Tải bản đầy đủ (.doc) (24 trang)

HINHHOC9 CII

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (219.53 KB, 24 trang )

**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 26
Tiết thứ : 19 Tuần : 10 Ngày soạn :
Tên bài giảng : Đ1 - NHắC LạI Và Bổ SUNG CáC KHáI NIệM Về HàM Số
Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần :
- Nắm các khái niệm về "hàm số". "biến số", cách cho một hàm số bằng bảng
và công thức, cách viết một hàm số, giá trị của hàm số y = f(x) tại x
0
đợc ký hiệu f(x
0
)
- Đồ thị hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị t-
ơng ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ .
- Bớc đầu nắm đợc khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trên R
- HS tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trớc biến số, biết biểu diễn
các cặp số (x ; y) trên mặt phẳng toạ độ , biết vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax .
Chuẩn bị :
- GV chuẩn bị bảng phụ có ghi trớc hệ trục toạ độ Oxy , bảng số liệu nh ?3
SGK
Nội dung và các hoạt động trên lớp :
Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .
Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi : Hãy phát biểu lại khái niệm hàm số mà các em đã học ở lớp 7 .
Phần hớng dẫn của thầy giáo
và hoạt động học sinh
Phần nội dung
cần ghi nhớ
Hoạt động 3 : Khái niệm hàm số
- GV cho HS ôn tập lại các khái niệm về hàm số bằng
cách đặt các câu hỏi sau :
- Khi nào đại lợng y đợc gọi là hàm số của
đại lợng thay đổi x?


- Em hiểu nh thế nào về các ký hiệu
y=f(x), y=g(x) ?
- Hàm số có thể cho bằng những cách
nào ?
- HS nghiên cứu ví dụ 1a; 1b SGK tr 42
- GV giới thiệu ở ví dụ 1a y là hàm số của
x đợc cho bằng bảng , ở ví dụ 1b hàm số đợc cho
bằng công thức
- VD 1b biểu thức 2x xác định với mọi giá
trị của x Hàm số y=2x+3 biến số x có thể
lấy các giá trị tùy ý, vì sao?
- Hàm số y=
x
4
biến số x có thể lấy các
giá trị nào ? vì sao ? Hỏi tơng tự với hàm số y=
1

x
?
- GV :công thức y=2x còn có thể viết
y=f(x)=2x
- Thế nào là hàm hằng ? cho ví dụ
1-Khái niệm về hàm số:(SGK)
Hàm số có thể đợc cho bằng
bảng hoặc công thức .
x 1 2 3 4
y 2 4 6 8
- y=2x
- Khi hàm số đợc cho bằng

công thức y=f(x) ta hiểu rằng
biến số x chỉ lấy những giá trị
mà tại đó f(x) xác định .
VD: Hàm số y=2x+3xác định
với mọi giá trị của biến x .
Khi x thay đổi mà y luôn nhận
một giá trị không đổi thì hàm
số y đợc gọi là hàm hằng .

**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 27
- Các ký hiệu f(0), f(-1), ...,f(a) nói lên
điều gì ?
- HS làm ?1 Làm thế nào để tính giá trị của
hàm số y=f(x) tại một điểm cho trớc .
Hoạt động 4 : Đồ thị hàm số
- GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị để cho
HS làm bài tập ?2
- Gọi 2 HS lên bảng, mỗi học sinh làm một
câu . các HS còn lại làm bài vào vở .
- GV giới thiệu khái niệm đồ thị của hàm
số y=f(x) sau khi đã sửa bài tập và lấy kết quả bài
tập ?2 để minh hoạ ?
2) Đồ thị của hàm số
Đồ thị của hàm số y=f(x) là
tập hợp tất cả các điểm biểu
diễn các cặp giá trị tơng ứng
(x; f(x)) trên mặt phẳng tọa độ
Hoạt động 5 : Hàm số đồng biến , nghịch biến
- GV dùng bảng kẻ sẵn đã chuẩn bị để HS
làm bài tập ?3 và trả lời các câu hỏi sau :

