sang kien kinh nghiem ve cong tac chu nhiem

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1.

Cơ sở lí luận:

Giáo dục là quá trình toàn vẹn hình thành nhân cách, được tổ chức có mục đích,
có kế hoạch, thông qua hoạt động và quan hệ giữa nhà giáo dục và người được
giáo dục nhằm chiếm lĩnh kinh nghiệm xã hội của loài người. Giáo dục là quá
trình tác động tới thế hệ trẻ về đạo đức, tư tưởng, hành vi nhằm hình thành niềm
tin, lý tưởng, động cơ, thái độ, hành vi, thói quen ứng xử đúng đắn trong xã hội.
Khi bàn về vai trò yếu tố giáo dục trong sự phát triển nhân cách con người, Bác
Hồ cũng đã nói:

“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”

Theo quan niệm của Hồ Chí Minh, con người ta khi mới sinh ra vốn bản chất là
tốt, nhưng chỉ sau do ảnh hưởng của giáo dục và môi trường sống cùng sự phấn
đấu, rèn luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác khác nhau.
Câu nói của người xưa trong Tam Tự Kinh: “Nhân chi sơ, tính bản thiện” đã từng
được Người nhắc lại nhiều lần trong các bài viết, bài nói chuyện. Theo Người, con
người sinh ra bản chất là tốt, song trong xã hội luôn có thiện và có ác nên trong bản
thân mỗi con người cũng có thiện và ác. Cái ác có là do ảnh hưởng của xã hội và sự
biến đổi của mỗi người. Do đó, giáo dục làm một nhiệm vụ vô cùng cần thiết là rèn
luyện, biến đổi dần dần tính cách con người, hướng người ta đến sự hoàn thiện của
một nhân cách tốt đẹp, xây dựng một xã hội với những con người có ích và hướng
thiện.
Chính vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước ta đã xác định sự nghiệp trồng người không
chỉ là sự nghiệp của toàn nhân loại nói chung mà còn của toàn Đảng, toàn dân ta nói
riêng. Đối với nước ta, giáo dục được xác định là “quốc sách hàng đầu”, là vô cùng

quan trọng và cấp thiết bởi sự thành đạt của một con người, sự phát triển của một
thế hệ, sự hưng thịnh của đất nước đều phụ thuộc vào kết quả của hoạt động giáo
dục “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Hơn thế,
trong một thời đại hội nhập kinh tế, thời đại công nghệ thông tin phát triển như vũ
bão hiện nay thì giáo dục lại vô cùng cần thiết. Làm thế nào để những người chủ


tương lai của đất nước có đủ đức lẫn tài? Làm thế nào để sự nghiệp giáo dục mang
lại hiệu quả tốt? Đây chính là trách nhiệm chung của toàn xã hội, của tất cả những
người làm công tác giáo dục, đặc biệt là của người giáo viên chủ nhiệm lớp – người
chịu trách nhiệm trực tiếp và thường xuyên tiếp xúc, uốn nắn, chỉ bảo các em học
sinh. Bởi vậy, ngoài cha mẹ, người gần gũi nhiều nhất với các em học sinh, người
luôn ở bên cạnh giải đáp mọi khó khăn thắc mắc của các em, người mà các em kính
trọng và yêu quí, người mà được các em xem như là cha là mẹ không ai khác chính
là người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi rất mong muốn học trò của mình là những
người con ngoan, người học trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự
tin, năng động, bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hội.
Về bản thân, tôi rất mong muốn mình là người được đồng nghiệp tin yêu, được
phụ huynh tin tưởng khi gửi gắm con em mình đến để giáo dục, dạy dỗ, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục của trường THPT Phước Bửu nói riêng, của huyện
Xuyên Mộc nói chung.
2. Cơ sở thực tiễn:
Trong xã hội hiện nay, nền kinh tế thị trường làm cho đời sống, ý thức của người
dân được cải thiện hơn, ai ai cũng từ chỗ “no cơm ấm áo” dần dần tiến tới “ăn ngon
mặc đẹp”, chăm lo cho tương lai con cái nhiều hơn; chính sách mở cửa, giao lưu
kinh tế, văn hóa giữa các nước cũng rất đa dạng. Điều đó đã tác động ít nhiều đến
sự nhận thức, hiểu biết của các học sinh chúng ta. Cho nên ta dễ dàng nhận thấy
rằng học sinh ngày nay thông minh, nhanh nhẹn, sáng tạo và hiểu biết hơn. Đúng
như ông cha ta đã từng nói: “Hậu sinh khả uý”. Đây là một điều rất đáng mừng vì:

“Con hơn cha là nhà có phúc”.
Tuy nhiên ta không thể không bàn tới mặt trái của nền kinh tế thị trường. Những
cái xấu đã và đang len lỏi vào thế hệ trẻ chúng ta. Nó làm lu mờ lí trí, bôi đen nhân
cách khiến những người làm công tác giáo dục, các bậc phụ huynh phải băn khoăn,
lo lắng. Qua thực tế, ở trường THPT Phước Bửu, hầu hết đối tượng học sinh không
những có học lực trung bình, yếu, mà đạo đức của các em cũng là vấn đề nan giải
cho các bậc phụ huynh cũng như tất cả các giáo viên trong trường, càng ngày ta
nhận thấy đạo đức học sinh đang xuống cấp trầm trọng, đạo hiếu, truyền thống


