Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn cho trẻ 5 6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen với toán

I.PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chon đề tài
Trẻ em, những mầm non tương lai của đất nước, đất nước có giàu mạnh, phồn
vinh là nhờ vào thế hệ trẻ. Chính vì vậy phải chăm sóc giáo dục trẻ thật tốt ngay từ khi
trẻ còn ở độ tuổi mầm non. Người giáo viên mầm non là người trang bị cho trẻ những
kiến thức ban đầu thông qua các hoạt động và qua các môn học như: Khám phá khoa
học, làm quen với tạo hình, làm quen văn học, làm quen chữ cái, giáo dục thể chất, giáo
dục âm nhạc, làm quen với toán. Thông qua các môn học trẻ được học bằng chơi, chơi
bằng trải nghiệm. Từ đó dần hình thành lên nhân cách của trẻ và được tiếp cận với
những kiến thức từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó. Thông qua các môn học giúp
cho trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt như : Đức, trí, thể, mỹ, lao động. Giúp
trẻ có một hành trang vững vàng, một tâm thế tự tin để bước vào lớp một.
Nhận thức về toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện
của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so
sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm
vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ.
Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với toán,
không những giúp học bộ môn toán sau này dễ dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu
kiến thức của các môn học khác một cách nhanh nhạy và chính xác hơn.
Để dạy trẻ nắm bắt kiến thức được một cách có hệ thống và chính xác, đòi hỏi
người giáo viên phải có sự thay đổi mới trong phương pháp dạy theo hướng tích cực “
Lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tính tích cực của trẻ”. Trẻ tự mình khám phá, nhận xét,
phán đoán về những vấn đề có liên quan đến môn học.
Tại các trường mầm non hiện nay, hoạt động làm quen với toán cho trẻ 5-6 tuổi
mặc dù đã được chú trọng nhưng ở một số trường nằm ở vùng khó khăn, đặc biệt là dạy
con em đồng bào dân tộc thiểu số chưa đạt được kết quả cao. Thực tiễn ở trường mầm
non Bình Minh tôi đang công tác, hoạt động làm quen với toán cho trẻ 5-6 tuổi người
dân tộc thiểu số. Một số hoạt động làm quen với toán còn rất tẻ nhạt, giáo viên còn lúng
túng trong việc vận dụng đồ dùng đồ chơi trực quan để dạy cho trẻ, một số hoạt động
1

trẻ chưa có hứng thú học tập. Từ thực tế trên tôi thấy cần phải có một số biện pháp để
giúp trẻ học tốt môn làm quen với toán, nhằm nâng cao chất lượng môn học, trẻ hứng
thú, vận dụng linh hoạt trong hình thức đổi mới một cách khoa học. Chính vì vậy tôi đã
mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn
cho trẻ 5 -6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen với toán.
2.Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
a.Mục tiêu của đề tài
Giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt: Thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm xã
hội, thẩm mĩ, hình thành những biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ 5 -6 tuổi một cách
chính xác, khoa học và bền vững, phát huy cao nhất được tính tích cực của trẻ.
b. Nhiệm vụ của đề tài:
Nghiên cứu nhằm tìm ra một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen với toán
và giúp giáo viên có những định hướng phù hợp trong công tác chăm sóc giáo dục cho
trẻ Mầm non ở độ tuổi 5- 6 tuổi, sau khi vận dụng đề tài sẽ góp phần giúp trẻ học tốt
môn làm quen với toán và đạt kết quả tốt hơn.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5-6 tuổi người dân
tộc thiểu số học tốt môn làm quen với toán.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trẻ 5 – 6 tuổi người dân tộc thiểu số tại trường mầm non Bình Minh, buôn tuôr
A, xã Đray sáp, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk.
5. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu:
Nghiên cứu tài liệu tâm lý học và gáo dục học để hiểu đặc điểm tâm lý trẻ.
b. Phương pháp thực nghiệm
Phương pháp quan sát
2

Phương pháp đàm thoại (trao đổi với gia đình trẻ)
c. Phương pháp thống kê giáo dục
II.PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác cao. Do trẻ ở tuổi mầm non
chưa có một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo viên là phải hình thành
cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản nhất để trẻ có thể vận
dụng vào trong thực tế.
Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với ông, bà, cha mẹ. ... Và các sự vật hiện tượng
đến nhận thức xung quanh. Tất cả những cái trẻ nhìn thấy đều ảnh hưởng đến nhận thức
của trẻ, dần dần trẻ có được những khái niện giản đơn nhất về thế giới xung quanh có
nhu cầu muốn tìn tòi, khám phá về tính chất, đặc điểm của sự vật hiện tượng, tập hợp
các số lượng, hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí, sắp xếp của chúng trong không
gian.
Nhưng trong thực tế chương trình toán học trong trường mầm non hiện nay chỉ cho
phép dạy trẻ làm quen với một số khái niện về toán đơn giản, chưa dạy trẻ học toán.
Nếu như dạy trẻ học toán sớm sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Vì vậy nảy sinh
vấn đề là làm thế nào để dạy trẻ những khái niệm về toán học mang tính chất trừu tượng
nhưng phải phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ mầm non. Song khó khăn lớn nhất
khi làm quen với một số khái niệm toán học đó là khả năng lĩnh hội tri thức của trẻ còn
non nớt. Do đó không thể cho trẻ làm quen với khái niệm về tổ hợp, phép đếm, số
lượng, hình dạng, kích thước, định hướng không gian bằng các định nghĩa chính xác mà
phải dựa trên tâm lý của trẻ và khái niệm toán học sơ đẳng, để có phương pháp giảng
dạy cụ thể, phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ, biến những khái niệm toán học trừu
tượng thành những biểu tượng quen thuộc mà trẻ có thể lĩnh hội được một cách ấn
tượng và sâu sắc nhất, hình thành những kiến thức ban đầu về toán học sơ đẳng cho trẻ.
2.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
2.1.Ưu điểm:

3

Năm học 2017 – 2018 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường tôi chủ
nhiệm một lớp 5 -6 tuổi. Học theo chương trình mầm non mới với sĩ số là 35 trẻ, độ tuổi
đồng đều.
Ban giám hiệu nhà trường đã thường xuyên sắp xếp tạo điều kiện cho tôi được
tham dự các buổi tập huấn bồi dưỡng chuyên môn và đi dự giờ các đợt chuyên đề về
làm quen với toán cũng như chuyên đề của các môn học khác do cấp trên tổ chức.
Bản thân có trình độ chuẩn về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Có khả
năng dạy trẻ tham gia vào các hoạt động làm quen với toán và biết định hướng cho trẻ
tham gia vào các hoạt động có hiệu quả, tạo môi trường hoạt động ở lớp tương đối
phong phú. Có trình độ sử dụng vi tính, tạo các bài giảng điện tử, làm đồ dùng đồ chơi
tự tạo thu hút trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động làm quen với toán tích cực.
Phụ huynh học sinh thường xuyên đưa đón trẻ đi học chuyên cần và trao đổi tình
hình sức khỏe, học tập, vui chơi của trẻ khi ở nhà cũng như ở trường với giáo viên phụ
trách lớp.
Trẻ đi học chuyên cần, khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ngoan, lễ phép. Có tính tìm tòi
khám phá và rất hiếu động.
2.2.Hạn chế:
91,4% số trẻ trong lớp là người dân tộc thiểu số, nề nếp học tập cũng như kiến
thức của trẻ còn hạn chế, một số trẻ chưa nhận biết được màu sắc, cao thấp, số lượng,
hình khối, kích thước
Một số trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tham gia vào các hoạt động. Sự chú ý
hào hứng của trẻ còn hạn chế.
Phụ huynh học sinh phần lớn là nông dân, lao động nghèo, chưa có ý thức cao
trong việc đưa con em mình đến trường lớp học là một việc làm thiết thực và cần thiết.
Khi dạy trẻ tham gia vào các hoạt động làm quen với toán ở lớp một số giáo viên
chưa linh hoạt trong giảng dạy, chưa biết cách vận dụng lấy tài liệu, hình ảnh, sử dụng

4

đồ dùng đồ chơi, truyện, thơ ca… có nội dung liên quan để áp dụng phù hợp vào từng
hoàn cảnh để giáo dục cho trẻ.
Từ ưu điểm, hạn chế trên. Tôi đã hiểu được mục đích yêu cầu, tầm quan trọng
tính cấp thiết của việc sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan đối với trẻ mầm non, nên tôi
đã lựa chọn những biện pháp tốt nhất, phù hợp nhất với đặc điểm của địa phương và của
lớp để đạt được kết quả cao trong việc dạy trẻ học tốt môn làm quen với toán. Vì vậy tôi
thường xuyên tham gia dự giờ các lớp chuyên đề, thao giảng về hoạt động làm quen với
toán do Phòng Giáo dục và đào tạo huyện tổ chức, các chuyên đề cấp cụm cũng như các
chuyên đề do nhà trường tổ chức, để có được những phương pháp, hình thức đổi mới.
Tôi đã lên kế hoạch cụ thể cho từng hoạt động nhằm giúp trẻ tiếp thu tốt những kiến
thức của cô truyền đạt. Với số trẻ trong lớp: 35 , dân tộc: 32 , nữ dân tộc: 24
Từ tình hình của lớp tôi đã làm khảo sát thực trạng về nhận thức của trẻ. Thu
được kết quả như sau:
Tổng số khảo sát 35 trẻ trong lớp 5-6 tuổi đầu năm 2017-2018.
Nội dung khảo sát

Trước khi thực hiện
kết quả đạt

Trước khi thực hiện
kết quả chưa đạt

- Phân biệt được cao, thấp

23/35 trẻ = 65,7 %

12/35 trẻ = 34,3 %

- Nhận biết được số lượng từ 1-

20/35 trẻ =57,1 %

15/35 trẻ =42,9 %

- Nhận biết được các khối

24/35 trẻ =68,6 %

11/35 trẻ = 31,4% %

- Nhận biết được kích thước

25/35 trẻ =71,4 %

10/35 trẻ =28,6 %

- Nhận biết được màu sắc

22/35 trẻ =62,9 %

13/35 trẻ =37,1 %

10

Từ khảo sát thực trạng của trẻ về các nội dung trên cho thấy trẻ học toán tốt đạt
khoảng 60% và nhận biết về toán còn kém chưa xác định được hình dạng, hình khối,

