SKKN một số giải pháp góp phần làm tốt công tác chủ nhiệm ở trường trung học phổ thông hiện nay

1. Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Chúng ta đã biết, nhà trường là cái nôi nuôi dưỡng mỗi con người, và người
giáo viên là một nhân tố quan trọng để nuôi dưỡng cái nôi đó. Không ai có thể
phủ nhận vai trò của người giáo viên trong việc phát triển tri thức và nhân cách
của người học sinh, đặc biệt là người giáo viên chủ nhiệm. Các thầy cô chủ
nhiệm vừa làm công tác giảng dạy, vừa làm công tác quản lý học sinh, vì vậy
các thầy cô có điều kiện gần gũi và hiều được tâm tư, nguyện vọng của học sinh
để kịp thời uốn nắn, động viên giúp các em nhận thức được vai trò của việc học
tập và rèn luyện đạo đức để trở thành con ngoan, trò giỏi. Thực chất vai trò của
một người giáo viên chủ nhiệm gần giống như người trồng cây, chăm sóc, vun
cây giống. Người làm vườn không thể cầm ngọn cây kéo lên mà phải chăm sóc,
tạo điều kiện cho hạt giống nảy mầm.
Trong những chuyến đò qua sông, người giáo viên chủ nhiệm có thể gặp
được những học sinh ngoan, hiền, học giỏi; những học sinh nhiệt tình, tự tin;
những học sinh rụt rè, nhút nhát, run rẩy khi trả lời câu hỏi của thầy cô. Bên
cạnh đó cũng sẽ có những học sinh nghiện game, nghiện thuốc lá; những học
sinh thích thể hiện mình qua nắm đấm; và lại có những học sinh coi trường học
là nơi vui chơi hợp lệ..v..v. Các em cần sự quan tâm, chăm sóc của các lực lượng
xã hội, của các thầy cô giáo thường xuyên dạy dỗ hàng ngày, đặc biệt là thầy cô
chủ nhiệm của các em. Hiện nay, khi nền kinh tế thị trường đang len lỏi vào từng
ngóc ngách của đời sống xã hội; các tệ nạn xã hội đang có xu hướng tấn công
vào giới học đường, đe dọa sự bình yên của các em thì vai trò của người giáo
viên chủ nhiệm lại càng quan trọng hơn bao giờ hết. Người giáo viên chủ nhiệm
sẽ tư vấn, định hướng để giúp học sinh của mình xây dựng một lý tưởng sống
đúng đắn, khơi dậy trong học sinh của mình tình yêu thương con người, niềm tin
ở bản thân, ở tương lai, ở chính các em, từ đó giúp các em nhận thức được giá trị
của bản thân, biết cố gắng vượt qua những khó khăn trong học tập, trong đời
sống.
Do ảnh hưởng của sự phát triển kinh tế xã hội ngày càng sâu sắc, đa dạng
và phức tạp thì đời sống tâm lý của học sinh nói chung, học sinh cấp THPT nói

riêng đang có những biến động to lớn với nhiều biểu hiện đáng lo ngại. Các em
thường gặp những khúc mắc trong học tập, tâm sinh lý, trong mối quan hệ với
bạn bè, thầy cô, gia đình… nếu không được điều chỉnh, giải tỏa kịp thời thì rất
dễ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc; nhẹ thì chán học, nặng thì trầm cảm, bạo
lực học đường… thậm chí tự tử, gây án mạng. Thực trạng này cho thấy các em
thật sự cần người đáng tin cậy và có chuyên môn để chia sẻ, tâm sự hoặc trợ
giúp các em tìm cách thức giải quyết vấn đề một cách tốt nhất.
Đi sâu vào công tác chủ nhiệm, mỗi thành công hay thất bại của từng lớp
đều ảnh hưởng đến hoạt động chung của nhà trường. Người giáo viên chủ nhiệm
có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng một tập thể tốt góp phần xây

1


dựng tập thể nhà trường tốt. Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng
làm công tác quản lí và giáo dục học sinh trong phạm vi một lớp.
Là một giáo viên được nhà trường phân công làm chủ nhiệm nên tôi cũng
đã từng nếm trải nhiều cảm xúc: có niềm hạnh phúc trước thành công trong công
tác tư vấn tâm lí cho học sinh, có vị đắng của thất bại khi chưa kịp thời bên cạnh
các em. Mười lăm năm chưa phải là dài nhưng cũng không gọi là ngắn ngủi đối
với một giáo viên làm công tác chủ nhiệm nên tôi đã đúc rút được một vài kinh
nghiệm nhỏ để viết đề tài này. Tôi mong góp tiếng nói và một vài suy nghĩ của
mình cùng các bạn đồng nghiệp thông qua đề tài "Một số giải pháp góp phần
làm tốt công tác chủ nhiệm ở trường Trung học phổ thông hiện nay”. Đề tài
sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, tôi mong nhận được sự đóng góp ý kiến
chân tình của các bạn đồng nghiệp.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Viết ra báo cáo này, chúng tôi hướng đến những mục đích:
- Tìm ra cách quản lí và giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm một cách có hiệu quả.
- Cụ thể hóa những vấn đề về công tác chủ nhiệm, đề xuất những giải pháp

thực hiện công tác chủ nhiệm một các khoa học.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Giáo viên chủ nhiệm lớp
- Học sinh lớp chủ nhiệm (cấp THPT )
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Thu thập và xử lí thông tin
- Khảo nghiệm, thống kê
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
Điểm mới trong đề tài nghiên cứu là: phát huy vai trò của giáo viên trong
công tác chủ nhiệm lớp để nâng cao chất lượng dạy và học. Rút ra bài học kinh
nghiệm cho bản thân và áp dụng vào thực tiễn nhà trường để nâng cao hiệu quả
công tác chủ nhiệm, từ đó có những đóng góp thêm những giải pháp phù hợp
của công tác quản lý học sinh đối với khối trường THPT trong huyện Thọ Xuân.

