SKKN: Một số biện pháp giúp cha mẹ phát triển trí sáng tạo của trẻ 5-6 tuổi

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP 
CHA MẸ PHÁT TRIỂN TÍNH SÁNG TẠO CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI
PHẦN I
MỞ ĐẤU
1. Lý do chọn đế tài
a) Lý do chủ quan
Con người mới trong thời ki công nghi
̀
ệp hoa – hi
́
ện đai hoa, giáo viên
̣
́
 
mầm non ngày càng phải đối mặt với các hành vi có vấn đề  của trẻ. Nguyên 
nhân chủ yếu đó là người lớn càng dành ít thời gian hơn đối với trẻ để  hiểu trẻ 
hơn, để biết trẻ cần gì và muốn những gì. Nhiều cha mẹ dành cho con thời gian 
rất ít, số lượng cha mẹ quá bận rộn với công việc tăng lên nhanh chóng chính vì 
vậy làm cho trẻ ít được tiếp xúc trò chuyện cùng bố mẹ dẫn đến trẻ  ít có kinh 
nghiệm để thỏa sức sáng tạo. 
Mọi trẻ  em đều tiềm  ẩn năng lực sáng tạo, vấn để  là người lớn có biết  
các phương pháp khuyến khích trẻ, có đủ  dành thời gian tương tác tích cực với 
chúng, có giao cho chúng những nhiệm vụ ( Trò chơi, tình huống) đòi hỏi phải  
có hành vi sáng tạo.
Sự sáng tạo của trẻ không giống như sự sáng tạo của người lớn, sáng tạo  
của người lớn tạo ra cái mới, cái độc đáo, gắn với tính chủ  đích, có tính bền 
vững và thường là kết quả của quá trình nỗ lực tìm tòi…sự sáng tạo của trẻ em  
lại khác thường bắt đầu từ sự tái tạo, bắt chước, mô phỏng… và thường không 
có tính chủ  đích. Sự  sáng tạo của trẻ  em phụ  thuộc nhiều vào xúc cảm, tình  
huống và thường kém bền vững.
Yếu tố  ngăn cản phát triển sáng  tạo  ở  trẻ  mầm non  đó chính là môi 

trường giáo dục, văn hóa  ứng xử  trong gia đình, cũng như   ở  trường học của  
chúng ta hiện nay đang ngăn cản đáng kể, không có chỗ  để  những hành vi sáng 
tạo của trẻ được nảy mầm. Trẻ nhỏ thường không biết bản thân thực sự thích 

1


gì nếu không được cha mẹ  hỏi han, gợi mở  và định hướng cho trẻ, đồng thời  
tạo điều kiện cho trẻ được vui chơi và tham gia tất cả các hoạt động.
b) Lý do khách quan
Từ lúc ra trường đến nay, tôi được phân công đứng mẫu giáo lớn. Là một 
trong những lứa tuổi cần phải phát huy tính sáng tạo để  giúp trẻ phát triển một 
cách toàn diện về  các mặt thể  chất, trí tuệ, những phẩm chất đạo đức và một  
số  kỹ năng cần thiết của hoạt động học tập nhằm giúp trẻ  thích ứng với cuộc 
sống, với hoạt động học tập ở trường phổ thông.
Tuy nhiên, tính sáng tạo không phải tự nhiên có mà là kết quả của sự rèn 
luyện của mỗi người trong suốt cuộc đời, trong các mối quan hệ xã hội, dưới 
ảnh hưởng của giáo dục, trong đó cha mẹ có vai trò hết sức quan trọng trong 
việc phát triển tính sáng tạo của trẻ. 
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi ngập tràn cảm xúc, phát triển tính tò mò, trí 
tưởng tượng bay bổng  và khả năng liên tưởng mạnh… vì vậy đây là giai đoạn 
tối ưu, là mảnh đất màu mỡ nhất để gieo hành vi sáng tạo. Sự sáng tạo ở trẻ 
phụ thuộc vào những điều trẻ tích lũy từ môi trường sống, qua trí tưởng tượng, 
từ những đồ vật trẻ tiếp xúc… Môi trường giáo dục, văn hoá ứng xử trong gia 
đình, cũng như ở trường học của chúng ta hiện nay dường như đang ngăn cản 
đáng kể, không có chỗ để những hành vi sáng tạo của trẻ được nảy mầm.
Sẽ  là sai lầm đáng tiếc nếu ai đó nghĩ rằng người lớn khôn hơn, kinh 
nghiệm hơn còn thấy sáng tạo là khó, huống hồ  trẻ  3­5 tuổi, chơi chưa xong,  
sao được gọi là sáng tạo, chẳng qua chỉ là bắt chước. Sự  thật hành vi sáng tạo 
dễ xuất hiện ở trẻ và đơn giản hơn người lớn nghĩ rất nhiều. Trẻ 2­3 tuổi nghe 

người lớn nói một điều gì đó, sau đó nó  ứng dụng phù hợp với một ngữ cảnh,  
biết "cải biến" hoặc "cắt may" cho phù hợp với tình huống để đạt mục đích đã 
được các nhà nghiên cứu tâm lý trẻ em coi là hành vi sáng tạo. Sự sáng tạo của 
trẻ trải dài trên một số hành vi từ đơn giản đến phức tạp. Nhiều người lớn quá 
hào phóng với hình phạt, chê bai trẻ  và tiết kiệm quá đáng những lời khen, sự 
2


