Nghiên cứu tình hình tiêu thụ sản phẩm của làng nghề đúc đồng đại bái xã đại bái huyện gia bình , tỉnh bắc ninh

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong khóa luận này là
trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận
này đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong khóa luận đều đã
được chỉ rõ nguồn gốc.
Người thực hiện
Nguyễn Đình Quyền

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đề tài nghiên cứu này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản
thân,tôi còn được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình của rất nhiều tập thể trong và
ngoài nhà trường.
Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới toàn thể các thầy cô
giáo trong khoa Kế Toán và Quản Trị Kinh Doanh,đặc biệt là sự giúp đỡ tận
tình của TH.S Nguyễn Hùng Anh,giảng viên khoa kế toán quản trị kinh doanh
trường Đại Học Nông Nghiệp Hà Nội,người hướng dẫn khoa học.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các ban lãnh đạo nhà trường.
Người thực hiện

Nguyễn Đình Quyền

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................I
LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................II

DANH MỤC BẢNG...........................................................................................V
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................................VIII
PHẦN 1.................................................................................................................1
MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...............................................................3
1.4. Kết quả nghiên cứu dự kiến.........................................................................4
PHẦN 2.................................................................................................................5
TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................5
2.1 Tổng quan tài tiệu nghiên cứu......................................................................5
2.1.1. Tiêu thụ sản phẩm.....................................................................................5
h. Sản phẩm của làng nghề...............................................................................20
Đối với sản phẩm làng nghề Đúc Đồng Đại Bái trên địa bàn huyện Gia
Bình - tỉnh Bắc Ninh rất đa dạng phong phú và Sản phẩm đang phục vụ
cho sản xuất, sinh hoạt và trang trí nội thất. các sản phẩm của làng nghề
đang được rất nhiều nơi trong và ngoài nước ưa chuộng và ngày càng được
mở rộng sản xuất ra toàn xã.............................................................................20
2.1.3. Tình hình tiêu thụ sản phẩm làng nghề của một số Quốc Gia trên thế
giới.......................................................................................................................21
2.2 Phương pháp nghiên cứu............................................................................24
PHẦN 3...............................................................................................................31
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................................................31
3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.....................................................................31
3.2. Thực trạng hoạt động tiêu thụ sản phẩm nghề truyền thống của làng
nghề Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh..............36
3.4. Đánh giá về hoạt động tiêu thụ sản phẩm tại làng nghề Đúc Đồng.......59
iii


3.5. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản phẩm của làng nghề
Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh.......................66

PHẦN 4...............................................................................................................72
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...........................................................................72
4.1. Kết luận.......................................................................................................73
4.2. Kiến nghị.....................................................................................................75
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................76
PHỤ LỤC..........................................................................................................78

iv


DANH MỤC BẢNG
LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................I
LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................II
DANH MỤC BẢNG...........................................................................................V
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................................VIII
PHẦN 1.................................................................................................................1
MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...............................................................3
1.4. Kết quả nghiên cứu dự kiến.........................................................................4
PHẦN 2.................................................................................................................5
TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...................5
2.1 Tổng quan tài tiệu nghiên cứu......................................................................5
2.1.1. Tiêu thụ sản phẩm.....................................................................................5
h. Sản phẩm của làng nghề...............................................................................20
Đối với sản phẩm làng nghề Đúc Đồng Đại Bái trên địa bàn huyện Gia
Bình - tỉnh Bắc Ninh rất đa dạng phong phú và Sản phẩm đang phục vụ
cho sản xuất, sinh hoạt và trang trí nội thất. các sản phẩm của làng nghề
đang được rất nhiều nơi trong và ngoài nước ưa chuộng và ngày càng được
mở rộng sản xuất ra toàn xã.............................................................................20
2.1.3. Tình hình tiêu thụ sản phẩm làng nghề của một số Quốc Gia trên thế

giới.......................................................................................................................21
2.2 Phương pháp nghiên cứu............................................................................24
PHẦN 3...............................................................................................................31
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN................................................31
3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu.....................................................................31
3.2. Thực trạng hoạt động tiêu thụ sản phẩm nghề truyền thống của làng
nghề Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh..............36
v


3.4. Đánh giá về hoạt động tiêu thụ sản phẩm tại làng nghề Đúc Đồng.......59
3.5. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản phẩm của làng nghề
Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh.......................66
PHẦN 4...............................................................................................................72
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...........................................................................72
4.1. Kết luận.......................................................................................................73
4.2. Kiến nghị.....................................................................................................75
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................76
PHỤ LỤC..........................................................................................................78

vi


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Tình hình tiêu thụ một số sản phẩm nghề theo thị trường tại
làng nghề Đúc Đồng.......................................Error: Reference source not found
Sơ đồ 2.1 : Mối quan hệ giữa giá cả và tổng cầu của sản phẩm...Error: Reference
source not found
Sơ đồ 2.2: Các loại kênh phân phối..................Error: Reference source not found

