Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN TIẾN XUÂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở
CÁC TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH PHÚ THỌ
THEO ĐỊNH HƢỚNG ĐỔI MỚI CHƢƠNG TRÌNH
SÁCH GIÁO KHOA PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2018


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

NGUYỄN TIẾN XUÂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở
CÁC TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH PHÚ THỌ
THEO ĐỊNH HƢỚNG ĐỔI MỚI CHƢƠNG TRÌNH
SÁCH GIÁO KHOA PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC
Mã số: 8140114

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Phạm Thị Thanh Hải

HÀ NỘI - 2018


LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến Ban giám hiệu, phòng Đào tạo
và các thầy cô giáo trường Đại học giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội đã giúp
đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Tác giả trân trọng cảm ơn CBQL, giáo viên và các em học sinh các
trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ đã quan tâm, giúp đỡ, cung cấp thông tin và
tham gia nhiều ý kiến đóng góp cho tác giả trong quá trình học tập, nghiên
cứu và thực hiện luận văn.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến
TS. Phạm Thị Thanh Hải - người đã tận tâm hướng dẫn, giúp đỡ để tác
giả thực hiện và hoàn thành luận văn này.
Do thời gian nghiên cứu còn hạn chế, luận văn không thể tránh khỏi
những thiếu xót, tác giả rất mong sự đóng góp chân thành của các nhà khoa
học, các thầy cô giáo và bạn đọc để luận văn này hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, ngày tháng 7 năm 2018
Tác giả

Nguyễn Tiến Xuân

i


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGH

Ban giám hiệu

CBQL

Cán bộ quản lý

CLB

Câu lạc bộ

CNTT

Công nghệ thông tin

CSVC

Cơ sở vật chất

CTGD

Chương trình giảng dạy

ĐHQG

Đại học quốc gia

GAĐT

Giáo án điện tử

GD

Giáo dục

GD & ĐT

Giáo dục và đào tạo

GDNGLL

Giáo dục ngoài giờ lên lớp

GV

Giáo viên

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

HS

Học sinh

KHGD

Kế hoạch giảng dạy

NXB

Nhà xuất bản

PPDH

Phương pháp dạy học

PTDTNT

Phổ thông dân tộc nội trú

QL

Quản lí

QLGD

Quản lí giáo dục

SGK

Sách giáo khoa

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

TBDH

Thiết bị dạy học

THPT

Trung học phổ thông

THPTQG

Trung học phổ thông Quốc gia

TTCM

Tổ trường chuyên môn

ii


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ...................................................................................................... i
Danh mục chữ viết tắt .................................................................................... ii
Danh mục các bảng ..................................................................................... viii
Danh mục các biểu đồ, sơ đồ .......................................................................... x
MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 11
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ........15
1.1. Tổng quan nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học môn tiếng
Anh ở trƣờng trung học phổ thông theo định hƣớng đổi mới
chƣơng trình sách giáo khoa phổ thông .................................................... 15
1.1.1. Các nghiên cứu quốc tế về quản lý hoạt động dạy học môn
tiếng Anh ở trường trung học phổ thông ............................................... 15
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước về quản lý hoạt động dạy học
môn tiếng Anh ở trường trung học phổ thông ....................................... 17
1.2. Các khái niệm cơ bản .......................................................................... 19

1.2.1. Quản lý ....................................................................................... 19
1.2.2. Quản lý nhà trường ..................................................................... 22
1.2.3. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ............................................ 24
1.3. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trƣờng THPT ......................... 26
1.3.1. Mục tiêu ..................................................................................... 26
1.3.2. Nội dung ..................................................................................... 27
1.3.3. Phương pháp ............................................................................... 28
1.3.4. Hình thức tổ chức dạy học .......................................................... 29
1.3.5. Đánh giá hoạt động dạy học ........................................................ 30
1.4. Yêu cầu của đổi mới chƣơng trình sách giáo khoa phổ thông
đối với hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trƣờng phổ thông ........ 31
1.4.1. Định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông ...... 31
1.4.2. Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể .................................. 32
1.4.3. Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc Việt Nam ................................ 32
1.4.4. Yêu cầu đối với hoạt động dạy.................................................... 33
1.4.5. Yêu cầu đối với hoạt động học.................................................... 35
iii


1.5. Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trƣờng phổ thông dân tộc
nội trú .......................................................................................................... 35
1.5.1. Mục tiêu dạy học Tiếng Anh....................................................... 35
1.5.2. Nội dung dạy học Tiếng Anh ...................................................... 36
1.5.3. Phương pháp dạy học Tiếng Anh ................................................ 38
1.5.4. Hình thức tổ chức dạy học Tiếng Anh ........................................ 39
1.5.5. Đánh giá hoạt động dạy học Tiếng Anh ...................................... 39
1.6. Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh....................................... 40
1.6.1. Xây dựng kế hoạch dạy học ........................................................ 40
1.6.2. Chỉ đạo thực hiện kế hoạch dạy học............................................ 42
1.6.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học ........................................... 43

