ngăm rám nắng gợi tả bằng
những chi tiết nào của người vùng biển ?
Cả thân hình nồng thở vò xa xăm
(?) Cảm nhân của em về người dân chài từ những chi
tiết điển hình đó ? (Người đi biển lâu ngày tắm nắng gió
ở những vùng đại dượng xa xôi khiến cơ thể khoẻ
mạnh , rắn rỏi )
- Người dân chài nơi đây mang vẻ đẹp và sự sống nồng
nhiệt của biển cả
(?) Có gì đặc sắc về về nghệ thuật trong lời thơ : Chiếc
thuyền im bến mỏi trở về nằm – Nghe chất muối thấm
dần trong thớ vỏ ? (Dùng phép nhân hoá . Cảm nhận
con thuyền như một cơ thể sống , như một phần sự sống

lao động ở làng chài , gắn bó mật thiết với sự sống con
người ở đây )
(?) Từ đó , em cảm nhận được vẻ đẹp nào trong tâm hồn
người viết những lời thơ trên ?
- Tâm hồn nhạy cảm , tinh tế , lắng nghe được sự sống
âm thầm trong những sự vật của quê hương
Gọi hs đọc đoạn cuối
(?) Trong xa cách , lòng tác giả nhớ tới những điều gì
nơi quê hương ? Biển , cá , cánh buồm , mùi biển
(?) Một cuộc sống như thế nào được gợi lên từ các chi
tiết đó ? (Đẹp và thanh bình )
(?) Có thể cảm nhận cái mùi nồng mặn trong nỗi nhớ
quê của tác giả như thế nào ? (Đó là mùi riêng của
làng biển được cảm nhận bằng tấm tình trung hiếu của
người con xa quê )
(?) Lời thơ “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá” có
thể diễn tả như thế nào ? Khi đó nó có ý nghóa gì ?
- Nhấn mạnh cả nỗi nhớ quê lẫn đặc điểm của làng quê
(?) Từ đó ta thấy một nỗi nhớ quê ntn?
- Cụ thể , thắm thiết , bền bỉ
(?) Học qua bài thơ Quê hương , em cảm nhận đựoc
những điều tốt đẹp nào của sự sống và lòng người ?
- Bức tranh tươi đẹp , khoẻ khoắn trong sự sống àng
chài
- Tấm lòng yêu quê trong sáng đằm thắm của con người
sự sống lao động ở làng chài , gắn bó mật
thiết với sự sống con người ở đây
2, Nỗi nhớ quê hương
- Biển , cá , cánh buồm , mùi biển
- Đó là mùi riêng của làng biển được cảm

nhận bằng tấm tình trung hiếu của người
con xa quê
Cụ thể , thắm thiết , bền bỉ
IV, Ghi nhớ : sgk
Ngữ văn 8
10
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
(?) Từ đó em hiểu gì về nhà thơ Tế Hanh – tác giả bài
thơ này ? ( HSTLN)Tinh tế trong cảm thụ cuộc sống
làng quê.
Nồng hậu , thuỷ chung với quê hương
(?) Em học tập được gì từ nghệ thuật thể hiện tình cảm
quê hương từ bài thơ này ? ( HSTLN)( chân thành ,
thắm thiết trong cảm xúc . Tạo dựng những hình ảnh
chân thực , vứa mới lạ , khoẻ khoắn để thể hiện nội
tâm)
4, Củng cố: Bài thơ có những đặc sắc gì nỗi bật ?
Từ nghệ thuật đó làm nổi bật lên nội dung gì của bài thơ ?
5, Dặn dò : Học thuộc lòng bài thơ ,nội dung bài thơ .
Sưu tầp , chép lại một số câu thơ , đoạn thơ về tình cảm quê hương mà em thích nhất.
• Soạn bài “ Khi con tu hú”.
Ngữ văn 8
11
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Ngày soạn : 17/01/2009
Tiết : 78 V¨n b¶n :
( Tố Hữu)
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Cảm nhận được lòng yêu sự sống ,niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến só cách mạng trẻ

tuổi đang bò giam cầm trong tù ngục được thể hiện bằng những hình ảnh gợi cảm và thể thơ lục bát
giản dò mà tha thiết .
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Tiếng việt qua bài Câu nghi vấn ; tập làm văn qua bài Thuyết
minh về một phương pháp ( Cách làm )
- Một số bài thơ có liên quan : Từ ấy( Tố Hữu ) , Người bạn tù thổi sao ( HCM)
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Đọc thuộc lòng – diễn cảm bài thơ Quê hương của Tế Hanh .
Đây là bài thơ tả cảnh hay tả tình ? Vì sao ?
- Hình ảnh nào trong bài thơ gây cho em ấn tượng và xúc động nhất ? Vì sao ?
3, Bài mới :
Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao
(?) Em hãy nêu vài nét về thân thế sự nghiệp của tác giả ?
(sgk)
Gv cùng hs đọc ( yêu cầu Chú ý thay đổi giọng đọc . Đoạn
đầu với gòng vui , náo nức , phấn chấn , đoạn sau với giọng
bực bội và các từ ngự cảm thán ..)
Giải thích từ khó
(?) Khi con tu hú được viết trong hoàn cảnh đặc biệt nào ?
- Được viết trong nhà lao thừa phủ ( Huế ) khi tác giả đang
hoạt động cách mạng , mới bò bắt
(?) Nên hiêu nhan đề của bài thơ ntn? Hãy viết một đoạn
văn có bốn chữ đầu là “ Khi con tu hú” để tóm tắt nội dung
bài thơ ?
- Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến , người tù cách
mạng ( nhân vật trữ tình ) càng cảm thấy ngột ngạt trong
phòng giam chật chội , càng thèm khát cháy bỏng cuộc
sống tự do tưng bừng ở bên ngoài . Tên bài thơ đã gợi mở
cảm xúc của toàn bài

