SKKN: Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường THCS
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (819.95 KB, 21 trang )
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
I. PHẦN MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài.
Biển và hải đảo có vị trí hết sức quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh
tế xã hội của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Ngày nay, trong điều kiện
nguồn tài nguyên thiên nhiên trên đất liền đang ngày càng cạn kiệt, không gian
kinh tế truyền thống trở nên chật chội, nhiều quốc gia đang hướng ra biển để
tìm kiếm, khai thác các nguồn tài nguyên, bảo đảm các nhu cầu về nguyên,
nhiên liệu, năng lượng, thực phẩm... Biển và hải đảo ngày càng trở thành nguồn
lực kinh tế to lớn và không gian sinh tồn mới; đồng thời có ý nghĩa quan trọng
về an ninh, quốc phòng.
Việt Nam là quốc gia ven biển, vùng biển nước ta có diện tích khoảng 1
triệu km2 thuộc vùng Biển Đông. Biển Đông là một vùng biển giàu tiềm năng
nên đã thu hút sự quan tâm của các nước trong khu vực, nhiều cuộc tranh chấp
đã xảy ra ở vùng biển này từ sau thế chiến thứ hai vì các lợi ích khác nhau như
ngư trường, khai thác tài nguyên đặc biệt là dầu khí và kiểm soát vị trí chiến
lược nhất là vấn đề chủ quyền của hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Vấn đề chủ quyền Biển Đông luôn là vấn đề thời sự nóng bỏng. Đặc biệt
là khi Trung Quốc cố áp đặt tham vọng chủ quyền của mình ở khu vực này
bằng cách đưa ra yêu sách về ‘‘Đường chín đoạn’’ của Trung Quốc trên Biển
Đông bao gồm toàn bộ quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam thì vấn
đề Biển Đông càng trở nên nóng bỏng và thu hút sự chú ý của các nước trong
khu vực.
Việc bảo vệ chủ quyền trên biển không những bảo vệ quyền lợi kinh tế
mà còn có ý nghĩa quan trọng về an ninh quốc phòng. Bảo vệ chủ quyền toàn
vẹn lãnh thổ là trách nhiệm của tất cả mọi người dân Việt Nam, trong đó quan
trọng nhất là vai trò của thế hệ trẻ tiếp nối cha anh gìn giữ đất nước. Vì thế,
việc giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc phải được song hành
1
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
cùng với việc truyền thụ kiến thức cho các em ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà
trường. Thông qua các tiết học, giáo viên tích hợp nội dung giáo dục tình yêu Tổ
quốc, tình yêu dân tộc cho học sinh nhất là vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo
vì đây là vấn đề mà chúng ta cần có hướng giải quyết nhằm đảm bảo chủ
quyền lãnh thổ và hòa bình ổn định khu vực.
Thực tế hiện nay, những hiểu biết của học sinh về vấn đề chủ quyền biển
đảo còn rất hạn chế, các em chưa nắm rõ về tình hình Biển Đông và các tranh
chấp chủ quyền trên vùng Biển Đông. Vì thế, việc lồng ghép giáo dục ý thức
bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học phần địa lí Việt Nam là phù hợp và
cần thiết. Trước đây, khi dạy học phần địa lí Việt Nam, giáo viên đã lồng ghép
giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền quốc gia nhưng còn nhiều hạn chế, hiệu quả
chưa cao. Vì thế tôi tiến hành nghiên cứu để tìm ra một vài phương pháp lồng
ghép có hiệu quả vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học phần địa lí
Việt Nam, giúp cho học sinh hiểu sâu rộng và có cái nhìn tổng thể về vấn này.
Đồng thời thôi thúc các em có ý thức học tập và rèn luyện để sau này góp sức
xây dựng và bảo vệ quê hương, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Mục tiêu: Dựa trên cơ sở các kiến thức về địa lí Việt Nam, giáo viên lựa
chọn và tích hợp vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo vào bài học. Giúp các em
hiểu được những vấn đề của Biển Đông hiện nay đó là sự tranh chấp về chủ
quyền, về nguồn lợi kinh tế và vai trò chiến lược của hai quần đảo Trường Sa
và Hoàng Sa trong việc gìn giữ an ninh biên giới quốc gia.
