Những vấn đề chung về kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp thương mại Việt Nam.doc

Luận Văn Tốt Nghiệp
Chơng I
Những vấn đề chung về kế toán hàng hoá trong doanh nghiệp thơng
mại
1.Sự cần thiết của việc hoàn thiện công tác kế toán hàng hoá trong
doanh nghiêp thơng mại
1.1 Đặc điểm hàng hoá trong doanh nghiệp thơng mại
Thơng mại theo luật thơng mại Việt Nam(đợc quôc hội khoá
IX, kỳ họp thứ 11thông qua ngày 10/05/1997) là hành vi mua bán hàng
hoá, dịch vụ nhằm mục đích sinh lời hoặc thực hiện các chính sách
kinh tế xà hội .
Hàng hoá trong DNTM tồn tại dới hình thức vật chất, là sản
phẩm của lao động, có thể thoả mÃn một nhu cầu nào đó của con ngời, đợc thực hiện thông qua mua bán trên thị trờng.Nói cách khác là
hàng hoá DNTM là những hàng hoá vật t...mà DN mua vào để bán
phục vụ cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của xà hội.
Vậy hàng hoá là những vật phẩm các doanh nghiệp mua về để
bán phục vụ cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của xà hội.
Hàng hoá trong DNTM có những đặc điểm sau:
- Hàng hoá rất đa dạng và phong phú:Sản xuất không ngừng
phát triển, nhu cầu tiêu dùng luôn biến đổi và có xu hớng ngày càng
tăng dẫn đến hàng hoá ngày càng đa dạng, phong phú và nhiều chủng
loại.
- Hàng hoá có đặc tính lí, hoá, sinh học:Mỗi loại hàng có các
đặc tính lí, hoá, sinh học riêng.Những đặc tính này có ảnh hởng đến
số lợng, chất lợng hàng hoá trong quá trình thu mua, vận chuyển, dự
trữ, bảo quản và bán ra.

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08

Luận Văn Tốt Nghiệp
- Hàng hoá luôn thay đổi về chất lợng, mẫu mà , thông số kỹ
thuật...Sự thay đổi này phụ thuộc vào trình độ phát triển của xuất ,
vào nhu cầu thị hiếu của ngời tiêu dùng.Nếu hàng hoá thay đổi phù
hợp với nhu cầu tiêu dung thì hàng hoá đợc tiêu thụ và ngợc lại.
- Trong lu thông, hàng hoá thay đổi quyền sở hữu nhng cha
đa vào sử dụng.Khi kết thúc quá trình lu thông, hàng hoá mới đợc đa
vào sử dụng để đáp ứng nhu cầu cho tiêu dùng hay sản xuất.
- Hàng hoá có vị trí rất quan trọng trong các DNTM, nghiệp
vụ lu chuyển hàng hoá với các quá trình:Mua- nhập hàng, dự trữ bảo
quản hàng hoá.bán hàng là nghiệp vụ kinh doanh cơ bản trong
DNTM. Vốn dự trữ hàng hoá chiếm tỷ träng lín trong tỉng vèn lu
®éng trong DN(80%- 90%)>vèn lu động của DN không ngừng vận
động qua các giai đoạn của chu kỳ:Dự trữ sản xuất và lu thông.Quá
trình này diễn ra lặp đi lặp lại không ngừng gọi là sự tuần hoàn và
chu chuyển của vốn lu động.
- Sau mỗi chu kỳ sản xuất kinh doanh thì vốn lu động lại
thay đổi hình thái biểu hiện từ hình thái vốn tiền tệ sang hình thai vốn
ban đầu là hình thái tiên tệ.Nh vậy quá trình vận động của hàng hoá
cũng là quá trình vận động của vốn kinh doanh trong doanh
nghiệp.Việc tăng tốc độ của lu chuyển của vốn kinh doanh không thể
tách rời việc dự trữ và tiêu thụ hàng hoá một cách hiệu quả.
- Mua hàng:là giai đoạn đầu tiên trong quá trình lu chuyển
hàng hoá tại các doanh nghiệp kinh doanh thơng mại.là quá trình vận
động cđa vèn kinh doanh tõ vèn tiỊn tƯ sang vèn hàng hoá.
- Bán hàng: là giai đoạn cuối cùng kết thúc quá trình l thông
hàng hoá, sự chuyển hoá vốn kinh doanh từ vốn hàng hoá sang vốn
tiền tệ.

