Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường tiểu học tây phong

Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
Đọc sách có vai trò to lớn cho việc hình thành và phát triển trí tuệ và nhân
cách con người, giúp con người phát triển toàn diện cả về giáo dục và trí dục.
Những trang sách hay mở ra cho chúng ta thế giới muôn màu, hướng chúng ta
biết yêu và cảm thụ cái đẹp. Việc đọc sách không chỉ dừng lại ở chỗ tiếp thu
kiến thức mà còn tạo thói quen tự học, tự nghiên cứu của học sinh và cung cấp
cho giáo viên nhiều tư liệu quý báu, giúp họ nâng cao chất lượng giảng dạy,
thêm nhiều phương pháp truyền đạt hiệu quả. Bên cạnh đó còn rèn cho học sinh
những kĩ năng, thói quen đọc hữu ích, có lợi cho trí não và sức khỏe.
Hiện nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin trong xã hội đã ảnh
hưởng không nhỏ đến văn hóa đọc của mỗi con người Việt Nam đặc biệt là các
em học sinh, phần lớn các em học sinh trên cả nước nói chung và ở trường Tiểu
học Tây Phong nói riêng chưa thích đọc sách, chưa chịu khó đọc tài liệu để tìm
tòi, học hỏi. Hầu như các em hay có thói quen mỗi khi cần thông tin gì thì vào
mạng tìm kiếm và sao chép lại kết quả. Nhiều học sinh thờ ơ, lười đọc sách, lười
tìm kiếm những cuốn sách hay, mới, bổ ích cho môn học và thực tiễn đời sống.
Việc đến thư viện, miệt mài đọc sách, ghi chép lại những tri thức quan trọng dần
trở nên xa lạ đối với một bộ phận không nhỏ các em học sinh. Sự lệ thuộc vào tri
thức trên mạng kèm theo những hệ lụy tri thức không chính xác, không rõ nguồn
gốc, nguồn trích dẫn khiến việc tư duy và phương pháp học của học sinh thiếu
khoa học và sự sáng tạo…Điều đó chứng tỏ các sản phẩm văn hóa hiện đại đã
thâm nhập vào lĩnh vực giải trí của thiếu nhi khiến văn hóa đọc có nguy cơ mai
một.
Vậy làm thế nào để duy trì và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng nói
chung và trong nhà trường nói riêng? Làm thế nào mỗi người chúng ta luôn có
thói quen đọc sách một cách tự nguyện, thường xuyên và xem sách như một sản
phẩm văn hóa luôn được đề cao, quý trọng? Đó là những điều đang được các
cấp, các ngành quan tâm, trăn trở. Trong phạm vi một trường học tôi trăn trở làm

thế nào để tạo được thói quen đến thư viện đọc sách tự nguyện, thường xuyên,
làm thế nào để phong trào đọc sách luôn được duy trì và phát triển trong giáo
viên và học sinh. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số giải pháp phát triển văn
hóa đọc tại trường tiểu học Tây Phong” làm đề tài nghiên cứu của mình. Đề tài
đã được nghiên cứu tại trường Tiểu học Tây Phong từ năm học 2016 -2017 đến
nay.
1


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

II. Mục tiêu
Hình thành thói quen đọc sách tự nguyện, thường xuyên trong giáo viên,
học sinh, nâng cao kỹ năng đọc cho học sinh. Từ đó nâng cao kiến thức, chuyên
môn nghiệp vụ, phục vụ cho việc học tập, giảng dạy, nghiên cứu đạt hiệu quả
cao hơn.
Duy trì và phát triển văn hóa đọc trong toàn trường.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.

Cơ sở lí luận

Văn hoá đọc ở nghĩa rộng đó là ứng xử đọc, giá trị đọc và chuẩn mực đọc
của mỗi cá nhân, của cộng đồng xã hội và của các nhà quản lý và cơ quan quản
lý nhà nước. Còn ở nghĩa hẹp, đó là ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc của mỗi cá
nhân. Ứng xử, giá trị và chuẩn mực này cũng gồm ba thành phần: thói quen đọc,
sở thích đọc và kỹ năng đọc.
Điều 1 - Chương 1 của Quyết định 61/1998/QĐ/BGD&ĐT về Quy chế tổ
chức và hoạt động thư viện trường phổ thông đã nhấn mạnh: Thư viện trường là
một bộ phận cơ sở vật chất trọng yếu, trung tâm sinh hoạt văn hóa, khoa học của