Nhiệm vụ: Nghiên cứu này dựa trên cơ sở thực tiễn của quá trình dạy
học. Phân tích kiến thức địa lí Việt Nam ở chương trình địa lí trung học cơ sở ,
giáo viên lựa chọn nội dung tích hợp sao cho phù hợp, đúng vị trí, đúng trọng tâm
và làm nổi bật được vấn đề. Khi nghiên cứu thành công sẽ áp dụng vào thực tế
2
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
giảng dạy nhằm bồi đắp cho học sinh tình yêu Tổ quốc, yêu dân tộc, và biết ơn
những người chiến sỹ đang ngày đêm canh giữ ngoài đảo xa.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Kiến thức môn Địa lí lớp 8,9 ở trường trung học cơ sở về những vấn đề
chủ quyền biển đảo Việt Nam.
Phương pháp tích hợp lồng ghép nội dung giáo dục bảo vệ chủ quyền
biển – đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường THCS.
4. Giới hạn của đề tài.
Nghiên cứu trong quá trình dạy học và giáo dục thông qua chương trình
Địa lí lớp 8,9
Học sinh khối 8,9 trường THCS Dur Kmăn năm học 20152016, 2016
2017, 20172018
5. Phương pháp nghiên cứu.
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu;
Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
b) Nhom ph
́
ương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia;
Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
c) Phương pháp thống kê toán học
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận:
3
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
* Cơ sở thực tiễn:
Việt Nam là một quốc gia ven biển, có bờ biển dài khoảng 3260 km, hàng
nghìn đảo lớn nhỏ, trong đó có hai quần đảo xa bờ là Trường Sa và Hoàng Sa.
Theo Luật biển của Liên Hợp Quốc năm 1982 thì Việt Nam có vùng đặc quyền
kinh tế rộng 200 hải lí, mở rộng về phía đông tính từ đường cơ sở.
Trong một số tài liệu quý về chủ quyền biển đảo Việt Nam còn lưu giữ
cũng đã khẳng định chủ quyền của nước ta trên vùng biển Đông nhất là chủ
quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Bản đồ cổ của Việt
Nam( Nguồn Internet): Tấm
bản đồ này khẳng định hai
quần đảo Hoàng Sa và Trường
Sa thuộc chủ quyền của Việt
Nam.
Hiện nay, Trung Quốc đang có nhiều hành động nhằm xâm chiếm vùng
biển chủ quyền của nước ta. Bảo vệ chủ quyền Biển Đông là trách nhiệm của
toàn Đảng và toàn dân ta, cần tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân
ý thức về chủ quyền biển đảo nhất là các thế hệ học sinh sinh viên. Vì thế
cần lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào trong chương
trình dạy học.
* Căn cứ vào các văn bản chỉ đạo :
Căn cứ quyết định số 373/QĐ TTG (ngày 23/03/2010) của Thủ tướng
chính phủ: Quyết định phê duyệt đề án đẩy mạnh công tác tuyên truyền về
quản lí, bảo vệ và phát triển bền vững biển và hải đảo Việt Nam.
4
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Căn cứ công văn số 45/STTTTBCXB (ngày 13/2/2014 )của Sở thông tin
và truyền thông Đăk Lăk về việc thực hiện công tác tuyên truyền về Trường Sa,
Hoàng Sa
Căn cứ công văn số 152/PGD & ĐT HĐNGLL (ngày 03/03/ 2014) của
PGD&ĐT huyện Krông Ana về việc thực hiện tuyên truyền về Trường Sa,
Hoàng Sa.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
Lồng ghép vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo vào chương trình học cho
học sinh THCS là hết sức cần thiết và là nhiệm vụ của người giáo viên. Trong
những năm gần đây, nội dung sách giáo khoa và chương trình dạy học được biên
soạn theo hình thức mở và có nhiều phần được giảm tải. Đồng thời có những
công văn hướng dẫn về việc tích hợp, lồng nghép giáo dục đạo đức cho học
sinh vào các môn học nên đã có nhiều nội dung được lựa chọn tích hợp trong đó
có vấn đề biển đảo. Việc tích hợp được áp dụng ở nhiều môn học như Ngữ
văn, Lịch sử, Địa lí …
Trước khi thực hiện đề tài này, bản thân tôi cũng như nhiều giáo viên Địa
lí khác nhận thấy có những điểm còn hạn chế như: Học sinh chưa nhận thức
được tầm quan trọng của biển đảo và các vấn đề cần quan tâm hiện nay về chủ
quyền biển đảo một cách chính xác, đầy đủ. Biển có tầm quan trọng rất lớn,
lịch sử đã chứng minh, biểnđảo luôn là vấn đề quan trọng tối mật của mỗi
quốc gia. Vì nó không chỉ tiềm tàng lợi ích kinh tế khổng lồ, mà còn là “hàng
rào” hữu hiệu nhất để bảo vệ đất nước khi có giặc ngoại bang tấn công từ
đường biển. Thời đại nào cũng thế, dân tộc nào cũng vậy, bảo vệ biển đảo luôn
được đặt ra hàng đầu trong chiến lược phát triển xây dựng đất nước phồn thịnh.