khuyến khích. Điều này làm mất đi chất xúc tác kỳ  diệu nuôi dưỡng hành vi 
sáng tạo ở trẻ. Người lớn không yêu cầu cao, không giao cho trẻ những nhiệm  
vụ  đòi hỏi sự  mạo hiểm, sáng tạo?... Điều này dẫn đến hệ  quả  là, làm trẻ  có 
nguy cơ  thiếu hụt sự  trải nghiệm cần thiết, ngăn trở  trẻ  nỗ  lực tìm kiếm các 
giải pháp sáng tạo.
Nhiều khi người lớn vì sợ trẻ gặp nguy hiểm mà vô tình ngăn cản những 
hành vi mạo hiểm cần thiết... để rèn luyện bản lĩnh sáng tạo cho trẻ làm chúng 
mất cơ  hội để  trải nghiệm, trở  nên thụ  động và kém tự  tin... Như  vậy, có thể 
chính người lớn với những cách suy nghĩ,  ứng xử  không hợp lý, có gốc rễ  từ 
yếu tố tâm lý, văn hoá, lịch sử  xã hội... là nguyên nhân chính đang ngăn cản sự 
phát triển tính sáng tạo của trẻ. Và liệu cha mẹ  có thể  làm gì để  giúp trẻ  phát  
triển trí tưởng tượng và sáng tạo của mình?. Đó chính là lý do mà tôi chọn đề tài 
: “ Một số biện pháp giúp cha mẹ phát triển trí sáng tạo của trẻ  5 – 6 tuổi  
” Hi vọng nhận được sự góp ý của đồng nghiệp.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ
a) Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Trong công tác giáo dục trẻ  mầm non hiện nay thì việc trang bị  cho trẻ 
những kỹ năng cần thiết và đó không phải là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm  
lớp 5 tuổi mà là nhiệm vụ mỗi gia đình và của toàn xã hội.
Từ đó nâng cao nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng để phát triển  
tính sáng tạo cho trẻ mầm non.
Có những biện pháp nghiên cứu cụ  thể, hiệu quả   để  nắm được thực 

trạng tâm thế, trí tuệ, kỹ  năng học tập… của trẻ  mẫu giáo. Từ  đó có những  
biện pháp phù hợp để cải thiện thực trạng.
b) Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Khái quát hóa trên cơ sở phân tích những tài liệu có liên quan và điều tra,  
khảo sát các bậc phụ  huynh đến việc phát triển tính sáng tạo cần thiết cho trẻ 
3


mầm non từ đó phân tích, đánh giá để có những biện pháp thiết thực nhất nhằm 
giúp trẻ phát huy được tính sáng tạo của cho trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu
Căn cứ vào yêu cầu của đề tài, tôi chọn đối tượng nghiên cứu là trẻ mầm  
non 5 – 6 tuổi trường Mẫu giáo Hoa Phượng.
4. Phạm vi nghiên cứu
Các cháu lớp lá 1 trường Mẫu giáo Hoa Phượng.
5. Phương pháp nghiên cứu
Khi nghiên cứu tôi sử dụng các phương pháp sau đây:
Phương pháp nghiên cứu lý luận: Sưu tầm các tài liệu, tìm sách, đọc báo, 
phân tích tổng hợp tài liệu để  có cơ  sở  lý luận về  việc phát triển tính sáng tạo 
cho trẻ.
Phương pháp quan sát hoạt động của giáo viên các cháu mẫu giáo lớn  
trường MG Hoa phượng:  Tri giác, quan sát các hoạt động vui chơi, giao tiếp, 
hoạt động học tập của trẻ   ở  lứa tuổi mẫu giáo lớn làm cứ  liệu tham khảo để 
nghiên cứu. Quan sát các hoạt động của giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo  
dục các cháu mẫu giáo lớn, quan sát hoạt động giảng dạy, tổ chức các loại hình 
hoạt động của giáo viên và các cháu  ở  trong trường. Quan sát cách phụ  huynh 
khi trò chuyện với trẻ.
Phương pháp điều tra: Dùng phiếu điều tra để phỏng vấn giáo viên, phụ 
huynh học sinh và một số vấn đề liên quan đến việc phát triển tính sáng tạo cho 
trẻ.

Tổng kết kinh nghiệm của bản thân
PHẦN II
NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Bác Hồ  đã nói: “  Làm mẫu giáo tức là thay mẹ  dạy trẻ. Muốn làm  
được như  thế  trước mắt phải yêu trẻ. Các cháu nhỏ  hay quấy, phải bền  
4