Sơ đồ 3.1. Quy trình Đúc đồng.........................Error: Reference source not found
Sơ đồ 3.2. Kênh tiêu thụ sản phẩm của HTX Đúc Đồng. .Error: Reference source
not found
Sơ đồ 3.3. Kênh tiêu thụ sản phẩm nghề của các hộ làng nghề Đúc Đồng.......Error:
Reference source not found

vii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
- BQ

: Bình quân

- CNH – HĐH

: Công nghiệp hoá - hiện đại hoá

- ĐVT

: Đơn vị tính

- GTSX, GTHH

: Giá trị sản xuất, Giá trị hàng hoá

- HTX

: Hợp tác xã

- NNNT

: Ngành nghề nông thôn

- TN

: Thu nhập

- TTCN

: Tiểu thủ công nghiệp

- LĐGĐ

: Lao động gia đình

- NN, SPNN

: Nông nghiệp; Sản phẩm nông nghiệp

- TLSX

: Tư liệu sản xuất

- THC, THK

: Tổng hộ chuyên, tổng hộ kiêm

- HH, HC, HK

: Hàng hoá; Hộ chuyên; Hộ kiêm

- HTN

: Hộ thuần nông

viii


PHẦN 1

MỞ ĐẦU

1.1 .Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Tiêu thụ đóng một vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mỗi ngành
kinh tế nói riêng và với nền kinh tế đất nước nói chung. Đối với làng nghề để
tồn tại và phát triển được thì tiêu thụ sản phẩm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Sản phẩm của làng nghề được tiêu thụ nhanh, mạnh sẽ là động lực thúc đẩy
ngành nghề phát triển và sản xuất nông nghiệp cũng phát triển. Bên cạnh đó
cũng chính nhờ sự tham gia của các tổ chức cá nhân trong tiêu thụ tạo thành hệ
thống kênh phân phối đã góp phần làm cân bằng hơn cơ cấu sản phẩm giữa các
vùng miền trong cả nước, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân. Đồng thời
tiêu thụ sản phẩm cũng đổi lại nguồn thu ngoại tệ lớn cho ngân sách nhà nước
thông qua hoạt động xuất nhập khẩu, gián tiếp góp phần vào việc giải quyết một
lực lượng lớn lao động làm việc trong các cơ sở sản xuất và sử dụng hết lao
động gia đình. Qua đó góp phần vào việc đảm bảo an sinh xã hội.
Hiện nay, nền kinh tế của nước ta là một nền kinh tế mở và chúng ta đang
tích cực chủ động hội nhập sâu và rộng vào nền kinh tế khu vực và kinh tế thế
giới. Điều này đồng nghĩa với việc giao lưu kinh tế giữa nước ta với các nước
khác trên thế giới diễn ra ngày càng mạnh mẽ, mức độ hợp tác ngày càng cao

nhưng mức độ cạnh tranh cũng ngày càng gay gắt. Đặc biệt là khi Việt Nam đã
trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) thì hai
xu hướng hợp tác và cạnh tranh sẽ ngày càng phong phú và đa dạng hơn. Hợp
tác càng chặt thì cạnh tranh cũng ngày càng quyết liệt. Hàng hóa của nước ta có
1


điều kiện mở rộng và xâm nhập vào thị trường thế giới nhưng hàng hóa nước
ngoài cũng sẽ tràn vào Việt Nam. Điều này đã gây ra sự tác động không nhỏ tới các
chủ thể kinh tế và các thành phần kinh tế trong nước. Vì vậy trong điều kiện mới mỗi
nhà sản xuất dù hoạt động trong bất cứ lĩnh vực nào muốn tồn tại được thì không còn
cách nào khác là phải chiếm lĩnh được thị trường tiêu thụ trong nước, mở rộng ra thị
trường nước ngoài, đẩy mạnh quá trình tiêu thụ sản phẩm. Bởi vì tiêu thụ sản phẩm
giữ một vai trò hết sức quan trọng. Nó là giai đoạn cuối cùng của một chu kỳ SXKD
chuyển sản phẩm từ tay người sản xuất đến tay người tiêu dùng và là nhân tố quyết
định tới sự tồn tại của cơ sở sản xuất. Cơ sở sản xuất có thị trường tiêu thụ sản phẩm
thì mới có điều kiện phát triển và mở rộng sản xuất.
Đối với các làng nghề của Việt Nam nói chung và làng nghề Đúc Đồng
Đại Bái trên địa bàn xã Đại Bái huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh nói riêng cũng
đang đứng trước khó khăn về đầu ra cho sản phẩm do khủng hoảng kinh tế và sự
cạnh tranh gay gắt của hàng hoá nước ngoài, nên trong cơ chế thị trường hiện
nay việc sản xuất ra sản phẩm đã khó nhưng để bán được sản phẩm lại càng khó
hơn. Tiêu thụ sản phẩm là yếu tố quyết định sự thành bại của các đơn vị sản xuất
kinh doanh. Hàng năm làng nghề Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái huyện Gia Bình
cung cấp cho thị trường rất nhiều loại sản phẩm với khối lượng tương đối lớn
đáp ứng một phần nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và ngoài nước. Tuy
nhiên, việc tiêu thụ sản phẩm của làng nghề này còn nhiều hạn chế. Sản phẩm
chủ yếu tiêu thụ ở thị trường nội địa, đa dạng hóa sản phẩm chưa cao, đặc biệt là
chưa tạo dựng được thương hiệu cho sản phẩm, chịu nhiều áp lực cạnh tranh từ
các làng nghề khác trong nước và sản phẩm của một số nước trong khu vực. Vì

vậy mà tốc độ tiêu thụ sản phẩm của làng nghề chưa cao, khối lượng tiêu thụ
còn khiêm tốn so với nhu cầu và tiềm năng của các thị trường.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để làng nghề ngày càng chiếm lĩnh và mở
rộng được thị trường, đẩy nhanh được tốc độ tiêu thụ sản phẩm, chỉ ra được