nhà trường. Thư viện góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, bồi
dưỡng kiến thức cơ bản về khoa học thư viện và xây dựng thói quen tự học, tự
nghiên cứu cho học sinh, tạo cơ sở từng bước thay đổi phương pháp dạy và học,
đồng thời tham gia tích cực vào việc bồi dưỡng tư tưởng, chính trị và xây dựng
nếp sống văn hóa mới cho các thành viên của nhà trường.
Công văn số 1401/SGDĐT – GDTH ngày 09/11/2017 về việc hướng dẫn
công tác thư viện trường tiểu học đã yêu cầu: Nâng cao nhận thức về vị trí, vai
trò, hiệu quả của thư viện trường học trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng
giáo dục, trong công tác tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên và giáo dục văn hóa
đọc trong học sinh.
Kế hoạch số 49/KH – SGDĐT ngày 30/5/ 2018 về việc triển khai thực hiện
Đề án phát triển văn hóa đọc trong các cơ sở giáo dục, đào tạo trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đã đưa ra mục tiêu: xây
dựng, hình thành và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và thúc đẩy phong
trào đọc sách trong nhà trường và cộng đồng; cải thiện môi trường đọc, góp
phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân
cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống lành
mạnh trong con người, xã hội Việt Nam; đẩy mạnh phong trào xây dựng xã hội
2


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

học tập, hướng tới mục tiêu xây dựng và phát triển toàn diện con người Việt
Nam.
II. Thực trạng
Trong những năm qua hầu hết giáo cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh
trong trường đã sử dụng các loại tài liệu của thư viện như sách nghiệp vụ giáo
viên, sách tham khảo, sách giáo khoa, sách thiếu nhi nhưng sử dụng một cách
thụ động. Chỉ khi nào cần tài liệu làm một vấn đề gì đó như tập huấn, chuyên đề,

ra đề kiểm tra hay chuẩn bị kiểm tra giữa kì, cuối kì...thì mới tìm đến sách để
đọc. Còn việc chủ động đọc để tham khảo, mở rộng, nâng cao kiến thức về các
lĩnh vực thì hầu như còn rất ít, khoảng 50 – 60% giáo viên tích cực chủ động
thường xuyên sử dụng tài liệu của thư viện.
Một số giáo viên và học sinh ít đến thư viện, chưa chủ động chịu khó tìm
kiếm xem trong thư viện trường có những loại tài liệu gì, những lĩnh vực nào tài
liệu nhiều, lĩnh vực nào tài liệu còn ít, nguồn tài liệu có trong thư viện phù hợp
với nhu cầu của bản thân ở mức độ nào, đồng thời đề xuất bổ sung tài liệu ở lĩnh
vực mình cần mà họ chuyển sang tra tìm trên mạng để lấy kết quả.
Nhiều học sinh khi vào thư viện không đọc mà chỉ lật sách xem hình ảnh,
nói chuyện, đùa nghịch trong thư viện. Các loại sách nói về lịch sử dân tộc, địa
lí, sách nói về những tấm gương anh hùng của dân tộc qua nhiều thời đại, sách
về khám phá về khoa học, danh nhân văn hóa của Việt Nam và thế giới chưa
được học sinh chú trọng tham khảo. Học sinh từ lớp 3 đến lớp 5, tỉ lệ học sinh
thường xuyên đến thư viện đạt 60 – 65 %. Lớp 1, 2 số lượng học sinh đến thư
viện thường xuyên chỉ đạt tỉ lệ 30 – 40%. Do đó nhân viên phụ trách thư viện
đôi lúc chưa biết được nhu cầu của các em cần những loại sách gì để bổ sung kịp
thời. Vì vậy chất lượng của các sản phẩm văn hóa chưa cao, chưa đáp ứng tối đa
nhu cầu của bạn đọc cũng ảnh hưởng đến sở thích và việc đọc thường xuyên của
các em.
Một số học sinh chưa có ý thức cao trong việc giữ gìn bảo quản sách báo
của thư viện, các em còn viết, vẽ, tẩy xóa, làm rách nát sách, báo của thư viện đã
làm ảnh hưởng đến chất lượng của tài liệu và nhu cầu người đọc.
Nhà trường đã tổ chức thư viện tại lớp học cho các khối lớp nhưng chất
lượng các loại tài liệu của thư viện góc lớp chưa phong phú về nội dung, đa dạng
về chủng loại, có lúc tài liệu cũng chưa phù hợp với nhu cầu của từng đối tượng
trong lớp vì vậy các em chỉ thích đọc một vài ngày đầu còn sau đó sẽ có tình
trạng chán đọc: Tủ sách thư viện lớp học tỉ lệ báo măng non chiếm khoảng 60%,
3

Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

truyện tranh, truyện thiếu nhi chiếm 40%, sách tham khảo để phục vụ cho các
môn học chưa có.
Để khắc phục tình trạng trên chúng ta cần có những biện pháp, giải pháp cụ
thể duy trì và phát triển thói quen đọc sách của học sinh từ đó nâng cao trình độ,
kỹ năng đọc và đọc có hiệu quả.
III. Các giải pháp
Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức của bạn đọc về vai trò, tầm quan
trọng của thư viện và sách trong trường học
Đối với trường học thư viện là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt
động giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh. Sách đã được xem là kho
tri thức của nhân loại, là món ăn tinh thần không thể thiếu của con người. Đọc
sách là cách tự học, tự bồi dưỡng kiến thức là cách giải trí lành mạnh. Sách còn
được xem là người thầy thứ hai, là người bạn tốt nhất cho mỗi chúng ta. Song
song với đó hoạt động đọc sách còn hỗ trợ rất nhiều tới quá trình dạy và học của
thầy và trò. Những cuốn sách hay sẽ mang đến cho mỗi học sinh về kỹ năng
sống cùng những kiến thức liên môn hết sức đa dạng và phong phú. Tuy nhiên
một số ít giáo viên và học sinh vẫn chưa nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng
của sách và thư viện. Vì vậy cần có những biện pháp để nâng cao nhận thức cho
đối tượng này:
Đối với giáo viên: Nhân viên thư viện tham mưu với lãnh đạo nhà trường
tuyên truyền, nhắc nhở trong các cuộc họp Chi bộ, Cơ quan, Đoàn thể khuyến
khích, động viên họ tham gia đọc sách có hiệu quả.
Hàng tháng kiểm tra sổ mượn, đọc, đánh giá tình hình đọc mượn của giáo
viên trong các cuộc họp để kịp thời động viên, nhắc nhở, thúc đẩy phong trào
đọc sách.
Phối hợp với tổ trưởng tổ chuyên môn các tổ tuyên truyền vai trò của sách,
báo trong hoạt động giảng dạy. Sau mỗi tháng họp có tuyên dương các thành

viên trong tổ đã tích cực sử dụng đồng thời góp ý, nhắc nhở các đồng chí chưa
sử dụng thường xuyên và chưa bảo quản tốt tài liệu thư viện.
Đối với học sinh: Phối hợp với giáo viên tuyên truyền tầm quan trọng trong
việc đọc sách cho học sinh trong các tiết học và hoạt động ngoài giờ lên lớp:
Ví dụ: Trong các tiết hoạt động tập thể thư viện tổ chức tiết đọc ngoài trời
cho học sinh, thông qua đó cán bộ thư viện giới thiệu những cuốn sách hay, sách
4


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

mới để các em biết và tìm đọc và để các em biết được ý nghĩa, tầm quan trọng
của các loại sách đó đối với nhu cầu học tập và đời sống thực tiễn của các em.
Tổ chức các buổi tuyên truyền giới thiệu sách dưới cờ:
Ví dụ: tuyên truyền giới thiệu sách nhân kỉ niệm ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3,
ngày thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh 26/3…Qua buổi tuyên
truyền, giới thiệu giúp bạn đọc biết được trong thư viện có những quyển sách về
chủ đề này, và những quyển sách đó giúp bạn đọc hiểu thêm ý nghĩa các ngày lễ
và tìm đến sách nhiều hơn đồng thời các em có ý thức cao về tầm quan trọng của
sách.
Tuyên truyền trong các cuộc họp cha mẹ học sinh để phối hợp. Vào đầu
năm học, cuối kỳ 1, cuối năm học nhà trường tổ chức các cuộc họp cha mẹ học
sinh các lớp. Trong cuộc họp cha mẹ học sinh giáo viên chủ nhiệm triển khai
tổng quát các hoạt động thư viện trong năm học, nêu vai trò và tầm quan trọng
của thư viện đối với giáo viên và học sinh để phụ huynh biết từ đó họ nhắc nhở,
thúc đẩy, giáo dục con em có ý thức hơn trong việc tự đọc, tự nghiên cứu, tìm
hiểu qua sách, tạo thói quen đọc sách cho các em.
Các thầy cô và nhân viên thư viện luôn nhắc nhở, giáo dục cho các em
thường xuyên đến thư viện để đọc, mượn sách, báo và giáo dục các em có ý thức
giữ gìn sách, báo cẩn thận, những hành vi ứng xử có văn hoá đối với sách, báo

