Quản lý chi ngân sách nhà nước của huyện đông anh, thành phố hà nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.34 MB, 122 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
BÙI VĂN GIANG
QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA
HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG
Hà Nội – 2018
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
BÙI VĂN GIANG
QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA
HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS TRẦN ĐỨC HIỆP
Hà Nội – 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc trích dẫn rõ
ràng. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được công bố trong
bất cứ công trình nào.
Tác giả luận văn
Bùi Văn Giang
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn Thạc sĩ của mình này được hoàn thành với sự
giúp đỡ và chỉ bảo tận tình của các Thầy cô giáo, tôi xin chân thành cảm ơn
Quý Thầy, Cô Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nhiệt
tình truyền đạt kiến thức quý báu cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn
thành Luận văn Thạc sĩ.
Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc PGS.TS Trần Đức Hiệp – Người trực
tiếp chỉ bảo, hướng dẫn em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành
Luận văn Thạc sĩ.
Nhân dịp này cho tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể đội ngũ cán bộ,
chức hiện công tác tại Ủy ban nhân dân huyện Đông Anh đã tạo điều kiện
giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu, thu thập số liệu để hoàn
thành Luận văn.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn gia đình bạn bè, đồng nghiệp đã
động viên khuyến khích tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2018
Tác giả
Bùi Văn Giang
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................... i
DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................ii
DANH MỤC HÌNH ................................................................................................. iii
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN
VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA
BÀN CẤP HUYỆN .................................................................................................... 4
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ...................................................................... 4
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn cấp huyện . 11
1.2.1. Khái niệm, phương pháp, công cụ và nguyên tắc quản lý chi ngân sách
nhà nước trên địa bàn cấp huyện ...................................................................... 11
1.2.2. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện ............................ 20
1.2.3. Phương thức quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện... 24
1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện27
1.2.5. Tiêu chí đánh giá công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn
cấp huyện .......................................................................................................... 30
1.3. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn cấp huyện của
một số địa phƣơng và bài học đối với huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ..... 32
1.3.1. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước tại một số địa phương ... 32
1.3.2. Bài học đối với huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội ............................ 34
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 37
2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu ......................................................................... 37
2.2. Phƣơng pháp xử lý số liệu ............................................................................... 37
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
CỦA HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI .......................................... 40
3.1. Tổng quan tình hình phát triển kinh tế - xã hội của huyện Đông Anh ....... 40
3.1.1. Sơ lược về huyện Đông Anh .................................................................. 40
3.1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 – 2016 .................. 41
3.2. Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nƣớc của huyện Đông Anh giai đoạn
2012 – 2016 ............................................................................................................... 45
3.2.1. Thực trạng lập dự toán chi ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh .. 45
3.2.2. Thực trạng chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước của huyện Đông
Anh ................................................................................................................... 50
3.2.3. Thực trạng quyết toán chi ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh ... 63
3.2.4. Thực trạng kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước
Đông Anh ......................................................................................................... 66
3.3. Đánh giá thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nƣớc của huyện Đông Anh
giai đoạn 2012 – 2016 .............................................................................................. 69
3.3.1. Các kết quả đạt được .............................................................................. 69
3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân hạn chế ............................................... 73
CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CỦA HUYỆN ĐÔNG ANH, THÀNH PHỐ HÀ
NỘI ........................................................................................................................... 83
4.1. Định hƣớng và mục tiêu đối với việc hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà
nƣớc của huyện Đông Anh tầm nhìn đến năm 2030 ............................................ 83
4.1.1. Định hướng phát triển của huyện Đông Anh tầm nhìn đến năm 2030 .. 83
4.1.2. Mục tiêu phát triển các lĩnh vực của huyện Đông Anh tầm nhìn đến năm
2030 .................................................................................................................. 85
