CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO ĐƯA
LÀN ĐIỆU DÂN CA - HÒ KHOAN LỆ THỦY ” VÀO TRƯỜNG HỌC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ
3-4 TUỔI THEO HƯỚNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM
Họ và tên: Lê Thị Tuyết
Chức vụ: P. HT
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Ngân Thủy
Lệ Thủy, tháng 9 năm 2018
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO ĐƯA
SÁNG
KIẾN
KINHLỆNGHIỆM
LÀN ĐIỆU DÂN
CA - HÒ
KHOAN
THỦY ” VÀO TRƯỜNG HỌC
Đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TRẺ
3-4 TUỔI THEO HƯỚNG GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM
Họ và tên: Lê Thị Tuyết
Chức vụ: P. HT
Đơn
vị Nguyễn
công tác:Thị
Trường
Mầm non Ngân Thủy
Họ và
tên:
Kim Nhung
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Ngân Thủy
Lệ Thủy, tháng 9 năm 2018
Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 3-4 tuổi theo hướng
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.
1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài:
Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc. Việc
bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em là trách nhiệm của gia đình và toàn xã hội. Với
lứa tuổi mầm non, ngoài nhiệm vụ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ thì công tác giáo dục
cũng là một nhiệm vụ hết sức cần thiết.
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã nêu rõ nhiệm vụ
trọng tâm của giáo dục là: Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, nâng
cao chất lượng nguồn nhân lực... Đây là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng của hệ
thống giáo dục quốc dân nói chung và giáo dục mầm non nói riêng.
Bởi vì: Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên, là nền tảng, là cơ sở ban đầu để
hình thành nhân cách con người. Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ở trường Mầm
non có quyết định rất lớn đến chất lượng giáo dục ở những bậc học tiếp theo. Chính
vì thế, trong những năm qua nhằm phát huy tính tích cực của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ
được trải nghiệm nhiều hơn, thỏa mãn nhu cầu được vui chơi, học tập theo ý thích
cá nhân góp phần hình thành nhân cách, kỹ năng sống cho mỗi đứa trẻ, các trường
mầm non đã đẩy mạnh việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ theo quan điểm giáo
dục “lấy trẻ làm trung tâm” phù hợp với điều kiện thực tế của trường, lớp và khả
năng của trẻ và cụ thể Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư TT
28/2016/TT-BGDĐT ngày 30/12/2016 về việc sửa đổi, bổ sung một số nội dung
của Chương trình giáo dục mầm non. Ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TTBGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Để làm được điều này, đòi hỏi nhiệm vụ của giáo viên mầm non là phải tạo
cho trẻ có nhiều cơ hội để học, để làm, để trải nghiệm và khám phá, trẻ chủ động tư
duy, chủ động suy nghĩ tìm tòi, tự khám phá sáng tạo theo khả năng nhận thức của
mình. “Lấy trẻ làm trung tâm” là quan điểm thực hiện xuyên suốt, thống nhất trong
mọi hoạt động giáo dục trẻ trong trường mầm non nhằm đảm bảo việc thực hiện
chương trình Giáo dục mầm non có hiệu quả, có chất lượng và tất cả trẻ được
hưởng lợi từ chương trình này.
Nhận thức sâu sắc được vấn đề này, bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp
chăm sóc giáo dục trẻ, tôi luôn băn khoăn, trăn trở làm thế nào để làm tốt công tác
nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Trên thực
tiễn cho thấy trẻ lớp tôi phụ trách trẻ độ tuổi nhỏ, còn còn nhút nhát, chưa mạnh
dạn tham gia vào các hoạt động của lớp, chưa tự mình suy nghĩ tìm ra cách giải
quyết, trẻ đang học theo lối thụ động, khả năng giao tiếp, kỹ năng sống còn nhiều
hạn chế...Với đặc điểm của lớp mình phụ trách tôi đã mạnh dạn lựa chọn và vận
dụng nhiều phương pháp vào thực tế đó là: “Một số biện pháp nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục trẻ 3 - 4 tuổi theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”
làm đề tài nghiên cứu.
1.2. Điểm mới và phạm vi áp dụng.
* Điểm mới của đề tài:
Đề tài tập trung nêu ra những biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
trẻ 3-4 tuổi đạt hiệu quả cao thông qua việc áp dụng phương pháp giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm. Đề tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề xuất những hình
thức mới mà giáo viên đã áp dụng phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm để tổ
chức cho trẻ làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán có hiệu quả mà phương
pháp truyền thống trước đây chưa làm được.
* Phạm vi áp dụng đề tài:
Đề tài “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 3 -4 tuổi
theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” được áp dụng trong phạm vi trường
mầm non ở các vùng miền huyện Lệ Thủy, các trường trong và ngoài tỉnh Quảng
Bình.