cả trong khi đọc sách và sau khi đọc; mục đích đọc sách, biết tìm đến những
cuốn sách có nội dung tốt, có tác dụng giáo dục cao. Qua đó các em có ý thức
hơn mỗi khi đến và sử dụng những sản phẩm của thư viện.
Giải pháp 2: Xây dựng thư viện phong phú về tài liệu, khang trang về
cơ sở vật chất, trang thiết bị.
Nguồn tài liệu phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức, là nguồn tài
liệu gồm nhiều loại sách: sách nghiệp vụ, từ điển, cẩm nang, tài liệu theo nhiều
chủ đề khác nhau: chủ đề về lịch sử dân tộc việt Nam, chủ đề về Bác, về Phụ nữ
Việt Nam, tủ sách đạo đức, truyện tranh, thần thoại…chất lượng và số lượng tài
liệu được nâng lên, thư viện tổ chức các hoạt động như: phục vụ đọc mượn, túi
sách lưu động, tủ sách lớp học lớp học cũng dễ dàng và hiệu quả hơn, giúp cho
bạn đọc tìm tài liệu nhanh chóng, nhu cầu của bạn đọc được đáp ứng tốt hơn.
Một thư viện khang trang sạch đẹp sẽ tạo sự thích thú cho các em mỗi khi
đến với thư viện, cùng với đó cách trang trí theo mô hình thư viện thân thiện rất
bắt mắt đã kích thích, tạo niềm đam mê đọc sách của các em học sinh đặc biệt là
các em nhỏ lớp 1, 2 các em rất thích đến thư viện sau những giờ học trên lớp.
5


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Sau khi thư viện được trang trí theo mô hình mới, thân thiện hơn, gần gũi hơn,
số lượng bạn đọc đến thư viện ngày một đông. Khối học sinh lớp 4, 5 các em
đến thư viện đọc, mượn tăng lên 80 – 90%, lớp 1,2 tăng lên 50 – 60 %. Học sinh
rất thích đến thư viện và khám phá từng loại sách của thư viện theo mã màu đã
phân loại.
Có nhiều biện pháp để xây dựng thư viện phong phú về tài liệu, khang trang
về cơ sở vật chất như: Đầu năm học phụ trách thư viện tham mưu với Ban giám
hiệu nhà trường trích quỹ chi thường xuyên để bổ sung tài liệu, mua sắm cơ sở
vật chất, trang thiết bị dạy học, mỗi năm mua sắm bổ sung 2 – 3 lần. Do vậy

chất lượng và số lượng nguồn tài liệu được nâng lên rõ rệt, cơ sở vật chất ngày
một khang trang.
Ví dụ: Trong năm học vừa qua nhân viên thư viện đã xây dựng kế hoạch và
tham mưu với Ban giám hiệu mua sắm, bổ sung cơ sở vật chất, tài liệu 3 lần và
đã bổ sung về cho thư viện được 674 bản sách các loại, mua sắm được các loại
kệ sách theo mã màu, các góc tra cứu, góc viết vẽ, góc trò chơi và các thiết bị
trang trí thư viện.
Ngoài nguồn kinh phí được cấp trên cấp về theo quy định. Thư viện trường
đã tiến hành các hình thức khác để tăng thêm nguồn tài liệu như tổ chức phong
trào quyên góp sách từ giáo viên và học sinh: ngay từ đầu năm học cán bộ thư
viện xây dựng kế hoạch tổ chức quyên góp với mục đích “Góp một cuốn sách
nhỏ, đọc nghìn cuốn sách hay”. Thư viện đã huy động quý thầy cô giáo và các
em học sinh quyên góp mỗi người ít nhất một quyển sách. Đối với cán bộ, giáo
viên, nhân viên huy động góp các loại sách tham khảo, sách nghiệp vụ, còn với
các em học sinh quyên góp mỗi em ít nhất một cuốn truyện thiếu nhi. Phong trào
quyên góp sách đã bổ sung về cho thư viện được 233 bản các loại sách. Vì vậy
vốn tài liệu đã được nâng lên đáng kể, các loại tài liệu phong phú về nội dung và
hình thức hơn, tủ sách dùng chung của thư viện đáp ứng nhu cầu của người sử
dụng tốt hơn.
Với những giải pháp trên nguồn tài liệu trong năm học đã tăng thêm 901
bản sách các loại, các kệ sách đã thay mới hoàn toàn, các khẩu hiệu, bảng biểu
được trang trí đẹp, rất thân thiện gần gũi với bạn đọc, môi trường đọc thoáng
mát đã thu hút bạn đọc đến thư viện đông, phong trào đọc sách được phát triển
rộng rãi trong toàn trường.
Giải pháp 3: Đa dạng các hình thức phục vụ