2


2. Nội dung
2.1. Cơ sở lý luận của đề tài
Xây dựng tập thế lớp vững mạnh là yêu cầu giáo dục bắt buộc của tất cả
các trường trung học phổ thông, đó cũng là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên
chủ nhiệm. Một tập thể lớp vững mạnh sẽ là động lực thúc đẩy mọi hoạt động
khác nhất là hoạt động học tập của nhà trường. Bên cạnh đó khi giáo viên làm
tốt công tác chủ nhiệm và có phương pháp tốt thì sẽ tạo điều kiện và có thời gian
để bồi dưỡng và hoàn thành tốt chuyên môn của mình.
Trong những năm gần đây cùng với việc thay đổi sách giáo khoa cũ bằng
sách giáo khoa mới, việc thay đổi một số phương pháp trong dạy học là rất cần
thiết. Song song với việc đổi mới ấy, việc quản lí giáo dục học sinh cũng rất
quan trọng, đặc biệt vai trò của GVCN trong công tác giáo dục học sinh. GVCN
được coi như người mẹ, người cha thứ hai của học sinh. Đối với học sinh

THPT, lứa tuổi mà ở đó đặc điểm sinh lí khá phát triển, trí tuệ biến đổi cả về
chất và lượng. Các em biết quan sát nhạy bén và cảm nhận tinh tế , tư duy trừu
tượng ở mức cao. Nhưng lại rất dễ thay đổi tính nết, dễ sa ngã và bị lôi kéo, lứa
tuổi đang và muốn tự khẳng định mình trước mọi người.
Để làm tốt công tác chủ nhiệm trước hết GVCN phải nắm rõ nhiệm vụ của
GVCN trong điều lệ trường phổ thông. Vì GVCN có một vị trí quan trọng trong
việc giáo dục tư tưởng, ý thức đạo đức học sinh, tạo điểm nhấn góp một phần
trong phong trào xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực. Do đó
GVCN là một trong những nhân tố thúc đẩy sự hình thành nhân cách của học
sinh, mang lại một phần kết quả rèn luyện đạo đức, học tập của các em.
Học sinh THPT cần được trau dồi tư tưởng vững vàng, có nghị lực vượt
khó trong học tập và đời sống. mà các em còn đóng vai trò quan trọng trong chất
lượng, tỷ lệ thi TNTHPT của nhà trường, tỷ lệ học sinh đỗ đại học, cao đẳng. Vì
vậy, việc quản lí giáo dục học sinh THPT không phải là dễ. Hơn nữa, hầu hết
GVCN là kiêm nhiệm chưa qua lớp bồi dưỡng về nghiệp vụ làm GVCN, làm
việc với những kinh nghiệm sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm.
2.1.1. Vị trí của giáo viên chủ nhiệm lớp:
Ở nhà trường THPT, trong mỗi lớp học đều có một giáo viên chủ nhiệm
lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người được BGH bổ nhiệm, chịu trách nhiệm
quản lý công tác giáo dục và đào tạo học sinh ở lớp mình phụ trách là người chịu
toàn bộ trách nhiệm trước BGH và nhà trường về mọi vấn đề thuộc lớp mình.
- Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng, hội đồng nhà trường
và cha mẹ học sinh quản lý toàn diện học sinh lớp mình phụ trách. Điều này đòi
hỏi giáo viên chủ nhiệm vừa quản lý tập thể học sinh, vừa quan tâm đến từng cá
nhân trong lớp về mọi phương diện: Tư tưởng, học tập, tu dưỡng, lao động và
sinh hoạt tập thể.

3

- Giáo viên chủ nhiệm lớp là người lãnh đạo, tổ chức, điều hành, kiểm tra
mọi hoạt động và các mối quan hệ ứng xử thuộc lớp mình phụ trách theo đúng
chương trình và kế hoạch của nhà trường.
- Giáo viên chủ nhiệm là nhân vật chủ đạo để hình thành nhân cách cho
từng học sinh trong tập thể lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu nối là nhân vật trung gian thiết lập các mối
quan hệ hai chiều: Nhà trường - tập thể học sinh, tập thể học sinh - xã hội. Như
vậy một mặt giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là đại diện cho nhà trường để giáo dục
học sinh, vừa đại diện cho tập thể học sinh để liên lạc với nhà trường. Mặt khác
giáo viên chủ nhiệm phải làm cho quan hệ giữa tập thể học sinh với xã hội trở nên
gắn bó hơn.
2.1.2. Chức năng của giáo viên chủ nhiệm lớp:
- Giáo viên chủ nhiệm xây dựng, tổ chức tập thể lớp mình thành đơn vị
vững mạnh.
- Giáo viên chủ nhiệm tổ chức điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo dục
của tập thể lớp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
- Giáo viên chủ nhiệm luôn thiết lập và phát triển các mối quan hệ với các
lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh.
2.1.3. Những phẩm chất chủ yếu của giáo viên chủ nhiệm:
- GVCN phải có nhân cách toàn vẹn thể hiện qua việc nhận thức , có thái độ
và hành vi cá nhân phù hợp với chuẩn mực xã hội và phát huy truyền thống đạo
đức của dân tộc (hiếu học, trọng đạo, tôn sư)
- Có lòng nhân ái, nhất là đối với HS, người già, trẻ em, người thiệt thòi bất
hạnh…
- Yêu nghề, say sưa với công tác giáo dục
- Có tinh thần trách nhiệm và lòng tự trọng cao , có lương tâm nghề nghiệp
vững vàng.
- Khiêm tốn, cầu tiến, tích cực tự hoàn thiện không ngừng.
- Mẫu mực, trung thực trong cuộc sống.
2.1.4. Những năng lực sư phạm cần thiết đối với giáo viên chủ nhiệm:

- Có tầm hiểu biết rộng về văn hoá chung.
- Có tri thức sâu sắc, hiện đại về môn học phụ trách ở lớp chủ nhiệm.
- Có khả năng sáng tạo trong công tác giáo dục, dạy học.
- Có khả năng thu thập, tích luỹ tri thức, để ngày càng nâng cao hoặc mở
rộng tầm hiểu biết của mình.