SV: Vũ ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
- Bảo quản và dự trữ hàng hoá :là khâu trung gian của lu
thông hàng hoá, hàng hoá vận từ lĩnh vực sản xuất sang lĩnh vực tiêu
dùng.Để quá trình kinh doanh diễn ra bình thờng, các doanh nghiệp
phải có kế hoạch dự trữ hàng hoá một cách hợp lý.
Có thể khẳng định rằng hàng hoá có một vị trí quan trọng trong hoạt
động kinh doanh của các DNTM. Do đó việc tập trung quản lý một
cách chặt chẽ ở tất cả các khâu, từ thu mua dự trữ đến tiêu thụ, trên
tất cả các mặt: số lợng, chất lợng, chủng loại giá cả...là cần thiết và cã
ý nghÜa quan träng trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ vận chuyển, chi phí
bảo quản, xác định giá vốn hàng bán, giá bán hàng hoá, tăng doanh
thu, tăng lợi nhuận...cho doanh nghiệp.
Kế toán hàng hoá là công cụ quan trọng và không thể thiếu của
quản lý hàng hoá cả về mặt hiện vật và giá trị nhằm đáp ứng nhu cầu
của xà hội, ngăn ngừa hạn chế đén mức thấp nhất nhng mất mát, hao
hụt hàng hoá trong các khâu của quá trình kinh doanh thơng mại từ
đó lám tăng lợi nhuận của công ty.
1.2.Yêu cầu quản lý.
Hàng hoá trong doanh nghiệp thơng mại có một tầm quan trọng
rất lớn, nó ảnh hởng đến mục tiêu và sự tồn tại của doanh nghiệpnên
bất kỳ DNTM nào muốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh đợc tiến
hành thờng xuyên liên tục, không bị gián đoạ các doanh nghiệp phải
có một lợng hàng dự trữ nhất định.Tuy nhiên lơng hàng hoá dự trữ
nay luôn bị biến động do hoạt động kinh tế tài chính diễn ra ở các
khâu mua, bán hàng hoá.Do đó để có một lợng hàng hoá thờng xuyên

nhất định doanh nghiệp phải xây dựng kế hoạch mua hàng cung nh
tiêu thụ một cách cụ thể, phù hợp với qúa trình hoạt động thực hiện
chức năng của doanh nghiệp, đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động
một cách hiệu quả. Do vậy để đáp ứng đợc yêu cầu quản lý, kế toán
hàng hoá trong doanh nghiệp cần thực hiện tốt các nhiƯm vơ sau:

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
- Phản ánh kiểm tra giám sát tình hình thực hiện kế hoạch mua
hàng(vật t, hàng hoá...) về chủng loại, số lợng, quy cách giá cả, thời
gian...đảm bảo cho quá trình mua hàng đáp ứng đợc nhu cầu về hàng
hoá phục vụ cho quá trình hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời
tăng nhanh vòng quay của vốn lu động.
- Tổng hợp đúng đắn chính xác kịp thời, đầy đủ các khoản chi
phí cấu thành giá mua vào, tính toán chính xác trị gia thực tế của
từng loại hàng hoá, cung cấp tài liệu phục vụ kiểm tra tình hình thực
hiện kế hoạch mua hàng, phục vụ tính toán trị giá thực tế của hàng
hoá xuất kho
- Tổ chức bảo quản hàng hoá trong kho cũng nh đang đi trên đờng vận chuyển , phải có một hệ thống kho tàng, phơng tiện vận
chuyển phù hợp với tính chất, đặc điểm của từng loại háng hoá nhằm
hạn chế những hao hụt, h hỏng, mất mát xảy ra trong quá trình bảo
quản vận chuyển.
Tóm lại, quản lý chặt chẽ từ khâu mua, khâu bảo quản vận
chuyển và dự trữ là một trong những nội dung quan trọng trong công
tác quản lý tài sản ở doang nghiệp.
1.3.Nhiệm vụ của kế toán hàng hoá

- Tổ chức ghi chép, phản ánh tổng hợp số liệu về tình hình thu
mua, vận chuyển, bảo quản, tình hình nhập xuất và tồn kho hàng
hoá. Tính giá thành thực tế của hàng hoá đà thu mua và nhập kho,
kiểm tra tình hình thực hiên kế hoạch thu mua hàng hoá về mặt số lợng, chủng loại, giá cả, thời hạn nhằm đảm bảo cung cấp đầy đủ kịp
thời cho quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiƯp.

