Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
MỤC LỤC
MỤC
NỘI DUNG
TRANG
I
Phần mở đầu
2
1
Lý do chọn đề tài
2
2
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
3
3
Đối tượng nghiên cứu
4
4
Phạm vi nghiên cứu
4
5
Phương pháp nghiên cứu
4
II
Phần nội dung
4
1
Cơ sở lý luận
4
2
Thực trạng
5
3
Các giải pháp, biện pháp
8
4
Kết quả thu đươc từ khảo nghiệm, giá trị khoa
học của vấn đề nghiên cứu
13
III
Kết luận và kiến nghị
13
1
Kết luận
13
2
Kiến nghị
14
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
1
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
GIỜ KỂ CHUYỆN
I. Phần mở đầu
I .1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục là quốc sách hàng đầu, do vậy Đảng và nhà nước rất quan tâm
đến sự nghiệp giáo dục. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho tương lai. Chính
vì vậy mà sự nghiệp giáo dục cũng phải đổi mới, để tạo ra những con
người mới, những chủ nhân mới cho tương lai của đất nước, hội tụ đầy đủ
các yếu tố như: năng lực, trí tuệ, thể chất,... Cô giáo là người quyết định
chất lượng giáo dục. Để thực hiện được điều này tôi luôn học hỏi, trau dồi
kiến thức, năng lực chuyên môn trong công tác chăm sóc và giáo dục các
cháu.
Giáo dục mầm non là giai đoạn đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc
dân, là bộ phận quan trọng trong sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ thành những
con người có ích, thành những con người mới. Làm tốt việc chăm sóc giáo
dục thế hệ trẻ ngay từ thời thơ ấu nhằm tạo ra cơ sở quan trọng của con
người Việt Nam mới, người lao động làm chủ tập thể, phát triển toàn diện
nhân cách. Giáo dục mầm non đã góp phần thực hiện mục tiêu trên. Ngày
nay chúng ta không chỉ đào tạo con người có tri thức khoa học có tình yêu
thiên nhiên, yêu tổ quốc, yêu lao động mà còn tạo nên những con người biết
yêu nghệ thuật, yêu cái đẹp, giàu ước mơ và sáng tạo. Những phẩm chất ấy
con người phải được hình thành từ lứa tuổi mầm non, lứa tuổi hứa hẹn bao
nhiêu điều tốt đẹp cho tương lai.
Hiện nay bậc học mầm non đã, đang tiến hành đổi mới chương trình
giáo dục trẻ mầm non trong đó đặc biệt coi trọng việc tổ chức các hoạt
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
2
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
động phù hợp sự phát triển của từng cá nhân trẻ, khuyển khích trẻ hoạt
động một cách chủ động tích cực, hồn nhiên, vui tươi, đồng thời tạo điều
kiện cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ
chức các hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ một cách linh hoạt, thực hiện
phương châm "Học mà chơi Chơi mà học" đáp ứng mục tiêu phát triển của
trẻ một cách toàn diện về mọi mặt.
Trong quá trình phát triển toàn diện về mọi mặt thì
văn học là môn rất quan trọng không thể thiếu đối với trẻ Mầm non, nó giúp
trẻ hình thành nhân cách con người và mang lại những hiểu biết về cuộc
sống xung quanh qua những câu chuyện thần thoại, chuyện cổ tích…Đặc
biệt hấp dẫn trẻ, nhằm nuôi dương tâm hồn trẻ như: tình yêu quê hương
đất nước, yêu cuộc sống thiên nhiên, cảm nhận được cái thiện, cái ác, cái
hay, cái đẹp. Giúp trẻ phát triển năng lực tư duy, óc tưởng tượng, sáng tạo
là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
mạch lạc, diễn đạt lưu loát, biết sử dụng từ đúng lúc đúng chỗ.
Văn học là một trong những phương tiện giáo dục hiệu quả nhất, để
tạo cơ sở hình thành nhân cách con người mới. Chính vì vậy việc đưa văn
học vào chương trình giáo dục mầm non là rất cần thiết giúp trẻ phát triển
hoàn thiện về mọi mặt.
Trẻ thích tự mình kể lại các câu chuyện mà trẻ được nghe cô giáo kể.
