Bài tập về cơ chế phản ứng

BI TP C CH PHN NG
Bài tập số 1: Cho sơ đồ :
C
CH
3
CH
Cl
2
askt
NaOH
B
D
E
CH
3
,
Fe
Cl
2
,
NaOH
t
0
, p
Cumen(A)
Các chuỗi phản ứng đều diễn ra theo tỉ lệ mol 1:1, các chất ghi trên sơ đồ đều là sản phẩm
chính. Viết các phơng trình phản ứng và cho biết cơ chế các phản ứng từ A

B, B

C. Giải
thích sự tạo thành sản phẩm chính của 2 phản ứng này.
Bài tập số 2: a. Cho sơ đồ sau :
,
H
Cl
Hexin-3
xt
t
0
C
6
H
12
Cl
2
Viết cơ chế phản ứng và cấu trúc của sản phẩm tạo thành.
b.
Butin-2
Br
2
, 1:1
A
Xác định cấu trúc của A và gọi tên.
Bài tập số 3: Viết công thức các đồng phân lập thể không đối quang ( đồng phân lập thể đi-a )
của 2-clo-1,3-đimetylxiclohexan và cho biết cấu trúc sản phẩm tạo thành khi cho các đồng phân
đó tác dụng với CH
3
ONa.
Bài tập số 4: Hoàn thành các chuỗi phản ứng sau:

a. CH
3
I + (CH
3
)
2
CHO
-

b. CH
3
O
-
+ (CH
3
)
2
CHI
c. (CH
3
)
3
CCH
2
I + C
2
H
5
O
-

d. (CH
3
)
3
Br + CH
3
O
-
e.
Cl
+ (CH
3
)
3
CO
-

f.
CH
2
Br
+ (CH
3
)
2
CHCH
2
O
-

g.
CH
2
O
-
+ (CH
3
)
2
CHCH
2
Br
Bài tập số 5: Hoàn thành các phản ứng sau:
a.
C
CH
3
CH
3
CH
3
CH
2
Br
H
2
O
S
N
1, E1

Gv: Phan Trung B su tm v chnh sa
b.
C
CH
2
CH
3
H
2
O
S
N
1, E1
CH
2
CH
3
CH
3
Br
c.
C CH
CH
3
H
2
O
S
N
1, E1

CH
3
CH
3
Cl
CH
3
d.
CH
2
CH
CH
2
Br
H
2
O
S
N
1, E1
CH
2
CH
2
CH
2
CH
CH
2
Br

H
2
O
CH
2
CH
2
Bài tập số 6: Hãy cho biết sản phẩm tạo thành khi thực hiện phản ứng đêhiđrat hoá các chất sau
với xúc tác axit H
+
. Trình bày cơ chế phản ứng.
a. propan-1,2-điol.
b. 2-metylpropan-1,2-điol.
c. 2-metylbutan-2,3-điol.
Bài tập số 7:
a. Viết phơng trình phản ứng khi cho alyl clorua, benzyl clorua tác dụng với dung dịch KOH
đun nóng.
b. Hợp chất hữu cơ X có cấu tạo không vòng có công thức C
4
H
7
Cl và có cấu hình E. Cho X tác
dụng với dung dịch NaOH trong điều kiện đun nóng thu đợc hỗn hợp sản phẩm bền có công
thức C
4
H
8
O.
Hãy cho biết cấu trúc của X và cấu hình của sản phẩm tạo thành.
Bài s 8 : Viết các phơng trình phản ứng theo tỉ lệ số mol 1:1 của các chất sau đây với dung

dịch Br
2
trong CCl
4
. Giải thích sự định hớng phản ứng :
a, CH
2
= CH- CH
2
- C

CH b, CH
2
= CH- C

CH
c, (CH
3
)
2
C= CH- CH
2
- CH= CH
2
d, CH
3
- CH= CH- CH
2
- CH= CHBr
Bài s 9 : Khi cho iso-butilen vào dung dịch HCl có hòa tan NaCl, CH

3
OH có thể tạo ra những
hợp chất gì ? Giải thích.
Bài sụ10 : Viết sản phẩm và giải thích cơ chế phản ứng của etilen với :
a, Br
2
trong CCl
4
b, Br
2
trong H
2
O c, Br
2
trong nớc có pha NaCl
Gv: Phan Trung B su tm v chnh sa

