Chuyên đề tế bào 2

Tại sao cần chất tín hiệu thứ 2
•
cAMP có 2 ưu điểm:
1. Khuếch đại tín hiệu: Sự liên kết của ligand vào thụ
thể dẫn đến tổng hợp nhiều phân tử cAMP, hoạt
hóa được nhiều phân tử PKA
2. Tốc độ - một lượng đáng kể phân tử cAMP được
tạo thành trong vòng 20s
Protein kết nối tăng hiệu quả truyền tin
(chất truyền tin thứ hai)
Thụ thể
Protein
kết nối
Kinase 1
Kinase 2
Kinase 3
Sự khuếch đại tín hiệu
•
Movie: signal amplification
Giãn đồng tử
Ức chế chảy
nước mắt
Ức chế tạo
nước bọt
Kích thích tạo
glucose ở gan
Giãn
đường thở
Tăng nhịp
tim
Kích thích

tiết mồ hôi
Thắt mạch
máu ở da
Caffein
Bảo vệ tế bào thần kinh bằng cách ức chế hoạt động và bằng
cách tăng lượng máu tới não
Caffein cạnh tranh bám vào thụ thể adenosine, gây tỉnh táo
Caffein cạnh tranh bám vào enzyme phosphodiesterase, tăng
cAMP, tăng nhip đập của tim
Heroin, morphine
Trong tế bào thần kinh tồn tại receptor cho các chất gây giảm
đau trong cơ thể
Các chất gây nghiện bám vào thụ thể opiate, làm giảm sự giải
phóng của GAB
GABA làm giảm sự giải phóng dopamin
Tăng giải phóng dopamin, tăng cảm giác dễ chịu
Tác động của heroin
•
Movie: dopamine heroin
Cocain
•
Ức chế sự tái hấp thụ các chất dẫn truyền thần kinh
(dopamin, serotonin), làm tăng con đường truyền tín
hiệu bởi các chất này, làm cho người dùng có cảm giác
tự tin và đầy sức sống
Ecstasy
•
Tăng cường hiệu quả của dopamin và
norepinephrine
•

Tăng cường sự có mặt serotonin ở khe synap
vì ức chế quá trình tái hấp thụ serotonin
•
Movie: Serotonin-Ecstasy
Đáp ứng của tế bào đối với phân tử tín hiệu
phụ thuộc vào hệ protein của nó
•
1 hoocmon gây các đáp ứng khác nhau ở các loại tế
bào khác nhau
•
Mỗi một loại tế bào biểu hiện các nhóm gen khác nhau
•
Có thể gây ảnh hưởng đến đáp ứng của tế bào bởi rất
nhiều con đường: thụ thể không biểu hiện, các thụ thể
khác nhau cho cùng 1 tín hiệu, ái lực của thụ thể với
tín hiệu khác nhau, con đường truyền tín hiệu khác
nhau
Đáp ứng Đáp ứng
Đáp ứng Đáp ứng
Đáp ứng
A
B
C
A
B
C
D
E
A
B

C
F
G
SỐNG
PHÂN CHIA
BIỆT HÓA
CHẾT
Đáp ứng của tế bào phụ thuộc nhiều tín hiệu
ngoại bào
Câu hỏi đánh giá
1. Chuỗi phosphoryl hóa liên quan đến một loạt các protein kinase có lợi cho
quá trình truyền tin vì
a) Có tính đặc trưng loài
b) Gây đáp ứng giống nhau
c) Khuếch đại tín hiệu nhiều lần
d) Trung hòa tác động bất lợi của phosphatase
2. Chất tín hiệu liên kết vào thụ thể nào để dẫn tới sự thay đổi phân bố ion ở 2
phía của màng sinh chất
a) Thu thể tyrosine-kinase
b) Thụ thể kết cặp G-protein
c) Thụ thể bên trong tế bào
d) Kênh ion đóng mở bởi chất gắn
Câu hỏi đánh giá
3. Nhìn chung, sự phosphoryl hóa thường liên quan đến các hiện tượng sau
trừ :
a) Điều hòa phiên mã bởi các phân tử tín hiệu ngoại bào
b) Hoạt hóa enzym
c) Hoạt hóa các thụ thể kết cặp G-protein
d) Hoạt hóa các thụ thể tyrosine kinase
e) Hoạt hóa các phân tử protein kinase

4. Điều gì đã gợi ý Sutherland về sự có mặt của chất tín hiệu trung gian
a) Epinephrine là một chất gắn/ligand
b) Sự phân giải glycogen chỉ xuất hiện khi epinephrine được bổ sung vào dịch
chứa tế bào nguyên vẹn
c) Sự phân giải glycogen chỉ xuất hiện khi epinephrine và glycogen
phosphorylase được bổ sung đồng thời
d) Epinephrine có tác động khác nhau lên các tế bào khác nhau
Câu hỏi đánh giá
5. Các phân tử tín hiệu tan trong lipit, như testosterone, có thể vượt qua màng
của tất cả các tế bà, nhưng chỉ ảnh hưởng đến tế bào đích vì:
a) ở tế bào đích tồn tại đoạn ADN phù hợp
b) Các thụ thể bên trong tế bào chỉ có ở tế bào đích
c) Chỉ có tế bào đích mới có các enzym trong bào tương có thể truyền tải tín
hiệu
d) Chỉ ở tế bào đích, testosterone mới có thể khởi đầu chuỗi phosphoryl hóa
dẫn đến hoạt hóa các yếu tố phiên mã
6. Hoocmon steroid liên kết với :
a)thụ thể cacbohydrate ở màng của tế bào đích
b)thụ thể cacbohydrate ở tế bào chất của tế bào đích
c)thụ thể protein ở màng tế bào của tế bào đích
d)thụ thể protein ở tế bào chất của tế bào đích
e)thụ thể protein ở tế bào chất hay nhân của tế bào đich
Câu hỏi đánh giá
7. Phức hệ hoocmon steroid – thụ thể liên kết với:
a) vùng điều hòa ở ADN
b) vùng điều hòa ở mARN
c) vùng điều hòa ở protein
d) ribosome để kích thích dịch mã
e) màng tế bào để tăng tính thấm của màng
8 Phương thức hoạt động của hoocmon steroid liên quan tới:

a)Chất truyền tin thứ 2
b)Biến đổi hoạt tính
c)Kích thích sự sao chép ADN
d)Kích thích sự phiên âm tạo mARN
e)ức chế tổng hợp protein
Câu hỏi đánh giá
9 Ở người bình thường, sau mỗi bữa ăn, insulin được tiết ra sẽ làm cho
đường huyết:
a) tăng lên nhiều so với trạng thái bình thường
b) trở về trạng thái bình
c) giảm hơn nhiều so với trạng thái bình thường
d) được biến đổi thành protein
10. Ở người bị tiểu đường typ 1, giá trị đường huyết duy trì ở trạng thái cao
vì:
a)quá nhiều insulin được giải phóng
b)protein được biến đổi thành glucose
c)insulin không được giải phóng
d)thận không hoạt động