Một số kinh nghiệm giúp trẻ 5 6 tuổi chuẩn bị sẵn sàng vào lớp 1

1. MỞ ĐẦU
- Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết trong mỗi giai đoạn phát triển của trẻ đều mang
những đặc điểm đặc trưng phù hợp với từng lứa tuổi, chuyển từ giai đoạn này
sang giai đoạn khác là sự chuyển biến khá rõ rệt, sự phát triển của giai đoạn này
vừa là kết quả của giai đoạn trước đó vừa là tiền đề cho sự phát triển của giai
đoạn tiếp theo. Nếu trẻ được phát triển tốt ở giai đoạn này là sự sẵn sàng để đón
nhận giai đoạn tiếp theo, ở các giai đoạn luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Đối với ngành giáo dục sự chuyển biến rõ nét nhất cần chuẩn bị tâm lý đó
chính là sự vượt cấp (cấp Mầm Non - Cấp Tiểu học - cấp Trung học cơ sở - cấp
Trung học phổ thông...) mà cấp MN là cấp đầu tiên trong đời người, lứa tuổi đầu
tiên cần vượt cấp chính là khối mẫu giáo lớn ( 5-6 tuổi).
6 tuổi, trẻ bước vào lớp 1, đó là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc
đời của trẻ thơ. Hoạt động chủ đạo của trẻ không còn là hoạt động vui chơi như
ở trường Mầm Non, mà thay vào đó là hoạt động học tập, thế giới xung quanh
trẻ dường như đang có một sự thay đổi, tất cả đều mới lạ: Trường lớp mới, thầy
cô mới, bạn bè mới, phương pháp học tập mới,...và cả những nội quy học tập mà
trẻ chưa thật sự ý thức được. Thêm vào đó, trẻ phải lĩnh hội một lượng lớn kiến
thức vừa mới vừa trừu tượng. Tất cả đều là thử thách đối với trẻ.
Không ai phủ nhận việc cần phải chuẩn bị cho trẻ trước khi vào học lớp 1.
Công việc chuẩn bị ấy là một trong những mục tiêu, nhiệm vụ và cũng là nội
dung của Giáo dục mầm non. Việc chuẩn bị cho trẻ trước khi đi học ở trường
phổ thông bao gồm nhiệm vụ phát triển toàn diện cho trẻ về trí lực, thể lực, thẩm
mỹ, giao tiếp ứng xử xã hội và chuẩn bị chuyên biệt hơn cho việc lĩnh hội các tri
thức, kỹ năng của các môn học mà trẻ sẽ phải học ở lớp 1, cấp 1.
Ai cũng biết “Lớp 1 là móng, cấp 1 là nền”(1), bởi vậy, việc chuẩn bị mọi
mặt cho một trẻ vào lớp 1 được coi là hết sức quan trọng. Trong những năm gần
đây, khi điều kiện kinh tế phát triển, sự quan tâm, đầu tư của nhiều bậc phụ
huynh chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 lại càng mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn. Đó là
một biểu hiện thực sự đáng mừng. Tuy nhiên, chuẩn bị những gì cho trẻ, đầu tư
như thế nào cho đúng cái trẻ cần khi bước vào lớp 1 lại là vấn đề đang rất cần

trao đổi, định hướng.
Thực tế cho thấy rất nhiều vị phụ huynh vì quá lo lắng, quá nóng vội nên
đã “sắm sửa” cho trẻ những “hành trang” không cần thiết, thậm chí rất sai lệch.
Có thể kể ra một số sai lầm các bậc phụ huynh thường mắc phải như: Cho trẻ
vào lớp 1 chưa đúng tuổi: Có thể nói việc cho trẻ vào lớp 1 khi chưa tròn 6 tuổi
là điều hết sức tai hại, bởi lẽ khi chưa tròn 6 tuổi thì chắc chắn các yếu tố về thể
lực, kĩ năng, tâm lí, ngôn ngữ…chưa đáp ứng với các yêu cầu vận động, sinh
hoạt, học tập, giao tiếp của học sinh lớp 1. Trẻ hơn nhau một vài tháng là khác
hẳn nhau về khả năng tiếp thu, vốn ngôn ngữ và khả năng giao tiếp. Chính vì
vậy kết quả học tập không cao.
Nhiều phụ huynh vì quá nôn nóng, lo lắng đã bắt con học trước cả mấy
tháng hè, kể cả đánh vần, tập viết, làm toán, kể chuyện… theo sách giáo khoa
1


lớp 1, thậm chí cả các tài liệu tham khảo, nâng cao! Chính vì vậy khi bước vào
lớp 1 trẻ sẽ rất nhàm chán, mất hứng thú, chủ quan, không tập trung ngay khi
các con phải học những bài học đầu tiên mà không có gì mới mẻ, thích thú. Đó
là chưa kể nhiều vị phụ huynh chưa nắm được kĩ thuật tập viết đã cho con cầm
bút bi, bút mực viết quá sớm, cầm bút sai (kĩ thuật và khoảng cách) từ đầu sẽ trở
thành cố tật hết sức khó khắc phục, chắc chắn sẽ dẫn đến viết chậm, viết xấu và
ngại viết.
Ở lứa tuổi mẫu giáo, vui chơi là hoạt động chủ đạo. Thông qua hoạt động
vui chơi, trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, thẩm mĩ…qua
đó nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Nhưng lên lớp 1 học tập lại là
hoạt động chủ đạo. Vậy làm thế nào để trẻ có một kiến thức, một hành trang
vững vàng để trẻ mạnh dạn tự tin, sẵn sàng bước vào một môi trường mới không
hụt hẫng về tâm lý cũng như có những tố chất sẵn sàng cho việc học lớp 1? Đó
là một câu hỏi không chỉ khiến tôi và các bạn đồng nghiệp trăn trở mà đó là câu
hỏi cho cả gia đình và xã hội.

Là một giáo viên mầm non có tới 17 năm dạy lớp MG 5-6 tuổi và đã trải
qua bao nhiêu lớp trẻ 5- 6 tuổi cần được chuẩn bị vào lớp 1, song mỗi năm lại có
yêu cầu đổi mới hơn, phù hợp hơn, để hòa vào sự quan tâm chung của toàn xã
hội và hoàn thành nhiệm vụ mà ngành giao phó, tôi luôn muốn tìm tòi học hỏi
để có thể giúp trẻ chuẩn bị sẵn sàng vào lớp 1 và mong muốn Phụ huynh hiểu
được sự phát triển của con mình luôn phải phù hợp với độ tuổi tránh quá sức trẻ,
một mặt là để giúp trẻ hoàn thiện những thành tựu trong suốt thời kỳ Mẫu giáo,
mặt khác tích cực chuẩn bị cho trẻ có đủ điều kiện để thích nghi với hoạt động ở
trường phổ thông với hoạt động chủ đạo là hoạt động học tập.
Qua bao lần đúc rút kinh nghiệm cùng với sự đổi mới của ngành giáo dục
và với mong muốn làm sao để trẻ của lớp mình sau khi ra trường có một tâm thế
tốt nhất bước vào lớp 1 tôi đã chọn đề tài " Một số kinh nghiệm giúp trẻ 5- 6
tuổi, Trường mầm non Đông Vệ chuẩn bị sẵn sàng vào lớp 1. " làm đề tài
nghiên cứu và ứng dụng vào thực tiễn.
- Mục đích của việc nghiên cứu
+ Tìm hiểu tầm quan trọng và nội dung của việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
+ Nghiên cứu thực tế việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 ở trường mầm non
Đông Vệ.
+ Từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm giúp trẻ chuẩn bị sẵn sàng vào lớp
1 đạt hiệu quả cao.
- Đối tượng nghiên cứu.
Giải pháp giúp trẻ 5-6 tuổi chuẩn bị sẵn sàng vào lớp 1 tại trường Mầm
non Đông Vệ.
- Phương pháp nghiên cứu.
* Phương pháp lý thuyết gồm:
+ Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết: nhằm xây dựng cơ sở lý
luận cho việc chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1.
* Phương pháp nghiên cứu tài liệu
2

* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp khảo sát thực tế ( quan sát, đánh giá chuẩn trẻ 5 tuổi)
* Phương pháp nghiên cứu và tổng kết kinh nghiệm.
2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận về sự cần thiết giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi chuẩn bị sẵn
sàng vào lớp 1.
Giai đoạn chuyển từ mầm non sang lớp 1 là một bước chuyển lớn đối với
trẻ. Việc thay đổi thói quen cũng như môi trường khiến nhiều trẻ bỡ ngỡ và gặp
không ít khó khăn khi bước vào lớp 1. Vì vậy để việc chuẩn bị tâm lí và kĩ năng
cho trẻ trước khi vào lớp 1 là rất quan trọng.
Tiến sĩ tâm lý Phạm Mạnh Hà cho biết: “Trước bất kỳ một thay đổi nào,
nếu được chuẩn bị tâm lý một cách tốt nhất sẽ giúp cho trẻ dễ dàng thích nghi
hơn. việc quan trọng là nên định hướng cho trẻ một số kỹ năng cơ bản”.(2)
Như chúng ta đã biết đến 6 tuổi, bất cứ một trẻ em nào phát triển bình
thường đều có thể đi học. Đối với trẻ em việc đến trường phổ thông được coi là
một bước ngoặt quan trọng của cuộc đời. Đó là việc trẻ được chuyển qua một lối
sống mới đồng thời trẻ cũng được chuyển qua một vị trí xã hội mới với những
điều kiện hoạt động mới và những mối quan hệ mới của một học sinh thực thụ.
Khi còn ở tuổi mẫu giáo, hoạt động vui chơi đang giữ vai trò chủ đạo.
Chơi là một hoạt động mang tính chất thoải mái trong khi chơi trẻ được hoạt
động tự do theo ý muốn, trẻ thích thì chơi, không thích thì có thể rút khỏi cuộc
chơi một cách nhẹ nhàng nhưng vào lớp 1 trẻ phải thực hiện nhiệm vụ của một
học sinh, hoạt động chủ đạo đó là hoạt động mang tính nghiêm túc, có mục
đích có tổ chức, chặt chẽ và có kế hoạch theo chương trình do nhà trường quy
định mà học sinh phải có trách nhiệm và cố gắng mới đạt được kết quả tốt đẹp,
mới chiếm lĩnh được tri thức khoa học.
Quá trình phát triển của trẻ em trải qua nhiều giai đoạn từ giai đoạn này
chuyển sang giai đoạn khác là sự biến đổi về chất trong tâm lý trẻ và những
thành tựu đạt được ở một giai đoạn nhất định vừa là kết quả của giai đoạn trước

vừa là tiền đề cho bước phát triển cho bước tiếp theo điều đó có nghĩa là nếu được phát triển tốt ở giai đoạn trước cũng chính là chuẩn bị tốt cho giai đoạn phát
triển sau.
Một em bé ở tuổi mẫu giáo được chăm sóc và giáo dục phát triển toàn
diện cả về chất lẫn tinh thần, vào lớp 1 là lẽ tự nhiên và không phải lo lắng gì
lắm thế nhưng trong thực tế không phải bất cứ gia đình nào, lớp mẫu giáo nào
cũng làm tốt việc đó hơn nữa hiện nay tuy số trẻ được đến trường đã chiếm tỷ lệ
cao song vẫn còn những trẻ mà đặc biệt là những trẻ ở vùng núi, vùng sâu, vùng
xa, trẻ không được đi học qua các lớp mẫu giáo không được chăm sóc và giáo
dục một cách khoa học nên khi vào lớp 1 còn ngỡ ngàng khó thích nghi với cuộc
sống và học tập ở trường tiểu học, nhiều trẻ khi vào lớp 1 còn ngơ ngác chưa
biết nghe lời thầy cô do không được dạy cách giao tiếp với những người xung
quanh nên không ít trẻ tuy đã đến trường nhưng rất nhút nhát còn sợ thầy cô,
bạn bè, lại không được làm quen với hoạt động trí tuệ, không được quan sát sự
3


vật hiện tượng, không được kích thích lòng ham hiểu biết, hứng thú nhận thức
về các vấn đề xung quanh nên nhiều cháu sợ đi học, những biểu hiện đó không
chỉ mang lại nỗi vất vả cho các giáo viên tiểu học, nỗi lo lắng cho các bậc cha
mẹ mà quan trọng hơn là ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ, ảnh hưởng đến
sự phát triển tâm lý suốt đời của trẻ.
Chính vì thế để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 cần phải đặt ra một cách
nghiêm túc, nhưng chuẩn bị như thế nào các bậc cha mẹ những người làm công
tác giáo dục mầm non cần định ra những nội dung và phương pháp chuẩn bị thật
đúng đắn để bước đường phát triển của trẻ sau này được thuận lợi(3). ("Tâm lý
học trẻ em trước tuổi đi học". Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1998.)
Song cùng với sự phát triển của thực tiễn giáo dục mầm non và việc tiếp
cận với khoa học, việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo vào tiểu học một cách khoa
học có nghĩa là:
- Trẻ phát triển về trí tuệ

- Có khả năng điều khiển hành vi của mình (ý chí)
- Động cơ kích thích học tập
- Sự phát triển của hứng thú nhận thức
- Sự thích ứng xã hội của trẻ
Từ những cơ sở lý luận này việc khảo sát tìm vấn đề để giúp trẻ chuẩn bị
sẵn sàng vào lớp 1 là việc thiết yếu và cần thiết.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Việc chuẩn trẻ 5 tuổi là một bước tiến cao trong việc giúp trẻ có tâm thế,
kiến thức vững vàng để học làm người và quan trong hơn là việc sẵn sàng vào
lớp1. vì vậy việc chọn đề tài để nghiên cứu, tìm giải pháp hiệu quả để giúp trẻ
vững vàng hơn khi vào lớp 1 là vấn đề mà tôi quan tâm.
Chính vì vậy đầu năm học 2015-2016, khi được Ban giám hiệu tiếp tục
phân công dạy lớp 5 tuổi. Với tổng số trẻ là 46 trong đó có 24 cháu nam và 22
cháu nữ.
Để giúp trẻ hoàn thành chương trình giáo dục mầm non và đạt chuẩn trẻ 5
tuổi và hơn thế nữa là trẻ có các kỹ năng cần thiết và tâm thế vững vàng vào lớp
1 tôi đã khảo sát thực trạng bằng các bài tập đánh giá trẻ.
Kết quả như sau:
Trẻ có kỹ
Trẻ có tình
Trẻ có
Trẻ có
năng cần
Trẻ có thể
cảmvà
Số trẻ
nhận
ngôn ngữ
thiết của
lực tốt

quan hệ xã
thức tốt
tốt
hoạt động
hội tốt
học tập
41/46 =
36/46 =
37/46 =
38/46 =
36/46 =
46
89,1%
82,6%
80%
82,6%
78,2%
Từ kết quả của thực trạng trên bước đầu tôi đã thấy được sự thuận lợi và
khó khăn sau.
Thuận lợi:
4


Là một giáo viên có tới 17 năm dạy lớp 5 tuổi và được đi tiếp thu các
chuyên đề do Phòng giáo dục tổ chức và truyền đạt lại cho đồng nghiệp trong đó
có các chuyên đề như Phổ cập trẻ từ 0-5 tuổi và chuẩn trẻ 5 tuổi, là những
chuyên đề tôi thấy tâm đắc bởi tôi sẽ có cơ hội trải nghiệm và giúp tôi hoàn
thành vấn đề mà tôi đang quan tâm " Làm thế nào để có thể giúp trẻ vững vàng
nhất khi vào lớp 1 và làm thế nào để phụ huynh thấy được việc cần phải chuẩn
bị cho trẻ vào lớp 1, đồng tình cùng phối hợp chặt chẽ với mình trong vấn đề

này?” vì vậy để tạo được sự tin tưởng của BGH và của đồng nghiệp tôi luôn cố
gắng để tìm tòi, học hỏi, đúc rút kinh nghiệm cho bản thân để tìm giải pháp giúp
cho trẻ 5-6 tuổi chuẩn bị sẵn sàng vào lớp 1.
Khó khăn:
Đông Vệ là một phường đông dân cư vừa được chuyển từ bán nông
nghiệp sang phi nông nghiệp do vậy việc thay đổi suy nghĩ về chuẩn bị cho trẻ
vào lớp 1 của một số cha mẹ trẻ mới dừng lại ở việc quan tâm đến " Lượng" mà
chưa quan tâm đến " Chất" vì vậy có những cháu 5 tuổi mới đến trường. Các
cháu không qua các lớp mẫu giáo Bé và mẫu giáo nhỡ vì vậy việc phát triển về
các mặt Đức, Trí , Thể, Mỹ ở trẻ chưa có đồng đều.
Một số trẻ chưa có nề nếp học tập, còn nhút nhát rụt rè, chưa biết giữ gìn
đồ dùng cá nhân, sách, vở ở lớp
Một số trẻ thể lực yếu hay nghỉ học
Trẻ còn nói ngọng, nói tự do
Một số phụ huynh trẻ làm nghề tự do, buôn bán, bận nhiều công việc nên
nhiều khi còn chưa quan tâm chú trọng đến việc học của trẻ.
Sự phối hợp cùng cô giáo rèn nề nếp học tập cho trẻ ở nhà còn hạn chế.
Một số gia đình do không nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, nôn
nóng về việc học hành của con cái nên vội vã cho con học trước chương trình,
hay cho đi học viết chữ và làm toán trước.
Vậy để trẻ được trang bị đầy đủ khả năng, không bở ngỡ khi vào lớp 1,
không sợ khi bước vào một môi trường mới và trẻ phát triển tốt hơn trong quá trình
học tập tôi đã tìm ra một số biện pháp để giúp trẻ sẵn sàng vào lớp 1 như sau:
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
*Tổ chức thực hiện tốt chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5- 6 tuổi.
Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non gồm có 2 mảng lớn là
Chăm sóc và Giáo dục với mục đích giúp trẻ phát triển toàn diện về Đức, Trí,
Thể, Mỹ, Lao Động. Được phân bổ vào 9 thời điểm trong ngày từ Đón trẻ đến
Trả trẻ . Để đáp ứng các lĩnh vực phát triển của trẻ 5 tuổi đòi hỏi giáo viên phải
thực hiện tốt chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. 2-3 năm trở lại đây việc dạy