“Tôn sư trọng đạo” dường như bị xem nhẹ, quan hệ giữa người với người dần theo
kiểu: “Tiền, tiền và tiền”. Rồi các tệ nạn xã hội như lưu truyền, tiếp xúc văn hóa
phẩm đồi trụy, cờ bạc, ma túy …có thể nói là đầy rẫy trước mắt. Đau lòng hơn nữa
là có những học sinh xem thường, vô lễ, thậm chí chống đối lại thầy cô giáo đang
dạy mình ….mà đằng sau đó là một sự bao che dung túng của gia đình. Thực trạng
này luôn là rào cản, gây khó khăn cho những người làm công tác chủ nhiệm lớp.
Bởi vì người giáo viên chủ nhiệm đâu chỉ là quản lí các em mà còn phải dạy dỗ,
phải chịu trách nhiệm về mặt học tập, đạo đức của các em. Tôi thường nói với các
em rằng: Các em là những cái cây còn non, còn người giáo viên chủ nhiệm – thay
mặt nhà trường (cùng với cha mẹ các em) là người uốn nắn, định hướng cái cây ấy
để cây được lớn lên thẳng thớm, đủ độ cứng cáp, vững chãi, bản lĩnh để chống chọi
lại vô vàn thử thách, bão táp của cuộc đời. Do đó, chủ nhiệm lớp là một công việc
khó khăn nhưng vô cùng nghiêm túc.
Tuy nhiên, trong thực tế vẫn có những quan niệm sai lầm về chức vụ của giáo
viên chủ nhiệm lớp chưa tương xứng với tầm quan trọng của chức vụ này, chưa
đúng với các văn bản luật cũng như các văn bản quản lí giáo dục quy định và thậm
chí có cả những phương pháp giáo dục đã lỗi thời không còn phù hợp trong thời đại
mới… Ở một số giáo viên, công việc chủ nhiệm lớp vẫn được coi là vừa “khó”, vừa
“khổ”, và ở đâu đó vẫn còn tồn tại chuyện học sinh đánh thầy cô giáo chủ nhiệm
của mình; giáo viên chủ nhiệm lớp nóng nảy, thô bạo đã mắc phải những sai lầm

nghiêm trọng như đuổi hàng chục học sinh ra khỏi giờ học, rút dép đánh học trò
trong lớp, cho cán bộ lớp dùng roi dâu đánh bạn học hàng giờ, bắt học trò liếm ghế,
bắt học sinh đi bằng đầu gối 100 vòng quanh lớp, bắt viết 100 bản tự kiểm điểm
v.v... Ngược lại có những giáo viên chủ nhiệm lớp quá dễ dãi, buông lỏng quản lý,
thiếu trách nhiệm với lớp, với chức năng đã được giao, để cho học sinh tự do hư
đốn v.v...
Vì vậy, những sáng kiến, những chuyên đề để tăng hiệu quả công tác chủ
nhiệm thực sự rất đáng quý và cần được phổ biến, nhân rộng. Ý thức được điều đó,
tôi xin mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm “Nâng cao vai trò của giáo viên
chủ nhiệm lớp trong công tác giáo dục học sinh ở trường THPT”
II- Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu


1. Mục tiêu.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò của GVCN lớp trong công
tác giáo dục đạo đức và kỹ năng sống cho HS để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện (cả “trí dục” và “đức dục”) cho học sinh ở
trường THPT.
2. Nhiệm vụ.
- Nghiên cứu lý luận về các GVCN lớp đã thể hiện vai trò của mình như thế
nào trong công tác giáo dục đạo đức HS và đã đạt kết quả như thế nào?
- Đề ra những giải pháp hiệu quả và cụ thể việc áp dụng nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức và kỹ năng sống cho HS trong trường THPT.
- Tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm từ việc trải nghiệm thực tế qua
nhiều năm làm công tác chủ nhiệm.
III- Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Học sinh khối THPT
2. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lý luận:

Thu thập những thông tin lý luận của vai trò của người GVCN lớp trong công
tác giáo dục đạo đức HS trên các tập san giáo dục, các phương tiện thông tin đại
chúng, các tài liệu tham khảo trên Internet.
- Phương pháp quan sát:
Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
- Phương pháp điều tra:
Trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, hội cha mẹ học sinh(CMHS), bạn bè
của HS.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
+ Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường.
+ Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn.
+ Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên chủ nhiệm lớp khác trong
trường mình.
- Phương pháp thử nghiệm, trải nghiệm.


Áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục đạo đức học sinh ở khối THPT .
3. Thời gian thực hiện.
Từ năm 2017 đến 2022.

PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ


I- Vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường THPT
Trong nhà trường THPT, chức năng và vai trò của người giáo viên chủ nhiệm
không hoàn toàn giống với các cấp học dưới. Đặc biệt là ở bậc tiểu học. Vậy vai trò,
nhiệm vụ, quyền hạn của người giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT là những
gì? Đây là điều mà không phải người giáo viên chủ nhiệm nào cũng nắm hết được,
đặc biệt là ở những giáo viên mới vào nghề. Trong thực tế, có những giáo viên làm
công tác chủ nhiệm lớp nhưng đã không ý thức được hết nhiệm vụ và vai trò quan