- Biểu thức 2x+1 xác định với những giá trị
nào của x ?
- Hãy nhận xét : Khi x tăng dần thì các giá
trị tơng ứng của y=2x+1 tăng hay giảm ? GV giới
thiệu hàm số y=2x+1 đồng biến trên tập R .
- Tơng tự câu hỏi trên với hàm số y=-2x+1.
GV giới thiệu hàm số y=-2x+1 nghịch biến trong R
- GV cho HS đọc phần tổng quát trang 44
SGK và bày cách nhớ bằng hình ảnh khái niệm này .
3) Hàm số đồng biến, nghịch
biến.
Với x
1
và x
2
bất kỳ thuộc R :
Nếu x
1
< x
2
mà f(x
1
) < f(x
2
)
thì hàm số y = f(x) đồng biến
trên R .
Nếu x
1
< x

2
mà f(x
1
) > f(x
2
)
thì hàm số y = f(x) nghịch
biến trên R .
Hoạt động 6 : Củng cố
- Học sinh làm bài tập 1 theo nhóm trong lúc giáo viên chuẩn bị bảng ở bài
tập 2 để học sinh tính toán các giá trị tơng ứng và giải tiếp bài tập 2 .
- Đồ thị hàm số y = ax là gì ? Cách vẽ nh thế nào ?
Hoạt động 7 : Dặn dò
- GV hớng dẫn về nhà làm bài tập 3 .
- HS tự làm các bài tập 4,5,6 SGK để tiết sau Luyện tập .

**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 28
Tiết thứ : 20 Tuần 10 Ngày soạn :
Tên bài giảng : LUYệN TậP
Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần :
- Rèn kỹ năng tính toán giá trị của hàm số, kỹ năng vẽ đồ thị hàm số, kỹ năng
đọc đồ thị
- Củng cố các khái niệm hàm số,đồ thị của hàm số, hàm số đồng biến, nghịch
biến trên R
Chuẩn bị :
- GV chuẩn bị các bảng phụ (có ô lới) và kẻ sẵn các hệ trục toạ độ Oxy .
- GV chuẩn bị bảng phụ đã vẽ trớc Hình 4 SGK và số liệu trong bài tập số 6
Nội dung và các hoạt động trên lớp :
Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .
Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi 1 : Hãy nêu khái niệm hàm số, cho một ví dụ về hàm số cho bằng một công thức .
Giải bài tập số 3 SGK
Câu hỏi 2 :Hãy điền vào chỗ(.....) cho thích hợp
Cho hàm số y=f(x) xác định

x

R
- Nếu giá trị của x.....mà giá trị tơng ứng f(x).....thì hàm số y=f(x) đợc gọi là.......trên R
- Nếu giá trị của x.....mà giá trị tơng ứng của f(x).....thì hàm số y=f(x) đợc gọi là.......trên R
Phần hớng dẫn của thầy giáo
và hoạt động học sinh
Phần nội dung
cần ghi nhớ
Hoạt động 3 : Luyện tập vẽ đồ thị
Bài tập 4 :
- GV dùng bảng phụ để có
hình 6 SGK và yêu cầu HS trả lời các
câu hỏi sau :
- Hình 6 nêu lên đồ thị của
hàm số nào? . Muốn vẽ đồ thị của hàm
số này ta phải làm gì ? Nêu cách xác
đinh độ dài
3
- Com pa và thớc thẳng đợc
sử dụng với mục đích gì trong ví dụ
này ?
- GV gọi một học sinh trình
Bài tập 4 :
Bài giải :

-Vẽ hình vuông cạnh 1 đơn vị; đỉnh O đờng
chéo OB có độ dài
2
- Trên tia Ox đặt điểm C sao cho OC=OB=
2


3
2
1
A
B D
1 C x
E
y
0
**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 29
bày lại các bớc vẽ đồ thị y=
3
x
- Vẽ hình chữ nhật có một đỉnh là O ;cạnh
OC=
2
;cạnh CD=1

đờng chéo OD=
3
-Trên tia Oy đặt điểm E sao choOE=OD=
3
Xác định điểm A(1;

3
)
-Vẽ đờng thẳng OA, đó là đồ thị hàm số y=
3
x
Bài tập 5 : (hình 5 SGK)
a) Đồ thị hàm số y = ax có dạng gì ?
đặc điểm ? Muốn vẽ đồ thị hàm số dạng
y = ax ta làm nh thế nào ?
b) Các điểm A và B có tung độ bằng
mấy? Làm thế nào để tính đợc hoành độ
tơng ứng của A và B ?
Bài tập 5 : (Hình 5 SGK)
a) HS tự giải
b) y
A
= y
B
= 4 ( vì A và B nằm trên đt y =
4) . Vì A nằm trên đt y = 2x nên
2
2
y
x
A
A
==
. Do đó A(2;4) . Tơng tự
B(4;4)
Ta tính đợc AB =2; OA=