trẻ và đánh giá theo Bộ chuẩn trẻ 5 tuổi đang được tiến hành có hiệu quả, trẻ
phát triển theo 4 lĩnh vực như: Phát triển thể lực, Phát triển tình cảm và quan hệ
xã hội, Phát triển Ngôn ngữ và giao tiếp, Phát triển nhận thức. Trong đó có 28
chuẩn và 120 chỉ số
Tôi đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 do
đó đã có những kế hoạch, những việc làm nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ được
5


giao và còn có thể tích cực chuẩn bị cho trẻ vào học phổ thông, nhất là những trẻ
mới đến lớp mẫu giáo 5 tuổi. qua những việc làm cụ thể như:
- Lên kế hoạch chuyên môn theo chủ đề và đưa các chuẩn vào trong các
chủ đề đề vừa chăm sóc giáo dục trẻ, vừa tạo tình huống và ghi chép lại những
trẻ chưa thực hiện được các chỉ số trong chuẩn, quan sát, ghi chép và đánh giá
trẻ bằng phiếu theo dõi và đánh giá trẻ ở từng chủ đề để giúp trẻ hoàn thành
Chuẩn trẻ 5 tuổi bằng Bộ công cụ đánh giá trẻ
- Cho Trẻ làm quen với 29 chữ cái, làm quen với Văn học, Làm quen với
các biểu tượng sơ đẳng ban đầu về Toán, làm quen với môi trường xung quanh,
thể dục, Làm quen với Âm nhạc và Bé tập tạo hình,
- Luôn chú ý mở rộng vốn từ cho trẻ, dạy trẻ phát âm đúng và nói đúng
ngữ pháp
- Tập cho trẻ duy trì chú ý trong một thời gian dài và tập khả năng ghi nhớ
cho trẻ qua hoạt động hoạt động có chủ định 30 phút (Hoạt động âm nhạc, tạo
hình, hoạt động trong góc...
- Cho trẻ cảm nhận về màu sắc, hình dạng, hình khối của các sự vật hiện
tượng và luyện khả năng nhạy cảm về âm thanh.
- Luôn tổ chức hoạt động sao cho phát huy tính tích cực của trẻ
- Rèn luyện cho trẻ cách quan hệ ứng xử với mọi người xung quanh như:
Kính trọng lễ phép, đoàn kết thân ái...
- Hình thành ở trẻ thói quen tự phục vụ, thói quen văn hóa và vệ sinh. Luôn

chú ý đến việc phát triển thể lực cho trẻ vì sức khoẻ là cơ sở của mọi hoạt động.
- Tạo cho trẻ tâm lý hứng thú đến trường, rèn luyện cho trẻ một số kỹ
năng hoạt động trí tuệ như khả năng quan sát, phân tích tổng hợp và quá trình
nhận thức, cảm giác, tri giác, trí nhớ, tư duy, tưởng tượng, ngôn ngữ và khả năng
chú ý có chủ định qua đó hình thành ở trẻ những phẩm chất của ý chí như: tính
kiên trì, tính tự giác, tính tổ chức kỷ luật giúp cho trẻ điều khiển hành vi của
mình khi tham gia vào các dạng hoạt động và cũng từ đó hình thành ở trẻ những
phẩm chất đạo đức như tinh thần tập thể, giúp trẻ hiểu được những chuẩn mực
đạo đức trong giao tiếp, trong cuộc sống hàng ngày.
* Giúp trẻ chuẩn bị về thể lực.
Bác Hồ của chúng ta có nói “Một tâm hồn minh mẩn trong một cơ thể
cường tráng”(4), vậy một điều kiện quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình
học tập của học sinh là thể lực. Thể lực phát triển tốt tạo điều kiện thuận lợi cho
những tư chất, những yếu tố sinh học với tư cách là tiền đề vật chất của sự phát
triển nhân cách như vậy một cơ thể khỏe mạnh là tiền đề vật chất giúp cho trẻ
phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở trường Tiểu học.
Thể lực phát triển tốt tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển nhân cách,
là một điều kiện quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của trẻ.
Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng (phát
triển chiều cao và trọng lượng cơ thể), mà còn là sự chuẩn bị về chất (năng lực
làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ
bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan).
6


VD: Luyện tập thường xuyên khả năng vận động thô: chạy sức bền, trèo
lên xuống thang, đi trên ghế băng.
Phát triển vận động tinh, sự khéo léo của đôi bàn tay, các giác quan, tự xỏ
quai giày, tự cài nút áo, tự xếp quần áo sau khi thay đồ. Các thói quen này rất có
ích cho trẻ hình thành tính độc lập, không phụ thuộc, ỷ lại vào người khác.

Ngay từ những ngày đầu trẻ lên lớp mẫu giáo nhà trường đã kết hợp với y tế
phường Đông Vệ khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ để chấm kênh, đồng thời dựa
trên kết quả khám biết tình hình bệnh tật của từng trẻ. Trên cơ sở đó phân loại
sức khoẻ theo kênh, và phân loại theo bệnh tật của trẻ, tôi theo dõi, ghi kết quả
lên bảng sức khoẻ để phụ huynh tiện theo dõi. Trao đổi với phụ huynh về chế độ
sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi….Những trẻ nào ăn chậm, ít ngủ, ít vận động
Thông qua chủ đề “bản thân” tôi dạy trẻ hiểu được chức năng, sự cần thiết
của việc chăm sóc giữ gìn vệ sinh cơ thể, dạy trẻ nhận biết được 4 nhóm thực
phẩm, biết được lợi ích của 4 nhóm thực phẩm với sức khỏe của bản thân. Cho
trẻ biết lợi ích của việc ăn uống đầy đủ chất, sự cần thiết của việc luyện tập thể
dục đối với sức khỏe .
Ngoài việc thực hiện tốt chế độ dinh dưỡng cho trẻ ở lớp cần quan tâm đến
việc rèn luyện thể chất cho trẻ một cách hợp lý như: Tổ chức cho trẻ thực hiện
các nội dung phát triển vận động qua giờ học thể dục ở lớp, giờ tập thể dục buổi
sáng, tổ chức các trò chơi vận động, trò chơi dân gian,..…
Tôi luôn quan tâm đến việc rèn luyện sức khoẻ cho trẻ. Khi rèn luyện thể
lực cho trẻ tôi thực hiện ở mọi lúc mọi nơi, phù hợp với đặc điểm sinh lý trẻ, gây
được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ và kết hợp giữa vận động và nghỉ ngơi,
chú ý tính vừa sức.
VD: Rèn luyện qua giờ thể dục sáng: Tổ chức thường xuyên theo thời gian
nhà trường qui định từ 8h – 8h15. Trẻ được khởi động, tập đầy đủ các động tác:
Hô hấp, tay, chân, bụng, bật. Các động tác được thay đổi theo tuần để giúp trẻ
được tập đầy đủ với các động tác và phát triển toàn diện các nhóm cơ.
Rèn luyện qua giờ thể dục giờ học: Ngay từ đầu năm học thực hiện theo sự
chỉ đạo của Sở Giáo dục và đào tạo Tỉnh Thanh Hóa, Phòng Giáo dục và Đào
tạo TP Thanh Hóa, Trường mầm non Đông Vệ và căn cứ vào chuyên đề “Phát
triển vận động”(5), căn cứ vào bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi phần phát triển thể
chất, tôi đã cùng các đồng nghiệp khối mẫu giáo 5-6 tuổi nghiên cứu, lựa chọn,
sắp xếp các vận động cơ bản đưa vào chương trình và sắp xếp theo nguyên tắc
cho trẻ thực hiện đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp

Lựa chọn các nội dung trong chương trình và sắp xếp để đưa vào hoạt
động học có chủ định, sao cho mỗi chủ đề đều phải thực hiện đầy đủ các nội
dung của vận động cơ bản bao gồm các vận động: đi, chạy, bò (trườn), tung,
ném, bắt và bật nhảy.
+ Rèn luyện qua các trò chơi vận động: Khi tham gia trò chơi trẻ phải vận
động toàn bộ cơ thể của mình, dồn hết khả năng để dành kết quả cao nhất. Tôi
đã lựa chọn các trò chơi dân gian vừa khuyến khích trẻ hoạt động rèn thể lực
vừa làm phong phú thêm kho tàng trò chơi dân gian cho trẻ: “kéo co”, “cướp
7


cờ”, “tiếp sức”,”mèo đuổi chuột”.,”Rồng rắn lên mây”, “nhảy lò cò”, “thả đỉa ba
ba.”…
+ Rèn trẻ tham gia hội khỏe bé mầm non cấp trường, Tôi đã rèn cho trẻ
tập các động tác cơ bản như: Tay, bụng, chân, bật kết hợp cho trẻ chơi các trò
chơi phát triển thể lực (Bật, ném bóng vào rổ, xách nước bước qua 5 vật cản đổ
nước vào bình ). Trong quá trình tập luyện tôi đã lựa chọn ra được một số trẻ có
khả năng tập các động tác chính xác, nhanh nhẹn và khéo léo để tham gia thi cấp
trường; trên cơ sở đó chọn ra những bạn tập tốt nhất để tham gia thi
+ Rèn luyện qua các hoạt động khác: Không chỉ rèn trẻ nhanh, mạnh tôi
còn chú ý rèn sự khéo léo của đôi bàn tay, của các giác quan qua hoạt động tạo
hình, hoạt động góc
* Giúp trẻ chuẩn bị về mặt tình cảm và quan hệ xã hội.
Sự phát triển các mặt tình cảm - xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học
và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ.
- Giáo dục cho trẻ thể hiện sự nhận thức về bản thân như đặt các câu hỏi
để kích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình thông qua tranh ảnh,
hình vẽ, thơ, chuyện.
VD: Trong giờ Văn học Truyện “ Quả bầu tiên” nên đặt câu hỏi
+ Con Thấy cậu bé trong truyện có đáng được hưởng quả bầu tiên

không? Vì sao?
Hay: + Theo con thì lão nhà giàu là người như thế nào?
- Khuyến khích trẻ tự tổ chức các trò chơi đặc biệt là trò chơi phân vai
theo chủ đề. Giúp trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi nhằm phát
triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo của trẻ, giúp trẻ tin tưởng vào khả năng của
bản thân
- Giáo dục trẻ có thói quen tự phục vụ bản thân. ( Rửa tay, lau mặt, đi
giày, mặc quần áo…)
- Giáo dục trẻ ý thức chấp hành nội qui, qui định ở trường, lớp học, những
nơi công cộng, chấp hành luật an toàn giao thong và bảo vệ môi trường.
VD: Không vứt rác ra sân trường và trong lớp học và nơi công cộng…
- Giúp trẻ thể hiện sự hợp tác với bạn bè và mọi người xung quanh
- Giáo dục trẻ ý thức và thái độ cư xử phù hợp đối với người thân trong
gia đình như ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, chú, bác,….. ( chào hỏi, ngoan
ngoãn, nghe lời…).
- Giáo dục trẻ tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo và những
người lớn khác trong trường mầm non ( Thân thiện, nhường nhịn, lễ phép…)
- Giúp trẻ có hiểu biết và thực hành an toàn cá nhân, trẻ biết thể hiện cảm
xúc, trẻ có các hành vi thích hợp trong ứng xử xã hội,
VD: Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi gạch chéo hành vi sai hoặc tô hành vi
đúng…
Trẻ thể hiện sự tôn trọng người khác, đồng thời giúp trẻ có những biểu
tượng chính xác về trường phổ thông, về các mối quan hệ giữa bạn bè, cô giáo
từ đó kích thích lòng mong mỏi, háo hức được đến trường học tập của trẻ.
8


* Giúp trẻ chuẩn bị về mặt ngôn ngữ và giao tiếp.
Ngôn ngữ vừa là phương tiện, vừa là điều kiện để con người hoạt động và
giao lưu. Trong hoạt động học tập, ngôn ngữ vừa là công cụ để tư duy, lĩnh hội

tri thức, vừa nói lên khả năng trí tuệ của con người. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ
5-6 tuổi vừa giúp cho việc phát triển trí tuệ của trẻ, vừa là công cụ để tư duy. Vì
vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng
ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1.
Trẻ có ngôn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm lý
như tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác…của trẻ cũng phát triển tốt.
Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch rèn luyện và phát triển
ngôn ngữ cho trẻ một cách thường xuyên, liên tục ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoạt
động như: Thông qua trò chuyện, giao tiếp thường ngày, thông qua các hoạt
động học tập nhất là hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học: đọc thơ,
đồng dao, kể lại chuyện… nhằm cung cấp cho trẻ vốn từ phong phú về thế giới
xung quanh, phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc. Tạo điều kiện cho trẻ diễn đạt
một cách rõ ràng nguyện vọng của mình, uốn nắn kịp thời ngôn ngữ của trẻ.
Trong mọi hoạt động học tập, vui chơi tôi luôn tạo mọi điều kiện, khuyến
khích trẻ lớp mình phát biểu ý kiến của bản thân trẻ. Khuyến khích trẻ trao đổi,
giao tiếp với các bạn cùng lớp, cùng nhóm. Tạo các tình huống để trẻ được thảo
luận với nhau. Luôn động viên trẻ mạnh dạn, tự tin.
Thông qua hoạt động làm quen văn học tôi luôn chú trọng việc cung cấp
từ mới, giải thích các từ khó cho trẻ trong các bài thơ, câu chuyện và đặt các câu
hỏi mở giúp trẻ hiểu sâu hơn về nội dung của những bài thơ, câu chuyện đó và
diễn đạt mạch lạc ngôn ngữ của mình
VD: Qua câu chuyện “ Cây tre trăm đốt” cô đặt câu hỏi cho trẻ hiểu được
nội dung chuyện: - Các con thấy anh nông dân là người như thế nào?
- Lão nhà giàu là người như thế nào?
- Qua câu chuyện này, con học được ở anh nông dân đức tính gì?
Sau khi trẻ đã nắm được nội dung câu chuyện, cô giáo hướng dẫn và cho
trẻ kể lại nội dung chuyện cô vừa kể, tập cho trẻ kể chuyện sáng tạo qua tranh,...
Ngoài ra, tôi còn tổ chức các hoạt động cho trẻ đóng vai các nhân vật
trong chuyện, thể hiện các lời thoại của nhân vật từ đó giúp trẻ phát triển ngôn
ngữ mạch lạc, phong phú, thể hiện cảm xúc, tình cảm trong lời nói giúp trẻ giao

tiếp tự tin hơn trong cuộc sống.
Thông qua hoạt động làm quen chữ cái tôi luôn luôn chú ý cách rèn cho
trẻ phát âm chuẩn, chính xác, dạy trẻ cách ghi nhớ, miêu tả đặc điểm, cấu tạo
của các chữ cái. Do đặc điểm phát âm của địa phương trẻ hay phát âm ngọng
một số từ ( l – n; ă – â) nên tôi chú trọng việc sửa ngọng cho trẻ. Tôi hướng dẫn
trẻ cách đặt lưỡi và mở miệng đúng cách để phát âm cho chuẩn.
VD: Khi phát âm chữ n: Hơi mở miệng và ấn lưỡi xuống.
Khi phát âm chữ l: Mở miệng đặt lưỡi trên vòm họng và đẩy hơi ra ngoài.

