SKKN một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi chuẩn bị tâm thế vào lớp 1 trường MN tào xuyên

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

PHÒNG GD & ĐT THÀNH PHỐ THANH HÓA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHUẨN BỊ TÂM THẾ CHO TRẺ MẪU
GIÁO LỚN TRƯỜNG MẦM NON TÀO XUYÊN VÀO LỚP 1”

Người thực hiện: Trương Thị Hương
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường MN Tào Xuyên
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA NĂM 2019
1


MỤC LỤC
STT

1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.5
2
2.1
2.2
2.3

NỘI DUNG

TRANG

Mở đầu .
Lý do chọn đề tài.
Mục đích nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu.
Những điểm mới của SKKN.
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
* Biện pháp 1: Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể lực.
* Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ.
* Biện pháp 3: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần.
* Biện pháp 4: Chuẩn bị tốt về mặt ngôn ngữ.

2
2
2
3
3
3
3
3
4
5

5
6
8
9

* Biện pháp 5: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội
* Biện pháp 6: Chuẩn bị cho trẻ một số tính cách cần thiết

9
10

trong học tập.
* Biện pháp 7: Dạy trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho hoạt

11

động học đọc - học viết
* Biện pháp 8: Dạy trẻ lao động.
* Biện pháp 9: Cho trẻ làm quen với trường tiểu học qua các

12
13

hoạt động giáo dục và tổ chức cho trẻ được trực tiếp thăm

2.4

quan trường tiểu học.
* Giải pháp 10: Tuyên truyền với phụ huynh bằng nhiều hình

14

thức khác nhau.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo

15

dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
3
Kết luận kiến nghị.
15
3.1
Kết luận.
15
3.2
Kiến nghị.
16
1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài.
Như Bác Hồ đã nói: “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”. Đúng vậy, trẻ
em là hạnh phúc của mọi gia đình, là thế hệ mầm non tương lai của đất nước, là
những chủ nhân sẽ kế thừa và phát huy những gì tốt đẹp nhất của loài người.
Vì thế, việc quan tâm chăm sóc, cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển
một cách toàn diện là một vấn đề mà toàn xã hội cần phải quan tâm. Đặc biệt là
những cô giáo mầm non - những người trực tiếp chăm sóc, dạy dỗ trẻ. Với trẻ
2


mầm non, đặc biệt là trẻ tuổi mẫu giáo lớn, chúng ta cần dành sự quan tâm đặc
biệt, vì trẻ lứa tuổi này chuẩn bị bước vào lớp 1 - một bước ngoặt vô cùng quan

trọng đối với trẻ. Trẻ mẫu giáo lớn chuyển lên lớp 1 rất non nớt, bởi vì trẻ đang
được chăm sóc giáo dục trong vòng tay yêu thương của các cô giáo Mầm non Người mẹ thứ hai của mình. Vì thế, trong một môi trường hoàn toàn mới lạ trẻ sẽ
khó tiếp cận và thích nghi ngay được. Chính vì thế, nhiệm vụ của các cô giáo
mầm non là phải tạo cho trẻ mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi) một tâm thế vững vàng, sẵn
sàng bước vào lớp 1, để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất, nhằm giúp
trẻ tiếp thu kiến thức ở bậc học Phổ thông một cách hiệu quả nhất.
Như chúng ta đã biết bản chất của quá trình dạy học ở hai bậc học Mầm
non và Tiểu học khác hẳn nhau: Ở Mầm non (Mẫu giáo lớn) học theo phương
châm “Học mà chơi, chơi bằng học”, hai hoạt động này bổ trợ qua lại cho nhau,
còn ở Tiểu học (lớp 1) việc học là chủ đạo, học nhằm mục đích tiếp thu kiến thức
một cách nghiêm túc. Trẻ mẫu giáo lớn lên lớp 1 là chuyển sang một môi trường
học tập hoàn toàn mới lạ, khác với môi trường mẫu giáo nên rất bỡ ngỡ, dễ bị
hoang mang, lo sợ, dao động về mặt tâm lý.
Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là hết sức cần thiết và
đó là một trong những mục tiêu của ngành học Mầm non.
Trẻ trong trường nói chung, ở lớp tôi phụ trách nói riêng, trước khi bước vào
lớp 1 mặc dù các cô giáo rất quan tâm và chăm sóc giáo dục tận tình với mục đích
trang bị đầy đủ cho các cháu về kỹ năng về kiến thức trong học tập, thế nhưng các
cháu vẫn chưa thực sự tự tin và con rất bỡ ngỡ khi lên lớp 1. Mặt khác, những
phương pháp biện pháp mà các cô áp dụng chưa cụ thể, tính khoa học chưa cao.
Vì thế các cháu vẫn chưa được trang bị đầy đủ về thể chất, ngôn ngữ, tinh thần, trí
tuệ, kỹ năng trong học tập trong giao tiếp.
Chính xuất phát từ các lý do đã nêu trên, bản thân tôi là một giáo viên với 10
năm kinh nghiệm dạy trẻ mẫu giáo lớn, nắm được những đặc điểm tâm sinh lý
của trẻ cũng như tâm lý của phụ huynh, tôi thấy việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu
giáo lớn vào lớp 1 là điều hết sức cần thiết và quan trọng. Lớp 1 là lớp đầu tiên
của bậc học mới, lên lớp 1 là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của trẻ,
bản thân luôn đặt câu hỏi cần chuẩn bị gì và chuẩn bị như thế nào để trẻ có một
tâm thế tốt trước khi bước vào lớp 1. Chính vì thế năm học 2018 - 2019 tôi quyết
định chọn đề tài nghiên cứu đó là “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ

mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên vào lớp 1”, với mong muốn được
chia sẻ những kinh nghiệm của bản thân tới các bạn đồng nghiệp.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Đánh giá thực trạng sự phát triển của trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào
Xuyên về các mặt như: Thể chất, tâm lý, ngôn ngữ, tinh thần, từ đó tìm ra các
biện pháp phù hợp giúp trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên có tâm thế
sẵn sàng bước vào lớp 1.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Tôi chọn đề tài này nhằm nghiên cứu “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế
cho trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên vào lớp 1”.
- Đặc điểm tâm sinh lý và nhu cầu lên học lớp 1của trẻ mẫu giáo lớn Trường
Mầm non Tào Xuyên.
3


- Nghiên cứu trên nhóm trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi B Trường Mầm non Tào Xuyên,
với mong muốn trang bị cho trẻ những kiến thức, những kỹ năng cơ bản cần thiết
trước khi bước vào lớp 1.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để việc nghiên cứu đề tài trên đạt kết quả tốt nhất tôi đã sử dụng các
phương pháp:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Nghiên cứu sách, tài liệu,
qua đó nắm được lý luận cơ bản về công tác chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào
lớp 1.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu nhập thông tin: Thông qua các tiết
học, qua chế độ sinh hoạt hằng ngày biết được mức độ kiến thức, những kỹ năng
của trẻ.
- Phương pháp thống kê xử lý số liệu, để so sánh sự tiến bộ của trẻ trước và
sau khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
- Phương pháp trao đổi, đàm thoại, sử dụng hệ thống câu hỏi:

