Chuyên đề GD bảo vệ môi trường tích hợp trong môn Đạo đức

1
Bộ giáo dục và đào tạo
Giáo dục bảo vệ môi trường
qua các môn học
cấp tiểu học
TP Đà Nẵng, 10 - 12 tháng 6 năm 2008
2
tÝch hîp Gi¸o Dôc BVMT
trong m«n ®¹o ®øc
3
Phần I. những vấn đề chung
A. Mục tiêu cần đạt
1. Người học cần biết và hiểu
- Mục tiêu, nội dung giáo dục bảo vệ môi
trường của môn học/hoạt động
- Phương pháp và hình thức dạy học tích
hợp giáo dục BVMT của môn học/HĐ.
- Cách khai thác nội dung và soạn bài/tcHĐ
để dạy học tích hợp giáo dục BVMT của
môn học/HĐ.
4
Những vấn đề chung
2. Người học có khả năng
- Phân tích nội dung, chương trình môn học,
từ đó xác định được các bài có khả năng lồng
ghép, tích hợp giáo dục BVMT của môn học.
- Soạn bài và dạy học (môn học) theo hướng
lồng ghép, tích hợp giáo dục BVMT.
- Tích cực thực hiện dạy học lồng ghép, tích
hợp giáo dục BVMT vào môn học.
5

Những vấn đề chung
B. Một số kiến thức về môi trường và gd BVMT
I. Khái niệm về môi trường
Hoạt động 1
Căn cứ vào kinh nghiệm và kiến thức về môi trường, các
thông tin về môi trường trên các phương tiện thông tin
mà bạn biết, hãy thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi
sau:
1/ Môi trường là gì?
2/ Thế nào là môi trường sống, môi trường tự nhiên và môi
trường xã hội?
6
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Phản hồi HĐ 1:
- Môi trường bao gồm tất cả Các yếu tố xung
quanh sinh vật, có tác động trực tiếp, gián tiếp
hoặc tác động qua lại tới sự tồn tại, sinh trưởng,
phát triển và những hoạt động của sinh vật.
-
Môi trường là tập hợp các điều kiện bên ngoài
mà sinh vật tồn tại trong đó.
-
Môi trường của con người bao gồm các lĩnh vực
tự nhiên, xã hội, công nghệ, kinh tế, chính trị,
đạo đức, văn hoá, lịch sử và mĩ học
7
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Phản hồi HĐ 1:

Môi trường sống của con người là tất ca các nhân
tố tự nhiên, xã hội cần thiết cho sự sống, san xuất
của con người như tài nguyên thiên nhiên, không
khí, đất, nước, ánh sáng, quan hệ xã hội...

Môi trường tự nhiên bao gồm các yếu tố thiên nhiên
như vật lí, hoá học, sinh học, tồn tại ngoài ý muốn
của con người. Như: ánh sáng mặt trời, núi, rừng,
đất và nước,...Nó cung cấp cho con người các loại
tài nguyên, khoáng san phục vụ cho san xuất và đời
sống.
8
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Phản hồi HĐ 1:
MT xã hội là tổng thể các mối quan
hệ giưa con người với con người, là các
luật lệ, thể chế, quy định, hướng các
hoạt động của con người theo một
khuôn khổ nhất định, tạo thuận lợi cho
sự phát triển cuộc sống của con người.
9
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT

Hoạt động 2
Bằng kinh nghiệm và dựa vào các thông tin đã
biết, bạn hãy trao đổi trong nhóm và cho
biết:
Vai trò, chức năng chủ yếu của môi trường?