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
- áp dụng đúng đắn các phơng pháp về kỹ thuật hạch toán vật
liệu, hơng dẫn kiểm tra các bộ phận, tự trong doanh nghiệp thực hiện
đầy đủ chế độ hạch toán ban đầu về hàng hoá(lập chứng từ, luân
chuyển chứng từ )mở các sổ...thực hiện các chế độ đúng phơng pháp
quy định nhằm đảm bảo sử dụng thống nhất trong công tác kế toán,
tạo điều kiện cho công tác lÃnh đạo,chỉ đạo công tác kế toán trong
phạm vi ngành kinh tế và toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
2.Phân loại và đánh giá hàng hoá
2.1.Phân loại hàng hoá.
Theo tính chát thơng phẩm kết hợp với đặc trng kỹ thuật thì hàng
hoá đợc chia theo từng ngành hàng, trong từng ngành hàng bao gồm
nhiều nhóm hàng, mỗi nhóm hàng có nhiều mặt hàng. Hàng hoá gồm
có các ngành hàng:
- Hàng kim khí điện máy;
- Hàng hoá chất mỏ;
- Hàng xăng dầu;
- Hàng dệt may, bông vải sợi;
- Hµng da cao su;

- Hµng gèm sø, thủ tinh ;
- Hàng mây, tre đan;
- Hàng rợu bia, thuốc lá;
Theo nguồn gốc sản suất gồm:
- Ngành hàng nông sản;
- Ngành hàng lâm sản;
- Ngành hàng thuỷ sản;
Theo khâu lu thông thì hàng hoá đợc chia thành:
- Hàng hoá ở khâu bán buôn;
- Hàng hoá ở khâu bán lẻ;

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Theo phơng thức vận động của hàng hoá
- Hàng hoá chuyển qua kho
- Háng hoá chuyển giao bán thẳng
2.2.Lập danh điểm hàng hoá
Hàng hoá của các DNTM mua về dự trữ để bán thờng rất đa
dạng về chủng loại, kích cỡ, nguồn cung cấp ...Cho nên để phục vụ
cho việc tổ chức hạch toán hàng tồn kho, đặc biệt là trong điều kiện
ứng dụng tin học vào công tác kế toán,DNTM cần lập danh điểm
hàng hoá một cách khoa học và hợp lý.
Lập danh điểm hàng tồn kho là qui định cho mỗi thứ hàng
hoá tồn kho một ký hiệu riêng (mà số) bằng hệ thống các chữ số(có
thể kết hợp với các chữ cái) để thay đổi tên gọi, quy cách, kích cỡ của
nó.

Danh điểm hàng tồn kho phải đợc sử dụng thống nhất giữa
các bộ phận quản lý liên quan trong doanh nghiệp nhằm thống nhất
trong quản lý đối với từng thứ hàng tồn kho.Lập danh điểm hàng tồn
kho phải đảm bảo yêu cầu dễ nhớ, hợp lý, tránh nhầm lẫn hay trùng
lặp.
Để lập danh điểm hàng tồn kho, kế toán căn cứ vào ký hiệu tài
khoản cấp 1 và dựa vào việc phân chia theo cấp độ từ loại, nhóm hay
thứ, nguồn hàng cung cấp, kho nhập hàng.
Ví dụ: TK 156 hàng hoá
TK156.1.01.1 Số danh điểm của mặt hàng 1 thuộc nhóm 01 loại hàng
1
TK 156.1.01.1.A Số danh điểm của hàng 1thuộc nhóm 01 laọi
hàng 1 ở kho A...
2.3.Đánh giá hàng hoá.
2.3.1. Đánh giá hàng hoá
*Nguyên tắc đánh giá:

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Một trong những nguyên tắc cơ bản nhất của kế toán mua hàng là
nguyên tắc giá gốc (cost principle) theo chuẩn mực 02-hàng tồn kho ,
giá gốc chính là trị giá vốn thực tế của hàng hoá là toàn bộ các chi phí
mà doanh nghiệp đà bỏ ra để có những hàng hoán đó ở địa điểm và
trạng thái hiện tại
- Giá gốc tại thời điểm mua :Là trị giá mua thực tế phải thanh toán
với ngời bán