trọng của mình. Ví dụ như có nhiều giáo viên trẻ mới vào nghề được phân công làm
công tác chủ nhiệm lớp chưa biết mình có một quyền hạn là đi dự giờ các GVBM
trong lớp khi mình thấy cần để nắm rõ hơn tình hình học tập của lớp hay cũng chưa
biết rằng việc cần phải thường xuyên liên lạc với phụ huynh học sinh để thông báo
kết quả học tập của con cái họ để từ đó tìm ra phương pháp giáo dục tốt hơn là một
việc làm vô cùng cần thiết,... Do đó, đã là người giáo viên chủ nhiệm, trước hết ta
cần nắm được những nhiệm vụ, quyền hạn và vai trò của mình.
Về nhiệm vụ, giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT có những nhiệm vụ
chính là: Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội dung,
phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh, với
hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng học
sinh; Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; Phối hợp chặt
chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc học tập,
rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy động
các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường; Nhận xét, đánh giá và xếp
loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh; đề
nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm
về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm và học
bạ học sinh; Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm lớp cũng phải thực hiện đẩy đủ những nhiệm
vụ của một giáo viên bộ môn theo môn dạy của mình như: Dạy học và giáo dục
theo chương trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch dạy học; quản lý học sinh trong các
hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên


môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục; tham gia nghiên cứu khoa
học sư phạm ứng dụng,...
Về quyền hạn, giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT có những quyền hạn
chủ yếu sau: Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp mình;

Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ luật khi giải
quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình; Được dự các lớp bồi
dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm; Được quyền cho phép cá nhân
học sinh nghỉ học không quá 3 ngày liên tục; Được giảm giờ lên lớp hàng tuần theo
quy định khi làm chủ nhiệm lớp. Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm lớp cũng
được hưởng đầy đủ những quyền khác của một giáo viên bộ môn như: Được nhà
trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh; Được
hưởng mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần và được chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ theo
các chế độ, chính sách quy định đối với nhà giáo,...
Từ những nhiệm vụ và quyền hạn đã nêu ở trên, ta có thể thấy rằng vai trò của
người giáo viên chủ nhiệm lớp là hết sức quan trọng. Ngoài chức năng, nhiệm vụ
của một giáo viên bình thường, giáo viên chủ nhiệm còn là người quản lý toàn bộ
hoạt động giáo dục của lớp mình, đặc biệt là việc chăm lo hình thành, nuôi dưỡng,
phát triển nhân cách của học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu nối giữa Ban
giám hiệu nhà trường với học sinh, cha mẹ các em và đoàn thể mà các em sinh hoạt.
Nắm vững được nhiệm vụ, quyền hạn và vai trò của mình có nghĩa là người
giáo viên chủ nhiệm đã nắm được chiếc chìa khóa để có thể trở thành một giáo viên
chủ nhiệm tốt. Qua đó, góp phần quan trọng vào thành công của nhà trường trong
công tác giảng dạy và giáo dục đạo đức cho học sinh.
II- Những yếu tố cần có để trờ thành người giáo viên chủ nhiệm lớp tốt.
Trong trường THPT, vì giáo viên chủ nhiệm là cán bộ quản lý lớp cho nên
người dạy giỏi và người chủ nhiệm giỏi không nhất thiết là một. Trong giảng dạy
chuyên môn, người giáo viên giỏi là người giáo viên có kiến thức vững vàng về
môn học của mình, có phương pháp dạy học hợp lí, có năng lực truyền thụ tốt tới
học sinh,... còn đối với công tác chủ nhiệm lớp, tố chất quan trọng nhất để trở thành
một người giáo viên chủ nhiệm lớp tốt không phải là kĩ năng mà chính là tình
thương yêu học sinh và năng lực quản lí. Cũng như hiệu trưởng, chủ nhiệm lớp phải


nghiêm túc và cần một bộ óc kế hoạch hoá. Mọi công việc của lớp người giáo viên

chủ nhiệm cần phải có những kế hoạch rõ ràng. Và khi đã có kế hoạch cụ thể cho
từng hoạt động giáo dục rồi thì phải lao vào làm. Thấy đúng thì tổng kết và áp dụng
tiếp, thấy sai phải điều chỉnh kế hoạch kịp thời hoặc huỷ bỏ theo quy trình: xây
dựng kế hoạch - thực hiện kế hoạch - kiểm tra kế hoạch - tổng kết và vạch kế hoạch
mới. Rất cần ở chủ nhiệm lớp các phẩm chất nhiệt tình, sâu sát, cần cù, trí nhớ tốt,
quan sát tinh, tâm lí giỏi, có khả năng xây dựng đội ngũ cán bộ học sinh. Nhưng
điều cốt yếu nhất là phải đối xử với học sinh chân thật và bằng tình yêu thương, sự
công bằng. Giáo viên chủ nhiệm phải vừa là người thầy, vừa là người anh, người
chị, người cha, người mẹ thứ hai, là bạn của mỗi học trò.
Bên cạnh đó, người giáo viên chủ nhiệm tốt phải là tấm gương sáng cho HS
noi theo. Đối với học sinh trong trường học nói chung và trong trường THPT nói
riêng, mỗi lời nói, hành động, việc làm,... của người giáo viên chủ nhiệm lớp đều sẽ
tác đổng, ảnh hưởng rất nhiều đến việc hình thành đạo đức và lối sống, nhân cách
của học sinh. Vì vậy, nhất thiết mỗi người giáo viên chủ nhiệm phải là một tấm
gương sáng cho HS noi theo. Để làm được điều này, theo tôi, mỗi giáo viên chủ
nhiệm lớp (cũng như giáo viên bộ môn) cần phải thực hiện nghiêm túc những quy
định về đạo đức, tác phong nhà giáo. Chẳng hạn như để trở thành tấm gương sáng
về lối sống, cung cách ứng xử với mọi người trong xã hội cho học sinh thì người
giáo viên cần phải có lối sống trung thực, lành mạnh, những ngôn ngữ, cử chỉ, hành
động phải lịch sự, có văn hóa chứ tuyệt đối không được có những lời nói khiếm
nhã, có những hành động, lối ứng xử, thái độ không đẹp trong đời sống. Hay như
muốn học sinh chăm chỉ lao động trong hoạt động lao động của lớp thì giáo viên
không nên chỉ đóng vai trò là người điều hành, chỉ đạo mà còn nên lao động cùng
với lớp để từ đó học sinh nhìn vào tấm gương của mình mà chăm chỉ lao động
hơn,...
Nhưng không chỉ có thế, người giáo viên chủ nhiệm tốt còn phải là người biết
thông cảm và chia sẻ những khó khăn của các em. Trả lời những câu hỏi của các em
một cách thấu đáo (nếu chưa có câu trả lời, hứa sẽ tìm câu trả lời chính xác). Cho
các em biết là các em có thể điện thoại cho thầy cô để nói chuyện hay hỏi bài vở
(cách làm bài, giải thích chữ khó, cách trả lời ...). Hỏi các em về những khó khăn