1.6.4. Kiểm tra đánh giá hoạt động dạy học .......................................... 43
1.6.5. Vai trò của Hiệu trưởng trong công tác quản lý hoạt động
dạy học môn Tiếng Anh theo định hướng đổi mới chương trình
sách giáo khoa phổ thông ..................................................................... 44
1.6.6. Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng anh theo định hướng
đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................... 45
1.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng dạy học tiếng Anh ở phổ
thông và quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh trong nhà trƣờng
THPT theo định hƣớng đổi mới chƣơng trình sách giáo khoa phổ thông...... 46
1.7.1. Các yếu tố khách quan ................................................................ 46
1.7.2. Các yếu tố chủ quan.................................................................... 47
Tiểu kết chƣơng 1 ....................................................................................... 49
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƢỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC
NỘI TRÚ TỈNH PHÚ THỌ THEO ĐỊNH HƢỚNG ĐỔI MỚI
CHƢƠNG TRÌNH SÁCH GIÁO KHOA PHỔ THÔNG ......................... 50
2.1. Khái quát về các trƣờng PTDTNT tỉnh Phú Thọ .............................. 50
2.1.1. Khái quát về nhà trường.............................................................. 50
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của nhà trường.................................................... 51
2.1.3. Đặc điểm học sinh ...................................................................... 53
2.1.4. Công tác tổ chức quản lý của BGH ............................................. 53
2.2. Giới thiệu về khảo sát .......................................................................... 53
iv


2.2.1. Mục đích khảo sát ....................................................................... 53
2.2.2. Nội dung khảo sát ....................................................................... 54
2.2.3. Đối tượng khảo sát...................................................................... 54
2.2.4. Phương pháp khảo sát ................................................................. 54
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trƣờng

PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hƣớng đổi mới chƣơng trình sách
giáo khoa phổ thông ................................................................................... 55
2.3.1. Nhận thức về chương trình Tiếng Anh theo định hướng đổi
mới chương trình sách giáo khoa hiện nay của cán bộ quản lý, giáo
viên và học sinh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ .......................... 55
2.3.2. Mục tiêu chương trình môn Tiếng Anh ở các trường
PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương trình sách
giáo khoa phổ thông ............................................................................. 59
2.3.3. Nội dung chương trình môn Tiếng Anh ở các trường
PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương trình sách
giáo khoa phổ thông ............................................................................. 60
2.3.4. Phương pháp giảng dạy môn Tiếng Anh ở các trường
PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương trình sách
giáo khoa phổ thông ............................................................................. 62
2.3.5. Hình thức tổ chức dạy học dạy tiếng Anh môn Tiếng Anh ở
các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................................ 64
2.3.6. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ........... 65
2.4. Thực trạng về quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các
trƣờng PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hƣớng đổi mới chƣơng
trình sách giáo khoa phổ thông ................................................................. 67
2.4.1. Nhận thức của CBQL và GV về quản lý hoạt động dạy học
môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định
hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông ........................ 67
2.4.2. Công tác lập kế hoạch hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở
các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................................ 69

v

2.4.3. Công tác tổ chức hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các
trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương
trình sách giáo khoa phổ thông ............................................................. 70
2.4.4. Công tác chỉ đạo hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các
trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương
trình sách giáo khoa phổ thông ............................................................. 73
2.4.5. Công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................................ 77
2.5. Đánh giá chung về thực trạng về quản lý hoạt động việc dạy
học môn Tiếng Anh ở các trƣờng PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định
hƣớng đổi mới chƣơng trình sách giáo khoa phổ thông ........................... 79
2.5.1. Ưu điểm của quản lý hoạt động việc dạy học môn Tiếng
Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................................ 79
2.5.2. Tồn tại của quản lý hoạt động việc dạy học môn Tiếng Anh
ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................................ 79
Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................... 81
CHƢƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƢỜNG PTDTNT TỈNH PHÚ
THỌ THEO ĐỊNH HƢỚNG ĐỔI MỚI CHƢƠNG TRÌNH SÁCH
GIÁO KHOA PHỔ THÔNG ..................................................................... 82
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý......................................... 82
3.1.1. Nguyên tắc tính hệ thống ............................................................ 82
3.1.2. Nguyên tắc tính hiệu quả ............................................................ 82
3.1.3. Nguyên tắc tính đồng bộ ............................................................. 82
3.2. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng

Anh ở các trƣờng Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Phú Thọ theo định
hƣớng đổi mới chƣơng trình sách giáo khoa phổ thông ........................... 83
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, GV và HS
về tầm quan trọng của Tiếng Anh ......................................................... 83

vi


3.2.2. Chỉ đạo tăng cường công tác xây dựng kế hoạch giảng dạy môn
Tiếng Anh theo định hướng đổi mới chương trình SGK phổ thông ........... 86
3.2.3. Chỉ đạo đổi mới việc thực hiện chương trình giảng dạy .............. 87
3.2.4. Tổ chức hướng dẫn HS xây dựng kế hoạch học tập cá nhân
môn Tiếng Anh .................................................................................... 91
3.2.5. Chỉ đạo đổi ưu tiên bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao năng
lực giao tiếp bằng Tiếng Anh cho giáo viên Tiếng Anh ........................ 93
3.2.6. Chỉ đạo đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh theo định hướng đổi mới chương trình SGK
phổ thông ............................................................................................. 95
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng anh ở các trƣờng PTDTNT
tỉnh Phú Thọ theo định hƣớng đổi mới chƣơng trình sách giáo khoa
phổ thông .................................................................................................... 97
3.3.1. Tổ chức khảo nghiệm ................................................................. 97
3.3.2. Kết quả khảo nghiệm .................................................................. 98
Tiểu kết chƣơng 3 ..................................................................................... 102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ........................................................... 103
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 105
PHỤ LỤC.................................................................................................. 109

vii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Số lượng giáo viên dạy Tiếng Anh ở các trường PTDTNT
tỉnh Phú Thọ ............................................................................. 52

Bảng 2.2.