Tuy nhiên, vùng biển của chúng ta không một ngày bình yên. Với dã tâm xâm
lược vùng biển của Việt Nam, Trung Quốc đã nhiều lần nổ súng tấn công lên
hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của nước ta. Từ năm 1956, Trung Quốc
ấp ủ ý tưởng thiết lập sự thống trị hoàn toàn của mình ở Biển Đông. Sau trận
5
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Hải chiến Hoàng Sa ( tháng 1 năm 1974 ) Trung Quốc đã chiếm gần hết số đảo
trong quần đảo Hoàng Sa và chiếm đóng một phần của Trường Sa từ sau
ngày14 tháng 3 năm 1988 sau khi bắn chìm 3 tàu, làm chết 74 chiến sĩ của Hải
quân Việt Nam trong trận Hải chiến Trường Sa 1988. Từ năm 2011 đến nay,
Trung Quốc đã đưa ra yêu sách về ”Đường lưỡi bò” trên biển Đông và có nhiều
hành động phá hoại hoạt động triển kinh tế và thăm dò tài nguyên trong vùng
biển Đông của Việt Nam. Nhưng nội dung và chương trình dạy học hiện nay
chưa đáp ứng được yêu cầu trên. Trong sách giáo khoa chỉ cung cấp cho học sinh
thông tin về tự nhiên, kinh tế của vùng biển đảo. Vì thế việc tích hợp lồng ghép
giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển –đảo vào chương trình dạy học địa lí
Việt Nam là hết sức cần thiết .
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp
Thông tin về chủ quyền biển đảo rất nhiều, vì thế cần tìm ra nội dung để
tích hợp, lồng ghép chính xác về thông tin, phù hợp với kiến thức bộ môn. Xác
định đúng vị trí, lựa chọn nội dung và cách thức lồng ghép thích hợp, vừa sức
với học sinh. Qua việc tích hợp giáo dục này nhằm mang đến cho học sinh
những hiểu biết sâu rộng về biển – đảo, có tình yêu sâu sắc đối với biển, có
thái độ trân trọng và biết ơn những chiến sĩ đảo xa đang ngày đêm canh giữ
vùng biển của Tổ quốc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
b.1 Thông tin về chủ quyền biển đảo
Để thực hiện tích hợp lồng ghép giáo dục một cách chính xác, hiệu quả và
thuận lợi, trước hết giáo viên cần nắm được những thông tin cơ bản về chủ
quyền biển đảo, cụ thể:
Về kinh tế: Việt Nam là quốc gia ven biển, có bờ biển dài khoảng 3260
km, hàng nghìn đảo lớn nhỏ, trong đó có hai quần đảo xa bờ, vùng đặc quyền
6
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
kinh tế và thềm lục địa rộng lớn. Biển Việt Nam có nguồn tài nguyên phong phú
và đa dạng với trữ lượng, quy mô thuộc loại khá, cho phép chúng ta phát triển
nhiều lĩnh vực kinh tế biển quan trọng như đánh bắt, nuôi trồng và chế biến
thủy hải sản; cảng biển, vận tải biển, sửa chữa và đóng tàu; khai thác tài
nguyên khoáng sản; du lịch; thông tin liên lạc… Trong nhiều năm qua, các nguồn
lợi từ biển mang lại đã đóng góp to lớn vào quá trình phát triển đất nước.
Về an ninh quốc phòng: Các tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giữa
các quốc gia trong khu vực diễn ra từ sau thế chiến 2.
Tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông gồm các tranh chấp về đảo và
vùng biển. Quần đảo Trường Sa và quần đảo Hoàng Sa là hai quần đảo trên các
rạn san hô ở Biển Đông, trong đó quần đảo Hoàng Sa đang là nơi tranh chấp
chủ quyền giữa Việt Nam, Trung Quốc và Đài Loan. Quần đảo Trường Sa là
nơi tranh chấp chủ quyền của 6 quốc gia và lãnh thổ: Trung Quốc, Đài
Loan, Việt Nam, Philippines , Malaysia và Brunei.