bỉ, chịu khó mới nuôi dạy được các cháu. Dạy trẻ cũng như trồng cây non. 
Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này  
các cháu thành người tốt”. Qua đó ta thấy giáo viên mầm non đóng vai trò quan 
trọng như thế nào để dìu dắt một thế hệ trở thành người tốt. Để làm được điều 
đó không phải ngày một ngày hai mà có thể thực hiện được và phải trải qua một  
quá trình mà đòi hỏi người giáo viên phải bền bỉ và kiên nhẫn. Và để đạt được 
những điều đó người giáo viên phải lựa chọn những nội dung, hình thức tổ chức 
và những phương pháp làm sao mà thực sự  tác động đến vùng gần nhất của 
đứa trẻ. Trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo rất hiếu động, tò mò, ham học hỏi thích khám 
phá thế  giới tự  nhiên và xã hội.  Ở  lứa tuổi này các yếu tố  của hoạt động học  
tập đã xuất hiện tuy mới ở dạng sơ khai, nó chịu sự chi phối của hoạt động chủ 
đạo – hoạt động vui chơi làm cho hoạt động của trẻ mang những nét đặc trưng  
riêng. Trẻ  thực sự  học trong khi chơi, trẻ  lĩnh hội các tri thức tiền khoa học 
trong trường mầm non qua vui chơi theo phương châm “ Học bằng chơi, chơi  
bằng học”. Đối với mầm non các môn học không phân riêng biệt như  tiểu học 
mà luôn được tích hợp một cách có chủ  đích trẻ  được học qua chơi, qua trải  
nghiệm. Làm thế  nào trẻ  được thỏa sức sáng tạo thì đó không phải là trách 
nhiệm của riêng ai nhưng trách nhiệm cao cả  và lớn lao nhất thuộc về  những  
giáo viên mầm non, thuộc về  cha mẹ  của trẻ. Vì họ  là những người trực tiếp  
dạy dỗ  trẻ, tiếp xúc với cháu nhiều nhất và cũng là hiểu các cháu nhất. Phải 
làm sao và làm như thế nào để phát huy tính sáng tạo cho trẻ.

2. Thực trạng
a) Thuận lợi, khó khăn
­ Thuận lợi
Được sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục và đào tạo, cũng như sự quan 
tâm giúp đỡ  của lãnh đạo trường Mẫu giáo Hoa Phượng luôn tạo điều kiện và 
giúp đỡ  tôi thực hiện đề tài này.

5


Toàn trường Mẫu giáo Hoa Phượng thực hiện nghiêm túc chương trình và 
tuyệt đối không dạy trước chương trình. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên có  
trình độ chuyên môn, tâm huyết với nghề, nhiệt tình, năng động trong mọi công 
việc. Thực hiện rất tốt chương trình chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ của bộ 
giáo dục và đào tạo. Được hội cha học sinh nhiệt tình ủng hộ, phối kết hợp với  
nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
­ Khó khăn
Một số gia đình do không nắm được một cách vững vàng đặc điểm tâm, 
sinh lý trẻ  em, họ  chưa thấy được tầm quan trong của việc phát huy tính sáng  
tạo của trẻ nên đã vô tình bỏ qua rất nhiều cơ hội để giúp trẻ lĩnh hội những kỹ 
năng làm cẩm nang cho bản thân sau này.
b) Thành công, hạn chế
­  Thành công
Qua một năm nghiên cứu và vận dụng đề  tài này đa số  các cháu từ  lứa  
tuổi mầm non bước sang học  ở  các trường phổ  thông, các cháu đã tự  tin hơn  
không có tình trạng trẻ sợ  phải đến trường, sợ  gặp cô và các bạn. Đôi khi còn 
mạnh dạn nói lên ý kiến của mình. Chính vì chuẩn bị  tốt về  mặt tâm lý cũng 
như thể trạng và các kỹ năng học tập nên kết quả là một số cháu đã được tham  
gia thi cấp huyện, cấp tỉnh một số lĩnh vực khác nhau.
­ Hạn chế

Các bậc phụ huynh thường thích trẻ  vâng lời hơn là thích trẻ  sáng tạo và 
thích trẻ  làm theo sự  chỉ  dẫn của mình hơn là thích trẻ  có ý tưởng riêng. Phụ 
huynh   thường đánh giá thấp khả  năng của trẻ, không tin rằng trẻ  có thể  làm 
được. Giáo viên gặp khó khăn trong việc tuyên truyền vận động các bậc phụ 
huynh cùng phối kết hợp trong việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ.
c) Mặt mạnh, mặt yếu
­ Mặt mạnh
6


Trường nằm trên địa bàn thị trấn cơ sở vật chất trường học khang trang,  
không gian lớp học thoáng mát, đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình năng động, sáng 
tạo, có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình trong mọi công việc luôn giúp đỡ để 
tôi thực hiện đề tài này.
­  Mặt yếu
Trường có nhiều điểm lẻ lại nằm xa phân hiệu chính, một số phụ huynh  
là người đồng bào chưa thực sự  quan tâm đến việc học của con em mình dẫn  
đến trẻ  thích thì đi học không thích thì nghỉ, giáo viên gặp khó khăn khi tuyên 
truyền phụ huynh phối kết hợp với giáo viên trong việc phát triển tính sáng tạo  
cho trẻ.
d) Nguyên nhân
Để  có được những thành công này không thể  không kể  đến Phòng giáo 
dục và đào tạo, nhà trường đã tạo mọi điều kiện để  tôi tham gia các buổi bồi 
dưỡng chuyên môn có cơ  hội học hỏi kinh nghiệm  ở  các trường bạn làm giàu 
kiến thức nâng cao tay nghề của bản thân.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Tính sáng tạo là một yếu tố  quan trọng tác động rất lớn đến hành vi ý 
thức con người. Vì vậy việc đẩy mạnh việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ 
mầm non đóng một vai trò quan trọng và mang lại cho các cháu nhiều lợi ích cả 
về mặt sức khỏe, giáo dục lẫn văn hóa. Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tràn ngập 

xúc cảm, phát triển trí tò mò, trí tưởng tượng bay bổng,... khả  năng liên tưởng 
mạnh... vì vậy đây là giai đoạn tối ưu, là "mảnh đất" mầu mỡ nhất để gieo hành 
vi sáng tạo.
Thực tế  mọi hành vi thông minh, sáng tạo đơn lẻ   ở  trẻ  sẽ  nhanh chóng 
biến mất  nếu không  được kịp thời khuyến khích, củng cố. Cả  cô giáo lẫn 
cha /mẹ  cần phải để  tâm, dày công tìm kiếm các bài tập, tình huống, thiết kế 
thành trò chơi, tìm cách lôi cuốn trẻ... giúp trẻ thực hành đóng vai, chơi say sưa, 