trong đời sống, những khó khăn ở trường... giúp các em giải quyết những khó khăn
này. Trong lớp học hay ngoài lớp học, thầy cô còn phải đóng vai người anh, người
chị mà các em có thể tin tưởng, nhờ cậy được. Qua đó, các em sẽ biết sống nhẫn
nại, kiên trì và giàu lòng nhân ái.
III- Đặc điểm tình hình lớp 12A1
Vào đầu năm học 2018 - 2019, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 12A1
-trường THPT Phước Bửu, Xuyên Mộc. Đây là lớp mà năm học này các em chọn
theo học tổ hợp tự nhiên Lí – Hóa - Sinh. Bên cạnh những thuận lợi cũng còn gặp
không ít những khó khăn.
1. Thuận lợi
- Bản thân tôi đã có 17 năm công tác trong ngành và cũng là 14 năm làm công
tác chủ nhiệm lớp. Vì vậy tôi đã tích lũy được một số kinh nghiệm về công tác chủ
nhiệm lớp. Có lòng yêu nghề, mến học sinh và luôn luôn học hỏi những đồng
nghiệp để đưa các mặt chất lượng của lớp lên cao.
- Là GVCN hai năm liền nên cô trò đã hiểu và chia sẻ được nhiều vấn đề trong
cuộc sống cũng như việc học. Lúc này các em có thể tự tin và trưởng thành để có
thể tự mình làm được những công việc mà GVCN và các tổ chức trong nhà trường
giao phó.
- GVBM cung dạy các em từ 10, 11 nên dễ năm bắt được ưu, nhược điểm của
từng em.
- Đa số HS ngoan hiền, có ý thức học tập và rèn luyện đạo đức.
- HS trong lớp có ý thức xây dựng tập thể lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của chi bộ
Đảng, của Ban Giám Hiệu, của Công đoàn giáo dục cơ sở cùng sự giúp đỡ của tất
cả các tổ chức trong hội đồng sư phạm nhà trường.
- Đội ngũ các thầy cô giáo bộ môn nhiệt tình, yêu nghề và trách nhiệm cao,
chuyên môn vững vàng..
- Đội ngũ cán sự lớp tập trung những thành viên khá tích cực, ham hoạt động, có tinh

thần trách nhiệm.
- Giữa GVCN, GVBM, phụ huynh học sinh và BGH, các tổ chức đoàn thể
trong trường luôn phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng trong công tác giáo dục HS.


2. Khó khăn:
- Trường nằm ở thị trấn trung tâm huyện nhưng học sinh trong lớp vẫn đa số là
con em nông dân có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.
- Có nhiều học sinh sống ở địa bàn xa trường.
- Một số học sinh thiếu thốn tình cảm (chỉ ở với mẹ hoặc bố, cha mẹ làm ăn
xa, mồ côi) như em Nguyễn Ngọc Hưng, Nguyễn Thị Ngọc Huệ; Một số em tính
tình dị thường như em Võ Đức Tài, vv…
- Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn phải đi làm thêm để trang trải.
- Một số học sinh chưa ý thức học tập còn ham chơi, nghiện Game, sống xa
nhà, ít dành thời gian cho việc học.
- Một số phụ huynh học sinh phải bươn chải cuộc sống, ít có điều kiện để quan
tâm chăm sóc con cái.
IV. MỘT SỐ GIẢI PHÁP:
1. Người giáo viên chủ nhiệm cần cố gắng đạt được một số yêu cầu sư phạm cơ bản:
Thứ nhất, người giáo viên chủ nhiệm lớp phải có lòng yêu nghề mến trẻ, phải
am hiểu nắm bắt sâu sắc chủ trương đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước
trong thời kì đổi mới, phải có niềm tin ở các em. Chính niềm tin ấy sẽ tiếp thêm
nghị lực để giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
Thứ hai là người giáo viên chủ nhiệm phải có “chữ tín” với phụ huynh và học
sinh, phải khéo léo đối xử sư phạm, mà biểu hiện cụ thể là phải tôn trọng và yêu mến học sinh.
Thứ ba, người giáo viên chủ nhiệm lớp phải là người có chuyên môn vững vàng .
Thứ tư là giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương sáng cho các em noi theo, phải
là ngọn đèn soi đường dẫn lối cho các em.
Nói tóm lại, giáo viên chủ nhiệm phải là một công dân gương mẫu có lối sống
lành mạnh, biết sống vì mọi người, không chỉ cần có cái “Tài” mà còn phải có một