9


Thông qua các giờ chơi hoạt động góc tôi luôn rèn cho trẻ có kỹ năng tự
thỏa thuận, phân vai chơi với nhau. Dạy trẻ giao tiếp giữa các vai chơi với nhau
và giữa các góc chơi với nhau.
Dạy trẻ cách giao tiếp văn minh lịch sự với bạn bè, với người lớn, người
thân trong gia đình.
Chú ý nghe trẻ nói và diễn đạt. Từ đó phát hiện ra những câu, từ trẻ sai để
sửa cho trẻ kịp thời
Tất cả những nội dung, kiến thức nói cho đến cùng đều phải thông qua
tiếng mẹ đẻ. Vì vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong
sinh hoạt hàng ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp một. Trẻ
có ngôn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm lý như tư
duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác,…. của trẻ cũng phát triển tốt.
Đối với trẻ 5 tuổi để giúp ích cho việc học tốt môn tiếng Việt ở lớp một
tôi đã tổ chức các hoạt động nghe - nói như cho trẻ phát âm các chữ cái, nghe và
hiểu nghĩa của từ, thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt phù hợp với yêu cầu, hoàn
cảnh giao tiếp.
Trong mọi hoạt động học tập, vui chơi tôi luôn tạo mọi điều kiện, khuyến
khích trẻ lớp mình phát biểu ý kiến của bản thân trẻ. Khuyến khích trẻ trao đổi,

giao tiếp với các bạn cùng lớp, cùng nhóm. Tạo các tình huống để trẻ được thảo
luận với nhau. Luôn động viên trẻ mạnh dạn, tự tin.
Bên cạnh đó chuẩn bị cho việc đọc - viết như cho trẻ tiếp xúc với chữ viết trong
môi trường xung quanh, nhận dạng và phát âm các chữ cái, tô chữ cái, từ, xem
và nghe đọc các loại sách.
Cho trẻ làm quen với cách đọc: hướng đọc, từ phải sang trái, từ dòng trên
xuống dòng dưới, “đọc” truyện qua các tranh vẽ, đọc phải diễn cảm, các tranh vẽ
phải đẹp và to, chữ viết rõ ràng, to, chữ sử dụng trong sách là chữ in thường,
nhất là qua chuyên đề nói chuẩn, viết chuẩn tiếng phổ thông trong trường học thì
việc sửa lỗi phát âm cho trẻ cũng được tôi quan tâm qua đó mở rộng vốn từ về
thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết diễn đạt một cách rõ ràng, mạch lạc, không
nói ngọng, nói lắp, nói lí nhí.
* Giúp trẻ chuẩn bị về mặt phát triển nhận thức.
Giáo dục mầm non có một ý nghĩa quan trọng đối với việc chuẩn bị tâm
thế sẵn sàng đi học cũng như tập cho trẻ làm quen với những sinh hoạt gần gũi
với hoạt động học tập.
Tôi thường xuyên giúp trẻ rèn luyện về các thao tác trí tuệ, có sự hiểu biết
vể bản thân, gia đình, môi trường xung quanh và môi trường xã hội, các biểu
tượng định hướng về thời gian, không gian đồng thời có kỹ năng thực hiện hoạt
động trí óc như suy luận, biết so sánh, phân tích, tổng hợp,….
VD: Qua giờ tìm hiểu môi trường xung quanh tôi thường đặt câu hỏi cho
trẻ suy luận như; - Cá thường sống ở dưới nước, nếu không có nước cá sẽ như
thế nào?...
Hay:câu hỏi giúp trẻ phát triển tính so sánh phân tích tổng hợp như;
- Tại sao thuyền đi được dưới sông mà xe ô tô không đi được?...
10


Nhận thức ở đây là những hiểu biết nhất định của trẻ về các sự vật, hiện
tượng xung quanh như nắng, mưa, nóng, lạnh, thứ bậc trong gia đình, được thực

hiện thông qua các hoạt động như: hoạt động học tập ( qua các tiết học: Làm
quen với môi trường xung quanh, làm quen với toán…).
Trẻ cần đạt được những yêu cầu của các môn học, hoạt động. Đó chính là
hành trang và là vốn hiểu biết rất cần thiết để trẻ bước vào lớp 1 tự tin và vững vàng.
Kỹ năng hoạt động trí óc là những hành động trí óc đơn giản như so sánh
sự giống nhau hay khác nhau của 2 hay nhiều sự vật, hiện tượng, đối chiếu về
kích thước hỏi và thử trả lời, đếm,...Trẻ mẫu giáo lớn rất hay đặt ra các câu hỏi,
câu hỏi của trẻ không chỉ đơn giản ở các dạng như “ai”, “ cái gì”, “ở đâu” mà
còn hỏi các dạng như: “tại sao”, “như thế nào”, “sao lại thế”. Do đó tôi đã tìm
hiểu nắm bắt những khó khăn và hạn chế của trẻ để có sự tác động kịp thời uốn
nắn, phù hợp với trẻ.
Khả năng định hướng không gian và thời gian là một biểu hiện của sự
phát triển trí tuệ, trẻ biết xác định không gian trên, dưới, trước, sau, phải, trái và
thời gian như Sáng, trưa, chiều, tối, hôm qua, hôm nay,...
Phát triển các biểu tượng ban đầu về Toán ( Số, hình học, không gian, thời
gian…) để giúp trẻ những hận thức đầu tiên về toán học và chuẩn bị cho trẻ vào
học môn toán ở trường Phổ thông
Phát triển khả năng tư duy và sáng tạo để chuẩn bị cho trẻ đi học như: sự
tò mò ham hiểu biết, khả năng suy luận sáng tạo…
Là điều kiện cần thiết để trẻ tiếp thu, lĩnh hội chương trình học tập ở
trường phổ thông.
* Giúp trẻ chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết của hoạt động học tập.
Dạy trẻ tính tự lập:
Khi bước vào lớp 1 trẻ bước vào một môi trường mới nơi cô giáo không
theo sát trẻ cả ngày. Trẻ phải tự lập, tự biết quan tâm đến bản thân mình, biết giữ
gìn sức khoẻ, biết khi nào cần cởi áo, lúc nào cần rửa tay, biết cách tự đi vệ
sinh…Khả năng tự lập giúp trẻ nhanh chóng hòa nhập với tập thể lớp, trẻ luôn ý
thức được công việc của mình và giải quyết công việc đó một cách chủ động
sáng tạo.
Tôi luôn gần gũi nhắc nhở, tạo cho trẻ có thói quen biết nói ra những điều

mình mong muốn, động viên khen ngợi trẻ kịp thời khi cháu có những hành
động mang tính tự lập.
Tổ chức các trò chơi giúp trẻ phát huy tính tích cực chủ động.
Qua các giờ học tôi đưa ra các tình huống, các đoạn clip ngắn, các hình
ảnh đúng, sai (sưu tầm trên mạng) yêu cầu trẻ nhận xét đưa ra các phương án trả
lời hay, đúng nhất.
Trong các hoạt động khác (hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều ) tôi cho
trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi nhằm phát triển tính tự lập tự tin
và khả năng sáng tạo của trẻ.
Rèn khả năng lao động tự phục vụ cũng được tôi chú ý. Từ những việc nhỏ nhất
như tự cất dép, cất ghế, cất sách vở đồ dùng cá nhân…tôi đều để trẻ tự làm.
11


Hàng ngày, hàng tuần đều có lịch trực nhật, lao động để trẻ có ý thức hoạt động
lao động tập thể.
Rèn trẻ tính mạnh dạn tự tin:
Mạnh dạn tự tin là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện
nhân cách của trẻ. Chính việc phát triển tính tự tin, tự trọng, thực hiện nhiệm vụ
một cách độc lập; khả năng tập trung, chấp hành những qui định chung và sự chỉ
dẫn của người lớn (phù hợp với lứa tuổi của trẻ) là vô cùng thiết yếu giúp trẻ
học tập tốt ở trường phổ thông sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình,
trẻ sẽ học được cách chủ động độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến
cùng. Vì vậy hãy để trẻ tự làm và người lớn chúng ta là người khích lệ trẻ.
- Dạy trẻ một số kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động học đọc – học viết:
Thông qua hoạt động học mà chơi ở trường mầm non, hiện nay việc sử
dụng phương pháp dạy học tích cực trong các bậc học đã giúp trẻ chuyển hoạt
động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập một cách thuận lợi.
Để đạt được những hiệu quả trên giáo viên mầm non cần tạo điều kiện cho trẻ
rèn luyện một số kỹ năng cơ bản của hoạt động học tập như: việc sắp xếp bàn

