SKKN: Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5 ở trường Tiểu học Trưng Vương

Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

  

I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Trong   sự   nghiệp   xây   dựng   và   phát   triển   đất   nước   theo   hướng   “Cơng 

nghiệp hóa – hiện đại hóa” nhân tố con người là quan trọng nhất. Do đó mà giáo 
dục ln được coi là quốc sách hàng đầu. Chính vì vây ma B
̣
̀ ộ GD và ĐT đa đ
̃ ưa  
nội dung giáo dục kĩ năng sống lồng ghép vào các mơn học ở bậc tiểu học. Đây 
là một chủ trương cần thiết và đúng đắn bởi kĩ năng sống là khả  năng làm chủ 
bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và với  
xã hội, khả  năng  ứng phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống. Có thể 
nói kĩ năng sống chính là nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ,  
hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh. Người có kĩ năng sống phù hợp sẽ ln  
vững vàng trước những khó khăn, thử thách; biết ứng ứng xử, giải quyết vấn đề 
một cách tích cực và phù hợp; họ  thường thành cơng hơn trong cuộc sống, ln 
u đời và làm chủ  cuộc sống của chính mình. Ngược lại người thiếu kĩ năng  
sống thường bị vấp váp, dễ bị thất bại trong cuộc sống.

Đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cơ chế  thị trường 
hiện nay, thế  hệ trẻ thường xun chịu đan xen giữa những yếu tố  tích cực và 
tiêu cực: một là các em được sự  quan tâm chăm sóc q sức chu đáo của phụ 
huynh vì sống trong gia đình ít con, hồn cảnh kinh tế  ổn định; hai là những em  
sống trong gia đình với nhiều lo toan cho cuộc mưu sinh, phụ huynh bỏ mặc con  
cái. Mơi trường hồn cảnh khác nhau  ấy lại thường mang đến cho các em một 
thiếu sót lớn trong từng bước trưởng thành, đó là kĩ năng sống. Giáo dục kĩ năng  
sống càng trở  nên cấp thiết, giúp các em rèn luyện hành vi có trách nhiệm đối 
với bản thân, gia đình, cộng đồng và Tổ quốc; giúp các em có khả năng ứng phó  
tích cực trước các tình huống của cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 1 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

gia đình, bạn bè và mọi người, sống tích cực, chủ động, an tồn, hài hồ và lành 
mạnh.
Giáo dục kĩ năng sống trong các mơn học  ở  tiểu học nhằm đạt mục tiêu  
trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp; tạo cơ 
hội thuận lợi cho học sinh sử dụng quyền và bổn phận của mình để  phát triển  
tồn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức. Giáo dục kĩ năng sống trong  

các mơn học  ở  tiểu học được tập trung chủ  yếu  ở  các mơn học: Tiếng Việt, 
Đạo đức, Khoa học... Tuy nhiên, để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh đạt hiệu 
quả địi hỏi nhiều yếu tố chứ khơng chỉ từ các bài giảng. Học để  tự  tin, tự lập, 
tự thích ứng với mơi trường thế giới xung quanh. Giáo dục kĩ năng sống cho học 
sinh hiên nay đ
̣
ược đơng đảo phụ  huynh và xa hơi quan tâm. B
̃ ̣
ởi nhiều ý kiến 
cho rằng, các trường học đã q nặng về  dạy kiến thức, ít quan tâm đến việc  
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh dẫn đến có một sơ h
́ ọc sinh trong các trường  
chưa co ki năng sơng nh
́ ̃
́
ư:  ứng xử, giao tiêp con rut re, hành vi, l
́ ̀ ̣ ̀
ối sống đạo đức  
thiêu chn m
́
̉
ực dân đên nhiêu tê nan xa hơi đang th
̃ ́
̀ ̣ ̣
̃ ̣ ́
ương tâm xay ra. 
̉
Với ý nghĩa và tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng cho học sinh. Tơi  
nhận thấy việc giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh được thể  hiện  
rõ nét nhất trong các mơn học. Tơi quyết định lựa chọn và nghiên cứu đề  tài 

“Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5  ở trường Tiểu học  
Trưng Vương” để góp một phần nhỏ vào việc thực hiện nâng cao hiệu quả hoạt  
động giáo dục kĩ năng sống trong nhà trường va th
̀ ực hiện mục tiêu giáo dục con 
người phát triển tồn diện về  đức, trí, thể, mỹ  trên cơ  sở  tiếp thu được các kĩ 
năng sống đầy đủ.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 2 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

­ Giúp HS ý thức được giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội. Hiểu  
biết về thể chất, tinh thần của mình; Có hành vi, thói quen ứng xử có văn hố và 
chấp hành pháp luật…
­ Giúp học sinh co kĩ năng s
́
ống trong học tập và trong cuộc sống như 
mạnh dạn, tự tin và trở thành những con người có văn hóa phù hợp với thời đại 
mới;
­ Nâng cao giá trị  kĩ năng sống cho học sinh, nâng cao giá trị  văn hóa nhà 

trường;
­ Nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện cho học sinh;
­ Tăng cường được sự  phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội, tạo 
mơi trường thuận lợi để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
Nhiệm vụ 
­ Nghiên cứu cơ sở lí luận có liên quan đến đề tài.
          ­ Tìm hiểu về nội dung, phương pháp và các hình thức giáo dục lồng ghép 
kĩ năng sống trong các mơn học ở lớp 5.
           ­ Tìm hiểu thực trạng và ngun nhân dẫn đến học sinh thiếu kĩ năng  
sống. 
­ Đưa ra một số  biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục kĩ năng  
sống  qua việc giảng dạy nói chung và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh lớp 5  
ở trường Tiểu học Trưng Vương nói riêng.
3. Đối tượng nghiên cứu

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 3 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5 ở trường Tiểu 
học Trưng Vương.

4. Giới hạn của dề tài
Tập trung nghiên cứu đề tài “Một số biên pháp giáo d
̣
ục kĩ năng sống của  
học sinh lớp 5  ở  trường Tiểu học Trưng Vương”,  ở  lớp 5A, năm học 2016 – 
2017. Qua các hoạt động học tập nói chung và qua kinh nghiệm thực tế  giảng  
dạy của bản thân trong nhiều năm.
5. Phương pháp nghiên cứu
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
­ Phương pháp phân tích ­ tổng hợp tài liệu;
­ Phương pháp khái qt hóa các nhận định độc lập.
b) Nhom ph
́
ương pháp nghiên cứu thực tiễn
­ Phương pháp điều tra;
­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; 
­ Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
­ Phương pháp lấy ý kiến chun gia;
­ Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
c) Phương pháp thống kê tốn học
II. Phần nội dung
1.Cơ sở lý luận 
Thực hiện Quyết định số 2994/QĐ­BGD và ĐT ngày 20 tháng 7 năm 2010 
của Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai giáo dục kĩ năng sống trong một số mơn  
học và hoạt động giáo dục ở các cấp học; Thực hiện Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ 
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 4 ­