Đặc biệt trẻ thích thể hiện mình thông qua trò chơi đóng kịch cùng cô và các
bạn.
Thông qua nội dung giáo dục của một số câu chuyện trẻ biết sống
hướng thiện giàu lòng vị tha, yêu quý và kính trọng ông bà, cha mẹ, anh chị
và quan tâm đến những người xung quanh.
Từ những vấn đề trên, tôi không khỏi băn khoăn và tự hỏi phải làm thế
nào để nâng cao chất lượng giờ kể chuyện cho trẻ, để trẻ thật sự hứng thú
vào giờ kể chuyện. Sau bao nhiêu suy nghĩ, ấp ủ, tôi đã tìm đủ mọi hình
3
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
thức và phương pháp, biện pháp để nâng cao chất lượng giờ kể chuyện. Đó
cũng là lý do tôi chọn đề tài này.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi
gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc.
Như chúng ta đã biết trẻ mầm non chưa biết cầm sách và tự đọc
chuyện. Để cảm nhận được câu chuyện trẻ phải nhờ vào người lớn. Vì vậy
cô giáo là người trung gian là chiếc cầu nối để giúp trẻ. Do đó lời đọc, kể
câu chuyện là phương pháp quan trọng nhất khi cho trẻ nghe câu chuyện.
Lời kể càng hay càng hấp dẫn bao nhiêu thì giúp trẻ cảm thụ được nội dung
câu chuyện bấy nhiêu, là tiền đề cho trẻ bắt chước ngữ điệu, giọng điệu và
lột tả được tính cách của nhân vật. Đó là thước đo để đánh giá chất lượng
giờ kể chuyện.
Trong chương trình giáo dục mầm non đã có nội dung “Dạy trẻ mẫu
giáo lam quen v
̀
ơi văn hoc”. Ban thân tôi đã ý th
́
̣
̉
ức được việc dạy trẻ lam
̀
quen vơi văn hoc và đã có nh
́
̣
ững phương pháp, biện pháp dạy ... Tuy nhiên
các phương pháp, biện pháp dạy trẻ còn đơn điệu, việc tiếp thu của trẻ còn
hạn chế hiệu quả chưa cao. Chính vì vậy tôi chọn và nghiên cứu đề tài
"Một số biện pháp nâng cao chất lượng giơ kê chuyên".
̀ ̉
̣
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp chồi 3 – Trường mầm non Krông Ana
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trường mầm non Kông Ana – Huyện Krông Ana – Đăk Lăk
I.5. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giơ ̀
kê chuyên”
̉
̣
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
4
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Phương pháp đọc sách, phân tích, thu thập những tài liệu có liên quan
đến việc dạy trẻ kê chuyên đ
̉
̣ ể xây dựng kinh nghiệm cho đề tài.
Phương pháp thực nghiệm; áp dụng một số biện pháp dạy trẻ kể lại
chuyện.
Phương pháp dùng tình cảm động viên, khích lệ.
II. Phần nội dung
II. 1. Cơ sở ly luân
́ ̣
Văn hoc la môt lo
̣ ̀ ̣ ại hình nghệ thuật đến với trẻ rất sớm và cũng được
trẻ yêu thích. Nó không chỉ giúp trẻ cảm nhận được nghệ thuật mà qua đó
giúp trẻ phat triên ngôn ng
́
̉
ư, nhân th
̃
̣
ưc, năng l
́
ực cam xuc, t
̉
́ ưởng tượng, tinh
́
sang tao, s
́
̣ ự tâp trung chu y, kha năng diên ta h
̣
́ ́
̉
̃ ̉ ứng thu cua tre. Khac v
́ ̉
̉
́ ơi cac
́ ́
môn hoc khac văn hoc hoan toan xac đinh ro nh
̣
́
̣
̀
̀ ́ ̣
̃ ững hinh anh va ngôn ng
̀ ̉
̀
ữ cụ
thê, cung v
̉
̀
ơi th
́ ơi gian đa thu hut, lam thoa man nhu câu, mong mu
̀
̃
́ ̀
̉
̃
̀
ốn, tinh
̀
cam cua tre .