20
;OB=
32
nên
chu vi OAB bằng 2+
20
+
32
12,13 cm
và diện tích OAB bằng
)cm(44.2.
2
1
2
=
Hoạt động 4 :Luyện tập tính giá trị của hàm số, xét tính biến thiên
Bài tập 6 :
a) Muốn tính giá trị của hàm số y=f(x)
tại điểm x = a ta làm nh thế nào ? GV
dùng bảng số liệu đặt sẵn và yêu cầu HS
tính theo nhóm (mỗi nhóm 3 cột) . Một
HS khá giỏi lên bảng tính và các nhóm
đối chiếu kết quả .
b) HS nhận xét giá trị tơng ứng của hai
hàm số khi x lấy cùng một giá trị .( có
thể cho HS làm phép trừ nếu khôngphát
hiện đợc)
Bài tập 7 :
- Muốn nhận biết một hàm số là đồng biến
hay nghịch biến trong R ta chứng minh nh

thế nào ? GV hớng dẫn HS làm bài tập 7
SGK
Bài tập 6 :
a)
X
-2,5
-2,25
-1,5
-1
0
1
1,5
2,25
2,5
y=0,5x
-1,25
-1,125
-0,75
-0,5
0
0,5
0,75
1,125
1,25
y=0,5x+2
0,75
0,875
1,25
1,5
2

2,5
2,75
3,125
3,25
b) Khi biến x lấy cùngmột giá trị thì gái trị t-
ơng ứng của hàm số y=0,5x + 2 luôn lớn hơn
giá trị tơng ứng của hàm số y=0,5x+2
Bài tập 7 :
Ta có f(x
1
)-f(x
2
) = 3x
1
- 3x
2
=3(x
1
- x
2
)
Mà x
1
< x
2
hay x
1
- x
2
< 0 nên f(x

1
)-f(x
2
) <0
Do đó hàm số y = f(x) = 3x đồng biến trên R
Hoạt động 5 :Dặn dò
- HS ôn lại các khái niệm về hàm số , tính biến thiên của hàm số trên R, cách
vẽ đồ thị hàm số y = ax, cách tính f(a) của hàm số y =f(x) .
- Hoàn thiện các bài tập đã hớng dẫn .
- Chuẩn bị bài sau : Hàm số bậc nhất .

**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 30
Tiết thứ : 21 Tuần : 11 Ngày soạn :
Tên bài giảng : Đ2
-
hàm số bậc nhất
Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần:
- Nắm vững kiến thức về hàm số bậc nhất là hàm số có dạng y= ax+b(a

0),
hàm số bậc nhất đợc xác định với mọi giá trị thực của x và nắm đợc tính chất biến thiên
của hàm số bậc nhất .
- Hiểu đợc cách chứng minh hàm số bậc nhất cụ thể đồng biến, nghịch biến .
Chuẩn bị:
- GV chuẩn bị hai bảng phụ : một đã ghi đề bài bài toán , một đã ghi các số liệu cần
thiết để tính kết quả ở bài tập ?2
Nội dung và các hoạt động trên lớp :
Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .
Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi 1 : Nêu khái niệm hàm số . Hãy cho 1 ví dụ về hàm số đợc cho bởi công thức?

Câu hỏi 2 : Hãy điền vào chỗ (.........) để đợc một mệnh đề đúng .
Cho hàm số y=f(x) xác định với mọi x thuộc R, với mọi x
1
,x
2
bất kì thuộc R.
- Nếu x
1
<x
2
mà f(x
1
) < f(x
2
) thì hàm số y = f(x)........... trên R
- Nếu x
1
<x
2
mà f(x
1
) > f(x
2
) thì hàm số y = f(x)........... trên R
Phần hớng dẫn của thầy giáo
và hoạt động học sinh
Phần nội dung
cần ghi nhớ
Hoạt động 3 : Khái niệm về hàm số bậc nhất
- GV cho học sinh đọc bài toán đã chuẩn bị trên