4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nƣớc của huyện Đông Anh86
4.2.1. Giải pháp hoàn thiện lập dự toán chi ngân sách ..................................... 86
4.2.2. Giải pháp tăng cường tổ chức chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước
của huyện .......................................................................................................... 88
4.2.3. Giải pháp hoàn thiện quyết toán chi ngân sách nhà nước của huyện
Đông Anh ......................................................................................................... 98
4.2.4. Áp dụng quy trình lập và phân bổ dự toán ngân sách trên cơ sở chi tiêu
trung hạn hướng theo kết quả đầu ra .............................................................. 100
4.2.5. Áp dụng phương thức quản lý chi ngân sách theo khung trung hạn với
các cơ quan hành chính nhà nước của huyện Đông Anh ............................... 104
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 108
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 110
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CN - XD
: Công nghiệp – xây dựng
ĐTPT
EPC
: Đầu tư phát triển
: Hợp đồng thiết kế, cung cấp thiết bị công nghệ và thi công xây dựng
công trình, viết tắt của từ tiếng Anh “Engineering Procurement and
GDĐT
Construction contract”
: Giáo dục đào tạo
HĐND
: Hội đồng nhân dân
KBNN
: Kho bạc nhà nước
KH – CN
KT – CT
KT – XH
:
:
:
:
MTEF
NSNN
TNBQ
UBND
Khoa học – công nghệ
Kinh tế - chính trị
Kinh tế - xã hội
Khuôn khổ chi tiêu trung hạn, viết tắt của từ tiếng Anh “Medium
Term Expenditure Framework”
: Ngân sách nhà nước
: Thu nhập bình quân
: Ủy ban nhân dân
i
DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Một số chỉ tiêu kinh tế của huyện Đông Anh so với thành phố Hà Nội... 42
Bảng 3.2. Định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN cho các cơ quan sử
dụng ngân sách các cấp của huyện Đông Anh ........................................ 46
Bảng 3.3. Tỷ lệ chi thường xuyên so với tổng chi NSNN của huyện Đông Anh ..... 50
Bảng 3.4. Tình hình chi cho sự nghiệp giáo dục đào tạo của huyện Đông Anh ....... 52
Bảng 3.5. Tình hình chi cho sự nghiệp kinh tế của huyện Đông Anh giai đoạn 2012
– 2016 ...................................................................................................... 54
Bảng 3.6. Tình hình chi hành chính, Đảng, đoàn thể ................................................ 55
Bảng 3.7. Tình hình chi sự nghiệp văn hóa, thể thao, du lịch, phát thanh truyền hình,
hoạt động môi trường và đảm bảo xã hội ................................................ 57
Bảng 3.8. Kinh phí tiết kiệm và thu nhập bình quân tăng thêm từ việc thực hiện chế
độ tự chủ của các đơn vị cấp huyện ......................................................... 58
Bảng 3.9. Cơ cấu chi ngân sách trong ngân sách địa phương ở huyện Đông Anh ... 59
Bảng 3.10. Cơ cấu chi ĐTPT huyện Đông Anh giai đoạn 2012 – 2016................... 60
Bảng 3.11. Điều chỉnh kế hoạch vốn so với Nghị quyết của HĐND ....................... 61
Bảng 3.12. Cấp phát thanh toán vốn đầu tư qua KBNN huyện ................................ 63
Bảng 3.13. So sánh tình hình thực hiện chi thường xuyên so với dự toán được giao
đầu năm giai đoạn 2012 – 2016 ............................................................... 64
ii
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Mối liên hệ giữa chi phí và kết quả đầu ra ................................................ 25
Hình 3.1. Tình hình lập dự toán chi thường xuyên NSNN của huyện Đông Anh giai
đoạn 2012 – 2016 (tỷ đồng) ..................................................................... 47
Hình 3.2. Kế hoạch vốn đầu tư của huyện Đông Anh giai đoạn 2012 – 2016 ......... 48
Hình 3.3. Tình hình chi NSNN và chi thường xuyên của huyện Đông Anh giai đoạn
2012 – 2016 ............................................................................................. 51
Hình 3.4. Tỷ trọng chi giáo dục đào tạo của huyện Đông Anh ................................ 53
iii
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chi NSNN gắn liền với chức năng quản lý của nhà nước các cấp và có liên
quan đến nhiều lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội. Quản lý có hiệu quả chi NSNN
được đặt ra trong bối cảnh nguồn lực tài chính của quốc gia có giới hạn nhất định
nhưng phải làm như thế nào để thỏa mãn tốt nhất những nhu cầu cần thiết để đạt
được các mục tiêu quản lý kinh tế, chính trị, xã hội của nhà nước ở các cấp.
Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay vẫn còn một số yếu tố, điều kiện tiền đề chưa
đồng bộ, ảnh hưởng đến quá trình quản lý chi NSNN tại các địa phương, việc quản
lý ngân sách còn lúng túng, thiếu tính thống nhất, chưa đáp ứng được yêu cầu theo
quy định của Luật NSNN, tình trạng cấp phát sử dụng NSNN dàn trải, lãng phí,
tham ô, tham nhũng, biển thủ tiền và tài sản công còn chưa được ngăn chặn, gây
bức xúc trong xã hội.
Huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội là huyện ngoại thành của thủ đô Hà Nội,
mặc dù thời gian qua được đánh giá là đã có bước chuyển biến tích cực, song chưa
thể khẳng định được rằng đổi mới quản lý chi NSNN là những cải cách có tính hệ
thống và có hiệu quả.
Quản lý chi NSNN của huyện Đông Anh thời gian qua đã bộc lộ một số tồn
tại. Quy trình phân bổ nguồn lực tài chính nhà nước còn thiếu mối liên kết chặt chẽ
giữa kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trung hạn với nguồn lực trong một khuôn
khổ kinh tế vĩ mô được dự báo và còn có nhiều khiếm khuyết trong hệ thống thông
tin quản lý chi NSNN. Do vậy, để nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN đòi hỏi
huyện Đông Anh cần tập trung phát triển có hệ thống các yếu tố thuộc về quản lý
như: tổ chức, xây dựng thể chế, cung cấp thông tin, sử dụng các công cụ để phân bổ
nguồn lực tối ưu, tạo ra các đầu ra và kết quả cuối cùng phù hợp với: kỷ luật tài
khóa tổng thể; phân bổ nguồn lực phù hợp với mục tiêu chiến lược ưu tiên, đảm bảo
hiệu quả và hiệu lực sự cung ứng hàng hóa, dịch vụ công.