(?) Bài thơ này được viết theo thể thơ gì ? Hình thức thơ ấy
có diễn tả cảm xúc ntn?
I,Đọc, tìm hiẻu chung
Sgk
1. Giới thiệu tác giả – tác phẩm
2. Chú giải từ
3. Thể loại, bố cục:
2 đoạn
Ngữ văn 8
12
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
- Thể thơ lục bát . Diễn tả cảm xúc tha thiết , nồng hậu của
tâm hồn
(?) Bài thơ này chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung từng
phần ?
- Đoạn 1 : Cảnh mùa hè
- Đoạn 2 : tâm trạng người tù
(?) Hãy xác đònh phương thức biểu đạtt chính của mỗi đoạn
và của toàn bài ?
- Đoạn 1 : Chủ yếu là miêu tả
- Đoạn 2 : Biểu cảm
- Toàn bài : kết hợp miêu tả và biểu cảm
Gọi hs đọc đoạn 1
(?) Thời gian mùa hè được gợi tả bằng những âm thanh nào
?
- Tiếng tu hú / tiếng ve sâu
(?) Trong bài thơ Bếm lửa của BẰNG Việt cũng có tiếng
chim tu hú : Tu hú ơi chẳng đến ở cùng ba – Kêu chi hoài
trên những cảnh đồng xa. Theo em , có gì giống nhau và
khác nhau trong cảm nhận tiếng chim tu hú ở hai nhà thơ

Tâố Hữu và Bằng Việt ?
- Giống nhau : Tiếng tu hú đều gợi không gian đồng
quê gần giũ , thân thuộc . Đều là âm thanh được
đón nhận bởi tình thương mến
- Khách nhau :
+ Trong thơ BV , tiếng tu hú gợi nhớ về những kỉ niệm
thân thương của tình bà cháu nơi quê nhà
+ Trong thơ TH , tiếng chim tu hú là âm thanh báo hiệu
mùa hè sôi động được cảm nhận từ tâm hồn yêu sống ,
khát khao tự do của người chiến só cách mạng trong cảnh
ngộ tù đày
(?) Mùa hè còn được gợi tả qua dấu hiệu điển hình nào của
không gian . Không gian ấy nhuốm những màu sắc nào ?
- Vàng ( Bắp rây vàng hạt )
- Hồng ( đầy sân nắng đào)
- Xanh ( TrờiXanh càng rộng càng sao )
(?) Những sản vật điển hình nào của mùa hè được gợi nhắc
?
- Lúa chim đang chín
- Trái cây ngọt dần
- Bắp dây vàng hạt
(?) Một sự sống như thế nào được gợi lên từ những âm
II, Đọc, hiểu văn bản
a, Cảnh mùa hè
+ m thanh : Tiếng tu hú / tiếng ve sâu
Ngữ văn 8
13
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
thanh , màu sắc , sản vật đó?
- Một sự sống tưng bừng rộn rã , thanh bình , Tràn trề

nhựa sống
(?) Bầu trời hạ cao xanh , nơi những tiếng sáo diều vạng
trong lời thơ : Trời xanh càng rộng càng cao – Đôi con diều
sáo lộn nhào từng không ? gợi lên một không gian như thế
nào ? ( phong khoáng , tự do )
(?) Tác giả đã cảm nhận rõ nát cảnh tượng đó của mùa hè
từ trong nhà tù . Điều đó cho thấy năng lực tâm hồn nào
của nhà thơ ntn?
- Nồng nàn tình yêu cuộc sống
- Tha thiết với cuộc sống tự do
- Nhạy cảm với mọi biến cố của cuộc đời
(?) Năng lực yêu q tự do còn được Tố Hữ thể hiện trong
những vần thơ nào khác mà em biết ?
Cô đơn thay là cảnh thân tù
Tai mở rộng và , lòng nghe rạo rực
Tôi lắng nghe tiếng đời lăn náo nức
Ở ngoài kia vui sướng biết bao nhiêu
Gọi hs đọc đoạn cuối
(?) Khi nhà thơ viết : Ta nghe hè dậy bên lòng , em hiểu
nhà thơ đã đón nhận cảnh tươi đẹp của mùa hè bằng thính
giác hay bằng sức mạnh của tâm hồn ?
- Bằng sức mạnh tâm hồn , bằng tấm lòng
(?) Từ đó có thể hình dung trạng thái tâm hồn tác giả ntn?
- Nồng nhiệt với tình yêu cuộc sống tự do
(?) Con người muốn đạp tan phòng giam hãm khi nghe hè
dậy bên lòng còn vì lí do gì khác ?
- Cảm giác bực bội, u uất trong nhà giam chật chội thiếu
sinh khí
(?) Nhận xét về cách diễn đạt lời thơ này , Ý nghóa của
cách diễn đạt này ?