6


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Với nhiều hình thức phục vụ khác nhau sẽ tạo vòng quay của thư viện càng
nhiều, tài liệu đến bạn đọc nhiều hơn và tài liệu cũng được tuyên truyền rộng rãi
hơn trong bạn đọc.
Hình thức phục vụ đọc tại chỗ: Đối với điểm trường chính và phân hiệu
buôn K62 nhân viên thư viện phân lịch đọc cho các lớp luân phiên nhau vào thư
viện đọc đầu giờ vào lớp, giờ ra chơi, cuối giờ tan học. Mỗi lớp được phân bố
lịch vào thư viện đọc sách báo ít nhất 1 – 2 lần/ tuần. Học sinh đọc tại chỗ chủ
yếu là sử dụng các loại sách tham khảo, các loại sách giáo dục, đạo đức, sách
Bác Hồ vì số lượng các loại sách này ít không đủ đáp ứng cho nhu cầu mượn về
nhà. Hình thức này giúp các em có thể lựa chọn nhiều loại tài liệu để đọc theo sở
thích của bản thân mình. Tuy nhiên với hình thức đọc tại chỗ học sinh có rất ít
thời gian để đọc, nhiều lúc học sinh chỉ tranh thủ đọc 10 – 15 phút đầu giời, đọc
giờ ra chơi, hoặc cuối buổi nên chỉ đọc được một phần của tài liệu đã hết thời
gian và các em phải bỏ dở cuốn sách mình đang đọc điều này gây ảnh hưởng rất
lớn đến hoạt động đọc của các em, làm giảm đi sự thích thú của học sinh.
Hình thức mượn về nhà: Các em vào thư viện theo lịch đọc đã được phân
bố, tìm tài liệu và ghi đầy đủ thông tin lên phiếu theo dõi mượn sách cá nhân và
đưa cho cán bộ thư viện hoặc các bạn trong đội hỗ trợ kiểm tra xong mới được
đưa tài liệu ra khỏi phòng thư viện. Khi mượn sách về nhà các em có nhiều thời
gian để đọc và đọc những tài liệu theo sở thích của mình vì vậy mà hiệu quả đọc
đạt chất lượng cao hơn. Tuy nhiên tài liệu mượn về nhà chủ yếu là các loại
truyện thiếu nhi, còn những sách đạo đức, Bác Hồ, sách tham khảo chỉ được đọc
tại chỗ vì số lượng ít không thể đáp ứng nhu cầu mượn của các em.
Do vậy thư viện cần kết hợp linh hoạt những hình thức phục vụ khác để
hoạt động đọc mượn đạt hiệu quả cao hơn.
Tổ chức thư viện lưu động: hàng tháng phụ trách thư viện vận chuyển tài
liệu đến phân hiệu, tổ chức cho học sinh đọc tại chỗ, mượn về nhằm phát triển
văn hóa đọc tại những điểm có học sinh là người dân tộc thiểu số. Hình thức
phục thư viện lưu động giúp cho cán bộ thư viện chủ động triển khai có hiệu quả

các hoạt động phục vụ ngoài thư viện, giúp cho các em học sinh có thể tiếp cận
được với nguồn sách báo, từ đó hình thành thói quen, nâng cao kỹ năng đọc cho
các em. Đặc biệt là học sinh dân tộc thiểu số thì với hình thức này sẽ tạo thói
quen cho các em tự tin, mạnh dạn đến với sách, khơi gợi cho các em niềm đam
mê đọc sách.
Tổ chức thư viện lớp học: Nhà trường đã trang bị cho các lớp học có một
“Góc thư viện”. Thư viện lớp học được tổ chức tại 3 điểm trường chính và điểm
7