1
Trong công cuộc cải cách sâu rộng trong nước, trong đó cải cách tài chính
công là một vấn đề trọng tâm, trước nhu cầu cấp thiết của huyện Đông Anh nói
riêng về tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý chi NSNN thúc đẩy phát triển kinh tế
trên địa bàn, thì việc tập trung nghiên cứu làm rõ luận cứ, nội hàm, phương thức
cũng như thực tiễn quản lý chi NSNN ở địa phương là rất thiết thực, cả trên phương
diện lý luận và thực tiễn. Đó cũng chính là cơ sở và sự cần thiết lựa chọn nghiên
cứu đề tài “Quản lý chi ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà
Nội” là đề tài nghiên cứu luận văn thạc sỹ.
Câu hỏi nghiên cứu đặt ra đối với đề tài: “Huyện Đông Anh cần phải làm gì để
hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách của huyện trong thời gian tới?”
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu: đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý chi NSNN
của huyện Đông Anh dưới góc độ chuyên ngành quản lý kinh tế.
Nhiệm vụ nghiên cứu
+ Hệ thống hóa lý luận về quản lý chi NSNN trên địa bàn cấp huyện; Phân
tích và đánh giá thực trạng quản lý chi NSNN của huyện Đông Anh trong giai đoạn
2012 – 2016.
+ Đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN của huyện Đông
Anh trong thời gian tới.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp
huyện.
Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.
+ Về thời gian: luận văn giới hạn nghiên cứu thực trạng quản lý chi NSNN
của huyện Đông Anh giai đoạn 2012 – 2016; đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý
chi NSNN của huyện Đông Anh tầm nhìn đến năm 2030 .
2
+ Về nội dung: Đề tài được tiếp cận chủ yếu dưới góc độ quản lý kinh tế, theo
đó chủ thể quản lý được xác định là chính quyền huyện Đông Anh trong việc quản
lý chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục viết tắt,
danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung của luận văn được kết cấu gồm 04
chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về quản
lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh,
thành phố Hà Nội
Chương 4: Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà
nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội
3
CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TRÊN ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chi ngân sách nhà nước là quá trình Nhà nước phân bổ và sử dụng quỹ ngân
sách nhà nước để đảm bảo điều kiện vật chất nhằm duy trì sự tồn tại, hoạt động bình
thường cũng như thực hiện chức năng nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước theo
những mục tiêu đã định. Chi ngân sách nhà nước là công cụ chủ yếu của Đảng, Nhà
nước và cấp uỷ, chính quyền cơ sở để thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh
tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng và thúc đẩy sự nghiệp xây dựng, phát triển
đất nước. Chi ngân sách nhà nước bao gồm chi đầu tư phát triển và chi thường
xuyên, trong đó chi thường xuyên chiếm tỷ trọng lớn nhất và có vai trò, vị trí quan
trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Qua nghiên cứu, tìm hiểu
nguồn dữ liệu tại một số website và một số chuyên mục chuyên ngành cho thấy,
một số công trình khoa học nghiên cứu về lĩnh vực này đã và đang được ứng dụng
vào thực tiễn, một số công trình tiêu biểu như:
- Sách chuyên khảo Nhà xuất bản tài chính năm 2005: “Quản lý chi tiêu công
ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp” của tác giả GS.TS Dương Thị Bình Minh,
tài liệu đã hệ thống được các vấn đề lý luận về quản lý chi tiêu công như: Khái
niệm, đặc điểm, nội dung chi tiêu công, quản lý chi tiêu công. Trong phần phân tích
thực trạng, tác giả đã khái quát tình hình kinh tế xã hội Việt Nam giai đoạn 1991 2004, phân tích thực trạng quản lý chi tiêu công mà điển hình là chi NSNN Việt
Nam giai đoạn 1991-2004, nêu được quá trình kiểm soát chi NSNN qua kho bạc
nhà nước và đã đánh giá quản lý chi NSNN ở Việt Nam giai đoạn 1991 - 2004, từ
đó chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế làm cơ sở
cho các đề xuất giải pháp. Tuy nhiên tác giả đã đề cập đến các vấn đề chung của
Việt Nam mà chưa gắn với thực trạng của từng địa phương hay vùng cụ thể - nhân
4
tố cơ bản để phát triển vững mạnh trong giai đoạn hiện nay. Do đó việc nghiên cứu
thực trạng, kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế để đề xuất các
giải pháp cần phải làm rõ thêm đối với những địa bàn cụ thể.