cái “Tâm” rất lớn. Chỉ có như thế ta mới đáp ứng và thực hiện tốt yêu cầu mà xã hội
đã tín nhiệm giao phó.
2. Phải là người nắm rõ, nắm vững tình hình lớp chủ nhiệm:
Muốn giáo dục học sinh thì phải hiểu được tâm tư tình cảm nguyện vọng của các
em. Nhưng làm thế nào để hiểu được những đều ấy một cách tường tận? Theo tôi đó là
tiếp cận với lớp chủ nhiệm nghĩa là chúng ta phải tiếp xúc gần gũi trò chuyện tìm hiểu


về hoàn cảnh, đặc điểm tâm sinh lí, tính tình sở thích… của các em. Vì vậy trước tiên
khi phụ trách một lớp tôi đã tìm hiểu học sinh qua các mặt.
Thành phần gia đình: - Con thương binh, liệt sĩ: 0; Con dân tộc ít người: 0
- Con mồ côi cha mẹ: 1 ; Con mồ côi cha: 1;
Học sinh có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế.
- Hộ nghèo: 0; Hộ cận nghèo: 1.
Để để tìm hiểu và nắm bắt được các nội dung trên tôi tiến hành làm các công việc sau:
Bước 1: Điều tra lí lịch học sinh qua phiếu Sơ yếu lí lịch vào tuần đầu tiên của
năm học mới với các nội dung sau:
SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH
1. Họ và tên học sinh:……………….…………………… Giới tính: …….
2. Ngày…. tháng…. năm sinh…...... Dân tộc:…..….......Tôn giáo:………..
3. Địa chỉ thường trú: Xóm………..thôn ………..xã ……….huyện ……...
Số điện thoại bàn của gia đình:………………….........................................
4. Chiều cao:...................Cân nặng:....................Bệnh lí:.......................
5. Họ, tên cha: ……………….Nghề nghiệp:………Số điện thoại:…….....
Họ, tên mẹ: ……………….Nghề nghiệp:……….Số điện thoại:……….
6. Số anh……….. chị……….….. em………….. trong gia đình.
7. Điều kiện kinh tế, hoàn cảnh gia đình:…………………..........................
8. Xếp loại của năm học 2017 - 2018:
Học lực:…………….............Hạnh kiểm:……………….........................
Chức vụ đã làm ở năm học 2017 - 2018:……………..............................

9. Năng khiếu:……………………….. Sở thích:……………………….…
10. Nghề nghiệp mong muốn trong tương lai:...............................................
11. Các bạn thân hiện nay:………….............................................................
12. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này:
Học lực:…………………………..Hạnh kiểm:……………………………
13. Mong muốn của em trong năm học này:..........................................
14. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường:..............................
Bước 2: Để kiểm tra độ chính xác của các thông tin mà tôi thu thập được qua
phiếu điều tra tôi cố gắng tìm hiểu thông qua nhiều kênh khác nhau như từ bạn bè,


người quen, chính quyền địa phương, đến thăm gia đình một số học sinh... Từ đó tôi
có những hình thức, những biện pháp giáo dục linh hoạt phù hợp với từng em bởi
giáo dục không phải là một công thức chung có sẵn. Bên cạnh đó tôi còn trò chuyện
với GVCN của năm trước, liên hệ các GVBM trong lớp cũng như giáo viên làm công
tác trợ lí thanh niên để có thêm những thông tin chính xác về các em.
Bước 3: Đây là bước tiến hành thường xuyên ở từng giai đoạn. Tôi cung cấp số
điện thoại của bản thân, của nhà trường đến từng em và liên hệ với gia đình học
sinh qua điện thoại, sổ liên lạc. Bằng các hình thức liên hệ tôi nắm được những diễn
biến về đạo đức, về học tập của các em từ đó có thể đánh giá hiệu quả những tác
động sư phạm đồng thời điều chỉnh phương pháp giáo dục.
3. Tiến hành lập kế hoạch chủ nhiệm:
Sổ chủ nhiệm được xem là nhật kí của lớp. Nó ghi lại kết quả học tập, những diễn
biến trong lớp trong suốt một năm học vì vậy khi làm sổ chủ nhiệm tôi thật thận trọng,
tôi ghi đầy đủ các chi tiết theo mẫu: Trong đó tôi chú ý nhất là:
- Sơ đồ chỗ ngồi. Danh sách cán bộ lớp. Tên giáo viên bộ môn (Địa chỉ – số điện
thoại). Nội quy trường lớp. Theo dõi kết quả thi đua. Theo dõi học sinh cá biệt.
Theo dõi mọi mặt từng học sinh theo định kỳ. Kiểm diện phụ huynh đi họp.
4. Ổn định nề nếp, xây dựng lớp tự quản tích cực:
-

Ở lứa tuổi THPT, thiết nghĩ các em có thể phát huy khả năng tự quản, phát

huy trách nhiệm của bản thân, trong mọi công việc trên tinh thần dân chủ, tôi luôn
tôn trọng tin tưởng và giáo dục cho các em ý thức tự giác, tích cực phê bình và tự
phê bình. Kích thích tính tự trọng và tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ ở
mỗi học sinh.
-