Nội dung của đề tài được viết trên tinh thần tổng hợp những kinh nghiệm của
bản thân, đồng nghiệp chủ yếu là những biện pháp tích cực, thiết thực phù hợp với
công tác chăm sóc giáo dục trẻ hiện nay. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đòi hỏi sự
năng động, kiên trì của mỗi một giáo viên trong việc đưa ra mục tiêu, nhiệm vụ và
giải pháp thực hiện sao cho trẻ nắm được mục tiêu của bài một cách nhanh nhất mà
không bị áp đặt.
2. NỘI DUNG:
2.1 Thực trạng nội dung cần nghiên cứu.
Giáo dục mầm non cả nước nói chung, của huyện nhà nói riêng đã và đang
thực hiện theo hướng đổi mới nội dung, phương pháp, đặc biệt tập trung giáo dục
đẩy mạnh mô hình “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Đòi hỏi mỗi một giáo viên
chúng tôi, cần phải tăng cường tự học tập, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để
đáp ứng mục tiêu chăm sóc giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
Thực tế, trong quá trình chăm sóc các cháu hằng ngày với độ tuổi 3- 4 tuổi
bản thân tôi ngoài việc nắm vững những kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, xác
định những mục tiêu và nội dung chương trình về chương trình giáo dục mầm non
làm cơ sở, tôi còn phải hiểu được tình hình thực tiễn của địa phương, của trường
và lớp mình đang công tác để khai thác những cái hay, cái đẹp lồng ghép vào các
nội dung giáo dục phù hợp. Để có phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm, bản
thân tôi cần phải biết đến vị trí, tầm quan trọng của trẻ, nhằm tìm ra những phương
pháp giảng dạy đúng đắn và thiết kế những nội dung và hình thức hoạt động phù
hợp với khả năng nhận thức của trẻ.
Với tầm quan trọng của đề tài và thực trạng của trường, bản thân tôi đã băn
khoăn, suy nghĩ tìm ra các giải pháp phù hợp để tự bồi dưỡng cho bản thân tự tin,
sáng tạo, linh hoạt hơn trong đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên trong quá
trình thực hiện bản thân tôi gặp những thuận lợi và khó khăn như sau:
2.1.1 Thuận lợi:
Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao ban giám hiệu nhà trường, các đồng chí phụ
trách công tác chuyên môn đã góp ý, bồi dưỡng cho bản thân tôi có nhiều kinh
nghiệm.
Nhà trường có bề dày thành tích, được nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật
chất, đồ dùng dạy học, đồ chơi, môi trường xanh, sạch, đẹp vì vậy đã tạo điều kiện
thuận lợi trong việc dạy trẻ 3-4 tuổi tích cực tham gia vào các hoạt động.
Bản thân tôi được tham gia tập huấn do Sở, Phòng tổ chức, cập nhật đầy đủ và
kịp thời các thông tin về đổi mới của cấp học mầm non, trong đó có giáo dục theo
hướng “lấy trẻ làm trung tâm’.
Đa số phụ huynh rất quan tâm đến công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục
trẻ. Đó cũng chính là những hạt nhân tốt trong công tác phối hợp với nhà trường
làm tốt công tác tuyên truyền thông qua các buổi họp phụ huynh.
2.1.2 Khó khăn:
Trường nằm ở vùng miền núi thuộc địa bàn đặc biệt khó khăn của huyện, phần
lớn trẻ là con em của dân tộc Vân Kiều, cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn, vất vả,
lam lũ, việc chăm sóc, giáo dục trẻ chưa được coi trọng, nên không ít phụ huynh
chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của độ tuổi mẫu giáo. Còn xem nhẹ việc
học ở độ tuổi này, cho con nghỉ học tuỳ tiện, đi muộn về sớm, chưa chịu khó hướng
dẫn thêm cho con ở nhà.
Trẻ trong lớp tuy cùng một độ tuổi nhưng có cháu sinh đầu năm, có cháu sinh
cuối năm nên trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, có trẻ được qua lớp Nhà
trẻ thì hoạt động nhanh nhẹn, những cháu chưa được học qua nhà trẻ thì nhút nhát
sợ sệt, chưa mạnh dạn thực hiện các nhiệm vụ cô giáo, chưa tự thực hiện các công
việc đơn giản.
Mặc dù, được sự quan tâm của Phòng Giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường đã
không ngừng tăng trưởng về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học ngày càng được
tăng trưởng đáng kể. Tuy nhiên, so với nhu cầu thì vẫn chưa đáp ứng đầy đủ nên
bản thân Tôi rất khó khăn trong việc thực hiện chương trình giáo dục nói chung và
một số hoạt động truyền thụ kiến thức nói riêng.