- Bộc lộ thẳng thắn ,trực tiếp cảm xúc của lòng mình
- Dùng câu cảm thán liên tiếp, dùng một loạt động từ ,
cách ngắt nhòp đổi khác thường cho thấy trạng thái căng
thẳng cao độ đang diễn ra trong tâm hồn người tù mất tự do
(?) Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng chim tu hú kêu
, nhưng tâm trạng người tù khi nghe tiếng tu hú kêu thể
hiện ở câu đầu và câu cuối khác nhau ntn? Vì sao ?
( HSTLN)
- Tiếng chim tu hú mở đầu bài thơ gợi ra bức tranh mùa hè
+ Màu sắc :
- Vàng ( Bắp rây vàng hạt )
- Hồng ( đầy sân nắng đào)
- Xanh( Trời Xanh càng rộng càng sao )
+ Sản vật :
- Lúa chim đang chín
- Trái cây ngọt dần
- Bắp dây vàng hạt
Một sự sống tưng bừng rộn rã ,
thanh bình , Tràn trề nhựa sống . Qua đó
ta thấy được một thế giới tự do , phóng
khoáng )
b, Tâm trạng của ngøi tù
- Cảm giác bực bội, u uất trong nhà
giam chật chội thiếu sinh khí
- Bộc lộ thẳng thắn ,trực tiếp cảm xúc
của lòng mình
- Dùng câu cảm thán liên tiếp, dùng một
loạt động từ , cách ngắt nhòp đổi khác
thường cho thấy trạng thái căng thẳng
cao độ đang diễn ra trong tâm hồn người

tù mất tự do
Ngữ văn 8
14
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
trong tưởng tượng với tâm trạng náo nức bồn chồn của nhà
thơ
- Tiếng chim tu hú ở câu kết gợi cảm xúc khác hẳn : u uất ,
nôn nóng , khắc khoải – Tâm trạng của kẻ bò cưỡng đoạt tự
do , bò tách rời cuộc sống
- Vì : Vì 2 tâm trạng được khơi dậy từ hai không gian hoàn
toàn khác nhau : tự do và mất tự do
(?) Em cảm nhận điều mãnh liệt nào diễn ra trong tâm hồn
con người từ những lời cuối cùng của bài thơ khi con tu
hú ?
- Thèm khát cao độ cuộc sống tự do
- Tâm hồn đang cháy lên khát vọng yêu sống , yêu tự do
(?) Hai đoạn thơ , một thiên về tả cảnh , một thiên về tả
tình nhưng đều là tiếng nói của một tâm hồn . Em cảm
nhận được những điều cao đẹp nào từ tâm hồn ấy ?
- Lòng yêu sống , niềm khát khao tự do cháy bỏng của
người chiến só cách mạng trong cảnh tù đày
(?) Theo em , những tác dụng của thơ lục bát đem lại cho
bài thơ này là gì ? ( HSTLN)
- Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết , nồng cháy của tâm
hồn
- Giàu nhạc điệu
- Dễ đọc , dễ thuộc , dễ nhớ
(?) Tình yêu cuộc sống và khát vọng tự do là cảm xúc
thường gặp trong thơ từ của nhiều chiến só cách mạng .
Trong vốn thơ của mình , em còn biết những vần thơ nào

như thế ? ( HS tự bộc lộ )
Thèm khát cao độ cuộc sống tự
do .Tâm hồn đang cháy lên khát vọng
yêu sống , yêu tự do
III , Ghi nhớ : sgk
4, Củng cố :
- Nêu nội dung của bài thơ ?
- Theo em cái hay của bài thơ được thể hiện nổi bật ở những điểm nào ?
5, Dặn dò: học thuộc bài thơ và phần ghi nhơ.
- Viết một đoạn văn ngắn tả cảnh mùa hè nơi em ơ.û
- Chép và đọc thêm một số bài thơ của TH.
- Soạn bài “ Tức cảnh Pác Bó”.
Ngữ văn 8
15
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Ngày soạn :17/01/2009
Tiết: 79 TiÕng ViƯt:

( Tiếp Theo)
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn dùng để cầu khiến , khẳng đònh , phủ đònh , đe
doạ , bộc lộ càm xúc ..
- Biết sử dụng câu nghi vấn phù hợp với huống giao tiếp
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua 2 vb Quê hương , Khi con t hú ; Tập làm văn qua bài
Thuyết minh về một phương pháp ( cách làm)
- Bảng phụ
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức

2, Kiểm tra bài cũ : Thêù nào là câu nghi vấn ? Câu nghi vấn dùng để làm gì ?
3, Bài mới :
Câu văn cũng như cuộc đời , cuộc đời luôn luôn thay đổi thì câu văn cũng luôn luôn đổi thay để thực
hiện chức năng diễn đạt chính xác tới mức tinh tế những cảm xúc , những tâm trạng vô cùng phong phú , đa
dạng và phức tạp của con người . Vìthế , các em có thể gặp nhiều câu văn có hình thức giống như một câu
nghi vấn , nhưng trên thực tế , nó lại không phải là một câu nghi vấn đòch thực . Vậy câu nghi vấn còn chức
năng nào khác . Tiết học này sẽ trả lời cho câu hỏi đó .
Gọi hs đọc vd sgk
(?) Hãy tìm những câu có từ nghi vấn trong những ví
dụ trên ?
a, Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bao giờ ?
b, Mày đònh nói cho cha mày nghe đấy à?
c, Có biết không ? ; Lính đâu? ; Sao bay giám để nó
chạy xồng xộc vào đây như vậy ? ;Không cần phép
tắc gì nữa à?
d, Cả đoạn trích là câu nghi vấn
e, Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là nó , cái
con mèo hay lục lọi ấy ?
(?) Hãy xác đònh chức năng của câu nghi vấn trong
đoạn trích ? ( HSTLN)
a, Bộc lộ cảm xúc
b, Đe doạ
c, Cả 4 câu đều dùng để đe doạ
d, Khẳng đònh
e, Bộc lộ cảm xúc
I, Bài học
1, Những chức năng khác
a, Những người muôn năm cũ / Hồn ở đâu bao
giờ ?
 Bộc lộ cảm xúc