2


điểm mạnh, điểm yếu cũng như cơ hội và thách thức của làng nghề, những vấn
đề phát sinh trong tiêu thụ sản phẩm của làng nghề.
Xuất phát từ vấn đề nêu trên chúng tôi lựa chọn nội dung nghiên cứu: “Nghiên
cứu tình hình tiêu thụ sản phẩm của làng nghề Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái
huyện Gia Bình , tỉnh Bắc Ninh” nhằm đưa ra một số giải pháp thúc đẩy hơn nữa
việc tiêu thụ sản phẩm của làng nghề.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
1.2.1. Mục tiêu chung
Trên cơ sở đánh giá thực trạng tiêu thụ sản phẩm của làng nghề trên địa bàn
huyện Gia Bình, phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ, từ đó
định hướng những giải pháp nhằm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của làng nghề.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hóa lý luận và cơ sở thực tiễn về tiêu thụ sản phẩm
của làng nghề.
- Đánh giá thực trạng tiêu thụ một số sản phẩm của làng nghề
- Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến kết quả tiêu thụ sản phẩm của
làng nghề
- Đề xuất một số định hướng và giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động tiêu
thụ sản phẩm ở làng nghề Đúc Đồng Đại Bái xã Đại Bái đạt hiệu quả cao.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu

- Các sản phẩm chủ yếu của làng nghề.
- Các chủ thể kinh tế bao gồm: cơ sở sản xuất, người bán lẻ, người bán
buôn và người tiêu dùng các sản phẩm của làng nghề.
- Những vấn đề kinh tế, tổ chức quản lý trong tiêu thụ sản phẩm
3


1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Đánh giá thực trạng tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn huyện
Gia Bình và nhận xét về những tồn tại và khó khăn cần khắc phục trong việc
nâng cao hiệu quả tiêu thụ sản phẩm của làng nghề Đúc Đồng Đại Bái.
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu được thực hiện tại làng nghề Đúc
Đồng Đại Bái xã Đại Bái huyện Gia Bình tỉnh Bắc Ninh.
- Về thời gian: Số liệu thu thập, phân tích sản phẩm làng nghề chủ yếu
của huyện giai đoạn 2010 – 2012. Thời gian nghiên cứu từ ngày 18/02/2013 đến
ngày 18/05/2013

1.4. Kết quả nghiên cứu dự kiến
- Thống kê được các mô hình sản xuất chính trong làng nghề, xác định được
mô hình chủ đạo trong hoạt động tiêu thụ sản phẩm ở hiện tại và tương lai.
- Đưa ra được những vấn đề yếu kém còn tồn tại trong hoạt động tiêu thụ
sản phẩm của làng nghề,hoàn thiện hơn hệ thống tiêu thụ giúp tăng lợi nhuận
cho các cơ sở sản xuất.
- Nghiên cứu tìm kiếm các thị trường tiềm năng trong và ngoài nước,tìm
hiểu thị trường thúc đẩy quá trình tiêu thụ trong nước , xuất khẩu và quảng bá
rộng rãi sản phẩm của làng nghề ra quốc tế.
- Tối đa hóa lợi nhuận là mong muốn của tất cả các cơ sở sản xuất kinh
doanh,để tối đa hóa lợi nhuận thì cách duy nhất đó là tối thiểu hóa chi phí phát
sinh mà trong quá trình tiêu thụ sản phẩm thì các chi phí phát sinh này chính là
khâu trung gian(nhà thu gom,lái buôn,..),vì vậy vấn đề đặt ra ở đây là làm sao có

thể tiêu thụ trực tiếp từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng mà không mất các phí
trung gian để đảm bảo cả hai cùng có lợi là vấn đề đang rất được các cơ sở sản
xuất quan tâm và đây là hướng đi cho nghiên cứu tiếp theo của tôi .

4


PHẦN 2

TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1 Tổng quan tài tiệu nghiên cứu
2.1.1. Tiêu thụ sản phẩm
2.1.1.1. Khái niệm
+ Theo cách nói của các nhà kinh tế chính trị học: Tiêu thụ sản phẩm là
khâu lưu thông hàng hoá, là cầu nối trung gian giữa một bên là nhà sản xuất và
phân phối và một bên là người tiêu dùng.
+ Theo cách nói của các nhà kinh tế học: Tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn
cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh , là yếu tố quyết định sự tồn tại và
phát triển của doanh nghiệp.
Tổng hợp lại ta có tiêu thụ sản phẩm là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản
xuất kinh doanh, nó quyết định sự tồn tại và phát triển của các nhà sản xuất. Tiêu
thụ sản phẩm thực hiện mục đích của sản xuất hàng hoá, đưa sản phẩm từ nơi sản
xuất đến nơi tiêu dùng. Trong quá trình tuần hoàn các nguồn vật chất, việc mua và
bán các sản phẩm được thực hiện, giữa hai khâu này có sự khác nhau, quyết định
đến bản chất hoạt động thương mại đầu vào và hoạt động thương mại đầu ra.
+ Hoạt động tiêu thụ sản phẩm làng nghề được cấu thành từ các yếu
tố như chủ thể kinh tế tham gia,đối tượng tiêu thụ và thị trường.
Với:
Chủ thể kinh tế tham gia: Người bán và người mua

Đối tượng tiêu thụ: Sản phẩm ngành nghề
Thị trường: Có thể hiểu rằng thị trường là nơi diễn ra các mối quan hệ
kinh tế, là nơi chứa đựng tổng số cung - cầu, là nơi tập hợp nhu cầu các loại sản