* Điều tra thực tiễn:
Từ thực tế trên, là giáo viên chủ nhiệm lớp tôi băn khoăn suy nghĩ, làm thế nào
để tìm ra giải pháp, những cách làm hay để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ 3-4
tuổi theo hướng lấy trẻ làm trung tâm qua đó kích thích, tạo sự ham muốn được
khám phá mở mang kiến thức, giúp trẻ tự tin hơn, phát triển vốn từ của trẻ một
cách khoa học đưa chất lượng giáo dục trẻ trong nhà trường đạt kết quả cao và tôi
đã sử dụng một số biện pháp sau:
2.2 Biện pháp thực hiện.
2.2.1: Xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần, ngày phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ.
Xây dựng kế hoạch là khâu đầu tiên không thể thiếu được của công tác giáo
dục trẻ, nó có vai trò định hướng cho mọi hoạt động nhằm phát huy tính độc lập và
chủ động của cô và trẻ. Vì thế khi lập kế hoạch năm, tháng, tuần, ngày cho trẻ, hoạt
động tôi không chỉ chú ý đảm bảo các yêu cầu chung của giáo dục như tính mục
đích, tính định hướng, tính toàn vẹn, tính thực tiễn mà còn đặc biệt chú ý đến vai
trò, đặc điểm của trẻ, căn cứ vào khả năng nhận thức của trẻ, từng cá nhân trẻ để
lựa chọn nội dung phù hợp.
Ví dụ: Ở tháng 9 trẻ mới đến trường, trẻ độ tuổi nhỏ còn bỡ ngỡ, nhút nhát. Vì
thế, khi xây dựng kế hoạch tôi không nặng về việc truyền thụ kiến thức mà chủ yếu
là rèn các kỹ năng cần thiết trong nhóm lớp như biết đi vệ sinh đúng nơi quy định,
không xả rác bừa bãi, biết rửa tay, lau mặt đúng quy trình và chú ý giáo dục các kỹ
năng sống để trẻ có thể ứng phó khi có trường hợp xấu xảy ra như biết gọi người
lớn khi cần sự giúp đỡ, thấy người lạ không được đi theo…
Mặt khác, trên cơ sở đặc điểm của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch phù hợp với
đặc điểm của trẻ như sau: Tôi xây dựng nội dung kế hoạch đi từ dễ đến khó, từ đơn
giản đến phức tạp. Bản thân tôi lựa chọn nội dung, hình thức tổ chức phù hợp với
trẻ và mang tính chất lấy trẻ làm trung tâm nghĩa là tôi căn cứ trên đặc điểm phát
triển của trẻ, khả năng hứng thú của trẻ để lựa chọn nội dung, biện pháp, hình thức
phù hợp với tư duy của trẻ.
Ví dụ: Ở lĩnh vực phát triển nhận thức, đa số bố mẹ trẻ làm nghề nông, nương
rẩy, có phụ huynh không có công việc làm ăn.... Thì khi xây dựng kế hoạch tôi lựa
chọn nội dung theo nghề nghiệp của bố mẹ trẻ để trẻ thích thú, dễ hiểu hơn.
Khi cho trẻ làm quen với nghề nông, tôi cho trẻ kể về công việc của các cô bác
nông dân để làm ra hạt lúa, củ khoai theo những gì mà trẻ biết. Sau đó, tôi cho trẻ
quan sát trải nghiệm trên màn hình để trẻ tự suy nghĩ, tự khám phá. Giờ hoạt động
ngoài trời, tôi cho trẻ chơi “gieo hạt” bắt chước động tác, công việc của bác nông
dân…
Để trẻ thực sự trở thành trung tâm của việc xây dựng kế hoạch giáo dục, bản
thân tôi luôn có một quan điểm xuyên suốt là hướng vào trẻ, căn cứ vào nhu cầu
của trẻ để xây dựng kế hoạch giáo dục và tổ chức các hoạt động giáo dục. Tôi đã
xây dựng kế hoạch bắt đầu từ việc xác định mục tiêu và trước hết phải căn cứ vào
khả năng nhu cầu học tập của trẻ. Trẻ sẽ làm được gì? Sẽ làm như thế nào? Thời
gian trẻ hoàn thành công việc là bao lâu? Kế hoạch giúp trẻ đạt được những kết quả
gì?
Ví dụ:
Mục tiêu giáo dục năm
Mục tiêu tháng
Phát triển nhận thức
Tháng 9 chủ đề
“Trường Mầm non”.
Trẻ có khả năng quan Quan sát, nhận xét, kể
sát, so sánh, phân loại, về một số khu vực
phán đoán, chú ý ghi trong trường Mầm non
nhớ có chủ định.
(phòng học, vườn hoa,
cây xanh...)
Mục tiêu giáo dục ngày
Hoạt động ngoài trời “Quan
sát trường Mầm non của bé”
- Kiến thức: Nhận ra tên
trường, tên các khu vực trong
khuôn viên nhà trường.