+ Tôi đặt ra câu hỏi đối với phụ huynh trẻ để nắm được mức độ nhận thức của họ
đối với việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1.
+ Tôi đặt câu hỏi đối với trẻ để tìm hiểu về kết quả của công tác chuẩn bị tâm thế
cho trẻ vào lớp 1.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
- Giải pháp 6: Chuẩn bị cho trẻ một số tính cách cần thiết trong học tập.
- Giải pháp 8: Dạy trẻ lao động.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Tuổi Mầm non là bậc thang đầu tiên, làm nền móng cho những bậc thang tiếp
theo của cuộc đời mỗi con người, nhiều nhà khoa học đã nói đến sự cần thiết và
vai trò của Trường Mầm non trong việc phát triển cũng như chuẩn bị cho trẻ vào
lớp 1. Để vào lớp 1, trẻ cần được chuẩn bị tâm lý sẵn sàng đi học - hay còn gọi là
“độ chín mùi”. Vì thế một trong những yêu cầu quan trọng để giúp trẻ vào học tốt
chương trình Tiểu học là cần chuẩn bị cho trẻ: Về mặt thể lực, trí tuệ, tinh thần,
ngôn ngữ, tình cảm xã hội, những kỹ năng cần thiết cho hoạt động học tập, lao
động, một số hiểu biết về Trường Tiểu học.
Để đáp ứng những yêu cầu trên đòi hỏi khi chuyển tiếp từ bậc học Mầm non
sang Tiểu học phải đảm bảo sự kế thừa, tính khoa học. Những kiến thức đã
được hình thành ở lứa tuổi Mầm non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn
thiện ở mức độ cao hơn, giúp trẻ không bị những thay đổi đột ngột khi chuyển từ
hoạt động vui chơi ở Trường Mầm non là chủ đạo sang hoạt động học tập ở
Trường Tiểu học là chủ đạo.
Trong môi trường giáo dục hiện đại ngày nay, mối quan tâm hàng đầu của
nhiều phụ huynh là chuẩn bị như thế nào để khi vào lớp 1 trẻ không phải gặp quá
nhiều khó khăn trong quá trình chuyển tiếp dẫn đến tình trạng sốc học đường. Đối
với trẻ từ Mầm non sang lớp 1, việc đang quen được chăm sóc, vui chơi phải
chuyển sang môi trường mới - Trường Tiểu học - nơi học tập được xem là chủ
đạo thì đó quả là một bước chuyển lớn. Nhiều trẻ sẽ bỡ ngỡ và có thể gặp không ít
khó khăn với sự thay đổi này. Trước những vấn đề ấy, nhiều phụ huynh đã chọn

4


giải pháp là cố gắng trang bị thật nhiều tri thức cho con, để con biết đọc, biết viết
trước khi nhập học nhằm hạn chế việc con không theo kịp các bạn cùng trang lứa.
Thực ra, việc làm này tưởng chừng như có lợi nhưng ngược lại.
Theo các công trình nghiên cứu khoa học, trẻ em dưới 6 tuổi cơ tay còn yếu,
khi cầm bút chỉ viết được những nét sổ, nghiêng, cong. Vì thế, trẻ chỉ nên tô theo
những nét có sẵn, tập điều khiển cơ tay để dần dần học viết nét chữ. Khi học viết
sớm, cơ tay yếu, trẻ dễ cầm bút tùy tiện, ngồi viết sai tư thế. Ngoài ra, khi phải
ngồi nhiều để tập viết, làm toán, trẻ sẽ căng thẳng mệt mỏi, cảm thấy bị áp lực. Và
nguy cơ tiềm ẩn nhất là khi đã biết trước các kiến thức của lớp 1, vào năm học, bé
dễ chán và có thái độ chủ quan ảnh hưởng đến kết quả học tập. Vì vậy, giải pháp
đúng đắn và cần thiết nhất cho bé chuẩn bị vào lớp 1 là định hướng khả năng tập
trung, lắng nghe và sự tự tin, làm cho trẻ thích đi học, muốn được học và xem đó
là một công việc thích thú quan trọng cần phải làm. Chính vì thế việc chuẩn bị tốt
cho trẻ về thể chất, tâm lý từ tuổi Mầm non là yêu cầu quan trọng giúp trẻ thích
ứng tốt với việc học tập ở bậc học Phổ thông.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
a. Thuận lợi.
Tôi luôn nhận được sự quan tâm của các đồng nghiệp trong tổ, đặc biệt là
Ban Giám hiệu nhà trường về mọi mặt.
Bản thân với 10 năm liên tục được phân công chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5 - 6
tuổi, được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn chuyên đề do Phòng Giáo dục và Đào
tạo Thành phố tổ chức và đã tích góp được nhiều kinh nghiệm trong công tác
chăm sóc giáo dục trẻ, cũng như có vốn hiểu biết tương đối đầy đủ về tâm lý trẻ
Mầm non. Mặt khác tôi luôn cố gắng tìm tòi học hỏi nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ.
Trẻ lớp tôi đa số khỏe mạnh, thông minh nhanh nhẹn, rất thích tìm tòi khám
phá những điều mới lạ trong mọi hoạt động. Tỷ lệ trẻ đi học chuyên cần đạt từ

95% trở lên và thu hút được 100% trẻ ăn bán trú tại trường.
Phụ huynh lớp tôi rất quan tâm đến vấn đề chăm sóc giáo dục trẻ của nhà
trường cũng như của lớp.
b. Khó khăn.
Nhà trường đang thi công xây dựng khu trường mới 3 tầng với 8 phòng học
và một số phòng chức năng liền kề khu trường cũ. Trong quá trình thi công có
ảnh hưởng lớn đến các lớp học: Tiếng ồn, vệ sinh, một số lớp học bị ảnh hưởng
rạn nứt...
Đa số phụ huynh chưa hiểu rõ ý nghĩa quan trọng của việc chuẩn bị tâm thế
cho trẻ vào lớp 1.
Một số trẻ còn nói ngọng, nói tiếng địa phương ảnh hưởng đến việc phát âm
chữ cái và ảnh hưởng đến việc giao tiếp.
c. Kết quả khảo sát ban đầu.
Đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ, kết quả cụ thể như sau:
Tổng số trẻ trong lớp là: 32 cháu
Tổng số trẻ khảo sát là: 32 cháu. Trong đó: 18 trẻ nam, 14 trẻ nữ.
Bảng kết quả khảo sát thực trạng
5


Kết quả
Các
lĩnh vực

Đạt

Chưa đạt
Số lượng
Tỷ lệ
1

3,1%

Số lượng
31

Tỷ Lệ
96,9%

Trí tuệ

29

90,6%

3

9,4%

Ngôn Ngữ

28

87,5%

4

12,5%

Tinh thần

30

93,7%

2

6,3%

Thể chất

Với kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tôi mạnh dạn đưa ra một số biện
pháp nhằm giúp trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên có một tâm thế
vững vàng để bước và lớp 1.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
* Biện pháp 1: Chuẩn bị tốt cho trẻ về thể lực.
“Một tâm hồn minh mẫn trong một cơ thể cường tráng” là một điều quan
trọng, cho thấy thể lực ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh. Trẻ
có thể lực tốt, khỏe mạnh, tăng cân đều, da dẻ hồng hào, tất cả các yếu tố này giúp
trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động học tập và vui chơi đạt kết quả tốt nhất.
Chính vì xác định được tầm quan trọng của vấn đề này, nên ngay từ đầu năm học
tôi đã bàn với cô giáo cùng lớp để thống nhất cách làm việc và vạch ra kế hoạch
cụ thể nhằm thực hiện tốt yêu cầu này như sau:
Ngay từ những ngày đầu trẻ lên lớp mẫu giáo lớn, chúng tôi đã kết hợp với
nhà trường và y tế cân đo khám sức khỏe định kỳ, chấm biểu đồ tăng trưởng theo
từng giai đoạn cho trẻ, từ đó biết được mức độ phát triển thể lực, cũng như tình
hình bệnh tật của từng trẻ, sau đó ghi kết quả lên bảng sức khỏe để phụ huynh dễ
theo dõi. Mặt khác tôi trao đổi cụ thể với phụ huynh của những trẻ có tình trạng
sức khỏe yếu, thể trạng nhỏ, bị bệnh về hô hấp, về răng, ăn chậm… Từ đó phối
hợp với gia đình cải thiện tình hình sức khỏe cho các cháu.
Ví dụ: Về cải thiện tình trạng sức khỏe của cháu Như Ngọc, cháu mắc bệnh