̉
̉
̉
Văn hoc la ph
̣ ̀ ương tiên giup tre nhân th
̣
́ ̉
̣
ức thê gi
́ ới xung quanh, phat triên
́
̉
lơi nói, quan h
̀
ệ giao tiếp, trao đổi tình cảm ....đối với tre. Văn h
̉
ọc là một
thế giới kỳ diệu đầy màu sắc, đầy cảm xúc. Trẻ mâm non dê xuc cam, v
̀
̃ ́ ̉
ốn
ngây thơ, trong sang nên tiêp xuc v
́
́ ́ ơi văn h
́
ọc la môt nhu câu không thê thiêu
̀ ̣
̀
̉
́
đôi v
́ ơi tre.
́ ̉
Mục tiêu của công tác chăm sóc giáo dục mầm non phát triển và hình
thành nhân cách cho trẻ, việc day tre tiêp cân v
̣
̉ ́ ̣ ơi tac phâm văn hoc cho tr
́ ́
̉
̣
ẻ
trong giao tiếp sẽ giúp cho trẻ dễ dàng tiếp cận vơi các môn h
́
ọc khác như:
môn làm quen toán, môn hoạt động tạo hình, làm quen chữ cái , môn âm
nhạc ...đặc biệt cho trẻ làm quen với văn học là cho trẻ cơ hội được thể
hiện mình, tự tin, mạnh dạn và trẻ phát triển vốn từ, trẻ nói đúng ngữ pháp.
II. 2. Thực trạng
a. Thuận lợi – khó khăn
* Thuận lợi
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
5
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Bản thân là giáo viên có trình độ chuyên môn trên chuẩn, nhiệt tình
yêu nghề mến trẻ; có khả năng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn;
hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu, nhà trường đã thường
xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và các đợt chuyên đề văn học, hội thi
đồ dùng, đồ chơi cho chị em đồng nghiệp học tập và rút kinh nghiệm.
Lớp có tương đối đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ
chơi phục vụ cho các môn học.
Được sự tín nhiệm, tin tưởng của phụ huynh học sinh.
* Khó khăn
Một số trẻ phát âm còn ngọng chưa rõ tiếng. Khả năng chú ý của trẻ
còn hạn chế, không đồng đều;
Một số trẻ chưa mạnh dạn còn nhút nhát trong khi kể chuyện;
100% trẻ của lớp chồi 3 lần đầu tiên đi học chưa có nề nếp học tập
cũng như kinh nghiệm sống còn nghèo nàn, nên gặp rất nhiều khó khăn
trong việc tổ chức các hoạt động kể chuyện sáng tạo.
Khi tổ chức hoạt động nhiều lúc cô chưa phát huy hết tính sáng tạo
của trẻ.
Phòng học còn chật chội, chưa đúng quy cách
Khi dạy trẻ kể chuyện sáng tạo giáo viên còn lúng túng khi sử dụng
đồ dùng, chưa biết vận dụng tích hợp các môn học khác và khả năng thể
hiện diễn cảm còn hạn chế.
b.Thành công hạn chế
* Thành công
Trong quá trình áp dụng đề tài này tôi thấy trẻ yêu thích môn văn học
đặc biệt là loại tiết kể chuyện, trẻ hứng thú, tự tin, mạnh dạn trước đám
đông và hăng say kể chuyện, biết thế hiện diễn cảm và kể chuyện sáng tạo
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
6
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Giáo viên nắm chắc phương pháp của môn kể chuyện, hiểu đặc
điểm tâm sinh lý của trẻ.
* Hạn chế
Tuy nhiên bên cạnh những thành công vẫn còn có những hạn chế nhất
định như; một số trẻ còn gượng gạo chưa thật sự mạnh dạn, trong quá trình
kể chuyện thế hiện diễn cảm và ngũ điệu giọng chưa phù hợp.
Một số trẻ chưa mạnh dạn còn nhút nhát, thiếu tự tin, nhận thức hạn
chế… dẫn đến tinh trang tre tiêp thu văn hoc ch
̀
̣
̉ ́
̣
ưa cao.
Giáo vên đôi lúc chưa thật sự linh hoạt, chất giọng kể còn hạn chế.
c. Mặt mạnh, mặt yếu
* Mặt mạnh
Đồ dùng và trang thiết bị phục vụ cho hoạt động kể chuyện tương
đối đầy đủ.