b, Mày đònh nói cho cha mày nghe đấy à?
 Đe doạ
c, Có biết không ? ; Lính đâu? ; Sao bay giám
để nó chạy xồng xộc vào đây như vậy ?
;Không cần phép tắc gì nữa à?
 đe doạ
d, Cả đoạn trích là câu nghi vấn
 Khẳng đònh
e, Con gái tôi vẽ đấy ư? Chả lẽ lại đúng là
nó , cái con mèo hay lục lọi ấy ?
 Bộc lộ cảm xúc
* Nhận xét về dấu kết thúc : Không phải tất
Ngữ văn 8
16
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
(?) Nhận xét về dấu kết thúc những câu nghi vấn trên
?
- Không phải tất cả các câu nghi vấn đều kết thúc
bằng dấu chấm hỏi . Câu nghi vấn thứ 2 ở (e) kết
thúc bằng dấu chấm than , chức không phải là dấu
chấm hỏi
(?) Qua phân tích các vd trên , hãy khái quát chức
năng của câu nghi vấn và dùng dấu cuối câu ? ( ghi
nhớ sgk)
cả các câu nghi vấn đều kết thúc bằng dấu
chấm hỏi , có trường hợp câu nghi vấn kết
thúc bằng dấu chấm , dấu chấm than hoặc
dấu chấm lững
II, Ghi nhớ : sgk
III, Luyện tập.

GV HD: HS lµm c¸c BT (nhãm HS) – Tr×nh bµy vµ nhËn xÐt gi÷a c¸c nhãm.
Bài tập 1 : Tìm câu nghi vấn và công dụng của những câu nghi vấn đó
a, Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ? ( Bộc lộ cảm xúc )
b, Trong khổ thư chỉ riêng “ Than ôi!” không phải là câu nghi vấn
* Phủ đònh ; bộc lộ cảm xúc
c, Sao ta không ngắm sự biệt li theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi ?
Cầu khiến ; bộc lộ cảm xúc
d, i, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay? ( phủ đònh , bộc lộ cảm xúc )
Bài tập 2
a, Sao cụ lo xa quá thế ? ; Tội gì bây giờ nhòn đói mà tiền để lại ? ; n mãi hết đi thì đến lúc chết lấy
gì mà lo liệtu
* Câu 1 phủ đònh ; câu 2 : khẳng đònh ; câu 3 : phủ đònh
b, Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người , không ra ngợm ấy , chăn dắt làm sao?
* Bộc lộ sụ băn khoăn ngần ngại
c, Ai bảo thảo một tự nhiên không có tình mẫu tử ? (Khẳng đònh )
d, Thằng bé kia , mày có việc gì ? ; Sao lại đến đây mà khóc ? ( dùng để hỏi)
 Trong những câu nghi vấn đó , câu c1thể thay thế được bằng một câu không phải là câu
nghi vấn có ý nghóa tương tự
a, Sao cụ phải lo xa quá thế . ; không nên nhòn đói mà tiền để lại . ; n hết thì lúc chết lấy gì mà lo
liệu .
b, Không biết chắc là thằng bé có thể chăn dắt được đàn bò hay không .
c, Thảo mộc tự nhiên có tình mẫu tử .
Bài tập 3 : Đặt câu nghi vấn không dùng để hỏi
a, Bạn có thể kể cho mình nghe nội dung của bộ phim “ cánh đồng hoang được không ?
b, ( Lão Hạc ơi!) Sao đời lão khốn cùng đến thế
Bài tẫp : Trong nhiều trường hợp giao tiếp , những câu như vậy dùng để cào . Người nghe không nhất
thiết phải trả lời , có thể đáp lại bằng một lời chào khác
4, Củng cố : Nêu những chức năng của câu nghi vấn ? Nhận xét về cách dùng dấu kết thúc câu nghi vấn ?
5, Dặn dò : Học thuộc lòng ghi nhớ
- Hoàn thành hết bài tập còn lại .

- Soạn bài tiếp theo :Câu cầu khiến.
Ngữ văn 8
17
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Ngày soạn : 17/01/2009
Tiết: 80 TËp lµm v¨n:
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- HS biết cách thuyết minh về một phương pháp , một thí nghiệm , một món ăn thông thường , một đồ
dụng học tập đơn giản
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp : Phần văn qua 2 vb Quê hương và Khi con tu hú , Phần tiếng việt qua bài
câu nghi vấn ( tiếp theo) , với thực tế đời sống ở cách làm món ăn đồ dùng học tập , trồng cây , trò
chơi
- Thầy và trò cùng sưu tầm một số tạp chí , báo : khoa học và đời sống , n uống.
III, Tiến trình tổ chức
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Khi làm bài văn thuyết minh cần xác đònh được điều gì ? Khi viết đoạn văn cần trình
bày ntn?
- Các ý của đoạn văn được sắp xếp ra sao ?
3, Bài mới :
cũng có thể làm theo . Cách trình bày phần này cần
cụ thể , tỉ mỉ , dễ hiểu để người đọc cứ theo đó mà
làm .
- đồ chơi em bé đá bóng bằng quả thông , phần dạy
cách làm có 5 bước : cách tạo thân , đầu , làm mũ ,
cách làm bàn tay , chân , cách làm quả bóng , gắn
hình người lên sân cỏ
(?) Phần yêu cầu thành phẩm thiết không ? Vì sao
-Phần này cũng rất cần để giúp người làm so sánh