- Kỹ năng: Quan sát, nhận
xét, giới thiệu.
- Thái độ: Có ý thức bảo vệ
môi trường xanh, sạch, đẹp.
Biết chăm sóc, tưới nước,
không ngắt lá, bẻ cành...
2.2. 2. Xây dựng môi trường vật chất và môi trường tinh thần thân thiện, an
toàn, lành mạnh cho trẻ.
Như chúng ta đã biết, việc học và việc dạy không tự nó diễn ra. Vì thế mà
người giáo viên cần tạo ra các điều kiện để thực hiện. Người giáo viên cần phải suy
nghĩ một cách cẩn trọng về môi trường xã hội là cách mà giáo viên tương tác với
trẻ để hỗ trợ học tập. Điều này đòi hỏi phải được lập kế hoạch chi tiết, cụ thể. Thiết
kế môi trường ảnh hưởng đến việc học, cách học của trẻ, cách mà giáo viên dạy.
Môi trường giáo dục ảnh hưởng lớn đến sự thành công trong học tập của trẻ. Nó
ảnh hưởng đến nội dung và kết quả mong đợi có đạt được hay không. Môi trường
vật chất tác động đến cảm xúc của cô và trẻ, tác động đến việc sử dụng nguồn học
liệu như thế nào, vật liệu và phương tiện, bản chất tự nhiên của hoạt dộng vui chơi.
Để tạo được môi trường cho trẻ trải nghiệm trong các nội dung hoạt động một
cách an toàn, tích cực. Bản thân tôi đã sắp xếp bàn ghế, tủ giá đồ dùng đồ chơi và
các phương tiện cho trẻ vui chơi, học tập, sinh hoạt, không làm hạn chế không gian
hoạt động của trẻ, không làm cho trẻ có cảm giác gò bó, chật chội trong mọi hoạt
động, đảm bảo trên nguyên tắc cho trẻ “chơi mà học”. Khi xây dựng môi trường tôi
luôn chú ý phải làm nổi bật chủ đề chính; các góc chơi được tôi thay đổi đồ dùng,
đồ chơi, tranh ảnh, học liệu…, cần đảm bảo tính thẩm mỹ, mang tính mở và đặc
biệt đảm bảo tuyệt đối khi trẻ chơi. Đồ dùng đồ chơi ở các góc được sắp xếp phù
hợp với trẻ, đẹp mắt, vừa tầm, kích thích sự hứng thú của trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Ví dụ: Khi trang trí các góc hoạt động của lớp, tôi lựa chọn những hình ảnh
mang tính động gần gũi để có thể thay đổi thường xuyên theo chủ đề như: Bác sỹ
Gấu, Mẹ gà mái mơ hoặc những con vật nghộ nghĩnh, những trái cây biết nói…Các
hình ảnh được tôi gắn âm, dương để trẻ dễ thay đổi hàng ngày một cách dễ dàng.
Để tạo cho trẻ sự yêu thích, tự tin trong hoạt động, bên cạnh môi trường vật
chất tốt, đầy đủ thì bản thân tôi còn chú trọng đến môi trường tinh thần. Đó là tình
cảm, sự yêu thương, gần gũi, sự tôn trọng trẻ của người giáo viên tạo cho trẻ niềm
tin “Cô giáo như người mẹ thứ hai” của trẻ. Trẻ cần sự động viên, khen ngợi khi trẻ
làm được việc tốt.... Chính vì vậy, quan tâm đến trẻ là việc mà tôi luôn chú ý và
quan tâm nhất. Có yêu thương, có tôn trọng thì trẻ mới tự tin, gần gũi để thể hiện và
trao đổi những gì trẻ biết, trẻ nói, trẻ mới mạnh dạn, tự tin trò chuyện với cô và
bạn. Qua trò chuyện giáo viên nắm bắt được những tâm tư tình cảm của trẻ để có
kế hoạch cho thời gian tiếp theo.
2. 2. 3. Tổ chức tốt các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm:
Trong chương trình GDMN, hoạt động giáo dục gồm nhiều hoạt động như
hoạt động học, hoạt động chơi, hoạt động ngoài trời… để tổ chức hoạt động lấy trẻ
làm trung tâm đạt hiệu quả thì giáo viên luôn là người hướng dẫn, gợi mở, hỗ trợ
tạo mọi cơ hội cho trẻ hoạt động. Khuyến khích trẻ trao đổi, chia sẽ, trình bày ý
kiến của mình. Quan tâm đến trẻ, tìm hiểu nhu cầu của trẻ, khơi gợi tính ham hiểu
biết, tìm tòi, khám phá qua những câu hỏi mà trẻ thắc mắc. Tạo cơ hội cho trẻ tích
cực chủ động tham gia các hoạt động. Đặc biệt trong quá trình thực hiện giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm, tôi luôn chú ý đến việc tạo tình huống và sử dụng các câu hỏi
mở để kích thích sự tò mò,tư duy của trẻ.