Đánh giá của GV và HS về việc tổ chức dạy học tiếng Anh
theo chương trình mới ............................................................... 64

Bảng 2.3.

Ý kiến đánh giá của GV và HS về việc kiểm tra, đánh giá
HS môn tiếng Anh .................................................................... 66

Bảng 2.4.

Nhận thức của hiệu trưởng và phó hiệu trưởng về tầm quan
trọng của các nội dung quản lý hoạt động dạy học tiếng Anh
theo định hướng đổi mới chương trình SGK ............................. 67

Bảng 2.5.

Nhận thức của cán bộ quản lý cấp dưới (TTCM) và giáo viên
về tầm quan trọng các nội dung quản lý hoạt động dạy học
môn tiếng Anh của hiệu trưởng trường THPT ........................... 68

Bảng 2.6.

Mức độ thực hiện việc xây dựng hiện kế hoạch của giáo viên ... 69

Bảng 2.7.

Đánh giá của CBQL cấp dưới (Phó hiệu trưởng) và GV về
mức độ thực hiện việc tổ chức hoạt động dạy học tiếng Anh
theo định hướng đổi mới chương trình SGK của Hiệu trưởng
các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ ............................................ 71

Bảng 2.8.

Tự đánh giá của Hiệu trưởng về mức độ thực hiện việc tổ
chức hoạt động dạy học tiếng Anh theo định hướng đổi mới
chương trình SGK của Hiệu trưởng các trường PTDTNT
tỉnh Phú Thọ ............................................................................. 72

Bảng 2.9.

Đánh giá của CBQL cấp dưới(Phó hiệu trưởng) và GV về
mức độ thực hiện việc chỉ đạo hoạt động dạy học tiếng Anh
theo định hướng đổi mới chương trình SGK của Hiệu trưởng
các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ .............................................................. 73

Bảng 2.10. Tự đánh giá của các Hiệu trưởng về mức độ thực hiện chỉ
đạo hoạt động dạy học tiếng Anh theo định hướng đổi mới
chương trình SGK ..................................................................... 75

viii

Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL và GV về mức độ thực hiện quản lý
kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học tiếng Anh theo định
hướng đổi mới chương trình SGK của Hiệu trưởng các
trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ .................................................. 77
Bảng 3.1.

Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
môn Tiếng anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định
hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông ............... 98

Bảng 3.2.

Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động dạy học
môn Tiếng anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo
định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông ..... 99

Bảng 3.3.

Sự tương quan mức độ cần thiết mà mức độ khả thi của các
biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng anh ở các
trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông ................................... 100

ix


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ 2.1.

Thể hiện nhận thức của CBQL, GV và HS về mức độ
khó của chương trình tiếng Anh mới ................................... 55

Biểu đồ 2.2.

Thể hiện ý kiến của GV và HS về độ khó kiến thức của
Chương trình môn tiếng Anh .............................................. 56

Biểu đồ 2.3.

Thể hiện đánh giá của GV và HS về mức độ khó khi
học các kỹ năng đối với HS của chương trình môn
Tiếng Anh ........................................................................... 57

Biểu đồ 2.4.

Biểu đồ thể hiện đánh giá của CBQL và GV về mục
tiêu chương trình môn Tiếng Anh theo định hướng đổi
mới chương trình sách giáo khoa ........................................ 59

Biểu đồ 2.5.

Thể hiện đánh giá của GV và HS về nội dung dạy học
chương trình môn Tiếng Anh theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa ................................................ 60

Biểu đồ 2.6.

Thể hiện đánh giá của GV và HS về phương pháp giảng

dạy tiếng Anh lấy học sinh là trung tâm trong các
trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ ............................................ 62

Sơ đồ 1.1.

Sơ đồ các chức năng quản lý ............................................... 21

Sơ đồ 1.2.

Sơ đồ các thành tố của quản lý trường học .......................... 24

x


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đối với mỗi một quốc gia thì Giáo dục và đào tạo đóng một vai trò quan
trọng trong sự phát triển và Việt Nam cũng không nằm trong ngoại lệ. Nghị
quyết Hội nghị lần thứ II của Ban chấp hành Trung ương khoá VIII khẳng
định: “Cùng với khoa học và công nghệ, Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng
đầu [2], quan điểm đó đã định hướng cho chiến lược phát triển giáo dục và đào
tạo trong thời kỳ mới của đất nước. Để đáp ứng yêu cầu đổi mới của đất nước,
sự phát triển nhanh, mạnh mẽ của kinh tế xã hội, của khoa học công nghệ nói
chung và khoa học giáo dục nói riêng, chương trình sách giáo khoa đang được
sử dụng trong các trường học đã bộc lộ nhiều hạn chế, nhiều bất cập. Chính vì
những lý do đó, Quốc hội Việt Nam đã có Nghị quyết số 40/2000/QH10 ngày
09 tháng 12 năm 2000 về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
Tiếng Anh là một ngôn ngữ quốc tế, nó được sử dụng rộng rãi trên tất
cả các lĩnh vực như: Thể thao, du lịch, tin học, hàng không… Việt Nam là
một trong nhiều thành viên của các tổ chức quốc tế. Ngày 07 tháng 11 năm