ghế, cách cầm bút, cầm sách, mở sách, tư thế ngồi đúng,… giúp trẻ thích ứng
với hoạt động mới.
Cho trẻ làm quen với chữ cái trong các hoạt động giáo dục theo chương
trình chăm sóc – giáo dục mầm non. Dạy cho trẻ cách phát âm chuẩn các chữ cái
(chữ hoa, chữ in, chữ thường)
VD: Khi cho trẻ làm quen với chữ cái nào tôi cũng cho trẻ làm quen cả 3
dạng của chữ cái và hỏi trẻ
- Chữ hoa các con thường thấy ở đâu? (Đầu câu) .
- Chữ in thường các con thường thấy ở đâu? ( Trong sách, báo…)
- Chữ viết thường các con thường thấy ở đâu? ( Trong vở viết trên dòng
kẻ ngang).
- Cho trẻ làm quen và nhận biết 5 dấu thanh
Như vậy trẻ đỡ bỡ ngỡ hơn khi tiếp cận với sách lớp 1.
Dạy trẻ cách đọc các từ, câu đơn giản như: hướng dẫn trẻ đọc tên trẻ trong
bảng danh sách lớp, gọi tên một số đồ vật được ghi trên những đồ dùng cá nhân,
bảng chữ ghi tên đồ vật thường dùng (như bút chì, giấy, góc sách ..)
VD: Tập cầm sách khi đọc, giở sách và ngồi đọc đúng tư thế
Cho trẻ làm quen cách đọc từ, câu đơn giản như hướng dẫn trẻ đọc tên trẻ,
gọi tên một số đồ vật ghi trên đồ dùng cá nhân.
Tôi đọc sách cho trẻ nghe thường xuyên, sử dụng các giờ như dạo chơi
ngoài trời, trước giờ ăn,….Khi trẻ nghe và nhìn cách cô đọc sách trẻ có thể học
được những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc,
hướng dẫn trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ sách. Tôi lựa chọn những sách có hình
ảnh sinh động ngoài bìa nhằm gây hứng thú cho trẻ đối với sách. Trẻ nhận ra các
từ mới trong truyện, mong muốn được đọc truyện. Thông qua việc đọc sách trẻ
khám phá các ký hiệu và mẫu chữ khác nhau, kích thích sự tò mò tìm hiểu các từ
và chữ.
12

- Phát triển kỹ năng viết
Các nhà khoa học đã khẳng định “Những vận động bằng tay của trẻ càng
khéo léo, càng phong phú bao nhiêu càng dễ hình thành các thao tác trí tuệ bấy
nhiêu”(6).
Ở chương trình mẫu giáo 5-6 tuổi trẻ được tập tô dấu chấm mờ trên dòng
trẻ ngang qua giờ Trò chơi với chữ cái thông qua đó giáo viên dạy trẻ cách ngồi,
cách cầm bút và cách tô, viết từ trên xuống dưới, từ trái qua phải trên dòng kẻ
ngang và viết hết dòng thứ nhất mới xuống dòng thứ 2…
Tạo môi trường học tập giúp trẻ làm quen với chữ viết một cách tự nhiên
Việc tạo môi trường trong trường mầm non rất quan trọng đòi hỏi giáo viên cần
phải tổ chức môi trường chữ viết trong lớp phong phú để trẻ được “tắm mình
trong chữ viết” và giúp trẻ làm quen chữ với chữ cái một cách tự nhiên.
Đó là các góc chơi trong lớp như góc sách, góc thư viện tại nhà hay tại
trường. Ở những góc chơi này tôi bày các loại sách báo và vật liệu như sau:
Tranh ảnh về thế giới xung quanh như: con người, nghề nghiệp, thế giới động
vật, thế giới thực vật,… dưới các tranh ảnh có chữ viết to. Sách, tranh truyện với
các lại giấy bìa, tốt, bền, ít trang, nội dung đơn giản, màu sắc đẹp, chữ to,…các
bài thơ ngắn, các câu chuyện có nội dung lặp đi lặp lại để trẻ dễ nhớ, dễ thuộc.
Có các dụng cụ để trẻ có thể làm sách như kéo, hồ, giấy, bấm giấy, kim
bấm, băng keo, bìa …Khi dạy trẻ theo các chủ đề tôi dán các bài hát, bài thơ,
câu chuyện, câu đố, ca dao lên tường cho trẻ đọc. Một số kệ, đồ dùng đồ chơi
trong lớp
Chuẩn bị về mặt tinh thần
Được chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có
một tinh thần tốt, luôn luôn vui vẻ, thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là
luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1 đó là một điều rất tốt.
Vì vậy, tôi luôn động viên, khích lệ trẻ ngoan, biết vâng lời người lớn, hoàn
thành các nhiệm vụ được người lớn giao cho. Ví dụ: nếu các con học giỏi, ngoan
biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi học lớp 1.
Chương trình chăm sóc – giáo dục mầm non hiện nay phương pháp dạy

học tích cực đã giúp trẻ chuyển hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang
hoạt động học tập một cách thuận lợi Khi ở trường mầm non, trẻ được các cô
giáo chăm sóc chu đáo trong mọi hoạt động, trẻ hoàn toàn phụ thuộc vào cô.
Còn khi vào lớp 1, trẻ phải tự lập hoàn toàn từ cách học, tự cất giữ đồ dùng học
tập, tự soạn bài theo thời khóa biểu, chuẩn bị đồ dùng học tập cách ăn uống, vệ
sinh, đánh răng, rửa mặt. Cho nên ngay từ khi trẻ ở trường mầm non cô giáo
phải chuẩn bị cho trẻ tâm lý sẵn sàng với những kiến thức và kỹ năng biết cần
thiết cho hoạt động học tập.
Trong giờ hoạt động chiều ở cuối năm học, tôi bố trí sắp xếp bàn ghế cho
trẻ ngồi học, cho trẻ tiếp xúc và làm quen sách, bút, cặp, thước, bảng, phấn… cô
làm mẫu, hướng dẫn trẻ cách sử dụng các dụng cụ học tập đó và uốn nắn trực
tiếp cho trẻ.

13


Ngoài ra cần chuẩn bị cho trẻ từ trường mầm non kỹ năng tụ phục vụ bản
thân như tự rửa tay, lau mặt, trải chiếu, kê bàn, đánh răng, sau khi đi đại tiện,
tiểu tiện. Những điều này tưởng chừng rất nhỏ nhưng vô cùng cần thiết vì khi trẻ
đã được cô dạy, đã có kỹ năng thì trẻ sẽ không bị luống cuống, sợ sệt, thiếu tự
tin khi vào lớp 1.
* Khơi gợi lòng mong muốn được đến trường qua hoạt động Tham
quan trường tiểu học.
Hình thành ở trẻ lòng mong mỏi, ham muốn được đi học, được trở thành
học sinh của trường Tiểu học.
Trong quá trình giáo dục, tôi thường khơi gợi ở trẻ lòng mong mỏi, háo
hức được đi học.
Qua các hoạt động vui chơi, học tập, lao động, trò chuyện với trẻ về sự
hiểu biết của trẻ về các nghề, hỏi cháu lớn lên con thích làm nghề gì: Bác sỹ, cô
giáo, kỹ sư…và nhấn mạnh với trẻ muốn làm được những nghề đó các con phải

đi học.
VD: Thông qua chủ đề “ Trường tiểu học” cô cho trẻ làm quen với đồ
dùng, sách vở, bàn ghế, các hoạt động ở tiểu học: như chào cờ đầu tuần, sinh
hoạt lớp, các môn học… Qua đó cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu về
nơi mà trẻ sẽ học tập sắp tới.
VD : Tạo hình: tôi cho trẻ vẽ các đồ dùng học tập ở lớp 1 như vở, sách,
bút, thước kẻ, tẩy, hộp bút…Cho trẻ sưu tầm tranh ảnh về trường tiểu học để
cùng cô trang trí lớp và dán vào vở.
Khám phá khoa học: Tôi cung cấp cho trẻ một số kiến thức về trường tiểu học
như khi học tiểu học các con sẽ được học các môn học như Tiếng Việt, Tự nhiên
xã hội, Toán, Tiếng Việt ….các môn học đó không giống như ở trường mầm
non, các con sẽ được biết thêm nhiều điều bổ ích, các con sẽ được học cùng
trường với các anh các chị lớp trên, sẽ có nhiều bạn hơn,…
Hoạt động giáo dục âm nhạc, Văn học: Tôi cho trẻ làm quen với trường tiểu học
qua các câu truyện các bài thơ, bài hát như “Bé vào lớp 1”, “Chào lớp 1”, “Lớp
chúng mình” , “Em yêu trường em”. Qua đó giúp trẻ hiểu và gần gũi hơn với
trường tiểu học và lớp 1.
Ngoài ra tôi vun đắp tình yêu, niềm vui thích đi học lớp 1 cho trẻ giúp trẻ
nhận thấy sự cần thiết của việc học ở lớp 1 qua các hoạt động hàng ngày.
VD: Nếu con ngoan sẽ được lên lớp 1. Muốn trở thành những người tài
giỏi như bố mẹ thì các con cần đi học. Khi trẻ làm được việc tốt, trả lời đúng câu
hỏi thì cô động viên, khen ngợi trẻ.
Hay trong các giờ học như giờ tạo hình, làm quen chữ viết ….tôi thường
sử dụng các bài đẹp của các anh chị khoá trước hoặc của các anh chị lớp 1 làm
bài mẫu để hướng trẻ cũng cố gắng làm được như các anh chị đó.
Qua trò chơi đóng vai có chủ đề, qua tham quan lớp học ở trường Tiểu
học, tôi giúp trẻ hiểu biết về trường Tiểu học, về nhiệm vụ của học sinh lớp 1
Nhằm giúp trẻ chuẩn bị sẵn sàng bước vào lớp 1 ngoài việc trò chuyện, trao đổi,
đàm thoại, xem tranh, hình ảnh về ngôi trường trẻ được học khi vào lớp 1, sẽ
14