7


tập luyện một cách thường xuyên và có hệ  thống mới mong sớm giúp trẻ  hình 
thành tư duy sáng tạo.
Các bậc phụ  huynh có thể  tham khảo phương pháp phát triển trí sáng tạo theo  
hệ thống các bài học cụ thể, theo triết lý: “ kiên trì gieo hành vi tích cực, gặt hái  
thói quen tốt, gieo thói quen tốt gặt hái tính cách bản lĩnh sáng tạo”. Chẳng hạn 
như bài học giúp trẻ suy luận sáng tạo: Điều gì xảy ra nếu bé không mặc áo ấm 
đi ra ngoài khi trời lạnh?; Nếu trời mưa thì đường...;
Sáng tạo trong giải quyết tình huống: Bé sẽ  làm gì nếu búp bê bé đang  
mặc quần áo biết nói "ôi chị làm em đau quá"?
Sáng tạo từ những câu hỏi tại sao: Tại sao con người lại có 2 mắt 2 tai, 
nhưng chỉ có một miệng?
Sáng tạo trong giải quyết tình huống bất thường: Bé sẽ  làm gì nếu hàm 
răng của mình biết nói... "eo ôi tôi chẳng ở lại cùng bạn nữa, bạn chẳng chịu vệ 
sinh cho tôi gì cả, tôi sẽ  đi đây, rồi một buổi sáng thức đậy bé bỗng thấy mình 
chẳng còn chiếc răng nào cả... ?" Sáng tạo thông qua các câu hỏi phản đề/ lập  
dị: bé hãy nghĩ xem có những tiện ích hay rắc rối nào...nếu con người có thêm 
một mắt ở phía sau gáy?). 
Để  làm được điều đó các bạc phụ  huynh cần kiên nhẫn hướng dẫn trẻ, 
cùng chơi với trẻ và giáo viên luôn phải học hỏi đồng nghiệp, bạn bè để  nâng 

cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, cần nắm vững chương trình giáo dục mầm 
non để  lựa chọn những nội dung, phương pháp, hình thức sao cho phù hợp với 
khả  năng nhận thức của trẻ, sáng tạo trong việc làm đồ  dùng đồ  chơi, trong 
phương pháp dạy học, đầu tư  vào tiết dạy dể  kích thich khả  năng thích được 
học của trẻ từ đó dễ dàng trong việc rèn luyện tính sáng tạo cho trẻ.
3. Các biện pháp
a) Mục tiêu của biện pháp
Khi thực hiện biện pháp này nhằm mục đích làm cho giáo viên có sự  chủ 
động hơn trong công tác giảng dạy của mình. Lựa chọn những hình thức tổ 
8


chức cho phù hợp với tình hình của lớp mình. Quan trọng hơn là giúp cho phụ 
huynh thấy được tầm quan trọng khi phát huy tính sáng tạo cho trẻ.
b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
­ Biện pháp 1: Cha mẹ cần  kích thích tính tò mò của con
Tính tò mò của trẻ là động cơ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động một  
cách tích cực và chủ động. Bởi vì khi trẻ tò mò về một đối tượng, một sự việc,  
một hành động thì sẽ xuất hiện ở trẻ khao khát, khám phá có trong mỗi trẻ, giúp 
trẻ phát triển tư duy rất tốt.
Có rất nhiều hình thức để kích thích tính tò mò ở trẻ, các bậc cha mẹ cần  
tận dụng các hoạt động trong gia đình để  tạo cơ  hội cho trẻ tham gia. Thường  
xuyên tận dụng các tình huống, các khoảng thời gian sinh hoạt chung trong gia  
đình để tạo cơ hội cho trẻ được tham gia.
Ví dụ: Khi mẹ đang rán đậu, mẹ có thể tận dụng khoảng thời gian đó để 
hai mẹ  con trò chuyện với nhau như: Đố  con mẹ  đang làm gì?  Con đoán xem 
miếng đậu có màu gì khi được rán chín?. Có bao nhiêu miếng đậu ở trong đĩa?
Ngoài ra, cha mẹ nên cho con chơi các lọai đồ chơi, đồ dùng và có thể sử 
dụng các đồ  dùng học tập, đồ  dùng trong gia đình theo nhiều cách khác nhau,  
tạo cho trẻ có nhiều lựa chọn, nhiều cơ hội để khám phá. Cha mẹ nên tạo ra các  