Giáo viên nhiệt tình học hỏi, linh hoạt, sáng tạo.
Học sinh hứng thú, hoạt động tích cực trong giờ kể chuyện
Trẻ tham gia tích cực, vui vẻ và phát huy được khả năng của mình
Trẻ có cơ hội để thể hiện mình trước mọi người, được kể chuyện,
được thảo luận với bạn.
Rèn cho trẻ kỹ năng kể chuyện mạch lạc và diễn cảm
* Mặt yếu
Khả năng chú ý tiếp thu của trẻ còn hạn chế, một số trẻ chưa mạnh
dạn, thiếu tự tin, kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn.
Phòng học chật, chưa đúng quy cách và tiêu chuẩn trường mầm non
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
Phương pháp cho trẻ làm quen văn học còn rập khuôn, cứng nhắc,
chưa đồng loạt trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen với văn hoc nói
̣
chung xoay quanh chủ đề .
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
7
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Giáo viên thường tổ chức cho trẻ chơi để nhằm đạt một số kỹ năng
theo yêu cầu bài học.
Trong khi dạy trẻ giáo viên thường hay chú ý đến kết quả dạy tre, đ
̉ ể
nhận xét, đánh giá mà chưa chú ý đến quá trình hoạt động của trẻ.
Với những nguyên nhân trên tôi phải khắc phục dần, sửa đổi và
hướng dẫn trẻ phát triển ngôn ngữ một cách đúng, chuẩn nhất trong giao
tiếp hàng ngày và hướng dẫn trẻ làm quen văn học đặc biệt là thể loại kể
chuyện.
* Khảo sát đầu năm
+ Khi chưa thực hiện
Khả năng
Sĩ số
Số trẻ
Số trẻ
đạt yêu cầu
chưa đạt
Phát âm rõ ràng mạch lạc
35
19 = 54%
16 = 46%
Hứng thú kể chuyện sáng tạo
35
10 = 28,6%
25 = 71,4%
Biết thể hiện ngữ điệu, hoàn
35
6= 17%
29 = 83%
cảnh…
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt
ra.
Qua quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học tôi nhận thấy
rằng:
Cô giáo phải lựa chọn các phương pháp, hình thức phù hợp với yêu cầu
của từng tiết dạy để thu hút sự chú ý tập trung của trẻ, tạo hứng thú cho trẻ
trong tiết học, giúp cho giờ học đạt hiệu quả cao. Muốn vậy cô giáo phải;
lấy trẻ làm trung tâm phát huy tính tích cự của trẻ, dạy trẻ theo hướng lồng
ghép tích hợp.
Một yêu cầu đối với giáo viên khi dạy trẻ làm quen với văn học là kiến
thức truyền đạt đến trẻ phải ngắn gọn, dễ hiểu, luôn sáng tạo, đổi mới.
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
8
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
ngoài ra để tạo hứng thú và sự tập trung chú ý của trẻ thì cô giáo phải có
nghệ thuật lên lớp, ngôn ngữ diễn đạt, kể chuyện phải diễn cảm, logic...
II.3. Giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Nói chung, cô phải nghiên cứu kỹ các tác phẩm trước khi đọc, kể cho
trẻ nghe để thể hiện giọng, ngữ điệu phù hợp với diễn biến tâm trạng, hành
động của mỗi nhân vật để truyền đạt cho trẻ một cách hấp dẫn, sinh động,
tạo sự hứng thú cho trẻ , để trẻ lắng nghe và lĩnh hội trọn vẹn câu chuyện
một cách tốt nhất.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Để giải quyết được những vấn đề trên, trước mỗi tiết dạy cô phải
chuẩn bị chu đáo giáo án, đồ dùng trực quan phong phú để gây hứng thú cho
trẻ như tranh ảnh, con rối, mô hình, sưu tầm các bài vè, bài thơ dân gian, bài
hát dân ca, câu đố, giáo dục môi trường phù hợp để lồng ghép vào từng tiết
dạy.