Đề tài: Môt sô biên phap giao duc kĩ năng sông cho hoc sinh l
̣ ́ ̣

́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Giáo dục và Đào tạo về nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2016­2017; Dựa trên 
cơ  sở  nghiên cứu các tài liệu về  Tài liệu tập huấn Giáo dục kĩ năng sống cho  
học sinh Tiểu học; Giáo dục kĩ năng sống trong các môn học  ở  lớp 5 của Bộ 
GD­ĐT. Dựa trên cơ  sở  những định hướng của đợt tập huấn tăng cường giáo 
dục kĩ năng sống trong các mơn học của Bộ cho các cấp học trong hệ thống giáo  
dục phổ thơng.  Giáo dục cho người học những kĩ năng cơ bản, cần thiết, hướng  
tới hình thành những thói quen tốt giúp người học thành cơng, đảm bảo vừa phù 
hợp với thực tiễn và thuần phong mỹ tục Việt Nam vừa hội nhập quốc tế trong  
giai đoạn cơng nghiệp hố đất nước.   Giáo dục kĩ năng sống là giáo dục cách  
sống tích cực trong xã hội hiện đại, xây dựng những hành vi lành mạnh và thay 
đổi những hành vi, thói quen tiêu cực trên cơ  sở  giúp học sinh có thái độ, kiến  
thức, kĩ năng, giá trị cá nhân thích hợp với thực tế xã hội. Giáo dục kĩ năng sống  
là u cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ, đặc biệt là học sinh tiểu học.
Hiện nay, các cơ  sở  giáo dục, các trường học tăng cường rèn luyện kĩ 
năng sống cho học sinh như kĩ năng tự  phục vụ, kĩ năng tự  bảo vệ an tồn bản 
thân, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng  ứng xử thân thiện với bạn bè, lễ  phép với thầy, 
cơ giáo, có thói quen và ky năng làm vi
̃
ệc theo nhóm, kĩ năng hoạt động xã hội.  
Việc giáo dục kĩ năng sống cho HS được thể hiện qua các cách thức hoạt động  
như: Tích hợp vào nội dung các bài học ở các mơn học trên lớp. Thực hiện thơng 
qua các hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp.

Qua thực tê giang day 
́ ̉
̣ ở lơp 5 Tr
́
ương Ti
̀
ểu học Trưng Vương, ban thân tôi
̉
 
thây kĩ năng sông cua hoc sinh ch
́
́
̉
̣
ưa cao. Chi môt sô em co hanh vi, thoi quen va kĩ
̉
̣ ́
́ ̀
́
̀  
năng tôt. Con phân l
́
̀
̀ ớn cac em co nhân xet, đanh gia vê s
́
́ ̣
́ ́
́ ̀ ự viêc nh
̣
ưng chưa co thai

́ ́ 
đô va cach 
̣ ̀ ́ ưng x
́ ử, cach x
́ ưng hô chuân m
̉
ực. Hoc sinh con rut re ch
̣
̀ ̣ ̀ ưa manh dan
̣
̣  
trong giáo tiếp như ngai noi, ngai đ
̣
́
̣ ứng dây tra l
̣
̉ ơi, kha năng t
̀
̉
ự hoc, t
̣ ự tim toi con
̀ ̀ ̀ 
han chê. Chinh vi vây ma viêc ren kĩ năng sông cho hoc sinh la vân đê cân quan
̣
́
́
̀ ̣
̀ ̣
̀
́

̣
̀ ́ ̀ ̀
 
     Người thực hiện:  Ngô Thị Minh                                                                            ­ Trang 5 ­


Đề tài: Môt sô biên phap giao duc kĩ năng sông cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

tâm. Để nâng cao kĩ năng sống cho học sinh tiểu học, với cương vị là người giaó  
viên chu nhiêm, b
̉
̣
ản thân hết sức băn khoăn và trăn trở, luôn đặt trong đầu câu 
hỏi: Làm thế  nào để  nâng cao kĩ năng sống cho học sinh? Làm thế  nào để  học  
sinh biết cách vận dụng kĩ năng sống vào trong cuộc sống hằng ngày? Với mong  
muốn góp phần vào việc luận giải những vấn đề nói trên, bản thân chọn đề tài: 
“ Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lơp 5 
́ ở trường Tiểu học  
Trưng Vương ”. Vân đê ma chăc hăn khơng chi riêng b
́ ̀ ̀ ́ ̉
̉
ản thân ma rât nhiêu đơng

̀ ́
̀ ̀  
nghiêp khac quan tâm suy nghĩ là làm sao h
̣
́
ọc sinh của mình có những kĩ năng 
sống tốt, trở thành những con người tốt, có ích cho xã hội. Đây cũng là một vấn  
đề mà phụ huynh và xã hội hết sức quan tâm.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 
Hiện nay Bộ  GD & ĐT đã đưa kĩ năng sống vào dạy  ở  một số  mơn học.  
Bộ  sách hướng dẫn dạy kĩ năng sống dành cho giáo viên đã được đưa vào tập  
huấn và giảng dạy  ở  trường học trong những năm học qua theo hình thức lồng 
ghép tích hợp vào các mơn học của chương trình. 
Phong Giao duc và Đao tao cung đa co kê hoach t
̀
́ ̣
̀ ̣
̃
̃ ́ ́ ̣
ừng năm học với những  
biên phap cu thê đ
̣
́ ̣
̉ ể  rèn kĩ năng sống cho học sinh môt cach chung nhât cho cac
̣ ́
́
́ 
bâc hoc.
̣
̣

Nhà trường thường xuyên nghiên cứu, cải tiến nâng cao chất lượng giảng 
dạy   theo   hướng   phát   huy   tính   tích   cực   của   học   sinh,   khơng   ngừng   đổi   mới  
phương pháp dạy học phù hợp với nội dung chương trình. Và đặc biệt chú trọng  
đến việc "Giáo dục kĩ năng sống". Nhà trường đã tiến hành triển khai đồng bộ 
đến tồn thể  cán bộ  giáo viên về  việc tăng cường rèn luyện kĩ năng sống cho 
học sinh. Đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân 

     Người thực hiện:  Ngô Thị Minh                                                                            ­ Trang 6 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

thiện, học sinh tích cực”. Nhà trường xem đây là một trong những yếu tố  quan  
trọng hàng đầu trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục.
Bên cạnh đó, bản thân nhận được một tập thể học sinh ngoan và biết vâng 
lời, các em gần gũi với cơ giáo. Các em gắn bó, xem lớp học là ngơi nhà thứ hai  
của mình nên có thái độ tích cực và hợp tác. Có kĩ  năng vận dụng kiến thức học  
được vào thực tế cuộc sống; 
Được sự quan tâm giúp đỡ của hội cha mẹ học sinh lớp 5A và hầu hết các 
phụ huynh cũng đã nhận thức được vai trị và tầm quan trọng của giáo dục, đặc  
biệt là giáo dục  ở  bậc Tiểu học – bậc học nền tảng cho q trình học của con  
em mình. Họ  đã có ý thức tự  giác, thái độ  tích cực trong việc giáo dục con em 

mình và kết hợp với nhà trường để giáo dục học sinh.
Bên canh nh
̣
ưng thn l
̃
̣ ợi thi viêc giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh con co
̀ ̣
́ ̣
́
̣
̀ ́ 
nhưng kho khăn nh
̃
́
ư sau:
 

Đơi v
́ ơi giao viên 
́ ́
Trong thực tế  hiện nay, việc nhận thức tầm quan trọng, cần thiết rèn kĩ 

năng sống cho học sinh ở một số giáo viên cịn hạn chế. Vẫn cịn có một số giáo 
viên chưa nắm chắc vê n
̀ ội dung giáo dục kĩ năng sống theo từng khối lớp, 
nhưng kĩ năng sơng c
̃
́
ơ  ban nao, ch
̉

̀
ưa biêt vân dung t
́ ̣
̣
ừ nhưng kê hoach đinh
̃
́
̣
̣  
hương chung c
́
ủa nhà trường để đưa vào kế hoạch cụ thể rèn  kĩ năng sống cho  
học sinh của lớp mình. Một bộ  phận giáo viên chưa thực sự  quan tâm đến việc  
giáo dục kĩ năng sống cho học sinh mà chỉ chú trọng truyền thụ kiến thức ở sách 
giáo khoa nên chưa  đầu tư thời gian tìm tịi nghiên cứu các hình thức và phương 
pháp tổ chức cho các hoạt động rèn kĩ năng sống nên chưa tạo được sự hứng thú  
học tập cho học sinh.