về mũi họng, cháu rất hay ốm, sốt, ăn hay nôn trớ, nên cháu không tăng cân,
người luôn trong trạng thái mệt mỏi, không muốn tham gia vào các hoạt động của
lớp. Tôi đã kết hợp cùng phụ huynh quan tâm, để ý đến tình hình sức khỏe của
cháu: Luôn giữ ấm cho cháu vào mùa đông, thường xuyên lau mồ hôi cho cháu
vào mùa hè, vệ sinh răng miệng hàng ngày… nhằm giảm bớt số lần mắc bệnh cho
cháu. Hoặc những bữa ăn cháu hay nôn vì viêm họng tôi luôn cho cháu ăn lại hay
pha sữa bột cho cháu uống để đảm bảo đủ chất, đủ lượng trong ngày cho cơ thể.
Qua một học kỳ cháu đã đỡ bị ốm hẳn, lên cân, tích cực hơn khi tham gia vào
hoạt động chung của lớp. Điều này làm cho gia đình cháu cũng như hai cô ở lớp
rất vui và phấn khởi.
Bên cạnh đó còn có rất nhiều những cháu yếu, lười ăn, ăn chậm, tôi luôn
chú ý quan tâm nhắc nhở trẻ thường xuyên trong bữa ăn, động viên để trẻ tự xúc
ăn, khi cả lớp đã gần ăn xong cô xúc cơm giúp cháu ăn, động viên trẻ nhai nhanh
để cơm không bị vữa.
6


Đối với những cháu ăn hay bị nôn, tôi và giáo viên cùng lớp luôn chú ý
nhắc trẻ không xúc cơm đầy miệng, nếu trẻ bị nôn không bắt trẻ tiếp tục ăn ngay
(vì trẻ vẫn còn có cảm giác khó chịu) mà sẽ cho trẻ nghỉ ăn một lúc, sau đó cho
trẻ ăn bánh ngọt hoặc cơm cùng với cô để không bị đói bụng khi ngủ.
Tôi trao đổi tình hình cụ thể với gia đình một số cháu ăn quá khỏe, dễ có
nguy cơ béo phì để cùng phụ huynh thống nhất chỉ cho trẻ đó ăn vừa đủ không ăn
theo nhu cầu của cháu, tích cực cho trẻ được hoạt động, nhằm giảm nguy cơ béo
phì ở trẻ - một trong những căn bệnh của trẻ em thời nay
Cùng với việc quan tâm đến chế độ ăn uống, đến bữa ăn của trẻ, tôi còn
chú ý đến giấc ngủ của trẻ, luôn đảm bảo cho trẻ được ngủ đủ giấc, ngủ sâu, ngủ
say, chú ý cho trẻ cả lớp đều được ngủ hết. Với một số cháu khó ngủ như: Tuấn
Anh, Quốc Đạt, Ngọc Minh, Hải Anh… tôi trao đổi với gia đình để kết hợp nhắc
nhở động viên trẻ kịp thời. Tôi luôn đảm bảo phòng ngủ ấm về mùa đông, mát mẻ

về mùa hè, đảm bảo phòng ngủ luôn yên tĩnh để trẻ ngủ tốt. Ngoài làm tốt công
việc cho trẻ ăn ngủ, ta còn phải cho trẻ được vận động hợp lý, bởi vì vận động
hợp lý sẽ kích thích cho trẻ ăn ngon miệng và ngủ sâu giấc hơn. Trẻ phải được
vận động vui chơi ngoài trời, tham gia vào các trò chơi vận động trong các buổi
chơi dài… Điều này đòi hỏi người giáo viên luôn luôn tuân thủ thực hiện giờ nào
việc đấy, không được bắt trẻ ngồi yên một chỗ. Trẻ được vận động hợp lý, ăn ngủ
tốt sẽ có một thể lực khỏe mạnh, da dẻ hồng hào, tăng cân đều, vận động lâu mỏi,
ít ốm đau, hạn chế được các bệnh truyền nhiễm và đặc biệt quan trọng là trẻ sẽ
tích cực tham gia vào các hoạt động mà cô giáo tổ chức. Làm tốt tất cả các vấn đề
trên là ta đã chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt thể lực. Như vậy để tạo cho trẻ có một tâm
thế sẵn sàng lên lớp 1 trước hết cả giáo viên cũng như phụ huynh phải chuẩn bị
cho trẻ một thể lực khỏe mạnh làm tiền đề giúp trẻ phát triển năng lực hoạt động
trí tuệ ở Trường Tiểu học.
* Biện pháp 2: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt trí tuệ.
Giáo dục mầm non có một ý nghĩa vô cùng quan trọng, làm tiền đề cho trẻ
mẫu giáo lớn bước vào lớp 1 một cách tốt nhất. Ngoài việc chuẩn bị tốt cho trẻ về
mặt thể lực, chúng ta cần phải chuẩn bị tốt cho trẻ về tri thức, bởi tri thức là vô
cùng quan trọng và cần thiết cho trẻ. Trẻ có một trí tuệ tốt, trẻ thông minh nhanh
trí, nắm bắt được những kiến thức do cô giáo truyền đạt ở lứa tuổi mẫu giáo sẽ rất
thuận lợi cho trẻ bước vào lớp 1. Để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 ta phải đáp ứng
được nhu cầu nhận thức của trẻ ở lứa tuổi này. Điều này được thực hiện thông qua
các hoạt động như: Hoạt động học có chủ định (Qua các tiết học: Làm quen chữ
cái, làm quen với môi trường xung quanh, làm quen chữ cái, làm quen với
toán…). Ngoài ra trẻ còn được học, được củng cố ôn luyện kiến thức, được phát
triển kỹ năng xã hội, thông qua các hoạt động khác, như hoạt động vui chơi, hoạt
động ngoài trời, các buổi thăm quan dạo chơi…
Trẻ mẫu giáo lớn đến cuối năm phải đạt được những yêu cầu của các môn
học, yêu cầu của hoạt động. Đó chính là hành trang và là vốn hiểu biết rất cần
thiết để trẻ tự tin bước vào lớp 1.
Đối với trẻ mẫu giáo lớn nhu cầu nhận thức muốn tìm hiểu, khám phá

những điều mới lạ, khám phá bản chất của sự vật hiện tượng, các mối quan hệ qua
lại của các sự vật hiện tượng đó là rất lớn. Chính vì vậy mà trẻ mẫu giáo lớn rất
7