2006 Việt Nam chính thức ra nhập tổ chức thương mại thế giới của thế giới
(WTO). Để quá trình hội nhập mang lại kết quả tốt đẹp, các nước hiểu biết về
đất nước, văn hóa và con người của Việt Nam nhiều hơn, tiếng Anh đóng một
vai trò rất quan trọng trong việc làm hạn chế sự bất đồng về ngôn ngữ.
Thực tế cho thấy Đảng và Nhà nước cũng rất quan tâm đến vấn đề dạy
học ngoại ngữ tại các cơ sở giáo dục hiện nay. Thủ tướng chính phủ đã ra
Quyết định số 1400/QĐ- TTg ngày 30/9/2008 phê duyệt Đề án "Dạy học
ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, giai đoạn 2008- 2020”. Đề án
này quy định việc thực hiện 7 nhiệm vụ quan trọng nhằm đạt được mục tiêu
chung là: Đổi mới toàn diện việc dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục
quốc dân, triển khai chương trình dạy học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình
độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ,
năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh
vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp,
11


cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong
giao tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn
hóa; Người Việt Nam sử dụng ngoại ngữ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước. Thực tế cho thấy khi học sinh, học viên, sinh viên học,
nghiên cứu môn học này thì rất hào hứng và kết quả rất khả quan. Bên cạnh
đó, tiếng Anh được đưa vào giảng dạy như một môn học bắt buộc hoặc tự
chọn ở tất cả các ngành học, các cấp học.
Trong trường phổ thông môn Tiếng Anh và những môn học khác đều có
những đặc điểm riêng, tuy nhiên các môn học này cần được đổi mới nội dung
chương trình để phù hợp hơn, đáp ứng được đòi hỏi của xã hội. Việc dạy và
học môn Tiếng Anh cũng có những chuyển biến, thay đổi khi ngành giáo dục
đổi mới nội dung chương trình sách giáo khoa. Điều này ảnh hưởng tới các
hoạt động dạy, hoạt động kiểm tra, đánh giá của giáo viên và việc học tập của

học sinh ở các bộ môn nói chung và bộ môn Tiếng Anh nói riêng trong nhà
trường.. Chính vì lẽ đó, quản lý hoạt động dạy và học tiếng Anh theo định
hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa ở trường THPT phải có những sự
thay đổi để phù hợp với điều kiện hiện nay tại các nhà trường. Trong những năm
qua hoạt động quản lý hoạt động dạy học ở các trường THPT tỉnh Phú Thọ nói
chung và các trường PTDT nội trú tỉnh Phú Thọ nói riêng phần nào vẫn theo
cách làm truyền thống. Trong nhà trường, quản lý hoạt động dạy học nói chung
và quản lý hoạt động dạy môn tiếng Anh nói riêng phần đa là theo kinh nghiệm
tự học hỏi nên ít nhiều chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên đây tác giả đã đã lựa chọn nghiên cứu đề
tài “Biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường Phổ
thông dân tộc nội trú tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương trình
sách giáo khoa phổ thông”.
2. Mục đích nghiên cứu
Từ nghiên cứu lí luận và thực tiễn, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo định
hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa.
12


3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường PTDTNT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh
Phú Thọ theo định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa phổ thông.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh
Phú Thọ trước đây còn những điều gì bất cập so với Quản lý hoạt động dạy
học môn Tiếng Anh theo định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa?

Những biện pháp quản lý hoạt động dạy học nào quyết định tới chất lượng
dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ ?
5. Giả thuyết nghiên cứu
Qua thực tế hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT
tỉnh Phú Thọ, tác giả nhận thấy việc dạy học và quản lý hoạt động dạy học
môn Tiếng Anh còn không ít những hạn chế. Nếu xác định được các biện
pháp quản lý hoạt động dạy và học bộ môn tiếng Anh phù hợp với yêu cầu
đổi mới chương trình sách giáo khoa hiện nay, tình hình thực tế của nhà
trường và đặc điểm của địa phương thì chất lượng bộ môn tiếng Anh ở các
trường Phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Phú Thọ sẽ được nâng lên.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận liên quan tới quản lý hoạt động
dạy học môn Tiếng Anh.
- Khảo sát, mô tả thực trạng, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt
động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ.
- Đề xuất các biện pháp, giải pháp, khuyến nghị cho công tác quản lý
hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ theo
định hướng đổi mới chương trình sách giáo khoa
7. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động quản lý dạy học môn Tiếng Anh
ở các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ
13


8. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu tác giả sử dụng phối hợp các
phương pháp nghiên cứu sau:
8.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận
+ Phương pháp phân tích và tổng hợp lí luận
+ Phương pháp hệ thống hoá lí thuyết

8.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi.
+ Phương pháp phỏng vấn.
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm quản lí giáo dục.
+ Phương pháp hỏi ý kiến các chuyên gia.
+ Phương pháp likert 5 mức độ.
8.3. Nhóm các phương pháp dùng các thuật toán, thống kê
+ Hàm tính pearson.
+ Điểm bình quân trên excel.
9. Cấu trúc luận văn
Bên cạnh phần mở đầu, phần kết luận, phần khuyến nghị, phần tài liệu
tham khảo và phần phụ lục, luận văn được tác giả trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh
ở trường trung học phổ thông theo định hướng đổi mới chương trình sách giáo
khoa phổ thông.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở
các trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông.
Chương 3: Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở
các trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Phú Thọ theo định hướng đổi mới
chương trình sách giáo khoa phổ thông.