5


phẩm hàng hoá. Thị trường bao gồm thị trường trong tỉnh, thị trường ngoài tỉnh
và thị trường nước ngoài.
2.1.1.2. Ý nghĩa và vai trò của tiêu thụ sản phẩm
+ Đối với người sản xuất
Thứ nhất: Là cơ sở để ra quyết định trong sản xuất kinh doanh
Đây được coi là vai trò quan trọng nhất, người sản xuất sẽ căn cứ vào thị
phần thị trường, tốc độ tiêu thụ sản phẩm và sự chấp nhận của người tiêu dùng
đối với sản phẩm làm cơ sở để ra quyết định mở rộng hay thu hẹp quy mô sản
xuất, biết được sản phẩm nào mình có thế mạnh, sản phẩm nào chưa thực sự
được người tiêu dùng chấp nhận, tìm ra nguyên nhân dẫn đến thực trạng tiêu thụ
trên để từ đó có sự thay đổi chiến lược, cải thiện dịch vụ bán hàng, nâng cao
hình ảnh của cơ sở sản xuất trên thị trường. Phát huy thế mạnh, hạn chế điểm
yếu và đồng thời hoàn thiện những sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu của
người tiêu dùng. Tất cả vì mục tiêu giảm tối thiểu chi phí, những bất lợi đến từ
thị trường nhằm tăng lợi nhuận.
Thứ hai: Là cơ sở đánh giá đối thủ cạnh tranh, sự hoạt động của các nhân
sự thị trường trong hoạt động công tác thị trường.
Trong nền kinh tế thị trường các nhà sản xuất luôn tìm cách loại bỏ đối thủ
cạnh tranh độc chiếm thị trường. Vì vậy từ thực tiễn tiêu thụ sản phẩm sẽ biết được
năng lực cạnh tranh của mình cũng như của đối thủ để có kế hoạch đối phó kịp thời.
+ Về phương diện xã hội
Thứ nhất: Tiêu thụ sản phẩm sẽ góp phần làm cân đối cung cầu
Thông qua hệ thống kênh phân phân phối của các cơ sở sản xuất sẽ làm

cho dòng sản phẩm luôn luôn lưu động trên các thị trường, các vùng miền trong
cả nước, đảm bảo lợi ích của cả người tiêu dùng và người sản xuất. Cung cầu
cân bằng sẽ hạn chế sự biến động giá cả gây bất lợi cho người tiêu dùng khi giá
lên cao cũng như người sản xuất khi giá xuống thấp.

6


Thứ hai: Giải quyết việc làm, đóng góp vào NSNN
Tiêu thụ sản phẩm thuận lợi các cơ sở sản xuất sẽ có điều kiện mở rộng
quy mô sản xuất từ đó sẽ tuyển thêm lao động đáp ứng điều kiện hiện tại mới
của cơ sở sản xuất. Sản phẩm sản xuất ra được tiêu thụ nghĩa là sản xuất diễn ra
một cách bình thường và trôi chảy, tránh được sự mất cân đối, giữ được bình ổn
trong xã hội. Đồng thời tiêu thụ sản phẩm giúp cho các đơn vị xác định phương
hướng và bước đi của kế hoạch sản xuất cho giai đoạn tiếp theo.
Thông qua tiêu thụ sản phẩm có thể dự đoán nhu cầu tiêu dùng xã hội
nói chung và của từng khu vực nói riêng đối với từng loại sản phẩm. Trên cơ
sở đó, cơ sở sản xuất sẽ xây dựng được các kế hoạch phù hợp nhằm đạt hiệu
quả cao nhất.
2.1.1.3. Đặc điểm tiêu thụ sản phẩm của làng nghề
 Đặc điểm của sản phẩm làng nghề:
Sản phẩm làng nghề đa dạng mang đậm tính chất truyền thống, mạng đậm
bản sắc văn hoá dân tộc. Làng nghề ở Bắc Ninh chủ yếu là làng nghề truyền
thống, nên sản phẩm sản xuất ra mang đậm tính chất truyền thống. Mặt khác do
dạy nghề là hình thức truyền nghề, nên giữ được bí quyết, giữ được nét độc đáo
của sản phẩm nghề mà địa phương khác, làng khác không thể làm được. Vì nét
độc đáo, truyền thống đó của sản phẩm mà nó tạo nên thương hiệu của sản
phẩm, do đó nó chi phối được thị trường tiêu thụ sản phẩm. Chẳng hạn khi
muốn mua sản phẩm mây tre trúc phải đến làng nghề tre trúc xã Xuân Lai,còn
muốn mua các sản phẩm đồng thì người ta nhắc ngay đến làng nghề Đúc Đồng

Đại Bái xã Đại Bái. Ngày nay, trong nền kinh tế thị trường, nhu cầu tiêu dùng
của con người ngày càng đa dạng, phong phú, nên các làng nghề đã nhanh
chóng đổi mới, sản xuất đa dạng, phong phú loại sản phẩm nhằm đáp ứng nhu
cầu tiêu dùng của xã hội. Hơn thế nữa, trong xu thế hội nhập, nhiều sản phẩm
làng nghề đã xuất khẩu ra thị trường thế giới. Bởi vậy sản phẩm của làng nghề
tất yếu phải đa dạng và phong phú thể loại, mẫu mã phù hợp với nhu cầu trong
7


