HÃY " CHIA LỬA" VỚI NHÀ TRƯỜNG TRONG CÔNG TÁC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH HIỆN NAY

HÃY “ CHIA LỬA” VỚI GIÁO VI ÊN
TRONG VI ỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH NGÀY NAY

Gần đây, dư luận xã hội bàn nhiều về cách thức giáo dục HS của GV,
nhà trường mà báo chí lên tiếng phê phán mạnh mẽ. Vấn đề được đặt ra ở
đây là: đối với những HS cá biệt, luôn quậy phá, nên GD các em bằng cách
nào? Hãy từ góc nhìn của người đứng trên bục giảng, sẽ thấy việc giáo dục
đạo đức HS trong giai đoạn hiện nay cực kì khó khăn, ai là người chia lửa
cùng các thầy cô giáo trong giai đoạn này.
Có thể nói, trong GD Việt Nam, chưa bao giờ ngành GD gặp khó khăn
trong công tác GD đạo đức HS như lúc này. Ngay từ trong gia đình, không ít
HS đã bị cái xấu tác động thường xuyên đến mức các em không còn phản
ứng với cái xấu, mắc “bệnh thờ ơ”, coi đó là chuyện đương nhiên. Bố mẹ
dạy con ra đường thấy kẻ yếu bắt nạt kẻ mạnh không được can thiệp, kẻ
trộm móc tiền của người khác không được lên tiếng. Trẻ em thành phố hàng
ngày chứng kiến cảnh bố mẹ lừa bán cho khách được món hàng đắt gấp đôi,
gấp ba giá bình thường hí hửng cả ngày. Trẻ em nông thôn trực tiếp giúp bố
mẹ nhồi bánh đúc vào diều gà, vịt để cân nặng, hái rau vừa phun thuốc trừ
sâu để bán (còn nhà ăn rau khác). Rồi phim ảnh, băng hình bạo lực lan khắp
hang cùng ngõ hẻm. Rồi quán chát, quán bi a, hiệu cầm đồ có mặt khắp nơi.
Chuyện HS cắm xe để lấy tiền đi chơi, trấn lột tiền của bạn, sang nhà hàng
xóm cắp đồ để có tiền thoả trí tò mò, có ở hầu hết các trường, từ thành thị
đến nông thôn. Chuyện những HS cấp THCS lập nhóm trộm tài sản nhà
hàng xóm để lấy tiền tiêu sài ngày càng nhiều. Những vụ án đau lòng vì
trộm cắp tài sản, vì chém giết nhau mà thủ phạm là HS liên tục xảy ra...
Nhà trường đang phải GD đạo đức HS trong điều kiện xã hội như vậy
trong khi ông thầy chỉ có duy nhất một "vũ khí” là tình thương học trò, sự
vận động thuyết phục và những điều quy định hoàn toàn chỉ mang tính GD
HS. Một logíc hiển nhiên là: HS hư, trước hết trách nhiệm thuộc về GV và
nhà trường. Nhưng cũng có một logíc hiển nhiên khác là tính cách, đạo đức
HS không chỉ phụ thuộc vào việc GD của nhà trường, mà phụ thuộc rất

nhiều GD gia đình và GD xã hội. Bản chất con người là tổng hoà các mối
quan hệ xã hội, điều này thì ai cũng biết. Thế nhưng... Giáo dục gia đình
hiện nay cũng đang gặp phải khó khăn. Ai cũng muốn con mình ngoan, trở
thành người tốt, nhưng chính việc làm của họ đã phản lại lời nói của họ.
Không có cách GD đạo đức nào tốt bằng tấm gương tốt của những người
lớn mà trẻ tiếp xúc hằng ngày. Những gia đình bố mẹ sống rất mẫu mực
cũng không giữ nổi con khi tác động tiêu cực của xã hội hàng ngày tấn công
mạnh mẽ vào cái gia đình bé con của họ. Có gia đình bố mẹ phải theo con
đến trường, mà trẻ vẫn bỏ học đi chơi điện tử.
Khi trẻ ra khỏi nhà là gặp quán chát, hàng quán và bao thứ quyến rũ
khác, trong khi hoạt động của các tổ chức đoàn thể như Đoàn thanh niên,
Đội thiếu niên chỉ cầm chừng, không thu hút được họ. Trước đây, khi một
trẻ có những hành vi không tốt như hái trộm quả nhà hàng xóm, cãi lại
người lớn... sẽ bị đem ra kiểm điểm trước Đội thiếu niên của thôn. Ngày nay
các hoạt động như vậy không còn, trong khi các hoạt động bổ ích thu hút
các em lại chưa có. Trách nhiệm của người lớn quan tâm nhắc nhở, răn đe
trẻ con trong xóm làng của người lớn cũng giảm. Ra khỏi trường là "vùng
trời” riêng của trẻ.
Những thói xấu như gây gổ với bạn bè, trộm cắp, lười biếng trong học
tập, lao động của HS xảy ra ngày càng nhiều mà GV ngày càng bất lực.
Những chuyện như HS quậy trong lớp GV nhắc không nghe, mời đứng lên
không đứng, xé bài kiểm khi bị điểm thấp... không dễ xử lí. Nếu những HS
này không nghe lời nhắc nhở của GV, cứ lặp lại nhiều lần thì xử lí như thế
nào? Đuổi học không được, hạ loại hạnh kiểm thì chưa đến mức, vả lại, có
chăng cũng cuối kì, cuối năm mới thực hiện, và rồi các em vẫn đủ tiêu
chuẩn lên lớp. Thậm chí là nhiều em không quan tâm đến việc lên lớp hay ở
lại. Nhiều HS từng nạt GV: tao mà phải ở lại lớp thì mày tan xác. Đã có GV
bị đánh thật vì cả gan không nghe lời trò. Trong khi trước đó, khi mà vụ việc
chưa xảy ra thì không có cơ sở nào kỷ luật, hoặc báo cho công an để ngăn
chặn. Cùng lắm cũng chỉ là bắt HS viết bản kiểm điểm vì lời nói hỗn với

GV.
Giáo viên phải GD đạo đức cho những HS cá biệt, trong đầu chứa đầy
hình ảnh bạo lực bằng cách nào? Có lẽ hàng trăm GV mới có một vài người
có tài làm được điều này. Có một thực tế là HS thường sợ những GV nam
hơn giáo viên nữ. Không phải GV nam có uy tín cao hơn, mà những HS
ngang bướng sợ sức mạnh đàn ông của thầy. (Điều này thật mỉa mai, nhưng
mà có thật).
Viết bài này, tôi không có ý thanh minh hay bao biện cho việc làm của
thầy nọ hay cô giáo kia, và một số vụ việc GV phạt HS, mà chỉ muốn dư
luận xã hội nhìn vấn đề GD đạo đức HS một cách toàn diện để thông cảm
với GV trong công việc đầy nhọc nhằn này. Có phải hiện nay ngành GD-ĐT
đang thả nổi, không quan tâm đến việc GD đạo đức HS như nhiều tờ báo đã
lên tiếng, hay chính xã hội đang phó mặc việc GD thế hệ trẻ cho nhà trường.
Hãy chia lửa với nhà trường - đó là công việc cần làm ngay của toàn xã hội.