14


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Tổng quan nghiên cứu về quản lý hoạt động dạy học môn tiếng
Anh ở trƣờng trung học phổ thông theo định hƣớng đổi mới chƣơng

trình sách giáo khoa phổ thông
Ngày nay, xu hướng toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ ở các quốc gia trên
thế giới và Việt Nam cũng không nằm trong trường hợp ngoại lệ. Việc phát
triển văn hóa, nền kinh tế tri thức đặt ra cho Ngành giáo dục nước ta những
thách thức, yêu cầu mới nhằm đáp ứng được những yêu cầu của văn hóa, nền
kinh tế tri thức, của toàn cầu hóa. Vai trò của Tiếng Anh ngày nay càng trở
nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trong quá trình thực hiện đổi mới chương
trình sách giáo khoa từ năm học 2002- 2003 đã đề cập tới việc dạy và học
Tiếng Anh ở trường phổ thông như thế nào nhằm đáp ứng với mục tiêu hội
nhập quốc. Đảng và Nhà nước đã ban hành Nghị quyết và các văn bản về đổi
mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Bộ giáo dục và đào tạo
ban hành nhiều văn bản, tài liệu hướng dẫn cũng như tổ chức các cuộc hội
thảo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt nâng cao hiệu quả dạy học
môn Tiếng Anh. Gần đây, vấn đề quản lý hoạt động dạy học trong các nhà
trường được xã hội quan tâm rất nhiều. Đối với quản lý môn ngoại ngữ nói
chung và môn Tiếng anh nói riêng đã có nhiều chuyên gia, tác giả trong và
ngoài nước nghiên cứu.
1.1.1. Các nghiên cứu quốc tế về quản lý hoạt động dạy học môn
tiếng Anh ở trường trung học phổ thông
Trong lịch sử giáo dục thế giới việc nghiên cứu, tìm tòi các phương
pháp dạy học và quản lý các hoạt động dạy học trong nhà trường nhận được
nhiều sự quan tâm từ các nhà nhà giáo dục, nhà nghiên cứu khoa học. Socrate
là một nhà nghiên cứu đề xuất và thực hiện phương pháp dạy học đó là cách

15


hỏi- đáp giữa hai người từ đó đi đến chân lý và tự rút ra chân lý. Trong
phương pháp này việc hỏi – đáp diễn ra với nhiều câu hỏi khác nhau dẫn đến
người học được đưa vào tình huống có vấn đề. Dưới sự trợ giúp của giáo viên

qua những câu hỏi mà người học chiếm lĩnh được tri thức. Đây chính là
phương pháp đàm thoại trong dạy học truyền thống ở các trường học [39].
Trên thế giới, việc dạy học ngoại ngữ trong đo có công tác quản lý nói
chung và dạy học Tiếng Anh nói riêng được đề cập đến rất nhiều. Tác giả
Richards, J.C and Rogers cho rằng “dạy học Tiếng Anh bằng phương pháp
tiếp cận và những phương pháp hiện đại khác mang lại hiệu quả rất cao trong
quá trình lên lớp [42]. Killen, Roy cũng đưa ra quan điểm của mình về việc
dạy học tiếng Anh trong nhà trường dựa trên nghiên cứu về giảng dạy hiệu
quả, có thể được sử dụng như một nền tảng vững chắc cho việc phát triển các
chương trình học tập và thực hành đánh giá nhấn mạnh việc dạy và học chất
lượng [39]. Marcellino đưa ra một số biện pháp quản lý việc dạy học tiếng
Anh trong nhà trường, trong đó đặc biệt lưu ý đến khía cạnh liên quan đến
hiệu suất của giáo viên và sự chuẩn bị lên lớp của giáo viên [40]. Nhật Bản
tiến hành đánh giá năng lực sử dụng tiếng Anh của học sinh thuộc 480 trường
trung học công được chọn ngẫu nhiên. Kết quả cho thấy 29.2 % học sinh đạt
điểm 0.0 về kỹ năng viết và 13.3% (trong số 20.0% học sinh tham gia thí nói)
đạt điểm 0.0 về kỹ năng nói [41]. Vì vậy các quốc gia như Bangladesh, Hàn
Quốc, Indonesia, Malaysia, Nhật Bản, Thái Lan và Việt Nam đều chịu áp lực
nâng cao khả năng sử dụng tiếng Anh cho công dân của họ [40]. Theo tờ The
Japan Times, ở Nhật Bản hiện nay đã có một sự đầu tư lớn vào hệ thống giáo
dục ngoại ngữ. Đối với mỗi cuốn sách giáo khoa Tiếng anh đều được nghiên
cứu biên soạn sao cho phù hợp nhất với học sinh, sinh viên tại. Sách giáo
khoa môn Tiếng anh được tập trung vào ngôn ngữ thực tế sử dụng trong cuộc
sống hàng ngày. Mỗi chủ đề, chủ điểm của các tiết học đều lồng ghép văn hóa
Nhật Bản và văn hóa nước ngoài. Mức độ khó của các đơn vị bài học trong
chương trình Tiếng anh được nâng cao dần theo từng cấp học. Nội dung
16