     Người thực hiện:  Ngô Thị Minh                                                                            ­ Trang 7 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Đa sơ giao viên l
́ ́
ơn ti co nhiêu kinh nghiêm nh
́
̉
́
̀
̣
ưng viêc đ
̣ ổi mới phương 
pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chun cần, tích cực, chủ động, sáng tạo 
và ý thức vươn lên, rèn luyện khả  năng tự  học của học sinh con găp nhiêu kho
̀ ̣
̀
́ 
khăn; giao viên tre ti it h
́
̉
̉ ́ ơn, năng đơng, sang tao nh
̣
́
̣
ưng lai kho trong cơng tac
̣
́
́ 
bơi d
̀ ưỡng do nhân th
̣

ức vê nghê ch
̀
̀ ưa sâu sắc. 
Đối với học sinh
Các em học sinh tiểu học cịn nhỏ  dại, đặc điểm tâm lí, nhận thức, ngơn 
ngữ  của các em chưa đạt ở mức độ cao. Kĩ năng sống cịn hạn chế, chưa có khả 
năng tự  lập cho bản thân, chưa biết cách phịng vệ  trước những tệ  nạn xã hội. 
Các em chưa có các kĩ năng cần thiết cho cuộc sống của mình. Một số học sinh  
thiếu thốn tình cảm (như chỉ  ở với mẹ hoặc bố, hay  ở với ơng bà,  cha mẹ  làm 
ăn xa) nên các em khơng được quan tâm, giáo dục tồn diện như  các bạn cùng 
trang lứa, có em cịn có những biểu hiện mặc cảm tự  ti, khơng dám hịa mình 
trong mọi hoạt động chung của lớp. Đa số các em cịn hiếu động, suy nghĩ chưa 
sâu sắc. Học sinh chưa có động cơ tự học tập, thiếu hứng thú, chưa thấy lợi ích 
của việc học, chưa có thói quen và kĩ năng lao động trí óc.
Đối với phụ huynh học sinh
Vê phia cac b
̀ ́ ́ ậc cha me các em ln nong vơi trong viêc day con. H
̣
́
̣
̣
̣
ọ  chỉ 
chú trọng đến việc con mình về nhà mà chưa biết đọc, viết chữ, hoặc chưa biết  
làm tốn thì lo lắng một cách thái q. Đơng th
̀
ơi lai chiêu chng con cai khiên
̀ ̣
̀
̣

́
́ 
tre khơng co kĩ năng t
̉
́
ự  phuc vu, ch
̣
̣
ỉ  chú ý đến khâu dạy, khơng chú ý đên con
́
 
mình ăn, uống như  thế nao, tre có bi
̀
̉
ết sử  dụng những đồ  dùng, vật dụng trong 
ăn uống hay khơng? Và vì sao chúng ta cần những đồ dùng, vật dụng đó? Những  
đồ dùng đó để làm gì? 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 8 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Một số phụ huynh học sinh vì lí do điều kiện kinh tế cịn khó khăn, bươn 
chải cuộc sống đi làm xa như  đi làm  ở  Malaixia, Đài Loan, Thành phố  Hồ  Chí 
Minh… nên chưa quan tâm đến việc học va ki năng sơng c
̀ ̃
́ ủa con em ở nhà cũng 
như ở trường, việc giáo dục con cái của họ là “Trăm sự  nhờ  thầy”. 
Do bố  mẹ  của các em đều làm nghề  nơng nên thu nhập của người dân  
chưa cao dẫn đến đời sống kinh tế cịn khó khăn và mặt bằng dân trí, nhận thức  
của phụ huynh hạn chế. Sự quan tâm giáo dục đạo đức, hành vi ứng xử cho con  
em chưa đến nơi đến chốn, chưa đúng mức, nhiều phụ  huynh cịn quan niệm 
việc giảng dạy và giáo dục học sinh là của giáo viên và nhà trường đảm nhiệm. 
Việc này đồng nghĩa với việc khốn trắng trọng trách cho người giáo viên. 
        Từ  các ngun nhân, tình hình thực tiễn cũng như  các thuận lợi và khó 
khăn nêu trên, bản thân đã cố  gắng tìm nhiều phương pháp rèn luyện kĩ năng 
sống cho học sinh thơng qua các tiết dạy của một số  mơn học và hoạt động  
ngồi giờ lên lớp nhằm đem lại hiệu quả cao trong cơng tác giáo dục. 
Bên canh nh
̣
ưng thn l
̃
̣ ợi va kho khăn thi viêc giao duc kĩ năng sơng cho
̀
́
̀ ̣
́
̣
́
 
hoc sinh con co nh

̣
̀ ́ ưng thanh cơng nh
̃
̀
ư  sau mỗi tiết học, bản thân thấy học sinh  
hứng thú trong học tập, hăng say xây dựng bài, tích cực tham gia hoạt động  
nhóm. Tơi thấy rất khả quan vì kĩ năng sống của các em đã dần dần được hình 
thành như: lễ phép, biết vâng lời thầy cơ giáo, mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, 
biết tham gia tốt các phong trào của lớp, vệ  sinh cá nhân, trường lớp sạch sẽ.  
Thực hiện tốt nội quy của trường, lớp. Các em đồn kết biết chia sẻ, giúp đỡ 
nhau trong các phong trào của lớp, xây dựng một tập thể lớp vững mạnh.  
Tuy nhiên vẫn cịn một số  em do rụt rè từ  những lớp nhỏ  hoặc do  ảnh 
hưởng lớn từ mơi trường gia đình nên việc giáo dục kĩ năng sống cho các em cần 
phải có nhiều thời gian mới thực hiện được.
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 9 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

 

Các ngun nhân, các yếu tố tác động

* Về phía giáo viên 
Hiện nay nhận thức về việc rèn kĩ năng sống cho học sinh  ở một số giáo 

viên cịn hạn chế và chưa thực sự quan tâm. Mặc dù đã có tài liệu về kĩ sống và 
được tập huấn về  cách dạy rèn kĩ năng sống cho học sinh nhưng giáo viên cịn 
mơ  hồ, chưa xác định được biện pháp, phương pháp và hình thức tổ  chức hữu  
hiệu để dạy kĩ năng sống cho học sinh trong các tiết học. Vận dụng dạy như thế 
nào cho phù hợp ? Học sinh rèn được những kĩ năng gì và vận dụng vào thực tế 
có hiệu quả khơng ?
 Trong qua trinh giao duc hoc sinh, giáo viên ch
́ ̀
́ ̣
̣
ưa thật gần gũi, thân thiện  
với học sinh, chưa quan tâm nhiều đến điều kiện gia đình của từng học sinh.
Việc rèn kĩ năng sống qua việc tích hợp vào các mơn học và hoạt động  
ngoại khố như  văn nghệ, thể dục, thể thao, hoạt động Đội  cịn hạn chế, thời  
gian ít và chưa được chú trọng đúng mức để nhằm phát huy tính hiệu quả của nó 
trong việc nâng cao giá trị giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
Giáo viên khuyến khích động viên khen thưởng học sinh cịn ít, việc đổi 
mới phương pháp dạy học của giáo viên chưa nhiều, chưa phát huy được tinh  
thần tự tìm tịi sang tạo trong học tập cho học sinh.
* Về phía học sinh
Vẫn cịn có một số học sinh chưa ngoan như đánh nhau, cãi nhau, chưa lễ 
phép, gây mất đồn kết trong tập thể lớp… Mơt sơ em cịn r
̣ ́
ụt rè chưa mạnh dạn 
bày tỏ ý kiến với cơ giáo và các bạn. Lời nói khơng rõ ràng, trả lời trống khơng, 
…    

