SKKN sử dụng kỹ thuật dạy học theo nhóm nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của HS trong dạy học lịch sử ở trường THTHCS đông anh đông sơn thanh hóa

SỞ GIÁO DỤC7ĐẠO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO ĐÔNG SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỈ ĐẠO XÂY DỰNG
VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO
DỤC BẬC TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐÔNG SƠN

Họ tên: Nguyễn Thị Ly
Chức vụ: Phó trưởng phòng
Đơn vị: Phòng giáo dục Đông Sơn
Lĩnh vực: Quản lý
Thanh Hóa, ngày 15 tháng 5 năm 2016

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1


1. Lý do chọn đề tài.
Đông Sơn là vùng đất lịch sử, chiếc nôi của loài người. Thế giới biết
đến Đông Sơn không chỉ bằng tên đất tên người mà bằng cả một nền văn
minh Việt cổ – Văn hóa Đông Sơn. Dân ca Đông Anh, trống đồng Đông Sơn
đã trở thành di sản của Quốc gia và nhân loại. Không chỉ là vùng đất lịch sử
văn hóa lâu đời, Đông Sơn còn là vùng đất có truyền thống hiếu học, luôn
được coi là cái nôi nhân tài xứ Thanh. Trong những năm qua, giáo dục Đông
Sơn luôn là đơn vị dẫn đầu của tỉnh. Một trong những yếu tố quyết định góp
phần thành công ấy chính là việc xây dựng văn hóa nhà trường. Văn hoá nhà
trường ảnh hưởng rất lớn đến hình ảnh, đến chất lượng giáo dục và hiệu quả
hoạt động của nhà trường. John Donahoe khi là Tổng giám đốc eBay cũng
chỉ ra rằng: “Nếu văn hoá thay đổi thì mọi thứ sẽ thay đổi”. Văn hóa nhà

trường có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện. Xây dựng văn hóa nhà trường chính là xây dựng các giá trị cốt lõi, tạo
lập niềm tin góp phần tích cực vào việc thực hiện đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục hiện nay.
Tuy nhiên, đánh giá một thẳng thắn bên cạnh những thành tựu đạt được
thì giáo dục Đông Sơn nói chung, bậc Tiểu học nói riêng vẫn còn tồn tại
nhiều hạn chế: Đất nước hội nhập, Việt Nam đã gia nhập WTO rồi TPP. Đây
là thời cơ nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ thách thức, mặt trái của nền
kinh tế thị trường và hội nhập đã tác động lớn đến xã hội nói chung cũng
như giáo dục nói riêng, nó làm cho bộ mặt văn hóa nhà trường có phần lệch
chuẩn. Một bộ phận không nhỏ học sinh sống thiếu trách nhiệm, ứng xử
thiếu văn hóa, đua đòi ăn chơi, sa vào các tệ nạn xã hội, thực trạng bạo lực
học đường đến mức báo động. Một bộ phận nhà giáo thiếu nhiệt huyết, thờ
ơ vô cảm, nói năng ứng xử thiếu chuẩn mực, trang phục phản cảm thiếu văn
hóa. Tập thể nhà trường mất đoàn kết, không hợp tác, thiếu tôn trọng nhau,
đạo đức nghề nghiệp xuống cấp nghiêm trọng. Một trong những nguyên
nhân tồn tại trên là việc xây dựng văn hóa nhà trường không được quan tâm
đúng mức. Là quản lý nhà trường nhiều năm, hiện nay là cán bộ phòng giáo
dục, tôi đã trăn trở điều này rất nhiều. Phải “Chủ động phát huy mặt tích
cực, hạn chế mặt tiêu cực của cơ chế thị trường”, “giáo dục và đào tạo
phải đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế”. Muốn vậy, với tôi phải Đổi mới
công tác quản lý. Một trong những nội dung đổi mới là đổi mới việc xây
dựng văn hóa trường học. Xây dựng văn hóa học đường là một việc làm cần
thiết, tạo một môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần hình thành nhân
cách học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện nhà trường. Bằng
kinh nghiệm và thực tiễn, tôi đã chỉ đạo thành công việc Xây dựng văn hóa
Nhà trường của bậc Tiểu học trên địa bàn huyện Đông sơn, góp phần vào
việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn ngành. Với lý do trên, tôi mạnh dạn
chọn đề tài: Một số giải pháp Xây dựng văn hóa Nhà trường nhằm góp

2


phần nâng cao chất lượng giáo dục bậc Tiểu học trên địa bàn huyện
Đông Sơn tỉnh Thanh Hóa.
2. Mục đích và phạm vi nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu:
Với nội dung đề tài Một số giải pháp Xây dựng văn hóa Nhà trường góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục bậc Tiểu học trên địa bàn huyện Đông
Sơn tỉnh Thanh Hóa góp phần thúc đẩy việc nâng cao chất lượng giáo dục
tại huyện Đông Sơn, tôi hy vọng đưa ra được các biện pháp thích hợp hiệu
quả nhất trong việc chỉ đạo thực hiện xây dựng văn hóa nhà trường trong các
nhà trường phổ thông.
2.2. Phạm vi nghiên cứu:
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu trong phạm vi Một số giải pháp Xây
dựng văn hóa Nhà trường nhằm thúc đẩy việc nâng cao chất lượng giáo dục
bậc Tiểu học trên địa bàn huyện Đông Sơn, tỉnh Thanh Hoá.
2.3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích, tích hợp, khảo sát, điều tra, vấn đáp.

3


B. NỘI DUNG
I.

CƠ SỞ LÝ LUẬN

Văn hoá nhà trường không phải là một khái niệm mới của ngành Giáo
dục và Đào tạo. Trong quá trình phát triển, văn hoá nhà trường biểu hiện

ngay trong mọi phương diện quản lý và trong các hoạt động dạy học cũng
như trong mọi hành vi ứng xử. Những năm gần đây, khái niệm văn hoá nhà
trường đã được đề cập ngày một nhiều trong các diễn đàn cũng như các hội
thảo về giáo dục. Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng văn hoá nhà trường ảnh
hưởng rất lớn đến hình ảnh, đến chất lượng giáo dục và hiệu quả hoạt động
của nhà trường. Có nhiều khái niệm về văn hóa nhà trường nhưng có thể
hiểu: Văn hóa nhà trường là một tập hợp các giá trị, niềm tin, hiểu biết,
chuẩn mực cơ bản được các thành viên trong Nhà trường cùng chia sẻ và tạo
nên bản sắc của Nhà trường đó. Như vậy VHNT được coi như một mẫu thức
cơ bản, tạo ra một môi trường quản lý ổn định, giúp cho Nhà trường thích
nghi với môi trường bên ngoài, tạo ra sự hoà hợp môi trường bên trong.
VHNT sẽ giúp cho Nhà trường thực sự trở thành một trung tâm văn hóa giáo
dục, là nơi hội tụ sức mạnh của trí tuệ và lòng nhân ái trong xã hội, góp
phần quan trọng tạo nên sản phẩm giáo dục toàn diện. Chúng ta ai cũng hiểu
văn hóa tạo nên giá trị đạo đức và có vai trò điều chỉnh hành vi. Khi được
giáo dục trong một môi trường văn hóa và thấm nhuần hệ giá trị văn hóa,
học trò không những hình thành được những hành vi chuẩn mực mà quan
trọng hơn là ẩn chứa trong tiềm thức các em là niềm tin nội tâm sâu sắc vào
những điều tốt đẹp, từ đó, khao khát cuộc sống hướng thiện và sống có lý
tưởng. Đồng thời, Văn hóa Nhà trường còn giúp các em về khả năng thích
nghi với xã hội. Một con người có văn hóa thì trong con người đó luôn hội
tụ đầy đủ những giá trị đạo đức căn bản, đó là đức tính khiêm tốn, lễ độ,
thương yêu con người, sống có trách nhiệm với bản thân và xă hội... Do vậy,
khi gặp những tt́ nh huống xă hội phát sinh, dù là những tt́ nh huống mà các em
chưa từng trải nhưng nhờ vận dụng năng lực văn hóa để điều tiết hành vi
một cách hài hòa, các em có thể tự điều chỉnh mình phù hợp với hoàn cảnh,
ứng xử hợp lẽ, hợp với lòng người và cuộc sống xung quanh. Muốn vậy, xây
dựng văn hóa nhà trường phải xây dựng được mối quan hệ thân thiện: thân
thiện trong đồng nghiệp. Đó là sự sẻ chia công việc, sự giúp đỡ trong cuộc
sống, sự cảm thông và lòng vị tha nhân ái trong mỗi người thầy. Phải tạo ra

một sự đoàn kết trong nhà trường mà mỗi đồng nghiệp gắn bó với nhau bằng
sự tôn trọng. Họ luôn tìm thấy niềm vui và niềm tin trong ngôi nhà thứ hai
của mình.
Tuy nhiên, trong nền kinh tế toàn cầu như hiện nay và nhất là khi Việt
nam đã gia nhập WTO với nhiều thời cơ và thách thức, mặt trái của nền kinh
tế thị trường và hội nhập đã tác động lớn đến xã hội nói chung cũng như
giáo dục nói riêng, nó làm cho bộ mặt văn hóa của xã hội dần bị biến dạng,