chương trình sách giáo khoa môn Tiếng anh không chỉ tập trung phát triển kỹ

năng giao tiếp mà văn phong học thuật cũng được chú trọng nhưng hoàn toàn
không gây chút áp lực nào cho học sinh. Các hoạt động ngoại khóa sử dụng
tiếng Anh là ngôn ngữ giao tiếp chính giúp học sinh Nhật Bản “tắm” ngoại
ngữ thường xuyên [43].
Một trong những trọng tâm đổi mới dạy và học tiếng Anh ở các nước là
đổi mới chương trình sách giáo khoa, lấy việc áp dụng các phương pháp giảng
dạy theo đường hướng giao tiếp. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có một quốc
gia nào áp dụng thành công các phương pháp giảng dạy này. Nunan (2003)
chỉ ra khoảng cách giữa chủ trương đổi mới phương pháp với thực tế giảng dạy
là rất lớn. Hàn Quốc là một trong những quốc gia châu Á chi phí nhiều nhất
cho việc dạy Tiếng anh cho trẻ em. Khoảng 70% gia đình ở thủ đô Seoul gửi
con đến các cơ sở giáo dục tư nhân để học tiếng Anh [38]. Tuy nhiên, khả năng
sử dụng tiếng Anh của thế hệ trẻ hàn Quốc vẫn là một quan tâm lớn [37].
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước về quản lý hoạt động dạy học môn
tiếng Anh ở trường trung học phổ thông
Ở Việt Nam, việc nghiên cứu về công tác quản lý nâng cao chất lượng
giáo dục trong nhà trường đã và đang được quan tâm. Tiếng Anh không nằm
ngoài các môn học khác do vậy có thể sử dụng được khi nói về các biện pháp
quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường phổ thông. Một số
công trình đã được công nhận và đánh giá cao. Trong giáo trình quản lý sự
thay đổi trong giáo dục, tác giả Đặng Xuân Hải chỉ rõ “khi quản lý thay đổi,
việc đầu tiên là phân tích bối cảnh tồn tại của tổ chức; xác định nhu cầu để
tiếp nhận hay đề xuất ý tưởng thay đổi [13]. Hai tác giả Hà Sĩ Hồ và Lê Tuấn
với “Những bài giảng về quản lý trường học” đưa chúng ta có cái nhìn nhận
về toàn bộ công việc quản lý của Hiệu trưởng trong nhà trường. Trong nhà
trường, Hiệu trưởng là người biết kết hợp chặt chẽ sự quản lý trong hoạt động
dạy và hoạt động học. Sự kết hợp giữa hoạt động dạy học với các hoạt động
khác sẽ tương trợ cho hoạt động dạy học trong nhà trường từ đó hoạt động
17

giáo dục trở nên hoàn chỉnh và trọn vẹn [16]. Tác giả Phạm Đăng Bình cho
rằng khi nhìn ra được những lỗi trong học Tiếng Anh thì mới có những hoạt
động quản lý tốt hơn. “Các lỗi đặc trưng cho thấy ảnh hưởng rõ nét về hiện
tượng dịch chuyển ngôn ngữ và văn hóa của tiếng mẹ đẻ trong quá trình học
và sử dụng ngôn ngữ [4]. Trong tuyển tập các bài báo khoa học, nhiều tác giả
đã nêu ra những vấn đề trong dạy và học tiếng Anh THPT cũng như những
biện pháp quản lý việc dạy và học môn Tiếng Anh để nâng cao chất lượng bộ
môn trong các nhà trường phổ thông hiện nay [34]. “Vấn đề dạy và học Tiếng
anh ở Việt Nam” [22] đã được tác giả Vũ Thị Hồng Nga kết luận vấn đề thực
trạng dạy và học bộ môn Tiếng anh ở Việt Nam còn nhiều hạn chế về cả
phương pháp dạy học cũng như nội dung chương trình sách giáo khoa. Điều
này được cho xuất phát từ đội ngũ giáo viên giảng dạy bộ môn Tiếng anh, tiếp
đến là chương trình sách giáo khoa và cuối cùng là cơ sở vật chất, trang thiết
bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tiếng anh. Tác giả cũng đưa ra một số
biện pháp để nâng cao hiệu quả, chất lượng giảng dạy bộ môn Tiếng anh., đặc
biệt nhấn mạnh tới việc đổi mới phương pháp dạy học bộ môn Tiếng anh. Tác
giả Hồ Minh Thu đã có bài tham luận nói về năng lực Tiếng anh của học sinh
sinh viên hiện nay. Tác giả đưa ra thực trạng về việc học Tiếng anh đồng thời
đưa ra ba yếu tố có vai trò rất quan trọng trong học bộ môn Tiếng anh, thứ
nhất đó là động cơ học tập môn Tiếng anh, thứ hai đó là thái độ học tập đối
với bộ môn Tiếng anh và cuối cùng là chiến lược học tập bộ môn tiếng anh
của người học. Từ những vấn đề đó, tác giả đề xuất những biện pháp thiết
thực đối với giáo viên- người trực tiếp giảng dạy, đối với người học và đối
với nhà trường để nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn Tiếng anh [32].
Tác giả Đỗ Thị Châu và tác giả Nguyễn Thanh Tú với nghiên cứu về kỹ năng
nói Tiếng anh của sinh viên năm thứ nhất đã chỉ ra rằng trong các kỹ năng
nghe, nói, đọc và viết khi học ngoại ngữ nói chung và Tiếng anh nói riêng thì
kỹ năng nói vừa là kỹ năng khó nhất vừa là kỹ năng quan trọng trong việc
giúp người học sử dụng để giao tiếp với người nước ngoài [10].