4


- Có khả năng kích hoạt, gây hào hứng nhằm khơi dậy sự hứng thú và động
cơ học tập và rèn luyện đạo đức ở HS.
- GVCN cần tự trang bị cho mình nhiều thủ thuật lôi cuốn đa dạng để khi
cần có thể tung ra trước HS nhằm tạo sự gần gũi, thân mật giữa cô và trò, giữa
trò với trò.
- Có sự thành thạo trong các kỹ năng sư phạm như:
+ Giao tiếp sư phạm trước đám đông hay đối xử cá biệt.
+ Biểu lộ và kiềm chế các cảm xúc , tình cảm khi cần thiết.
+ Diễn đạt, trình bày các vấn đề có logic, tính truyền cảm có thuyết phục
của một nhà giáo, tri thức khoa học liên môn, tri thức xã hội.
+ Ứng xử các tình huống sư phạm.
+ Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo các hoạt động trong công tác chủ nhiệm.
2.1.5. Ý nghĩa của công tác chủ nhiệm lớp:
Công tác chủ nhiệm lớp là công tác chiến lược trong nhà trường, có ảnh
hưởng trực tiếp đến quá trình giáo dục và kết quả đào tạo ở nhà trường.
Công tác chủ nhiệm có tầm ảnh hưởng lớn và lâu dài đối với học sinh, ảnh
hưởng về mọi mặt chứ không chỉ là về học tập hay đạo đức.
Công tác chủ nhiệm lớp rất cần thiết cho lứa tuổi thanh niên THPT với
những đặc điểm sinh lý, trình độ hiểu biết và vốn sống còn hạn chế. Công tác
chủ nhiệm lớp sẽ đáp ứng cho nhu cầu có một chỗ dựa tinh thần của học sinh để
các em có thể nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ hoặc sự hướng dẫn, chỉ dạy, uốn nắn

cần thiết kịp thời để các em hoàn thiện nhân cách, phát triển toàn diện.
2.2. Thực trạng của công tác chủ nhiệm lớp
Hiện nay, công tác chủ nhiệm được đặc biệt chú ý đến nhưng nhiều giáo
viên chỉ chú tâm vào bồi dưỡng chuyên môn mà xem nhẹ công tác chủ nhiệm,
nhiều giáo viên quan tâm, chú trọng việc dạy chữ hơn dạy người. Mặt khác,
giáo viên chủ nhiệm chưa thấy hết được vị trí và chức năng của mình. Một số
giáo viên chủ nhiệm chưa có phương pháp tối ưu, hoặc có dùng một số phương
pháp trong công tác chủ nhiệm nhưng không hiệu quả. Nhất là đối với các giáo
viên trẻ mới ra trường. Trong công tác chủ nhiệm chỉ chú tâm vào việc rèn luyện
cá nhân mà không chú ý đến việc xây dựng tập thể lớp vững mạnh. Do vậy, một
số lớp mặc dù là lớp tiên tiến, được xếp thứ hạng cao trong trường nhưng lại
không phải là một tập thể lớp vững mạnh, chưa phát huy hết vai trò của tập thể.
Với những thực tế trên đã dẫn đến ở các trường hiện nay đạo đức học sinh
bị xuống cấp, tác phong không đúng, lời nói cử chỉ chưa phù hợp với lứa tuổi
của mình. Lực học bị sa sút, các thành viên trong lớp không có tinh thần tập thể.
Công tác chủ nhiệm, nhất là đối với GV trẻ mới ra trường, kinh nghiệm chưa
nhiều, chưa có phương pháp đúng đắn...cũng là nguyên nhân khiến học sinh

5


càng học lên các lớp trên ý thức đạo đức càng xuống cấp. Điều đó đã làm ảnh
hưởng lớn đến kết quả học tập của các em.
Thực tiễn hiện nay ở trường THPT Thọ Xuân 4, công tác chủ nhiệm được
BGH chú trọng và quan tâm, nhưng chưa thành lập riêng một tổ chủ nhiệm, để
hàng tháng sinh hoạt, và có thể họp đột xuất nếu cần thiết, mục đích là cùng
nhau tháo gỡ khó khăn của lớp, chia sẻ kinh nghiệm, tạo nên sự dân chủ. Đối
với giáo viên vừa mới ra trường được phân công làm công tác chủ nhiệm thì
chắc hẳn họ sẽ rất lúng túng, trăn trở, thậm chí có những tình huống sư phạm
không biết xử lí như thế nào cho hợp lí. Để làm tốt vai trò, vị trí làm cầu nối

giữa học sinh, phụ huynh, nhà trường quả không phải là dễ.
Đối với học sinh THPT vừa phải giáo dục tư tưởng, đạo đức, vừa phải giáo
dục ý thức học tập, hướng nghiệp, kể cả việc tham gia TDTT, văn hóa, vui chơi,
giải trí...
Trong những năm qua, tôi được phân công làm công tác chủ nhiệm các
lớp ở khối 10, về học lực đầu vào của các em lớp tôi chủ nhiệm không có học
sinh khá, giỏi, số học sinh có học lực trung bình chỉ khoảng 1/3 lớp, còn lại là
học lực yếu, một phần tư là học sinh thuộc diện chính sách: hộ nghèo, vùng đặc
biệt khó khăn, con TBB. Các em đều là con em gia đình nông dân, một số em
cha mẹ đi làm ăn xa . Vì vậy, đối với học sinh còn thiếu sự quan tâm của các bậc
phụ huynh.
Mặt khác, học sinh lớp 10 chưa có ý thức tự giác như học sinh khối lớp 11, 12.
Các em còn bỡ ngỡ khi mới vào trường. Sự hiểu biết giữa GVCN và học
sinh chưa có, giáo viên phải mất một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu các
em. Học sinh có học lực yếu chiếm đa số. Đây là những điều trăn trở của người
làm công tác chủ nhệm như chúng tôi.
Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn : thiếu thốn tình cảm và sự quan tâm của
gia đình, thiếu sự quản lý sát sao của gia đình; việc đi lại để liên hệ với cha mẹ
học sinh cũng không thuận lợi, rất nhiều em đã có dấu hiệu lún sâu vào chuyện
tình cảm, bỏ học triền miên, nghiện games... Rất nhiều em có tư tưởng chưa ổn
định chuyển lớp để được gần bạn gần bè cũ, đôi khi còn chia bè phái. Mà một
tập thể lớp không đoàn kết thì mọi hoạt động không mang lại hiểu quả cao.
Môi trường mới, các em cần sự quan tâm của GVCN để giáo dục và hướng
dẫn cho các em ý thức học tập và rèn luyện, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn,
thử thách, GD cho các em ý thức xây dựng tập thể đoàn kết. Cần thời gian để
giúp các em ở các lớp khác nhau hòa nhập cộng đồng trường học, tạo sự gắn kết
cho một tập thể mới. Tuyên truyền cho các em hiểu biết về truyền thống của nhà
trường, gương người tốt việc tốt của nhà trường để các em có tinh thần nổ lực
phấn đấu, làm tốt nhiệm vụ của người học sinh.