Cú th mụ t bng s
10
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Phản hồi HĐ 2:
Môi trường có 4 chức năng chủ yếu:
1. Cung cấp không gian sinh sống cho con người
2. Cung cấp các nguồn tài nguyên cần thiết phục vụ
cho đời sống và sản xuất của con người.
3. Là nơi chứa đựng và phân huỷ các phế thải do con
người tạo ra.
4. Lưu trữ và cung cấp thông tin
11
Chức năng chủ yếu
của môI trường
MôI trường
Không gian sống
của con người
Lưu trữ và cung cấp
Các nguồn thông tin
Chứa đựng các phế thải
Do con người tạo ra
Chứa đựng các nguồn
Tài nguyên thiên nhiên
12
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Hoạt động 3
Bằng kinh nghiệm và qua các tài liệu, qua các
phương tiện thông tin, bạn hãy thảo luận trong

nhóm trả lời các câu hỏi sau:
- Thế nào là ô nhiễm môi trường ?
- Mô tả khái quát và cho ví dụ cụ thể về tình
trạng môi trường của thế giới và của Việt
Nam. Nguyên nhân của tình trạng đó?
13
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Phản hồi cho HĐ 3

Ô nhiễm môi trường
-
Hiểu đơn giản là làm bẩn, làm thoái hoá môi trư
ờng sống.
-
Là sự làm biến đổi theo hướng tiêu cực toàn thể
hay một phần môi trường bằng những chất gây
tác hại.
-
Sự biến đổi môi trường đó ảnh hưởng trực tiếp
hay gián tiếp tới đời sống con người và sinh vật,
gây tác hại cho nông nghiệp, công nghiệp và làm
giảm chất lượng cuộc sống của con người.
14
Một số kiến thức về môI trường
và Giáo Dục BVMT
Phản hồi cho HĐ 3
-
Nguyên nhân của nạn ô nhiễm môi trường là do các
chất thải trong sinh hoạt hàng ngày và hoạt động kinh

tế của con người, từ trồng trọt, chăn nuôi đến các hoạt
động công nghiệp, chiến tranh và công nghệ quốc
phòng...
-
Nguyên nhân cơ bản là sự thiếu hiểu biết về MT của
con người.
- Một số thông tin về ô nhiễm môi trường:

15
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học
II. Khái niệm về GD bảo vệ môi trường
Hoạt động 4
Bằng sự hiểu biết và qua các phương tiện thông tin,
bạn hãy suy nghĩ và trao đổi trong nhóm về
các vấn đề sau:
1. Thế nào là giáo dục bảo vệ môi trường?
2. Vì sao phải giáo dục bảo vệ môi trường?
16
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học

Phản hồi hoạt động 4
1. GDBVMT là một quá trình (thông qua các HĐ
giáo dục chính quy và không chính quy) hình
thành và phát triển ở người học sự hiểu biết, kĩ
năng, giá trị và quan tâm tới những vấn đề về MT,
tạo điều kiện cho họ tham gia vào phát triển một
xã hội bền vững về sinh thái.
- GDBVMT là một quá trình lâu dài, cần được bắt

đầu từ mẫu giáo và được tiếp tục ở phổ thông cũng
như sau này.
17
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học

Mục đích của GDBVMT: Làm cho các cá
nhân và các cộng đồng hiểu được ban chất phức
tạp của môi trường tự nhiên và môi trường nhân
tạo, là kết qua tương tác của nhiều nhân tố sinh
học, lí học, xã hội, kinh tế và van hóa ; đem lại
cho họ kiến thức, nhận thức về giá trị, thái độ và
kĩ nang thực hành để họ tham gia một cách có
trách nhiệm và hiệu qua trong phòng ngừa và
giai quyết các vấn đề MT và quan lý chất lượng
môi trường.
18
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học

Phản hồi hoạt động 4
- GDBVMT nhằm giúp mọi người có sự hiểu biết
về MT và sự nhạy cảm về MT cùng với các vấn
đề của nó (nhận thức); Những khái niệm cơ bản
về MT và bảo vệ MT (kiến thức); Tình cảm,
mối quan tâm cải thiện và BVMT(thái độ,hành
vi); những kĩ năng giải quyết, thuyết phục mọi
người cùng tham gia(KN);
19
Giáo Dục BVMT