Để xây dựng một tập thể tự quản tốt, muốn ổn định nề nếp học tập thì cần

có đội ngũ cán bộ, cán sự lớp năng động sáng tạo, trách nhiệm. Vì lẽ đó bầu ban cán
sự lớp là một việc cần phải suy nghĩ tính toán không phải học sinh nào cũng đảm nhiệm được.
-

Trong buổi sinh hoạt lớp đầu năm tôi đã làm các công việc sau: Bầu ban cán sự lớp, Bầu

tổ trưởng, Bầu Ban Cán sự phụ trách bộ môn, Phân công nhiệm vụ cụ thể:
-

Lớp Trưởng: Theo dõi mọi hoạt động của lớp điều khiển các tiết sinh hoạt

hàng tuần, tổng hợp và báo cáo kết quả thi đua về mọi mặt của lớp hàng tuần, hàng
tháng, học kì, năm học và có báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm.


-

Lớp phó HT: theo dõi về mặt học tập của lớp, bảo quản sổ ghi đầu bài và

báo cáo cho lớp trưởng kết quả học tập của lớp hàng tuần, hàng tháng.
-

Lớp phó Lao động – Kỉ luật: Chịu trách nhiệm về mặt lao động vệ sinh của

lớp, phân công trực nhật
-

Lớp phó Văn - Thể - Mĩ: Tổ chức theo dõi, tham gia các hoạt động văn hóa,

văn nghệ, thể dục thể thao do Tổng phụ trách Đội, do trường tổ chức.
-

Sao đỏ: Giám sát việc thực hiện nội quy của lớp bạn cũng như của lớp mình, báo cáo kết

quả cho thầy trợ lí thanh niên, cho GVCN về tình hình của lớp.
-

Tổ trưởng: Theo dõi các hoạt động của tổ, nắm kết quả học tập của từng tổ

viên, xếp loại đánh giá tổ viên và báo cáo cho lớp trưởng tổng hợp.
-

Sắp xếp chỗ ngồi: Chú ý các em có nhu cầu về tai mắt. Chú ý tới vóc dáng

chiều cao, giới tính, học lực. Chú ý những em có cùng khuyết điểm, tính cách để có
thể lập được sơ đồ lớp thcihs hợp nhất.
5. Trao đổi với phụ huynh học sinh qua lần họp phụ huynh học sinh đầu năm.
Thông qua phiên họp tôi đã làm các công việc sau:
+ Thông qua nội quy nhà trường.

+ Thông qua nội quy của lớp học, xin ý kiến của phụ huynh học sinh.
+ Thông báo về các khoản thu đầu năm (Tránh việc học sinh lợi dụng lấy tiền
của cha mẹ để đi chơi ).
+ HS nộp các khoản thu bao nhiêu thì đều được gởi giấy báo về gia đình.
+ Bầu ban đại diện phụ huynh học sinh: Nhiệt tình - có thời gian để giúp giáo
viên chủ nhiệm trong suốt năm học .
+ Lấy số điện thoại của phụ huynh để liên lạc và lấy chữ kí mẫu để
tránh các trường hợp học sinh thay mặt cha mẹ tự tiện làm đơn nghỉ học.
6. Sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần
Hàng tuần giáo viên chủ nhiệm tiến hành tiết sinh hoạt chủ nhiệm vào tiết 5 thứ
7. Tiết sinh hoạt rất quan trọng vì đây là thời gian giáo viên chủ nhiệm tiếp xúc, gần
gũi nhất, nhiều hơn với lớp. Theo tôi, Giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tin cậy nhất
cho các em khi gặp các khó khăn trong quá trình học tập cũng như trong cuộc sống,
vì vậy buổi sinh hoạt lớp phải đạt được các mục tiêu sau:
- Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo viên


- Những vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống.
- Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập sẵn sàng tiến bộ.
- Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập.
- Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc phục sửa chữa.
Vì vậy, ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh hoạt lớp:
tổng kết ưu điểm khuyết điểm đánh giá việc học tập của lớp cũng như đề ra những
biện pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng phương hướng
cho tuần tới. Cho nên tôi thực hiện nghiêm túc các hoạt động sau:
-

Bước 1: Lớp trưởng tổng hợp đánh giá từng mặt mạnh yếu của các tổ.

Tuyên dương những bạn có điểm tốt, làm việc tốt, phê bình những học sinh vi phạm

nội qui, mắc điểm xấu và nêu rõ hình thức kỉ luật (10 phút).
-

Bước 2: Nhận xét của giáo viên chủ nhiệm (5 phút): tổng kết lại hoạt động

của lớp trong tuần học vừa qua. Biểu dương, khen thưởng những học sinh có nhiều
tiến bộ, những học sinh có những đóng góp tích cực cho phong trào học tập cũng
như rèn luyện của lớp. Đồng thời nhắc nhở học sinh vi phạm khuyết điểm, thi hành
kỉ luật đối với từng học sinh vi phạm tùy theo mức độ năng nhẹ mà nhắc nhở, khiển trách, cảnh
cáo,…
-

Bước 3: Xây dựng kế hoạch cho tuần tới (5 phút).