18


Về nghiên cứu quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường phổ thông
hiện nay có nhiều đề tài luận văn nghiên cứu như tác giả Vũ Thị Thúy nêu ra
một số biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tiếng Anh của bộ môn
Ngoại ngữ [33]. Tác giả Phạm Hồng Mai cũng đã đưa ra biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở các trường trung học phổ thông từ đó
góp phần nâng cao chất lượng bộ môn [21].
Những luận văn trên trên đều đã đạt được những thành tựu nhất định khi
nghiên cứu, phân tích quản lý hoạt động dạy học nói chung và dạy học bộ môn
Tiếng Anh nói riêng. Những luận văn này nêu ra các biện pháp quản lý hoạt
động dạy học của Hiệu trưởng các trường. Đây chính là những công trình nghiên
cứu có giá trị về lý luận và thực tiễn, giúp cho CBQL các trường PTDTNT tỉnh
Phú Thọ tham khảo để vận dụng trong công tác quản lý của mình.
Cho đến nay, chưa có công trình nghiên cứu nào về biện pháp quản lý
hoạt động dạy học môn Tiếng Anh ở trường các trường PTDTNT tỉnh Phú
Thọ theo định hướng chương trình sách giáo khoa phổ thông được thực hiện.
Chính vì vậy tác giả nghiên cứu về vấn đề này. Đề tài này là một nghiên cứu
có kế thừa và phát triển. Đóng góp của đề tài không chỉ làm rõ thêm cơ sở lý
luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của
học sinh các trường PTDTNT tỉnh Phú Thọ hiện nay và trong tương lai.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
1.2.1.1. Khái niệm quản lý
Từ xưa tới nay con người muốn tồn tại và phát triển cần phải có sự phối
hợp với nhau trong một nhóm, một tổ chức. Để tổ chức, điều khiển tạo nên sự
phối hợp của nhóm người trong hoạt động theo yêu cầu nhất định, một loại
hình lao động mới xuất hiện. Loại hình lao động đó là hoạt động quản lý.
Harold Knoontz nhấn mạnh: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó

đảm bảo sự phối hợp những nỗ lực của các cá nhân nhằm đạt được mục đích
của nhóm (tổ chức). Mục đích của mọi nhà quản lý là nhằm hình thành môi
19


trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của mình với
thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất” [15, tr.33]. Tác
giả Tony Bush cho rằng “Quản lý giáo dục, một cách khái quát, là sự tác
động có tổ chức và hướng đích của chủ thể quản lý giáo dục tới đối tượng
quản lý giáo dục theo cách sử dụng các nguồn lực càng có hiệu quả càng tốt
nhằm mục tiêu đề ra”[44].
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo, "Bản chất của hoạt động quản lý nhằm
làm cho hệ thống vận hành theo mục tiêu đặt ra và tiến đến các trạng thái có
tính chất lượng mới”[3, tr.2]. Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì “Quản lý
giáo dục là quá trình đạt đến mục tiêu trên cơ sở thực hiện có ý thức và hợp
quy luật các chức năng kế hoạch hóa, tổ chức,chỉ đạo và kiểm tra” [20, tr.16].
Từ các định nghĩa về QL trên ta có thể khái quát như sau:
- Quản lý được thực hiện trong một tổ chức, hay trong một nhóm người
cùng thực hiện mục đích đã đề ra.
- Quản lý luôn đặt trong mối quan hệ tác động qua lại giữa chủ thể quản
lý và khách thể quản lý dưới tác động của môi trường. Vì thế quản lý phải đặt
trong điều kiện có sự biến đổi.
- Trong bất cứ hoạt động quản lý nào thì yếu tố con người luôn giữ vai
trò quan trọng.
- Quản lý là một khoa học sử dụng tri thức tổng hợp của nhiều môn
khoa học tự nhiên và khoa học xã hội nhân văn. Quản lý còn là một nghệ
thuật đòi hỏi sự khôn ngoan và tinh tế để đạt tới mục đích.
- Bản chất của hoạt động QL là cách tổ chức, điều khiển và chỉ huy một

cách có kế hoạch và hợp qui luật của chủ thể QL đến khách thể QL trong một

hệ thống, nhằm làm cho hệ thống này vận hành đến mục tiêu mong muốn.
1.2.1.2. Chức năng của quản lý
GS.TS. Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng “Bàn về hoạt động quản lý và
người quản lý, chúng ta cần tìm hiểu người quản lý cần phải làm gì- cũng
chính là tìm hiểu các chức năng quản lý; và họ làm công việc ấy như thế
20


nào”[12, tr.103]. Chức năng quản lý bao gồm: Lập kế hoạch, Tổ chức, Chỉ
đạo (lãnh đạo, điều khiển), Kiểm tra.
Kế hoạch