5

kích thước, màu sắc, số lượng...đạt khoảng 40%. Do vậy trong quá trình giáo dục trẻ tôi
đã thấy được nguyên nhân chủ quan và khách quan như sau:
2.3.Nguyên nhân chủ quan:
- Được sự quan tâm đặc biệt của Đảng uỷ, UBND xây dựng cơ sở vật chất khang
trang, kiên cố và khá đầy đủ, trường học có đồ dùng đồ chơi ...
- Nhà trường luôn quan tâm trong việc mua sắm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho
hoạt động làm quen với toán.
- 91,4% trẻ là người dân tộc thiểu số, trẻ nói tiếng phổ thông tương đối chuẩn,
ngoan, lễ phép.
- Phụ huynh học sinh cũng biết được nhu cầu của con em mình ở độ tuổi 5 – 6
tuổi rất cần được học bộ môn làm quen với toán và hiểu tầm quan trọng của việc toàn
dân đưa trẻ đến trường.
- Trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động và nhận biết về
toán còn kém chưa xác định được hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc, số
lượng...chiếm tỉ lệ cao 40%.
2.4.Nguyên nhân khách quan:
Trẻ cùng một độ tuổi nhưng nhận thức của trẻ chưa được đồng đều còn hạn chế.
Giáo viên đôi lúc chưa linh hoạt trong việc tổ chức giáo dục làm quen với toán
cho trẻ. Còn nói nhiều, cách truyền đạt chưa lưu loát, không phát huy được tính tích cực
của trẻ khi tham gia các hoạt động.
Đồ dùng đồ chơi trực quan còn hạn chế, đôi lúc chưa đủ dẫn đến việc luyện tập ít,
nên tiết học buồn tẻ không đem lại kết quả như mong muốn.
- Hầu hết cha mẹ của học sinh là nông dân nghèo, có mặt bằng về trình độ văn
hóa tương đối thấp, theo như phương pháp điều tra thu thập thông tin cá nhân trẻ và phụ
huynh thì tỷ lệ trẻ tiếp thu chậm trong quá trình nhận thức đặc biệt là nhận thức về toán
học của các cháu có bố mẹ bị mù chữ chiếm tỉ lệ cao nhất (50%), các cháu có bố mẹ
học xong tiểu học thì chiếm (35%), các cháu có bố mẹ học xong trung học cơ sở (15%).

6


Độ chênh lệch tỷ lệ về trình độ văn hóa đã chứng minh được trình độ học vấn của bố
mẹ cũng là yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng của đề tài.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a.Mục tiêu của giải pháp.
Thông qua mọi hoạt động ở trường mầm non giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách
sâu sắc theo nguyên tắc đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, chính xác mang tính
khoa học nhưng phải theo nguyên tắc vừa sức, không mang tính trừu tượng khó hiểu và
khô khan.
Phát triển toàn diện 5 mặt phát triển cho trẻ nhằm hoàn thiện nhân cách và kỹ
năng sống cho trẻ. Bên cạnh đó còn giúp trẻ có tâm thể vững vàng trước khi bước vào
lớp 1.
Giúp trẻ tham gia vào các hoạt động với tâm thế phấn khởi, vui tươi, thích thú,
phát triển các khả năng của trẻ như: quan sát, so sánh, ghi nhớ, chú ý…
Thúc đẩy quá trình học tập của trẻ ở trường lớp ngày càng đạt kết quả tốt hơn.
Bởi vì khi trẻ tham gia vào tất cả các hoạt động thì bắt buộc trẻ phải tư duy, nhận biết,
ghi nhớ và đó cũng là tiền đề để trẻ tiếp tục phát triển ở phổ thông sau này.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
Từ kết quả khảo sát và những ưu điểm, nhược điểm, nguyên nhân chủ quan và
nguyên nhân khách quan như trên tôi luôn suy nghĩ và trăn trở rằng mình phải làm gì?
và làm như thế nào? để nâng cao kết quả học tốt môn làm quen với toán cho trẻ 5-6 tuổi
người đông bào thiểu số đồng thời nhắc nhở đến phụ huynh của trẻ, đánh thức ở họ ý
thức đưa con em mình đến trường lớp để được học tập và hòa đồng với bạn bè,
hãy sống cho mình và cả tương lai của con em mình sau này. Một số biện pháp sử dụng
đồ dùng đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số tại trường Mầm non
Bình Minh là dạy cho trẻ: Nhận biết phân biệt được cao-thấp; số lượng từ 1-10, các
hình khối, kích thước, màu sắc. Muốn cho trẻ đạt được kết quả cao nhất tôi đã mạnh
dạn đưa ra một số biện pháp sau đây:

7


* Biện pháp 1: Rèn luyện bản thân nâng cao chuyên môn nghiệp vụ
Giáo viên luôn tự học tập, nghiên cứu tài liệu nắm chắc các chuyên đề, bồi dưỡng
nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực công tác, thực hiện đúng thời gian biểu, bài soạn
đầy đủ sáng tạo, có chất lượng, phù hợp với đặc điểm tình hình của trẻ trong lớp. Sưu tầm
làm đồ dùng dạy học, đồ chơi, tranh ảnh, trang trí lớp phù hợp với từng chủ điểm và
mang bản sắc dân tộc, gần gũi với trẻ. Giáo viên thường xuyên có kế hoạch làm thêm
nhiều đồ dùng, đồ chơi để phục vụ cho hoạt động làm quen với toán: Ví dụ: Sưu tầm các
lon nước yến, lon coca; các hộp sữa giấy… uống hết nước bỏ đi. Giáo viên hướng dẫn trẻ
chơi với khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật …
Vận động học sinh 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số ra lớp 100% và duy trì được sĩ số
từ đầu năm học đến cuối năm học bằng nhiều biện pháp như kết hợp với Ban tự quản của
thôn buôn, các đoàn thể. Giáo viên làm tốt công tác quần chúng, vận động các bậc phụ
huynh không đưa con lên nương rẫy, luôn làm tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ phối
hợp với nhà trường tổ chức các ngày lễ, tết. Vận động quyên góp quần áo, đồ dùng để
động viên tinh thần giúp các em ham thích đến trường lớp.
Bản thân thường xuyên tham gia dự giờ đồng nghiệp, dự tiết chuyên đề mẫu của
Phòng giáo dục huyện tổ chức, chuyên đề cụm, tham gia thao giảng tại trường để đúc rút
kinh nghiệm cho bản thân. Khám phá tìm tòi trên mạng Internet những bài giảng, trò chơi
hay học hỏi để phục vụ cho hoạt động làm quen với toán cho trẻ. Ví dụ: Trò chơi “Đuổi
hình bắt số”, “Tôi là khối gì”…Tìm nhiều hình thức để rèn luyện học tốt môn làm quen
với toán cho trẻ một cách nhẹ nhàng, tùy từng đối tượng học sinh có phương pháp để dạy
thích hợp. Đối với giáo viên người dân tộc thiểu số không được lạm dụng tiếng mẹ đẻ để
dạy cho trẻ.
*Biện pháp 2: Lựa chọn và sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn đúng lúc,
đúng chỗ.
Như chúng ta đã biết, đặc trưng hoạt động làm quen với toán là tính chính xác và

khoa học, tư duy của trẻ là trực quan, hoạt động của trẻ là thao tác với đồ vật vì vậy đồ

8


dùng trực quan đóng vị trí quan trọng trong hoạt động nhận thức của trẻ. Đồ dùng đẹp
hấp dẫn thu hút sự chú ý, tò mò, khám phá của trẻ.
Để tăng tính hấp dẫn của giờ học tôi thường xuyên lựa chọn, vận dụng các
nguyên vật liệu có sẵn ở trường học, ở địa phương như: Hoa, lá, hộp giấy, lon nước, hột
hạt...để tạo ra những đồ dùng học tập có nội dung gắn bó với cuộc sống của trẻ phù hợp
với từng chủ đề, ít tốn kém kinh tế, thời gian chuẩn bị đồ dùng.
Ví dụ: Ở chủ đề “Gia đình” Trong bài dạy cho trẻ phân biệt các khối như: Khối
vuông, khối chữ nhật, khối trụ, khối cầu...Tôi đã đưa ra các trò chơi như: Về đúng nhà ở
phần trò chơi luyện tập. Để đáp ứng trò chơi này trước đó cô và trẻ phải sưu tầm các
nguyên vật liệu như: Hộp sữa giấy, bóng nhựa, lon nước ngọt....và làm các ngôi nhà có
ngắn các khối để trẻ tham gia trò chơi.
Kết quả thu được trẻ tham gia trò chơi rất hứng thú, vui vẻ. Đạt kết quả cao trong
giờ học. Giúp trẻ có được tính nhanh nhẹn, thông minh, hoạt bát, sáng tạo trong khi trẻ
thực hiện hoạt động ở trên lớp cũng như trong các hoạt động khác mà còn góp phần
phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới thực vật”, dạy trẻ đề tài: “Đếm đến 8. Nhận biết chữ
số 8”, trước khi vào giờ học trong giờ hoạt động ngoài trời, tôi đã cho trẻ đi dạo chơi
ngoài sân trường và mỗi bạn nhặt những chiếc lá vàng, hoa rụng ở sân trường để cho trẻ
vào làm đồ dùng, đồ chơi trực quan ngay trong tiết học.
Việc gây hứng thú ngay từ đầu tiết học bằng đồ dùng trực quan không những tạo
được sự chú ý cho trẻ ngay từ đầu mà còn tạo cho trẻ một tâm lý thoái mái để trẻ dễ
dàng tiếp thu nội dung trọng tâm của tiết học.
*Biện pháp 3: Sưu tầm một số trò chơi mới.
Với đặc điểm nổi bật của trẻ mầm non là chơi. Thông qua các hình thức chơi, trẻ
sẽ nhận nhiệm vụ học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng không căng thẳng, không gò ép.