-

Bước 4: Giải đáp thắc mắc của học sinh (5 phút)

-

Bước 5: Mỗi tuần nói theo một chủ đề (20 phút): Lên kế hoạch theo chủ đề

từng tháng, từng tuần để cho HS có thể thoải mái nói lên những suy nghĩ của bản
thân về những vấn đề trong cuộc sống, một số kỹ năng xử lí các ình huống có thể
xảy ra đối với mình và mọi người như:
 Tháng 8: Tình bạn, tình yêu, gia đình.
 Tháng 9: Làm thế nào để trở thành con ngoan, trò giỏi? Để tham gia giao
thông an toàn cần phải tuân thủ những điều gì?
 Tháng 10: Làm cách nào để tạo ra được sự thống nhất, đoàn kết để xây dựng
tập thể lớp vững mạnh? Mỗi tổ diễn một tiết mục nói về chủ đề ngày PNVN

20/10.


+ Chia sẻ với học sinh: Tôi hỏi thăm trong gia đình em nào có sự kiện đặc biệt
như ốm đau, tai nạn, ...
+ Trao đổi, tâm tình về tâm lí lứa tuổi, định hướng nghề nghiệp, ước mơ, kể
chuyện về gương người tốt việc tốt,…
+ Hoặc hướng dẫn, chỉ bảo cho các em về phương pháp học, thảo luận về những
vấn đề thời sự nổi trội trong tuần.
7. Biện pháp của GVCN đối với tập thể lớp.
Để lớp đi vào nề nếp, chăm chú học tập, tham gia hoạt động tốt tôi đã bám sát kế
hoạch giảng dạy từng học kì, kế hoạch Đội để đề ra kế hoạch hoạt động cho lớp chủ
nhiệm. Lớp tiến hành hoạt động theo sự quản lí và theo dõi của Ban Cán sự lớp có
sự kiểm tra đôn đốc của GVCN. Ở mỗi tuần, mỗi tháng tôi đều có lời khen đúng lúc
cũng như kịp thời uốn nắn những hành vi sai trái.
Tóm lại giáo viên chủ nhiệm là đại diện cho quyền lợi chính đáng cho học sinh,
bảo vệ cho học sinh về mọi mặt một cách hợp lí. Giáo viên chủ nhiệm còn là cầu
nối để phản ánh những tâm tư tình cảm nguyện vọng của học sinh đến với Ban Giám
Hiệu nhà trường, giáo viên bộ môn, gia đình và các đoàn thể xã hội khác.
8. Hoạt động kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với các lực lượng
giáo dục khác.
* Phối hợp với gia đình học sinh
Thông thường, ở bất kì một học sinh nào khi bị điểm xấu hoặc vi phạm nội qui
trường lớp thường về nhà sợ bị la rầy, thậm chí bị đánh đập nên các em thường “ém
nhẹm”, giấu cha giấu mẹ. Vì vậy tôi có kế hoạch thông báo cho gia đình học sinh
biết kết quả học tập, rèn luyện đạo đức, lao động,… sau 3 tháng đầu mỗi học kì,
cuối HKI và cuối HKII cũng như cả năm. Và khi nhận được kết quả từ giáo viên
chủ nhiệm thì gia đình cũng kịp thời nắm bắt được tinh thần học tập, hành vi của
con em mình. Từ đó có biện pháp giáo dục kịp thời.
Không chỉ liên hệ qua thư mời, điện thoại mà tôi còn đến thăm và trao đổi với

gia đình học sinh nhất là gia đình các em học sinh cá biệt. Theo tôi đây là hình thức
giáo dục có hiệu quả giáo dục cao bởi lẽ qua việc đến thăm gia đình học sinh sẽ tạo
được sự đồng cảm, thiện cảm giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm.
* Phối hợp với các Giáo viên bộ môn.


Khác với cấp tiểu học, ở bậc THPT các em được học rất nhiều môn, mà mỗi
môn học là một giáo viên phụ trách. Do đó kết quả học tập cũng như từng hành vi
cử chỉ thái độ của các em, GVCN khi mà tự mình nắm bắt, rất cần sự phối hợp, hỗ trợ.
Thường xuyên thông báo trao đổi với giáo viên bộ môn về tình hình học tập của
lớp, cũng như của từng học sinh, để giáo viên nắm bắt được khả năng trình độ của
các em mà có phương pháp giảng dạy thích hợp.
Tôi thường xuyên kiểm tra sổ đầu bài của lớp rồi trao đổi cùng giáo viên bộ môn
về những nhận xét các tiết học. Tôi đề nghị giáo viên bộ môn ghi thật cụ thể đúng người đúng tội để
tránh tình trạng chung chung không biết xử lí em nào.
* Phối hợp với Đoàn TNCS HCM.
Ngoài việc các em học tập kiến thức văn hóa thì việc các em tham gia các hoạt
động của Đoàn là điều tất nhiên. Thông qua những hoạt động của Đoàn, các em sẽ
được rèn luyện thêm nhiều phẩm chất của người học sinh cần có như là: tình đoàn
kêt, lòng nhân ái, tinh thần cầu tiến,… phối hợp với Đoàn TNCS HCM là giáo viên
chủ nhiệm, hiểu biết về hoạt động Đoàn của các em, luôn động viên nhắc nhở uốn
nắn các em trong các hoạt động của Đoàn trường.
Không chỉ thế, GVCN cần phối hợp chặt chẻ với Ban quản sinh để nắm rõ hơn
tình hình vi phạm nội quy của lớp trong tuần và theo dõi biểu điểm thi đua hàng
tuần giữa các lớp. Tôi luôn nắm chắc biểu điểm này để làm cơ sở đưa ra biểu điểm
thi đua cho phù hợp với trách nhiệm của mình. Trong biểu điểm thi đua có mức độ
khen thưởng và kỉ luật. Để làm tốt được điều này cần có sự kết hợp theo dõi của các
tổ trưởng, lớp trưởng, lớp phó, căn cứ vào sổ đầu bài. Mỗi tuần tổng kết một lầnm
tôi luôn dành những lời khen tặng học sinh khi tốt, phê bình học sinh vi phạm tùy
theo mức độ nặng nhẹ từ khiển trách trước lớp đến làm bản kiểm điểm, cảnh cáo