và điều chỉnh , sửa chửa thành phần của mình
Gọi hs đọc mục b
(?) Văn bản thuyết minh hướng dẫn cách nấu món
ăn gì ? ( Canh rau ngót nấu với thòt lợn nạc)
(?) Phần nguyên liệu được giới thiệu có gì khác với
cách làm đồ chơi “ em bé đá bóng” ? Vì sao ?
- Cần nguyên liệu , ngoài ra còn thêm phần đònh
lượng bao nhiêu củ , quả , bao nhiêu gam , ki lô
gam tuỳ theo số bát , đóa , số người ăn , mâm
(?) Phần cách làm có gì khác với cách làm ở mục a?
Vì sao?
b.Cách nấu canh rau ngọt với thòt lợn nạc
+ Phần nguyên liệu : thêm phần đònh lượng
bao nhiêu củ , quả , bao nhiêu gam , ki lô gam
tuỳ theo số bát , đóa , số người ăn , mâm
+Cách làm : Đặc biệt chú ý đến trình tự trước
sau , đến thời gian của mỗi bước ( không được
phép thay đổi tuỳ tiện nếu không muốn thành
phẩm kém chất lượng
+ Yêu cầu thành phẩm : Chú ý 3 mặt : trạng
thái , màu sắc , mùi vò
Ngữ văn 8
18
Gọi hs đọc vb a
(?) Văn bản thuết minh hướng dẫn đồ chơi gì ?
(?) Các phần chủ yếu của văn bản thuyết minh một
phương pháp làm là gì ? Phần nào là quan trọng nhất
? Vì sao ?
- Vb thuyết minh kiểu loại này gồm 3 phần chủ yếu :
1, Nguyên liệu

2, Cách làm
3, yêu cầu thành phần
(?) Phần nguyên liệu nêu ra để làm gì , có cần thiết
không ? (không thể thiếu nếu không thuyết minh ,
giới thiệu đầy đủ các nguyên liệu thì không có điều
kiện vâät chất để tiến hành chế tác sản phẩm . Nếu
chỉ nêu phương pháp , cách thức làm thì sẽ không
tránh khỏi trừu tượng )
(?) Phần cách làm được trình bày như thế nào ? Theo
trình tự nào ?
- Bao giờ cách làm cũng quan trọng nhất vì nội dung
phần này giới thiệu đầy đủ và tỉ mỉ cách chế tác
hoặc cách chơi , cách tiến hành để người đọc
I, Bài học
1, Giới thiệu một phương pháp ( cách làm)
a. Cách làm đồ chơi “Em bé đá bóng”
bằng qủa khô
- Vb thuyết minh kiểu loại này gồm 3 phần
chủ yếu :
1, Nguyên liệu
2, Cách làm
3, yêu cầu thành phần
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
- Đặc biệt chú ý đến trình tự trước sau , đến thời
gian của mỗi bước ( không được phép thay đổi tuỳ
tiện nếu không muốn thành phẩm kém chất lượng )
(?) Phần yêu cầu thành phẩm được giới thiệu có gì
khác với a ? Vì sao?
- Chú ý 3 mặt : trạng thái , màu sắc , mùi vò
(?) Nhận xét về lời văn của avà b ?

- Lời văn cần ngắn gọn , chuẩn xác
(?) Vậy để Giới thiệu được một phương pháp ( cách
làm nào đó đòi hỏi người viết phải ntn? Khi thuyết
minh cần trình bày theo mấy phần và lời văn phải
ntn? ( Ghi nhớ sgk )
II, Ghi nhớ : sgk
III, Luyện tập
GV HD: HS lµm c¸c BT (nhãm HS) – Tr×nh bµy vµ nhËn xÐt gi÷a c¸c nhãm.
Bài tập 1 :
Mb : Giới thiệu khái quát trò chơi
TB : Số người chơi , dụng cụ chơi
- Cách chơi ( luật chơi) thế nào là thắng , thế nào là thua , thế nào thì phạm luật
- Yêu cầu đối với trò chơi
KB : Nêu cảm nhận của mình về trò chơi đó
Bài tập 2 :
* Cách đặt vấn đề : Bài viết đưa ra số liệu trang in hàng năm trên thế giới để từ đó thấy được mức độ
khổng lồ của núi tư liệu mà con người cần phải nghiên cứu , tìm hiểu
- Giới thiệu những cách đọc chủ yếu : Từ đầu đến được vấn đề
- Tiếp theo cho đến có ý chí : Giới thiệu những cách đọc chủ yếu hiện nay . Hai cách đọc thầm theo
dòng và theo ý . Những yêu cầu và hiệu quả của phương pháp đọc nhanh
- Phần còn lại : Những số liệu , dẫn chứng về kết quả đọc nhanh
* Bài viết giới thiêu cách đoạ nhanh nhất : Không đọc theo hàng ngang mà mắt luôn chuyển động
theo đường dọc từ trên xuống dưới . Cách đọc này giúp ta nhìn toàn bộ thông tin chứa trong trang sách
. Đọc toàn bộ bài viết và tiếp thu toàn bộ nội dung
+ Ý 2,3 là nội dung thuyết minh chủ yếu , quan trọng nhất của vb thuyết về phương pháp này . Các
con số trong bài có ý nghóa rất lớn , nhằm chứng minh cho sự cần thiết , yêu cầu cách ù thức , khả
năng tác dụng của phương pháp đọc nhanh là hoàn toàn có cơ sở và hoàn toàn có thể học tập .
4, Củng cố : Khi giới thiệu một phương pháp cách làm yêu cầu người viết phải làm gì ?
- Khi thuyết minh phải trình bày ra sao? Lời văn pải ntn?
5, Dặn dò : Học thuộc ghi nhớ sgk.