6


Để có được những kết quả tốt cho lớp chủ nhiệm của mình, tôi cố gắng học
hỏi kinh nghiệm của các đồng nghiệp đi trước và bạn bè ở trường bạn, cũng
mạnh dạn đưa ra một số giải pháp về công tác chủ nhiệm ở trường THPT.
2.3. Các giải pháp trong công tác chủ nhiệm
2.3.1. Nắm đặc điểm tình hình lớp:
* Đặc điểm chung:
- Tổng số học sinh đầu năm : 38.
Trong đó + Con thương binh : 0
+ Học sinh lưu ban : 0
+ Học sinh khuyết tật: 0
+ Học sinh thuộc diện hộ nghèo : 06
+ Số học sinh nam: 16
+ Số học sinh nữ: 22
+ Số lượng đoàn viên: 38
- Thuận lợi:
+ Được sự quan tâm chỉ đạo của BGH nhà trường, giáo viên chủ nhiệm
luôn theo dõi sát sao đến từng đối tượng học sinh.
+ Là một lớp khối D, học sinh nữ nhiều nên có nhiều thuận lợi trong công
tác nề nếp, dễ phát động phong trào.
+ Học lực của học sinh trong lớp tương đối đồng đều, đa số các em đã xác
định được động cơ học tập đúng đắn nên có nhiều cố gắng trong học tập qua
việc chuẩn bị bài mới và học bài cũ ở nhà.
+ Học sinh có đầy đủ dụng cụ học tập, có một bộ sách giáo khoa, compa...
+ Một số học sinh có động cơ học tập tốt, được sự quan tâm chú ý của gia
đình học sinh, ban cán sự nhiệt tình, hoàn thành nội dung công việc được giao,
tập thể lớp đoàn kết, có tinh thần giúp đỡ lần nhau trong học tập.
- Khó khăn:

+ Một số học sinh chưa chú tâm học tập, chưa hoàn thành nhiệm vụ học
tập như: không soạn bài, không học bài cũ, không phát biểu xây dựng bài, không
chú ý nghe giảng, không làm bài tập trước khi đến lớp, hay vi phạm nội quy, quy
định của nhà trường, tiếp thu bài còn quá chậm.
+ Các gia đình chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của con em, nhiều
phụ huynh đi làm ăn xa nên chưa nắm bắt được tình hình học tập và rèn luyện
của con em mình nên chưa có giải pháp động viên, giáo dục kịp thời.
* Nắm bắt đặc điểm riêng của học sinh

7


Mỗi học sinh là một cá thể nên có hoàn cảnh sống riêng, thể chất, sinh lí
khác nhau và tâm lí, tính cách của mỗi học sinh cũng khác nhau. Việc nắm vững
những đặc điểm này, giúp giáo viên lựa chọn những biện pháp tác động sư phạm
phù hợp nhằm khơi dậy và phát huy được mặt mạnh sẵn có ở mỗi em, đồng thời
hình thành, phát triển những phẩm chất cần thiết, xây dựng cho từng em có cuộc
sống tâm hồn, tình cảm phong phú, trong sáng, cao cả và nhân hậu, có năng lực
và sức khỏe dồi dào thích ứng cuộc sống tự lập của bản thân.
2.3.2. Ổn định tổ chức lớp học:
* Lựa chọn ban cán sự lớp:
Căn cứ vào “sơ yếu lý lịch và bảng khảo sát chất lượng đầu năm học”.
GVCN chỉ định ban cán sự lớp lâm thời hoạt động 3 tuần đầu năm học,
theo dõi và tuần 4 cho lớp tiến hành đại hội công khai, bầu chọn. Căn cứ sự tín
nhiệm của tập thể lớp để lựa chọn ban cán sự thực sự có năng lực, tinh thần
trách nhiệm..
Cơ cấu ban cán sự lớp như sau:
LỚP TRƯỞNG