tình huống hoặc thay đổi các nguyên vật liệu, cách sắp xếp để  tạo ra sự  bất 
ngờ  và khuyến khích trẻ  thực hiện và khuyến khích trẻ  đặt câu hỏi. Thông 
thường, cha mẹ trẻ hay đặt câu hỏi cho trẻ trả lời mà ít chú ý tới việc kích thích  
trẻ đặt câu hỏi. Điều này sẽ  làm hạn chế việc sử dụng ngôn ngữ  của trẻ  cũng  
như hạn chế sự suy nghĩ, tìm tòi của trẻ. Vì vậy, cha mẹ trẻ cần khuyến khích  
trẻ  đặt câu hỏi do trẻ  tự  nghĩ ra. Mới đầu có thể  là những câu hỏi ngây ngô 
nhưng được sự  khuyến khích của cha mẹ  thì trẻ  sẽ  mạnh dạn hơn. Cha mẹ 
không vì sự bận rộn của mình mà không tôn trọng những câu hỏi của trẻ  hoặc  
né tránh câu hỏi của trẻ. Khuyến khích trẻ tìm các cách khác nhau, động viên sự 
cố gắng của trẻ.
9


Ví dụ: Cha mẹ  dùng những chiếc tăm trong hộp chơi xếp hình của trẻ, 
dùng một sợi chỉ để tạo thành hình vuông, với sợi chỉ này có thể tạo thành hình 
nào nữa, có thể xếp được bao nhiêu hình? Sợi chỉ này có thể làm những việc gì 
nữa …ngoài ra khuyến khích trẻ  ngắm nhìn những bông hoa, những màu sắc 
khác nhau của thiên nhiên, sự  phẳn chiếu của một đồ  vật dưới ánh sáng mặt  
trời…khuyến khích con phân biệt sự khác nhau của một số đồ  vật khi ánh sáng 
they đổi. Mỗi ngày chúng ta dành một chút thời gian cùng trò chuyện, cùng chơi 
với trẻ  thì chúng ta đang phát triển tính tò mò, sáng tạo của trẻ  một cách tích 
cực.
 Biện pháp 2: Luôn bên cạnh chơi cùng trẻ.
Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tràn ngập xúc cảm, phát triển trí tò mò, trí  
tưởng tượng bay bổng,... khả năng liên tưởng mạnh, vì vậy đây là giai đoạn tối 
ưu, là "mảnh đất" mầu mỡ nhất để gieo hành vi sáng tạo cho trẻ. Tại sao chỉ vài  
mẫu gỗ, vài mẩu vải vụn, những mẩu giấy xé dán, hoặc chỉ  là những nét vẽ 
nguệch ngoạc, bôi/quét màu xanh, đỏ trên giấy không rõ hình thù..., vốn rất ít có 
ý nghĩa, thậm chí hoàn toàn vô bổ với người lớn, nhưng lại thu hút toàn bộ tâm  
trí trẻ, chúng chơi rất say sưa. 

Đó là vì trẻ được chơi với những ý tưởng của mình. Chính xúc cảm nảy 
sinh trong quá trình chơi, chứ không phải sản phẩm cuối cùng (bức vẽ đẹp hay 
không đẹp theo cách nhận xét thường thấy  ở  người lớn) nuôi dưỡng trí tưởng 
tượng sáng tạo. Dành thời gian bên con và tham gia vào các trò chơi cùng con là 
cách tốt nhất để  cha mẹ  biết con thích những gì, không thích những gì và con 
đang gặp khó khăn ở đâu, cần bố mẹ giúp gì. Với các trò chơi vận động hay tập  
thể có sự  tham gia của nhiều trẻ, bạn có thể  đứng ngoài quan sát và cỗ  vũ tinh 
thần cũng như chăm sóc khi bé cần, nhưng với những trò chơi gợi mở trí tưởng 
tượng và óc sáng tạo, bạn cần thực sự đồng hành cùng con trong từng chi tiết, 
chẳng hạn như trong những tình huống sau: Khi bé tham gia đóng kịch hoặc chơi 
nhập vai, hãy giúp con chọn vai phù hợp (nếu bé chưa biết chọn vai nào) và giúp  
10


con xây dựng tính cách nhân vật bé chọn; nhưng chỉ là gợi ý thôi nhé, hãy để bé  
quyết định tính cách cho nhân vật của mình, không cần phải theo khuôn mẫu  
nào cả. Như vậy mới là một vở kịch thú vị  phải không?. Hay nếu bé đang chơi 
cát, bạn có thể gợi ý cho con: “mẹ con mình xây lâu đài nhé!” hay “con có biết ở 
đâu có nhiều cát nhất không?”. Và nếu bé đang nghịch nước, bạn có thể  vừa 
chơi vừa trò chuyện về những hạt mưa, về hơi nước bay lên trời, và nước còn  
góp phần tạo nên cầu vồng nữa đấy. Nếu bé đang vẽ  một bức tranh, hãy cùng  
con phát triển ý tưởng cho bức tranh của bé. Nhiều nghiên cứu cho rằng hội họa 
là một trong những hoạt động trí tuệ  giúp con thông minh hơn vì đây là môn  
nghệ thuật giúp trẻ thể hiện ra bên ngoài được những suy nghĩ của mình và cụ 
thể hóa những quan sát hay trí tưởng tượng của bé về thế giới xung quanh… Do  
đó, thường xuyên vẽ  sẽ  kích thích khả  năng quan sát, giúp trẻ  nâng cao nhận  
thức và phát triển thị  giác, thúc đẩy các kỹ  năng vận động, sự  hiểu biết về 
không gian, phát huy trí tưởng tượng… Tất cả những điều này sẽ  thúc đẩy não 
trẻ phát triển, giúp con thông minh hơn. Và chúng ta đều biết rằng tất cả  mọi 
trẻ em đều biết vẽ trước khi biết viết, biết hát trước khi biết nói. Khi khả năng 