Tháng 4 năm 1956, Việt Nam Cộng hòa kế thừa chính quyền Bảo Đại
quản lý quần đảo Hoàng Sa. Riêng hai đảo lớn nhất là Phú Lâm và Linh Côn đã
bị Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa (CHNDTH) bí mật chiếm trước khi quân đội
Việt Nam Cộng hòa ra đóng quân. Việt Nam Cộng hòa đã đảm nhiệm việc quản
lý hai quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa theo đúng trách nhiệm
mà Hiệp định Genever năm 1954 quy định. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chiếm
quần đảo Hoàng Sa từ Việt Nam Cộng hòa từ ngày 19 tháng 1 năm 1974 khi
quân đội của họ tấn công quân đồn trú Việt Nam Cộng hòa và chiếm các đảo
phía tây trong trận Hải chiến Hoàng Sa năm 1974. Năm 1988, Trung Quốc đã
chiếm bãi đá ngầm. Năm 1995, Trung Quốc chiếm đá ngầm Vành Khăn đang do
Philippines kiểm soát.
Năm 2011, căng thẳng dâng lên khi các tranh chấp giữa Trung Quốc với
Việt Nam và Philippines nổ ra. Ngày 26 tháng 5 năm 2011, 3 tàu hải giám
của Trung Quốc xâm nhập lãnh hải của Việt Nam, phá hoại thiết bị và cản trở
7
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
tàu khảo sát địa chấn Bình Minh 02 của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt
Nam đang hoạt động tại vùng biển miền Trung chỉ cách mũi Đại Lãnh của
tỉnh Phú Yên 120 hải lý. Tiếp đó là sự kiện một tàu thăm dò dầu khí khác
của Việt Nam thuê vừa bị tàu Trung Quốc phá hoại thiết bị vào ngày 9 tháng
6. Bộ Ngoại giao Việt Nam nói Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng quyền chủ
quyền của Việt Nam, yêu cầu nước này "chấm dứt ngay, không tái diễn" những
hành động đó, đồng thời đòi bồi thường thiệt hại. Hành động của Trung Quốc
vi phạm Công ước luật biển năm 1982 của Liên Hiệp Quốc, trái với tinh thần
và lời văn của tuyền bố năm 2002 giữa ASEAN và Trung Quốc về ứng xử của
các bên trên Biển Đông, cũng như "nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai
nước".
Ngày 1 tháng 5 năm 2014, Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt giàn khoan Hải
dương 981 vào khu vực biển Đông gần quần đảo Hoàng Sa( Trong vùng đặc
quyền kinh tế của nước ta). Hành động này của Trung Quốc đã gặp phải sự
phản đối từ phía Nhà nước và nhân dân Việt Nam cũng như công luận quốc tế.
Ngày 15 tháng 7 năm 2014 Trung Quốc buộc phải di dời dàn khoan 981 ra khỏi
vùng biển Việt Nam.
Ngày 12 tháng 7 năm 2016, Tòa trọng tài quốc tế về Biển Đông họp tại
La Hay đã ban hành phán quyết bác bỏ yêu sách “Đường lưỡi bò ” của Trung
Quốc trên Biển Đông. Tuy nhiên, phía Trung Quốc không thừa nhận phán quyết
này và tiếp tục có những hành động nhằm bành chướng vùng Biển Đông.
b.2: Vị trí và cách thức lồng ghép kiến thức
b.2.1) Địa chỉ lồng ghép:
Khối
8
Bài
Vị trí tích hợp, lồng ghép.
Bài 22: Việt Nam – Phần 1: Việt Nam trên bản đồ thế giới:
Đất nước, con Muốn khẳng định lãnh thổ Việt Nam là toàn
người.
vẹn gồm phần đất, phần biển đảo và vùng
8
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
trời
Bài 23: Vị trí, giới Phần 1b: Phần biển
hạn, hình dạng lãnh
thổ Việt Nam.
Bài 24: Vùng biển Phần 1.a: Diện tích và giới hạn
9
Việt Nam
Phần 2a: Tài nguyên biển:
Bài 38: Phát triển
Phần 1: Vùng biển nước ta
tổng hợp kinh tế và
bảo vệ tài nguyên,
môi trường biển –
đảo.
b.2.2) Cách thức lồng ghép
* Lồng ghép vào trong bài học khi dạy trên lớp
Ví dụ:
Bài 22: “ Việt Nam – đất nước con người”. (Địa lí 8)
Khi dạy bài này, giáo viên cho học sinh quan sát bản đồ các nước châu Á
hoặc bản đồ các nước Đông Nam Á, xác định vị trí của Việt Nam trên bản đồ và
chỉ rõ phần đất liền và phần biển của nước ta, hai quần đảo xa nhất là Hoàng
Sa và Trường Sa. Sau đó giáo viên khẳng định Việt Nam là nước độc lập, có
chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ bao gồm đất liền, các đảo, vùng
biển và vùng trời.