Kiểm tra

Thông tin

Tổ chức

Chỉ đạo

Sơ đồ 1.1: Sơ đồ các chức năng quản lý
+ Lập kế hoạch
Trong chức năng của quản lý, lập kế hoạch là chức năng đầu tiên. Lập
kế hoạch là chức năng rất quan trọng đối với mỗi nhà quản lý bởi vì nó gắn
liền với việc lựa chọn mục tiêu và chương trình hành động trong tương lai,
giúp nhà quản lý xác định được các chức năng khác còn lại nhằm đảm bảo đạt
được các mục tiêu đề ra. Lập kế hoạch cũng là quá trình thiết lập các mục
tiêu, hệ thống các hoạt động và điều kiện đảm bảo thực hiện các mục tiêu.
Chức năng lập kế hoạch bao gồm xác định, hình thành mục tiêu đối với tổ
chức; xác định và đảm bảo (có tính chắc chắn, có tính cam kết) về các nguồn

lực của tổ chức để đạt được các mục tiêu này; quyết định xem những hoạt
động nào là cần thiết để đạt được các mục tiêu đó.
+ Tổ chức: Là quá trình sắp xếp và phân bổ công việc, phân bổ quyền
hành và các nguồn lực cho các thành viên trong tổ chức. Với tư cách là một
trong chức năng cơ bản của quản lí, quá trình này liên quan đến việc tạo ra sự
phân công lao động thực hiện các nhiệm vụ và việc điều phối các kết quả
nhằm đạt mục tiêu chung. Nhờ việc tổ chức có hiệu quả, người quản lý có thể
phối hợp, điều phối tốt hơn các nguồn vật chất và nhân lực sao cho có hiệu
quả và có kết quả cao nhất.
21


+ Chỉ đạo (lãnh đạo, điều khiển): được hiểu là điều hành, chỉ dẫn,
đôn đốc, giám sát, điều khiển, điều chỉnh đối tượng quản lý hoạt động đúng
kế hoạch. Chỉ đạo bao hàm việc liên kết, liên hệ với người khác và động viên
họ hoàn thành những nhiệm vụ nhất định để đạt được mục tiêu của tốt chức.
Trong chỉ đạo chú ý sự kích thích động viên, thông tin hai chiều đảm bảo sự
hợp tác trong thực tế.
+ Kiểm tra: Là quá trình hoạt động của người quản lý kiểm tra và đánh
giá các hoạt động của đơn vị mình về việc thực hiện mục tiêu đặt ra.
Quá trình quản lý nói chung, quá trình QLGD nói riêng là một thể
thống nhất trọn vẹn. Sự phân chia thành các giai đoạn chỉ có tính chất tương
đối giúp cho người quản lý định hướng thao tác trong hoạt động của mình.
Ta có thể thấy rằng các chức năng quản lý có mối quan khăng khít với
nhau như hai mặt của đồng tiền. Khi ra quyết định quản lý thì nhà quản lý
phải hiểu rõ các chức năng của quản lý. Nếu bỏ qua một trong những chức
năng ở trên thì kết quả quản lý không đảm bảo hiệu quả.
1.2.2. Quản lý nhà trường
1.2.2.1. Quan niệm về nhà trường
Có nhiều quan niệm về nhà trường, theo quan điểm của Chủ nghĩa Duy

vật biện chứng Mac – Lê Nin thì nhà trường là một dạng thiết chế tổ chức
chuyên biệt và đặc thù của xã hội, được hình thành do nhu cầu tất yếu khách
quan của xã hội nhằm thực hiện các chức năng truyền thụ kinh nghiệm xã hội
cho từng nhóm dân cư nhất định trong cộng đồng xã hội. Chủ tịch Hồ Chí
Minh nói rằng việc học tập trong nhà trường có ảnh hưởng rất lớn cho tương
lai của thanh niên và tương lai của thanh niên là tương lai của đất nước mình.
Vì vậy cốt nhất là phải dạy cho học trò biết yêu nước thương nòi, phải dạy
cho họ có ý chí tự lập tự cường quyết không chịu thua kém ai. Bên cạnh đó
Người cũng cho rằng học tập ở nhà trường chính là yếu tố quyết định đến việc
xây dựng đất nước, phục vụ đắc lực cho nâng cao dân trí, đẩy lùi giặc dốt.
Tầm quan trọng của nhà trường là không thể phủ nhận.
22


Như vậy, nhà trường có thể coi là một thiết chế tổ chức chuyên biệt
trong hệ thống tổ chức xã hội. Nhà trường là một cơ sở giáo dục có chức năng
đào tạo con người về trí dục đức dục và thể dục. Nhiệm vụ nhà trường là tạo
ra những sản phẩm người có học thức và có văn hoá tuy nhiên không phải tất
cả những ai có học lực nghĩa là được học thì đều có văn hoá. Vì văn hoá của
một con người còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác để hình thành một nhân
cách trọng vẹn có văn hoá.
1.2.2.2. Quản lý nhà trường
Trong giáo trình của mình, Phạm Viết Vượng đã viết quản lý trường
học chính là hoạt động của các cơ quan quản lý từ đó học tập hợp, tổ chức các
hoạt động của giáo viên, của học sinh và của các lực lượng giáo dục khác
trong nhà trường. Quản lý nhà trường cũng huy động tối đa các nguồn lực
giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường” [35].
Bên cạnh đó quản lý nhà trường tức là thực hiện chủ trương, chính sách của
Đảng và Nhà nước trong phạm vi trách nhiệm của mình. Điều này có nghĩa
đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo

dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục [12].
QLGD trong nhà trường là việc quản lý các thành tố tham gia quá trình
GD bao gồm những thành tố sau:
+ Mục tiêu GD (Ký hiệu là M).
+ Nội dung GD (Ký hiệu là N).
+ Phương pháp GD (Ký hiệu là P).
+ Giáo viên (Ký hiệu là GV).
+ Học sinh (Ký hiệu là HS).
+ Điều kiện, phương tiện dạy học (Ký hiệu là ĐK).
Quản lý trường học thực chất quản lý sáu nội dung trên. Ta có thể biểu
diễn bằng sơ đồ sau:

23