trong trường tiểu học

Phản hồi hoạt động 4
Theo số liệu thống kê đầu năm 2008 cả nước hiên nay
có gần 7 triệu học sinh tiểu học, khoảng 323.506 gv
tiểu học với gần 15.028 trường tiểu học.
Tiểu học là cấp học nền tảng, là cơ sở ban đầu rất
quan trọng trong việc đào tạo các em trở thành các
công dân tốt cho đất nước.
GDBVMT nhằm làm cho các em hiểu rõ sự cần thiết
phải BVMT, hình thành và phát triển ở các em thói
quen, hành vi ứng xử văn minh, lịch sự và thân
thiện với môi trường.
Bồi dưỡng các em tình yêu thiên nhiên, hình thành
thói quen kĩ năng sống BVMT.
20
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học

Phản hồi hoạt động 4
- Sự thiếu hiểu biết của con người là một trong các
nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm và suy thoái môi
trường. Vì vậy, cần phải làm cho mọi người hiểu về
môi trường, tầm quan trọng của môi trường và làm thế
nào để BVMT. Do đó, cần phải tiến hành GD BVMT
cho mọi người nói chung và tiến hành GDBVMT
trong nhà trường tiểu học nói riêng.
21
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học

Hoạt động 5
Dựa trên những kiến thức cơ bản về môi trư
ờng và GDBVMT, những kinh nghiệm dạy học
về BVMT qua môn học ở tiểu học, bạn hãy thực
hiện các nhiệm vụ sau:
1. Xác định mục tiêu GDBVMT trong trường tiểu
học.
2. Đề xuất cách thức đưa nội dung GDBVMT
vào trường TH
22
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học
phản hồi hoạt động 5
1. Mục tiêu GDBVMT trong trường tiểu học
Giáo dục BVMT cho học sinh tiểu học nhằm:

Làm cho HS bước đầu biết và hiểu:
- Các thành phần môi trường và quan hệ giữa chúng:
Đất, nước, không khí, ánh sáng, động vật, thực vật.
- Mối quan hệ giữa con người và các thành phần môi trư
ờng.
- Ô nhiễm môi trường.
- Biện pháp bảo vệ môi trường xung quanh (nhà ở, trư
ờng, lớp học, thôn xóm, bản làng, phố phường,...).
23
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học
phản hồi hoạt động 5

HS bước đầu có khả năng:

- Tham gia các hoạt động BVMT phù hợp với lứa tuổi
( trồng, chăm sóc, bảo vệ cây ; làm cho MT xanh,
sạch, đẹp...).
- Sống hoà hợp, gần gũi, thân thiện với tự nhiên
- Sống tiết kiệm, ngăn nắp, vệ sinh, chia sẻ, hợp tác.
- Yêu quý thiên nhiên, gia đình, trường lớp, quê hương,
đất nước,
- Thân thiện với môi trường,
- Quan tâm đến môi trường xung quanh.
24
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học

Phản hồi hoạt động 5
- Để thực hiện mục tiêu GDBVMT ở cấp tiểu học
cần tích hợp, lồng ghép nội dung GDBVMT vào
các môn học ở tiểu học.
- Thực hiện GDBVMT thông qua các hoạt động
Giáo dục NGLL ở tiểu học.
- Quan tâm đến môi trường địa phương, thiết thực
góp phần cải thiện MT địa phương, tạo thói
quen ứng xử thân thiện với MT.
25
Giáo Dục BVMT
trong trường tiểu học
Tích hợp, lồng ghép giáo dục BVMT vào các môn
học cấp tiểu học có 3 mức độ: Mức độ toàn phần,
mức độ bộ phận và mức độ liên hệ.

Mức độ toàn phần: Khi mục tiêu, nội dung của bài

phù hợp hoàn toàn với mục tiêu, nội dung của giáo
dục BVMT.

Mức độ bộ phận: Khi chỉ có một bộ phận bài học có
mục tiêu, nội dung phù hợp với giáo dục BVMT.

Mức độ liên hệ: Khi mục tiêu, nội dung của bài có
điều kiện liên hệ một cách lô gic với nội dung giáo
dục BVMT.