Trò chơi là một trong những hoạt động không thể thiếu trong hoạt động làm quen với
toán. Thông qua trò chơi trẻ hào hứng, tiếp thu bài học tốt, ghi nhớ lâu, chính xác.
Ví dụ: Trong hoạt động làm quen với toán tôi thường sử dụng trò chơi học tập và
lựa chọn trong nhiều trò chơi học tập để áp dụng với từng bài cho phù hợp. Như trò
9


chơi”: “Thi ai đếm đúng”. Tôi thường sử dụng trong phần ôn luyện cho tập hợp số
lượng, phép đếm.
Các trò chơi không nên lặp đi lặp lại ở cùng một tiết học, sẽ dẫn đến trẻ bị nhằm
chán, không hứng thú tham gia hoạt động. Yêu cầu của trò chơi phải được nâng dần
nên qua mỗi lần chơi thì mới phát huy tính sáng tạo tính tích cực của trẻ, chính vì vậy
tôi đã nghiên cứu, xác định nội dung bài dạy để chọn trò chơi cho phù hợp, tuỳ từng trò
chơi mà tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm, tổ, cá nhân và tập thể.
Ví dụ: Ở chủ đề: Cây xanh và môi trường sống. Trong hoạt động làm quen với
toán đề tài: “So sánh chiều cao của 3 đối tượng”. Tôi đã chọn trò chơi luyện tập theo tổ
“Tay ai khéo”. Chia trẻ thành các đội chơi, vượt qua các chướng ngại vật mang cây về
vườn trồng theo yêu cầu. Đội chọn trồng cây cao nhất, đội trồng cây thấp hơn, đội trồng
cây thấp nhất. Lần chơi sau thay đổi hình thức chơi nâng cao yêu cầu khó hơn
Qua việc sử dụng trò chơi trong các giờ làm quen với toán, tiết học trở lên sôi
nổi, trẻ được tham gia hoạt động một cách tích cực, tinh thần thoải mái nên có thể
không bị mệt mỏi và căng thẳng. Điều này đã tạo cho trẻ hứng thú hăng say trong quá
trình tham gia hoạt động học tập.
*Biện pháp 4: Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng
Trẻ em rất dễ bị thu hút vào những hình ảnh có màu sắc sinh động mới lạ. Với
công nghệ khoa học tiên tiến như hiện nay thì việc ứng dụng công nghệ thông tin trong
bài giảng làm quen với toán cho trẻ không phải là khó. Nhưng những nội dung, hình
ảnh tạo bài giảng phải phù hợp với đề tài, độ tuổi.
Trong các tiết học làm quen với toán tôi đã sử dụng một số thao tác ứng dụng
công nghệ thông tin cho việc giảng bài của mình.

VD: Trong chủ đề phương tiện và luật lệ giao thông. Dạy trẻ hoạt động làm quen
với toán “Nhận biết số lượng 10. Nhận biết chữ số 10”. Tôi đã kể cho trẻ nghe câu
chuyện “Những chiếc ô tô xinh” và tôi đưa ra nhóm ô tô lần lượt các xe được xuất hiện
trên màn hình chạy nối đuôi nhau với tiếng còi bim bim .....các hiệu ứng, âm thanh,
tiếng động các hình ảnh sinh động làm hứng thú với trẻ từ đó gây được sự chú ý ở trẻ.

10


Không chỉ bài giảng của giáo viên soạn giảng bằng máy tính mà tôi còn tạo
những trò chơi trên máy cho trẻ lên thao tác, trải nghiệm, bấm máy chơi trò chơi dưới
sự hướng dẫn của cô.
Ví dụ : Trò chơi “Thi xem ai chọn đúng’. Cách chơi: Trên màn hình có rất nhiều
loại phương tiện giao thông, con hãy chọn cho cô nhóm có 10 phương tiện và nối với số
10. Trẻ sẽ lên clích con chuột của máy tính và chọn cho đúng yêu cầu.
Đối với trẻ dân tộc thiểu số ở tại vùng khó khăn như trên địa bàn tôi công tác.
Việc được học và tiếp cận với công nghệ thông tin là một điều trẻ rất yêu thích và lôi
cuốn trẻ vào trong hoạt động. Không chỉ là hoạt động làm quen với toán mà là tất cả các
hoạt động khác trong trường mầm non cũng vậy. Nhưng giáo viên phải lựa chọn nội
dung để ứng dụng vào bài giảng cho phù hợp tránh trường hợp lạm dụng, phụ thuộc vào
máy tính cũng không tốt.
*Biện pháp 5: Xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp.
Để thu hút trẻ đến trường lớp, đi học chuyên cần thì môi trường cũng là một yếu
tố quan trọng trực tiếp tác động hàng ngày đến trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng đó
tôi đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng cảnh quan môi trường xung quanh .
Trang trí, sắp xếp các góc của lớp học với nhiều đồ dùng đồ chơi hấp dẫn, phong
phú về chủng loại, hài hoà hợp lý sẽ tạo được sự chú ý, sẽ hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào giờ
học theo chủ đề, theo nội dung từng bài dạy.
- Tùy vào nội dung của từng bài để bố trí đồ dùng, đồ chơi xung quanh lớp, giá
đồ chơi, tranh treo tường cho hấp dẫn, hợp lý để trẻ luyện tập cũng như liên hệ thực tế.

Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật
+ Treo tranh về một số loại hoa, cho trẻ đếm số lượng hoa theo yêu cầu và giáo
dục trẻ.
+ Đồ dùng cây cối, hoa xếp ở giá đồ chơi để trẻ có thể luyện đếm, so sánh cao,
thấp; nhận biết màu sắc; so sánh ít hơn, nhiều hơn....
- Giáo viên tạo môi trường ngoài lớp cho trẻ hoạt động vui chơi như: Tạo vườn hoa
thiên nhiên của bé, thường xuyên cho trẻ tham quan tưới cây, nhổ cỏ. Từ đó tích hợp
một cách nhẹ nhàng cho trẻ đếm số lượng mỗi loại cây, mỗi loại hoa, cây nào cao nhất,
11


cây nào thấp hơn, màu sắc của cây, hoa, lá...Trẻ được trải nghiệm bằng thực tế hằng
ngày, từ đó giáo dục trẻ yêu thích và chăm sóc, bảo vệ vườn hoa cũng như đồ dùng đồ
chơi của bé.
*Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh học sinh
Toán học là một môn khoa học đòi hỏi sự chính xác. Trẻ mầm non dễ nhớ nhưng
cũng rất dễ quên. Vì thế, tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào giờ đón - trả trẻ
để hiểu được tính cách, khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ và để phụ huynh rèn
luyện thêm cho trẻ khi về nhà.
Thường xuyên giao nhiệm vụ cho trẻ thông qua phụ huynh. Ví dụ: trẻ A, trẻ B rất
thích học môn toán, Hôm nay trẻ học đếm số lượng 8. Nhận biết chữ số 8. Nhờ bố mẹ,
ông bà hàng ngày về nhà hỏi trẻ đếm dùm những đồ dùng trong gia đình như: Chén bát,
đũa, các loại hoa quả, hạt….; trẻ C, trẻ D rất hay hỏi người lớn. Bố mẹ hãy đố cháu đo
dùm chiếc bàn, chiếc ghế dài bằng một cái thước đo và cho trẻ nói kết quả.
Trao đổi với phụ huynh mua cho trẻ những quyển sách tranh, ảnh hoặc lô tô về
con vật, cây cỏ, phương tiện giao thông….phù hợp với lứa tuổi giúp trẻ mở rộng biểu
tượng về số lượng, kích thước, hình dạng, màu sắc…. Tạo một góc bảng tin ở trước lớp
tuyên truyền treo ngay ở cửa ra vào để phụ huynh dễ nhìn thấy. Trong đó có ghi thông
tin về tình trạng sức khỏe, tình hình học tập của trẻ và một số kiến thức về chăm sóc,
nuôi dưỡng trẻ. Ngoài ra, tôi đã lồng ghép tên các hoạt động trong ngày, trong tuần vào

một bông hoa, đặc biệt là hoạt làm quen với toán và viết cụ thể những điều trẻ được học
ở phía dưới. Ở đó, tôi dán các bức tranh, hình ảnh về quá trình trẻ tham gia học để phụ
huynh biết được ở lớp con em mình thường xuyên được trải nghiệm các hoạt động. Từ
đó, tạo thêm lòng tin ở phụ huynh và khi về nhà họ có thể kết hợp với giáo viên củng cố
thêm cho trẻ bằng nhiều hình thức. Điều này góp phần giúp trẻ ngày càng học tốt môn
làm quen với toán tại trường, lớp.
Việc kết hợp với phụ huynh giúp trẻ luyện tập nhiều hơn, từ đó trẻ có được vốn
kiến thức phong phú và đa dạng hơn. Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh hỗ trợ

12


nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để làm ra nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ
môn học làm quen với toán.
Ngày nay khi khoa học công nghệ thông tin bùng nổ, ngoài giờ học ở trường ra
về nhà một số cháu thường ngồi ngay vào máy vi tính với những trò chơi phim ảnh bạo
lực. Do vậy tôi cũng thường nhắc nhở phụ huynh về nhà nên cho trẻ xem những chương
trình thiếu nhi như: Ai thông minh nhất, vườn cổ tích, ca nhạc thiếu nhi, kể chuyện cho
bé nghe…nhằm tích lũy vốn từ cho trẻ và cũng để trẻ học tập theo các bạn..
c.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Sử dụng đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn cho trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt
môn làm quen với toán, đạt kết quả cao như mong muốn chủ quan của người giáo viên
cũng như chất lượng chuyên môn của toàn trường thì cần phối hợp nhiều giải pháp, biện
pháp với nhau. Song những giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài có mối quan hệ
khăng khít và hỗ trợ cho nhau. Biện pháp rèn luyện bản thân nâng cao chuyên môn
nghiệp vụ; biện pháp lựa chọn và sử dụng đồ dùng đồ chơi hấp dẫn đúng lúc, đúng chỗ
và biện pháp kết hợp với phụ huynh trong việc hướng dẫn trẻ học thêm ở nhà sẽ hỗ trợ
cho các biện pháp khác. Bởi lẽ khi xây dựng được môi trường học tập trong và ngoài
lớp tốt tạo hứng thú cho trẻ đến trường, ham thích học môn làm quen với toán, đồ dùng
đồ chơi đẹp bắt mắt trẻ, lôi cuốn trẻ vào hoạt động không có biểu hiện mệt mỏi, căng

thẳng. Không những thế đến trường lớp trẻ được học tập thao tác, trải nghiệm trên máy
tính, chơi những trò chơi trẻ yêu thích.. Từ đó trẻ đã tích lũy được một số vốn hiểu biết,
trẻ giảm đi tiêu cực không thích đi học. Tăng thêm hiểu biết về môn làm quen với toán,
trẻ thích đếm, so sánh, thêm bớt, nhận xét về màu sắc, đo độ dài đồ vật … Như vậy khi
tham gia vào tiết học trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin có hứng thú hơn, thích tham gia vào hoạt
động hơn.
d.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và
hiệu quả ứng dụng
Qua quá trình áp dụng các giải pháp, biện pháp và sự quan tâm nhiệt tình của tôi
cùng với sự giúp đỡ của các cô giáo ở lớp 5-6 tuổi, các đồng nghiệp, Ban giám hiệu