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

trường buôn K62, điểm trường Bcuê, 18/18 lớp đã có góc thư viện lớp học. Hình
thức “Góc thư viện” giúp các em tiếp cận gần hơn với sách. Thư viện góc lớp là
một mô hình hiệu quả và thiết thực nhằm xây dựng cho học sinh lòng đam mê
và tình yêu đối với sách, góp phần hình thành văn hóa đọc sách.
Tổ chức Ngày đọc sách: Hàng năm thư viện tổ chức ngày đọc sách cho các
em, thông qua ngày đọc sách cán bộ thư viện kết hợp tuyên truyền, giới thiệu
đến các em học sinh những cuốn sách hay, sách theo chủ đề, trưng bày sách…
Ngày đọc sách được tổ chức đã lôi kéo 100% học sinh và cán bộ, giáo viên trong
trường tham gia, đặc biệt các em học sinh rất thích và hăng say đọc. Ngày đọc
sách giúp các em học sinh được tiếp cận với nhiều loại sách báo, tìm được niềm
vui trong đọc sách hình thành thói quen đọc sách bổ ích để mở rộng kiến thức,
nuôi dưỡng tâm hồn, góp phần giáo dục kĩ năng sống, chuẩn bị những hành
trang tốt nhất cho tương lai của các em những chủ nhân tương lai.
Giải pháp 4: Tổ chức các hoạt động trải nghiệm
Hoạt động trải nghiệm là những hình thức tổ chức các hoạt động thực tiễn
nhằm mang lại hiệu quả cao, thiết thực trong quá trình thực hiện.Người học hiểu
và vận dụng được kiến thức vào thực tiễn từ đó hình thành năng lực thực tiễn và
phát huy khả năng của bản thân.

Các biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm:
Tổ chức tuyên truyền, giới thiệu sách nhân các ngày lễ đến các em học
sinh trong tiết hoạt động tập thể nhằm thu hút bạn đọc đến thư viện. Cuối mỗi
tháng cán bộ thư viện tổng hợp thống kê bạn đọc và chọn mỗi tháng 1 em học
sinh của mỗi điểm trường có lượt đọc, mượn nhiều nhất và đọc mượn nhiều thể
loại truyện, báo nhất để tuyên dương, khen thưởng kịp thời nhằm tạo phong trào
thi đua đọc sách trong nhà trường, nâng cao chất lượng, hiệu quả chung trong
học tập. Phong trào thi đua tuyên dương khen thưởng đã kích thích sự hăng hái
tích cực trong các em học sinh, hiệu quả của phong trào đọc được nâng lên rõ
rệt.
Ngoài ra hằng tuần thư viện luân phiên tổ chức tiết đọc ngoài trời cho học
sinh cả 3 điểm trường vào các giờ hoạt động tập thể. Tiết đọc đã thu hút 100%
học sinh cùng tham gia. Các em được tạo môi trường đọc thân thiện, rộng rãi,
thoáng mát, không gian đọc thoải mái và được tự do lựa chọn những quyển sách
mà mình thích để đọc, được giao lưu, trao đổi trong quá trình đọc, tạo sự thích
thú cho các em.
Một số hình ảnh học sinh đọc sách ngoài trời:
8


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Học sinh đọc ngoài trời tại phân hiệu B.Cuê

Học sinh đọc ngoài trời (điểm trường chính, phân hiệu K62)

Thư viện còn phối hợp với Đoàn, Đội tổ chức các cuộc thi cho học sinh: thi
đọc sách, truyện; thi diễn kịch theo sách…
Cán bộ thư viện xây dựng kế hoạch trình Ban giám hiệu phê duyệt và triển
khai đến giáo viên chủ nhiệm các lớp và các bộ phận liên quan trước 1tháng.

Giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho học sinh thi tại lớp trong tiết hoạt động tập thể
và chọn mỗi lớp 1 em đọc tốt nhất hoặc 1 nhóm diễn tốt nhất để tham gia thi cấp
trường.
Tổ chức thi cấp trường: Sau khi triển khai kế hoạch đến các lớp, thư viện
phối hớp với Ban giám hiệu, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên thành lập Ban tổ
chức, Ban giám khảo … để tổ chức thi tại trường. Cấp trường được tổ chức thi
vào các tiết hoạt động tập thể đầu tuần theo các điểm trường. Qua các cuộc thi
9


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

có chấm điểm, nhận xét, đánh giá và trao giải thưởng cho các lớp đạt thành tích
cao
Ví dụ: Trong tháng 1/2019 cuộc thi “ Đọc sách, truyện”. Ban tổ chức đã
tổng kết, đánh giá và trao giải thưởng: 3 giải Nhất cho 3 điểm trường, 1 giải Nhì,
1 giải Ba cho các lớp tại điểm trường chính
Một số hình ảnh tổ chức cuộc thi đọc theo sách:

Tại buôn K62

Tại điểm chính

Tại B.Cuê

Phát thưởng cho học sinh đạt giải

Tháng 4/2019 thư viện tổ chức cuộc thi “Diễn kịch theo sách” ban tổ chức
đã trao 3 giải Nhất, 3 giải Nhì, 3 giải Ba, 4 giải khuyến khích cho học sinh tại 3
điểm trường.