Ví dụ: Thay bằng lối kể, trình bày giáo viên cần đặt câu hỏi, tạo tình huống
như: Con nghĩ như thế nào? Làm sao con biết? Tại sao con lại nghĩ như vậy?
Nếu… thì sao? Theo con thì điều gì/ cái gì sẽ xảy ra nhằm gây sự kích thích, tò mò
của trẻ vào giờ học.
Khi tổ chức hoạt động học, bản thân tôi lựa chọn nội dung phù hợp với chủ đề,
phù hợp với độ tuổi mà tôi đang phụ trách.
Ví dụ: Đối với chủ đề : “Động vật sống trong gia đình” tôi lựa chọn nội dung
để tổ chức hoạt động làm quen với môi trường xung quanh là: “Tìm hiểu về các
con vật nuôi trong gia đình”.
Đồ dùng sinh động phù hợp với trẻ như: Hình ảnh slied động, có âm thanh, lô
tô các con vật…
Lựa chọn câu hỏi: Đặt ít câu hỏi nhưng câu hỏi phải khiến trẻ suy nghĩ, không
hỏi tràn lan. Tôn trọng câu trả lời của trẻ, khuyến khích trẻ đặt câu hỏi.
Ví dụ: Con nghĩ thế nào?
Làm sao con biết?
Tại sao con lại nghĩ như vậy?
Các góc phải được sắp xếp linh hoạt để có thể thay đổi, di dời khi cần thiết.
Ví dụ: Để có thể thay đổi sự tập trung của góc phân vai nội dung hoạt động
thay đổi từ trò chơi đóng vai sang trò chơi Bác sỹ khám bệnh.
Công tác chuẩn bị đồ dùng phải chu đáo, màu sắc đẹp, nội dung chơi phải hấp
dẫn, cô là người động viện, gợi mở cho trẻ, tạo những tình huống nảy sinh có vấn
đề cho trẻ tự tìm ra cách giải quyết.
Ví dụ: Ở góc chơi Bé làm nội trợ, cô giáo có thể cùng chơi và trong vai một
người khách khó tính đến ăn, khách đòi hỏi món ăn ngoài dự tính của bà chủ quán.
Như vậy giáo viên có thể quan sát xem thái độ, cách giải quyết của các bé ở góc
này như thế nào…
Đối với hoạt động vui chơi ngoài trời, giáo viên cần tạo nhiều cơ hội cho trẻ
lựa chọn học liệu, giáo viên cần trò chuyện và chia sẻ ý tưởng của trẻ kích thích trẻ
tư duy, trẻ có thể chủ động tích cực vui chơi, tìm tòi khám phá trải nghiệm thực
hành sáng tạo. Vì thế giáo viên cần phải suy nghĩ cẩn thận về những gì họ muốn trẻ
em để học và làm thế nào để điều này có thể xảy ra tốt nhất thông qua quá trình
tham gia và động viên trẻ. Giáo viên cần có suy nghĩ về những kinh nghiệm và cơ
hội cho trẻ tham gia khám phá và hoạt động.
Đối với hoạt động chiều, tôi tăng cường cho trẻ hoạt động nhóm, hoạt động cá
nhân như: Tổ chức cho trẻ hoạt động nhóm 3-5 trẻ với hoạt động dán tranh, trẻ tự
bàn bạc, thảo luận trong nhóm của mình để dán tranh theo đúng yêu cầu mà giáo
viên đưa ra. Giáo viên chuẩn bị tranh cho trẻ, bảng dán, keo dán và đưa ra yêu cầu.
Đối với những trẻ cá biệt, nhút nhát tôi luôn gần gũi, động viên và cùng thực
hiện với trẻ tạo cho trẻ cảm giác tự tin, mạnh dạn như: cô chơi với trẻ ở góc chơi,
cô cùng vẽ với trẻ, dần dần động viên trẻ tự thể hiện khả năng của mình như để trẻ
tự mình hát một bài hát, tự mình đọc một bài thơ.
2.2 4. Tăng cường sử dụng các trò chơi với nhiều hình thức khác nhau, đa
dạng hóa các hoạt động của trẻ, quan tâm giáo dục cá nhân trẻ trong nhóm bạn
bè.
Việc sử dụng các yếu tố chơi và hình thức học bằng chơi, sẽ giúp cho trẻ tiếp
thu kiến thức một cách tự nhiên, hiệu quả mà không gò bó áp đặt trẻ. Không tạo
cho trẻ sự nhàm chán giúp trẻ lĩnh hội kiến thức nhanh chóng, nhớ lâu. Giáo viên là
người tổ chức các hoạt động chơi mà học, tạo không khí thoải mái, không ép buộc
trẻ, mà giúp trẻ hứng thú vào hoạt động. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng các yếu
tố chơi, bản thân tôi luôn chú ý tăng dần độ khó của tình huống chơi, trò chơi. Khi
trẻ đã thực hiện được tôi làm phức tạp hóa luật chơi, nội dung chơi, hành động chơi
nhằm mục đích nâng cao sự nhận thức rèn luyện kỹ năng cho trẻ.