- Luận án tiến sỹ kinh tế: “Hoàn thiện cơ chế chi NSNN cho việc cung ứng
hàng hoá công cộng ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Ngọc Hải được bảo vệ tại
Học viện Tài chính, năm 2013, đã hệ thống hoá và làm rõ thêm được các vấn đề lý
luận về hàng hoá công cộng; vai trò của Nhà nước đối với việc cung ứng hàng hoá
công cộng và phương thức tổ chức cung ứng. Khẳng định tính tất yếu của việc sử
dụng công cụ chi NSNN cho việc cung ứng hàng hoá công cộng. Đồng thời, luận án
cũng trình bày có hệ thống về cơ chế quản lý chi NSNN cho việc cung ứng hàng
hoá công cộng. Nghiên cứu xu hướng và kinh nghiệm ở các nước có nền kinh tế
phát triển về quản lý chi NSNN. Dựa trên các luận cứ khoa học đã nêu trên, luận án
đã trình bày một cách khái quát thực trạng nhiệm vụ chi NSNN và cơ chế quản lý
chi ngân sách cho việc cung ứng hàng hoá công cộng trong quá trình chuyển đổi
nền kinh tế ở nước ta trong những năm vừa qua (trước và sau khi có Luật Ngân sách
và quá trình hoàn thiện, sửa đổi Luật). Đây chính là cơ sở thực tiễn quan trọng để đề
ra các giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý chi NSNN cho việc cung ứng hàng hóa
công cộng. Tuy nhiên về cơ chế quản lý chi NSNN cho việc cung ứng hàng hoá
công cộng thì tác giả trình bày cách khái quát thực trạng nhiệm vụ chi NSNN và cơ
chế quản lý chi ngân sách cho việc cung ứng hàng hoá công cộng trong quá trình
chuyển đổi nền kinh tế ở nước ta trong những năm vừa qua trên bình diện quản lý vĩ
mô của chi NSNN đối với hàng hóa công cộng nhưng luận án chưa chỉ ra được
nguyên nhân sâu xa của sự bất cập trong vận hành cơ chế này. Do phạm vi nghiên
cứu rộng nên giải pháp còn thiếu cụ thể, và chưa rõ định hướng đối với một vùng có
đặc điểm về vị trí địa lý, trình độ dân trí, trình độ và năng lực của các cơ quan công
quyền.
- Luận án tiến sỹ kinh tế: “Đổi mới quản lý chi NSNN trong điều kiện kinh tế
thị trường ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thị Minh được bảo vệ tại Trường Đại
học tài chính – Ngân hàng Hà Nội, năm 2014, đã hệ thống hoá và làm rõ thêm được
5
các vấn đề lý luận về NSNN, chi và quản lý chi NSNN trong nền kinh tế thị trường;
mối quan hệ phân cấp quản lý kinh tế và phân cấp ngân sách, cơ chế quản lý chi
NSNN, sự cần thiết phải đổi mới phương thức chi. Đặc biệt, khẳng định được vai
trò của chi NSNN trong nền kinh tế thị trường thông qua việc điều tiết vĩ mô nền
kinh tế. Trên cơ sở trình bày định hướng về phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu
tài chính, ngân sách của Việt Nam đến 2020 và những năm tiếp theo cùng với
những quan điểm đổi mới chi NSNN, tác giả luận án đã nghiên cứu đề xuất một hệ
thống gồm 5 nhóm giải pháp nhằm đổi mới công tác quản lý chi NSNN. Trong đó,
giải pháp đẩy mạnh triển khai phương thức quản lý NSNN theo kết quả đầu ra với
những điều kiện và khả năng áp dụng là cần thiết và phù hợp với việc đổi mới công
tác quản lý chi NSNN hiện nay.
Luận án tiến sỹ kinh tế “Hoàn thiện quản lý chi NSNN nhằm thúc đẩy phát
triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh” của tác giả Trần Văn Lâm được
bảo vệ tại Học viện Tài Chính năm 2015, đã hệ thống hoá và làm rõ thêm được các
vấn đề lý luận về tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội; NSNN, chi và quản lý chi
NSNN trong nền kinh tế thị trường với những nội dung cụ thể: mục tiêu, nguyên
tắc, phương thức của quản lý chi NSNN, ...; quản lý chi NSNN với việc thúc đẩy
phát triển kinh tế xã hội. Luận án cũng đã trình bày một cách khái quát thực trạng
quản lý chi ngân sách thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh về hệ thống
cơ chế, chính sách liên quan đến quản lý chi ngân sách địa phương. Từ đó, rút ra
những kết quả đạt được và những hạn chế cùng với những nguyên nhân của việc
quản lý chi NSNN trong những năm vừa qua. Rút ra 5 bài học có thể nghiên cứu
vận dụng nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý chi NSNN trong điều kiện hiện
nay ở Việt nam nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng, đề xuất một hệ thống gồm
6 nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách địa phương.
Trong đó, giải pháp áp dụng quy trình lập dự toán và phân bổ ngân sách trên cơ sở
khuôn khổ chi tiêu trung hạn hướng theo kết quả đầu ra; hoàn thiện cơ chế quản lý
chi ngân sách. Tuy nhiên phần nghiên cứu kinh nghiệm nước ngoài nhưng chưa gắn
kinh nghiệm của các nước tương đồng với Việt Nam về phương thức quản lý chi
6
NSNN theo các yếu tố đầu ra. Bên cạnh đó Luận án chưa đề cập một cách rõ ràng,
cụ thể hơn những khó khăn, trở ngại mà Việt Nam và cụ thể hơn là phải gắn với đặc
điểm của từng địa phương cụ thể phải đối mặt khi triển khai thực hiện phương thức
quản lý chi NSNN mới như Luận án đề xuất thì tính thuyết phục của các giải pháp
sẽ cao hơn.