4


và đã có nhiều biểu hiện xuống cấp, tha hóa: một bộ phận không nhỏ thanh
thiếu niên đua đòi ăn chơi, sa vào các tệ nạn xã hội, thực trạng bạo lực học
đường đến mức báo động; đạo đức nhà giáo thì xuống cấp nghiêm trọng,
tình trạng thiếu công bằng, gian lận trong thi cử, chuyện mua bán các kết
quả học tập không còn là xa lạ... bạo lực học đường với cảnh học sinh đánh
nhau thô bạo, thậm chí là dã man trong sự chứng kiến vô cảm của bạn bè
xung quanh... Tất cả điều đó đã gây ra những hệ lụy đáng tiếc cho xã hội và
ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giáo dục. Văn hóa nhà trường bị
biến dạng cũng là điều hiển nhiên.
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đã phát động nhiều cuộc
vận động và phong trào thi đua mà nội dung đều hướng vào việc xây dựng
văn hóa nhà trường: Mỗi thầy cô giáo là tấ gương đạo đức tự học và sáng
tạo; Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực; Học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; Xây dựng cơ quan văn hóa, xây dựng
trường học kiểu mẫu…Có thể khẳng định đây là một chủ trương vô cùng
đúng đắn và sáng suốt của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong bối cảnh giáo dục
chúng ta như hiện nay. Như vậy, việc xây dựng văn hóa nhà trường là vô
cùng cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Nó đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp
quản lý và đặc biệt là sự chủ động, quyết tâm và cầu thị của các nhà trường,

các nhà quản lý. Làm tốt việc xây dựng văn hóa nhà trường cũng chính là
giải pháp để thực hiện thành công việc Đổi mới căn bản và toàn diện giáo
dục trên địa bàn huyện Đông Sơn.
Ii. THỰC TRẠNG VỀ VĂN HÓA NHÀ TRƯỜNG BẬC TIỂU HỌC
HUYỆN ĐÔNG SƠN.
1. Khái quát chung
Đông Sơn là một huyện đồng bằng nằm phía tây thành phố Thanh
Hóa. Được sự quan tâm của Huyện Ủy, Ủy ban nhân dân, sự nỗ lực của
ngành, giáo dục Đông Sơn đã đạt được nhiều thành quả. Có 35/49 trường đạt
chuẩn quốc gia, trong đó bậc Tiểu học tính đến năm 2013 có 100% đơn vị
đạt chuẩn, trong đó có 3 đơn vị đạt chuẩn mức 2: TH Đông Hoàng, Đông
Văn, Đông Thanh. Có 2 đơn vị thực hiện Dự án VNEN là Đông Hoàng và
Thị trấn Rừng Thông. Trong thời gian qua, văn hóa nhà trường được ngành
quan tâm đúng mức, từ việc xây dựng kế hoạch đến công tác kiểm tra đánh
giá được tiến hành thường xuyên. Đặc biệt, các nội dung văn hoá Nhà
trường được đưa vào các cuộc vận động và các phong trào thi đua như Xây
dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực, Xây dựng trường học kiểu
mẫu, mô hình điểm thi đua, cuộc vận động Mỗi thầy cô giáo là tấm gương
tự học và sáng tạo, Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh...
Văn hóa nhà trường đã thực sự làm chuyển biến cả chất và lượng trong các
nhà trường, tạo đà cho giáo dục phát triển toàn diện và bên vững. 17/17 các
trường TH và bậc học trong toàn huyện cơ bản đã xây dựng được môi
5


trường văn hóa nhà trường thân thiện, các chuẩn mực văn hóa nhà trường
được phát huy, 100% các trường đạt cơ quan văn hóa. Môi trường xanhsạch-đẹp thân thiện. Trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò.
Thầy cô và hoc sinh yêu trường lớp và luôn trong tâm thế Mỗi ngày đến
trường là một ngày vui. Một trong những yếu tố góp phần thành công trên là
việc các cấp ủy đảng, chính quyên luôn chú trọng việc xây dựng văn hóa

trường học trên địa bàn huyện Đông Sơn.
2. Thực trạng về nhận thức
Văn hóa nhà trường có một vai trò quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng giáo dục, đặc biệt trong quá trình hình thành nhân cách học sinh
Tiểu học. Thấy được vai trò của văn hóa nhà trường, Phòng giáo dục Đông
Sơn đã tích cực chỉ đạo, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên học sinh
bằng các hình thức tuyên truyền, vận động, kiểm tra đánh giá, xây dựng quy
chế cơ quan văn hóa trong các nhà trường. 17/17 trường Tiểu học trên toàn
huyện đã nhận thức khá tốt nội dung này, tiêu biểu như đơn vị TH Thị trấn,
Đông Thịnh, Đông Văn, Đông Tiến B, Đông Ninh, Đông Hoàng. Từ nhận
thức đến hành vi, nhiều đơn vị đã xây dựng được nề nếp kỷ cương, tạo ra
một khí thế, một phong trào thi đua tích cực trong nhà trường như Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực; Mỗi thầy giáo cô giáo là tấm gương
đạo đức tự học và sáng tạo. Điển hình như: Tiểu học Đông Hoàng, Đông
Tiến B.
Tuy nhiên, thực trạng cho thấy, văn hóa Nhà trường các trường TH
trong huyện vẫn còn bộc lộ những hạn chế. Một số đơn vị nhận thức về văn
hóa nhà trường chưa sâu, việc xây dựng kế hoạch và chức thực hiện còn hời
hợt. Việc thực hiện một số nội dung của văn hóa Nhà trường còn lúng túng.
Các quy chế chưa được xây dựng phù hợp với thực tiễn. Nguyên nhân chính
là một bộ phận Hiệu trưởng chưa quan tâm đúng mức, nhận thức chưa sâu
sắc, hoặc chưa có kinh nghiệm kỹ năng xây dựng kế hoạch, tổ chức thực
hiện nội dung này. Đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn đến các hành vi
ứng xử thiếu văn hóa dẫn đến tình trạng mất đoàn kết làm cho chất lượng
giáo dục nhà trường ngày một giảm sút như TH Đông Nam, Đông Yên,
Đông Quang.
3. Thực trạng về văn hóa nhà trường.
Thực trạng văn hóa nhà trường được thể hiện qua các mối quan hệ,
văn hóa hành vi, ứng xử, ngôn ngữ, trang phục, lề lối tác phong trong nhà
trường. Cụ thể:

3.1. Các mối quan hệ
Môi trường giáo dục là môi trường đặc biệt: hoàn thiện nhân cách, sản
phẩm của giáo dục là con người. Văn hóa nhà trường được thể hiện trên các
mối quan hệ con người với con người, con người với môi trường xung. Nhìn
6


chung các mối quan hệ trong nhà trường khá thân thiện. Nhiều tập thể nhà
trường đoàn kết, hợp tác tôn trọng nhau điển hình như: TH Đông Thịnh,
Đông Văn, Đông Khê... Mọi thành viên trong nhà trường thực hiện tốt các
chuẩn mực văn hóa, xây dựng tốt các mối quan hệ giữa hiệu trưởng với hiệu
phó, lãnh đạo với giáo viên, giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh,
học sinh với học sinh...Tuy nhiên, do cơ chế thị trường tác động, quan hệ
thầy với thầy, thầy với trò, trò với trò có nơi đáng báo động: học sinh vô lễ
với thầy cô, vô cảm với bạn bè. Thầy cô thiếu tôn trọng, thiếu hợp tác trong
công việc, quản lý thiếu gương mẫu, giáo viên thiếu tâm huyết nhiệt tình,
chưa tích cực đổi mới phương pháp, chưa phát huy tốt tính tích cực của học
sinh. Việc rèn kỹ năng sống cho học sinh còn bị xem nhẹ. Việc giáo dục
truyền thống cho học sinh chưa tốt. Quan hệ trong nhà trường còn thiếu dân
chủ. Một số đơn vị còn đơn thư khiếu kiện. Vẫn còn hiện tượng giáo viên
học sinh vi phạm kỷ luật. Một bộ phận học sinh chưa yêu trường lớp, giáo
viên chưa yêu nghề. Một trong những nguyên nhân trên là nhà trường chưa
xây dựng được các quy chế văn hóa bị xem nhẹ, các mối quan hệ trong nhà
trường chưa được quan tâm đúng mức. Chưa tạo ra được sự đồng thuận
trong tập thể như TH Đông Yên, TH Đông Thanh. Không khí nhà trường đôi
lúc nặng nề, các thành viên thiếu hợp tác trong công việc, thiếu tôn trọng
nhau trong cuộc sống dẫn đến chất lượng giáo dục ngày càng giảm. Đây là
một thực trạng cần có giải pháp khắc phục.
3.2. Ngôn ngữ giao tiếp
Nhà trường là môi trường giáo dục đặc biệt. Tất cả các hành vi, ngôn