Lớp

phó
Học
tập

Lớp
phó
Lao
động

Tổ
1

Tổ
2

CHỨC DANH
KHÁC

BÍ THƯ
CHI ĐOÀN

LỚP PHÓ

Lớp
phó
Văn
Thể
Mĩ

Tổ

3

Phó
bí
thư
chi
đoàn

Uỷ
viên
BCH
chi
đoàn

Thủ
quỹ
lớp

Giữ
sổ
đầu
bài

Thư
ký
lớp

Tổ
4

8


* Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp: GVCN lập sổ theo dõi và
giao lại cho từng bộ phận:
- Lớp trưởng: quản lý, điều hành toàn bộ các hoạt động của lớp dưới sự
chỉ đạo của GVCN, chủ trì các cuộc họp lớp, sinh hoạt lớp cuối tuần, báo cáo
mọi hoạt động trực tiếp GVCN.
- Lớp phó học tập: lên danh sách SH học tốt nhất cho từng bộ môn phân
công phụ trách giúp đỡ bạn học yếu hơn, phải là HS học tốt, báo cáo việc học
tập của HS trong lớp, duy trì truy bài 15 phút đầu giờ.
- Lớp phó lao động: đôn đốc vệ sinh lao động của lớp , trực cờ đỏ, mang
ghế tiết chào cờ.
- HS phụ trách văn thể mĩ: phụ trách văn nghệ , giải trí của lớp, TDTT...
- Thủ quỹ: thu các khoản tiền quỹ, thăm hỏi.
- Thư ký: ghi chép các phiên họp lớp, biên bản sinh hoạt lớp.
- HS giữ sổ đầu bài: quản lý, giữ gìn sổ đầu bài buổỉ sáng, buổi chiều, ghi
các mục: ngày, HS vắng, bỏ tiết, đi trễ, không chuẩn bị bài...tên bài dạy.
- Bốn tổ trưởng: theo dõi mọi hoạt động tổ mình và tổng kết lại cho lớp
trưởng ngày thứ sáu.
- Bí thư chi đoàn: nắm bắt tiếp thu những thông báo, chỉ thị của đoàn
trường kịp thời triển khai cho chi đoàn mình thực hiện đầy đủ.
* Lập sơ đồ lớp học:
Căn cứ vào học lực của HS, chia đều số HS trung bình và yếu cho mỗi tổ
và xen kẽ nhau.
Căn cứ vào tình trạng sức khoẻ : Mắt, cao thấp để xếp ngồi trước, ngồi sau.
Căn cứ vào nhiệm vụ của ban cán sự lớp, cán sự lớp phải có mặt rải khắp
các tổ và ở vị trí dễ kiểm soát các thành viên của lớp.
Các HS hiếu động xếp ở những vị trí tập trung tầm nhìn của giáo viên (Bàn
đầu, đầu bàn, đầu dãy).

Do lớp có nhiều học sinh ở nhiều xã khác nhau vào thành một lớp nên việc
xếp chỗ ngồi cũng cần cân nhắc vì nếu để học sinh một xã ngồi cùng với nhau
thì sẽ hình thành các phe phái, gây mất đoàn kết trong lớp.
2.3.3. Lập kế hoạch công tác chủ nhiệm
Công tác chủ nhiệm lớp là một công tác khó khăn vất vả và đòi hỏi sự
làm việc khoa học. Tránh tình trạng tùy hứng, tùy tiện, thiếu kế hoạch. Vì
thế vấn đề xây dựng kế hoạch là một yêu cầu cần thiết để bảo đảm hiệu quả
giáo dục học sinh. Để có được kế hoạch cụ thể, khoa học người giáo viên phải
nắm được kế hoạch, chương trình giáo dục chung của nhà trường; nắm bắt tình
hình cụ thể của lớp chủ nhiệm. Từ các thông tin nói trên giáo viên chủ nhiệm dự

9


kiến kế hoạch, đặt ra các yêu cầu trọng điểm cho từng giai đoạn. Sau đó phác
thảo kế hoạch chủ nhiệm thông qua các hoạt động cụ thể theo trình tự thời gian.
Sau khi phác thảo kế hoạch, giáo viên chủ nhiệm cần tham khảo ý kiến đồng
nghiệp và cán sự lớp, cán bộ chi đoàn để thống nhất một số nội dung cần thiết.
* Kế hoạch cụ thể:
Thời
gian

Nội dung công việc
trọng tâm

Người
thực hiện

Biện pháp

Ghi
chú

- Kiện toàn tổ chức lớp

-Giáo viên - GVsát sao nắm
- GVCN hoàn tất hồ sơ chủ nhiệm. tình hình chung
chủ nhiệm
- Học sinh của lớp.
Tháng 8

- Tuyên truyền CM tháng
Tám, Quốc Khánh 2/9
- Lao động theo kế hoạch
- Thực hiện học theo TKB
- Tiếp tục ổn định nề nếp, -Giáo viên - GV tham gia sh
học tập.
chủ nhiệm 15
phút,
giao
- Triển khai tháng ATGT - Ban cán nhiệm vụ cụ thể
cho ban cán sự lớp.
(theo KH của trường)
sự lớp

Tháng 9

- HĐNGLL theo chủ đề
tháng
- Chăm sóc bồn hoa cây

cảnh được phân công
- Tổ chức Họp Phụ huynh
theo kế hoạch của nhà
trường

Tháng 10 - GD ý thức, trách nhiệm -Giáo viên - GV cho học sinh
nghĩa vụ công dân cho HS chủ nhiệm kí kết thực hiện nói
- Lao động theo kế hoạch
- Ban cán không với ma túy
- HĐNGLL theo chủ đề sự lớp.
tháng
-Ban Chấp - Phân công thực
chi hiện kế hoạch
- Chăm sóc bồn hoa cây hành
đoàn
NGLL.
cảnh được phân công
- Phát động thi đua chào
mừng ngày 20 -11

10


- Tổ chức Đại hội chi đoàn
năm học mới
- Thi đua học tốt chào -Giáo viên - Phân công cụ thể
mừng ngày 20/11
chủ nhiệm thực hiện kế hoạch
- HĐNGLL theo chủ đề - Ban cán NGLL.
Tháng 11 tháng

sự lớp

- Chăm sóc bồn hoa cây -Ban
cảnh được phân công
hành
đoàn

Chấp
chi

- Ôn thi HKI

-Giáo viên - Đôn đốc, giám
- Kỷ niệm ngày thành lập chủ nhiệm sát toàn bộ học
QĐND VN 22/12
- Ban cán sinh.
- HĐNGLL theo chủ đề sự lớp
Tháng 12 tháng
-Ban Chấp
chi
- Thăm hỏi các gia đình có hành
đoàn
công với Cách mạng
- Lao động chăm sóc nghĩa
trang
- Sơ kết HKI

- Giáo viên
- GD ý thức, trách nhiệm chủ nhiệm - Cho HS tự đánh

nghĩa vụ của người đoàn - Ban cán giá hạnh kiểm HKI
viên
sự lớp
- Phân công thực
Tháng 01

- HĐNGLL theo chủ đề -Ban Chấp hiện kế
tháng
hành
chi NGLL.
- Thi học sinh giỏi các đoàn

hoạch

môn văn hoá
- Thực hiện nghỉ Tết và tập
trung đúng thời gian
- Thi đua học tốt chào -Giáo viên
mừng ngày thành lập chủ nhiệm
Đảng.
- Ban cán
Tháng 02 - HĐNGLL theo chủ đề sự lớp
tháng
- Chăm sóc bồn hoa cây
cảnh được phân công

- Ổn định nề nếp
sau Tết
- Đẩy mạnh học
tập

- Phân công thực hiện
kế hoạch NGLL.