và ngoài nước, đồng thời chất lượng sản phẩm không ngừng nâng cao nhằm
nâng cao khả năng cạnh tranh trong thị trường.
Mỗi một sản phẩm mang một nét đặc trưng riêng cho từng ngành. Là sản phẩm
của làng nghề nó bao gồm sản phẩm nghề . Mỗi một loại sản phẩm có những
đặc điểm riêng cụ thể như sau:
Thứ nhất: Đa dạng về chủng loại
Mỗi làng nghề trong nông thôn rất đa dạng về sản phẩm, từ sản phẩm
nghề được sản xuất dưới hình thức thủ công như Đúc Đồng bao gồm các
loại sản phẩm phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày như hoành phi câu đối,
tranh chữ, lọ lục bình,…đến những sản phẩm dùng cho trang trí nội
thất,thờ cúng như tranh tứ quý,đồ vật phong thủy,…đều cần đến sự khéo
léo và sự tinh xảo.
Thứ hai: Đối với sản phẩm ngành nghề thời gian sử dụng có thể kéo dài
tuỳ thuộc vào tính năng của sản phẩm cũng như cách sử dụng chúng.
 Đặc điểm của thị trường sản phẩm làng nghề
- Thị trường sản phẩm làng nghề vừa mang tính rộng khắp vừa mang
tính tập trung
Rộng khắp là để đảm bảo nhu cầu và cuộc sống của người tiêu dùng. Mỗi
một vùng có một điều kiện tự nhiên sinh thái khác nhau và mỗi làng nghề có sản
phẩm khác nhau, tạo nên những sản phẩm mang đặc thù riêng của từng miền
nên không thể đáp ứng sự đa dạng trong tiêu dùng của người dân. Muốn đáp

ứng được nhu cầu đó thì cần có sự trao đổi hàng hóa giữa các vùng miền đó
chính là xây dựng nên hệ thống kênh phân phối cho các sản phẩm. Sản phẩm
nghề được tiêu thụ trong tỉnh, ngoài tỉnh và xuất khẩu.
- Giá cả, cung cầu trên thị trường luôn luôn biến động: Đối với sản phẩm
ngành nghề như Đúc Đồng phục vụ cho nhu cầu sử dụng,giá bán cũng phụ thuộc
rất nhiều vào tính thời vụ, phụ thuộc vào hình thức tiêu thụ và sự biến động giá
cả trên thị trường.cụ thể như vào dịp lễ tết, hội làng thì giá cả thường tăng. Và
8


khi giá cả của nguyên liệu đầu vào biến động thì cũng làm cho giá cả của sản
phẩm cũng bị thay đổi.
- Kênh tiêu thụ sản phẩm của làng nghề:
Sản phẩm để tiêu dùng phần lớn là trao đổi gián tiếp giữa người sản xuất
và người sử dụng. Do đặc thù của sản phẩm, giá cả và tính phổ biến, quy mô sản
xuất mà sản phẩm làng nghề chủ yếu tiêu thụ qua kênh gián tiếp từ người sản
xuất qua trung gian mới đến người tiêu dùng, một bộ phận không lớn được tiêu
thụ qua kênh trực tiếp từ người sản xuất đến người tiêu dùng.
Sản phẩm được các trung gian ( người thu gom, người bán buôn, các đại
lý,các công ty) thu mua sau đó bán cho người tiêu dùng hoặc xuất khẩu sang thị
trường thế giới. Hiện nay các sản phẩm Đúc Đồng ngoài tiêu thụ trong nước thì
còn được các tổ chức, cá nhân thu gom, Các trung gian này thu mua sản phẩm
sau đó bán cho người tiêu dùng và xuất khẩu sang một số nước như Thái Lan,
Ấn Độ, Hàn Quốc,...
Từ những vấn đề trên chúng ta thấy tiêu thụ sản phẩm luôn gắn với thị
trường và thị hiếu người tiêu dùng. Những thông tin phản ánh đúng nhu cầu
thị trường và thị hiếu người tiêu dùng sẽ là kim chỉ lam cho định hướng phát
triển sản xuất và ngược lại nếu thông tin sai hay định hướng không tốt sẽ làm
ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất như: Sản xuất ra sản phẩm không
phù hợp với cái mà thị trường cần, hàng hoá không tiêu thụ được, dẫn đến

thua lỗ.
2.1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiêu thụ sản phẩm của làng nghề.
* Yếu tố sản xuất
Sản xuất là một trong những phân hệ chính có ý nghĩa quyết định đến việc
tạo ra sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ cho xã hội. Điều hành tốt hệ thống sản
xuất là cơ sở và yêu cầu thiết yếu để mỗi cơ sở, hộ sản xuất có thể đứng vững và
phát triển trên thị trường. Tổ chức hệ thống sản xuất nhằm biến đổi đầu vào
thành các yếu tố đầu ra sau mỗi quá trình biến đổi, tạo ra nguồn thu nhập cho tất
9


cả các tác nhân có tham gia đóng góp vào hoạt động của hệ thống tiêu thụ, đảm
bảo cho sự tồn tại và phát triển lâu dài của người sản xuất.
Vì vậy các cơ sở, các hộ nên sản xuất với số lượng thích hợp nhằm đáp
ứng nhu cầu của người tiêu dùng, giá sản phẩm của làng nghề ngày càng hạ và
chất lượng ngày càng tăng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tiêu thụ sản
phẩm trên thị trường.
* Thị trường tiêu thụ sản phẩm làng nghề
Thị trường chịu ảnh hưởng bởi quy luật giá trị, quy luật cạnh tranh, quy
luật cung cầu như các thị trường khác. Nó là sự kết hợp chặt chẽ giữa hai khâu
sản xuất và tiêu thụ. Nếu thị trường chấp nhận thì quy mô sản xuất sẽ được duy
trì và phát triển mở rộng còn nếu có sự trì trệ trong quá trình tiêu thụ sản phẩm
trong thị trường thì phải chuyển đổi sản xuất bằng việc thu hẹp quy mô hay tạo
sản phẩm thay thế.
* Chất lượng sản phẩm:
Trong nền kinh tế thị trường, chất lượng sản phẩm là một trong những vũ
khí cạnh tranh sắc bén, là một yếu tố góp phần vào việc khẳng định vị trí của
người sản xuất trên thị trường.
Khi mức sống của hầu hết các bộ phận nhân dân ngày càng cao, nhu cầu
của họ ngày càng tăng, thị trường có nhiều sự lựa chọn thì chỉ có những sản