ngữ ứng xử hàng ngày đều ảnh hưởng trực tiếp đến nhân cách học sinh.
Nhìn chung, đội ngũ giáo viên chuẩn mực về đạo đức tác phong, hành vi,
ngôn ngữ đều mô phạm, học sinh tích cực trong hoạt động học, ý thức đạo
đức tốt. Nhiều tấm gương điển hình về đạo đức, chuẩn mực về ngôn ngữ tác
phong được đồng nghiệp quý mến, học sinh kính trọng, phụ huynh tin tưởng
điển hình như cô Đỗ Thị Minh - TH Đông Tiến B, Lê Thị Huệ - TH TT
Rừng Thông... Đa số học sinh thực hiện tốt các kỹ năng nhất là kỹ năng giao
tiếp, hình thành và phát triển tốt các năng lực và phẩm chất theo lứa tuổi.
Tuy nhiên, một thực trạng cho thấy ngôn ngữ giao tiếp, hành vi ứng xử trang
phục của một bộ phận cán bộ quản lý giáo viên còn lệch chuẩn, chưa đảm
bảo theo điều lệ nhà trường như: Cách xưng hô, cách nói năng ứng xử, cách
đặt vấn đề trong công việc... Hằng ngày đâu đó vẫn còn những ngôn ngữ
hành vi thiếu tôn trọng nhau trong đội ngũ nhà giáo, thậm chí còn xúc phạm
nhau dẫn đến mất đoàn kết nội bộ, làm cho không khí nhà trường u ám nặng
nề. Hiện tượng nói năng xô bồ bỗ bã của giáo viên thường xuyên diễn ra.
Việc gọi thầy xưng cô trong đồng nghiệp trong học sinh bằng mày tao, hắn,
nó...vẫn còn nhiều. Thậm chí ngôn ngữ giao tiếp của một bộ phận giáo viên
còn thô tục, ngôn ngữ học sinh còn vô lễ, chợ búa thiếu văn hóa...dẫn đến ẩu
đả, bạo lực, mất đoàn kết trong nhà trường: TH Đông Nam, TH Đông
7


Hoàng. Rõ ràng khi ngôn ngữ giao tiếp thiếu lịch sự, thiếu tôn trọng ảnh
hưởng nghiêm trọng đến các mối quan hệ trong nhà trường và xã hội:
3.3. Hành vi ứng xử.
Hành vi ứng xử văn hóa được biểu hiện qua việc làm, ánh mắt, cử chỉ,
ngôn ngữ, thái độ...vì vậy, nó cần sự tế nhị, tôn trọng nhau trong mọi lĩnh
vực. Hành vi ứng xử của giáo viên luôn ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức
của học sinh, nhất là học sinh Tiểu học. Các em thích bắt chước, làm theo.
Với các em thầy cô là thần tượng. Chính vì vậy, hành vi ứng xử của giáo

viên phải chuẩn mực, có tác dụng giáo dục đối với học sinh . Tuy nhiên
không phải thầy cô nào cũng nhận thức đầy đủ về vấn đề này. Trong một
đơn vị, giáo viên vẫn có nhiều hiện tượng vạch lá tìm sâu, chuyện bé xé to,
kê kích, dèm pha ngay trong đồng nghiệp. Với học sinh, thầy cô đối xử thiếu
công bằng với học sinh trong đánh giá nhận xét, thiếu tôn trọng học sinh
trong việc xử lý tình huống như quát mắng, đe nẹt, không lắng nghe những
tâm tư nguyện vọng của học sinh. Nhiều thầy cô cò khi đánh giá nhận xét
học sinh còn nặng nề, không có sự động viên khích lệ, không tạo ra hứng thú
cho học sinh. Còn hành vi ứng xử của học sinh thì vô lễ với thầy cô, vô cảm
với bạn bè...Biết bao câu chuyện xoay quanh về hành vi ứng xử thô bạo hoặc
vô cảm đáng báo động trong trường học làm mỗi người thầy chúng ta trăn
trở như THCS Đông Yên. Xây dựng quy chế về hành vi ứng xử là việc làm
cần thiết trong việc thực hiện Thông tư 30/BGD&ĐT.
3.4. Ăn mặc trang phục.
Khoản 2 điều 38 Điều lệ trường Tiểu học quy định rất rõ về trang phục
của giáoviên: Trang phục của giáo viên phải chỉnh tề, phù hợp với hoạt động
sư phạm. Cách ăn mặc cũng thể hiện rất rõ nét văn hóa nhà trường. Nhìn vào
cách ăn mặc của giáo viên học sinh ta có thể đánh giá được nề nếp văn hóa
của đơn vị. Việc ăn mặc giản dị, gọn gàng, sạch sẽ sẽ tạo ra ý thức chung
tác động mạnh mẽ đến nhân cách học sinh. Đa số các trường Tiểu học thực
hiện tốt về quy định trang phục: TH Đông Thịnh, TH Đông Thanh, TH Đông
Yên, TH Đông Quang…. Tuy nhiên, một sự thật không thể phủ nhận là
không ít nhà trường lơ là xem nhẹ vấn đề này. Cơ chế thị trường đang len lỏi
vào ngõ ngách trường học, tác động đa chiều đến văn hóa trường học. Văn
hóa một đơn vị được bộc lộ trực tiếp qua cách ăn mặc, trang phục đầu tóc.
Nhiều thầy cô quan niệm mặc đẹp là chạy theo mốt thời trang. Tôi không
phủ nhận việc mặc đẹp, tôi chỉ nhấn mạnh việc ăm mặc của thầy cô đẹp
nhưng phải phù hợp với môi trường giáo dục bởi hàng ngày cô đứng trước
trò, trong con mắt của phụ huynh nên từ cử chỉ trang phục của thầy cô phải
mô phạm, chuẩn mực để giáo dục học sinh. Đó chính là nét đẹp văn hóa học

đường. Song nhiều thầy cô chạy theo mốt quá đà, thầy thì húi đầu cua trọc
lóc, cô thì tóc vàng hoe, xoăn tít. Trang phục thì kệch cỡm: ngắn cộc hở
nách, váy bó sát, váy quá ngắn hoặc quá xòe. quần quá chật, trông rất phản
8


cảm… Ai cũng hiểu, hình ảnh của cô có tác động lớn đến nhân cách học
sinh, nhất là học sinh TH khi mà các em đang ở tuối bắt chước. Thầy cô là
thần tượng vì vậy thầy cô phải luôn ý thức phải chuẩn mực với học sinh. Với
học sinh có trường Bắt học sinh may đồng phục với những mẫu mã không
đẹp, nhiều nơi bắt học sinh mặc cả tuần trong khi các em không có nhiều bộ
để thay đổi. Từ đó dẫn đén tình trạng học sinh mặc bẩn, mất vệ sinh, hôi
quần áo. Có đơn vị lại cẩu thả để học sinh ăn mặc tuyềnh toàng, trang phục
phản cảm: quần đùi, áo cộc, quần bò rách gối… mặt mũi nhếch nhác, đầu
tóc rối bù hoặc cạo trọc, hoe vàng, đầu cua hớt mào gà theo thần tượng…Rõ
ràng, điều này ảnh hưởng rất lớn đến việc giáo dục toàn diện học sinh.
4. Thực trạng về CSVC cảnh quan.
Trong những năm qua, phòng giáo dục đã tích cực chỉ đạo xây dựng cơ sở
vật chất cảnh quan nhà trường. Đê án Xây dựng trường chuẩn quốc gia
huyện Đông Sơn đã làm thay đổi diện mạo CSVC các nhà trường. Việc xây
cảnh quan, lớp học cũng được PGD chỉ đạo sát sao cụ thể. Tiêu chí không
chỉ xanh sạch mà phải đẹp. Sân trường không còn bê tông hóa mà phải có
bồn hoa, cây cảnh, sân gạch silat. Chính vì vây đến nay, các đơn vị đã quan
tâm đến môi trường, cảnh quan trường lớp. Chú ý đến việc tạo ra một khuôn
viên xanh sach đẹp. 17 trường TH có quy hoạch chung của nhà trường. Sân
trường được trồng cây bóng mát, bồn hoa cây cảnh. Lớp học được trang trí
đẹp. Một số đơn vị trang trí theo mô hình VNEN như Đông Thịnh, Đông
Hoàng, Đông Thanh, Thị trấn Rừng Thông, Đông Tiến B, Đông Quang. Thư
viện xanh – Vườn tri thức: TH Đông Nam Bàn ghế đúng quy cách, quạt
điện, ánh sáng hợp lý. Nhà vệ sinh sạch sẽ: TH Đông Nam, TH Đông Thanh.