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Đặng Hồng Quang với đề tài “Hoàn thiện kiểm
soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước tỉnh Sơn La”. Luận văn đã
trình bày cơ sở lý luận về kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước
qua các nội dung: Kiểm soát và các loại hình kiểm soát trong quản lý; ngân sách
nhà nước và quản lý chi ngân sách nhà nước; kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua
Kho bạc nhà nước; các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát chi ngân sách nhà nước
qua Kho bạc nhà nước. Trên cơ sở lý luận đó, Tác giả đi sâu tìm hiểu thực trạng
kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước tỉnh Sơn La, đánh giá kết
quả đạt được, đồng thời cũng chỉ ra những mặt còn hạn chế và nguyên nhân của
những hạn chế trong tổ chức hoạt động kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho
bạc nhà nước tỉnh Sơn La, trong cơ chế quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn
tỉnh Sơn La và trong việc chấp hành chi và ý thức trách nhiệm của các đơn vị sử
dụng ngân sách nhà nước. Từ những đánh giá đó, Tác giả đã đưa ra một số kết luận
và giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà
nước tỉnh Sơn La. Nhìn chung, Luận văn đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công
tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước trong giai đoạn hiện
nay. Tiếp cận từ lý luận về kiểm soát và các loại hình kiểm soát, quản lý chi ngân
sách nhà nước để thấy được vai trò kiểm soát chi ngân sách nhà nước, các nhân tố
ảnh hưởng đến kiểm soát chi ngân sách nhà nước. Phân tích, đánh giá được thực
trạng công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Sơn La.
Qua khảo sát, đánh giá thực trạng đã chỉ ra được một số hạn chế và nguyên nhân
trong kiểm soát chi tại Kho bạc nhà nước Sơn La. Đề xuất những nhóm giải pháp
hoàn thiện kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước Sơn La, bao
gồm các nhóm giải pháp như: hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của Kho bạc nhà
7
nước; hoàn thiện các phương pháp nghiệp vụ kiểm soát chi ngân sách nhà nước; đổi
mới cơ chế quản lý ngân sách nhà nước và cơ chế quản lý tài chính của các đơn vị
sử dụng ngân sách nhà nước; các điều kiện để thực hiện giải pháp. Từ đó đáp ứng
được yêu cầu đổi mới trong lĩnh vực quản lý chi ngân sách nhà nước.
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thị Thanh Thủy về “Một số giải pháp
nhằm tăng cường công tác quản lý chi thường xuyên của ngân sách nhà nước tại
Tổng cục Hải quan” cho thấy: Với việc sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp
nghiên cứu, gắn liền cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đã trình bày một số nội
dung chính như sau:
Thứ nhất, hệ thống hoá lý thuyết về quản lý chi ngân sách nhà nước tại các cơ
quan hành chính nhà nước như: khái niệm, nội dung, đặc điểm chi ngân sách nhà
nhà nước; các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước, các yếu tố
ảnh hưởng quản lý chi ngân sách nhà nước...
Thứ hai, trên cơ sở lý luận, luận văn đã phân tích, đánh giá thực trạng công tác
quản lý chi ngân sách nhà nước, đánh giá cơ chế quản lý tài chính và biên chế áp
dụng trong ngành Hải quan từ năm 2006 đến 2010. Chỉ ra những ưu, nhược điểm
cũng như nguyên nhân làm giảm hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước trong
ngành Hải quan.
Thứ ba, từ những hạn chế, nguyên nhân kém hiệu quả quản lý chi ngân sách
nhà nước và định hướng đổi quản lý chi ngân sách nhà nước trong ngành Hải quan,
trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đã đưa một số giải pháp và kiến nghị mang
tính khả thi đối với Chính phủ, Bộ Tài chính, Kho bạc nhà nước và đối với lãnh đạo
Tổng cục Hải quan nhằm đổi mới công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trong
ngành hải quan.
- Luận văn thạc sĩ của tác giả Lương Ngọc Tuyền với đề tài “Hoàn thiện công
tác kiểm soát chi thường xuyên của ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước”.
Đề tài là sự kết hợp giữa nhận thức mới trong lý luận chung về ngân sách nhà nước
và kiểm soát chi ngân sách qua Kho bạc nhà nước theo Luật Ngân sách nhà nước.
Đồng thời, nêu ra những tồn tại cơ bản trong quá trình tổ chức thực hiện. Từ đó, đề
8
ra những giải pháp chủ yếu nhằm khắc phục những tồn tại và góp phần nâng cao
hiệu quả kiểm soát chi ngân sách nhà nước theo luật định, trong đó giải pháp cải
tiến thủ tục, qui trình kiểm soát các khoản chi có ý nghĩa rất quan trọng, có thể coi
như cẩm nang để Kho bạc nhà nước thực hiện công việc kiểm soát chi của mình.
Kết cấu luận văn gồm ba chương.
Chương 1: Luận văn cho ta thấy những nguyên tắc cơ bản và những nội dung
chủ yếu trong quản lý chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước. Luận văn
cũng đã làm rõ tính chất, đặc điểm và sự cần thiết phải tăng cường công tác kiểm
soát chi các khoản chi thường xuyên ngân sách nhà nước và đặc biệt nhấn mạnh vai
trò của Kho bạc nhà nước trong kiểm soát chặt chẽ các khoản cấp phát, thanh toán
chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
Chương 2: Tác giả nhấn mạnh kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà
nước theo Luật Ngân sách nhà nước là nhiệm vụ quan trọng trong chức năng quản
lý ngân sách nhà nước của Kho bạc nhà nước, qua thực hiện công tác này, Kho bạc
nhà nước đã trực tiếp góp phần vào việc thực hiện tiết kiệm các khoản chi thường
xuyên ngân sách nhà nước, nhưng quan trọng hơn là đã tạo được sự thay đổi cơ bản
trong việc chấp hành chế độ quản lý tài chính và kỷ luật chi tiêu ngân sách nhà
nước. Đồng thời, thông qua việc phổ biến, hướng dẫn cơ chế quản lý chi ngân sách
nhà nước làm cho cấp ủy, chính quyền địa phương, các đơn vị sử dụng ngân sách
không còn coi nhiệm vụ quản lý chi là công việc chỉ riêng Kho bạc nhà nước đảm
nhiệm. Đây chính là sự chuyển biến tích cực nhất, có vai trò quan trọng giúp Kho
bạc nhà nước hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mình.