13


trường mầm non Bình Minh. Đến nay tôi thấy kết quả thu được từ kết quả khảo nghiệm
là:
*Đối với trẻ:
Nội dung khảo sát

Trước khi thực
hiện kết quả đạt

sau khi thực hiện
kết quả đạt

Tăng/ giảm

- Phân biệt được cao,

23/35 trẻ = 65,7 %

32/35 trẻ = 91,4%

Tăng 25,7%

20/35 trẻ =57,1 %

31/35 trẻ = 88,6%

Tăng 31,5%

24/35 trẻ =68,6 %

33/35 trẻ = 94,3%

Tăng 25,7%

- Nhận biết được kích
thước

25/35 trẻ =71,4 %

31/35 trẻ = 88,6%

Tăng 17,2%

- Nhận biết được màu

22/35 trẻ =62,9 %

33/35 trẻ =94,3%

Tăng 31,4%

thấp
- Nhận biết được số
lượng từ 1-10
- Nhận biết được các
khối

sắc
Về thái Độ: Trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động làm quen với toán ở lớp. Trẻ
hăng hái giơ tay phát biểu ý kiến, có nề nếp và thói quen học tập tốt, ngoan trật tự.
Về cảm xúc tình cảm: Trẻ hào hứng tiếp nhận kiến thức một cách thoải mái
thông qua các hoạt động nhóm, tập thể...
Về ý chí: Trẻ tập trung vào nội dung cô hướng dẫn, thời gian tập trung nhận
thức vấn đề tốt hơn không có biểu hiện mệt mỏi.
Tỉ lệ trẻ phân biệt được cao, thấp tăng 25,7% ; nhận biết được số lượng từ 1-10
tăng 31,5%; nhận biết được các khối tăng 25,7%; nhận biết được kích thước tăng
17,2%, nhận biết được màu sắc tăng 31,4%. Như vậy cho thấy nhận thức của trẻ phát
triển, nhận biết về các biểu tượng toán sơ đẳng của trẻ đã tích lũy được vốn kiến thức,
kinh nghiệm theo chiều tiến bộ. Làm tăng khả năng nhận thức hiểu biết cho trẻ, các
cháu hứng thú tham gia các hoạt động, sáng tạo trong mọi công việc.
* Đối với giáo viên:
14


Giáo viên đã tạo được môi trường học tập và vui chơi cho trẻ trong và ngoài lớp
có khoa học. Linh hoạt, tự tin hơn khi tiến hành hoạt động, bên cạnh đó được trau dồi
kiến thức, kỹ năng, nghệ thuật chăm sóc và giảng dạy trẻ.

Tạo được môi trường học phong phú với nội dung của từng chủ đề, đồ dùng đồ
chơi hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
Các hoạt động làm quen với toán không còn tẻ nhạt, khô khan đối với trẻ mà trẻ
tích cực tham gia hoạt động phát huy tính sáng tạo và khả năng tư duy. Cụ thể trẻ có
tiến bộ rõ rệt trong từng hoạt động. Trẻ phân biệt được cao thấp, nhận biết được số
lượng từ 1-10. Chữ số từ 1-10… hiểu biết rộng hơn
Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc dạy trẻ làm
quen với toán, cùng phối kết hợp với cô giáo tạo điều kiện cho trẻ được làm quen với
toán đạt kết quả cao nhất, điều đó cũng đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Bậc giáo dục mầm non là một bậc học đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào
tạo con người mới, là cơ sở hình thành và phát triển con người. Chính vì vậy là một
giáo viên mầm non cần có phẩm chất đạo đức, lối sống, tư tưởng, lập trường vững vàng.
Luôn bồi dưỡng trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại, một
số hiểu biếu về con người, sự vật hiện tượng xung quanh cho trẻ ngay từ những ngày
đầu đến trường lớp mầm non, vì kỹ năng này đóng một vị trí rất quan trọng trong cuộc
sống hàng ngày của trẻ giúp trẻ có thêm nhiều kiến thức, tri thức, vốn từ. Giúp trẻ người
dân tộc thiểu số tự tin, mạnh dạn hơn khi giao tiếp gắn liền với tình huống vì đây là
ngôn ngữ thứ hai của trẻ.
Giúp trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen với toán qua tất cả
các hoạt động ở trường mầm non là sự tổng hợp toàn bộ nội dung rèn luyện phát triển
toàn diện cho trẻ về 5 mặt: Đức, trí, thể, mỹ và lao động. Đề tài nghiên cứu này sẽ làm
cơ sở vững chắc cho việc học tập của trẻ những năm tiếp theo. Giúp trẻ học tốt môn làm
quen với toán hiện nay là một vấn đề rất quan trọng, nhất là đối với trẻ ở vùng dân tộc
15


thiểu số khó khăn như trường mầm non Bình Minh hiện nay. Nên mỗi giáo viên không
chỉ rèn cho trẻ tốt qua các tiết học mà phải rèn cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, trao đổi với

