Chiến dịch rải chất da cam của Mỹ ởViệtNam

Chiến dịch rải chất da cam của Mỹ
ởViệtNam
Chiến dịch phun hoá chất khai quang của không quân Mỹ xuống Việt Nam diễn ra từ
năm 1962 đến 1971, có mật danh Ranch Hand. Chất này, thường được gọi là chất da cam,
có chứa dioxin, độc tố kinh khủng nhất mà con người biết đến.
Trước chiến dịch này, đã có một cuộc tranh cãi gay gắt trong Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao
và Bộ Quốc phòng Mỹ. Một bên cho rằng chất diệt lá là phương tiện hiệu quả và kinh tế
nhất để phá hoại những khu rừng đang che chở cho quân đội của đối phương, nhưng một
bên lại nghi ngờ tính hiệu quả của chiến thuật này và lo ngại chiến dịch có thể ảnh hưởng
xấu đến quan hệ giữa Mỹ với người dân Việt Nam. Theo những người phản đối, hoạt động
này cũng sẽ khiến Mỹ bị buộc tội đang tiến hành một hình thức của cuộc chiến tranh hoá
học.
Bộ Quốc phòng Mỹ nhìn chung ủng hộ kế hoạch phá hoại bằng hóa chất mùa màng và
cây cối có lợi cho quân đội miền bắc Việt Nam. Nhưng một số nhân vật có ảnh hưởng
trong Bộ Ngoại giao Mỹ, mà nổi bật là Roger Hilsman và Averell Harriman, lại kiên quyết
phản đối ý định này. Theo họ không có cách nào có thể đảm bảo rằng chỉ có mùa màng và
cây cối của "Việt Cộng" (cách mà phía Mỹ gọi lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam
Việt Nam) mới bị tiêu diệt. Ngoài ra những sai lầm không thể tránh khỏi trong hoạt động
này sẽ khiến nông dân ở miền nam Việt Nam trở nên căm ghét người Mỹ.
Nhưng ngày 30/11/1961, Tổng thống Mỹ John F. Kennedy đã thông qua trên nguyên tắc
việc sử dụng chất diệt lá tại chiến trường Việt Nam. Đến ngày 2/10/1962, Nhà Trắng cho
phép bắt đầu tiến hành rải một cách hạn chế loại hoá chất diệt lá thông qua Chiến dịch
Ranch Hand. Bản thân cái tên Ranch Hand không có ý nghĩa gì đặc biệt và chỉ là một trong
những mật danh tương tự như kiểu Farm Gate hay Barn Door mà quân đội Mỹ từng sử
dụng trong Chiến tranh Việt Nam.
Biệt đội thực hiện Chiến dịch Ranch Hand được thành lập với 6 máy bay. Giai đoạn
đỉnh cao của chiến dịch này vào năm 1969, biệt đội có tới 25 máy bay đặc chủng các loại.
Cơ cấu tổ chức của biệt đội thay đổi theo thời gian. Trong giai đoạn cao điểm nhất của
hoạt động rải chất diệt cỏ và rụng lá từ 1966-1970 nó được biết đến với tên gọi Phi đội biệt
kích đường không số 12 (12th Air Commando Squadron) hay Phi đội chiến dịch đặc biệt
số 12 (12th Special Operations Squadron). Về mặt nhân sự và phương tiện, Ranch Hand là

một phần trong toàn bộ các chiến dịch của không quân Mỹ ở vùng Đông Nam Á.
Mục tiêu của Mỹ trong việc sử dụng chất diệt lá là tạo ra những vùng đất mà cây cối
không thể mọc ở miền nam Việt Nam. Qua đó loại bỏ lớp nguỵ trang tự nhiên của quân đội
từ miền bắc Việt Nam đang âm thầm tiến vào giải phóng miền nam tổ quốc.
Dọc các con đường, kênh rạch, và đường sắt huyết mạch, quân đội Mỹ cũng dùng hoá
chất khai quang cây cối, nhằm tạo ra những "khu vực trắng" rộng hàng trăm mét gây khó
khăn cho hoạt động phục kích của quân du kích.
Trên chiến trường Lào, Mỹ cũng dùng chất diệt lá để xoá sổ những khu rừng đang che
chở cho mạng lưới giao thông và đường mòn bí mật che cho quân giải phóng miền nam
Việt Nam. Ngoài ra, họ còn có ý định qua đó khiến đối phương dễ dàng lộ diện và bị tấn
công từ trên không. Những khu vực nghi có các căn cứ của quân giải phóng đều bị Mỹ tập
trung rải dày đặc loại hoá chất diệt lá. Nhưng có một điều mà từ các nhà khoa học đến
người dân bình thường đều có thể hình dung ra, đó là khi hoá chất độc hại đã được rải
xuống môi trường thì không chỉ có cây cối, mùa màng mà chính những thường dân không
hề có bất cứ phương tiện bảo vệ nào cũng sẽ bị nhiễm độc.
Đình Chính