Giáo viên đặt câu hỏi: Em đã biết những gì về tình hình an ninh quốc
phòng ở Hoàng Sa và Trường Sa ?
Qua những hiểu biết của học sinh về hai quần đảo này, bằng phương
pháp thuyết giảng, giáo viên cho học sinh hiểu rõ hơn về tình hình biển Đông:
9
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Hiện nay đang có sự tranh chấp giữa 6 quốc gia có chung vùng biển Đông này vì
nhiều mục đích khác nhau. Gay gắt nhất là sự tranh chấp chủ quyền trên hai
quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa giữa Trung Quốc và Việt Nam. Trung Quốc
lộ rõ tham vọng của mình về biển Đông bằng yêu sách “ Đường lưỡi bò ” trong
đó bao gồm cả hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Giáo viên kết luận: Từ xưa đến nay ,trong bản đồ Việt Nam cũng như
trong lịch sử nước nhà, hai quần đảo Hoàng sa và Trường sa thuộc chủ quyền
Việt Nam .Vậy mà nay ,Trung Quốc coi hai quần đảo này và hầu hết diện tích
biển trong khu vực này là của mình. Việc làm đó của Trung Quốc là không có
căn và cứ đi ngược với lịch sử. Chúng ta phải khẳng định rằng trong lịch sử
nước nhà từ xưa đến nay và mãi mãi về sau hai quần đảo Hoàng Sa ,Trường Sa
là thuộc chủ quyền Việt Nam .
Trong các tư liệu cổ và các bản đồ cổ của Việt Nam và Trung Quốc đều
khẳng định Hoàng Sa và Trường Sa là của Việt Nam.
Giáo viên đặt câu hỏi: Với tư cách là người chủ tương lai của đất nước
,với tình yêu biển ,em sẽ làm gì cho biển đảo quê hương
Học sinh sẽ bộc lộ suy nghĩ của mình?(Trân trọng, giữ gìn môi trường ,chủ
quyền biển đảo ,học tập tốt để xây dựng các huyện đảo của ta ngày càng phát
triển hơn ....), giáo viên nhấn mạnh thêm: Bảo vệ chủ quyền quốc gia là trách
nhiệm của tất cả mọi người dân Việt Nam.
Bài 24 – Vùng biển Việt Nam.( Địa lí 8)
Mục 1a: Diện tích và giới hạn
Trong phần này, một lần nữa lại nhắc đến giới hạn của vùng biển nước ta,
để tránh sự nhàm chán khi ở các bài trước đã nhắc đến chủ quyền biển đảo,
giáo viên dùng máy chiếu cho các em được ngắm nhìn biển qua các hình ảnh và
video, đặc biệt là hình ảnh về Trường Sa và Hoàng Sa, hình ảnh những chiến sĩ
đang ngày đêm canh giữ ngoài đảo xa. Từ đó sẽ hình thành tình yêu đối với biển
10
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
trong lòng học sinh, sự biết ơn các chiến sĩ đảo xa, thôi thúc các em hăng say
học tập để xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.
Mục 2a: Tài nguyên biển:
Giáo viên cho học sinh thấy được sự giàu có của vùng biển bằng hình ảnh
và video.
Câu hỏi: Vì sao Trung Quốc lại có tham vọng xâm chiếm vùng biển nước
ta ?
Học sinh quan sát tranh ảnh và trả lời: Vì vùng biển nước ta có vị trí chiến
lược hết sức quan trọng trong phát triển kinh tế: giàu tài nguyên sinh vật, dầu
khí và các khoáng sản khác, …
Câu hỏi: Để ngăn chặn âm mưu xâm lược của Trung Quốc, Đảngnhà
nước và nhân dân ta phải làm gì?
Bài 38: Phát triển tổng hợp kinh tế và bảo vệ tài nguyên, môi trường biển
đảo. Trong phần I: Biển và đảo Việt Nam
Sau khi học xong phần này, học sinh đã nắm được về giới hạn của vùng
biển nước ta, các đảo và quần đảo nằm trong vùng biển nước ta.
11
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Giáo viên lồng ghép vấn đề chủ quyền biển đảo như sau: Vùng biển của
nước ta rộng 200 hải lí mở rộng về phía đông, sự phân chia lãnh hải dựa trên
Luật Biển của Liên Hợp Quốc năm 1992. Tuy nhiên hiện nay các nước trong
khu vực biển Đông dang có sự tranh chấp về chủ quyền và nguồn lợi kinh tế,
đặc biệt là cuộc tranh chấp giữa Trung Quốc và Việt Nam. Hành động này của
Trung Quốc đã vi phạm luật biển quốc tế.