không có gì thiết thực hơn là cho trẻ trực tiếp đến thăm quan trường tiểu học, để
giúp trẻ không bị hoang mang, bỡ ngỡ, lo sợ. Kết hợp Ban giám hiệu nhà trường
tôi tổ chức cho trẻ đi tham quan trường Tiểu học, để giúp cho trẻ được làm quen
với ngôi trường, trẻ được xem các anh chị học bài, trẻ được giao lưu với cô giáo
và các anh chị, trẻ làm quen với sách vở, đồng phục của trường, đồ dùng dụng
cụ học tập, hoạt động học tập, thời khóa biểu, hoạt động vui chơi, lao động trong
trường tiểu học. Đồng thời trẻ được giải thích vì sao cần phải đi học, vào trường
Tiểu học phải chấp hành những nội quy, phương pháp học tập mới, học nhiều
môn học khác nhau, và phải làm bài tập,.
Tổ chức cho trẻ đi tham quan và làm quen với học sinh, giáo viên lớp 1,
làm quen với môi trường học tập của học sinh ở trường Tiểu học, tạo điều kiện
cho trẻ gần gũi nhau, hiểu biết hoạt động của nhau, giới thiệu cho trẻ biết các
phòng, lớp học, sân chơi ở trường Tiểu học, mối quan hệ xã hội trong trường
Tiểu học, những yêu cầu của nhà trường. Qua những hoạt động này các cháu
được làm quen, tiếp xúc với các hoạt động ở trường Tiểu học, với quan hệ xã hội
và nhiệm vụ của mỗi cá nhân trong trường….dần dần hình thành ở các cháu tâm
lý muốn được học tập ở trường Tiểu học.
* Phối kết hợp với phụ huynh để chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1.
Có quan niệm cho rằng “ Muốn cho trẻ vào học lớp 1 có hiệu quả thì cần
dạy trước cho trẻ chương trình lớp 1” (7) vì kỳ vọng con mình, vì lo lắng cho con
mình trước “cửa ải” lớp 1 nên nhiều bậc phụ huynh nôn nóng muốn cô giáo mẫu
giáo dạy cho con mình được đọc thông viết thạo ở tuổi mẫu giáo, bất chấp
nguyên tắc đòi hỏi sự phù hợp giữa nội dung, phương pháp dạy học với đặc
điểm, chức năng tâm lý ở lứa tuổi này.
Thời điểm bắt đầu vào lớp 1 là một giai đoạn chuyển biến rất lớn từ môi
trường vui chơi là chính sang giai đoạn học là chính. Sự thay đổi này dễ tác
động đến tâm lý, nếu không được gia đình chuẩn bị chu đáo rất dễ tạo cho các
cháu cảm giác chán nản, lo sợ ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài cho cả quá trình

tiếp nhận kiến thức về sau.
Trẻ học tốt trong năm đầu tiên ở trường Tiểu học có ảnh hưởng tích cực
cho những năm học sau đó, và sự chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không chỉ là việc
của cô mà còn là của gia đình trẻ.
Nắm được tình hình và lòng mong mỏi của phụ huynh, với thực tế của
chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non phù hợp với độ tuổi ngay từ đầu
năm học tôi đã xây dựng kế hoạch phối hợp với phụ huynh để chăm sóc, giáo
dục trẻ, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Nội dung này tôi đã trao đổi trực tiếp với phụ
huynh trong kỳ họp phụ huynh lần thứ nhất, Trao đổi, thống nhất với phụ huynh
về mục tiêu, nội dung, phương pháp, biện pháp, hình thức chuẩn bị cho trẻ vào
lớp 1.
Giải thích cho phụ huynh hiểu tầm quan trọng việc cho trẻ 5- 6 tuổi chuẩn
bị cho trẻ vào lớp 1. Sự chuẩn bị này cần tập trung vào các mặt: thể chất, dinh
dưỡng, nhận thức, ngôn ngữ, cảm xúc, quan hệ xã hội, động cơ học tập. Việc
chuẩn bị này không phải tập trung vào kỹ năng học (tập viết, tập đọc, tập làm
15


toán) như phụ huynh vẫn nghĩ mà là phát triển các chức năng tâm lý đảm bảo
cho việc học .
Việc quan trọng hơn cả là mong phụ huynh phối hợp để trẻ hoàn thành tốt
chương trình mẫu giáo 5 tuổi, một chương trình đã được nghiên cứu kỹ và áp
dụng cho chương trình giáo dục mầm non trong đó đã chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ
vào lớp 1.
Trong cuộc họp phụ huynh tôi có giới thiệu với phụ huynh về Kế hoạch
chương trình học của trẻ, một số môn học mà trẻ sẽ học, tôi cũng giới thiệu với
phụ huynh về bộ chuẩn trẻ 5 tuổi để phụ huynh biết rằng nếu con mình đạt được
120 chỉ số trong bộ chuẩn và hoàn thành các môn học ở MG 5 tuổi thì có nghĩa
là con đã sẵn sàng vào lớp 1.
Vậy để đạt được điều đó cần có sự trao đổi qua lại giữa giáo viên- phụ

huynh và ngược lại, ngoài ra tôi còn lên kế hoạch trao đổi với phụ huynh hằng
tuần và hàng tháng, ngoài trao đổi về việc học tập của trẻ tôi sẽ trao đổi với phụ
huynh về những chỉ số trong chủ đề mà trẻ cần đạt hay là những chỉ số mà trẻ
chưa đạt và đưa cho phụ huynh bộ công cụ để cùng đánh giá trẻ, cuối mỗi chủ
đề những cháu nào chưa đạt chỉ số nào tôi trao đổi với phụ huynh và đưa bộ
công cụ cho phụ huynh cùng giúp trẻ hoàn thành .
Để phụ huynh hiểu rõ hơn về việc học của con mình tôi xin ý kiến của
BGH để mời phụ huynh đến dự để con mình học như thế nào, vào trong các hội
thi, các giờ thao giảng. cuối năm học học năm nào nhà trường cũng tổ chức hội
thi “ Bé khỏe- bé ngoan” để đánh giá trẻ, phụ huynh đến dự sẽ thấy được rằng
con cháu mình đã chuẩn bị sẵn sàng bước vào lớp 1.
Qua đó yêu cầu Phụ huynh kết hợp để biết cách dạy trẻ phát âm 29 chữ cái
trong chương trình mẫu giáo, cách làm quen với các mẫu chữ in thường, viết
thường, in hoa. Xây dựng cho trẻ một góc học tập gọn gàng, đẹp mắt, phù hợp với
điều kiện sẵn có của mình nhằm giúp trẻ thích thú đối với việc ngồi vào bàn học.
Giúp trẻ chọn lựa sách, đọc sách cho trẻ nghe và trẻ có thể “đọc vẹt” sách . Ngoài
ra cần chọn đồ chơi phù hợp với lứa tuổi trẻ đặc biệt là đồ chơi chữ cái, số.
Trong giai đoạn cuối mẫu giáo lớn, vai trò của phụ huynh đặc biệt quan
trọng trong việc phối hợp với Nhà Trường giúp chăm sóc và chuẩn bị tâm lý, hỗ
trợ trẻ từng bước điều chỉnh các thói quen từ bậc Mẫu giáo bằng nhiều cách như:
bố mẹ cần tạo cho trẻ thói quen tự lập bằng cách khuyến khích trẻ thực hiện trọn
vẹn một vài công việc nhà đơn giản, tự tạo một thời gian biểu học tập - vui chơi
và nghiêm túc thực hiện thời gian biểu ấy.
Để củng cố tự tin cho trẻ, tôi đã tuyên truyền với phụ huynh cùng trẻ trang
trí góc học tập, những việc làm nhỏ này sẽ kích thích hứng thú đến trường của
trẻ. Góc học tập có bàn ghế ngồi vừa cho trẻ, không gian thoáng mát; ánh sáng
phải đủ để đọc sách. Tủ đựng sách vở gọn gàng, có lịch học tập nghiêm túc.
Làm cho trẻ biết kiềm chế dần tính hiếu động, bột phát để chuyển thành tính kỷ
luật, nền nếp, chấp hành nội quy học tập.