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 10 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Nhận thực tự giác của các em chưa cao, chưa có ước mơ hồi bão, kỹ năng 
diễn đạt, kỹ  năng hợp tác, kỹ  năng ra quyết định cho bản thân,… cịn hạn chế,  
một số học sinh ứng xử với nhau chưa thật sự có văn hóa….
Bên cạnh đó các trị chơi vơ bổ  như  điện tử, game cũng như  những phim 
ảnh khơng lành mạnh đã trực tiếp tác động làm  ảnh hưởng khơng ít đến việc 
học tập cũng như  kĩ năng sống của các em. 
* Về phía các bậc cha mẹ học sinh
Các bậc cha mẹ  cũng chưa hiểu hết được tầm quan trọng của việc giáo 
dục kĩ năng sống nên chưa thật sự  quan tâm để  dạy con cái. Cơng tác tun 
truyền các bậc cha mẹ thực hiên day các em các kĩ năng sơng c
̣
̣
́ ơ bản chưa nhiều.
Do hồn cảnh gia đình nên cha mẹ lo làm kinh tế nên chưa dành nhiều thời  
gian quan tâm đến con em mình mà tất cả việc học tập của con em là do các cơ  
giáo và nhà trường.
Chính việc thiếu hụt nghiêm trọng các kĩ năng sống do sự  hạn chế  của 

giáo dục gia đình và nhà trường, sự  phức tạp của xã hội và cuộc sống xung  
quanh học sinh là ngun nhân trực tiếp khiến học sinh gặp khó khăn trong ứng  
xử với tình huống thực của cuộc sống.
Kĩ năng sống đơn giản là tất cả  điều cần thiết mà chúng ta phải biết để 
có được khả  năng thích  ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc  
sống. Vì vậy, kĩ năng sống sẽ là hành trang khơng thể thiếu. Q trình hội nhập  
quốc tế   địi hỏi phải nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ngồi kiến thức 
chun mơn, u cầu về  các kĩ năng sống ngày càng trở  nên quan trọng. Do đó, 
giáo dục cần trang bị  cho học sinh những kĩ năng thiết yếu như  ý thức về  bản 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 11 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

thân, làm chủ  bản thân, đồng cảm, tơn trọng người khác, biết cách hợp tác và 
giải quyết hợp lý các mâu thuẫn, xung đột.
 

Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thơng qua việc tổ chức các hoạt động 

giáo dục đa dạng, phong phú nhằm kích thích học sinh tham gia một cách tích 

cực chủ động vào các q trình hoạt động, qua đó hình thành hoặc thay đổi hành 
vi của trẻ theo hướng tích cực để góp phần phát triển tồn diện nhân cách; giúp  
học sinh u đời, khỏe mạnh và tích cực, chủ động trong cuộc sống hằng ngày. 
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là giáo dục cho các em có cách sống tích cực  
trong xã hội hiện đại. 
Thực trạng việc rèn kĩ năng sống cho học sinh  ở  trường Tiểu học: Học  
tập khơng chỉ dừng lại ở việc nhận thức các tri thức khoa học thuần túy mà cịn  
được hiểu là mọi tri thức về  thế  giới trong đó có cả  những mối quan hệ, cách  
thức  ứng xử  với mơi trường xung quanh. Kĩ năng sống là một trong những vấn 
đề quan trọng đối với mỗi cá nhân trong q trình tồn tại và phát triển. Chương 
trình học hiện nay đang gặp phải nhiều chỉ  trích do q nặng nề  về  kiến thức 
trong khi những tri thức vận dụng cho đời sống hàng ngày bị  thiếu vắng. Hơn 
nữa, người học đang chịu nhiều áp lực về  học tập khiến cho khơng cịn nhiều 
thời gian cho các hoạt động ngoại khóa, hoạt động xã hội. Điều này dẫn đến sự 
“xung đột” giữa nhận thức, thái độ  và hành vi với những vấn đề  xảy ra trong  
cuộc sống.
Ở bậc tiểu học các mơn học nhằm cung cấp cho học sinh những tri thức 
sơ đẳng về các chuẩn mực hành vi xã hội chủ nghĩa gắn với những kinh nghiệm 
đạo đức, để từ đó giúp học sinh hình thành kĩ năng sống, biết phân biệt đúng sai 
làm theo cái đúng, ủng hộ cái đúng, đấu tranh với những biểu hiện sai trái, xấu  
xa, nhắc nhở  các em hành động theo chuẩn mực đạo đức và thói quen đạo đức 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 12 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́

̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

chính. Việc rèn kĩ năng sống  ở  bậc tiểu học là một nhiệm vụ  quan trọng mà 
người người làm cơng tác giáo dục cần quan tâm. Mặc dù,  ở  một số  mơn học, 
các hoạt động ngoại khóa, giáo dục kĩ năng sống đã được đề  cập đến. Tuy  
nhiên, do nội dung, phương pháp, cách thức truyền tải chưa phù hợp với tâm sinh 
lý của đối tượng nên hiệu quả lồng ghép cịn chưa cao.
Hiện nay, Bộ  giáo dục và đào tạo đã đổi mới tồn diện giáo dục để  đáp 
ứng được nhu cầu phát triển mà xã hội đặt ra. Tuy nhiên, một số  giáo viên vẫn  
chưa theo kịp, chưa đổi mới phương pháp và nội dung cịn đặt nặng kiến thức  
cho học sinh mà xem nhẹ việc rèn luyện kĩ năng ứng xử, kĩ năng thực hành cho  
học sinh. Điều này đã dẫn đến tình trạng kĩ năng sống của học sinh chưa cao.  
Qua thực tế giảng dạy lớp 5, tơi thấy chỉ một số học sinh có hành vi, thói quen,  
kĩ năng tốt. Cịn phần lớn các em trong q trình giao tiếp với thầy cơ giáo cịn 
rụt rè, với bạn bè trong lớp chưa tình cảm tự  tin, khiêm nhường.  Học sinh thể 
hiện kĩ năng sống cịn đại khái, chưa mạnh dạn thể hiện kĩ năng của bản thân.  
Các em cịn ngại nói, ngại viết, khả năng tự  học, tự  tìm tịi cịn nhiều hạn chế, 
nhút nhát. 
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp
Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý trẻ  em bậc tiểu học qua các kĩ năng sống 
như: sự hợp tác, nhận thức, tính tự tin, tự lập, tị mị, khả năng thấu hiểu và giao 
tiếp. Từ đó, giáo viên lựa chọn đúng những nội dung, phương pháp phù hợp để 
dạy trẻ.      
Tìm hiểu nội dung, chương trình các mơn học lớp 5 và hoạt động ngồi 
giờ  lên lớp để nắm chắc kiến thức và kĩ  năng của mơn học, cũng như  kĩ năng  
sống mà HS cần được học và tiếp cận. Từ đó, tuỳ từng bài cụ  thể, nội dung cụ 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 13 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

thể để  lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức và các kĩ thuật dạy học tích  
cực thích hợp các hoạt động học tập và giáo dục lồng ghép kĩ năng sống cho học 
sinh, giúp các em có thể thực hành kĩ năng sau khi  tiếp cận.
           Ngồi ra, trong khi giảng dạy kiến thức và giáo dục lồng ghép kĩ năng  
sống, cần có sự khuyến khích kịp thời khi học sinh có tiến bộ (dù chỉ là một tiến  
bộ rất nhỏ) để khích lệ học sinh tham gia các hoạt động một cách tích cực và có 
đủ tự tin thể hiện khả  năng của mình trước lớp.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Hoạt động giáo dục kĩ năng sống là hoạt động được tổ  chức theo mục 
tiêu, nội dung, chương trình dưới sự hướng dẫn của giáo viên thơng qua các mơn 
học và hoạt động ngồi giờ lên lớp. Với các hình thức hoạt động khác nhau, các  
mối quan hệ sẽ tạo cơ hội cho học sinh trải nghiệm tri thức, thái độ  và hành vi 
ứng xử  của mình trong mơi trường an tồn, thân thiện có định hướng giáo dục. 
Thơng qua hoạt động giáo dục kĩ năng sống giúp học sinh sống khoẻ  mạnh, có  
khả  năng thích  ứng với biến đổi của cuộc sống hàng ngày. Rèn luyện cho học 
sinh các kĩ năng cơ  bản phù hợp với lứa tuổi như: kĩ năng giao tiếp  ứng xử  có 
văn hố; kĩ năng hợp tác và giải quyết vấn đề  khi tham gia các hoạt động tập 