hay đặt ra các câu hỏi. Câu hỏi của trẻ không chỉ đơn giản ở các dạng như “ai”,
“cái gì”, “ở đâu” mà còn hỏi các dạng như: “Tại sao”, “như thế nào”, “sao lại
thế”.
Vì vậy mà giáo viên phải là người bạn luôn giúp trẻ thoả mãn những câu
hỏi, những băn khoăn suy nghĩ của trẻ.
Cùng với các môn học mang tính tìm hiểu về môi trường xung quanh của
trẻ, chúng ta còn cần đặc biệt quan tâm và rèn kỹ năng cho trẻ ở hai môn đó là:
Làm quen với toán và làm quen với chữ viết. Bởi hai môn học này là hai môn cơ
bản, chủ yếu nhất của trẻ lớp 1.
Tôi được biết ở lớp 1 trẻ học chương trình toán và chữ cái gần giống với
mẫu giáo lớn. Hơn nữa dạy trẻ nhận biết, tô đẹp tô đúng cách 10 chữ số, 29 chữ
cái là tiền đề cho trẻ vào lớp 1. Vì thế việc chú trọng hai môn học này là vô cùng
cần thiết, và tôi đã xác định đây là hai môn trọng tâm cần được dành nhiều thời
gian cũng như đầu tư rèn kỹ năng cho trẻ.
Ví dụ: Với môn làm quen chữ cái, tôi luôn dạy trẻ phát âm chuẩn các chữ
cái. Có một số cháu phát âm chưa đúng, còn nhầm lẫn giữa các chữ s - x; d - r
chúng tôi sửa triệt để cho trẻ, dạy trẻ phát âm đúng, bằng cách: Phân tích rõ cấu
tạo từng chữ để trẻ ghi nhớ mặt chữ, hướng dẫn cho trẻ cách phát âm, với chữ s, r
khi phát âm lưỡi cong đồng thời đẩy nhẹ hơi ra ngoài, chữ d, x khi phát âm lưỡi
thẳng đồng thời đẩy nhẹ hơi ra ngoài, sau đó cho trẻ phát âm nhiều lần. Một số
chữ cái có điểm tương đồng như: Cặp chữ d, b; p, q,… các cháu hay nhầm lẫn
khó nhớ tôi thường xuyên dạy trẻ mọi lúc mọi nơi, có lúc cho các trẻ đó ra ngồi
cùng một số bạn đã thông thạo chữ cái để học cùng bạn. Ngoài ra tôi còn cho trẻ
tìm chữ đã học trong sách báo, truyện tranh. Tôi thấy cách thức này đem lại hiệu
quả rất cao, trẻ rất hứng thú tham gia và thuộc bài nhanh. Hay tôi luôn luôn quan

tâm đến những cháu kỹ năng tô còn xấu, ngồi còn chưa đúng tư thế, cầm bút tô
chưa đúng cách, tôi thường rèn thêm cho những cháu đó vào những buổi chiều để
giúp cháu tiến bộ.
Môn làm quen với toán cũng vậy, bắt buộc trẻ phải biết đếm, thêm bớt phân
chia trong phạm vi 10, nhận biết và đọc được 10 chữ số, nhận biết các hình khối,
độ lớn, chiều cao của vật, biết các thao tác đo, biết định hướng không gian xa gần, xác định phía trên - dưới, trước - sau, phải – trái... Ở lớp tôi cũng có rất
nhiều cháu kiến thức về toán còn yếu. Vì thế tôi cùng cô giáo ở lớp đã lên kế
hoạch cụ thể cho việc rèn trẻ yếu giúp trẻ tiếp thu kiến thức về toán đồng đều với
các bạn ở lớp và đáp ứng yêu cầu so với độ tuổi.
Về phía phụ huynh, đa số phụ huynh chưa hiểu rõ vấn đề đối với việc dạy trẻ
làm quen chữ cái, làm quen với các biểu tượng toán. Vì vậy luôn bắt ép con em
học nhiều học sớm: Bắt trẻ học viết, tập đánh vần, tập đọc, bắt con làm toán bằng
phép cộng - trừ các chữ số, trong khi trẻ Mầm non chỉ cộng - trừ, thêm - bớt bằng
những đồ dùng trực quan cụ thể. Trước tình hình này, tôi đã gặp gỡ trao đổi để
phụ huynh hiểu được việc làm đó là không phù hợp, là quá sức đối với trẻ, sai với
quy định của bộ giáo dục, bắt trẻ học sớm sẽ tạo áp lực lớn đối với trẻ, ảnh hưởng
đến sự phát triển trí tuệ của trẻ, trẻ sẽ sợ học, chán học, học không hứng thú. Trái
lại chúng ta nên trang bị những vấn đề cần thiết, phù hợp với lứa tuổi, phù hợp
8


với sự phát triển của trẻ, từ đó tạo cho trẻ tâm thế thoải mái, hào hứng được vào
học lớp 1.
Một vấn đề đặt ra là người lớn cần tạo những điều kiện thuận lợi để kích
thích, nuôi dưỡng và phát triển nhu cầu tìm tòi khám phá của trẻ, giúp trẻ có thể
chỉ từ sự tò mò ban đầu trở nên say mê, hứng thú, đó cũng là một cách người lớn
chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ vào lớp 1.
* Biện pháp 3: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tinh thần.
Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có
một tinh thần tốt, luôn luôn vui vẻ thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là

luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1, là điều rất tốt. Vì vậy,
tôi thường xuyên động viên khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời người lớn, hoàn
thành các nhiệm vụ được người lớn giao cho.
Ví dụ: Nếu các con học giỏi, ngoan, biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi
học lớp 1. Hoặc dùng đó làm động lực để kích thích khả năng tìm tòi khám phá,
kích thích tính tò mò ham hiểu biết, biết trả lời các câu hỏi khó ở trẻ.
Ví dụ: Câu hỏi này khó nhưng nếu ai trả lời được câu hỏi này sẽ được lên
lớp 1 đấy!
Thông qua việc được lên lớp 1 dùng làm động lực để nêu các đức tính tốt
cho trẻ: Rèn luyện tính tự giác tự lập, ý thức tổ chức kỷ luật ý thức đoàn kết,
nhường nhịn giúp đỡ bạn bè…
Những đức tính này rất cần thiết cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo, song đặc biệt
quan trọng với trẻ khi đi học lớp 1. Bởi vì đặc thù của hai bậc học khác nhau, ở
mẫu giáo lúc nào cũng có cô bên cạnh, có cô ở gần, còn khi lên học Tiểu học thì
không phải lúc nào trẻ cũng được ở gần cô giáo, mà có lúc trẻ tự chơi tự do một
mình hoặc chơi với các bạn…
Thông qua việc tổ chức sinh nhật cho trẻ ở lớp, ngoài ý nghĩa cho trẻ biết
quan tâm, yêu quý bạn bè, thích tham gia vào hoạt động tập thể, còn góp phần
giúp trẻ hiểu rằng mình đã bước sang 6 tuổi, đã lớn khôn và chững chạc lên nhiều
để chuẩn bị vào lớp 1.
Ví dụ: Cháu Bảo An nói “Con thích lên lớp 1. Nhưng con muốn cả 2 cô lên
lớp 1 dạy con cơ mẹ ạ!”.
Đối với những cháu còn rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin, tôi đã lập ra kế hoạch
quan tâm trẻ nhiều hơn, cụ thể: Gần gũi trò chuyện với trẻ từ đó trẻ thấy yên tâm
khi tới trường. Trong giờ học tôi luôn động viên khích lệ trẻ mạnh dạn tham gia
xây dựng bài, trả lời những câu hỏi dễ, động viên trẻ tham gia nhiều trò chơi cùng
cô, tham gia vào các hoạt động văn nghệ của lớp của nhà trường… Được tham
gia nhiều trong các hoạt động trẻ dần mạnh dạn, tự tin hơn khi bước vào lớp 1.
* Biện pháp 4: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt ngôn ngữ.
Phát triển ngôn ngữ là một trong những biện pháp rất quan trọng. Tất cả

những nội dung, kiến thức đều phải thông qua tiếng mẹ đẻ. Vì vậy việc chuẩn bị
cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan
trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Đối với trẻ 5 - 6 tuổi để giúp ích cho việc học tốt môn tiếng việt ở lớp 1, tôi
đã tổ chức các hoạt động nghe - nói như: Cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và
9


hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn
cảnh giao tiếp.
Trẻ lớp tôi thường hay gặp những khó khăn nhất định trong việc dùng từ,
sắp xếp, diễn đạt ý, khiến người lớn nhiều khi phải dựa vào tình huống giao tiếp
để trả lời điều trẻ muốn hỏi.
Ví dụ : Trẻ hỏi:
“Quả bầu tiên tại sao lại có vàng bạc hả cô?”
“Mẹ ơi! làm sao mà giật điện?”
“Cô ơi! Sao cô là cô mà cô giáo của con cũng là cô?”
Một số trẻ còn nói tiếng địa phương như: Đi mô, đi mần… trẻ phát âm
chưa chuẩn một số từ: Con “Chuột” lại nói là con “Chụt”, bóng “Điện” lại nói là
bóng “Địn”, cây “Tre” lại nói là cây “Che”, “Quả đu đủ” lại nói là “Quã đu đũ”.
Tôi đã giải thích cụ thể và phát âm mẫu, sau đó cho trẻ phát âm lại nhiều lần để
trẻ phát âm đúng câu từ đó.
Một số hạn chế trên của trẻ có thể do nhiều nguyên nhân: Do vốn từ chưa
phong phú, do khả năng hiểu nghĩa của từ, khả năng nắm các mô hình ngữ pháp,
khả năng tư duy còn hạn chế… Vì vậy, tôi cho rằng một trong những hướng thiết
thực cần chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là rèn luyện cho trẻ kỹ năng đặt
câu hỏi và trả lời câu hỏi rõ ràng mạch lạc. Điều này hết sức cần thiết đối với trẻ
khi học lớp 1. Tôi có thể rèn các kỹ năng trên thông qua câu hỏi đàm thoại trong
các giờ học, nhất là giờ văn học, giờ môi trường xung quanh, làm quen với toán,
giờ hoạt động vui chơi, hoặc giờ hoạt động ngoài trời…

Thông qua các hoạt động trên tôi thấy trẻ lớp tôi tích cực hơn trong việc giao
tiếp, ngôn ngữ phát triển tương đối tốt: Sử dụng câu hỏi phù hợp, phát âm từ ngữ
chính xác hơn, việc trẻ sử dụng tiếng địa phương cũng giảm nhiều. Vì vậy người
lớn cần chủ động tổ chức giao tiếp, hình thành tính tích cực giao tiếp cho trẻ, giúp
trẻ phát triển ngôn ngữ, đó cũng là cách chúng ta giúp trẻ có được công cụ,
phương tiện cần thiết để tư duy tìm hiểu về thế giới xung quanh chuấn bị tốt tâm
thế bước vào lớp 1.
* Biện pháp 5: Chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội.
Dạy trẻ biết quan tâm chia sẻ, ứng xử với mọi người xung quanh, lễ phép
kính trọng người lớn, đoàn kết thân ái giúp đỡ bạn bè, thông cảm thương xót
những người bất hạnh. Biết được vị trí của mình trong gia đình và trong xã hội
(Con là ai, cháu là ai, em hay anh chị của ai, là học sinh lớp nào…) và cách ứng
xử phù hợp với vai trò của mình. Giáo dục hành vi và quy tắc ứng xử xã hội trong
sinh hoạt ở gia đình, trường lớp, cộng đồng… Giáo dục trẻ biết quan tâm bảo vệ
môi trường. Nhận biết và thể hiện cảm xúc, tình cảm với con người, sự vật và
hiện tượng xung quanh… Đó chính là sự chuẩn bị rất cần thiết để giúp trẻ thích
nghi tốt với môi trường học tập mới.
Thông qua các hoạt động mang tính tập thể (thăm quan, dã ngoại, các hoạt
động vui chơi, các hội thi…) trẻ làm quen dần với sinh hoạt trong nhóm bạn bè,
qua đó làm nảy nở ở trẻ những động cơ, những mối quan hệ xã hội tốt đẹp, trẻ
hào hứng được đi học, được trở thành học sinh hằng ngày tung tăng tới trường
học tập cùng thầy cô bạn bè. Được trải nghiệm những câu truyện kể, các trò chơi
(chủ đề Trường Tiểu học), được trực tiếp tham quan Trường Tiểu học, thăm quan
10


những đồ dùng học tập của lớp 1, giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về
Trường Phổ thông, về các mối quan hệ giữa bạn bè, thầy cô giáo. Từ đó kích thích
trẻ sự háo hức được đến trường học tập.
Ở lớp tôi có trang trí góc lễ giáo, với những hình ảnh đẹp mang tính giáo

dục cao như: Bé mời nước ông, bà, bé giúp đỡ ba mẹ, cụ già, biết vòng tay chào
khách đến nhà, biết nhận quà bằng hai tay… Thông qua góc lễ giáo giáo dục trẻ
biết kính trọng lễ phép với người lớn, giúp đỡ cụ già, em nhỏ, mọi người xung
quanh…
Ví dụ: Vào buổi chiều tôi trò chuyện với trẻ về nội dung ở góc lễ giáo. Từ
các hình ảnh tôi hỏi trẻ.
+ Đây là hình ảnh gì? Con có nhận xét gì về hình ảnh này?
+ Con đã làm được điều đó chưa?
+ Con kể những việc tốt mà con đã làm?
Những hình ảnh luôn được tôi thay đổi thường xuyên, và là những hình ảnh
đẹp mắt, có sức hấp dẫn, phù hợp với độ tuổi, có tính giáo dục cao. Giáo dục tình
cảm xã hội được tích hợp vào trong tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ, trong
cả hoạt đông học hoạt động chơi phù hợp chủ đề, đề tài đang thực hiện.
Để chuẩn bị tốt cho trẻ về mặt tình cảm xã hội nghe dường như dễ mà lại
rất khó vì độ tuổi của trẻ chưa nhận thức được vấn đề. Chính vì vậy, giáo dục cho
trẻ thông qua hoạt đông góc, mọi lúc mọi nơi, qua các giờ nêu gương là rất cần
thiết và hiệu quả nhưng phải thường xuyên để hình thành kỹ năng thói quen cho
trẻ.
* Biện pháp 6: Chuẩn bị cho trẻ một số tính cách cần thiết trong học tập.
- Rèn trẻ tính mạnh dạn, tự tin:
Mạnh dạn tự tin là tiền đề quan trọng cho việc học cũng như sự thành công
trong cuộc sống. Rèn tính mạnh dạn, tự tin thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập;
khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ dẫn của người lớn
(phù hợp với lứa tuổi của trẻ) là vô cùng thiết yếu giúp trẻ học tập tốt ở Trường
Tiểu học sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học được cách chủ
động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến cùng.
Vì vậy hãy để trẻ tự làm và người lớn chúng ta là người khích lệ trẻ.
Ví dụ: Khi trẻ làm một việc gì đó nhưng thao tác còn lung túng, chưa tìm ra cách
làm tốt nhất, người lớn sẽ giúp trẻ bằng cách hướng dẫn, động viên, khích lệ để
trẻ mạnh dạn, tự tin hoàn thành tốt công việc. Giáo dục cho trẻ ý thức về bản thân

như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình
thông qua tranh ảnh, hình vẽ, thơ, truyện. Khuyến khích trẻ tự tổ chức các trò chơi
đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề, ví dụ: Trò chơi bán hàng, chơi làm bác
sĩ, chơi nấu ăn… Giáo dục trẻ có thói quen tự phục vụ bản thân: Cất dép, cất ghế,
cất sách vở đồ dùng cá nhân, gấp quần áo, gấp tất, rửa tay, lau mặt… Giúp trẻ tự
lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi theo ý thích của trẻ nhằm phát triển tính
tự tin, tự lực và sáng tạo của trẻ.
Ngoài ra tôi thường tổ chức các chương trình biểu diễn văn nghệ vào cuối
các chủ đề hay vào chiều thứ sáu cuối tuần, động viên trẻ nhiệt tình tham gia từ đó
rèn luyện cho trẻ tính mạnh dạn, tự tin.
11