16


2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Qua sự Chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1 bằng các biện pháp giúp trẻ
chuẩn bị sẵn sàng vào lớp 1 nêu ở trên. Tôi đã thu được những kết quả sau:
* Đối với trẻ:
Trẻ có kỹ
Trẻ tình
Trẻ có
Trẻ có
năng cần
Trẻ có thể
cảm và
Số trẻ
nhận thức Ngôn ngữ
thiết của
lực tốt
quan hệ xã
tốt
tốt
hoạt động
hội tốt
học tập
46
46/46 =
45/46 =
46/46 =
46/46 =

45/46 =
100%
97,8%
100%
100%
97,8%
- Các cháu trong lớp tôi đều khoẻ mạnh, da dẻ hồng hào, vận động nhanh
nhẹn, Kết quả khám sức khoẻ định kì cho thấy 100% trẻ phát triển thể lực bình
thường.
- Trẻ thông minh, nhanh nhẹn, mạnh dạn, hồn nhiên và đạt được yêu cầu
của độ tuổi thông qua kết quả khảo sát các môn học và đánh giá theo chuẩn phát
triển trẻ 5 tuổi. 97,8% trẻ đạt yêu cầu về kiến thức. - Ngôn ngữ của trẻ phát triển
rõ ràng, mạch lạc, dễ nghe, dễ hiểu đạt 100% theo chuẩn. - Phát huy và rèn
luyện cho trẻ rất nhiều đức tính tốt, hạn chế tính xấu.
- Trẻ biết được và đọc được 29 chữ cái, 100% trẻ đều rất yêu mến các cô
và rất thích được đi học lớp 1.
- Trẻ có nề nếp ăn, ngủ, vệ sinh, sinh hoạt tốt. Có ý thức tự phục vụ. Chấp
hành tốt các nội quy và quy định chung của trường của lớp. Trẻ có những kỹ
năng sống cần thiết.
- Trẻ mạnh dạn, tự tin, tích cực tham gia các phong trào văn nghệ thể dục
thể thao của trường của lớp.
- Trong hội thi “ Hội khỏe bé mầm non cấp trường” lớp tôi đạt giải nhất
- Trẻ nhanh chóng thích nghi với môi trường mới và có những phản xạ
phù hợp với môi trường mới.
- Trẻ có vốn từ phong phú, diễn đạt mạch lạc.
- Có các kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động học và viết: Ngồi đúng tư thế,
đọc sách, giở sách vở đúng hướng, cầm bút đúng cách, biết giúp đỡ cô kê bàn
ghế gọn gàng, cất dọn sách vở, đồ dùng đúng nơi quy định.
- 100% trẻ nắm chắc bảng chữ cái, phát âm chuẩn.
- Trẻ học tốt các kiến thức làm quen với các biểu tượng toán sơ đẳng: số

lượng, thời gian, hình khối, …
- Trẻ có hiểu biết về trường tiểu học: thích thú khi được tham quan tìm
hiểu về trường tiểu học
- Qua các tuyền truyền tư vấn và sự trao đổi vào các buổi họp phụ huynh
cũng giúp cho phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của việc chuẩn bị tâm thế sẵn
sàng cho trẻ vào lớp một là cấp bách và cần thiết với trẻ 5 tuổi nên cũng đã phối
hợp và giúp đỡ cho tôi rất nhiều.
17


* Hiệu quả đối với bản thân:
Hiểu được tầm quan trọng của việc rèn luyện nâng cao chuyên môn
nghiệp vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, biết lên kế hoạch đánh giá trẻ và
phát triển các lĩnh vực Phát triển thể chất, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình
cảm và quan hệ xã hội, phát triển nhận thức và hơn thế nữa là có trách nhiệm
hơn trong việc giúp trẻ có tâm thế, kiến thức vững vàng khi vào lớp 1, tạo được
niềm tin, sự tin tưởng của phụ huynh. Qua sang kiến kinh nghiệm tôi đã tạo cho
mình sự kết hợp chặt chẽ và giao tiếp tối hơn thong qua sự phối hợp với trường
tiểu học Đông Vệ 1
* Đối với Đồng nghiệp:
Tôi đã trao đổi một số biện pháp cần thiết mà tôi thấy có hiệu quả với
Đồng nghiệp trong các buổi sinh hoạt chuyên môn và phối hợp với nhau để hoàn
thành tốt nhiệm vụ. Nắm bắt được tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho trẻ vào
lớp 1 bao gồm cả việc hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt chuẩn trẻ 5 tuổi và trọng
trách của người giáo viên dạy lớp 5-6 tuổi. Cùng phối hợp với tôi tổ chức buổi
thăm quan trường tiểu học cho toàn bộ các cháu mẫu giáo 5-6 tuổi
* Đối với Phụ huynh
Phụ huynh hiểu được sự cần thiết để chuẩn bị cho con sẵn sàng vào lớp 1
không phải là cho con học trước chương trình của lớp 1 mà chuẩn bị cho con là
phát triển tốt các lĩnh vực Đức, Trí, Thể, mỹ phù hợp với khả năng nhận thức

của con em mình, tạo niềm tin và lòng mong mỏi được vào lớp 1 của con.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
* Kết luận
Từ những kết quả trên tôi đã rút ra được kinh nghiệm cho bản thân trong
việc chuẩn bị sẵn sàng cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 như sau:
- Để việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 giáo viên phải
nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa tuổi. Giáo viên có biện pháp, hình thức đúng
đắn trong quá trình giáo dục trẻ, và bảo đảm cho giáo viên không chỉ là cô giáo
mà còn là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ.
- Phải bám sát kế hoạch của lớp từ đầu năm và thực hiện đúng vào các chỉ
số của bộ chuẩn trẻ 5 tuổi.
- Nắm vững nội dung và tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho trẻ đến
trường phổ thông.
- Chuẩn bị cho trẻ có vốn tri thức, biểu tượng và kỹ năng thực hiện hoạt
động trí óc nhất định.
- Hình thành cho trẻ kỹ năng điều khiển hành vi của mình, biết điều khiển
hành động cử chỉ việc làm phù hợp với yêu cầu chung của xã hội, của gia đình,
của nhà trường, tập thể lớp.
- Hình thành những động cơ kích thích trẻ học tập, làm cho trẻ thích đi
học, muốn được học và xem đó là một công việc thích thú, hấp dẫn, quan trọng
cần phải làm.
- Hướng dẫn trẻ các kỹ năng vận động khéo léo đôi bàn tay.
18


- Giúp trẻ diễn đạt ngôn ngữ rõ ràng, mạch lạc.
- Chuẩn bị về mọi mặt như Thể lực, Tình cảm và quan hệ xã hội, chuẩn bị
ngôn ngữ và giao tiếp, chuẩn bị về mặt nhận thức và một thành phần giúp trẻ
tiếp cận với trường phổ thông đó là Chuẩn bị một số kỹ năng cần thiết của hoạt
động học tập và lòng mong muốn được đến trường tiểu học ở trẻ. Nhất là những

năng lực, kỹ năng như:
+ Năng lực cụ thể và trí nhớ tức thì
+ Năng lực định hướng trong không gian
+ Sự thuần thục của vận động bàn tay
+ Tính chủ động của sự chú ý và ghi nhớ,
+ Tính tự lập, mạnh dạn, tự tin…
- Phối kết hợp với trường tiểu học và giới thiệu cho trẻ những giáo viên
dạy lớp 1, những đồ dung học tập ở lớp 1 cho trẻ làm quen.
- Để làm được điều này thì việc phối hợp của phụ huynh là rất cần thiết vì
vậy cần có kế hoạch tuyên truyền với phụ huynh.
* Kiến nghị
Qua sáng kiến kinh nghiệm này tôi vẫn mong muốn mình giúp sức nhiều
hơn nữa, nâng cao các biện pháp hơn nữa để giúp trẻ vững vàng bước vào lớp 1
vì vậy tôi xin Kiến nghị với ban Giám Hiệu trường Mầm non Đông vệ tiếp tục
phân công tôi dạy lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi để tôi tiếp tục ứng dụng các biện pháp
và có cơ hội để nâng cao các biện pháp hơn nữa.
Nhà trường đẩy mạnh công tác Xã hội hóa giáo dục để bổ sung thêm cơ
sở vật chất, trang thiết bị dạy học tạo điều kiện để giáo viên nâng cao chuyên
môn nghiệp vụ, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Trên đây là một số biện pháp trong việc giúp trẻ lớp Lá 2 trường mầm non
Đông Vệ chuẩn bị sẵn sàng bước vào lớp 1. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện
không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót.
Tôi rất mong nhận được sự giúp đỡ, nhận xét và góp ý của Hội đồng khoa
học trường và các cấp.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh hoá, ngày 12 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết không sao chép nội dung của

người khác.
Người viết sáng kiến

Trần Thị Quý

19


20