thể; kỹ  năng tự  kiểm tra, đánh giá kết quả  học tập, phát triển các hành vi, thói 
quen tốt trong học tập, lao động và hình thành tình cảm chân thành, niềm tin 
trong sáng với cuộc sống, với q hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với  
các hiện tượng tự  nhiên và xã hội. Như  vậy, hoạt động giáo dục kĩ năng sống 
thực sự  cần thiết. Do đó cần phát huy tối đa vai trị, tác dụng và hiệu quả  của 
hoạt động giáo dục kĩ năng.

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 14 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Để áp dụng một số biện, giải pháp giao duc kĩ năng sơng cho h
́ ̣
́
ọc sinh lớp 
5  ở  trương TH Tr
̀
ưng Vương có hiệu quả, tơi đi sâu vào 5 nội dung chính sau  
đây:
­ Tìm hiểu thơng tin về học sinh;
­ Rèn kĩ năng sống cho học sinh qua việc tích hợp vào các mơn học;

­ Mỗi thầy cơ giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo;
­ Tổ  chức các hoạt động tập thể  ­ Hoạt động ngồi giờ  lên lớp (Vui chơi văn  
nghệ, thể dục thao thể. Hoạt động nhân đạo);
­ Giáo viên tun truyền các bậc cha mẹ  thực hiên day các em các kĩ năng sơng
̣
̣
́  
cơ bản trong gia đình;
Biện pháp 1: Tìm hiểu thơng tin về học sinh;
Ngay sau khi nhận lớp, tơi thực hiện ngay cơng tác điều tra thơng qua 
phiếu.Tơi phát cho mỗi em một phiếu điều tra và u cầu học sinh điền đầy đủ 
nội dung các thơng tin được ghi trong phiếu. Qua phiếu điều tra này, tơi nắm  
được đầy đủ các thơng tin cần thiết về từng học sinh, biết được hồn cảnh gia  
đình, tâm tư  để  xây dựng kế  hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Trong  
buổi học đầu tiên tơi cho các em tự giới thiệu về mình trước lớp, khuyến khích 
các em chia sẻ  với nhau về  những sở  thích,  ước mơ. Đây là hoạt động giúp cơ 
trị hiểu nhau, đồng thời tạo một mơi trường học tập thân thiện giữa cơ và trị.  
Đây cũng là một điều kiện rất quan trọng để  phát triển khả  năng giao tiếp của 
học sinh. Qua đó phần nào nắm được đặc điểm, tính cách của các em: mạnh dạn  
hay nhút nhát, thụ động hay tích cực...Và tiếp tục qua những tuần học sau, bản  
thân chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ  học tập, những cử  chỉ, hành vi  
tại vị trí ngồi mà các em chọn để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp.
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 15 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́

̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Biện pháp 2: Rèn kĩ năng sống cho học sinh qua việc tích hợp vào các mơn  
học;
Việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh có thể thực hiện trong bất cứ lúc  
nào,  giờ học nào. Để việc rèn luyện diễn ra một cách thường xun và đạt hiệu  
quả  cao bản thân đã vận dụng vào các mơn học, tiết học, nhất là các mơn như:  
Tiếng Việt; Đạo đức; Khoa học; An tồn giao thơng, .... để  những giờ  học sao  
cho các em được làm để học, được trải nghiệm như trong cuộc sống thực.
Ở  mơn Tiếng Việt có nhiều bài học được giáo dục kĩ năng sống cho các 
em đó là các kĩ năng như: kĩ năng thể  hiện sự  tự  tin, kĩ năng thể  hiện sự  cảm  
thơng, kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng  giao tiếp, kĩ năng hợp tác... 
* Kĩ năng thể hiện sự tự tin
 

Ví dụ: Khi dạy Tập làm văn các bài: “Luyện tập thut trinh, tranh ln”,
́ ̀
̣  

“Lâp ch
̣
ương trinh hoat đơng”, “Tâp viêt đoan đơi thoai; phân vai đoc, diên man
̀
̣
̣
̣
́

̣
́
̣
̣
̃
̀ 
kich”… ng
̣
ười giáo viên cần tổ  chức cho các em đóng vai, đơi thoai, t
́
̣ ự  bơc lơ.
̣
̣ 
Sau vài lời khuyến khích đầu tiên, tổ chức cho các em đứng đóng vai, nêu nhưng
̃  
li le, dân ch
́ ̃ ̃ ứng, bày tỏ ý kiến,…  Lúc đầu các em có thể rất ái ngại khơng tự tin 
khi đóng vai, bày tỏ  ý kiến trước lớp nhưng nếu được giáo viên nhập cuộc và 
kịp thời  nhắc nhở các em những điều cần chú ý trong khi giao tiếp, cộng thêm 
một mơi trường hịa đồng thân thiện các em thực hiện rất tốt, khơng cịn những  
cái nhìn ái ngại. Thay vào đó là thai đơ binh tinh, t
́ ̣ ̀
̃
ự  tin cùng những câu nói rõ 
ràng, diên đat gay gon và linh ho
̃ ̣
̃ ̣
ạt hơn trong khi tham gia đong vai, đơi thoai v
́
́

̣ ơí 
cac thut trinh viên.
́
́ ̀
*Ky năng th
̃
ể hiện sự cảm thơng

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 16 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

          Ví dụ: Khi dạy bài tập đọc “ Nhưng con sêu băng giây” Tơi u c
̃
́ ̀
́
ầu học  
sinh tra l
̉ ơi câu hoi.  Em đã làm đ
̀
̉

ược việc gì để tỏ lịng cảm thơng, chia sẻ, giúp 
đỡ nhưng ng
̃
ười nan nhân bi bom ngun t
̣
̣
ử sat hai? Tơi khuy
́ ̣
ến khích nhiều em 
phát biểu theo các cách hiêu cua cac em. Chăng han: Chung tơi get chiên tranh.
̉
̉
́
̉
̣
́
́
́
 
Tơi se cung moi ng
̃ ̀
̣
ươi đâu tranh xoa bo vu khi hat nhân. Qn gop tiên, sach v
̀ ́
́ ̉ ̃ ́ ̣
́ ̀
́ ở,  
quân ao đê ung hô nh
̀ ́ ̉ ̉
̣ ững nan bi bom ngun t

̣
̣
ử sat hai....)
́ ̣
* Ky năng giao ti
̃
ếp
 

Khi dạy các bài: “Mơt vu đăm tau; L
̣
̣ ́ ̀ ơp tr
́ ưởng lơp tơi; con gai….” Tơi cho
́
́
 

HS nhận xét cách xưng hơ của các nhân vật trong truyện, lời lẽ, của các nhân 
vật khi giao tiếp…
Học sinh nhận biết cách xưng hơ của các nhân vật trong truyện là đúng 
thứ bậc, lời  nói thể  hiện sự  thân mật,  dễ  đạt được mục đích giao tiếp. Học  
sinh biết thể  hiện sự  cần thiết phải  ứng xử  lịch sự  khi giao tiếp trong cuộc  
sống. Dù trong mỗi hồn cảnh giao tiếp khác nhau, mục đích giao tiếp khác nhau  
nhưng các em ln có thể hiện cách ứng xử  lịch sự  để  đạt được mục đích giao  
tiếp và hơn hết là xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người xung quanh. Có  
thể là trình bày nguyện vọng của mình với người khác kèm theo cử chỉ, nét mặt, 
lời nói, ngữ điệu. Có thể lắng nghe tích cực khi người khác nói.
Ví dụ: Sau khi học xong bài: “ Mơt vu đăm tau” Tơi hoi HS: Em co nhân
̣
̣ ́ ̀