Khi nhà trường tổ chức các ngày hội ngày lễ tôi luôn vận động trẻ lớp mình
nhiệt tình tham gia tập luyện, biểu diễn văn nghệ, tham gia các trò chơi. Đây
chính là cơ hội rất tốt để trẻ rèn luyện được tính mạnh dạn, tự tin.
Trong quá trình tổ chức các hoạt động tôi luôn động viên, khích lệ trẻ kịp
thời bằng các từ như: Con giỏi quá, con rất thông minh, một chút nữa thôi hãy cố
lên con…giúp trẻ tự tin hơn vào bản thân.
- Dạy trẻ tính tự lập:
Bước vào lớp 1 là trẻ bước vào một môi trường học tập mới, ở môi trường
mới này trẻ phải tự giải quyết mọi công việc một cách độc lập, chủ động, sáng
tạo. Vì lẽ đó ngay từ đầu năm học, tôi luôn dạy trẻ tính tự lập, biết quan tâm đến
bản thân mình, biết giữ gìn sức khoẻ: Biết khi nào cần cởi áo, lúc nào cần rửa tay,
lau mặt, biết cách tự đi vệ sinh… Biết tự làm một số công việc đơn giản: Tự cất
ba lô, mũ, dép, cất bàn ghế… Từ đó tạo cho trẻ có thói quen biết nói ra những
điều mình mong muốn. Gần gũi động viên khen ngợi trẻ kịp thời khi cháu có
những hành động mang tính tự lập. Thường xuyên tổ chức các trò chơi giúp trẻ
phát huy tính tự lâp, tính tích cực, chủ động như trò chơi: “Tai ai tinh”, “Thi ai
nhanh”, “Cướp cờ”, chơi lắp ghép… Trong các giờ học tôi đưa những tình huống,

các đoạn clip ngắn, các hình ảnh đúng - sai (Sưu tầm), yêu cầu trẻ nhận xét đưa ra
các phương án trả lời đúng và hay.
Từ những thói quen đó đã hình thành ở trẻ tính tự lập, tự giác, tích cực, chủ
động trong cuộc sống hàng ngày.
* Biện pháp 7: Dạy trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động học đọc, học
viết.
Dạy trẻ kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động học đọc, học viết là rất cần thiết. Để
việc làm này đạt hiệu quả cao, tôi đã rèn luyện cho trẻ một số kỹ năng cơ bản của
hoạt động học tập như: Việc sắp xếp bàn ghế, tư thế ngồi đúng, cách cầm bút, cầm
sách, mở sách… giúp trẻ thích ứng với hoạt động mới. Thường xuyên cho trẻ tiếp
xúc với chữ viết, nhận dạng phát âm đúng các chữ cái, tô từ, xem và nghe đọc các
loại sách. Cho trẻ làm quen với cách đọc, hướng đọc từ phải sang trái, từ dòng
trên xuống dòng dưới (đọc thơ chữ to trong giờ dạy thơ), đọc truyện qua các tranh
vẽ, đọc phải diễn cảm.
Tôi thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe trước giờ ăn, trước giờ ngủ… Khi
trẻ nghe và nhìn cách cô đọc sách trẻ có thể học được những kiến thức từ nội
dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, hướng dẫn trẻ ý thức giữ gìn và
bảo vệ sách. Tôi lựa chọn những sách có hình ảnh sinh động ngoài bìa nhằm gây
hứng thú cho trẻ đối với sách. Trẻ nhận ra các từ mới trong truyện, mong muốn
được đọc truyện. Thông qua việc đọc sách trẻ khám phá các ký hiệu và mẫu chữ
khác nhau, kích thích sự tò mò tìm hiểu các từ và chữ.
Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động
của các cơ nhỏ và sự khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay mắt như chơi
buộc dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi lăn bóng, chuyền bóng, ném trúng đích…
Tổ chức các hoạt động tạo hình như vẽ tranh, nặn, xé dán, in hình, vò
giấy…, đặc biệt các hoạt động có sử dụng bút, giấy như làm sách, hoàn thiện bức
tranh. Hướng dẫn trẻ biết làm một số đồ chơi đơn giản từ nguyên vật liệu thiên
12

nhiên (quấn kèn từ lá cây, làm con chuồn chuồn, gấp thuyền, máy bay...). Tất cả
những điều này là cơ sở giúp trẻ vững vàng hơn khi vào lớp 1.
* Biện pháp 8: Dạy trẻ lao động
Lao động giúp cho quá trình phát triển toàn diện nhân cách trẻ diễn ra thuận
lợi, giúp trẻ hiểu và tự tin làm những công việc đơn giản khi đến trường. Vì thế,
tôi đã dạy trẻ một số hình thức lao động:
* Lao động tự phục vụ:
Qua lao động từng bước tôi hình thành cho trẻ kỹ năng tự phục vụ, rèn luyện
cho trẻ tính tự giác, tính cẩn thận. Luôn củng cố, kiểm tra nhắc nhở, nêu gương và
đưa trẻ vào rèn luyện hàng ngày mang tính chất thường xuyên, và chuyển thành
nhiệm vụ trực nhật theo tổ, theo nhóm.
Ví dụ: Tuần 1: Vệ sinh đồ dùng đồ chơi, tổ 3 lau chùi giá góc, tổ 2 lau rửa
đồ chơi, tổ 1 sắp xếp đồ chơi gọn gàng ngăn nắp đúng nơi quy định… Thứ 2: Giờ
học, tổ 2 kê bàn, phát sách, phát bút chì sáp màu cho các bạn theo ký hiệu. Giờ
ăn, tổ 1 kê bàn, xếp bát chia cơm cho các bạn, phơi khăn lau mặt… Giờ ngủ, tổ 3
kê và cất sạp giường, chải chiếu, cá nhân trẻ lấy gối lên giường… và sau một
ngày, một tuần tôi lại chuyển công việc giữa các tổ.
Rèn cho trẻ có thói quen chủ động trong công việc,tự tổ chức phân công
công việc, có ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi. Ví dụ: Giờ chơi theo ý thích ở các
góc, tôi để trẻ tự phân công vai chơi, góc chơi, cách chơi…Trong quá trình chơi
trẻ biết giữ gìn đồ chơi, sau khi chơi xong trẻ ý thức được nhiệm vụ của mình, tự
giác thu dọn đồ chơi cất gọn gàng ngăn nắp đúng nơi quy định. Tôi chỉ đóng vai
trò quan sát, giúp đỡ, động viên trẻ khi cần thiết.
* Lao động trong thiên nhiên (Có tính chất lao động tập thể): Là hình thức
cho trẻ tham gia chăm sóc cây cối, trồng cây ở góc thiên nhiên, trồng cây trồng
hoa ngoài vườn. Với hình thức lao động này, tôi tổ chức cho trẻ được trực tiếp lao
động như: Gieo hạt, vun sới, tưới cây, nhổ cỏ, bắt sâu, trẻ được quan sát sự sinh
trưởng và phát triển của cây. Trong quá trình lao động trẻ phân biệt được nhiều
loại hạt, loại cây khác nhau và biết được đặc điểm của từng loại cây, biết cách
chăm sóc cây. Lao động tập thể giúp trẻ được mở rộng đời sống lao động, trẻ hiểu