- Giá gốc tại thời điểm nhập kho: Chính là giá mua thực tế, chi phí
mua trong qúa trình thu mua đến khi hàng đà kiểm nhận nhập kho,
thuề và các loaị thuế (nếu có)
- Nếu hàng mua phải qua sơ chế để bán thì giá vốn thực tế còn bao
gồm cả chi phí gia công chế biến
*Giá gốc hàng hoá nhập kho
Trị giá vốn thực tế của hàng hoá nhập đợc xác định theo từng
nguồn nhập
- Nhập do mua ngoài:
Theo chế độ hiện hành , trị giá vốn của hàng mua về nhập kho đợc hạch toán theo giá mua và chi phí mua;
Trị giá mua

Giá mua

Thuế

Thuế

Các

TTĐB +

giảm

khoản
vào của

= mua trên +

nhập +

trừ(nếu có)
hàng hoá

hoá đơn

Chi phí
mua

khẩu

chi phí
=

thu mua

hao hụt trong định mức
+

phát sinh trong quá trình

mua hàng

SV: Vũ ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Trong đó giá mua(tiền phải trả cho ngời bán) nếu doanh nghiệp thuế

GTGT theo phơng pháp khấu trừ thì giá mua là giá không bao gồm
thuế GTGT
Nếu doanh nghiệp nộp thuế theo phơng pháp trực tiếp thì giá
mua bằng tổng giá thanh toán
Chi phí mua hàng hoá, bao gåm: Chi phÝ vËn chun bèc dì, b¶o
qu¶n, chi phí bảo hiểm hàng hoá, tiền thuê kho, bến bÃi, hao hụt
trong định mức mua hàng.
Thuế NK= giá NK(giá CIF) * thuế xuất thuế nhập khẩu của loại
hàng hoá đó
Trong trờng hợp ngoài việc phải nộp thuế nhập khẩu nh đà nêu ở trên
doanh nghiệp còn phải nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu
Thuế GTGT

=[ giá NK

+ thuế NK ] *Thuế xuất thuế

GTGT
ở khâu nhập khẩu
* Đánh giá hàng hoá xuất kho
Do khi nhập kho hàng hoá giá vốn thực tế khi hàng hoá nhập kho
theo hai tiêu thức là giá mua và chi phí mua. khi đó nhiệm vụ của kế
toán là phải theo dõi trị giá mua thực tế cho từng lần nhập. Các
khoản chi phí mua thực tế phát sinh trong quá trình nhập hàng nh:
chi phí vận chuyển bốc dỡ, tiền thuê kho, bÃi...đợc hạch toán riêng
đến côi tháng tính toán phân bổ cho hàng hoá xuất kho tính trị giá
vốn thực tế của hàng hoá xuất kho. Do vậy để xác định đợc trị giá
vốn của hàng hoá xuất kho thì phải thực hiện các bớc sau:
Bớc 1. áp dụng một trong các phơng pháp đích danh, phơng pháp
bình quân, phơng pháp nhập trớc xuất trớc, phơng pháp nhập sau

xuất trớc, tuỳ điều kiện doanh nghiệp áp dụng để tính trị giá mua của
hàng hoá xuất kho
Bớc 2: Kế toán phân bổ chi phí mua cho số hàng đà xuất kho và số
hàng tồn kho ci kú.

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Chi phí mua

chi phí mua

chi phí phát sinh

trị

giá mua
đợc phân bổ

cần phân bổ +

trong kỳ

của

hàng
cho hàng

=

* xuất

trong
xuất kho

trị giá mua trong kỳ +trị giá mua hàng tồn

kỳ

Bớc 3: Sau đó kế toán xác định trị giá vốn thực tế của hàng xuất kho
theo công thức:
Trị giá vốn thực tế

trị giá mua thực tế

chi phí mua cần

phân bổ
của hµng xt kho

=

cđa hµng xt kho

+

cho hµng xt

trong kú

ViƯc tÝnh trị giá mua của hàng xuất kho đợc áp dụng theo các phơng
pháp đích danh, phơng pháp bình quân, phơng pháp nhập trớc xuất
trớc, phơng pháp nhập sau xuất trớc còn tuỳ thuộc vào chế độ kế toán
mà doanh nghiệp đang áp dụng:
- Đối với việc áp dụng theo phơng pháp đích danh: Theo phơng pháp
này khi xuất kho hàng hoá thì căn cứ vào số lợng xuất kho của lô nào
và đơn giá thực tế của lô đó để tính trị gia vốn thực tế của hàng hoá
xuất kho
+ ĐKAD: Phơng pháp này phù hợp với các doanh nghiệp mà giá trị
hàng tồn kho lớn và mang tính chất đơn chiếc có thể theo dõi riêng và
nhận diện đợc từng lô hàng
+ Ưu điểm: . Phù hợp với DN tổ chức kế toán vật liệu thủ công
. Phơng pháp đơn giản và dễ tính toán