phụ huynh học sinh về tình hình của trẻ ở trường thường xuyên. Bên cạnh đó phải rèn
luyện bản thân để có trình độ chuyên môn dạy tốt, mang tri thức thắp sáng thế hệ mầm
non, phấn đấu tất cả vì trẻ thơ thân yêu.
Qua đó thấy được vai trò và tầm quan trong của người giáo viên mầm non trong
việc chăm sóc và giáo dục trẻ. Giáo viên cần dựa vào vốn kinh nghiệm của trẻ, khai
thác khả năng hoạt động của trẻ, tạo mọi cơ hội cho trẻ tự tìm tòi khám phá, trải nghiệm
…. vào cuộc sống. Tôn trọng nhu cầu cá nhân của trẻ, tạo cơ hội để trẻ phát triển, thích
ứng, hòa nhập với cuộc sống xung quanh. Gây hứng thú, kích thích động cơ bên trong
của trẻ để lôi cuốn trẻ vào các hoạt động, thường xuyên tạo tình huống có vấn đề để trẻ
giải quyết đặc biệt là hoạt động nhận thức. khuyến khích trẻ tự hoạt động và tự trải
nghiệm, tự hoàn thiện trên cơ sở tôn trọng sự sáng tạo và đặc điểm cá nhân của trẻ.
Không gò ép, áp đặt làm trẻ thụ động.
Giáo viên xác định chủ đề, lên kế hoạch hoạt động, tổ chức hoạt động, lồng ghép
các chương trình, các biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ.
Kích thích trẻ hoạt động cá nhân, tích cực chủ động đưa ra nhiệm vụ và để trẻ hoàn
thành, phát hiện những vấn đề mới, khuyến khích sự sáng tạo và thực hiện nhiệm vụ tới
cùng. Tổ chức trẻ tham gia bàn bạc trong nhóm để giải quyết vấn đề được giao. Khuyến
khích trẻ tự đánh giá kết quả hoạt động … Bên cạnh đó phải đảm bảo các nguyên tắc và
xây dựng các biện pháp phù hợp với khả năng của trẻ.
2. Kiến nghị:
Bản thân tôi việc giúp trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen
với toán hiện nay còn gặp rất nhiều hạn chế về mọi mặt. Do vậy bản thân tôi có một số
kiến nghị như sau:
Các cấp các ngành cần quan tâm hơn nữa đến bậc học mầm non vì đây là bậc học
đầu tiên có vai trò quan trọng đến việc học tập, tiếp thu kiến thức sau này của trẻ đặc
biệt là hình thành nhân cách cho trẻ.
16


Tạo điều kiện trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thiết yếu như: máy

tính, máy chiếu dạy trẻ. Quan tâm hơn nữa tới đội ngũ cán bộ công nhân viên của ngành
đặc biệt là các chế độ cho công nhân viên.
Hàng năm cấp phát sách vở miễn phí, đồ dùng đồ chơi để tạo điều kiện cho trẻ
được học tập, vui chơi khám phá, trải nghiệm ngày càng tốt hơn…
Với phụ huynh học sinh cần quan tâm hơn nữa đối với việc học tập của con em
mình, thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để nắm rõ tình hình học tập của
con em mình để từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp.
Tham gia đầy đủ các cuộc họp, trao đổi kinh nghiệm do nhà trường mở. Cùng với
trẻ thực hành ở nhà những điều trẻ học được ở trường.
Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm “Sử dụng đồ dùng đồ chơi hấp dẫn
giúp trẻ 5-6 tuổi người dân tộc thiểu số học tốt môn làm quen với toán tại trường Mầm
non Bình Minh”. Tôi rất mong được sự ủng hộ của các đồng nghiệp và của các cấp lãnh
đạo. Để từ đó bản thân tôi rút ra được những bài học kinh nghiệm sâu sắc hơn khi tổ
chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ đạt kết quả tốt. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Dray Sáp, ngày 12 tháng 03 năm 2018
Người viết

Nguyễn Thị Tươi

17


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
……………………………………………………………………………………..…….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………….........
.............................................................................................................................................
...............................

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO

STT

Tên tài liệu

Tác giả

1

Tâm lý học trẻ em lứa tuổi Mầm non

Nguyễn Thị Ánh Tuyết- NXB
giáo dục 1994

2

Giáo dục học mầm non ( tập 1.2)

Đào thanh Âm – NXB Đại học
Quốc gia Hà Nội 1997

3

Phương pháp hình thành biểu tượng toán Đỗ Thị Minh Liên – NXB Đại
học sư phạm 2003
sơ đẳng cho trẻ mầm non.

4

Toán và phương pháp hình thành biểu Đinh Thị Nhung- NXB Đại Học
Quốc gia Hà nội 2000
tượng toán cho trẻ mẫu giáo.

5

Những sáng kiến kinh nghiệm hay về sử Tài liệu violet
dụng đồ dùng đồ chơi hấp dẫn cho trẻ

19


MỤC LỤC

MỤC

NỘI DUNG

TRANG

I

PHẦN MỞ ĐẦU

1

1

Lý do chọn đề tài

1

2

Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

2

3

Đối tượng nghiên cứu

2

4

Giới hạn phạm vi nghiên cứu

2

5

Phương pháp nghiên cứu

3

II

PHẦN NỘI DUNG

3

1

Cơ sở lý luận

3

2

Thực trạng

3-7

3

Nội dung và hình thức của giải pháp

3-16

III

KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ

1

Kết luận

16-17

2

Kiến nghị

17-18

16

20


21