hơn về mối quan hệ giữa các hiện tựơng trong thiên nhiên. Nâng cao tính độc lập,
ý thức trách nhiệm trong lao động tập thể và biết yêu quý lao động.
* Lao động thủ công: Là hình thức cho trẻ làm các đồ vật bằng các vật liệu
khác nhau như: Bìa cát tông, giấy màu, vật liệu thiên nhiên (hạt, củ quả, vỏ cây,
lông chim, lông gà, lông vịt), phế liệu như: Vải vụn, ống chỉ, ống bơ, vỉ thuốc,
hộp thuốc, vỏ hộp sữa…
Ví dụ: Từ vật liệu bìa cát tông tôi dạy trẻ làm ngôi nhà, hộp đựng bút…Ống
chỉ làm mích hát, làm thân cây gắn cành gắn lá…Hộp thuốc lắp thành ô tô, tàu
hỏa, các hình khối…
Lao động thủ công rèn luyện trẻ nhiều phẩm chất như sự khéo léo, tính kiên
trì, cẩn thận, tính mục đích và ý thức vượt khó để đạt mục đích. Ngoài ra còn giáo
dục cho trẻ tính thẫm mỹ - Trẻ biết quan sát đánh giá đồ vật như thế nào là phù
hợp là đẹp, như thế nào là chưa phù hợp chưa đẹp mắt. Trí tưởng tượng sáng tạo
cũng được phát huy. Ví dụ: Cùng lắp ngôi nhà từ bìa cát tông, có cháu lắp thành
ngôi nhà 1tầng, nhưng cũng vật liệu như nhau cháu khác lại sáng tạo hơn trí
13


tưởng tượng phong phú hơn, và cháu đã làm thêm các chi tiết phân cách thành
ngôi nhà 2 tầng nhiều phòng nhiều cửa, có cháu làm mái bằng có cháu làm mái
xiên…
Thông qua các hoạt động trên góp phần phát huy tính thông minh, nhanh
nhẹn, mạnh dạn, tính tò mò ham hiểu biết, khả năng tư duy tưởng tượng, khả năng
làm việc độc lập của trẻ. Đây thực sự là những kỹ năng cần thiết làm tiền đề giúp
trẻ học tập tốt ở Trường Phổ thông.
* Biện pháp 9: Cho trẻ làm quen với trường tiểu học thông qua các hoạt động
giáo dục và tổ chức cho trẻ được trực tiếp thăm quan trường tiểu học.
Trường Tiểu học có môi trường học tập khác với môi trường học tập ở
Trường Mầm non. Nếu như trẻ không được tiếp xúc làm quen, trẻ sẽ rất bỡ ngỡ
khi bước vào lớp 1. Để chuẩn bị tâm lý sẵn sàng bước vào lớp 1 cho trẻ thì việc

cho trẻ làm quen với Trường Tiểu học là việc làm rất quan trọng không thể thiếu.
Nơi đây sẽ là nơi trẻ học tập khi bước vào lớp 1.
Bước đầu tôi cho trẻ làm quen với Trường Tiểu học thông qua các hoạt
động học trên lớp. Với chủ đề “Trường Tiểu học” tôi cho trẻ làm quen với đồ
dùng, sách vở, bàn ghế, các hoạt động ở Trường Tiểu học như: Chào cờ đầu tuần,
sinh hoạt lớp, các môn học… Qua đó cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về
nơi mà trẻ sẽ học tập sắp tới.
Khi học môn tạo hình, tôi cho trẻ vẽ các đồ dùng học tập ở lớp 1 như vở,
sách, bút, thước kẻ, tẩy, hộp bút… Cho trẻ sưu tầm tranh ảnh về Trường Tiểu học
để cùng cô trang trí lớp và dán vào vở tạo hình.
Với môn khám phá khoa học, tôi cung cấp cho trẻ một số kiến thức về
Trường Tiểu học như: Khi học Tiểu học các con phải đi học đúng giờ, phải mặc
quần áo đồng phục, được học các môn học như: Môn tiếng Việt, môn tự nhiên xã
hội... Các môn học đó không giống như ở Trường Mầm non, các con sẽ được học
cùng trường với các anh các chị lớp trên, sẽ có nhiều bạn hơn, bạn nào giỏi sẽ
được quàng khăn đỏ… các con sẽ được biết thêm nhiều điều bổ ích.
Hay qua hoạt động LQVH, hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi cho trẻ làm
quen với trường tiểu học qua các câu truyện, các bài thơ, bài hát như: “Bé vào lớp
1”, “Chào lớp 1”, “Lớp chúng mình”, “Em yêu trường em”. Iệc cho trẻ làm quen
với trường Tiểu học thông qua các môn học bước đầu giúp trẻ hiểu về Trường
Tiểu, từ đó mong muốn được vào học lớp 1.
Sau khi trẻ được tìm hiểu, làm quen về Trường Tiểu học thông qua các môn
học. Tôi tổ chức cho trẻ đến thăm quan Trường Tiểu học.
Qua buổi thăm quan, giới thiệu cho trẻ các phòng, lớp học, đồ dùng, các
thầy cô giáo, bác bảo vệ… Trẻ được quan sát môi trường bên ngoài, được thăm
phòng lớp học bên trong với không gian, cách sắp xếp bố trí đồ dùng bàn ghế
hoàn toàn khác với lớp học Mầm non. Trẻ được quan sát các anh chị học, biết
được cách học hình thức học, đồ dùng học tập. Trẻ được gặp gỡ tiếp xúc trò
chuyện với các anh các chị, từ đó trẻ biết được sự khác biệt giữa 2 ngôi trường,
hai bậc học Mầm non - Tiểu học. Kết quả, trẻ rất hào hứng và hứng thú khi được

đi tham quan Trường Tiểu học. Trẻ luôn cố gắng để học giỏi hơn, chăm ngoan
hơn.
14


* Biện pháp 10: Tuyên truyền với phụ huynh bằng nhiều hình thức khác
nhau.
Để chất lượng giáo dục trẻ ngày càng đạt hiệu quả cao thì việc phối kết hợp
với phụ huynh là điều hết sức quan trọng. Vì thế trong năm học tôi đã tiến hành
trao đổi với phụ huynh bằng nhiều hình thức khác nhau như:
Thông qua các buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã báo cáo cụ thể tình
hình sức khỏe trẻ thông qua biểu đồ tăng trưởng, kết quả khám bệnh từ trạm y tế;
tình hình ăn ngủ của từng trẻ ở trường (trẻ nào ăn hết xuất, ăn nhiều hơn định
xuất; trẻ nào ăn chậm, ăn kém; trẻ nào khó ngủ, ngủ it, dễ ngủ, ngủ sâu giấc) với
phụ huynh, giúp phụ huynh nắm bắt kịp thời tình hình sức khỏe con em mình,
điều này là vô cùng cần thiết .
Thông qua góc trao đổi với phụ huynh ở lớp, thông báo lịch chăm sóc giáo
dục trẻ một ngày ở Trường Mầm non, kết quả cân đo khám sức khỏe theo từng
giai đoạn.
Thông qua giờ đón trả trẻ, trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập, tình
hình sức khỏe hằng ngày của trẻ. Từ đó phụ huynh có phương pháp chăm sóc
giáo dục trẻ phù hợp. Ví dụ: Phối hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ phát âm
29 chữ cái trong chương trình mẫu giáo, cách làm quen với các mẫu chữ in
thường, viết thường, in hoa, viết hoa.
Để thay đổi cách nhìn, cách nghĩ của phụ huynh về bậc học Mầm non,
trong năm học tôi đã phối kết hợp với ban giám hiệu lập bảng thông báo thực đơn
ăn cũng như lịch sinh hoạt hằng ngày của trẻ, tổ chức cho phụ huynh những buổi
thăm quan bữa ăn, dự giờ tiết học tại lớp. Nhờ đó mà các bậc phụ huynh nắm
được chế độ sinh hoạt của con ở trường, từ đó hiểu được vị trí tầm quan trọng của
giáo dục Mầm non. Đồng thời kết hợp với nhà trường để chất lượng chăm sóc