Chương 3: Tác giả đưa ra các nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế kiểm
soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho bạc nhà nước. Từ những giải
pháp mang tính định hướng đến những giải pháp cụ thể như: đổi mới và hoàn thiện
qui trình lập, duyệt, phân bổ và quyết toán ngân sách; đổi mới phương thức cấp
phát, thanh toán các khoản chi ngân sách nhà nước, đặc biệt là việc thay đổi tư duy
của các đơn vị thụ hưởng ngân sách và phương pháp kiểm soát chi của Kho bạc nhà
nước.
9
Đánh giá chung: Trong số các công trình đã tham khảo cho thấy: hầu hết các
công trình đã nghiên cứu lý luận chung về quản lý chi ngân sách nhà nước; thực
trạng công tác quản lý chi ngân sách nhà nước tại một số cơ quan, đơn vị, đánh giá
những kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế; nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế
đó, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý chi thường
xuyên ngân sách nhà nước tại một số cơ quan, đơn vị. Tuy nhiên, chưa có đề tài nào
nghiên cứu về công tác quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Đông Anh giai đoạn
2012 – 2016. Với mong muốn được đóng góp một phần công sức của mình nhằm
hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Đông
Anh trong thời gian tới một cách hiệu quả, chặt chẽ. Tác giả đã lựa chọn đề tài
“Quản lý chi ngân sách nhà nước của huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội” làm đề
tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình.
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận chung về quản lý chi ngân sách nhà nước cấp
huyện trong giai đoạn hiện nay, cùng với kiến thức, tài liệu và tìm hiểu thực tiễn,
Luận văn đi sâu nghiên cứu thực trạng công tác quản lý chi ngân sách nhà nước
huyện Đông Anh giai đoạn 2012 – 2016, từ đó đưa ra những nhận xét, đánh giá ưu
điểm, nhược điểm và đề ra phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý chi ngân
sách nhà nước huyện Đông Anh đến năm 2020.
Mặt khác các nghiên cứu đã nêu trên chưa có công trình nghiên cứu nào liên
quan đến quản lý chi NSNN cấp huyện (thành phố) và có tính đặc thù như huyện
Đông Anh. Trong nội dung luận văn này học viên sẽ đi sâu nghiên cứu quá trình
lập, chấp hành, quyết toán, kiểm soát chi ngân sách của huyện Đông Anh dựa trên
những vấn đề sau:
- Nghiên cứu việc tuân thủ các kỷ luật tài chính, nghiên cứu vận dụng kinh
nghiệm của một số địa phương và bài học cho huyện để lành mạnh hóa quản lý chi
NSNN;
- Phân phối nguồn lực tài chính phù hợp với ưu tiên chiến lược về tăng
trưởng kinh tế; đảm bảo công bằng nhằm tối ưu hóa nguồn lực của địa phương;
- Tính trách nhiệm, minh bạch, dân chủ trong quản lý chi ngân sách.
10
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách nhà nƣớc trên địa bàn cấp
huyện
1.2.1. Khái niệm, phương pháp, công cụ và nguyên tắc quản lý chi ngân
sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
1.2.1.1. Khái niệm quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
a. Khái niệm Ngân sách nhà nước
Ngày nay, thuật ngữ ngân sách nhà nước (NSNN) được dùng phổ biến trong
đời sống kinh tế xã hội, song cho đến nay chưa có khái niệm thống nhất về NSNN.
Luật NSNN năm 1996 và Luật NSNN 2015 sửa đổi quy định: “NSNN là toàn
bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được cơ quan nhà nước có
thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong 1 năm để đảm bảo thực hiện các
chức năng, nhiệm vụ của nhà nước” (Quốc hội, 2002, trang 6).
Theo Giáo trình Tài chính công của Học viện tài chính: “NSNN được đặc
trưng bằng sự vận động của các nguồn tài chính trong quá trình tạo lập và sử dụng
quỹ tiền tệ của nhà nước - quỹ ngân sách - để phục vụ cho việc thực hiện các chức
năng của nhà nước” (Học viện Tài chính, 2007, trang 12).
Giáo trình kinh tế chính trị của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh có
ghi: “NSNN là khâu tài chính tập trung nhất, là kế hoạch tài chính cơ bản, tổng hợp
của nhà nước. Nó giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống tài chính và có tính chất quyết
định sự phát triển của nền kinh tế quốc dân theo định hướng XHCN” (Đặng Văn
Du, Bùi Tiến Hanh, 2010, trang 18).