Tuy nhiên, việc xây dựng cảnh quan môi trường xanh sạch đẹp trong
các nhà trường chuyển biến còn chậm, nhiều đơn vị chưa quan tâm đúng
mức đến cảnh quan nhà trường. Bồn hoa cây cảnh thiếu sự chăm sóc: TH thị
trấn Rừng Thông. Nhà vệ sinh chưa được vệ sinh sạch sẽ thường xuyên,
chưa đảm bảo vệ sinh trường lớp như TH Đông Tiến A, TH Đông Ninh,
Đông Phú, Đông Khê, Đông Minh. Lớp học chưa sạch đẹp, bàn ghế, hệ
thống quạt điện chưa đảm bảo: Đông Tiến A, Đông Nam...
5. Hiệu quả dạy học
Cái đích của văn hóa nhà trường là hiệu quả giáo dục. Văn hóa nhà
trường biểu hiện qua các hoạt động dạy - học trong nhà trường. Trong các
năm qua, các nhà trường đã tích cực đổi mới phương pháp, phát huy tính
tính cực của học sinh. Phòng giáo dục đã tổ chức nhiều chuyên đề về đổi
mới phương pháp, sinh hoạt chuyên môn cụm. Chọn đơn vị TH Đông Thanh
làm mô hình điểm cho nội dung này. Tổ chức cho GV trong toàn huyện tham
gia sinh hoạt đổi mới sinh hoạt chuyên môn, đổi mới phương pháp, đưa
phương pháp bàn tay nặn bột vào giờ học. Phát huy tính sáng tạo, tìm tòi,
khám phá của học sinh. Chất lượng giáo dực nhiều đơn vị đã có nhiều
9


chuyển biến như: TH Thị trấn, TH Đông Hoàng, TH Đông Tiến B, TH Đông
Ninh. Tuy nhiên, vẫn còn một số nhà trường chất lượng đi xuống. Năng lực
phẩm chất trình độ của một bộ phận giáo viên ngày một giảm sút. Chưa cố
gắng rèn luyện học hỏi. Việc đổi mới còn chậm, chưa yêu nghề mến trẻ,
chưa phát huy được tính tích cực của học sinh. Một bộ phận học sinh chưa
chăm học, chưa tích cực tham gia các hoạt động dạy học vui chơi, kỹ năng
sống còn hạn chế, vẫn còn học sinh vi phạm giao thông, bỏ học, đánh nhau,
chửi tục, thiếu hợp tác chia sẻ, chưa tự tin trước mọi người, sống khép mình,
yếu đuối, chưa thực sự hoà nhập với bạn bè, chưa thân thiện với những
người xung quanh, có dấu hiệu tự kỷ... Một số đơn vị chất lượng giáo dục

thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục: TH Đông Quang, TH
Đông Nam, Đông Yên.
***
Nhìn chung việc xây dựng văn hóa nhà trường huyện Đông Sơn trong
những năm qua có nhiều cố gắng song vẫn bộc lộ nhiều hạn chế, kết quả
đánh giá xếp loại chất lượng nhà trường chưa cao. Một trong những nguyên
nhân là do việc chỉ đạo xây dựng văn hóa nhà trường của các đơn vị chưa
thực sự có chiều sâu, việc tham mưu còn hạn chế. Nhận thức của một bộ
phận lãnh đạo nhà trường còn yếu. Việc tuyên truyền còn bị xem nhẹ. Một
bộ phận giáo viên học sinh chưa hiểu về mục đích ý nghĩa, nội dung văn hóa
nhà trường. Việc phối hợp thực hiện còn rời rạc, thiếu nhịp nhàng. Chưa
thực sự tạo ra động lực để nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường.
Từ thực trạng trên, bản thân từ khi làm hiệu trưởng và hiện nay là phụ
trách chuyên môn bậc tiểu học, tôi đã nghiên cứu, học hỏi, tìm ra những giải
pháp nhằm chỉ đạo thực hiện có hiệu quả chất lượng văn hóa học đường, làm
chuyển biến rõ nét chất lượng giáo dục của nhà trường Với kinh nghiệm của
mình, tôi xin đưa ra hệ thống các giải pháp thực hiện thành công và hiệu quả
trong việc xây dựng văn hóa nhà trường bậc TH huyện Đông Sơn.
II. CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG VĂN HÓA TRƯỜNG HỌC
1. Tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức.
Là quản lý lâu năm trong ngành giáo dục, hiện đang phụ trách chuyên
môn Tiểu học, tôi nhận thức rất rõ vai trò ý nghĩa của văn hóa nhà trường
trong việc xây dựng giá trị thương hiệu nhà trường. Văn hoá nhà trường là
một dạng văn hoá tổ chức, là sự tổng hợp các giá trị nhân văn, các chuẩn
mực, các niềm tin và hành vi ứng xử của các thành viên trong nhà trường tạo
ra hình ảnh của nhà trường. Xuất phát thực trạng nhận thức còn hạn chế của
cơ sở tôi xác định tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo
viên học sinh về văn hóa nhà trường là giải pháp tiên phong. Bởi văn hóa
nhà trường có vai trò quan trọng, tác động mạnh mẽ đến chất lượng giáo
dục. Để làm tốt việc tuyên truyền nâng cao nhận thức, trước hết tôi tác động

10


tới tư duy của người quản lý và đứng đầu là hiệu trưởng. Hiệu trưởng là thủ
lĩnh, là linh hồn nhà trường, hiệu trưởng phải hiểu được vai trò ý nghĩa, nội
hàm của văn hóa nhà trường, từ đó xây dựng các quy chế văn hóa sát thực
với thực tiễn và có tính khả thi tại đơn vị. Nói đi đôi với làm, lý luận gắn
liền với thực tiễn. Bằng nhiều phương pháp cách thức, tôi đã tích cực tuyên
truyền nâng cao nhận thức cho Hiệu trưởng và tất cả các thành viên trong
các nhà trường qua những việc làm cụ thể như: Thông qua các hội nghị, tập
huấn, giao ban, kiểm tra chuyên môn tôi thường xuyên nắm bắt tình hình và
quán triệt tuyên truyền một cách sâu sắc các nội dung vãn hóa nhà trýờng,
khích lệ và chấn chỉnh kịp thời những biểu hiện sai lệch của cán bộ quản lý,
giáo viên, nhất là hiệu trưởng. Tôi chỉ rõ, tập thể nhà trường chỉ lớn mạnh
khi các thành viên trong nhà trường được gắn kết với nhau dựa trên nền tảng
văn hóa nhà trường. Bởi văn hóa nhà trường được xây dựng trên các mối
quan hệ: quan hệ giữa con người với thiên nhiên, cảnh quan; quan hệ giữa
con người với con người mà cụ thể là các mối quan hệ hiệu trưởng - giáo
viên, thầy- thây, thầy – trò, thày – phụ huynh, trò- trò. 100% cán bộ giáo
viên và học sinh nhận thức rất rõ về vai trò chức năng mục đích ý nghĩa của
văn hóa nhà trường và thực hiện một cách tự giác. 17/17 đơn vị bậc TH đã
xây dựng được các thiết chế văn hóa. Đến nay, việc xây dựng văn hóa nhà
trường trong huyện Đông Sơn đã tạo ra một môi trường giáo dục lành mạnh.
Đó là môi trường làm việc với thái độ thân thiện cởi mở, dân chủ, hợp tác,
tin cậy và tôn trọng lẫn nhau; Mỗi cán bộ, giáo viên đều biết rõ công việc
mình phải làm, hiểu rõ trách nhiệm, luôn có ý thức chia sẻ trách nhiệm, tích
cực tham gia vào việc dạy và học; Coi trọng con người, cổ vũ sự nỗ lực hoàn
thành công việc và công nhận sự thành công của mỗi người; Nhà trường có
những chuẩn mực để luôn luôn cải tiến, vươn tới; sáng tạo và đổi mới;
Khuyến khích giáo viên cải tiến phương pháp nâng cao chất lượng dạy và

học, giáo viên được khuyến khích tham gia đóng góp ý kiến trong các hoạt
động của nhà trường; Khuyến khích hợp tác, làm việc nhóm; Chia sẻ kinh
nghiệm và trao đổi chuyên môn; Xây dựng mối quan hệ ứng xử, tôn trọng,
hiểu biết lẫn nhau, học hỏi lẫn nhau giữa thầy và trò.
Với học sinh, văn hóa nhà trường đã tác động rất lớn đến việc hình
thành năng lực phẩm chất học sinh, nhà trường xây dựng các quy chế văn
hóa với mục đích khuyến khích học sinh phát biểu, bày tỏ quan điểm cá
nhân, xây dựng mối quan hệ ứng xử tôn trọng, hiểu biết lẫn nhau, học hỏi
lẫn nhau giữa thầy và tṛò; xây dựng và thực hiện nội quy nhà trường, nội
quy lớp học, đồng thời giúp thầy cô và học sinh tránh các biểu hiện tiêu cực,
không lành mạnh (phi văn hóa) trong nhà trường như: Thiếu sự tôn trọng;
Sự buộc tội, đổ lỗi cho nhau; Sự kiểm soát quá chặt chẽ đánh mất quyền tự
chủ của cá nhân; Quan liêu, nguyên tắc một cách máy móc; Trách mắng học
sinh vì không có sự tiến bộ; Thiếu sự động viên khuyến khích; Thiếu sự cởi
mở, thiếu sự tin cậy; Thiếu sự hợp tác, thiếu sự chia sẻ học hỏi lẫn nhau;