Một số hình ảnh tổ chức cuộc thi diễn kịch theo sách:

10


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Tại điểm chính

Tại phân hiệu K62

Tại phân hiệu B.Cuê

Phát thưởng sau cuộc thi

Các cuộc thi thu hút 100% học sinh tham gia qua đó giúp các em có kỹ
năng đọc, đọc đúng, đọc diễn cảm hơn đồng thời giúp cho các em học sinh có
những trải nghiệm theo những cuốn sách đã đọc, tạo sự tự tin, mạnh dạn của các
em trước đám đông, nâng cao kĩ năng đọc và cảm nhận sâu sắc được những câu
chuyện cổ tích, những bài thơ, câu chuyện mà hàng ngày các em đã đọc qua đó
cụ thể hóa bằng hành động và làm theo sách, báo của thư viện tạo cho các em
niền ham mê, hứng thú đọc sách, học sinh đến thư viện ngày một đông hơn và
sử dụng có hiệu quả các loại sách, báo của thư viện.
IV. Tính mới của giải pháp:
Các năm học trước thư viện chỉ tổ chức hình đọc tại chỗ và hình thức mượn
về nhà, tổ chức thư viện lớp học cho học sinh, trang trí thư viện theo bạn đọc
theo mô hình truyền thống, không gian chật hẹp do tủ sách chiếm nhiều diện
tích, cách bài trí chưa khoa học, sách xếp chung trong một tủ nên bạn đọc chọn
tài liệu mất nhiều thời gian và đôi lúc không phù hợp với trình độ đọc, nhu cầu

11


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

đọc của các em. Do vậy học sinh cũng đã đến thư viện đọc mượn tài liệu, phong
trào đọc sách trong toàn trường cũng đã hình thành nhưng chưa phổ biến rộng
rãi. Chưa tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh, chưa tổ chức các cuộc
thi, chưa phát động phong trào thi đua đọc sách, chưa tuyên dương khen thưởng
kịp thời cho học sinh theo từng tháng…
Khi áp dụng đề tài này thư viện đã hoạt động hiệu quả rõ rệt hơn: Thư
viện đã tổ chức các cuộc thi “Đọc sách, truyện”, “Diễn kịch theo sách” các cuộc
thi đã thu hút được 100 % các em tham gia, học sinh rất hứng thú và tích cực
trải nghiệm theo những câu chuyện, bài thơ mình đã đọc. Thư viện đã tổ chức
đọc ngoài trời cho 3 điểm trường trong tiết hoạt động tập thể đầu tuần. Tất cả
các học sinh tại các điểm trường đều tham gia đọc. Với môi trường đọc thân
thiện, thoáng mát, không gian đọc rộng rãi, học sinh được tự do lựa chọn những
quyển sách mà mình thích để đọc, được giao lưu, trao đổi trong quá trình đọc,
tạo sự thích thú cho các em.
Thư viện đã có hình thức tuyên dương, khen thưởng kịp thời những em
học sinh tích cực đọc sách nhằm kích thích phong trào thi đua đọc sách trong
nhà trường, nâng cao chất lượng hiệu quả chung trong học tập.
Ngoài ra với cách trang trí thư viện theo mô hình thư viện mới đã tạo sự
bắt mắt, kích tích tính tò mò, cùng với môi trường đọc sạch sẽ, thoáng mát, gần
gũi, thân thiện đã góp phần thúc đẩy các em học sinh đến với sách, đến với thư
viện ngày một đông hơn.
Tóm lại sau khi áp dụng các giải pháp trên thư viện hoạt động có hiệu quả
hơn, số lượng bạn đọc đến thư viện ngày càng đông, nguồn tài liệu được bạn đọc
sử dụng có chất lượng. Phong trào đọc sách trong nhà trường được duy trì và
phát triển.