phẩm có chất lượng “đủ tốt” mới gây được sự chú ý của người tiêu dùng. Chất
lượng sản phẩm không những thu hút được nhiều khách hàng, mà còn tạo cho
người sản xuất nâng giá bán một cách hợp lý, tăng lợi nhuận. Đồng thời chất
lượng sản phẩm tạo điều kiện cho việc kéo dài chu kỳ sống của sản phẩm, đẩy
mạnh tốc độ tiêu thụ sản phẩm, góp phần phát triển và mở rộng thị trường, cải
thiện tình hình tài chính của người sản xuất.
Nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng ngày càng phát triển, các sản
phẩm có chất lượng cao, hình thức hấp dẫn luôn được ưa chuộng, nó làm cho
hoạt động tiêu thụ cũng ngày càng phụ thuộc vào yếu tố này.
10


* Giá cả sản phẩm tiêu thụ
Giá cả là biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hoá theo sự thoả thuận giữa
người mua và người bán trong quan hệ cung cầu và yếu tố cạnh tranh. Mỗi một làng
nghề có thể sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau, giá cả của chúng cũng khác
nhau. Mỗi mức giá đưa ra phải căn cứ vào tình hình cung cầu trên thị trường, mức
giá quy định của Nhà nước. Giá cả có ảnh hưởng đến khối lượng sản phẩm bán ra;
sự đánh giá của khách hàng về chất lượng sản phẩm, về vị trí của người sản xuất; nó
quyết định đến việc mua sản phẩm hàng hoá của khách hàng và là phương thức
cạnh tranh của người sản xuất trên thị trường.
* Hành vi người tiêu dùng: Khi thu nhập của người tiêu dùng cao thì nhu
cầu của họ là những sản phẩm có chất lượng cao, đẹp tuy nhiên không phải điều này
lúc nào cũng đúng vì nó còn bị giới hạn bởi đặc tính, thói quen tiêu dùng và đặc tính
của sản phẩm.
* Mẫu mã bao bì
Đây là cảm nhận đầu tiên của khách hàng về sản phẩm hàng hoá. Ngày
nay người ta thường đánh giá chất lượng hàng hoá thông qua bao bì, vì vậy nhà
sản xuất cũng nên chú ý thiết kế sao cho phù hợp với chất lượng và giá cả sản
phẩm khi mang ra tiêu thụ. đối với sản phẩm Đúc Đồng hiện nay rất đa dạng về

mẫu mã, hình thức cũng đẹp hơn nhưng phần lớn vẫn chưa đáp ứng được sự hài
lòng của người tiêu dùng.
* Các hình thức quảng cáo
Trong môi trường cạnh tranh, quảng cáo sản phẩm không thể tách rời hoạt
động sản xuất kinh doanh, là vấn đề có tính chất chiến lược của sản xuất và tiêu
thụ. Quảng cáo sẽ cung cấp thông tin tới người tiêu dùng về sản phẩm và bản
thân người sản xuất. Song phải lưu ý quảng cáo mang tính hai mặt. Sử dụng
quảng cáo phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản: lượng thông tin cao nhất; nội dung
phù hợp; đảm bảo tính pháp lý, tính nghệ thuật và tính trung thực của thông tin
đưa ra, phù hợp với khả năng kinh phí của người sản xuất.
11


Quảng cáo gắn liền với chữ tín, nếu quảng cáo sai sự thật thì sản phẩm
của nhà sản xuất sẽ bị tẩy chay khỏi thị trường.
* Trình độ tổ chức quản lý tiêu thụ
+ Hình thức bán hàng
Người sản xuất có thể áp dụng nhiều hình thức bán hàng thông qua các
kênh phân phối. Có thể có các cách bán hàng:
Bán hàng có người bán: là hình thức cổ điển truyền thống được thực
hiện bởi các nhân viên bán hàng. Người bán và người mua đối diện để tìm
hiểu, thoả thuận về các vấn đề liên quan đến hàng hoá và phương thức bán
hàng.
Bán hàng không có người bán: là phương pháp bán hàng hiện đại trong
đó hàng hoá được bày bán trong tầm tay của người mua hàng với giá cả được
niêm yết. Người mua được tự do lựa chọn hàng hoá sau đó thanh toán thẳng
với người thu tiền.
Bán hàng bằng quảng cáo và bằng sự tư vấn nhằm giúp khách hàng hiểu
biết về sản phẩm và người sản xuất, qua đó khách hàng có thể tìm thấy nhu cầu
này sẽ được thoả mãn bởi các sản phẩm, dịch vụ của người sản xuất.