Câu hỏi: Em hãy kể những tấm gương chiến sĩ đã anh dũng bảo vệ chủ
quyền vùng biển nước ta trong những năm qua ?
Giáo viên có thể cho học sinh về nhà sưu tầm hình ảnh, bài viết.
Giáo viên cho học sinh xem hình ảnh
12
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Hải chiến Trường Sa ( 14/ 3/ 1988) 74 chiến sĩ đã hy sinh
* Các hoạt động ngoài giờ học: Việc tích hợp lồng ghép giáo dục ý thức
bảo vệ chủ quyền biển đảo trong dạy học Địa lí không chỉ diễn ở các tiết học
trên lớp mà còn thông qua các hoạt động ngoại khóa, các hoạt động học tập ở
nhà của học sinh như chuẩn bị bài mới, làm bài tập, sưu tầm tranh ảnh, tư liệu
từ nguồn Internet…sẽ góp phần đạt hiệu quả giáo dục cao hơn.
Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu: Bên cạnh việc lồng ghép các thông tin vào
trong các bài học khi dạy trên lớp, tôi còn yêu cầu học sinh sưu tầm các tư liệu,
ảnh nói về vùng biển nước ta và các vấn đề nóng bỏng của biển Đông hiện nay
với chủ đề : “ Tình yêu biển đảo ”. Cụ thể như sau:
+ Ở lớp 8, sau khi học xong bài 24, tôi yêu cầu học sinh hãy sưu tầm
những hình ảnh đẹp về vùng biển đảo của nước ta. Những thông tin, những bài
viết nói về các cuộc tranh chấp chủ quyền trên biển Đông và hai quần đảo
Hoàng Sa, Trường Sa.
+ Ở lớp 9, yêu cầu học sinh :
Sưu tầm hình ảnh và thông tin về các bãi biển đẹp, các đảo có phong
cảnh đẹp, các khu du lịch biển đảo nổi tiếng ở nước ta, hoạt động khai thác dầu
khí và các hoạt động kinh tế khác của nước ta trên vùng biển Đông. Cảm nhận
của em về vùng biển nước ta. Tình hình tranh chấp trên biển Đông và hai quần
đảo Hoàng Sa, Trường Sa trong những năm qua và giải pháp của các bên liên
13
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
quan. Suy nghĩ của em về vấn đề này như thế nào? Em đã, đang và sẽ làm gì để
hưởng ứng lời kêu gọi “Vì Trường Sa thân yêu “ ?
Học sinh có thể tìm ở các trang báo, cắt và đóng thành tập hoặc sưu tầm
trên báo điện tử và làm thành một bài viết. Giáo viên thu bài và chấm điểm,
khuyến khích các em bằng cách cộng điểm thưởng vào điểm miệng cho những
em có kết quả sưu tầm tốt. Làm như vậy sẽ khích lệ tinh thần tự giác học tập
của học sinh.
Tổ chức chuyên đề “ Biển – đảo thiêng liêng ”: Vì thời gian cho phép
lồng ghép chủ đề này vào bài học không nhiều, vì thế thông tin đưa vào bài học
còn quá ít, lại không có thời gian để học sinh nói lên suy nghĩ của mình về vấn
đề này. Vì thế tôi đã tổ chức chuyên đề để giới thiệu một cách đầy đủ hơn
những thông tin, hình ảnh về biển đảo cho học sinh toàn trường. Như vậy là chỉ
cần khoảng 2 giờ đồng hồ, tôi có thể cung cấp cho toàn bộ học sinh trong
trường những vấn đề về biển đảo nước ta. Hoạt động này sẽ giúp cho tôi dạy
các bài về biểnđảo nước ta được thuận tiện hơn.
Tổ chức thi viết, vẽ tranh với chủ đề “Hoàng Sa – Trường Sa trong trái
tim em” : Đây là dịp để học sinh nói lên tâm tư tình cảm của mình đối với biển –
đảo, thể hiện tình yêu quê hương đất nước, sự trân trọng và biết ơn những
người chiến sỹ đã hy sinh và cả những chiến sỹ đang ngày đêm canh giữ biên
cương nơi đầu song ngọn gió.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp trên phải được thực hiện đồng thời với nhau mới đạt kết
quả tốt. Việc đưa thông tin về chủ quyền biển – đảo vào trong các tiết học ở
trên lớp khi học các bài có liên quan đến vùng biển đảo sẽ giúp học sinh hiểu và
có nhận thức đúng đắn về vấn đề này.