bảng phụ .
- GV vẽ sơ đồ chuyển động nh SGK và hớng dẫn
học sinh .?1
- Điền vào chỗ trống (....) cho đúng .
- Sau một giờ ô tô đi đợc :.......
- Sau t giờ ô tô đi đợc :.......
- Sau t giờ ô tô cách trung tâm Hà Nội là S=......
- Học sinh làm ?2
- GV gọi học sinh đọc kết quả, GV ghi kết quả
lên bảng phụ đã chuẩn bị sẵn .
- HS giải thích vì sao đại lợng s là hàm số của t ?
- Nếu thay s bằng chữ y, t bởi chữ x ta có công
thức hàm số quen thuộc y= 50x+8. Nếu thay 50
bởi a và 8 bởi b thì ta có y= ax+b (a

0) là hàm
số bậc nhất .
- HS nêu định nghĩa hàm số bậc nhất ?
- Các hàm số sau có phải là hàm số bậc nhất
1) Khái niệm về hàm số bậc nhất :
TTHN BXe Huế

8km
b) Định nghĩa : Hàm số bậc nhất là hàm
số đợc cho bởi công thức y = ax +b ,
trong đó a,b là các số cho trớc và a 0
-Chú ý : Khi b=0 hàm số có dạng y=ax
Ví dụ : y=1-5x ,y=
x
2

1
là các hàm số
bậc nhất

**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 31
không ? Vì sao ? a) y=1-5x b) y=
x
1
+ 4
c) y=
2
1
x d) y=2x
2
+ 3 e) y= mx+2 f) y=0x +7
Hoạt động 4 : Tính chất
- GV hớng dẫn HS xét ví dụ nêu ở SGK
- Hàm số y=-3x+1 có phải là hàm số bậc nhất
không? Vì sao? Nó đợc xác định với những giá trị
nào của x?
- Tơng tự bài tập 7, GV hớng dẫn HS chứng minh
hàm số y=-3x+1 nghịch biến trên R
- HS làm ?3 bằng cách sửa lại bài giải của ví dụ .
- Có chú ý gì về dấu của hệ số a với tính biến
thiên của các hàm số đã nêu.
- HS nêu tổng quát về tính biến thiên của hàm số
bậc nhất
- HS làm bài tập ?4 . Thử hỏi tính biến thiên của
các hàm số bậc nhất trong phần cuối hoạt động 3.
2) Tính chất :

Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với
mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất
sau :
a) Đồng biến trên R khi a > 0 .
b) Nghịch biến trên R khi a < 0 .
Hoạt động 5 : Củng cố
- HS làm bài tập 8 theo nhóm rồi đối chiếu kết quả lẫn nhau .
- HS làm bài tập số 9 ( chú ý đến điều kiện a 0)
Hoạt động 6 :Dặn dò
- Nắm vững định nghĩa , tính chất hàm số bậc nhất
- Bài tập về nhà 10,11,12,13,14 .
- Tiết sau : Luyện tập .


**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 32
Tiết thứ : 22 Tuần :11 Ngày soạn :
Tên bài giảng : luyện tập

Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần:
- Củng cố định nghĩa và tính chất của hàm số bậc nhất .
- Rèn kỹ năng nhận dạng hàm số bậc nhất, xác định các hệ số a và b, kỹ năng áp dụng
tính chất hàm số bậc nhất và biểu diễn điểm trên mặt phẳng tọa độ
Chuẩn bị :
- GV chuẩn bị bảng phụ (có ô lới) vẽ sẵn hệ trục toạ độ để làm bài tập 11
Nội dung và các hoạt động trên lớp :
Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh
Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi : Nêu định nghĩa và tính chất của hàm số bậc nhất - Cho hàm số y=(m+3)x. Tìm m
để hàm số đó là hàm số bậc nhất . Lúc đó hàm số đó đồng biến , nghịch biến với giá trị m
nh thế nào ?