11


Tháng 3

- Thi đua học tốt chào -Giáo viên - Tổ chức tìm hiểu
mừng ngày 8/3 và 26/3
chủ nhiệm ngày 8/3 và 26/3
- HĐNGLL theo chủ đề - Ban cán (KH trường)
tháng

sự lớp

- Đẩy mạnh học
tập thi đua chào
mừng ngày 26/3

- HS tham gia thi các cuộc thi
- Công bố môn thi TN

- Triển khai kế hoạch ôn -Giáo viên - Hướng dẫn HS
thi học kỳ II
chủ nhiệm lập thời gian biểu
- Thi KT HKII
- Ban cán ôn tập khoa học
Tháng 4

- Thực hiện nghiêm chỉnh sự lớp
quy định của nhà trường

- Đẩy mạnh học
tập chuẩn bị kiểm
tra HKII

- Chăm sóc bồn hoa cây
cảnh được phân công

- Kỉ niệm những ngày lễ -Giáo viên - Đẩy mạnh nhóm
lớn: 30/4, 1/5, 19/5
chủ nhiệm học tập và đôi bạn
- Hướng dẫn HS ôn tập
- Ban cán học tập
Tháng 5

sự lớp

- Tổ chức thi
nghiêm túc và có
- Làm hồ sơ cuối năm cho -Ban Chấp chất lượng
hành
chi
học sinh
đoàn
- Tuyên truyền học
sinh học tập theo
tấm gương của Bác
- Tổng kết năm học

* Chỉ tiêu đề ra
- Xếp loại học sinh:
Xếp loại

Học lực
Sĩ
số

Học kỳ

Giỏi

Trung
bình

Khá

SL

%

SL

%

Yếu

Kém

SL

%

SL

%

SL

%

Học kỳ 1

38

0

0,0

10 26,0

27

71,0

1

3,0

0

0,0

Học kỳ 2

38

1

3,0

10 26,0

27

71,0

0

0,0

0

0,0

Cả năm

38

0

0,0

10 26,0

28

74,0

0

0,0

0

0,0

12


Xếp loại

Hạnh kiểm
Sĩ
số

Học kỳ

Tốt

SL

%

Trung
bình

Khá

Yếu

Kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

Học kỳ 1

38

19 50,0

10

26,3

7

18,4

2

5,3

0

0,0

Học kỳ 2

38

21 55,3

10

26,3

6

15,7

1

2,6

0

0,0

Cả năm

38

21 55,3

10

26,3

7

18,4

0

0,0

0

0,0

- Danh hiệu thi đua
+ Tập thể lớp: đạt lớp tiên tiến
+ Cá nhân:
. Học sinh giỏi: 0
. Học sinh tiến tiến: 10 em = 26 %
2.3.4. Phối hợp thống nhất biện pháp giáo dục học sinh với BGH, các giáo
viên bộ môn, BCH đoàn trường, với gia đình HS.
2.3.4.1. Phối hợp với BGH:
GVCN lấy chủ trương hoạt động của nhà trường do BGH cung cấp để lên
kế hoạch hoạt động lớp mình, chịu trách nhiệm truyền đạt cho CMHS và HS về
chủ trương của trường , sở…
Báo cáo thường xuyên với BGH về tình hình của lớp thường xuyên theo
định kì, hoặc đột xuất khi có vấn đề cần giải quyết.
2.3.4.2. Với các giáo viên bộ môn:
Ngoài việc theo dõi sát sao tình hình học tập của từng học sinh, tình hình
chung của lớp, đánh giá học sinh theo tuần, tháng, giáo viên chủ nhiệm cần phối
hợp với giáo viên bộ môn để giáo dục học sinh có hiệu quả hơn
-Thống nhất kế hoạch và chương trình giáo dục chung đối với cả lớp. Theo
dõi, kiểm tra và đôn đốc việc học tập của tập thể và cá nhân
- Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên tập hợp ý kiến của các đồng
nghiệp về lớp mình và lớp bạn.

13

- Trao đổi trực tiếp với đồng nghiệp về những vấn đề cụ thể của lớp để cùng
đưa ra giải pháp giáo dục thống nhất.
- Đề xuất các ý kiến của tập thể học sinh về công tác dạy và học với giáo
viên có liên quan.
Phản ánh, trao đổi kịp thời những mong muốn của HS đến GVBM, ngược
lại GVCN cung cấp danh sách HS yếu môn học nào đó ở lớp với GVBM.
Từ đó đưa ra biện pháp giáo dục, giúp cho các học sinh ngày càng tiến bộ hơn
2.3.4.3.Với BCH đoàn trường:
- Giáo viên chủ nhiệm phải nắm bắt được kế hoạch của nhà trường, Đoàn
thanh niên để phối hợp và phổ biến kịp thời đến học sinh.
- Thường xuyên động viên, đôn đốc nhắc nhở các em tham gia tốt các hoạt
động đoàn thể, phong trào thi đua do đoàn thể phát động
Giúp cán bộ đoàn phát hiện những thanh niên ưu tú để giới thiệu kết nạp.
Phối hợp với BCH đoàn trường xử lý HS vi phạm nội qui nhà trường.
2.3.4.4. Phối hợp chặt chẽ với gia đình HS:
Gia đình, nhà trường và xã hội là cái nôi để học sinh sinh ra, lớn lên, phát
triển và trưởng thành. Vì thế để học sinh phát triển toàn diện cần có sự phối hợp
giữa ba tổ chức này. Người giáo viên chủ nhiệm có vai trò là cầu nối . Giapó
viên chủ nhiệm cần:
- Tổ chức và thực hiện tốt các kỳ họp phụ huynh học sinh do nhà trường đề
ra.Vận động cha mẹ học sinh tạo điều kiện, phương tiện, thời gian để các em học
tập, rèn luyện tốt.
- Đi thăm và trao đổi trực tiếp với gia đình học sinh khi cần thiết.
- Mời phụ huynh học sinh đến trường để trao đổi về việc giáo dục học
sinh khi có những hiện tượng bất thường và khẩn cấp, kịp thời GD học sinh
sai phạm.
- Liên hệ thường xuyên với Ban chấp hành Hội phụ huynh học sinh để tích
cực hoá các hoạt động của hội phụ huynh học sinh trong công tác giáo dục.
- Mỗi chủ điểm sinh hoạt trọng tâm mời Chi hội trưởng Hội phụ huynh học
sinh dự buổi sinh hoạt ngoại khóa (như hoạt động 20/11).