Khi các em sưu tầm tư liệu, hình ảnh để viết bài sẽ bổ sung và làm phong
phú thêm kiến thức về biển đảo của các em, củng cố tình yêu Tổ quốc, yêu dân
14
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
tộc của các em, thúc đẩy các em vươn lên trong học tập để sau này cống hiến
được nhiều hơn cho Đất nước.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu,
phạm vi và hiệu quả ứng dụng,
d.1) Kết quả khảo nghiệm:
Nội dung
Số lượng tham gia Tỉ lệ đạt
* Kết quả câu hỏi kiểm Khối 8: 112HS
Điểm trên 5: 75%
tra
Điểm trên 5: 82%
Khối 9: 86 HS
* Kết quả hoạt động sưu Khối 8:108 HS
96,4 %
tầm tranh ảnh, tư liệu
97,6 %
Khối 9: 84 HS
* Kết quả thông qua hoạt 441/441 học sinh 100 %
động chuyên đề
toàn trường
* Kết quả thông qua bài 441/441 học sinh 100 %, bài viết tốt đạt 56 %
thi viết về biển đảo
toàn trường
* Kết quả thông qua cuộc 441/441 học sinh 100 %, bài vẽ tốt đạt 47 %
thi vẽ tranh về biển đảo
toàn trường
* Kết quả thông qua điều Khối 8: 112HS
100 %, Câu trả lời tốt đạt 86
tra
%
Khối 9: 86 HS
PHIẾU ĐIỀU TRA
Câu hỏi
Câu trả lời phổ biến nhất
Đánh giá của em về vùng biển của Vùng biển nước ta thật giàu và đẹp
nước ta?
15
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Vai trò của biển đối với phát triển Phát triển ngành thủy sản
kinh tế nước ta?
Phát triển du lịch, giao thông đường
biển
Khai thác dầu khí và các khoáng sản
khác
Hiện nay vùng biển nước ta đang bị Trung Quốc
nước nào tranh chấp?
Trường Sa và Hoàng Sa thuộc chủ Việt Nam
quyền của quốc gia nào ?
Việc Trung Quốc đưa ra yêu sách về Sai, vi pham Luật biển năm 1982 của
đường lưới bò của Trung Quốc trên Liên Hợp Quốc
Biển Đông là đúng hay sai
Nhà nước ta đã giải quyết vấn đề Giải quyết bằng biện pháp hòa bình,
Tranh chấp chủ quyền biển Đông hữu nghị, đấu tranh bằng đàm phán, đối
bằng biện pháp nào?
thoại và tranh thủ sự ủng hộ của quốc
tế.
d.2) Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu :
Lồng ghép vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo vào môn Địa lí đã thu
được nhiều thành công. Thành công của đề tài không phải chỉ dừng lại ở các
con số trên, mà hơn hết là những hiểu biết của học sinh về tình hình biển đảo, ý
nghĩa của việc bảo vệ chủ quyền biển đảo từ đó hình thành niềm tin, nghị lực
trong học tập và trong cuộc sống.
Lồng ghép vấn đề bảo vệ chủ quyền biển đảo vào môn Địa lí đã tạo
thêm nhiều hứng thú học tập cho học sinh.
Bảo vệ chủ quyền không phải là tranh giành, mà là khẳng định quyền làm
chủ của mình, khẳng định được chủ quyền chính đáng và giữ vững chủ quyền,
16
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
đồng thời phải biết đánh giá, khai thác các tiềm lực kinh tế của vùng biển đảo.
Vì thế khi áp dụng đề tài này vào thực tiễn dạy học sẽ giúp học sinh hiểu hơn
về về vai trò của bản thân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Lồng ghép vấn đề chủ quyền biển đảo vào trong dạy học Địa lí Việt
Nam đã được tôi thực hiện trong năm học 20152016, 20162017 và 20172018
đã thu được kết quả khá tốt. Nhen nhóm được tình yêu biển đảo trong lòng
những học sinh miền núi chưa một lần nhìn thấy biển. Thổi bùng ngọn lửa tình
yêu Tổ quốc, lòng say mê học tập của các em nhất là đối với bộ môn Địa lí.
Qua nghiên cứu tôi nhận thấy, lồng ghép vấn đề chủ quyền biển đảo vào
các môn học ở trường phổ thông là nhằm giúp cho học sinh hiểu và có nhận
thức đúng đắn, sâu sắc về vấn đề này và hơn thế nữa đó là vấn đề chủ quyền
và toàn vẹn lãnh thổ, vấn đề bảo vệ hòa bình an ninh đất nước. Đồng thời giáo
dục cho học sinh tình yêu nước, tình yêu dân tộc, lòng tự hào và khát khao được
cống hiến hết mình cho Tổ quốc thân yêu.