Phần hớng dẫn của thầy giáo
và hoạt động học sinh
Phần nội dung
cần ghi nhớ
Hoạt động 3 :Luyện tập với hàm số bậc nhất
Bài tập 10 :
- HS vẽ hìnhvà thiết lập độ dài của các cạnh
hình chữ nhật còn lại theo x .
- HS dùng công thức tính chu vi để thiết lập
mối quan hệ giữa y và x
Bài tập 12 :
- Muốn tìm a ta làm nh thế nào ? GV hớng
dẫn cho HS thế các giá trị của x và y vào hàm
số để tìm a
Bài tập 13 :
- GV hớng dẫn HS biến đổi đẻ mỗi hàm số
có dạng y = ax + b, xác định hệ số a và b rồi
tìm điều kiện để a 0 và chú ý thêm điều
kiện để các hệ số đó có nghĩa .
Bài tập 10 :
Sau khi bớt , chiều dài, chiều rộng hình chữ
nhật mới là: 30-x (cm) và 20-x (cm).
Chu vi hình chữ nhật mới là:
y=2
[ ]
)20()30( xx
+
= 2
[ ]
x250


=-4x
+100
Bài tập 12 :
-Thay x=1;y=2,5 vào hàm số y=ax+3 ta đợc
2,5= a.1+3

a= -0.5
Bài tập 13 :
a) Ta có
( )
m5xm51xm5y
==

nên để hàm số này là hàm số bậc nhất thì
m5
0 và 5-m0 tức là m<5

x
20
(cm)
x 30 cm
**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 33
b) Để
5,3x
1m
1m
y
+


+
=
là hàm số bậc nhất thì
m+10 và m-10 tức là m 1
Hoạt động 4 :Luyện tập biễu diễn các điểm trên hệ trục toạ độ Oxy
Bài tập 11
- GV hớng dẫn HS biểu diễn các điểm đã cho
trên mặt phảng toạ độ và lu ý các trờng hợp
hoành độ bằng 0, tung độ bằng 0 ,
- HS nhận xét vị trí của các điểm có hoành độ
bằng 0, tung độ bằng 0 , hoành độ bằng
nhau, tung độ bằng nhau
Bài tập 11
Hoạt động 5 : Dặn dò
- HS nắm vững định nghĩa và tính chất của hàm số bậc nhất và tìm đợc điều kiện của
tham số để có đợc một hàm số bậc nhất .
- Hớng dẫn bài tập 14 : a) So sánh
51

với 0
b)và c) Thế các giá trị đã cho vào hàm số tính giá trị còn lại .
- Chuẩn bị bài sau : Đồ thị của hàm số y = ax + b (a 0)

y
3 C
B 1 D
A
-3 -1 0 1 E x
H -1 F
-3 G

**** Giáo án Đại số 9 ****** Trang 34
Tiết thứ : 23 Tuần :12 Ngày soạn :
Tên bài giảng : Đ3 - Đồ thị Hàm Số y = ax + b (a 0)
Mục tiêu : Qua bài này học sinh cần :
- Hiểu đợc đồ thị hàm số y = ax + b (a 0) là một đờng thẳng luôn luôn cắt trục tung
tại điểm có tung độ bằng b, song song với đờng thẳng y = ax nếu b 0 hoặc trùng với
đờng thẳng y = ax nếu b = 0 .
- Kỹ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm thuộc đồ thị.
Chuẩn bị :
- GV chuẩn bị trớc bảng phụ có vẽ sẵn hình 6 SGK, Hình7 SGK và bảng giá trị hai hàm
số y = 2x và y = 2x +3
Nội dung và các hoạt động trên lớp :
Hoạt động 1 : Kiểm tra nề nếp tổ chức lớp và sự chuẩn bị học tập của học sinh .
Hoạt động 2 : Kiểm tra bài cũ.
Câu hỏi : Thế nào là đồ thị hàm số y = f(x)?
Đồ thị hàm số y=ax (a

0) là gì? Nêu cách vẽ đồ thị hàm số y = ax (a

0)
Phần hớng dẫn của thầy giáo
và hoạt động học sinh
Phần nội dung
cần ghi nhớ
Hoạt động 3 : Đồ thị hàm số y=ax+b(a

0)
- GV cho học sinh làm ?1 theo nhóm .
- GVdùng bảng phụ đã vẽ sẵn hình 6 SGK
để cho học sinh đối chiếu kết quả bài làm .


x
A
9
7
6
5 A
'
4
2
B
B
'
C
'
y
0 1 2 3

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

Tải bản đầy đủ ngay
×