11


Mâu thuẫn nội bộ... Với giải pháp tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức
hiện nay các nhà trường trên địa bàn huyện Đông Sơn đã nhận thức sâu sắc
đầy đủ về vai trò ý nghĩa của văn hóa nhà trường trong việc nâng cao chất
lượng giáo dục. Nhiều đơn vị đã thực hiện có hiệu quả và chiều sâu các quy
chế văn hóa, tạo động lực xây dựng hình ảnh nhà trường: TH Đông Thịnh,
Đông TiếnB, Đông Yên…
2. Tích cực tham mưu chỉ đạo.
Để toàn ngành thực hiện tốt các nội dung của văn hóa nhà trường, tôi
đã tích cực tham mưu các cấp ủy đảng chính quyền ban hành các văn bản chỉ
đạo như Đề án nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý huyện Đông Sơn
giai đoạn 2012-2017; Luân chuyển cán bộ quản lý; Quy hoạch phát triển

giáo dục giai đoạn 2015-2020. Tham mưu ban hành các văn bản chỉ đạo,
phối hợp liên ngành, xây dựng các mô hình điểm về giáo dục, cảnh quan,
đơn vị điển hình. Tham mưu xây dựng trường chuẩn quốc gia. Quy hoạch
CSVC trên địa bàn huyện Đông Sơn đến năm 2020; Tiêu chí thi đua cảnh
quan nhà trường. Chỉ đạo trường TH Đông Hoàng xây dựng làm điểm mô
hình trường học kiểu mẫu giai đoạn 2015-2020. Chỉ đạo trường TH Thị trấn
Rừng Thông xây dựng mô hình điểm về Giáo dục truyền thống... Tất cả lĩnh
vực tôi tham mưu đều hướng tới việc nâng cao văn hóa nhà trường. Việc xây
dựng mô hình điểm về xây dựng cảnh quan đã tạo đà cho các nhà trường xây
dựng cảnh quan môi trường xanh sạch đẹp góp phần tạo nên hình ảnh văn
hóa nhà trường. Tôi nhận thức rất rõ: Văn hóa nhà trường là thước đo hình
ảnh, tạo nên thương hiệu nhà trường. Hình ảnh nhà trường được xây dựng
trên nền móng các mối quan hệ hành vi ứng xử, cảnh quan cơ sở vật chất và
chất lượng giáo dục nhà trường. Vì vậy, với tôi việc tập trung chỉ đạo xây
dựng hình ảnh nhà trường dựa trên các quy chế văn hóa là vấn đề cực kỳ
quan trọng. Phòng giáo dục đã chỉ đạo các trường xây dựng được Quy tắc
ứng xử văn hoá giữa các thành viên trong nhà trường và có biện pháp giám
sát, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện quy tắc đó. Bằng các kế hoạch, văn
bản chỉ đạo, hoặc trực tiếp hoặc gián tiếp, tôi luôn truyền lửa tới các hiệu
trưởng. Chỉ đạo các nhà trường bằng cái tâm, cái tầm của người quản lý:
Sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Những nơi có vấn đề
nổi cộm, có dấu hiệu chia rẽ mất đoàn kết, tôi tích cực tham mưu luân
chuyển một cách hợp lý, tạo ra một êkip làm việc hiệu quả. Chỉ đạo hiệu
trưởng các trường xây dựng các quy chế văn hóa nhà trường phù hợp với
thực tiễn đơn vị và đáng lưu ý việc xây dựng quy chế không phải là công
việc của riêng hiệu trưởng. Xây dựng quy chế phải đi kèm nguyên tắc tập
trung dân chủ, tạo bầu không khí cởi mở, dân chủ, hợp tác, tin cậy và tôn
trọng lẫn nhau. Nguyên tắc này vừa đề cao trách nhiệm cá nhân, vừa đề cao
quyền làm chủ của giáo viên, đảm bảo sự thống nhất ý chí và hành động,
làm tăng sức mạnh của tập thể sư phạm. Để làm được việc này, hiệu trưởng

phải hết công tâm, khách quan, phân công công việc cụ thể, đúng phần hành
12


cho các thành viên, cổ vũ họ nổ lực hoàn thành công việc và công nhận sự
thành công của mỗi cán bộ giáo viên, nhân viên một cách công khai, kịp
thời. Hiệu trưởng phải “hâm nóng” bầu không khí nhà trường bằng nụ cười
và lời chào hỏi thân thiện. Tôi rất khâm phục cách quản lý, tham mưu, chỉ
đạo của phòng GD Tiểu học SGD: Biết tôn trọng, lắng nghe, chia sẻ, hợp
tác, sáng tạo, thân thiện. Tôi luôn học hỏi và chỉ đạo các nhà trường phương
pháp cách thức này trong quá trình quản lý và tôi thấy thực sự hiệu quả.
Nhiều đơn vị đã chuyển biến rõ nét: TH Đông Hoàng, Đông Ninh, Đông
TiếnB, Đông Thịnh…Giáo dục TH Đông Sơn được xếp trong tốp đầu của
tỉnh.
3. Xây dựng hình ảnh nhà trường.
Xây dựng văn hóa nhà trường chính là xây dựng hình ảnh nhà trường.
Hình ảnh nhà trường được thể hiện qua các mối quan hệ, ngôn ngữ, hành vi,
ứng xử, trang phục, phong cách, lề lối làm việc của thành viên và chất lượng
giáo dục trong nhà trường. Chính vì vậy, trong công tác quản lý, tôi rất chú
trọng xây dựng hình ảnh nhà trường thông qua việc xây dựng văn hóa nhà
trường. Cụ thể:
3.1 Xây dựng mối quan hệ thân thiện
Thân thiện đoàn kết chính là cái lõi của văn hóa. Để xây dựng một tập thể
lớn mạnh đầu tiên tập thể đó phải đoàn kết nhất trí, tạo ra sức mạnh trí tuệ
tập thể. Trong tập thể nhà trường mọi người phải biết lắng nghe và tôn
trọng lẫn nhau, BGH nhà trường mà đứng đầu là hiệu trưởng phải biết xây
dựng các mối quan hệ thân thiện hợp tác, tôn trong cấp dưới. Biết phát huy
trí tuệ và năng lực của từng người. Thực tế không ít thủ trưởng luôn bảo thủ
cửa quyền, độc đoán, sợ cấp dưới tài giỏi hơn mình. Có trường hợp thủ
trưởng ích kỷ, hẹp hòi, tranh công đổ tội, phủ nhận tài năng, kìm hãm trí tuệ

người khác. Có người không tin tưởng cấp dưới, ôm đồm công việc, thiếu
công khai minh bạch trong công việc cũng như tài chính... tất cả điều đó tạo
nên sự nghi kỵ, thiếu niềm tin, mất đoàn kết trong nhà trường.
Một bài học xương máu diễn ra ngay trên địa bàn huyện Đông Sơn mà
tôi vẫn thường đem ra cho các hiệu trưởng rút kinh nghiệm. Cách đây không
lâu, tại trường TH&THCS Đông Khê, một hiệu trưởng đã có những thái độ
hành vi rất thiếu văn hóa với cấp dưới là cán bộ giáo viên của mình. Do
không có thiện cảm với cô T vì tính cô rất thẳng. Mỗi lần góp ý cho hiệu
trưởng, thay cho lời cảm ơn, rút kinh nghiệm thì người hiệu trưởng lại thêm
một thái độ coi thường và trù dập. Đỉnh điểm của mẫu thuẫn ấy là hiệu
trưởng đề nghị chuyển cô đi một trường khác xa nhà hơn. Chồng đi vắng,
con còn nhỏ. Cô thiết tha đề nghị Hiệu trưởng được xin ở lại trường. Vốn
không ưa nhau nên hiệu trưởng nói năng một cách ngạo mạn: Cô có lạy tôi
ba lạy thì may ra tôi tha. Quá uất ức, cô quỳ xuống lạy hiệu trưởng 3 lạy
trước mặt nhiều đồng nghiệp. Lạy anh, xin anh tha cho em. Bức xúc trước
13


hành vi và thái độ thiếu văn hóa của hiệu trưởng, tập thể nhà trường làm đơn
tố cáo. Dù thanh minh xin lỗi nhưng anh ấy không còn cơ hội sửa chữa.
Quyết định kỷ luật miễn chức vụ hiệu trưởng, xuống làm giáo viên và
chuyển trường đã thực hiện ngay sau đó.
Để hạn chế, khắc phục tình trạng trên, tôi rất quan tâm tới việc nâng cao
chất lượng đội ngũ CBQL. Với tôi xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa cấp
trên và cấp dưới là cực kỳ quan trọng. Công việc không thể có hiệu quả khi
có sự ngăn cách rào cản giữa cấp trên và cấp dưới. Người quản lý cấp trên
phải tạo ra sự hoà đồng và thực sự chia sẻ với cấp dưới. Ân cần gần gũi,
không kiêu căng hách dịch, không ngạo mạn, đe nẹt. Cần biết lắng nghe
thông tin và điều chỉnh thông tin cho phù hợp tình hình thực tiễn, tạo ra sự
thân thiện trong việc tổ chức thực hiện công việc. Trong quá trình làm quản