- Hoàn thành bài tập còn lại .
- Soạn bài “Thuyết minh về một danh làm thắng cảnh”.
Ngữ văn 8
19
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Tua à n: 22
Ngày soạn : 25/01/2009
Tiết : 81 V¨n b¶n:

( Hồ Chí Minh)
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Cảm nhận được niềm thích thú thật sự của HCM trong những ngày gian khổ ở Pác Bó ; qua đó , thấy
được vẻ đẹp tâm hồn của Bác vừa là 1 chiến só say mê cách mạng , vừa như một “ khách lâm
tuyền” ung dung sống hoà nhòp với thiên nhiên
- Hiểu được giá trò nghệ thuật độc đáo của bài thơ
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khảnăng tích hợp : Với phần Tiếng Việt qua vb Câu cầu khiến , với TLV ở vb Thuyết minh
một danh lam thắng cảnh , với Lòch Sử ở thời kì 1941 – BH mới về nước hoạt động , với các bài thơ
của Bác ( Rằm tháng Giêng , cảnh khuya, lớp 7) và sắp học bài ( Ngắm trăng , đi đường)
- Thầy và trò cùng sưu tầm bản sao bức tranh vẽ BH đang ngồi bên bàn đá chông chêng ở Pác Bó
dòch sử Đảng
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ : Vì sao bài thơ lại đặc nhan đề là Khi con tu hú ? Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ .
- m thanh của tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc đoạn 2 có vai trò gì ? Tâm trạng của nhà thơ
trong 2 đoạn ấy có được thể hiện bằng 1 cách không ? Vì sao?
3, Bài mới : Ở lớp 7 , các em đã được học 2 bài thơ rất hay của Bác . Hãy nhớ lại tên , hoàn cảnh sáng tác
và thể loại của 2 bài thơ này ? Đó là những bài thơ nổi tiếng của CTHCM viết hồi đầu kháng chiến chống
pháp ở Việt Bắc .Con hôm nay, Chúng ta lại một lần nữa được gặp Người ở suối LêNin , hang Pác Bo

( huyện Hà Quảng , Tỉnh Cao Bằng)vào mùa xuân năm 1941 qua bài thơ tứ tuyệt Tức cảnh Pác Bó .
Gọi hs đọc chú thích dấu sao sgk
(?) Hãy nêu vài nét về tác giả , tác phẩm? ( Sgk)
GV cùng hs đọc ( yêu cầu giọng đọc vui , pha chút hóm
hỉnh , nhẹ nhàng , thanh thoát , thoải mái , sảng khoái ; rõ
nhòp thơ 4/3 hoặc 2/2/3)
Giải thích từ khó
(?) Người làm thơ , khi nhân một sự việc , một cảnh tượng
nào đó mà cảm hứng thì thơ ấy thường được gọi là tức
cảnh . Từ đó có thể hiểu tên bài thơ Tức cảnh Pác Bó ntn?
- Cảnh Pác Bó , nơi diễn ra sinh hoạt và làm việc của Bác
trong những ngày cách mạng gian khổ đã gợi cảm xúc vui
thích , thoải mái để người cao hứng làm thơ Tức cảnh Pác
I, Đọc, tìm hiểu chung
1, Giới thiệu tác giả , tác phẩm:
Sgk
2, Đọc – tìm hiểu chú thích
3, Bố cục : 2 phần
Ngữ văn 8
20
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Bó
(?) Bài thơ đươcợc viết theo thể thơ gì ? ( TN TT)
(?) Em nhận ra phương thức biểu đạt nào được kết hợp
trong vb ? Trong đó phương thức nào là chủ đạo ?
- Kết hợp tự sự và biểu cảm , trong đó biểu cảm là chủ
đạo
(?) Theo dõi nội dung , có thể tách bài thơ này thành mấy
ý lớn ? Nêu nội dung của mỗi ý ?
3 câu đầu – Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó

- 1 câu cuối – cảm nghó của Bác
Gọi hs đọc 3 câu đầu
(?) Cấu tạo của câu 1 có gì đặc biệt ? Chỉ ra cấu tạo đặc
biệt đó ? Dùng phép đối : Sáng ra bờ suối /tối vào hang
- Đối thời gian : sáng , tối ; Đối không gian: suối ,hang
- Đối hoạt động : ra, vào
(?) Theo em, phép đối này có sức diễn tả sự việc và con
người ntn? ( Diễn tả hoạt động đều đặn , nhòp nhàng của
con người . Diễn tả quan hệ gắn bó hoà hợp giữa con
người và thiên nhiên Pác Bó )
(?) Từ câu thơ đó ta hiểu gì về cuộc sống của Bác khi ở
Pác Bó? (Cuộc sống hài hoà , thư thái và có ý nghóa của
người cách mạng luôn làm củ hoàn cảnh )
(?) Dựa vào chú thích trong sgk , hãy giải nghóa lời thơ
Cháo bẹ rau măng vẫn sẳn sàng ?
(?) Câu thơ kể về những thứ hết sức đơn giản như chaó bẹ
rau măng , lại có sức gợi suy tư về con người cách mạng
và thiên nhiên ở Pác Bó . Cảm nghó của em ntn?
- Bữa ăn đơn giản nhưng chan chứa tình cảm , bởi đó là
những thứ do thiên nhiên ban tặng và con người cung cấp
(?) Em có nhận xét gì về giọng điệu của 2 câu thơ đầu ?
- Giọng điệu êm ái , thoải mái , nhẹ nhàng
(?) Qua đó, phản ánh trạng thái tâm hồn ntn của người
làm thơ ?
- Trong gian khổ vẫn thư thái vui tươi , say mê cuộc
sống , cách mạng , hoà hợp với thiên nhiên và con người
Pác Bó
(?) Trong câu thơ Bàn đá chông chênh dòch sử Đảng .
Được sử dụng nghệ thuật gì ? Đối á ý và đối thanh :
- Đối ý : điều kiện làm việc tạm bợ / nội dung công việc