- Tuyên truyền việc đóng các khoản tiền theo qui định.
- Thiết lập mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình qua sổ liên lạc.
2.3.5. Biện pháp giáo dục học sinh cá biệt

14


Hầu như trường nào, lớp nào cũng đều có HS đặc biệt (là những HS chưa
ngoan lắm hay bỏ tiết, nghỉ học không phép, vi phạm nội qui nhà trường hoặc có
hoàn cảnh đặc biệt).
Thực ra những học sinh chưa ngoan thường gây không ít khó khăn cho
GVCN, ảnh hưởng lớn đến kết quả thi đua của lớp, nhiều khi khiến cho GVCN
cảm thấy mệt mỏi thậm chí buông xuôi vì nói hoài mà các em không chuyển
biến, càng phạt, càng lỳ, chống đối ngầm, cố tình quậy hơn.
- Giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu lý lịch, tính cách học sinh, tìm hiểu
điểm yếu của học sinh.
- Kết hợp với giáo viên bộ môn, nhà trường, gia đình.
- Giáo viên chủ nhiệm không được nóng vội, uốn nắn dần, khi đưa ra tập thể
lớp không nói nhiều, khi gặp riêng không được chì trích mà nhẹ nhàng tâm sự và
phân tích.
- Giao cho học sinh cá biệt một số việc và sau đó phải động viên khuyến
khích kịp thời những việc em làm tốt.
- Lập kế hoạch cho cán sự lớp để thành lập các đôi bạn cùng tiến.
- Luôn thông báo kịp thời các thông tin về học sinh với gia đình và ngược lại.
- Phải gần gũi, thân thiện để hs cá biệt giải bày được tâm tư, khúc mắc để
cùng GVBM và gia đình phối hợp giáo dục.
2.3.6. Giáo dục HS thông qua tiết sinh hoạt lớp:
Giáo viên chủ nhiệm nhất thiết phải dự giờ sinh hoạt lớp và xem trước kế
hoạch sinh hoạt lớp của lớp trưởng và các tổ, giáo viên chủ nhiệm lên một kế
hoạch sinh hoạt riêng cho mình. Khi dự sinh hoạt lớp dưới sự điều khiển riêng

của lớp trưởng, giáo viên chủ nhiệm cần so sánh các số liệu với tuần trước, khen
chê phải hợp lý, nhẹ nhàng và khuyến khích để cho các em chấp nhận, không
được chỉ trích.
- Lớp trưởng điều khiển tiết sinh hoạt: Nhận xét tuần, đọc kế hoạch tuần tới.
- Giáo viên chủ nhiệm là người dự, góp ý kiến, nhận xét cuối buổi.
- Các tổ trưởng lần lượt thông báo kết quả theo dõi và xếp loại của tổ, thành
viên trong tổ nêu ý kiến.
- Cờ đỏ nhận xét, đọc kế hoạch đội, đoàn.
- Giáo viên chủ nhiệm nhận xét, khen chê kịp thời, đưa ra ý kiến, nêu kế
hoạch tuần tới.
- Thư ký ghi biên bản: Giáo viên chủ nhiệm, lớp trưởng ký xác nhận

15


* Biên bản
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
-----------@&?----------BIÊN BẢN SINH HOẠT LỚP
Thời gian:.....................................................................................................
Địa điểm:......................................................................................................
Thành phần - 38 học sinh trong lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm lớp.
- Chi hội trưởng CMHS (nếu có).
*. Nội dung:
1. Nhận xét ưu điểm, nhược điểm
- Ưu điểm:
- Nhược điểm:
2. Đánh giá cụ thể:
Tổ 1.......................................................................................................

Tổ 2.......................................................................................................
Tổ 3........................................................................................................
Tổ 4.......................................................................................................
- Đội tự quản................................................................................................
- Giáo viên chủ nhiệm..................................................................................
3. Xếp loại hạnh kiểm tuần: ..
Tổ 2
Tổ 3
Tổ 4
1
2
3…
4. ý kiến đề xuất.
- Ý kiến của học sinh:..................................................................................
.....................................................................................................................
- Lớp trưởng:................................................................................................
.....................................................................................................................
5. Kế hoạch tuần tới: (GVCN)....................................................
Cuộc họp kết thúc lúc......h.....phút cùng ngày.
Ngày...tháng....năm 20..
Giáo viên chủ nhiệm
Lớp trưởng
Thư ký
(Ký tên)
(Ký tên)
(Ký tên)

16

2.4. Đánh giá kết quả kết quả thực nghiệm
- Dùng phiếu đánh giá đạo đức của học sinh
Tự đánh giá

Tốt

Khá

T.bình

Yếu

Chỉ tiêu
1. ý thức học tập:
- Đi học đúng giờ
- Nghỉ học phải có giấy phép và chữ kí của gia đình.
- Chuẩn bị bài học và làm bài đầy đủ.
- Không nói chuyện hoặc làm việc riêng trong giờ
học.
- hăng hái phát biểu ý kiến xây dựng bài.
- Trung thực trong học tập và thi cử.
2. Ý thức xây dựng tập thể
- Giúp đỡ và đoàn kết với bạn.
- Tích cực tham gia công việc chung của tập thể.
- Biết lắng nghe ý kiến của bạn và người khác để
cùng nhau phấn đấu.
- Biết quan tâm tới bạn bè, cùng chia sẻ với bạn bè.
- Kính trọng thầy, cô giáo.
3. ý thức tự rèn luyện
- Không vi phạm nội quy nhà trường