V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:
Khi áp dụng đề tài trên vào đơn vị đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Qua thực
hiện những giải pháp trên cán bộ giáo viên, học sinh đến thư viện rất thích thú,
thường xuyên đặc biệt là các em học sinh rất tích cực, hăng hái đến thư viện đọc,
mượn sách báo tạo nên phong trào thi đua đọc sách trong toàn trường, văn hóa
đọc luôn được duy trì và nhân rộng:
Cụ thể tỷ lệ giáo viên và học sinh đọc thường xuyên đạt được trong 2 năm
qua như sau:

12


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Học sinh
Năm học

Giáo viên
Khối 1,2

Khối 3, 4, 5

2016 - 2017

50 – 60%

30 - 40%

60 – 65%

2017 - 2018

80 – 90 %

60 – 70%

80 – 90%

Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Cùng với nhịp sống sôi động, sự phát triển của khoa học - công nghệ, con
người có thêm nhiều hình thức để tiếp nhận các tri thức của đời sống xã hội. Vì
thế, nhiều người không còn mặn mà với việc đọc, đặc biệt là giới trẻ đã không
còn muốn đọc sách theo cách truyền thống, dẫn đến văn hóa đọc ngày càng bị
mai một. Có thể nói, xã hội hiện đại tuy đem đến cuộc sống đầy đủ hơn cho con
người nhưng cũng mang đến nhiều thói quen không tốt ảnh hưởng đến tư duy,
cách nhìn nhận, suy nghĩ cũng như hành động của mỗi người. Bên cạnh đó, sự
tiếp nhận thông tin thụ động qua các phương tiện nghe - nhìn hiện đại đã làm
giảm bớt tính tư duy, nghiền ngẫm, sáng tạo vốn có của văn hóa đọc. Do vậy
việc hình thành thói quen đọc, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc là một công
việc đóng vai trò quan trọng góp phần hình thành và phát triển trí tuệ, nhân cách
con người, giúp con người phát triển toàn diện và thư viện thực sự là nơi tốt nhất
hình thành thói quen đọc cho học sinh, thư viện luôn đóng vai trò quan trọng là
một bộ phận không thể thiếu trong mỗi trường học.
II. Kiến nghị
Để duy trì và và phát triển văn hóa đọc trong trường tiểu học Tây phong nói
riêng và trường phổ thông nói chung tôi xin có một số ý kiến đề xuất như sau:
1. Đối với Phòng GD&ĐT
Quan tâm hơn nữa đến trường khó khăn; đầu tư hỗ trợ một số phương tiện,
thiết bị phục vụ công tác dạy học; hỗ trợ thêm kinh phí để bổ sung nguồn tài liệu

thêm phong phú, đa dạng.
Thường xuyên mở lớp tập huấn về nghiệp vụ thư viện cho cán bộ thư viện
giao lưu học hỏi kinh nghiệm.
2. Đối với nhà trường
13


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

Trích nguồn kinh phí theo quy định để bổ sung tăng cường các loại tài liệu
quý hiếm, các loại từ điển, cẩm nang tra cứu để tạo ra nguồn tài liệu đa dạng về
hình thức, phong phú về nội dung, nâng cao số lượng và chất lượng kho tài liệu
để bạn đọc thường xuyên được đọc những tài liệu mang tính mới để thu hút sự
quan tâm, sử dụng hiệu quả tài liệu của thư viện hơn nữa.
3. Đối với đội ngũ cán bộ viên chức và học sinh
Tăng cường hơn nữa đến việc tìm hiểu, sử dụng tài liệu của thư viện; duy
trì phong trào đọc sách báo trong nhà trường.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân kính mong sự đóng góp ý
kiến của Ban lãnh đạo, đồng chí, đồng nghiệp để bổ sung cho bài viết được hoàn
thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Băng Adrênh, ngày 20 tháng 02 năm 2019
Người viết

Trần Thị Lan

14


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

MỤC LỤC
STT

Nội dung

Trang

1

Phần thứ nhất: Mở đầu

1-2

2

Phần thứ hai: Giải quyết vấn đề

2 - 10

3

Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị

11 - 12

15


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

16


Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc tại trường Tiểu học Tây Phong

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT

Tên tài liệu

Tác giả

1

Cẩm nang nghề thư viện

Lê Văn Viết

2

Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ thư viện trường phổ Vũ Bá Hòa (Chủ biên)
thông

3

Hội thi giáo viên thư viện giỏi với công tác thư
viện trường học

Vũ Bá Hòa

4

Quyết định số 61/1998/QĐ/BGD&ĐT

Bộ Giáo dục và Đào tạo

5

Công văn số 1401/SGDĐT – GDTH ngày
09/11/2017

Sở Giáo dục và Đào tạo

6

Kế hoạch số 49/KH – SGDĐT ngày 30/5/2018

Sở Giáo dục và Đào tạo

17