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
. Chi phí của hàng bán ra phù hợp
+ Nhợc điểm: Không phù hợp với các doanh nghiệp mà tình hình
nhập xuất vật liệu nhiều và có giá trị bé.
- Đối với phơng pháp bình quân gia quyền: Trị giá vốn của hàng xuất
kho đợc tính căn cứ vào số lợng hàng hoá xuất kho và đơn giá bình
quân gia quyền theo công thức:
Đơn giá

Trị giá vốn thực tế của hàng

+

Trị giá vốn thực tế

của hàng
bình quân =

tồn đầu kỳ
Số lợng hàng hóa

tồn đầu kỳ

tăng trong kỳ
+

Số lợng hàng tăng

trong kỳ

Tuy nhiên cách tính này khối lợng tính toán ít nhng chỉ tính đợc trị
giá mua thực tế của hàng hoá tại thời điểm cuối kỳ nên không thể
cung cấp thông tin kịp thời .
Phơng pháp này chỉ áp dụng đợc với các doanh nghiệp ít nghiệp vụ
xuất hàng, thông tin kế toán không cần thờng xuyên, làm kế toán
bằng phơng tiện thủ công
Do vậy để khắc phục ta có cách tính đơn giá bình quân liên hoàn: phơng pháp này tính giá bình quân cho mỗi lần nhập đảm bảo cung cấp
thông tin kịp thời.

Trị giá vốn thực tế của
Đơn giá bình quân

Tri giá vốn thực tế

hàng hoá trớc lần xuất thứ i + hàng hoá từ

lần i-1-i
liên hoàn

=
Số lợng vật t tồn trớc
lần xuất

Số lợng hàng hoá
+ nhập từ lần xuất
i-1-i

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
- Phơng pháp nhập trớc xuất trớc: phơng pháp này dựa trên
giả định hàng nào nhập trớc sẽ đợc xuất trớc và lấy đơn giá xuất bằng
đơn giá nhập.Trị giá hàng tồh kho cuối kỳ đợc tính theo đơn giá của
những lần nhập sau cùng.
- ĐKAD: Phơng pháp này đợc áp dụng nhiều đặc biệt là trong
các doanh nghiệp theo dõi đơn giá thực tế từng lần nhập

- Phơng pháp nhập sau xuất trớc: phơng pháp này dựa trên giả
định hàng nào nhập sau đợc xuất trớc, lấy đơn giá xuất bằng đơn gía
nhập .Trị giá hàng tồn kho cuối kỳ đợc tình theo đơn gía của những
lần nhập đầu tiên.Hiện nay phơng pháp này ít đợc áp dụng vì tình
hình giá cả hiện nay luôn có sự biến động điều này làm ảnh hởng đến
doanh thu của doanh nghiệp
- ĐKAD: Phơng pháp này chỉ phù hợp với các doanh nghiệp
theo dõi đơn giá từng lần nhập và phù hợp trong điều kiện có lạm
phát
3. Kế toán chi tiết hàng hoá
3.1.Chứng từ sử dụng
Trong hoạt động sản xt kinh doanh cđa doanh nghiƯp c¸c nghiƯp
vơ kinh tÕ phát sinh liên quan đến việc nhập xuất hàng hoá đều phải
lập chứng từ đầy đủ, kịp thời, đúng chế ®ä quy ®Þnh
Theo chÕ ®é quy ®Þnh chøng tõ kÕ toán ban hành theo quyết định
số QĐ1141/TC/QĐ/CĐKT ngày 01/11/1995 và theo QĐ 885/1998/QĐ/
BTC ngày 16/07/1998 của bộ trỏng bộ tài chính, cá chứng từ kế toán
vế hàng hoá bao gồm:
- PNK(mÉu 01- VT);
- PXK(mÉu 02- VT);
- PXK kiªm vËn chun nội bộ(mẫu 03- VT);
- Biên bản kiểm kê vật t hàng hoá (mẫu 08- VT);
- Hoá đơn(GTGT)- MS01 GTKT- 2LN ;