lý, tôi coi đây là bài học và luôn làm theo bài học ấy.
Đông Sơn là đơn vị đi đầu trong 27 huyện thi về sáp nhập trường TH
và THCS. Có 3 đơn vị được sáp nhất là TH&THCS Đông khê, Đông Phú,
Đông Anh. Có vô vàn khó khăn khi thực hiện và nổi cộm vẫn là các mối
quan hệ hiệu trưởng với hiệu phó (nguyên là HT Tiểu học) - cấp dưới với
cấp trên. Không đồng nhất quan điểm, không chấp nhận nhau từ đó sinh ra
lục đục trong nội bộ, tập thể lãnh đao mất đoàn kết. Bằng nhiều cách thức,
tôi đã tập trung chỉ đạo Xây dựng các mối quan hệ thân thiện trong nhà
trường và coi đây là mấu chốt tháo gỡ mọi bất đồng và tôi đã thành công.
Trên nhịn, dưới nhường, phải tôn trọng và biết chia sẻ nhau, biết phối hợp
trong công việc, quan tâm nhau trong cuộc sống. Phải biết lắng nghe thông
tin ngược, biết kiềm chế và phải biết đặt mình vào vị trí của người khác để
hiểu nhau hơn. Đến nay, nhiều đơn vị đã cải thiện được các mối quan hệ như
TH&THCS Đông Phú, TH&THCS Đông Khê, TH&THCS Đông Anh, TH
Đông Hoàng, TH Đông Văn.
Bên cạnh đó, tôi tập trung chỉ đạo thực hiện tốt phong trào thi đua Xây
dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. Với học sinh, thầy cô phải
công tâm trong quan hệ ứng xử, công tâm trong việc đánh giá, nhận xét, cho
điểm, nghĩa là phải công bằng, khách quan với lương tâm và thiên chức nhà
giáo. Phải coi trọng việc giáo dục bình đẳng giới để các học sinh nam, nữ
biết quý trọng nhau, sống hòa đồng với nhau. Phải chú ý phát triển năng lực
phẩm chất, tập trung rèn kỹ năng sống cho học sinh thích ứng với xã hội.
Muốn vậy, đội ngũ thầy, cô giáo phải thân thiện trong dạy học, không ngừng
trau dồi, cập nhật tri thức khoa học, trình độ nghiệp vụ, nâng cao tay nghề
chuyên môn để áp dụng phương pháp dạy học tích cực, khơi gợi tình cảm
hứng thú, chủ động tìm tòi sáng tạo trong học tập cho học sinh, thân thiện
với mọi loại trình độ học sinh, dạy sát đối tượng, phát hiện, bồi dưỡng học
sinh giỏi và ân cần dìu dắt học sinh học lực yếu kém, không để em nào bị

14

đối xử bất công, bị bỏ rơi ra ngoài trách nhiệm của nhà trường, dẫn đến tự
ty, chán học.
Điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây là người quản lý giỏi phải biết hội tụ
được các mối quan hệ, tạo ra được sức mạnh tổng hợp để phát triển nhà
trường. Đó chính là văn hóa nhà trường. Người quản lý giỏi phải biết hội tụ
được các mối quan hệ, tạo ra được sức mạnh tổng hợp để phát triển nhà
trường. Nhận thức rõ điều này, trong thời gian làm hiệu trưởng và hiện tại là
Phó trưởng phòng tôi hết sức quan tâm đề cao vấn đề này trong việc chỉ đạo.
Cần biết lắng nghe thông tin và điều chỉnh thông tin cho phù hợp tình hình
thực tiễn, tạo ra sự thân thiện trong việc tổ chức thực hiện công việc . Qua
việc chi đạo chuyên môn, tôi uốn nắn điều chỉnh những tập thể ban giàm
hiệu có dấu hiệu mất đoàn kết. Đề xuất luân chuyển hợp lý, tạo ra một êkip
làm việc đều tay, xây dựng được các tập thể lãnh đạo các nhà trường thân
thiện tích cực. Cụ thể trường TH Đông Văn đã xây dựng được mối đoàn kết
trong nhà trường, thúc đẩy chất lượng giáo dục chuyển biến vượt bậc so với
những năm học trước. Trường TH Đông Hoàng, Đông Hòa tình hình nhà
trường dần dần ổn định. Trường TH Đông Thanh đã đạt thành tích cao. Một
trong những yếu tố thành công chính là thực hiện tốt việc xây dựng văn hóa
nhà trường thông qua quy chế. Nhà trường phải là ngôi nhà chung mà tất cả
các thành viên được tôn trọng, biết sẻ chia, hợp tác. Phải tạo ra sự thân thiện
trong trong các mối quan hệ. Đó chính là động lực thúc đẩy nhà trường phát
triển.
3.2. Văn hóa giao tiếp.
Nhà trường cần xây dựng được hình ảnh qua văn hóa giao tiếp. Tôi không
hài lòng thậm chí khó chịu với ngôn ngữ giao tiếp xô bồ của không ít cán bộ
quản lý và giáo viên. Với tôi, nhà trường là môi trường văn hóa nên ngôn
ngữ giao tiếp phải luôn chuẩn mực và mang tính giáo dục. Tôi thường xuyên
nhắc nhở và điều chỉnh những trường hợp nói năng tùy tiện, thô tục. Chỉ đạo

thực hiện một cách nghiêm túc Điều lệ trường học về ngôn ngữ giao tiếp.
Các thành viên trong nhà trường phải nói năng giao tiếp một cách lịch sự,
kính trên, trọng dưới... Muốn vậy, nhà trường phải xây dựng được những
quy định, quy ước trong xưng hô, trong giao tiếp hàng ngày đối với giáo
viên và học sinh. Với thầy cô, có nhiều cách xưng hô trong đội ngũ nhà
giáo: Anh chị, cô chú, cháu em… nhưng cách xưng hô thầy – cô là chuẩn
mực nhất. Đối với học sinh, trên dưới thì anh chị - em; ngang hàng thì gọi
bạn xưng tôi. Mọi phát ngôn phải đúng lúc, đúng chỗ. Mọi giáo tiếp trong
trao đổi công việc hay dạy học phải lịch sự tôn trọng nhau. Trong mọi
trường hợp thầy cô phải biết kiềm chế, không được gọi học sinh là mày, anh,
chị với những ngôn từ chì chiết, diễu cợt, khinh khi… Ngôn ngữ giao tiếp
trong mọi tình hướng phải lịch sự, thân thiện có tác dụng giáo dục học sinh.
Khi là thủ trưởng, tôi đã xây dựng được tập thể trường THCS Đông Yên,

15


đoàn kết nhờ việc xây dựng văn hóa giao tiếp: Khi giáo viên đến muộn giờ,
thay cho việc trách móc, nhắc nhở, tôi thường hỏi thăm một cách ân cần.
Hôm nay em đến muộn chắc là có việc gia đình, em chỉnh đốn lại trạng phục
rồi hãy lên lớp. Hoặc khi giao việc, tôi thường đặt vấn đề với giáo viên thay
cho mệnh lệnh. Với học sinh, nhất là học sinh chưa ngoan tôi rất nghiêm
khắc nhưng chưa bao giờ nặng lời. Nhẹ nhàng, ân cần, nói bằng lời và nói cả
bằng mắt. Thực tế trải nghiệm đã cho tôi bài học mà tôi muốn nói với đồng
nghiệp của mình: Giao tiếp thân thiện là của ngõ đi đến mọi thành công.
3.3.Văn hóa trong hành vi ứng xử:
Chúng ta ai cũng hiểu văn hóa tạo nên giá trị đạo đức và có vai tṛ điều
chỉnh hành vi. Khi được giáo dục trong một môi trường văn hóa và thấm
nhuần hệ giá trị văn hóa, học trò không những hình thành được những hành
vi chuẩn mực mà quan trọng hơn là ẩn chứa trong tiềm thức các em là niềm

tin nội tâm sâu sắc vào những điều tốt đẹp, từ đó, khao khát cuộc sống
hướng thiện và sống có lý tưởng, khiêm tốn, lễ độ, thương yêu con người,
sống có trách nhiệm với bản thân và xã hội... Do vậy, khi gặp những tình
huống xã hội phát sinh, dù là những tình huống mà các em chưa từng trải
nhưng nhờ vận dụng năng lực văn hóa để điều tiết hành vi một cách hài hòa,
các em có thể tự điều chỉnh mình phù hợp với hoàn cảnh, ứng xử hợp lẽ, hợp
với lòng người và cuộc sống xung quanh. Để đạt được điều đó, mỗi nhà
trường phải xây dựng được văn hóa ứng xử hành vi. Tôi nhớ mãi một câu
châm ngôn: Mọi việc bắt đầu bằng tình cảm thì kết thúc bằng tình cảm, bắt
đầu bằng bạo lực thì kết thúc cũng sẽ là bạo lực. Nhà trường là môi trường
giáo dục, vì vậy, mọi hành vi ứng xử trong nhà trường đêu phải mang tính
giáo dục. Văn hóa hành vi ứng xử trong nhà trường, công sở phải xuất phát
từ sự chân thực, ân cần, tế nhị, giúp đỡ, hợp tác chia sẻ nhau trong đồng
nghiệp, nghĩa là phải bắt đầu bằng tình cảm. Với học sinh, thầy cô p hải công
tâm trong quan hệ ứng xử, công tâm trong việc đánh giá, nhận xét, cho
điểm, nghĩa là phải công bằng, khách quan với lương tâm và thiên chức nhà
giáo.
Phụ trách bậc học nên thỉnh thoảng tôi vẫn nhân được đơn thư tố cáo
hiệu trưởng. Khi thì thiếu dân chủ, khi thì cửa quyền, khi thì tham lam trong
chi tiêu tài chính. Không oan sai, mọi xác minh đều có sai phạm. Hiệu
trưởng trường THCS Đông Yên đã dùng cái quyền của mình không cho giáo
viên phát biểu, đáng xấu hổ hơn, anh ta còn đập bàn đe nẹt, dọa nạt giáo
viên. Không khí nhà trường ngột ngạt, cái thân thiện không còn, sự tôn trọng
bị mai một. Một cuộc cái vã diễn ra ngay trong hội nghị giữa hiệu trưởng và
giao viên. Một ví dụ khác về hành vi ứng xử: Học kỳ I vừa qua, tôi cùng
đoàn công tác xuống 1 trường xử lý đơn thư trong đó có nội dung xúc phạm
học sinh. Tìm hiểu câu chuyện mới thấy đau lòng. Một học sinh nam nghèo
không có tiền mua đồng phục, phải mặc tận dung áo đồng phục của người