Bán hàng qua cơ sở trung gian: người sản xuất lựa chọn các nhà bán
buôn, các nhà bán lẻ, các đại lý hoặc môi giới để tiếp tục thực hiện quá trình
chuyển hàng hoá đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
Ngoài ra còn hình thức bán hàng qua thư tín, qua điện thoại, qua internet
hoặc thông qua hội chợ triển lãm, hội thảo, bán hàng trao tay …
+ Mạng lưới tiêu thụ sản phẩm
Trong nền kinh tế thị trường, người bán buôn, bán lẻ, đại lý, người môi
giới … được hình thành một cách khách quan. Để xây dựng được mạng lưới tiêu
thụ hợp lý và sử dụng các loại hình trung gian có hiệu quả nhằm thúc đẩy quá
trình tiêu thụ nhanh, thu được lợi nhuận cao các doanh nghiệp phải căn cứ vào

12


tính chất đặc điểm của sản phẩm, cũng như các điều kiện cụ thể của doanh
nghiệp mà sử dụng các mạng lưới tiêu thụ khác nhau.
+ Các hoạt động dịch vụ khác
Dịch vụ ở đây có thể được hiểu là tất cả các hoạt động hỗ trợ nhằm tạo
mọi điều kiện thuận lợi nhất cho khách hàng như vận chuyển miễn phí, bảo hành
sản phẩm, quà tặng kèm theo …
* Đối thủ cạnh tranh: Đối thủ cạnh tranh là những người có sản phẩm
hàng hoá cùng loại với người sản xuất kinh doanh hay những sản phẩm có thể
thay thế lẫn nhau. Lực lượng này có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp. Số lượng đối thủ cạnh tranh càng nhiều việc tiêu thụ
càng khó khăn và phức tạp. hiện nay trên thị trường mặt hàng thủ công mỹ nghệ
đang bị cạnh tranh gay gắt không chỉ trong nước mà còn cạnh tranh với các
nước trong khu vực.
* Chính sách của Nhà nước trong hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm:
Việc định hướng trong tiêu thụ đặc biệt là trong xuất khẩu sản phẩm là
điều kiện thuận lợi cho tiêu thụ sản phẩm nghề truyền thống trên thị trường

trong nước và quốc tế.

2.1.2. Nội dung nghiên cứu tiêu thụ sản phẩm làng nghề
a. Nghiên cứu thị trường
Trong cơ chế thị trường hiện nay có thể nói rằng, thị trường là điều kiện
để người sản xuất tồn tại và phát triển. Cho nên khi nghiên cứu nhu cầu thị
trường phải được coi là hoạt động có tính chất tiền đề, có tầm quan trọng để
đảm bảo xác định đúng đắn phương hướng phát triển sản xuất kinh doanh. Để
nắm được nhu cầu của thị trường, việc nghiên cứu phải được tiến hành qua ba
bước sau:

13


Bước một: Tổ chức thu thập hợp lý các nguồn thông tin về nhu cầu, thị
hiếu của thị trường đối với loại sản phẩm hàng hoá mà các nhà sản xuất đã, đang
và có thể sản xuất. Các thông tin gồm: địa điểm, sức mua, sức bán, giá cả chấp
nhận, mức độ ổn định của thị trường … nắm được các thông tin nhanh, kịp thời,
chính xác để xác định phương hướng kinh doanh mới phát huy được lợi thế vốn có.
Bước hai: Phân tích sử lý đúng đắn các loại thông tin đã thu thập từ đó
phân ra các loại thị trường. Phân tích lựa chọn những thông tin có ích để tránh
sai lầm khi ra quyết định.
Bước ba: Xác định khả năng đáp ứng của người sản xuất đối với
thị trường.
b. Nghiên cứu giá cả : Giá cả là sự biểu hiện bằng tiền của giá trị. Trong nền
kinh tế của thị trường giá cả ẩn chứa nhiều mối quan hệ, nó liên quan tới sự cạnh
tranh, sự tồn tại và phát triển sản phẩm hàng hoá đó trên thị trường. Nó thể hiện mối
quan hệ tổng cung và tổng cầu về sản phẩm cũng như giữa người mua với người
bán.

P

P1

D

S
B

P0

A
z

C

P2

0

Q1

Q0

Q2

Q

Sơ đồ 2.1 : Mối quan hệ giữa giá cả và tổng cầu của sản phẩm

14


Giả sử: A là điểm cân bằng thị trường
D: Cầu thị trường về sản phẩm của người sản xuất
S: Khả năng cung sản phẩm của người sản xuất
P: Giá cả

Q: Lượng sản phẩm hàng hoá

Mục tiêu của nhà kinh doanh là đưa hai điểm B và C tiến gần tới điểm A.
Giá cả còn phản ánh tình hình biến động của thị trường, chất lượng và uy tín
của sản phẩm. Vì vậy trong quá trình sản xuất kinh doanh thì việc xác định giá cả
hợp lý cho sản phẩm là vô cùng quan trọng, giúp nhà kinh doanh tối đa hoá hiệu quả
kinh tế.
- Giá cả của sản phẩm bao gồm : giá cổng trại, giá bán buôn và giá bán lẻ
- Việc xác định giá cả tiêu thụ sản phẩm phải đảm bảo cho nhà sản xuất
bảo tồn được vốn để phục vụ sản xuất và có lãi. Giá tiêu thụ sản phẩm của nhà
kinh doanh được quyết định bởi tổng chi phí sản xuất và chi phí lưu thông sản
phẩm. Tuỳ vào tính chất hoạt động của nhà kinh doanh, dựa vào thị trường cạnh
tranh hay dựa theo chu kỳ sống của sản phẩm. Thường có một số phương pháp
định giá sau:
+ Định giá dựa vào chi phí bình quân
P = AFC + AVC + Lợi nhuận
Trong đó:
P: Giá bán sản phẩm
AFC: Chi phí cố định bình quân
AVC: Chi phí biến đổi bình quân
Phương pháp này sẽ đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động có lãi.
+ Định giá dựa vào cơ sở phân tích điểm hoà vốn