Từ những định nghĩa trên có thể hiểu NSNN trên các khía cạnh sau:
Thứ nhất, NSNN là kế hoạch tài chính cơ bản, hay rõ hơn là bản dự toán thu,
chi tài chính của nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định.
Thứ hai, NSNN giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống tài chính.
Thứ ba, NSNN là quỹ tiền tệ của nhà nước hay còn gọi là quỹ ngân sách- phục
vụ việc thực hiện chức năng của nhà nước.
Các quan niệm trên đã thể hiện được mặt cụ thể, mặt vật chất của NSNN,
nhưng chưa thể hiện được nội dung kinh tế, xã hội của NSNN.
b. Khái niệm chi ngân sách nhà nước
11
Chi NSNN là việc nhà nước phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm bảo đảm
điều kiện vật chất để duy trì sự hoạt động và thực hiện các chức năng đáp ứng nhu
cầu đời sống kinh tế - xã hội dựa trên các nguyên tắc nhất định.
Phạm vi chi NSNN rất rộng, bao trùm mọi lĩnh vực đời sống, liên quan trực
tiếp hoặc gián tiếp đến mọi đối tượng. Từ khái niệm chi NSNN có thể thấy:
Quyền quyết định chi NSNN do Nhà nước (Quốc hội, Chính phủ hay cơ
quan công quyền được ủy quyền) quyết định.
Chi NSNN không mang tính lợi nhuận, chú trọng đến lợi ích cộng đồng, lợi
ích kinh tế - xã hội.
Sự quản lý chi NSNN phải tôn trọng nguyên tắc công khai, minh bạch và có
sự tham gia của công chúng.
c. Khái niệm, đặc điểm và phân loại chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp
huyện
*. Khái niệm chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
Chi NSNN trên địa bàn cấp huyện là sự phối hợp giữa hai quá trình phân phối
và sử dụng quỹ NSNN trên địa bàn cấp huyện. Quá trình phân phối là quá trình cấp
phát kinh phí từ NSNN hình thành các loại quỹ trước khi đưa vào sử dụng. Quá
trình sử dụng là quá trình trực tiếp chi dùng khoản tiền cấp phát từ ngân sách không
trải qua việc hình thành các loại quỹ trước khi đưa vào sử dụng.
Quá trình phân phối là quá trình cấp phát kinh phí từ NSNN hình thành các
loại quỹ trước khi đưa vào sử dụng. Quá trình sử dụng là quá trình trực tiếp chi
dùng khoản tiền cấp phát từ ngân sách không trải qua việc hình thành các loại quỹ
trước khi đưa vào sử dụng.
Chi NSNN trên địa bàn cấp huyện nhằm phục vụ cho lợi ích chung của cộng
đồng dân cư trên địa bàn cấp huyện. Điều này xuất phát từ chức năng quản lý toàn
diện nền kinh tế - xã hội của Nhà nước. Thông thường các khoản chi NSNN được
xem xét hiệu quả trên tầm vĩ mô. Điều này có nghĩa là hiệu quả của các khoản chi
ngân sách phải được xem xét toàn diện dựa trên việc hoàn thành các mục tiêu kinh
tế - xã hội đề ra.
12
*. Đặc điểm chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
Dựa trên những khái niệm về chi NSNN đã được đưa ra, ta có thể thấy chi
NSNN nói chung và chi NSNN trên địa bàn cấp huyện có những đặc điểm sau:
Chi NSNN là hoạt động phân phối và sử dụng quỹ NSNN, hoạt động này chỉ
có thể thực hiện trên cơ sở quy định pháp luật và dự toán ngân sách do cơ quan
quyền lực nhà nước quyết định. Nội dung chi ngân sách phải nằm trong bản dự toán
ngân sách hằng năm. Bản dự toán ngân sách này do Quốc hội thông qua.
Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền quyết định tổng số chi NSNN, bao
gồm chi ngân sách trung ương và chi ngân sách địa phương, tổng số chi và mức chi
từng lĩnh vực,… Chi ngân sách là nội dung quan trọng quyết định đến hiệu quả
quản lý nhà nước của bộ máy nhà nước, vì vậy nó phải được thông qua theo nguyên
tắc tập thể, tập trung trí tuệ tập thể và qua một quy trình luật định nghiêm ngặt.
Trước tiên, Thủ tướng Chính phủ quyết định lập dự toán NSNN năm sau, trong đó
có nội dung chi ngân sách. Căn cứ vào quyết định đó, Bộ Tài chính ra quyết định
hướng dẫn về yêu cầu, nội dung, thời hạn lập dự toán ngân sách,… Trên cơ sở
quyết định của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính, Uỷ ban nhân dân cấp
tỉnh hướng dẫn lập dự toán ngân sách cấp địa phương. Các cơ quan, đơn vị có trách
nhiệm trong việc thu, chi phải tổ chức lập dự toán ngân sách trong phạm vị nhiệm
vụ được giao, báo cáo cơ quan quản lý cấp trên xem xét, tổng hợp cơ quan tài chính
cùng cấp. Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh lập dự toán ngân sách địa phương báo cáo
Thường trực Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, cho ý kiến, gửi Bộ Tài chính và
các cơ quan có liên quan để tổng hợp, lập dự toán NSNN trình Chính phủ. Chính
phủ trình Quốc hội bản dự toán đó để Quốc hội xem xét và quyết định. Trong quy
trình trên, còn một chủ thể nữa, đó là Hội đồng nhân dân được giao quyền quyết
định dự toán chi ngân sách địa phương và quyền quyết định phân bổ ngân sách cấp
mình. Như vậy, mọi hoạt động chi ngân sách phải được thực hiện trên cơ sở dự toán
do Quốc hội và Hội đồng nhân dân quyết định.