ngôn ngữ  phát triển chưa hoàn thiện, hội họa là phương tiện để  biểu đạt hiệu 
quả và lý thú nhất. Nét vẽ nguệch ngoạc, hồn nhiên, hết sức bình dị nhưng rất 
cần thiết trong quá trình hình thành khả  năng cảm thụ  cái đẹp và khả  năng tư 
duy sáng tạo của trẻ. Đó chính là cảm xúc, tình cảm, ước mơ khám phá thế giới 
thật mới lạ xung quanh mà  trẻ thể hiện trên trang giấy. Tranh vẽ chính là một  
phương pháp truyền đạt thông tin khá hiệu quả  của trẻ. Nếu bé đang chơi lắp 
ráp những khối ghép tự do, bạn có thể gợi ý đề tài và giúp bé hoàn thiện những 
mẫu ghép khó, vừa chơi vừa trò chuyện với con để  phát triển đề  tài thành một 
mô hình “hoành tráng”. 
Biện pháp 3: Sắp xếp thời gian đủ để con có thể vui chơi
Bọn trẻ ngày nay dường như chỉ còn đủ  thời gian cho việc tắm và ăn tối 
cùng gia đình do quỹ thời gian đến trường, học ngoại khóa, các buổi học thêm…  
11


đã chiếm rất nhiều thời gian của trẻ. Là cha mẹ, bạn cần phải sắp xếp thời  
gian biểu của con và cả  của chính bạn nữa để  dành ra những khoảng thời gian  
cho việc vui chơi, tốt nhất là hàng ngày và tối thiểu là hàng tuần. Và đừng đánh  
đổi những khoảng thời gian chơi đùa ngắn ngủi mỗi ngày của trẻ  thành những  
kỳ  nghỉ  dài mỗi năm 1­2 lần là đủ. Trẻ  cần được vui chơi và giải trí thường  
xuyên hơn là lâu lâu một lần. Nếu bạn chưa có thói quen dành thời gian hàng  
ngày hay hàng tuần đưa con đi chơi hay chơi cùng con, việc này mới đầu sẽ 
tương đối khó khăn và đòi hỏi bố mẹ phải rất cố gắng và kiên trì. Hãy bắt đầu  
với 20, rồi 30 phút mỗi ngày để  cùng bé chơi những trò đơn giản và ý nghĩa. 
Bạn có thể  tìm thấy muôn vàn trò chơi thú vị  trong kho tàng trò chơi dân gian 
Việt Nam lẫn trò chơi nước ngoài. Và một khi đã tạo được thói quen chơi cùng  
con mỗi ngày, bạn sẽ  thấy giờ  chơi của con không còn là sự  cố  gắng nữa mà  
cũng chính là niềm vui của bạn, niềm vui được nhìn con khôn lớn mỗi ngày và 
bạn thấy rõ thành quả  bạn đạt được khi thấy con càng lớn càng tự  tin và sáng 
tạo hơn. Và cuối cùng, sau khi bạn đã tìm được kho tàng trò chơi, chọn trò chơi, 

địa điểm và bố trí thời gian phù hợp cho con, việc bây giờ chỉ còn là bày đồ chơi  
ra và chơi thôi nào! Tuỳ theo loại hình trò chơi mà con yêu thích, bạn hãy chuẩn 
bị đồ  chơi và chất liệu để  chơi cho con:Các trò chơi đóng kịch và nhập vai: vài 
cái thùng hay bàn ghế  nhỏ  để  dựng cảnh, tấm chăn hay khăn choàng để  làm 
trang phục và vài món đồ  khác làm đạo cụ  (như  cuộn giấy giả  làm kiếm hiệp 
sỹ, cái chổi lông gà làm chổi phù thuỷ…)
Trò chơi giác quan: xô, chậu, bình, ca để  đựng và múc cát, nước; bạn nên trải  
thảm xốp có độ  bám cho con khi chơi nước để  giảm nguy cơ  và lực tác động  
khi bé bị ngã cho trơn trượt.
Trò chơi lắp ghép và xây dựng: bộ  khối ghép hình, các khối gỗ  và hộp 
các­tông to nhỏ. Vẽ  và thủ  công: giấy, giấy màu, bút chì, màu sáp hoặc màu  
nước, kéo và hồ  dán. Thay vì mua những món đồ  chơi được thiết kế  chuyên 
biệt, hãy tận dụng tối đa những đồ  dùng có sẵn trong nhà bạn. Thậm chí kiểu  
12


tận dụng đồ dùng có sẵn thành đồ chơi này còn giúp bé phát huy khả năng sáng 
tạo của mình tốt hơn cả đấy bố mẹ ạ! 
c) Điều kiện để thực hiện biện pháp