giáo dục trẻ ngày càng đạt kết quả cao.
Bên cạnh đó tôi còn trao đổi trực tiếp với phụ huynh về việc chuẩn bị tâm
thế cho trẻ bước vào lớp 1: Không nên ép trẻ học quá sớm, học trước chương
trình, điều này sẽ ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài, mất sự tập trung chú ý và
không hứng thú học tập ở trẻ.
Mặt khác để trẻ có một tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1, trước hết cả giáo
viên cũng như phụ huynh phải chuẩn bị cho trẻ một thể lực khỏe mạnh làm tiền
đề giúp trẻ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở Trường Tiểu học.
Tóm lại: Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp1 ta phải làm tốt tất cả các
yếu tố trên. Những yếu tố này đều rất quan trọng, không thể tách rời nhau và
không thể thiếu một trong các yếu tố đó trong quá trình chuẩn bị tâm thế cho trẻ
vào lớp 1.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Sau một thời gian thực nghiệm một số giải pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ
mẫu giáo lớn vào lớp 1, tôi đã khảo sát lại trên trẻ lớp tôi và thu được kết quả rất
khả quan.
Bảng kết quả sau khi thực nghiệm các giải pháp
Kết quả
15


Các
lĩnh vực

Đạt

Chưa đạt

Số lượng

Tỷ Lệ

Số lượng

Tỷ lệ

Thể chất

32

100%

0

0%

Trí tuệ

32

100%

0

0%

Ngôn Ngữ

32

100%

0

0%

Tinh thần

32

100%

0

0%

* Đối với hoạt động giáo dục:
Sau khi thực hiện “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo
lớn Trường Mầm non Tào Xuyên vào lớp 1” tôi đã thu được kết quả tốt, đa số
trẻ mạnh dạn, tự tin khi tham gia các hoạt động học tập, vui chơi, lao động... Từ
đó trẻ có được những kiến thức, những kỹ năng cơ bản trước khi bước vào lớp 1.
* Đối với bản thân:
Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế một
cách hợp lý và kết quả mang lại rất khả quan, tôi đã biết cách lựa chọn nội dung,
hình thức trong mọi hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt có kinh nghiệm
hơn trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1.
Từ kết quả đó bản thân tôi nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc chuẩn
bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1. Từ đó tôi suy nghĩ, tìm tòi, đúc rút kinh
nghiệm, các biện pháp phù hợp áp dụng trên trẻ nhằm đạt được những kết quả tốt

trong vấn đề chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1.
* Đối với nhà trường:
Sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã được nhà trường lựa chọn và phổ biến
cho toàn thể giáo viên trong trường tham khảo và áp dụng có tính khả thi cao phù
hợp với điều kiện của lớp, của trường. Vì thế chất lượng giáo dục của nhà trường
ngày càng được nâng cao, phụ huynh yên tâm và phấn khởi khi đưa con tới học ở
Trường Mầm non Tào Xuyên.
3. Kết luận kiến nghị
3.1. Kết luận:
Qua nhiều năm dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn, cùng với việc áp dụng các biện
pháp giúp trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1, tôi đã thu được kết quả đáng mừng. Từ đó
bản thân rút ra một số kinh nghiệm sau:
- Việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 là hết sức cần thiết và là
một trong những mục tiêu của ngành học Mầm non.
- Để việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 được tốt, yêu cầu giáo
viên phải nắm chắc đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi. Từ đó có kế hoạch phương
pháp, biện pháp cũng như hình thức đúng đắn trong quá trình giáo dục trẻ. Phải
biết bàn bạc, phối hợp ăn ý, nhịp nhàng với các giáo viên cùng lớp để giáo viên
không chỉ là cô giáo mà còn là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ.
- Phải biết bám sát vào sự chỉ đạo và yêu cầu của Ban Giám hiệu thông qua các
buổi họp tổ chuyên môn, họp hội đồng nhà trường, họp sơ kết, trên cơ sở đó có kế
hoạch, biện pháp, hình thức giáo dục phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp
mình.
16


- Trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ, nếu gặp những khó khăn, thấy những vấn
đề chưa phù hợp, cần có ý kiến báo cáo đề xuất kip thời để nhà trường có hướng
giải quyết phù hợp.
- Phải biết lắng nghe ý kiến đóng góp của Ban Giám hiệu, bạn bè đồng nghiệp để

chọn lọc tiếp thu những ý kiến hay. Từ đó rút kinh nghiệm cho bản thân.
3.2. Kiến nghị .
a. Về phía nhà trường.
- Tích cực tham mưu với lãnh đạo cấp trên, các ban nghành đoàn thể quan tâm
nhiều hơn nữa về cơ sở vật chất: Đẩy nhanh tiến độ xây dựng trường. Mua bạt che
nắng hiên trước cho các lớp, mua sắm bổ sung thêm đồ dùng đồ chơi, trang thiết
bị dạy học phục vụ công tác chăm sóc giáo dục trẻ được tốt hơn.
- Cung cấp thêm tài liệu có liên quan đến việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1
để giáo viên tham khảo.
b. Về phía Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phồ Thanh Hóa.
Hằng năm khi mở các chuyên đề nên đưa vào nội dung chuẩn bị tâm thế cho
trẻ vào lớp 1 để giáo viên học hỏi kinh nghiệm.
Những sáng kiến hay, sáng kiến được hội đồng khoa học cấp trên xếp loại
nên được nhân rộng: Mở hội thảo, hoặc gửi về các trường để giáo viên tham khảo
học hỏi kinh nghiệm.
Trên đây là một số kinh nghiệm thực tiễn của bản thân trong quá trình chăm
sóc giáo dục trẻ mẫu giáo lớn Trường Mầm non Tào Xuyên. Mặc dù đã cố gắng
với tâm huyết của mình nhưng do khả năng cón hạn, đề tài nghiên cứu chỉ áp
dụng trong phạm vi hẹp - Trường Mầm non Tào Xuyên Thành phố Thanh Hóa. Vì
thế một số kinh nghiệm tôi đưa ra không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Qua
đây tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học để tôi có
thêm những bài học kinh nghiệm tốt hơn trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ,
để đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn
Trường Mầm non tào Xuyên vào lớp 1” của tôi được hoàn thiện hơn nữa.
Tôi xin trân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Tào Xuyên, ngày 15 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của

mình viết, không sao chép nội dung
của người khác
NGƯỜI VIẾT

Trương Thị Hương
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non mẫu giáo
(5 - 6 tuổi).
Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
2. Sách tâm lý học mầm non. Nhà xuất bản đại học sư phạm.
17


3. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên.

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC
HỘI ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả: Trương Thị Hương
18


Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường Mầm non Tào Xuyên
TT
1.

2.

3.

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại

Một số biện pháp nâng cao

Phòng Giáo

chất lượng cho trẻ 5- 6 tuổi

dục và Đào tạo

làm quen chữ cái
Một số biện pháp chuẩn bị

Hoằng Hóa
Phòng Giáo

tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn

dục và Đào tạo

vào lớp 1

Thành phố

Một số biện pháp chuẩn bị

Thanh Hóa

Phòng Giáo

tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn

dục và Đào tạo

vào lớp 1

Thành phố

Kết quả
đánh giá
xếp loại

Năm học

B

2009 - 2010

B

2015 - 2016

A

2016 - 2017

Thanh Hóa

19