16

chị lớp 9. Áo cũ nên ngả màu, thầy bắt ép em mua áo mới. Hành vi ứng xử
của thầy thật đáng xấu hổ: Lôi em lên, thầy chì chiết: Em là học sinh nam
mà mặc đồng phục nữ, em bị bê đê à. Câu thứ hai thầy nói tiếp: Cái áo của
em không được như cái giẻ lau bàn nhà thầy. Cả lớp lặng im, còn em học
sinh thì xấu hổ, tủi cực, nước mắt lăn dài trên má. Thật xót xa khi văn hóa
nhà trường có nơi đang trong tình trạng báo động. Hình ảnh nhà trường
đang bị vết bẩn mà không ai khác chính do hiệu trưởng vẽ bậy lên. Chính
thầy cô đã vi phạm điều 38/Điều lệ trường học: Xúc phạm danh dự, nhân
phẩm, xâm phạm thân thể học sinh và đồng nghiệp.
Thực tế hành vi ứng xử của thầy cô đối với học sinh đôi khi cũng bị cơ
chế thị trường tác động như cố ý đánh giá sai kết quả học tập, rèn luyện của
học sinh. Ép buộc học sinh học thêm để thu tiền. Bằng mọi cách thức hành
vi, một số giáo viên gợi ý phụ huynh cho con đi học thêm dù là bị cấm dạy
thêm trong bậc TH. Tôi đã lặng người đi khi chứng kiến em học sinh lớp 1
bị đòn roi của mẹ khi bị cô chê là học chậm, càng xót xa khi cả tuần phải
học thêm nhà cô trong nỗi khiếp sợ. Rất tiếc là phụ huynh và ngay cả GV
không hiểu hết mặt tính ưu việt trong Thông tư 30 để tạo điều kiện cho HS
hoàn thiện thể chất năng lực phẩm chất chứ không phải nhồi nhét kiến thức
nên đâu đó vẫn còn tệ nạn dạy thêm học thêm mọt cách trá hình.
Một số hành vi cần phải chấn chỉnh: Hành vi uống rượu, bia, hút thuốc
lá khi tham gia các hoạt động giáo dục ở nhà trường, sử dụng điện thoại di
động khi đang giảng dạy trên lớp, bỏ giờ, bỏ buổi dạy, tuỳ tiện cắt xén
chương trình giáo dục. Đó là những hành vi không thể chấp nhận được. Hiện
tượng thầy cô liên tục sử dụng điện thoại trong giờ trên lớp, cười nói vô tư
trước học sinh đang xảy ra khá phổ biến trên bục giảng. Cô giao bài rồi chụp
ảnh, lên mạng, xem phim. Khi là hiệu trưởng trường THCS Đông Yên, một
lần lấy ý kiến kiểm tra về sự hài lòng của học sinh đối với giáo viên. 65%
học sinh không muốn học với cô giáo Th vì trong giờ cô cô không dạy mà

chỉ dùng điện thoại…Đây là bài học cho đọi ngũ GV trong toàn huyện. Tôi
đã chấn chỉnh rất quyết liệt với hành vi này.
Để tránh tình trạng trên, bằng nhiều giải pháp, tôi đã chỉ đạo các nhà
trường nhà trường phải xây dựng văn hóa hành vi ứng xử trong đơn vị. Đặc
biệt coi trọng vai trò của hiệu trưởng trong việc thực hiện các văn hóa hành
vi. Người thủ trưởng phải gương mẫu, gương mẫu chuẩn mực trong công
việc, công bằng trong đối xử, khách quan trong đánh giá, tránh thiên vị, tình
cảm cá nhân chi phối. Kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm: Xử lý đơn
thư tại trường THCS Đông Yên, TH Thị trấn, THCS Đông Hòa… Với cách
làm này, tôi đã thành công, giúp các đơn vị xây dựng nhà trường ngày càng
vững mạnh.
3.4. Văn hóa trang phục, lề lối, tác phong.

17


Ăn mặc, trang phục, lề lối tác phong thể hiện văn hóa nhà trường.
Thông qua những lần kiểm tra, tập huấn, tôi rất chú ý về lĩnh vực này. Chỉ
đạo các Nhà trường phải xây dựng được những quy định về ăn mặc, trang
phục, lề lối tác phong phù hợp với Điều lệ trường học. Trang phục phải
tránh việc chạy theo một thời trang. Thầy cô phải ăn mặc giản dị, lịch sự,
chuẩn mực. Trang phục của học sinh phải sạch đẹp, đồng phục phải phù hợp
với từng trường. Nhiều đơn vị may đồng phục không đảm bảo tính thẩm mỹ,
gây phản cảm. Khi may đồng phục cho học sinh các nhà trường phải lưu ý:
Chất liệu, màu sắc, mẫu mã, số đo, thời tiết. Đầu tóc phải chuẩn mực, không
thời trang quá đà, giáo viên không nên nhuộm đầu quá vàng hoe, thầy giáo
không nên cắt đầu cua. Thầy cô là tấm gương sáng cho học sinh noi theo nên
việc xây dựng quy chế văn hóa trang phục, lề lối tác phong làm việc các
thành viên trong nhà trường là vô cùng cần thiết. Với cách làm này, đến nay
văn hóa trang phục, lề lối, tác phong trong các nhà trường trong huyện Đông

Sơn đã đi vào nề nếp.
4. Xây dựng CSVC cảnh quan Xanh - Sạch - Đẹp.
Duy vật biên chứng chỉ ra rằng: Vật chất quyết định ý thức. CSVC cảnh
quan nhà trường có tác động mạnh mẽ đến ý thức của giáo viên và học sinh
trong mọi hoạt động nhà trường. CSVC tốt, ý thức thầy trò tốt thì chắc chắn
hiệu quả giáo dục sẽ tốt. Để làm tốt việc nay, trong những năm qua, tôi tích
cực tham mưu và chỉ đạo việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia trên địa
bàn. Đến năm 2014, 100% trường đạt chuẩn quốc gia. Có 4 trường được
công nhận lại năm 2015: TH Đông Hòa, Đông TiếnB, Đông Minh, Đông
Quang. Năm 2016 tiếp tục chỉ đạo công nhận lại 4 đơn vị là TH Đông văn,
Đông Ninh, Đông Tiến A, thị trấn Rừng Thông, nâng tổng số công nhận lại
lên 50%, xóa tình trạng báo động đỏ trong việc công nhận lại trên địa bàn.
Nhìn chung toàn huyện hiện nay các nhà trường có đủ điều kiện cơ sở vật
chất, trang thiết bị, có biện pháp giữ gìn, khai thác tốt tài sản, cơ sở vật chất
phục vụ dạy và học. Các phòng học, phòng làm việc, phòng chức năng, thư
viện, phòng thí nghiệm... bố trí khoa học, ngăn nắp, sạch đẹp, phục vụ hiệu
quả cho các hoạt động của nhà trường. Lớp học khang trang, không gian lớp
học thân thiện, sạch sẽ vì vậy các em càng có ý thức giữ gìn vào yêu quý lớp
học của mình.
Bên cạnh đó tôi quan tâm đến việc xây dựng cảnh quan sư phạm đảm
bảo xanh, sạch, đẹp; môi trường giáo dục lành mạnh, văn hoá, an toàn: Sân
chơi đảm bảo diện tích, quy hoạch. Cây xanh, cây bóng mát phải hàng lối
cân đối hài hòa. Bồn hoa cây cảnh phải đẹp. hạn chế bê tông hóa sân trường,
sân trường phải có thảm cỏ, lát gạch Silat chống trơn, chống bụi, chống năng
và mang tính thẩm mỹ cao: TH Đông Yên, Thị trấn, Đông Quang. Đặc biệt
tôi rất chú trọng tới việc xây dựng nhà vệ sinh thân thiện: Lâu nay, nhiều
nhà trường lơ là việc này, quan niệm nhà vệ sinh là góc khuất. Tôi đã chỉ