dưới cờ, ra hội đồng kỉ luật, vv...
V . KẾT LUẬN
1.Kết quả đạt được.
Bằng tất cả sự nỗ lực của bản thân tôi cùng với sự quan tâm của BGH, đoàn
trường, và tất cả các thầy (cô) GVBM trong nhà trường cũng như sự cộng tác nhịp
nhàng ăn ý của PHHS, tôi đã đạt được kết quả vượt ngoài sự mong đợi của mình,
đó là học sinh biết vâng lời và yêu quý thầy cô giáo, biết xác định động cơ học tập


đúng đắn, tập thể học sinh biết thương yêu đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến
bộ. Đặc biệt trong đợt thi tốt nghiệp THPTQG vừa qua lớp 12A1 là một trong hai
lớp đỗ tốt nghiệp 100%, ĐTB đứng thứ 2 trong 10 lớp 12. Qua một năm học,
lớp12A1 đã được sự tin tưởng, thương yêu của tất cả các thầy cô, ai cũng hào hứng,
phấn khởi khi bước vào lớp giảng dạy. Lớp đứng thứ 1 /31 ở HKI. Đứng thứ 1/31
trong HKII.
Về học tập và rèn luyện
Học lực
Giỏi
Số lượng
01
Tỷ lệ
4%
Hạnh kiểm
Tốt
Số lượng
25
Tỷ lệ
100%
Các phong trào khác:

Khá
24
96%
Khá
0
0%

Trung bình
0
0%
Trung bình
0
0%

Yếu
0
0%
Yếu
0
0%

- Đạt giải khuyến khích môn bóng ném nữ chào mừng ngày PNVN 20/10.
- Đạt giải nhì cuộc thi cắm hoa nhân dịp chào mừng ngày NGVN 20/11.
- Đạt giải nhì bóng đá Nam khối 12.
- Đạt giải KK bóng đá Nam toàn trường.
2. Bài học kinh nghiệm.
Qua quá trình làm công tác chủ nhiệm, với những thành quả đã đạt được cho tôi
ngày hôm nay. Tôi rút ra được các kinh nghiệm sau:
Người giáo viên cần phải nắm và am hiểu sự phát triển tâm sinh lí của học sinh
THPT để có biện pháp giáo dục không phải là khuôn mẫu, mỗi con người đều có hoàn

cảnh, có tâm sự, có tình cảm, tính tình khác nhau cho nên việc am hiểu các em và tìm
biện pháp giáo dục thích hợp quả là không đơn giản. Nó vốn đã khó với một giáo viên
lại càng khó hơn đối với một giáo viên chủ nhiệm.
Người giáo viên phải thực sự mẫu mực, phải là tấm gương sáng toàn vẹn từ nhận
thức đến hành động thực tiễn cao.
Tóm lại, để làm tốt công tác chủ nhiệm, đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm
không chỉ phải là một giáo viên dạy tốt môn học văn hoá, phải quan tâm đến chất
lượng hai mặt giáo dục là học lực và hạnh kiểm của học sinh (là vấn đề trọng tâm)


mà còn phải quan tâm đến sự phát triển ở học sinh về các giá trị đạo đức, thẩm mỹ,
thể chất.
IV. Những kiến nghị đề xuất.
- Giáo dục là cả một quá trình rất cần sự nỗ lực và kiên trì của mỗi giáo viên
cần biết lựa chọn và kết hợp sử dụng các phương pháp phù hợp với từng đối tượng
học sinh. Bằng lòng yêu nghề mến trẻ, bằng sự vị tha, bao dung, độ lượng,… chắc
chắn giáo viên chủ nhiệm sẽ thành công trong công tác giáo dục học sinh lớp mình
phụ trách. Nói cách khác nhà giáo là một con người trí tuệ, đức độ giàu lòng nhân ái
khoan dung có vai trò như là người cha, người mẹ đúng như câu nói: “Cha mẹ cho
hình hài vóc dáng còn thầy cô cho các em kiến thức, nhân nghĩa để các em có thể vững
bước trên con đường đời đầy chông gai thử thách”.Trong thi đua hàng tháng dù ít hay
nhiều thì cũng nên có phần thưởng để động viên tinh thần cố gắng của các em để
các em có động lực phấn đấu hơn nữa trong năm học.Rất mong nhận được sự góp ý
của hội đồng giáo dục nhà trường cũng như của tất cả các quý thầy cô. Và đặc biệt
là các thầy cô đã từng làm công tác chủ nhiệm lớp để cho đề tài ngày càng hoàn
thiện hơn.
Phước Bửu, ngày 9 tháng 5 năm 2015.
Người viết
Bùi Thị Thanh Hương
Nhận xét, đánh giá của Ban giám khảo

........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................
........................................................................