Bi gii mu
Bài tập số 1:
(B)
H
CH
3
CH
Cl
2
CH
3
,
Fe

+
t
0
CH
3
CH
CH
3
+ Cl
Cl
(C)
askt
CH
3
CH
CH
3
+
Cl
Cl
2
CH
3
C
CH
3
+
Cl
H
Cl

Cl

(D)
NaOH
CH
3
C
CH
3
Cl
Cl
+
CH
3
C
CH
3
Cl
OH
+
NaCl
:
Nguyên tử Cl liên kết trực tiếp với vòng benzen khó bị thuỷ phân do có sự giải toả electron của
Cl vào vòng benzen nhờ hiệu ứng +C.
(D)
NaOH
t
0
, p
CH

3
C
CH
3
Cl
+
CH
3
C
CH
3
OH
+
NaCl
:
OH
OH
Cơ chế phản ứng từ A

B
Phản ứng theo cơ chế electrophin vào nhân thơm S
E
A
R
.

+
t
0
Cl

2
Cl
3
+
2
Fe
2
FeCl
3
FeCl
3
Cl
2
...
FeCl
4

+

_
CH
H
CH
3
CH
3
Cl
+
Cl
...

FeCl
4

+

_
+
CH
CH
3
CH
3
Phức

+
FeCl
4
Gv: Phan Trung B su tm v chnh sa
H
Cl
H Cl
+
CH
CH
3
CH
3
Phức

CH

CH
3
CH
3
+
H
+
FeCl
4
FeCl
3
+
H
Cl
Do gốc (CH
3
)
2
CH- có hiệu ứng +I là nhóm thế loại I nên định hớng phản ứng thế tiếp theo
vào vị trí ortho và para. Nên ở giai đoạn tạo phức

có thể có hai phức

sau :
H Cl
+
CH
CH
3
CH

3
(I)
(II)
+
CH
CH
3
CH
3
H
Cl
Do gốc (CH
3
)
2
CH- có sự án ngữ về không gian nên dẫn đến Cl
+
khó tấn công vào vị trí ortho
nên phản ứnức (II) khó hình thành hơn. Cho sản phẩm chính là :
Cl
CH
CH
3
CH
3
Cơ chế phản ứng B

C
Phản ứng thế theo cơ chế gốc S
R

, gồm các giai đoạn :
- Khơi mào phản ứng :

Cl
2
Cl
2
as
.
- Phát triển mạch :
Cl
+
.
Cl
CH
CH
3
CH
3
Cl
C
CH
3
CH
3
.
+
H
Cl
Cl

2
Cl
C
CH
3
CH
3
.
+
Cl
C
CH
3
CH
3
Cl
+
.
Cl
Gv: Phan Trung B su tm v chnh sa
Cứ nh vậy
- Ngắt mạch

Cl
2
.
+
Cl
.
Cl

R
.
+
.
Cl
R
Cl
R
.
+
R
.
R
R

Cl
C
CH
3
CH
3
.
.
Với gốc tự do R :
Trong giai đoạn phát triển mạch có thể sinh ra các gốc sau :

(I)
(II)
Cl
CH

CH
2
CH
3
Cl
C
CH
3
CH
3
.
.
Gốc (I) bền hơn do có hiệu ứng +C của vòng benzen và hiệu ứng +H. Gốc (II) kém bền hơn do
chỉ có hiệu ứng +H.
Nên sản phẩm chính là :
Cl
CH
3
Cl
C
CH
3
Bài tập số 2:
.
H
Cl2+
C
CH
2
CH

3
CH
2
C CH
3
CH
3
CH
2
C
CH
2
Cl
Cl
CH
2
CH
3
Cơ chế :
H
Cl
C
CH
3
CH
2
C CH
3
CH
2

C
CH
3
CH
2
C CH
3
CH
2
H
Cl
C
CH
3
CH
2
C CH
3
CH
2
H
Cl
C
CH
3
CH
2
C CH
3
CH

2
H
H
Cl
H
Cl
Gv: Phan Trung B su tm v chnh sa