18

đạo và làm thây đổi cách nhìn nhận của nhà trường, coi đây là một tiêu chí
quan trong trong việc xay dựng cảnh quan môi trường. Đến nay, nhiều
trường đã cải tạo, xây mới nhà vệ sinh. Nhiều đơn vị đã xây dựng được mô
hình nhà vệ sinh thân thiện, vừa sạch vừa đẹp như: TH Thị trấn, TH Đông
Quang, TH Đông Nam…
Sáng tạo trong cách nghĩ, cách làm, bản thân tôi tích cực tham mưu với
lãnh đạo các cấp, tích cực chỉ đạo, kiên quyết trong quan điểm và tôi đã
thành công. Nói đi đôi với làm, phải sát cơ sở, cầm tay chỉ việc, sáng tạo
trong cách nghĩ, quyết liệt trong cách làm. Hiện tại, được phân công phụ
trách, tôi đẫ và đang tích cực chỉ đạo xây dựng cảnh quan môi trường trong
bậc học, tập trung chỉ đạo mô hình điểm về cảnh quan xanh, sạch , đẹp tại
TH Đông Ninh, Đông Văn. Để làm tốt việc này, tôi đã mời những người có
kinh nghiệm trong quy hoạch bài trí cảnh quan về tư vấn như: Mời nhà giáo
ưu tú Lê văn Hồng-HT trường PTTH Đông SơnI. Tôi đã cùng thầy đến từng
trường TH để tư vấn cho các hiệu trưởng và hiệu quả rất cao. Các trường TH
học trong huyện hiện nay có khuôn viên, quy hoạch khá đẹp: Đông Thịnh,
Đông Quang, Đông Hoàng, Đông Thanh, Đông Yên, Đông Ninh, Đông
Minh. Cảnh quan nhà trường đã tạo ra bộ mặt văn hóa nhà trường – một nhà
trường thân thiện.
5. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục.
Văn hoá nhà trường phải gắn liền với chất lượng giáo dục. Một trong
những giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục là phát huy tính tích cực của
học sinh. Tạo môi trường phát triển toàn diện , học sinh học tập hứng thú,
chủ động tìm hiểu kiến thức dưới sự dìu dắt của thầy cô giáo, gắn chặt giữa
học và hành, biết thư giãn khoa học, rèn luyện kỹ năng và phương pháp học
tập, trong đó những yếu tố hết sức quan trọng là khả năng tự tìm hiểu, khám
phá, sáng tạo. Vì vậy cần: Đổi mới phương pháp giảng dạy sao cho có thể
lôi cuốn tất cả học sinh tham gia. Tổ chức một số hoạt động sáng tạo, phát
huy trí tuệ và năng lực cá nhân của học sinh, giúp các em tự tin trước mọi

tình huống.
Thông qua các giờ dạy, hoạt động để rèn kỹ năng ứng xử với các tình
huống trong cuộc sống và thói quen, kỹ năng làm việc theo nhóm. Rèn sức
khoẻ, ý thức bảo vệ sức khoẻ, kỹ năng phòng chống tai nạn giao thông, đuối
nước và các tệ nạn khác. Rèn kỹ năng ứng xử văn hoá, phòng ngừa bạo lực
và các tệ nạn xã hội.
Chú trọng tổ chức các chuyên đề hoạt động ngoài giờ lên lớp giúp các
trường triển khai các hoạt động tập thể vui tươi lành mạnh, như: Tổ chức các
hoạt động văn nghệ, thể thao, vui chơi, tổ chức các trò chơi dân gian và các
hoạt động giải trí tích cực khác phù hợp với lứa tuổi học sinh. Tăng cường
các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội; các giờ dạy, hoạt động ngoài giờ lên
lớp, sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới cờ đầu tuần...Rèn luyện cho học sinh có kỹ
19


năng ứng xử văn hoá; tự đấu tranh chống và phòng ngừa bạo lực và bảo đảm
một tập thể lành mạnh không có học sinh ảnh hưởng các tệ nạn xã hội, biết
chia sẻ với bạn bè, biết hòa nhập và chung sống, biết bảo vệ sức khỏe cho
mình và cộng đồng, biết tránh các tệ nạn xã hội, xây dựng hình ảnh bản
thân, phương pháp làm việc nhóm, biết bảo vệ danh dự của nhà trường, của
tập thể lớp và của chính bản thân mình; biết bảo vệ cái đúng, phê phán cái
sai…Và để làm được điều này, cần phải có sự chung tay của cả gia đình
cộng đồng.
6. Phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội
Phải chủ trọng công tác phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội trong
việc xây dựng văn hóa nhà trường bởi gia đình chính là cái nôi của xã hội
ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành nhân cách của học sinh tiểu học, cho
nên xây dựng văn hoá nhà trường cần nhấn mạnh tiềm năng, phát huy vai trò
trách nhiệm của gia đình trong việc giáo dục con cái, chăm lo và bồi dưỡng
thế hệ trẻ, đóng góp xây dựng cơ sở vật chất. Nhà trường phải lấy việc giáo

dục học sinh làm cầu nối giữa gia đình và nhà trường qua đó thiết lập mối
quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh, giữa Ban Giám hiệu
nhà trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh. Chiếc cầu ấy vững chắc sẽ thúc
đẩy mối quan hệ gia đình và nhà trường trở nên tốt đẹp, chiếc cầu ấy lung
lay thì việc xây dựng văn hoá nhà trường coi như gặp khó khăn từ ban đầu.
Bên cạnh đó, phải phát huy việc phối hợp với các tổ chức đoàn thể xã hội
trong nhà trường và địa phương như công đoàn, nữ công, đoàn đội hội để
thực hiện việc xây dựng văn hóa đặc biệt là sự vào cuộc của cấp ủy đảng,
chính quyên.. Một việc chỉ đi đến thành công khi phát huy được sức mạnh
của tập thể, vì vậy việc phối hợp gia đình nhà trường xã hội là vô cùng càn
thiết.
III. KẾT QUẢ.
Với sự quan tâm của huyện uỷ, hội đồng nhân dân, uỷ ban nhân dân,
trong những năm qua phòng giáo dục Đông Sơn đã chỉ đạo khá hiệu quả
việc xây dựng văn hóa nhà trường. Cùng với lãnh đạo phòng giáo dục, tôi đã
vận dụng các giải pháp trên vào việctổ chức thực hiện các nội dung văn hóa
nhà trường, tạo ra một phong trào thi đua và đã góp phần thành công vào
thành tích chung của ngành. Đến nay, giáo dục TH Đông Sơn đã phát triển
khá ổn định và vững chắc. Là một trong những đơn vị đứng trong tốp đầu
của tỉnh. Cơ sở vật chất tốt. 100% các trường có môi trường xanh sạch đẹp.
Kỹ năng sống của học sinh được nâng cao. Các tệ nạn xã hội bị đẩy lùi. Các
giá trị văn hoá, truyền thống được bảo tồn và phát huy. Học sinh yêu trường
lớp hơn. Thầy cô yêu trường lớp hơn. Ai cũng trong tâm thế Mỗi ngày đến
trường là một ngày vui.

20


Kết quả xếp chuyên môn 2015-2016 có 14/17 trường TH xếp loại tốt.
trong đó có 2 dơn vị đạt TTSX, 1 đơn vị đề nghị nhận cờ UBND tỉnh. TH

Đông Hoàng là 1 trong 2 đơn vị của tỉnh nhận cờ Bằng khen của Bộ
GD&ĐT về thực hiện mô hình VNEN. Đông Sơn đạt giải Nhất cuộc thi
Tiếng hát-Kể chuyện cấp tỉnh. Đông Sơn hai năm liền được tặng cờ UBND
tỉnh. Giáo dục Tiểu học Đông Sơn được Sở Giáo dục đánh giá là ổn định và
phát triển. Năm học 2015-2016 xếp thứ 2 cụm thi đua 8 huyện đồng bằng.
Đây là niềm tự hào của giáo dục huyện nhà và cũng là kết quả xây dựng
văn hóa nhà trường của bậc tiểu học huyện Đông Sơn.
C. KẾT LUẬN
Có thể nói: Văn hóa nhà trường có vai trò ý nghĩa đặc biệt quan trọng
trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Xây dựng văn hóa
nhà trường là tạo nên một môi trường mô phạm trong đó mọi thành viên
luôn biết tôn trọng, chia sẻ, hợp tác với nhau. Không khí trong nhà trường
luôn cởi mở, thân thiện. CSVC luôn được tăng cường, trường lớp xanh –
sạch - đẹp. Chất lượng giáo dục toàn diện không ngừng được nâng cao. Như
vậy, việc xây dựng văn hóa nhà trường là vô cùng cần thiết nhất là trong bối
cảnh hiện nay. Nó đòi hỏi sự vào cuộc của các cấp quản lý và đặc biệt là sự
chủ động, quyết tâm và cầu thị của các nhà trường. Từ thực trạng giáo dục
Đông Sơn, tôi đã đưa ra hệ thống các giải pháp xây dựng văn hóa nhà trường
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục bậc TH trên địa bàn huyện Đông Sơn
góp phần vào việc thực hiện thành công việc đổi mới căn bản và toàn diện
giáo dục hiện nay.
Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân, tôi không dám đề cao về
những việc mình làm. Vì vậy, với đề tài này tôi rất mong được chia sẻ và
học hỏi đồng nghiệp. Rất mong được góp ý.
Xác nhận của PGD

Đông Sơn, ngày 12 tháng 05 năm 2016
Tôi cam đoan không sao chép.
Người viết

Nguyễn Thị Ly

21


22