Tự học, tự rèn luyện để có kỹ năng đọc, kể tự tin, diễn cảm,…; dành
nhiều thời gian để nghiên cứu tác phẩm, xem nội dung tác phẩm đó giáo dục
trẻ những gì, đó có thể là con người cũng có thể là các loài vật với những
tính cách đạo đức khác nhau như: hiền hay ác, nhanh hay chậm, nhút nhát
hay dũng cảm, khiêm tốn hay kiêu ngạo, … để lồng ghép giáo dục một cách
nhẹ nhàng mà có hiệu quả.
Ví dụ: Truyện "Rùa và Thỏ" giáo dục trẻ không nên chủ quan, coi
thường người khác. Nhờ sự thông minh, kiên trì của "Chú Rùa" chậm chạp
đã về đích trước. Còn “Chú Thỏ” kiêu ngạo bị thua cuộc.
Ví dụ: Truyện “Quả bầu tiên” , qua câu chuyện giúp trẻ biết được “lão
nhà giàu” tham lam, ác độc bị rắn rết cắn chết. “Cậu bé” hiền lành, chăm
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
9
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
chỉ, tốt bụng hay giúp đỡ mọi người nên được sống một cuộc sống vui vẻ,
đầy đủ…
Qua những câu chuyện này đã giúp tôi xác định được một hệ thống câu
hỏi cho phần đàm thoại. Xác định được giọng kể phù hợp với từng nhân vật
và diễn biến câu chuyện.
* Biện pháp 1 : Sử dụng dụng cụ trực quan.
Trong quá trình giảng dạy tôi đã sử dụng các phương tiện trực quan và
luôn đổi mới để thu hút trẻ như các sự vật, hiện tượng gần gũi như: nhà
cửa, cây cối, sông hồ, rừng núi...
Khi kể chuyện có tranh ảnh minh hoạ kể đến đâu tôi sử dụng hình ảnh
tương ứng với đoạn chuyện đó. Dùng thước chỉ chính xác vào nhân vật đang
kể.
Kể chuyện cho trẻ nghe bằng màn hình Power Point, những hình ảnh
sinh động ngộ nghĩnh phù hợp với nội dung và các tình tiết trong chuyện.
Giọng kể diễn cảm, mỗi nhân vật có giọng nói khác nhau gây hứng thú và
lôi cuốn trẻ vào giờ kể chuyện.
* Biện pháp 2: Đọc và kể chuyện cho trẻ nghe.
Ở lứa tuổi mẫu giáo trẻ chưa thể đọc được các tác phẩm văn học.
Muốn đưa được các tác phẩm văn học đến với trẻ thì phải qua yếu tố trung
gian đó là lời kể, giọng đọc của cô giáo hoặc của ông bà, cha mẹ, anh chị.
Phải phân biệt giữa đọc và kể khác nhau.
Ví dụ: Truyện "Chú Dê Đen" giọng nói của nhân vật "Dê Đen" to,
hung dữ, ồm ồm còn nhân vật "Dê Trắng" giọng kể nhỏ hơn run sợ.
Khi đọc chuyện cho trẻ nghe là đọc trọn vẹn nguyên văn tác phẩm.
Còn kể chuyện là kể lại nội dung chính của câu chuyện. Trong khi kể tôi có
thể thêm hoặc bớt đi các chi tiết mà không làm ảnh hưởng đến nội dung
chuyện.
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
10
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Khi kể tôi phải xác định câu chuyện đó thuộc loại nào, cổ tích hay ngụ
ngôn... để tìm hiểu ý của từng đoạn mà thể hiện giọng đọc, kể cho phù hợp
với tính cách của mỗi nhân vật. Cùng một nhân vật nhưng trong các bối
cảnh khác nhau, sắc thái ngôn ngữ cũng khác nhau. Bằng những biện pháp
nhân hoá gắn với kỹ thuật cường độ, nhịp điệu, ngắt giọng, cử chỉ, ánh mắt
để thể hiện rõ nét.
VD: câu chuyện "Cáo, Thỏ, Gà trống" thì giọng của " Cáo" khi đuổi
"Bầy Chó và bác Gấu" giọng nói to, nhấn mạnh giọng và nhanh, còn lúc gặp
"chú Gà Trống" lúc này "Cáo" sợ hãi nên thế hiện giọng nhỏ hơn và chậm
lại.