Ví dụ: Để hình thành kỹ năng phân loại các đối tượng theo dấu hiệu đặc trưng,
cho trẻ chơi trò chơi “Hãy xếp nhanh thành nhóm” yêu cầu:
Lần 1: Trẻ phân loại theo một dấu hiệu khác nhau.
Lần 2: Trẻ phân loại theo 2 dấu hiệu khác nhau.
Trí tưởng tượng và óc sáng tạo của trẻ được phát triển trong quá trình hoạt
động, sự hoạt động của trẻ càng phong phú bao nhiêu thì trí tưởng tượng của trẻ
càng dồi dào, phong phú bấy nhiêu.
Ví dụ: Để tạo sự chú ý kích thích hứng thú của trẻ, ta có thể tổ chức cho trẻ
trao đổi kinh nghiệm, kết hợp với việc cho trẻ được thể hiện những kinh nghiệm đó
bằng tranh vẽ, động tác, kích thích sự tò mò.
Sau khi trẻ được tìm hiểu về hình dạng trong giờ toán. Ta có thể cho trẻ sử
dụng các hình khác nhau để chắp ghép hoặc xếp thành hình ngôi nhà, các con vật…
Như vậy, trò chơi này vừa vận dụng kiến thức toán học, kiến thức MTXQ, vừa
được chơi trò chơi sáng tạo.
Mặt khác, ta cũng biết mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt nên tư duy và khả năng
nhận biết của trẻ cũng khác nhau. Chính vì vậy giáo viên là người trực tiếp truyền
thụ kiến thức cho trẻ phải nắm bắt được khả năng của từng trẻ. Trong quá trình
giảng dạy tôi luôn chú ý đến từng cá nhân trẻ để có những hình thức và phương
pháp phù hợp.
Đối với trẻ yếu: Bản thân tôi luôn quan tâm đến trẻ như trong giờ học gọi trẻ
trả lời, động viên trẻ, khen trẻ khi trẻ làm được. Với giải pháp này tôi đã thành công
với cháu Hồ văn Nhất, Hồ Thị Lan, Hồ Minh Huy cháu rất rụt rè, nhút nhát tôi luôn
gần gũi và tạo sự thoải mái đối với trẻ. Khi trẻ trả lời và làm được những yêu cầu
đưa ra tôi kịp thời động viên trẻ, được khen ngợi trẻ rất hứng thú và thực hiện tốt
mong muốn của cô.
Đối với trẻ giỏi: Tôi luôn đặt những câu hỏi, những tình huống khó hơn để trẻ
phát huy tối đa tính tích cực sáng tạo của bản thân. Khi trẻ thực hiện được bản thân
tôi kịp thời khen trẻ như: trẻ Nguyễn Vân Anh; Hồ Thị Thắm; Trần Văn Khang..
Để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ và đáp ứng mục tiêu giáo dục “Lấy trẻ
làm trung tâm”, trong quá trình trẻ ở trường mầm non, giáo viên cần phát huy cao
độ tính tự lập tự chủ động tham gia trong mọi hoạt động mặc dầu qua hoạt động đó
chưa đem lại kết quả cụ thể song ẩn trong đó là sự phát triển về tâm sinh lý của trẻ.
2.2.5 Làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh.
Thực hiện nghiêm túc theo sự chỉ đạo của nhà trường, đầu năm học tôi triển
khai họp phụ huynh để bàn và thống nhất với cha mẹ trẻ về nội dung và hình thức,
biện pháp giáo dục trẻ trong từng giai đoạn và cả năm. Lập kế hoạch phối hợp với
phụ huynh cụ thể ngay từ đầu năm học.
Ví dụ: Vào đầu năm học, cô giáo thông báo với phụ huynh của lớp về nội quy
như sau:
Động viên con đi học đều, đưa đón con đúng giờ quy định. Ghi rõ tên con vào
các đồ dùng riêng, ba lô, dày dép, mũ...quan tâm và dạy dỗ con những nề nếp, thói
quen văn minh, lịch sự: Chào hỏi, biết cám ơn, xin lỗi, biết vệ sinh thân thể, vệ sinh
môi trường. Đóng góp các khoản kinh phí theo quy định.