quan trọng , trang nghiêm ;
- Đối thanh : bằng ( chông chênh ) / Trắc ( dòch sử Đảng)
II, Đọc, Tìm hiểu vb
a, Cảnh sinh hoạt và làm việc của
Bác ở Pác Bó
Sáng ra bờ suối /tối vào hang
- Dùng phép đối , cho thấy cuộc sống hài
hoà , thư thái và có ý nghóa của người
cách mạng luôn làm củ hoàn cảnh
Cháo bẹ rau măng vẫn sẳn sàng
- Bữa ăn đơn giản nhưng chan chứa tình
cảm , bởi đó là những thứ do thiên nhiên
ban tặng và con người cung cấp
Cả 2 câu thơ thể hiện được Giọng
điệu êm ái ,thoải mái , nhẹ nhàng . Qua
đó thể hiện được dù - Trong gian khổ vẫn
thư thái vui tươi , say mê cuộc sống ,
cách mạng , hoà hợp với thiên nhiên và
con người Pác Bo.ù
Bàn đá chông chênh dòch sử Đảng
- Đố ý và đối thanh , Láy, cho ta thấy
hình tượng người chiến só được khắc hoạ
chân thực vừa có tầm vóc lớn lao , trong
tư thế uy nghi , giống như bức tượng đài
vò lãnh tụ cách mạng
Ngữ văn 8
21
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
- Láy “ chông chênh
(?) Hãy giải thích từ chông chênh ?

- Chông chênh nó không chỉ miêu tả cái bàn đá tự tạo mà
còn phần nào gợi ra cái ý nghóa tượng trưng cho thế lưc
cách mạng nước ta đang trong thời kì khó khăn
(?) Dòch sử Đảng là làm việc gì , mục ích ?
- BH dòch sử Đảng Cộng sản Liên Xô làm tài liệu huấn
luyện cán bộ , đồng thời chính là xoay chuyển lòch sử VN
(?) Hình ảnh Bác ngồi bên bàn đá Chông chênh dòch sử
Đảng có ý nghóa ntn?
- Đó là hình tượng người chiến só được khắc hoạ chân thực
vừa có tầm vóc lớn lao , trong tư thế uy nghi , giống như
bức tượng đài vò lãnh tụ cách mạng
(?) Từ 3 câu thơ đầu em thấy con người cách mạng hiện
lên ntn? ( yêu thiên nhiên , yêu công việc cách mạng .
Luôn tìm thấy niềm vui hoà hợp giữa tâm hồn với cách
mạng , với thế giới tạo vật , Luôn làm chủ cuộc sống
trong bất kì hoàn cảnh nào
Gọi hs đọc câu thơ cuối
(?) Từ nào có ý nghóa quan trọng nhất của câu thơ ? Vì
sao ?
- Từ sang ; Sang : sang trọng , giàu sang
- ở đây là sự sang trọng , giàu có về mặt tinh thần của
những cuộc đời làm cách mạng lấy lí tưởng cứu nước làm
lẽ sống , không hề bò khó khăn, gian khổ thiếu thốn khuất
phục
- Còn là cái sang trọng giàu có của một nhà thơ luôn tìm
thấy sự hài hoà tự nhiên , thư tho trong sạch với thiên
nhiên đất trời
(?) Trong thơ, Bác hay nói cái sang của người làm cách
mạng , kể cả khi chòu cảnh tù đày . Em còn biết những
câu thơ nào như thế ?

- Hôm nay xiềng xích thay dây trói
Mỗi bước leng keng tiếng ngọc rung
- Tuy bò tình nghi là gián điệp
Mà như khanh tướng vẻ ung dung
(?) Niềm vui trước cái sang của một cuộc sống đầy gian
khổcho ta hiểu thêm vẻ đẹp nào trong cách sống của Bác
?
(?) Bài thơ Tức cảnh Pác Bó nói với chúng ta điều gì về
những ngày Bác sống và làm việc ở Pác Bó? ( Ghi nhớ )
b, Cảm nghó của Bác
Cuộc đời cách mạng tật là sang
- ở đây là sự sang trọng , giàu có về mặt
tinh thần của những cuộc đời làm cách
mạng lấy lí tưởng cứu nước làm lẽ sống ,
không hề bò khó khăn, gian khổ thiếu
thốn khuất phục
- Còn là cái sang trọng giàu có của một
nhà thơ luôn tìm thấy sự hài hoà tự
nhiên , thư tho trong sạch với thiên
nhiên đất trời
Lạc quan , tin tưởng vào sự nghiệp
cách mạng mà Người theo đuổi
III, Ghi nhớ : sgk
Ngữ văn 8
22
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
4, Củng cố : Học qua bài thơ giúp em hiểu thêm điều cao quý nào ở con người HCM?
- Người xưa thường ca ngợi thú lâm tuyền ( tức là niềm vui tú được sống với rừng suối . Theo em , thú
lâm tuyền ở Bác có gì khác với người xưa?
5, Dặn dò : Học thuộc bài thơ , phần ghi nhớ . Soạn bài “ Vọng nguyệt”