Khẳng định chủ quyền biển đảo nhất là chủ quyền trên hai quần đảo
Trường Sa và Hoàng Sa là trách nhiệm của toàn thể nhân dân Việt Nam. Trường
Sa, Hoàng Sa là của chúng ta, của nhân dân Việt Nam, chúng ta cần khẳng định
rõ điều này. Vì thế, bằng nhiều biện pháp khác nhau, Nhà nước ta đã tuyên
truyền sâu rộng đến toàn thể nhân dân nội dung này, và kêu gọi mọi người dân
hãy đoàn kết để tập hợp sức mạnh, chống lại âm mưu xâm chiếm chủ quyền
biển đảo của các nước, đặc biệt là Trung Quốc. trong bối cảnh đất nước như
vậy, trách nhiệm của người giáo viên là phải tuyên truyền đến học sinh, giúp
các em hiểu rõ vấn đề này. Trong đó, môn Địa lí là môn học rất phù hợp và có
nhiều thuận lợi khi thực hiện lồng ghép nội dung này.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
17
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Tích hợp, lồng ghép vấn đề chủ quyền biển đảo vào dạy học địa lí Việt
Nam ở trường THCS không phải là một vấn đề mới nhưng là một vấn đề khó.
Đòi hỏi giáo viên cần phải nghiên cứu và thực nghiệm để có kết quả ngày càng
tốt hơn.
Để có thể lồng ghép thành công thì đòi hỏi người giáo viên phải có sự hiểu
biết sâu rộng về vấn đề và đánh già vấn đề thật khách quan, nắm bắt tâm lí của
học sinh trước trong và sau khi lồng ghép vấn đề biển đảo vào dạy học.
Việc lựa chọn nội dung và cách thức tích hợp cũng rất quan trọng, góp
phần tạo nên sự thành công khi đi vào thực hiện. Đảm bảo nội dung không quá
nhiều khiến học sinh cảm thấy nặng nề. Trong chương trình học địa lí ở trường
THCS có nhiều bài có thể tích hợp vấn đề biển đảo, vì thế cần có kế hoạch
lồng ghép cho toàn bộ chương trình, tránh trùng lăp và nhàm chán. Khi thực hiện
đề tài nghiên cứu này, tôi mong rằng có thể tìm ra cách thức, phương pháp tích
hợp vấn đề giáo dục chủ quyền biển đảo vào dạy học phần Địa lí Việt Nam ở
trường THCS .
Đây chỉ là những kinh nghiệm nho nhỏ của bản thân tôi, chắc chắn còn
nhiều thiếu sót. Rất mong các bạn đồng nghiệp đọc đề tài này góp ý cho tôi,
đồng thời mong các đồng nghiệp tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện đề tài này.
2. Kiến nghị:
Đối với giáo viên dạy môn Địa lí: Tiếp tục nghiên cứu đề tài này để áp
dụng đạt hiệu quả cao hơn khi giảng dạy
Đối với nhà trường: Tổ chức các hoạt động ngoại khóa với chủ đề “
Hoàng Sa, Trường Sa thân yêu”.
Đối với Phòng giáo dục: Cần tổ chức tập huấn về biển đảo cho giáo
viên.
Người thực hiện
18
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
Trần Thị Thơm
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN CẤP TRƯỜNG
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SKKN CẤP HUYỆN
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
19
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
TÊN TÀI LIỆU
1
Thiên nhiên Việt Nam ( Lê Bá Thảo) – NXB Giáo dục
2
Địa lí kinh tế Việt Nam – NXB Giáo dục
3
Công cụ tìm kiếm Google.Com.vn
Một số trang web : YouTubi.com
Wikipedia (Bách khoa toàn thư mở)
4
Các phương tiện truyền thông khác
20
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
Lồng ghép giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo vào dạy học Địa lí Việt Nam ở trường
THCS
MỤC LỤC
Nội dung
Trang
I. Phần mở đầu:
1
1. Lý do chọn đề tài
1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
2
3. Đối tượng nghiên cứu
2
4. Giới hạn của đề tài
3
5. Phương pháp nghiên cứu.
3
II. Phần nội dung
3
1. Cơ sở lý luận
3
2.Thực trạng
4
3. Nội dung và hình thức của giải pháp.
6
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
6
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
6
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
14
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên
cứu
14
III. Phần kết luận, kiến nghị
16
1. Kết luận:
16
2.Kiến nghị:
17
Tài liệu tham khảo
19
Mục lục
20
21
Người viết: Trần Thị Thơm
Năm học 2017 2018