Tổ chức hợp với cha mẹ của lớp theo định kỳ, Trong buổi họp giáo viên thông
báo cụ thể về nội dung hoạt động của lớp, trao đổi với cha mẹ về kinh nghiệm
chăm sóc giáo dục trẻ, tuyên truyền kiến thức khoa học về nuôi dạy trẻ, giải đáp
những thắc mắc cho cha mẹ trẻ khi cần thiết.
Phối hợp trao đổi trực tiếp với cha mẹ trẻ hàng ngày trong giờ đón và trả trẻ.
Cô thông báo nhanh về tình hình của trẻ trong ngày, hỏi han về tình hình của trẻ ở
nhà, nghe cha mẹ trao đổi những điều cần chú ý của mỗi trẻ. Trong lớp giáo viên
chủ động xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên với cha mẹ và các thành viên khác
trong gia đình, cung cấp các câu chuyện, bài thơ, trò chơi, chữ cái, chữ số có trong
chương trình cho các bậc cha mẹ để họ cùng nhau dạy trẻ lúc ở nhà.
Ví dụ: Tôi trao đổi với phụ huynh về một số biện pháp giáo dục trẻ như: Cha
mẹ có thể làm nhiều cách để giúp bé tự tin và mạnh dạn hơn: như dẫn bé đi chơi,
tham gia các buổi lễ hội, gặp gỡ bạn bè của cha mẹ và các bạn. Tuy nhiên, phụ
huynh không nên ép trẻ phải trò chuyện với người lạ, mà nên động viên con, tạo
hứng thú cho trẻ biết trò chuyện, dẫn dắt bé làm quen.
Cha mẹ cần luôn quan tâm, khen ngợi những ưu điểm của trẻ, để trẻ cảm thấy
tự tin hơn.. Ở Mẫu giáo trẻ học bằng chơi, thông qua hoạt động vui chơi để trẻ
được học được trải nghiệm, nên không gò bó áp đặt trẻ, không nhồi nhét kiến thức
vào đầu trẻ. Phụ huynh cần nắm bắt khả năng, sở thích của con mình để động viên
cho con sự tự tin, có động lực để phát triển. Cha mẹ nên quan tâm đến những gì con
mình đang học ở trường, biết mỗi ngày trẻ cần tìm hiểu và chuẩn bị bài như thế nào
cho ngày học kế tiếp. Phụ huynh càng tham gia nhiều hoạt động tại trường càng tốt.
Những điều này sẽ có tinh thần khích lệ cao đối với trẻ. Điều quan trọng là, phụ
huynh nên tạo cho con mình một sự hứng thú với việc học và thích được đến
trường, thể hiện sự quan tâm tới những gì bé đang học, khuyến khích trẻ biết chia
sẻ những gì trẻ đang học hàng ngày với mình, khen ngợi sự tiến bộ và sự cố gắng
dù nhỏ của bé.
2.3. Kết quả đạt được:
Qua quá trình thực hiện với những biện pháp trên trẻ ở lớp tôi đạt được những
kết quả đáng phấn khởi, cụ thể:
* Đối với trẻ:
Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động. Từ chỗ trẻ tham gia hoạt động một
cách rập khuôn giờ trẻ đã hứng thú tham gia một cách tích cực. Có nhiều trẻ còn
đưa ra những câu hỏi mang tính sáng tạo.
Qua nhiều lần tổ chức các hoạt động theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm tôi thấy trẻ tự tin, mạnh dạn hơn một số trẻ nhút nhát đã tham gia vào hoạt
động một cách tích cực.
Qua đánh giá trẻ trong thời gian vừa qua, kết quả cho thấy:
STT
Nội dung
Kết quả
Số lượng
Tỷ lệ
1 Trẻ yêu thích đến trường Mầm non.
12/19
63,2 %
2
3
4
5
6
Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động.
13/19
68,4 %
Trẻ thực hiện tốt các nhiệm vụ cô giao.
12/19
63,2 %
Trẻ hòa đồng với các bạn chơi trong lớp
13/19
68,4 %
Trẻ tự tin mạnh dạn trong giao tiếp.
13/19
68,4 %
Trẻ có khả năng thể hiện mạnh dạn mong
10/19
52,6 %
muốn, suy nghĩ của mình.
* Đối với giáo viên:
Giáo viên linh hoạt, sáng tạo hơn trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ và biết
lồng ghép nhiều bài học giáo dục, phù hợp trong các hoạt động.
Nắm được phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
nhằm khuyến khích trẻ tự chủ động, sáng tạo trong các hoạt động, trẻ tự tin biết nói
lên ý kiến của mình trong lúc tham gia các hoạt động tại lớp.
Có thêm nhiều kinh nghiệm trong việc lựa chọn đồ dùng đồ chơi và trang trí
lớp học sinh động lôi cuốn, kích thích trẻ tham gia vào các hoạt động.
Qua nhiều lần tổ chức các hoạt động theo hướng giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm, tôi thấy bản thân mình gần gũi với trẻ hơn tạo được lòng tin của phụ huynh.