Để  thực hiện các biện pháp này đòi hỏi các bậc phụ  huynh phải kiên  
nhẫn và chịu khó tìm tòi, ham học hỏi. Phải nắm được đặc điểm tâm lý của đứa 
trẻ muốn gì và cần gì để đưa ra những hình thức và phương pháp cho phù hợp.
d) Mối quan hệ giữa các biện pháp
          Tất cả các biện pháp khi phát triển tính sáng tạo cho trẻ đều quan trọng và 
luôn hỗ trợ cho nhau.
e) Kết quả khảo nghiệm
Để có được kết quả khảo sát tôi sử dụng các phương pháp quan sát trẻ để 
theo dõi một cách có kế  hoạch, có hệ  thống và phân tích những thông tin mình  
thu thập được. Đánh giá thông qua quan sát các hoạt động của trẻ  được thực 

hiện thường xuyên, liên tục và có những tác dụng nhất định như: Giúp giáo viên 
thấy được hành động và quá trình hoạt động của trẻ từ đó dễ dàng quan sát các  
hoạt động của trẻ  hàng ngày, các sản phẩm của trẻ  thông qua các hoạt động 
như: Đọc thơ, kể  chuyện, đóng kịch, tạo hình và các hoạt động khác. Đánh giá 
thông qua nhật ký của lớp và thông qua ý kiến của phụ huynh. Sau khi thu thập 
thông tin và đã có những bài tập và câu hỏi đánh giá trẻ  để  xem khi thực hiện  
các giải pháp này thì trẻ đã học được những gì, tiếp thu được những gì, cha mẹ 
đã làm được gì sau khi sử  dụng các phương pháp đó thì tôi đã có kết quả  như 
sau.
KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM
Được biểu hiện qua bảng sau
Kỹ năng

Mức độ
Cuối năm

Xếp  Đầu năm
loại SL
%
SL
Tốt 5
21,7 11

Tăng

%
S L
47,8 6

%

26
13


Trẻ sáng tạo khi tham gia các 
hoạt động.

Khá

7

30,4 9

39,1 2

TB

9

39,1 3

13

8,6

0

Yếu 2

0

8,6

Giá trị khoa học: Với đề  tài này giúp cho quá trình dạy học của cô không 
bị gò bó, không mang tính chất áp đặt như  trước. Phụ  huynh quan tâm tới việc  
phát triển tính sáng tạo của trẻ hơn là coi trọng việc học đọc học viết, luôn thỏa  
mãn nhu cầu, giải đáp thác mắc they vì lảng tránh hoặc phất lờ câu hỏi của trẻ.  
Tạo mọi điều kiện để  trẻ  có thể  phát triển tính sáng tạo của mình. Trẻ  được  
học một cách nhẹ  nhàng và làm thỏa mãn nhu cầu được chơi, được học, được 
thỏa sức sáng tạo thông qua các hoạt động.
4. Kết quả
Đối với trẻ: Trẻ đi học đều hơn, đạt tỷ lệ chuyên cần đạt  97% trở lên và 
ít gặp khó khăn khi đến lớp, trẻ mạnh dạn tự tin. Phát triển được tính sáng tạo 
của trẻ.
Đối với các bậc cha mẹ: Cha mẹ coi trọng trẻ và tích cực tham gia vào các 
hoạt động giáo dục trẻ   ở  nhà trường. Phụ  huynh đã có thói quen phối hợp với 
giáo viên để phát triển tính sáng tạo cho trẻ.
Đối với giáo viên: Cô giáo trò chuyện với trẻ  nhiều hơn,  tạo cho trẻ  cơ 
hội để trẻ được thỏa sức sáng tạo.
Trong giảng dạy cô chú ý đến hoạt động cá nhân và hoạt động theo nhóm  
nhiều hơn.
Cô mạnh dạn tự  tin hơn khi giao tiếp với các bậc phụ  huynh, biết tự 
chuẩn bị, phối hợp chặt chẽ với cha mẹ trẻ.
Những biện pháp này tôi áp dụng tại lớp của mình tôi thực sự  thoải mái 
hơn vì một phần thấy trẻ của mình hứng thú học và chú ý vào bài, tham gia tích  
cực khi trả  lời những câu hỏi mà cô đưa ra, một phần kiến thức của tôi cũng  
ngày một mở mang và có sự  linh hoạt và sáng tạo hơn trong tiết dạy của mình. 
14