- Tham gia lao động tích cực.
- Biết giữu gìn vệ sinh chung, bảo vệ tài sản của công
- Kết quả kiểm phiếu như sau:
Hạnh kiểm
Sỉ
số

Tốt
SL

Khá
%

SL

TB
%

SL

Yếu
%

SL

%

17

38

21

55,3

10

26,3

7

18,4

0

0,0

- So sánh đối chiếu với chỉ tiêu ban đầu:
Chỉ tiêu đề ra

Xếp loại

Học lực

Hạnh kiểm

Kết quả đạt được

Số lượng

%

Số lượng

%

Giỏi

0

0,0

0

0,0

Khá

10

26,0

10

26,0

T.bình

28

74,0

28

74,0

yếu, kém

0

0,0

0

Tốt

20

52,6

21

55,3

Khá

10

26,0

10

26,0

T.bình

8

21,4

7

18,4

yếu, kém

0

0,0

0

0,0

3. Kết luận, kiến nghị
Công tác chủ nhiệm rất phức tạp, khó khăn, đòi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm phải bỏ nhiều công sức và thời gian. Để làm tốt vai trò của mình giáo
viên chủ nhiệm cần biết đặt tình thương, trách nhiệm để giải quyết các tình
huống của lớp phụ trách trên cơ sở nề nếp, kỷ cương của nhà trường, biết phối

hợp chặt chẽ giữa ba môi trường: gia đình, nhà trường và xã hội
Vì vậy, trong việc tổ chức giáo dục học sinh, hoạt động giáo viên chủ
nhiệm rất đặc thù và đầy sáng tạo, phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Độ tuổi,
mức độ trưởng thành của học sinh; Hoạt động của ban cán sự lớp; Phong cách
làm việc của các giáo viên bộ môn; Điều kiện cụ thể của trường, lớp, gia đình
học sinh và các tổ chức xã hội có liên quan.
Do vậy, không thể có một khuôn mẫu nhất định cho hoạt động của giáo
viên chủ nhiệm. Công tác chủ nhiệm là một bộ phận quan trọng trong nhà
trường, đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải hết sức sáng tạo, có một tinh thần trách
nhiệm cao, mới gánh vác được nhiệm vụ này có hiệu quả.
Để phát huy hơn nữa hiệu quả hoạt động của GVCN tôi xin kiến nghị như sau:
- Nhà trường cần quan tâm nhiều hơn đến công tác chủ nhiệm lớp.
- Sở GD - ĐT nên mở lớp bồi dưỡng thêm về nghiệp vụ công tác GVCN lớp.

18


- Tổ chức cuộc thi GVCN giỏi cấp cơ sở và cấp tỉnh.
Trên đây là một số biện pháp nhằm xây dựng tập thể lớp vững mạnh trong
công tác chủ nhiệm mà tôi đã vận dụng và có hiệu quả trong công tác chủ nhiệm.
Tôi mạnh dạn viết lên ý kiến về đề tài của mình và đưa ra đây để đồng nghiệp và
bạn đọc cùng tham khảo. Dù đã cố gắng rất nhiều nhưng chắc chắn không thể tránh
khỏi những thiếu sót, rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp Ban giám hiệu
nhà trường, quý đồng nghiệp, các bạn đọc để tôi có dịp bổ sung, sửa chữa và tích
luỹ thêm được nhiều kinh nghiệm hay. Trong phạm vi đề tài còn mang nhiều tính
chủ quan và không tránh khỏi những thiếu sót, vì vậy tôi rất mong sự đóng góp
chân thành của Ban giám hiệu nhà trường và quý đồng nghiệp.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung của
người khác

Tạ Thị Liên

19


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Công tác giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT – Hà Nhật ThăngXNXB Giáo dục – năm 1999.
2. Nhiệm vụ GVCN trong điều lệ trường THPT theo quyết định số
07/2007/QĐ- Bộ GD - ĐT ngày 02/04/2007 của bộ trưởng bộ Giáo dục và đào tạo.
4. Hồ sơ lưu trữ của nhà trường THPT Thọ Xuân 4 về công tác chủ nhiệm.
5. Sổ chủ nhiệm các năm học; 2012 – 2013; 2013 – 2014; 2014 – 2015;
2015 – 2016; 2016 – 2017; 2017 - 2018.
6. Trao đổi, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp trong trường THPT Thọ
Xuân 4 và trường bạn.

20


MỤC LỤC
Trang
1. Phần mở đầu

01

1.1. Li do chọn đề tài

01

1.2. Mục đích nghiên cứu

02

1.3. Đối tượng nghiên cứu

02

1.4.Phương pháp nghiên cứu

02

1.5. Những điểm mới của SKKN

02

2. Phần nội dung

03

2.1. Cơ sở lý luận của đề tài

03

2.2. Thực trạng vấn đề

05

2.3. Các giải pháp thực hiện

07

2.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm

17

3. Kết luận

18

DANH MỤC

21


SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Tạ Thị Liên
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường THPT Thọ Xuân 4.

T
T

Tên đề tài SKKN

Kết

Cấp
đánh giá xếp quả đánh
Năm
giá
xếp
loại
học
đánh
(Ngành GD loại
giá xếp loại
cấp huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

Tổ chức củng cố bài
học bằng sơ đồ, bảng hệ
thống trong các giờ học
phần văn bản môn Ngữ
văn
2.
Dùng sơ đồ tư duy để
củng cố, ôn tập các bài văn
học sử trong chương trình
Ngữ văn THPT
3.
Một số biện pháp rèn
luyện kỹ năng sống cho
học sinh lớp B3 khóa học
2013-2016 qua công tác
chủ nhiệm lớp

(A,
hoặc C)

B,

1.

Tỉnh

Tỉnh

Tỉnh

C

2010 2011

C

2012 2013

B

2016 2017

22