Khi kể chuyện cô cần sử dụng cử chỉ điệu bộ ánh mắt để hỗ trợ thêm
cho giọng kể của mình.
*Biện pháp 3: Đàm thoại theo nội dung chuyện.
Đây là phương pháp đàm thoại giữa cô và trẻ trong đó cô giữ vai trò
chủ động. Để đặt ra những câu hỏi cho trẻ trả lời và ngược lại cô gợi ý trẻ
đặt câu hỏi, đồng thời cô gợi ý nếu trẻ gặp khó khăn hoặc để trẻ trả lời
được những câu hỏi cao hơn so với trình độ của trẻ nhằm phát huy tính tích
cực của trẻ. Câu hỏi của cô đặt phải ngắn gọn, rõ ràng, rõ ý. Cô đặt câu hỏi
chung cho cả lớp yêu cầu trẻ suy nghĩ và trả lời cho đúng. Sau đó yêu cầu
trẻ giơ tay, gọi một trẻ trong số các trẻ giơ tay trả lời nhắc cả lớp nghe câu
trả lời của bạn và kiểm tra lại ý kiến của mình. Có thể gọi thêm một vài trẻ
khác trả lời hoặc nhận xét câu trả lời của bạn nhằm khuyến khích sự mạnh
dạn tự tin ở trẻ. Sửa những câu trả lời không đúng, thiếu chính xác bằng các
câu nói nhẹ nhàng (Bạn đã có tinh thần xung phong...Vậy bạn nào có nhận
xét khác không?; ...)
Ví dụ: trong chuyện “Quả bầu tiên” cô đặt câu hỏi: Trong chuyện có
những nhân vật nào? Các con có nhận xét gì về các nhân vật? Các con yêu
nhân vật nào? Vì sao?
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
11
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Đàm thoại có tác dụng lớn đối với giáo dục trẻ. Vì trẻ thích tìm tòi thắc
mắc, ngược lại trong khi đàm thoại giúp cho tôi biết được nhận thức của
trẻ tới đâu và biết được khả năng lĩnh hội kiến thức của từng trẻ cũng như
khả năng diễn đạt bằng lời.
Đàm thoại giúp cho trẻ biết so sánh, nhân cách hoá lên từng câu chuyện
để phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ.
*Biện pháp 4: Dạy trẻ kể lại chuyện.
Là phương pháp thực hành tốt nhất. Phương pháp này không thể tách
rời phương pháp kể chuyện diễn cảm, đàm thoại và trực quan, có tiến hành
tốt các phương pháp trên thì mới tiến hành tốt phương pháp kể lại chuyện.
Khi dạy trẻ kể lại chuyện tôi thường tiến hành qua các bước sau:
Giới thiệu tác phẩm để giúp trẻ nhớ lại và hiểu tác phẩm hơn. Với
những câu chuyện mang tính đối thoại như “Chú Dê Đen; Cáo, Thỏ, Gà
trống…” tôi thường đóng vai người dẫn chuyện để dẫn dắt trẻ, cô kể đoạn
đầu còn trẻ kể đoạn đối thoại.
Ví dụ: Chuyện “Ba cô gái” tôi tập cho trẻ kể từng câu ở đoạn đối
thoại. Khi trẻ đã nhớ thì cô bắt đầu kể các đoạn dẫn, còn trẻ kể đoạn đối
thoại.
Trong khi trẻ kể cô theo sửa những chỗ cháu chưa thể hiện đúng giọng
điệu, tính cách nhân vật hay khi ngắt giọng...
*Biện pháp 5: Lồng ghép kể chuyện vào các môn học khác
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép các
môn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú, khuyển khích trẻ tích
cực chủ động trong tiết học.
Với lời kể diễn cảm, hấp dẫn nhưng biết tích hợp các môn học khác
thì sẻ hay hơn vì nó làm thay đổi không khí, làm thay đổi trạng thái khi kể
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
12
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
chuyện. Bằng những lời ca, lời đối thoại, những câu đố, những bài đồng
dao, ca dao hay một số trò chơi xen lẫn.