Bên cạnh đó tôi thấy mình cần phải cố gắng hơn. Như Lênin đã nói “ Học ! học  
nữa, học mãi”  học hỏi nhiều hơn qua đồng nghiệp, qua sách báo, thông tin đại 
chúng để  ngày càng trau dồi thêm kiến thức vì xung quanh chúng ta còn nhiều 
thứ  mà chúng ta cần phải biết và nó có tác dụng rất lớn trong việc hỗ  trợ  cho  
việc giảng dạy của mình.
Giá trị khoa học mang lại khi thực hiện đề tài: Qua đây giáo viên kịp thời 
phát hiện ra những sai lầm, yếu kém của trẻ  trong quá trình hoạt động để  có 
những điều chỉnh cho phù hợp. Giúp giáo viên nắm được cách hoạt động, những 
hành vi thông thường, kinh nghiệm và cá tính riêng của từng trẻ. Đồng thời qua 
đây giúp phụ huynh thấy được sự  thiếu sót của mình khi bỏ  qua những cơ  hội  
nhằm giúp trẻ phát triển tính sáng tạo.
PHẦN III
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Khả  năng sáng tạo là sự  hội tụ  của nhiều yếu tố  như: khả  năng nhận 
thức, tính cách cá nhân, cảm xúc và những yếu tố  từ  môi trường. Do vậy, nếu 
một đứa trẻ không có khả năng sáng tạo thì không hẳn do trẻ vốn đã thiếu khả 
năng sáng tạo mà có thể xuất phát từ gia đình, trường học và môi trường văn hóa 
mà trẻ tiếp nhận. Vì ở trẻ, khả năng sáng tạo không thể tự mình bộc lộ khi còn 
nhỏ. Chính vì vậy phát triển tính sáng tạo cho trẻ là việc làm cần thiết cấp bách, 
phải được tiến hành một cách nghiêm túc. Chính vì vậy cần nắm vững nội dung  
và tầm quan trọng của việc phát triển tính sáng tạo cho trẻ. Chuẩn bị  cho trẻ 
vốn tri thức, biểu tượng và kỹ năng thực hiện hoạt động trí óc nhất định. 
2. Kiến nghị
Để thực hiện tốt đề  tài này chúng tôi những người làm công tác giáo dục 
trực tiếp đứng lớp giảng dạy trên địa bàn có cả  dân tộc thiểu số, một số  phụ 
huynh chưa thực sự  quan tâm đến việc học của con em mình, còn một số  phụ 
huynh lại quá coi trong việc học của con em mình mà lại quên đi rằng việc phát  
15

triển tính sáng tạo cho trẻ cũng là một trong những việc làm hết sức quan trọng 
và cần phải được tiến hành thường xuyên và liên tục. Để  phát triển tính sáng 
tạo cho trẻ ngày càng tốt hơn, hứng thú hơn rất mong các cấp lành đạo quan tâm  
hơn nữa trong việc mở các buổi tập huấn về phát triển tính sáng tạo cho trẻ, bổ 
sung thêm trang thiết bị, đồ dùng cho các môn học để  phục vụ cho các tiết dạy  
được tốt hơn. Bản thân tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa trong việc làm 
thêm đồ  dùng, đồ  chơi và tạo mọi điều kiện để  trẻ  tiếp thu bài được tốt hơn. 
Cố gắng tuyên truyền để các bậc cha mẹ phụ huynh hiểu được tầm quan trọng 
khi phát triển tính sáng tạo cho trẻ mầm non.
Để  hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này, mặc dù được sự  giúp đỡ  của 
ban giám hiệu nhà trường và các chị  em đồng nghiệp nhưng không tránh khỏi 
những thiếu sót rất mong được sự đóng góp ý kiến của ban lãnh đạo cấp trên để 
sáng kiến đạt kết quả cao hơn.
Buôn Trấp, ngày 3 tháng 11 năm 2014
                                                                                                 Người viết
Nguyễn Thị Như Ngọc

16


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
                                                                 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
17


NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG THẨM ĐỊNH
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT

Tên tài liệu

Tác giả

    1

Tổ   chức   hoạt   động   giáo   dục   cho   trẻ   ở  Nguyễn Thị Hằng
trường mầm non.

    2

Sưu tầm các tài liệu có liên quan đến đề  Tập thể  giảng viên trường 
tài   trong   quá   trình   học   tại   trường   Cao  cao   đẳng   sư   phạm   TW 
đẳng SPTW Nha Trang.
Nha Trang

    3

Sách nghiên cứu khoa học

Tập   thể   giáo   viên   trường 
cao   đẳng   sư   phạm   TW 
Nha Trang

    4

Tạp chí giáo dục mâm non

Bộ giáo dục và đào tạo

19


PHỤ LỤC
PHẦNI
MỞ ĐẤU

1. Lý do chọn đế tài
       a) Lý do chủ quan
       b) Lý do khách quan
2. Mục tiêu, nhiệm vụ
       a) Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
20


       b) Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
3. Đối tượng nghiên cứu.
4. Phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
PHẦN II
NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng
a) Thuận lợi, khó khăn
­ Thuận lợi
­ Khó khăn
b) Thành công, hạn chế
­ Thành công
­ Hạn chế
c) Mặt mạnh, mặt yếu
­ Mặt mạnh
­ Mạnh yếu
d) Nguyên nhân
3. Các biện pháp
a) Mục tiêu của biện pháp
b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
Biện pháp 1: Cha mẹ cần  kích thích tính tò mò của con

Biện pháp 2: Luôn bên cạnh vui chơi cùng trẻ
         Biện pháp 3: Sắp xếp thời gian đủ để con có thể vui chơi
c) Điều kiện để thực hiện biện pháp
d) Mối quan hệ giữa các biện pháp
e) Kết quả khảo nghiệm
21


4. Kết quả
PHẦN III
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị

TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
    1

Tên tài liệu

Tác giả

Tổ   chức   hoạt   động   giáo   dục   cho   trẻ   ở  Nguyễn Thị Hằng
22


trường mầm non.
    2

Sưu tầm các tài liệu có liên quan đến đề  Tập thể  giảng viên trường 

tài   trong   quá   trình   học   tại   trường   Cao  cao   đẳng   sư   phạm   TW 
đẳng SPTW Nha Trang.
Nha Trang

    3

Sách nghiên cứu khoa học

Tập   thể   giáo   viên   trường 
cao   đẳng   sư   phạm   TW 
Nha Trang

    4

Tạp chí giáo dục mâm non

Bộ giáo dục và đào tạo

23