̉
́ ̣  
xet gi vê cach giao tiêp cua cac nhân vât trong bai? (Mi­ri­ô la môt ban trai kin đao,
́ ̀ ̀ ́
́ ̉
́
̣
̣
̀
̀ ̣ ̣
́ ́  
cao thượng đa nh
̃ ương s
̀ ự sông cho ban. Giu­li­et­ta la môt ban gai tôt bung, giau
́
̣
́
̀ ̣
̣
́ ́ ̣
̀ 
tinh cam biêt lo lăng, chăm soc khi ban bi th
̀
̉
́
́
́
̣
̣ ương... Cach giao tiêp gi
́

́ ữa cac ban
́ ̣  
thân mât, gân gui thê hiên nh
̣
̀ ̃ ̉ ̣
ưng tinh cach điên hinh cua n
̃ ́
́
̉
̀
̉ ữ giơi va nam gi
́ ̀
ơi). T
́ ư ̀
nhưng viêc lam cua cac nhân vât trong bai ma tôi h
̃
̣
̀
̉
́
̣
̀
̀
ướng dân hoc sinh vân dung
̃
̣
̣
̣  
vao cuôc sông. 
̀

̣
́
     Người thực hiện:  Ngô Thị Minh                                                                            ­ Trang 17 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Ví dụ: Khi học xong bài: “Lơp tr
́ ưởng lơp tơi” Tơi hoi HS: 
́
̉
+ Em co nhân xet gi vê cach x
́ ̣
́ ̀ ̀ ́ ưng hơ cua cac ban trong câu chun? (Cac
̉
́ ̣
̣
́ 
ban thê hiên giao tiêp t
̣
̉ ̣
́ ự tin, manh dan, thân mât, gân gui). 

̣
̣
̣
̀ ̃
Tiêp theo, tôi yêu câu hoc sinh kê câu chuyên theo nhom co phân vai cac
́
̀
̣
̉
̣
́
́
́ 
nhân vât đê cac em thê hiên đ
̣ ̉ ́
̉ ̣ ược ki năng giao tiêp cua minh.
̃
́ ̉
̀
Cuôi cung, tôi t
́ ̀
ổ chức cho học sinh thực hành kĩ năng sống bằng cách cho  
học sinh thảo luận đóng vai để đưa ra các tình huống xảy ra trong cuộc sống và 
các cách xử lí tình huống của các nhóm.
*Ky năng t
̃
ự nhận thức
Ví dụ : Khi dạy bài tập đọc:   “Mơt vu đăm tau”. Sau khi HS hi
̣
̣ ́

̀
ểu được 
hoan canh va muc đich chun đi cua Ma­ri­ơ va Giu­li­et­ta thi Giu­li­et­ta chăm
̀ ̉
̀ ̣
́
́
̉
̀
́
̀
́
 
soc Ma­ri­ơ nh
́
ư thê nao khi ban bi th
̀
̣
̣ ương? ( Thây Ma­ri­ơ bi song l
́
̣ ́ ơn âp t
́ ̣ ới, xơ  
câu nga dui, Giu­li­et­ta hoang hôt chay lai, quy xuông bên ban, lau mau trên tran
̣
̃ ̣
́
̉
́
̣
̣

̀ ́
̣
́
́ 
ban, diu dang g
̣
̣
̀ ơ chiêc khăn đo trên mai toc băng vêt th
̃
́
̉
́ ́
́ ương cho ban. Qua đo, cho
̣
́
 
thây Giu­li­et­ta đa t
́
́
̃ ự  nhân th
̣
ưc đ
́ ược trach nhiêm va vai tro cua minh khi thây
́
̣
̀
̀ ̉
̀
́ 
ban bi th

̣
̣ ương).
+ Quyêt đinh nh
́ ̣
ương ban xuông xuông c
̀
̣
́
̀ ứu nan cua Ma­ri­ô noi lên điêu gi?
̣
̉
́
̀ ̀ 
( Ma­ri­ô co tâm long cao th
́ ́
̀
ượng, nhương s
̀ ự  sông cho ban, hi sinh ban thân vi
́
̣
̉
̀ 
ban. Qua đo, cho thây Ma­ri­ô đa t
̣
́
́
̃ ự  nhân th
̣
ưc đ
́ ược trach nhiêm va vai tro cua

́
̣
̀
̀ ̉  
minh khi thây ban  biêt ban con bơ me).
̀
́ ̣
́ ̣
̀ ́ ̣
*Ky năng h
̃
ợp tác
Ví dụ: Khi dạy Tập làm văn các bài: “Luyện tập thut trinh, tranh ln”,
́ ̀
̣  
“Lâp ch
̣
ương trinh hoat đơng”, “Tâp viêt đoan đơi thoai; phân vai đoc, diên man
̀
̣
̣
̣
́
̣
́
̣
̣
̃
̀ 
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 18 ­

Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

kich”; “Ơn tâp vê viêt đ
̣
̣
̀ ́ ơn; “Lâp bang thơng kê”… ng
̣
̉
́
ười giáo viên cần tổ  chức 
cho các em hợp tac v
́ ơi nhau tim ra li le, dân ch
́
̀
́ ̃ ̃
ứng thut phuc đê lun tâp
́
̣
̉
̣

̣  
thut trinh, tranh ln. Cac em h
́ ̀
̣
́
ợp tac v
́ ơi nhau tim kiêm thơng tin đê hoan thanh
́
̀
́
̉
̀
̀  
bang thơng kê...
̉
́
Ở  mơn Đạo đức, để  các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở  thành  
tình cảm, niềm tin, hành vi và thói quen của học sinh. Khi dạy giáo viên tổ chức  
cho học sinh thực hiện các hoạt động học tập phong phú, đa dạng như: kể 
chuyện theo tranh; quan sát tranh ảnh, băng hình, tiểu phẩm; phân tích, xử lí tình 
huống; chơi trị chơi, đóng tiểu phẩm, múa hát, đọc thơ, vẽ  tranh,… Sử  dụng  
nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực như: học theo nhóm, đóng vai,  
trị chơi,…Qua đó, sẽ được tạo cơ hội để học sinh thực hành, trải nghiệm nhiều  
kĩ năng sống. Đó là lối sống lành mạnh, các hành vi ứng xử phù hợp với nền văn 
minh xã hội. Lối sống, hành vi như sống có trách nhiệm, có ý chí vươn lên trong 
học tập và cuộc sống , chăm sóc, kính trọng bố  mẹ, ơng bà, phụ  nữ, hợp tác, 
giúp đỡ, chia sẻ với bạn; biết u q hương, đất nước...
Ở mơn đạo đức có nhiều bài học được giáo dục kĩ năng sống cho các em 
đó là các kĩ năng như: kĩ năng tự  nhận thức, kĩ năng đảm nhận trách nhiệm, kĩ  
năng  giao tiếp ứng xử với bạn bè trong học tập vui chơi và trong cuộc sống; với 

người già, trẻ  em; với phụ  nữ;  kĩ năng hợp tác; kĩ năng ra quyết định, kĩ năng 
tìm kiếm và xử lí thơng tin; kĩ năng trình bày... 
* Kĩ năng tự nhận thức
Ví dụ  : Khi dạy bài :   “Em là học sinh lớp 5”. Sau khi HS cho HS xem  
tranh  ảnh và làm bài tập xong, cuối tiết học giáo viên hỏi: Em thấy mình đã có  
những điểm nào xứng đáng là HS lớp 5 ?  Học sinh tự nhận thức và trả lời là lớp 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 19 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