Ví dụ: Bài thơ “Thỏ bông bị ốm”, “Ong và bướm”….hoặc cho trẻ đọc
thuộc các một số bài đồng dao, ca dao “Vè chim”, “Đi cầu đi quán”….
Việc tích hợp các môn học khác giáo viên phải linh hoạt, lựa chọn nội
dung, kết hợp nhuần nhuyễn sao cho phù hợp với nội dung câu chuyện, giúp
trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực và ngôn ngữ của trẻ được phát
triển mạnh nhất.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Giáo viên phải nỗ lực hết mình và dành nhiều thời gian nghiên cứu và
đầu tư vào việc giảng dạy, xây dựng kế hoạch cụ thể, đi sâu nội dung bài
dạy.
Tự bản thân của mỗi giáo viên phải không ngừng học tập để cập nhật
thông tin, kiến thức.
Giáo viên cần được sự hỗ trợ về thiết bị dạy học thiết thực và hiệu
quả cùng với việc linh hoạt, chủ động làm đồ dùng dạy học của mỗi giáo
viên.
Điều quan trọng hơn hết, mỗi giáo viên phải có tâm huyết với nghề.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Để thực hiện thành công của một tiết dạy, chúng ta cần vận dụng phối
hợp các giải pháp, biện pháp một cách hài hòa, phù hợp với mục tiêu bài,
điều kiện, trình độ, khả năng...của học sinh , nhằm đạt được hiệu quả cao
nhất.
Nếu tất cả biện pháp đều có sự kết hợp đồng bộ, nhịp nhàng thì việc
làm cho các cháu yêu thích môn làm quen văn học, tự tìm đến các câu chuyện
phù hợp của lứa tuổi mình.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
13
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Với việc áp dụng một số biện pháp trên vào giờ kể chuyện cho tre tai
̉ ̣
lơp tôi th
́
ấy được kết quả như sau:
Trẻ đã hứng thú vào giờ kể chuyện hơn trước, khả năng tiếp thu các
câu chuyện của trẻ cũng tăng lên rõ rệt, số trẻ kể lại được các câu chuyện
nhiều hơn.
Các cháu tỏ ra nhanh nhẹn và mạnh dạn tự tin phát âm rõ ràng, mạch
lạc, thể hiện đúng ngữ điệu, hoàn cảnh của câu chuyện.
* Kết quả sau khi thực hiện:
Khả năng
Sĩ số
Số trẻ
Số trẻ chưa
đạt yêu cầu
đạt
Phát âm rõ ràng mạch lạc
35
29 = 83%
6 = 17%
Hứng thú kể chuyện sáng tạo
35
30 = 86%
5 = 14%
Biết thể hiện ngữ điệu, hoàn
35
25= 71%
10 = 29%
cảnh…
II.4. Kêt qua thu đ
́
̉
ược qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Qua kết quả trên, tôi nhận thấy những biện pháp nghiên cứu của mình
về việc nâng cao chất lượng giảng dạy môn làm quen văn học là rất khả thi.
Với những biện pháp này có thể tạo nên sự năng động, nhiệt tình của cả
người dạy và người học. Trong đó, người dạy có ý thức trách nhiệm với tiết
dạy, tạo nên một hình ảnh người cô giáo mẫu mực, tận tụy trong con mắt
của học sinh.
Còn đối với học sinh, với những biện pháp giảng dạy theo đề tài nghiên
cứu của tôi trẻ hứng thú, tích cực vào hoạt động cô đã tạo ở trong lớp, có kỹ
năng tham gia vào các hoạt động, bổ sung kiến thức khá phong phú, cũng có
kiến thức vững vàng. Với những nội dung trên, chứng tỏ các biện pháp mà
tôi đã nghiên cứu trong đề tài này có tính thực tế, mang tính khoa học và đem
lại hiệu quả cao hơn trước.
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
14
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
III. Kết luận và kiến nghị
III.1. Kết luận
Qua một học kì, tôi đã nghiên cứu và khảo nghiệm đề tài của mình.