* Đối với phụ huynh:
Phụ huynh rất phấn khởi và quan tâm hơn về việc học của trẻ. Đồng thời tự
nguyện đóng góp nguyên liệu, phế liệu để cô và cháu cùng chuẩn bị đồ dùng cho
các hoạt động.
3. KẾT LUẬN:
3.1. Ý nghĩa của đề tài:
Người xưa có câu: "Có công mài sắt có ngày nên kim". Thật vậy, với sự miệt
mài, phấn đấu không mệt mỏi trong quá trình áp dụng nhiều giải pháp phù hợp tác
động đến trẻ, tôi đã đưa đến cho trẻ một cách học nhẹ nhàng, thoải mái. Trẻ đã
mạnh dạn tự tin, tích cực hoạt động và phát huy tính sáng tạo của bản thân, phát
triển mạnh về tất cả mọi mặt. Trẻ đã có thái độ chú ý tập trung vào hoạt động, trẻ
tích cực tham gia vào các hoạt động một cách hứng thú và say mê.
Xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần, ngày phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
của trẻ nhất là trẻ ở vùng đặc biệt khó khăn. Luôn tìm cách làm mới nội dung và đa
dạng hóa hoạt động của trẻ, biết tạo ra tình huống có vấn đề và đề cao tính độc lập,
tự chủ, sáng tạo của trẻ. Luôn khuyến khích trẻ tìm cách giải quyết vấn đề. Nắm
được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ, đặc điểm tình hình của trường, lớp để lựa
chọn phương pháp giáo dục sao cho phù hợp.
Xây dựng môi trường thân thiện, an toàn, lành mạnh. Tạo sự thích thú khi đến
trường, tự tin, tham gia một cách tích cực, sáng tạo trong các hoạt động.
Để tổ chức tốt các hoạt động theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Trước hết bản
thân phải xác định được nhiệm vụ của người giáo viên mầm non là: “Cô giáo như
mẹ hiền”, tận tình chịu thương chịu khó. Giáo viên tích cực học tập bồi dưỡng
chuyên môn nghiệp vụ nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
Cần phải làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh. Kết hợp chặt chẽ với các
bậc phụ huynh, các ban ngành địa phương, làm tốt công tác tuyên truyền vận động
phụ huynh hiểu và đồng tình với các kế hoạch của giáo viên đưa ra để cùng phối
hợp thực hiện.
Tăng cường sử dụng các trò chơi với nhiều hình thức khác nhau, đa dạng hóa
các hoạt động của trẻ, quan tâm giáo dục cá nhân trẻ trong nhóm bạn bè. Một điều
rất quan trọng không thể thiếu được đó là động viên, khuyến khích trẻ kịp thời tôn
trọng ý kiến của trẻ, không chê trẻ và luôn tạo tập.
Tính xuyên suốt của đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng lấy trẻ làm
trung tâm chuyển từ hoạt động thụ động sang việc tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động
chủ động, độc lập, tự giác phát triển năng lực của mỗi cá nhân. Cô giáo là người tổ
chức, hướng dẫn các hoạt động, đồng thời khuyến khích, động viên trẻ có thể tham
gia khi cần thiết để tạo ra quá trình hoạt động tích cực của trẻ.
Muốn làm tốt vai trò của mình, cô giáo phải nắm bắt những biểu hiện tính tích
cực, chủ động, sáng tạo của trẻ, mặt khác phải biết áp dụng đồng bộ, khoa học và
hợp lý các giải pháp sáng tạo đã nêu trên. Hy vọng rằng chúng ta sẽ có một “thế hệ
tương lai mai sau đầy triển vọng”.
3.2. Kiến nghị đề xuất:
Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
Thường xuyên xây dựng tổ chức các giờ dạy mẫu theo hướng “Giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm” ở các độ tuổi để giáo viên được tham dự và rút kinh nghiệm.
Trang cấp đầy đủ hơn trang thiết bị, cơ sở vật chất để phục vụ cho các hoạt
động học tập và vui được tốt hơn./.
Đối với Phòng Giáo dục: Hổ trợ tài liệu, trang thiết bị về nội dung Giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm để giáo viên tham khảo nghiên cứu và thực hiện.
Trên đây là một số sáng kiến và đề xuất nhỏ của tôi, để bản sáng kiến được
hoàn thiện hơn, có hiệu quả hơn rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng
khoa học và các đồng nghiệp bổ sung cho sáng kiến kinh nghiệm này được hoàn
thiện và đầy đủ hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Ngân Thủy, ngày 20 tháng 9 năm 2018
Người viết sáng kiến
Nguyễn Thị Kim Nhung
XÁC NHẬN CỦA HĐKH NHÀ TRƯỜNG
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GD&ĐT LỆ THỦY
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................