Chi NSNN là hoạt động được tiến hành bởi các chủ thể quyền lực gồm hai
nhóm:
13
Nhóm chủ thể đại diện cho nhà nước thực hiện việc quản lý, cấp phát, thanh
toán các khoản chi NSNN. Đó là các cơ quan đại diện chi nhà nước thực thi quyền
hạn có liên quan tới việc xuất quỹ NSNN cho các mục tiêu đã được phê duyệt.
Nhóm chủ thể này bao gồm: Bộ Tài chính, Sở Tài chính - Vật giá tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương, Phòng Tài chính quận, huyện, thị xã thuộc tỉnh, thành phố,
Sở Kế hoạch và Đầu tư, Kho bạc nhà nước.
Nhóm chủ thể sử dụng NSNN: Đây là nhóm chủ thể được hưởng kinh phí
từ NSNN để trang trải các chi phí trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình.
Nhóm chủ thể này rất đa dạng nhưng có thể phân thành ba loại chủ yếu, gồm:
+ Các cơ quan nhà nước, kể cả các cơ quan hành chính thực hiện khoán biên
chế và kinh phí quản lý hành chính.
+ Các đơn vị, kể cả đơn vị sự nghiệp có thu.
+ Các chủ dự án sử dụng kinh phí nhà nước.
Mục tiêu cơ bản của chi NSNN là đáp ứng nhu cầu về tài chính cho sự hoạt
động của bộ máy nhà nước, bảo đảm cho nhà nước thực hiện được chức năng,
nhiệm vụ của mình. Chi NSNN luôn gắn liền với bộ máy nhà nước. Nhà nước thông
qua hoạt động chi ngân sách đảm bảo hoạt động của mình trên các lĩnh vực kinh tế,
xã hội, an ninh, quốc phòng. Ngoài ra, thông qua việc thể chế hoá bằng pháp luật
đối với hoạt động chi ngân sách, Nhà nước còn hướng đến những mục tiêu khác,
trong đó bao gồm mục tiêu quản lý hiệu quả việc sử dụng công quỹ và tăng cường
kỷ luật ngân sách, đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho việc xử lý các hành vi vi phạm
pháp luật về ngân sách nói chung và pháp luật về chi ngân sách nói riêng, góp phần
hạn chế tình trạng tham nhũng, lãng phí tài sản nhà nước.
c. Phân loại chi ngân sách nhà nước trên địa bàn cấp huyện
Trong quản lý tài chính, chi NSNN nói chung và trên địa bàn cấp huyện nói
riêng được chia làm 2 nội dung chi lớn: chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển.
*. Chi thường xuyên
Chi thường xuyên là quá trình phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ của Nhà nước để
đáp ứng nhu cầu chi gắn liền với việc thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của
14
Nhà nước về quản lý kinh tế - xã hội. Chi thường xuyên là những khoản chi mang
những đặc trưng cơ bản:
Chi thường xuyên nhằm duy trì ổn định duy trì cho sự hoạt động của bộ
máy Nhà nước.
Là các khoản chi mang tính chất tiêu dùng xã hội: Trang trải cho các nhu
cầu về quản lý hành chính Nhà nước, về quốc phòng, an ninh, về các hoạt động xã
hội khác do Nhà nước tổ chức.
Phạm vi, mức chi thường xuyên gắn chặt với cơ cấu tổ chức của bộ máy
Nhà nước và sự lựa chọn của Nhà nước trong việc cung ứng các hàng hóa công
cộng.
Các khoản chi thường xuyên thường được tập hợp theo từng lĩnh vực và nội
dung chi, bao gồm 3 khoản chi cơ bản sau:
Chi quản lý hành chính Nhà nước: Nhằm đảm bảo sự hoạt động của hệ
thống các cơ quan hành chính Nhà nước.
Chi quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội.
Chi sự nghiệp văn hóa xã hội: Là các khoản chi mang tính chất tiêu dùng xã
hội, liên quan đến sự phát triển đời sống tinh thần của các tầng lớp dân cư.
*. Chi đầu tư phát triển
Đầu tư phát triển là hình thức đầu tư có liên quan đến sự tăng trưởng quy mô
vốn đầu tư của Nhà nước và quy mô vốn trên toàn xã hội.
Xét theo mục đích, chi đầu tư phát triển bao gồm:
Chi xây dựng các công trình thuộc kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không có
khả năng hoàn vốn.
Đầu tư, hỗ trợ vốn cho các doanh nghiệp Nhà nước, góp vốn cổ phần, góp
vốn liên doanh vào các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực cần thiết có sự tham gia
của Nhà nước.
Chi hỗ trợ các quỹ hỗ trợ phát triển các ngành nghề ưu đãi và các vùng khó
khăn theo quy định của Chính phủ.
Chi dự trữ Nhà nước nhằm mục đích dự trữ những vật tư, thiết bị, hàng hóa
15