Trong đó, tôi đã sử dụng nhiều biện pháp. Nhưng tôi nhận thấy để nâng cao
chất lượng giờ kể chuyện cho học sinh không có cách nào tốt hơn là người
giáo viên phải kích thích được sự ham thích môn học. Muốn làm được điều
đó, tùy theo từng lớp học, từng bài giảng mà người giáo viên sử dụng một
cách linh hoạt các phương pháp giảng dạy. Nhưng vấn đề trọng tâm là phải
nâng cao vai trò của học sinh, đưa các em lên làm nhân vật trung tâm của
mỗi tiết dạy. Người giáo viên phải thực hiện được “lấy học sinh làm trung
tâm”. Có như vậy mới phát huy được tính tích cực sáng tạo của trẻ từng
tiết học.
Muốn cho chất lượng và hiệu quả giảng dạy tốt nhất thì người giáo
viên, trước hết phải có tấm lòng yêu nghề, mến trẻ thực sự, biết chia sẻ
niềm vui, nỗi buồn cùng trẻ, coi trẻ như con của mình. Như vậy thì mới
khắc phục được những khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Mặt khác, giáo viên phải không ngừng tự học, tự rèn luyện, tìm tòi,
sáng tạo nâng cao trình độ chuyên môn; sưu tầm các trò chơi dân gian, bài
hát dân ca, ca dao, đồng dao, câu đố,…để đưa vào tiết dạy; nghiên cứu kỹ
các tác phẩm văn học, luyện kỹ năng kể chuyện diễn cảm,...; tăng cường
giao tiếp tiếng Việt cho trẻ vào mọi lúc, mọi nơi; tham dự các chuyên đề,
các tiết dạy mẫu để rút kinh nghiệm; đầu tư làm đồ dùng, đồ chơi và thay
đổi nhiều phương pháp mới trong phần giới thiệu và kết thúc để thu hút trẻ.
Ngoài ra giáo viên cần sử dụng dụng cụ trực quan đa dạng và sinh
động; tìm các thủ thuật đàm thoại hay để phát huy hết khả năng hiểu biết
của trẻ; thường xuyên cho trẻ ôn luyện, tập kể vào mọi lúc, mọi nơi và đặc
biệt cô phải kiên trì dạy trẻ theo quy trình từ dễ đến khó, từ đơn giản đến
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
15
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
phức tạp giúp trẻ nắm bắt một cách thật hồn nhiên và vô tư. Cô khen ngợi,
động viên trẻ kịp thời để trẻ cảm thấy tự tin và vui sướng tham gia vào tiết
học.
Giáo viên làm tốt công tác tuyên truyền kiến thức văn học đến với các
bậc phụ huynh để cùng phối hợp chăm sóc giáo dục trẻ; tích luỹ và rút ra
những ưu khuyết điểm sau mọi tiết học để bổ sung thêm vào các tiết học
sau.
III.2. Kiến nghị
Nhà trường tham mưu với các cấp lãnh đạo để mua sắm thêm trang
thiết bị dạy học và nâng cấp xây dựng trường lớp.
Giáo viên phải nỗ lực hết mình và dành nhiều thời gian nghiên cứu và
đầu tư vào việc giảng dạy, xây dựng kế hoạch cụ thể, đi sâu nội dung bài
dạy.
Tự bản thân của mỗi giáo viên phải không ngừng học tập để cập nhật
thông tin, kiến thức.
Giáo viên cần được sự hỗ trợ về thiết bị dạy học thiết thực và hiệu
quả cùng với việc linh hoạt, chủ động làm đồ dùng dạy học của mỗi giáo
viên.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà trong thời gian qua tôi đã thực hiện.
Tuy chưa phải hoàn thiện vẫn còn nhiều thiếu sót cần bổ sung nhưng đây
cũng là kết quả mà bản thân tôi đã tìm tòi học hỏi để giúp cho trẻ nâng cao
chất lượng giờ kể chuyện, từ đó góp phần phát triển toàn diện về mọi mặt
cho trẻ. Rất mong được sự đóng góp ý kiến đồng nghiệp và hội đồng chấm
sáng kiến kinh nghiệm để tôi rút kinh nghiệm cho bản thân, góp phần đưa
chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Buôn Trấp, ngày 10 tháng 2 năm 2015
16
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
Một số biện pháp nâng cao chất lượng giờ kể chuyện
Người viết
Trần Thị Vinh
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
.......................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Người thực hiện: Trần Thị Vinh
17