Phv = FC/Qhv + AVC
Trong đó:

FC: Tổng chi phí cố định
Qhv: Sản lượng hoà vốn
Phv: Giá tại điểm hoà vốn
15


Phương pháp này giúp các nhà sản xuất biết được mức giá cần đặt ra để khi
tiêu thụ hết lượng Qhv sản phẩm thì nhà kinh doanh sẽ hoà vốn.
c. Nghiên cứu khách hàng
Với phương châm “khách hàng là thượng đế ” nên nhà sản xuất phải biết
được sở thích, nhu cầu của “thượng đế” thì mới làm thoả mãn nhu cầu và tăng
cường mối quan hệ chặt chẽ với khách hàng được. Nhà sản xuất cần nắm được các
thông tin như: người tiêu dùng hay mua loại sản phẩm hàng hoá gì, mua ở đâu,số
lượng bao nhiêu,mua khi nào trong năm. Trên cơ sở đó nhà sản xuất có thể định
hướng được chính sách phân phối đúng đắn, nắm bắt được thời cơ để đưa hàng
hoá ra thị trường nhằm đạt hiệu quả tiêu thụ cao nhất.
Ngoài ra nhà sản xuất còn phải nắm được tập tính, thị hiếu của người tiêu
dùng để từ đó có chiến lược tiêu thụ cho phù hợp. Nhìn chung: Người tiêu dùng
thường muốn thuận tiện khi mua hàng, nhanh gọn, mua hàng hoá có chất lượng
cao,hàng hoá mới kèm theo dịch vụ hỗ trợ,với giá phải chăng, phương thức
thuận tiện.
d. Nghiên cứu cạnh tranh
Nghiên cứu cạnh tranh là nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh và đề ra định
hướng, biện pháp giải quyết phù hợp với doanh nghiệp mình. Nhìn chung mọi
doanh nghiệp đều phải đối đầu với các đối thủ cạnh tranh khác nhau. Xét quan
điểm cạnh tranh trên 4 cấp độ: Cạnh tranh mong muốn,cạnh tranh giữa các loại
sản phẩm khác nhau để thỏa mãn một mong muốn,cạnh tranh cùng loại sản

phẩm,cạnh tranh giữa các nhãn hiệu.
- Cạnh tranh mong muốn tức là với cùng một lượng thu nhập người ta có thể
dùng vào các mục đích khác nhau: Mua sắm các trang thiết bị trong gia đình, đi du
lịch...khi dùng mục đích này có thể thôi không dùng mục đích khác, dùng cho mục
đích này nhiều sẽ hạn chế mục đích khác. Cơ cấu chi tiết có thể phản ánh một xu
hướng tiêu dùng, do đó tạo ra cơ hội hay đe dọa hoạt động tiêu thụ.

16


- Cạnh tranh giữa các loại sản phẩm khác nhau để cùng thoả mãn một
mong muốn. Mong muốn về phương tiện đi lại hoặc mong muốn về giống có thể
gây ra sự cạnh tranh.
- Cạnh tranh cùng loại sản phẩm
- Cạnh tranh giữa các nhãn hiệu
Trong 4 loại cạnh tranh trên mức độ gay gắt trống đồng từ 1 đến 4. Khi tôi xét
cạnh tranh nhà sản xuất phải tính tới cả 4 cấp độ để quyết định các phương án cho hoạt
động tiêu thụ của mình, nghĩa là phải xác định và dự đoán trước vấn đề gì sẽ xảy ra
trong thời gian cạnh tranh thì nhà sản xuất phải tìm khoảng thời gian cạnh tranh. Nếu
tiềm lực của nhà sản xuất còn thấp kém, không đủ sức cạnh tranh thì nhà sản xuất phải
tìm khoảng trống thị trường để lé tránh, tức là tìm những sản phẩm mà đối thủ bỏ qua
để sản xuất và tìm thị trường mục tiêu của để tối đa hoá doanh thu cho mình.
e. Nghiên cứu kênh tiêu thụ sản phẩm
Theo quan điểm tổng quát kênh phân phối là một loại hoạt động tập hợp các
nhà sản xuất và cá nhân độc lập và phụ thuộc lẫn nhau tham gia vào quá trình đưa
hàng hoá từ người sản xuất đến người tiêu dùng. Nói cách khác, đây là một nhóm tổ
chức và cá nhân thực hiện các hoạt động làm cho sản phẩm hoặc dịch vụ sẵn sàng cho
người tiêu dùng hoặc người sử dụng công nghệ, để họ có thể mua và sử dụng. Các
kênh phân phối tạo nên dòng chảy hàng hoá từ người sản xuất qua, hoặc không qua
các trung gian tới người mua cuối cùng.

Phân phối góp phần không nhỏ trong quá trình cung cấp cho khách hàng
đúng sản phẩm, đúng thời gian, đúng vị trí trên cơ sở kênh hay luồng hàng.
Các yếu tố cấu thành hệ thống kênh phân phối bao gồm:
- Người cung ứng: Nhà sản xuất, công ty thương mại
- Người trung gian: Đại lý, người bán buôn, người bán lẻ, người môi giới
- Người tiêu dùng cuối cùng: Khách hàng

17