lớn nhất trong trường. Em rất vui và tự  hào. Em sẽ  cố  gắng chăm ngoan, học 
giỏi để xứng đáng là học sinh lớp 5. 
Ví dụ: Khi dạy bài “Em u Tổ quốc Việt Nam”. GV u cầu HS đọc các  
thơng tin SGK trang 34, hỏi: Qua các thơng tin trên, em cảm nhận như thế nào về 
đất nước và con người Việt Nam ? Em cịn biết thêm gì về  Tổ  quốc của chúng 
ta? Chúng ta cần làm gì để thể hiện tình u đối với Tổ quốc, để đưa đất nước 
ta trở nên giàu mạnh?
HS quan sát tranh, trả  lời : Việt Nam là đất nước tươi đẹp, có truyền 
thống văn hóa lâu đời và có truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ  nước. 
Hiện nay, đất nước ta đang đổi mới và phát triển từng ngày song vẫn cịn là một 

nước nghèo. u Tổ  quốc Việt Nam, em cần cố  gắng học tập, rèn luyện tu 
dưỡng đạo đức để góp phần xây dựng đất nước càng ngày càng tươi đẹp hơn.
* Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm
Ví dụ : Khi dạy bài : “Có trách nhiệm về việc làm của mình”. Cho HS đọc  
truyện “ Chuyện của bạn Đức” và xem tranh  ảnh SGK/6. Qua chuyện trên, em  
cần làm gì khi mình làm sai, mắc lỗi ? HS trả lời: Nhận trách nhiệm về việc làm 
của mình. Nhận sai và biết sửa chữa. Qua bài học rèn cho HS kĩ năng đảm nhận  
trách nhiệm về việc làm của mình.
* Kĩ năng hợp tác
Ví dụ: Khi dạy bài “Hợp tác với những người xung quanh” (Tiết 1), (Đạo 
đức lớp 5), chúng ta có thể làm như sau: 
Giáo viên nêu câu hỏi, u cầu cả lớp cùng suy nghĩ và trả lời: Các em đã 
từng hợp tác với bạn bè hoặc với ai đó để cùng làm một việc bao giờ chưa? Đó  
là việc gì? Các em đã hợp tác như thế nào? Kết quả ra sao?
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 20 ­


Đề tài: Môt sô biên phap giao duc kĩ năng sông cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Học sinh trả  lời: Em đã từng hợp tác với bạn bè trong tổ  để  trực nhật lớp. Em  
phối hợp với các bạn trong tổ  để  quét lớp, lau bảng. Kết quả  lớp lúc nào cũng 
sạch sẽ, bàn ghế ngay ngắn, bảng đen.

* Kĩ năng giao tiếp, ứng xử
Ví dụ: Khi dạy bài “Tình bạn”, GV u cầu HS kể  một câu chuyện nói 
về tình bạn đẹp. HS kể câu chuyện. Qua q trình kể câu chuyện HS rèn kĩ năng 
giao tiếp trình bày trước tập thể lớp. Em sẽ làm gì để có tình bạn đẹp ? HS trả 
lời: Bạn bè cần phải đồn kết, thương u, giúp đỡ nhau, nhất là những lúc khó  
khăn, hoạn nạn. Có như vậy, tình bạn mới thêm thân thiết, gắn bó.
Ví dụ: Khi dạy bài “ Kính già, u trẻ”; “ Tơn trọng phụ nữ”. Qua bài dạy  
giáo viên giáo dục, rèn cho học sinh kĩ năng giao tiếp ứng xử: kính trọng, lễ phép 
với người lớn tuổi, quan tâm giúp đỡ người già, trẻ em, tơn trọng phụ nữ.
           Ở mơn khoa học:  Chương “Con người và sức khỏe” các bài: “Cần làm gì  
để  cả  mẹ  và em bé đều khỏe mạnh ?;  Vệ  sinh  ở  tuổi dậy thì ; Thực hành nói  
khơng với các chất gây nghiện; Dùng thuốc an tồn; Phịng bệnh sốt rét; Phịng 
bệnh sốt xuất huyết ; Phịng bệnh viêm gan A; phịng tránh HIV/AIDS ...” giáo 
dục các em hiểu rằng ăn uống đủ  chất và hợp lí giúp cho chúng ta khoẻ  mạnh,  
biết phịng tránh một số bệnh lý qua đường tiêu hóa, biết những việc nên làm và  
khơng nên làm để phịng tránh các chất gây nghiện và bệnh HIV/AIDS, có ý thức 
tự giác làm vệ sinh cá nhân hằng ngày, vệ sinh nơi ở và mơi trường xung quanh, 
tự  giác thực hiện nếp sống vệ  sinh, khắc phục những hành vi có hại cho sức  
khoẻ. Biết tham gia các hoạt động và nghỉ ngơi một cách hợp lí để có sức khoẻ 
tốt. 

     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 21 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣

ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Ví dụ: Khi dạy bài “Vệ  sinh  ở  tuổi dậy thì”. YCHS trả  lời câu hỏi: Nên 
làm gì và khơng nên làm để bảo vệ sức khỏe về thể chất và tinh thần ở tuổi dậy  
thì ? Học sinh trả lời: Cần vệ sinh thân thể sạch sẽ, thường xun tắm giặt, gội  
đầu và thay quần áo. Đặc biệt thay quần lót, rửa bộ  phận sinh dục ngồi bằng 
nước sạch và xà phịng tắm hằng ngày. Cần ăn uống đủ chất, tăng cường luyện 
tập thể  dục thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh; tuyệt đối khơng sử  dụng các  
chất gây nghiện như thuốc lá, rượu bia, ma túy.... Qua bài học này, học sinh rèn  
được kĩ năng tự nhận thức những  việc nên làm gì và khơng nên làm để bảo vệ 
cơ thể, bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần ở tuổi dậy thì.  Kĩ năng xác định 
giá trị của bản thân, tự chăm sóc vệ sinh cơ thể mình.
Ngồi ra để  các em có kĩ năng phịng chống bị  xâm hại và tai nạn giao 
thơng.  Bản thân đã giáo dục các em thơng qua các tiết học: Phịng trách bị  xâm 
hại, phịng tránh tai nạn giao thơng đường bộ.  Hướng dẫn các em phịng chống  
bị xâm hại và tai nạn giao thơng bằng cách đưa ra những tình huống cho các em 
xử lí. 
Ví dụ: Khi dạy bài “Phịng tránh bị  xâm hại”. YCHS trả  lời câu hỏi: Em 
có thể  làm gì để  phịng tránh nguy cơ  bị  xâm hại ? Học sinh trả  lời: Khơng đi 
một mình nơi tối tăm, vắng vẻ  ; khơng  ở  một mình trong phịng kín với người  
lạ; khơng nhận tiền, q từ  người lạ,... Trong bài học này rèn cho học sinh kĩ 
năng phân tích, phán đốn các tình huống có nguy cơ  bị  xâm hại; Kĩ năng  ứng  
phó, ứng xử phù hợp khi rơi vào các tình huống có nguy cơ bị xâm hại.
Biện pháp 3: Mỗi thầy cơ giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo.
Như chúng ta đã biết, trong những năm gần đây ngành giáo dục của chúng 
ta rất coi trọng và thường xun nói đến vấn đề  “Mỗi thầy cơ giáo là tấm 
gương đạo đức, tự  học và sáng tạo”. Bởi vì, bên cạnh những giáo viên  ưu tú, 
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 22 ­

Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

quan tâm đến học sinh, tâm huyết với nghề vẫn cịn đâu đó một số giáo viên làm  
mất đi hình ảnh đẹp của người thầy trong mắt học sinh, phụ huynh,...Do một số 
giáo viên có lối sống bng thả, cịn hơi men khi lên bục giảng, cịn xúc phạm 
đến nhân phẩm học sinh, ... Trong khi đó, đối với học sinh nói chung cũng như 
học sinh Tiểu học, thầy cơ giáo là người cha, người mẹ  thứ  hai của các em. 
Thầy cơ ln là tấm gương sáng để các em noi theo. Chính vì thế, biện pháp đầu 
tiên nhằm hình thành và phát triển kĩ năng sống chohọc sinh (như  kĩ năng  giao  
tiếp: chào hỏi, cảm  ơn, xin lỗi, đề  nghị; bày tỏ  sự  cảm thơng, chia sẻ; bày tỏ  ý 
kiến, tiếp khách đến nhà,…) là người giáo viên phải mẫu mực trong từng cử chỉ 
lời nói, hành động đối với mọi người xung quanh như  đồng nghiệp, học sinh, 
làng xóm hay phụ huynh. Hay nói cách khác, người giáo viên hành động, nói năng  
kể cả cách ăn mặc phải mang tính sư phạm, đúng tác phong của nhà giáo để học 
sinh họa tập và làm theo.
Biện pháp 4: Tổ  chức các hoạt động tập thể  ­ Hoạt động ngồi giờ  lên  
lớp (Vui chơi văn nghệ, thể dục thao thể. Hoạt động nhân đạo);
Các hoạt động sinh hoạt động văn nghệ, vui chơi giải trí, thể  dục thể 
thao, tham gia từ  thiện  ủng hộ  nạn nhân chất độc da cam, làm vệ  sinh trường, 
lớp,... Đã giúp học sinh khơng những bổ sung kiến thức xã hội mà cịn rèn được 

kĩ năng sống. 
Thơng qua các tiết sinh hoạt tập thể, hoạt động của Đội, hoạt động 
ngồi giờ  lên lớp, hướng dẫn cho các em sinh hoạt với nhiều nội dung khác 
nhau, hình thức đa dạng phong phú như:   Hội thi Trị chơi dân gian, thi văn 
nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20­11 và các ngày lễ lớn. Các hoạt 
động thể dục thể thao như cờ vua, đá cầu, nhảy dây. Thi “Giữ  vở  sạch, viết 
chữ  đẹp”, “Vẽ  tranh bảo vệ  môi trường” ­ đây là tiền đề  cho HS lớp 5 phát  

     Người thực hiện:  Ngô Thị Minh                                                                            ­ Trang 23 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

triển tốt hơn về một số  kĩ năng như: kĩ năng giao tiếp,  ứng xử, kĩ năng hợp  
tác với bạn bè, kĩ năng hùng biện, kĩ năng tự phục vụ, biết lao động vừa sức, 
biết trang trí lớp học xanh ­ sạch ­ đẹp, giúp các em u trường, u lớp hơn. 
Tổ chức các hoạt động nhân động như giúp đỡ bạn nghèo, ủng hộ bão lụt, 
mua tăm ủng hộ người mù, ni heo đất gây quỹ tặng bạn nghèo, phong trào Áo  
trắng tặng bạn ... các hoạt động “Uống nước nhớ nguồn” như viết thư thăm hỏi 
các chú bộ  đội, thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, nghe nói chuyện truyền thống  
nhân các ngày lễ  lớn cũng đã đóng góp phần giáo dục đạo đức phát triển năng  
lực, bồi dưỡng năng khiếu, phát huy tính tích cực, tự  giác, chủ  động của học  

sinh. Thơng qua hoạt động này rèn cho học sinh kĩ năng tự nhận thức,  biết quan  
tâm giúp đỡ người khác, cảm thơng chia sẻ với mọi người, ...  
Biện pháp 5: Giáo viên tun truyền các bậc cha mẹ thực hiên day các em
̣
̣
 
các kĩ năng sơng c
́ ơ bản;
Trước hết, người lớn phải gương mẫu, u thương, tơn trọng, đối xử 
cơng bằng với các em và đảm bảo an tồn cho các em.Tao điêu kiên tơt nhât cho
̣
̀
̣
́
́
 
các em vui chơi. 
Cơ giáo, cha mẹ  ln khuyến khích các em nói lên quan điểm của mình, 
nói chuyện với các thành viên trong lớp, trong gia đình về cảm giác va v
̀ ề những 
lựa chon c
̣ ủa mình, cần giúp các em hiểu rằng nên có thơng số để theo đo ma l
́ ̀ ựa  
chọn, cố gắng khơng chỉ trich các quy
́
ết định của các em. Việc này sẽ hình thành  
kĩ năng tự kiểm sốt bản thân, rèn luyện tính tự  tin cho các em khi tham gia các  
hoạt động. 
Cơ giáo, cha mẹ giúp các em phát triển sở thích, ý thích của mình và đảm 
bảo rằng người lớn có thể  cung cấp thêm phương tiện để  các em thực hiện ý 

thích đó.
     Người thực hiện:  Ngơ Thị Minh                                                                            ­ Trang 24 ­


Đề tài: Mơt sơ biên phap giao duc kĩ năng sơng cho hoc sinh l
̣ ́ ̣
́
́ ̣
́
̣
ớp 5 ở trương TH Tr
̀
ưng Vương

Ví dụ: Một số  học sinh  thích vẽ, ngồi việc cho các em học năng khiếu 
vẽ thì cơ giáo, cha mẹ có thể  cho các em thêm bút màu, giấy vẽ và hãy chỉ  cho  
các em cách lưu giữ  các bức tranh để  tạo thành một bộ  sưu tập tranh vẽ  của  
chính các em hoặc triển lãm tranh của các em  ở  góc nhỏ  trong nhà, trong lớp. 
Hay học sinh thích học nhạc thì tạo điều kiện để các em được tham gia các câu 
lạc bộ   ở  trường để  các em có đủ  tự  tin biểu diễn trên sân khấu trong những  
ngày lễ lớn của trường tổ chức: 20/11; 26/3, 30/4, ...
 Cơ giáo, cha mẹ cần dạy các em những nghi thức văn hóa trong ăn uống, 
biết cách sử  dụng các đồ  dùng ăn uống; Cụ  thể: Các em được làm quen với  
những đồ  dùng, vật dụng khác nhau, (bộ  đồ  bếp, bộ  đồ  ăn, bộ  đồ  uống). Sự 
sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những 
bộ  đồ  dùng, vật dụng, thái độ  ăn uống từ  tốn, khơng vội vã, khơng khí cởi mở, 
thoải mái và đầm  ấm, những cuộc trao đổi nhẹ  nhàng, dễ  chịu… tất cả  những  
yếu tố trên sẽ giúp các em có thói quen tốt để hình thành kĩ năng tự phục vụ và ý  
nghĩa hơn là kĩ năng sống tự lập sau này. 
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp

Để  có được kĩ năng sống tốt, bản thân ln cố  gắng tìm ra những giải  
pháp, biện pháp phù hợp để giáo dục học sinh đạt kết quả bằng nhiều hình thức  
khác nhau. 
Qua từng tiết dạy, giáo viên hướng dẫn học sinh kĩ năng làm việc theo 
nhóm, kĩ năng hợp tác, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng trình bày, lắng nghe ý kiến 
người khác, chia sẽ cơng việc,… 
          Trong sinh hoạt hằng ngày, giáo viên cần chú ý nâng dần kĩ năng giao tiếp  
­ tự  nhận thức cho các em như  biết sử  dụng đúng các quy tắc: chào hỏi, xin  

     Người thực hiện:  Ngô Thị Minh                                                                            ­ Trang 25 ­