Ngữ văn 8
23
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
Ngày soạn : 25/01/2009
Tiết 82 Tiếng Việt
I, Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
- Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu cầu khiến . Phân biệt câu cầu khiến với các kiểu câu khác
- Nắm vững chức năng của câu cầu khiến . Biết sử dụng câu cầu khiến phù hợp với tình huống giao
tiếp
II, Chuẩn bò
- Dự kiến khả năng tích hợp : Phần Văn qua vb Tức cảnh Pác Bó , phần TLV qua vb Thuyết minh về
một danh lam thắng cảnh .
- Bảng phụ
III, Tiến trình lên lớp
1, ổn đònh tổ chức
2, Kiểm tra bài cũ :
- Thế nào là câu nghi vấn ?
- Nêu những chức vụ của câu nghi vấn ? Cho vd minh hoạ
3, Bài mới :
Gọi hs đọc vd
(?) Trong 2 đoạn trích trên , có những câu nào là câu
cầu khiến ?
- Thôiđừng lo lắng
- Cứ về đi
- Đi thôi
(?) Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu cầu
khiến ? ( có những từ cầu khiến : đừng , đi , thôi )
(?) Câu cầu khiến trong 2 đoạn trích dùng để làm gì ?
- - Thôi đừng lo lắng ( khuyên bảo)

- Cứ về đi ( yêu cầu )
- Đi thôi( yêu cầu)
* GV yêu cầu hs đọc to những câu mẫu trong
sgk . Chú ý âm điệu , giọng điểu phát âm câu nói :
(?) Cách đọc câu “ Mở cửa .” trong câu a có gì khác
với cách đọc câu “ Mở cửa !” trong câu b không?
“ Mở cửa.”là câu trần thuật và “ Mở cửa !” là câu
cầu khiến : Câu thứ hai phát âm với giọng điệu nhấn
mạnh hơn
(?) Câu “ Mở cửa !” trong vd b dùng để làm gì , khác
với câu “ Mở cửa .” trong vd a ở chổ nào ?
I, Bài học
1, Đặc điểm hình thức và chức năng
a, đặc điểm hình thức
- Là câu có những từ cầu khiến như : hãy ,
đừng , chớ .. đi , thôi , nào … hay ngữ điệu
cầu khiến
- - Câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu
chấm than
Ngữ văn 8
24
Trường THCS Đại Xuyªn GV: Lª Xu©n Đào
- câu b dùng để đề nghò , ra lênh , còn vd a dùng
để trả lời câu hỏi
(?) Qua đó , hãy nêu đặc điểm hình thức và chức năng
của câu cầu khiến ? ( ghi nhớ sgk )
(?) Hãy tìm một vài vd để minh hoạ ?
b, Chức năng :
- Dùng để ra lệng , yêu cầu , đề nghò ,
khuyên bảo

II, Luyện tập
(?) Hãy nêu yêu cầu của bài
tập 1 ? (HSTLN)
(?) Bài tập 2 yêu cầi điều
gì ?
(?) Đối với trường hợp c.
Tình huống mô tả trong
truyện và hình thức vắng CN
trong 2 câu cầu khiến này có
liên quan gì với nhau
không ?
(?) Nêu yêu cầu của bài tập
3 ?
Bài tập 1 : Xác đònh câu cầu khiến thông quan đặc điểm hình thức của
nó
a Hãy ; b, đi c, đừng
* Nhận xét về chủ ngữ trong 3 câu trên :
a, vắng chủ ngữ : chủ ngữ chắc chắn chỉ là người đối thoại , nhưng phải
dựa vào ngữ cảnh của những câu trước đó người đọc mới biết được
người đối thoại đó là ai: Lang Liêu
b, Chủ ngữ là ông giáo, ngôi thứ 2 số nhiều
c, Chủ ngữ là chúng ta , ngôi thứ nhất số nhiều
* Thêm , bớt chủ ngữ :
a, Con hãy lấy gạo làm bánh mà lễ Tiên Vương .( không thay đổi ý
nghóa mà chỉ làm cho đối tượng tiếp nhận được thể hiện rõ hơn và lời
yêu cầu nhẹ nhàng hơn , tình cảm hơn)
b, Hút trước đi . ( ý nghóa cầu khiến dường như mạnh hơn , câu nói
kém lòch sự hơn)
c, Nay các anh đừng làm gì nữa , thử xem lão Miệng có sống được
không . ( ý nghóa câu bò thay đổi ; chúng ta bao gồm cả người nói và

người nghe , các anh : chỉ có người nghe)
Bài tập 2 :
A, Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi .( vắng CN)
B, Các em đừng khóc ( có CN , ngôi thứ 2 số nhiều )
C, Đưa tay cho tôi mau ; cầm lấy tay tôi này ( không có từ cầu khiến ,
chỉ có ngữ điệu cầu khiến)
* Có , trong tình huống cấp bách , gấp gáp , đòi những người có liên
quan phải có hành động nhanh và khòp thời , câu cầu khiến phải ngắn
gọn , vì vậy CN chỉ người tiếp nhận thường vắng mặt
* Chú ý : Độ dài của câu cầu khiến thường tỉ lệ nghòch với sự nhấn
mạnh ý nghóa cầu khiến , câu càng ngắn thì ý nghóa cầu khiến càng
mạnh
Bài tập 3 :
- Câu a vắng chủ ngữ
- Câu b có CN , ngôi thứ 2 số ít . Nhờ có CN ở câu b ý câu cầu
Ngữ văn 8
25