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp

- Hoá đơn bán hàng mẫu02GTKT- 2LN;
- Hoá đơn cớc phí vận chuyển;
Đối với các chứng từ này phải kịp thời, đầy đủ theo đúng quy định về
mẫu biểu nội dung, phơng pháp lập, ngời lập chứng từ phải chịu trách
nhiệm về tính hợp lý hợp pháp của chứng từ về các nghiệp vụ kinh tế
tài chính phát sinh
Ngoài các chứng từ bắt buộc sử dụng thống nhất theo quy định của
nhà nớc, các doanh nghiệp tuỳ vào điều kiên hoạt động kinh doanh
của đơn vị mà có thể sử dụng thêm các chứng từ hớng dẫn để thuận
tiện cho việc theo dõi và hạch toán nh:
- Phiếu xuất vật t theo hạn mức(Mẫu 04- VT);
- Biên bản kiểm nghiểm(mẫu 05- VT);
- Phiếu báo vật t còn lại cuối kỳ(Mẫu 07- VT);
3.2.Các phơng pháp hạch toán chi tiết
3.2.1. phơng pháp ghi thẻ song song
Phơng pháp này thủ kho dùng thẻ kho để ghi chép hàng ngày
tình hình nhập, xuất, tồn kho của từng thứ hàng hoá theo chỉ tiêu số lợng
Khi nhận chứng từ nhập, xuất hàng hoá, thủ kho phải kiểm tra
tính hợp lý, hợp pháp cđa chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi chÐp sè thùc
nhËn, thực xuất vào chứng từ vào thẻ kho, cuối ngày tính ra số tồn
kho để ghi vào cột tồn trên kho. Định kỳ thủ kho gửi các chứng từ
nhập-xuất đà phân loại theo từng thứ hàng hoá cho phòng kế toán
ở phòng kế toán: Kế toán sử dụng số (thẻ) kế toán chi tiết để ghi
chép tình hình nhập xuất kho cho từng thứ hàng hoá theo cả hai chỉ
tiêu số lợng và giá trị
Cuối tháng kế toán lập bảng kê nhập- xuất- tồn sau đó đối chiếu
với thẻ kho, sổ kế toán tổng hợp...
Trình tự ghi sổ nh sau:

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp

Thẻ kho

Phiếu nhập kho

Phiếu xuất
Sổ kế toán chi tiết

Bảng kê Nhập xuất - tồn
Sổ kế toán tổng
hợp
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu hàng ngày
Đối chiếu cuối tháng

3.2.2.Phơng pháp ghi sổ đối chiếu luân chuyển :
Phơng pháp này ta sử dụng thẻ kho để ghi chép giống nh phơng
pháp ghi thẻ song song.

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08

Luận Văn Tốt Nghiệp
ở phòng kế toán : Kế toán sử dụng Sổ đối chiếu luân chuyển
để ghi chép từng thứ hàng hoá theo cả hai chỉ tiêu số lợng và giá trị.
Sổ đối chiếu luân chuyển đợc mở cho cả năm và đợc ghi vào cuối
tháng, mỗi thứ hàng hoá đợc ghi một dòng trên sổ
Hàng ngày, khi nhận đợc chứng từ nhập xuất kho, kế toán tiến
hành kiểm tra và hoàn thiện chứng từ. Sau đó tiến hành phân loại
chứng từ theo từng thứ hàng hoá
Cuối tháng, tổng hợp số liệu từ các chứng từ (hoặc bảng kê) để
ghi vào Sổ đối chiếu luân chuyển cột luân chuyển và tính ra số tồn
cuối tháng.Trình tự ghi sổ đợc khái quát nh sau :

Thẻ kho
Phiếu nhập

Bảng kê nhập

Phiếu xuất

Sổ đối chiếu
luân chuyển

Bảng kê xuất

Sổ kế toán tổng
hợp

Ghi chú:
Ghi hàng ngày

Ghi cuối tháng
Đối chiếu cuối tháng

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Phơng pháp này còn có sự trùng lặp giữa kho và kế toán về chỉ
tiêu số lợng nên chỉ áp dụng với các doanh nghiệp có chủng loại hàng
hoá ít không có điều kiện ghi chép, theo dõi tình hình nhập xuất hàng
ngày
3.2.2.Phơng pháp ghi sổ đối chiếu luân chuyển :
Phơng pháp này ta sử dụng thẻ kho để ghi chép giống nh phơng
pháp ghi thẻ song song.
ở phòng kế toán : Kế toán sử dụng Sổ đối chiếu luân chuyển
để ghi chép từng thứ hàng hoá theo cả hai chỉ tiêu số lợng và giá trị.
Sổ đối chiếu luân chuyển đợc mở cho cả năm và đợc ghi vào cuối
tháng, mỗi thứ hàng hoá đợc ghi một dòng trên sổ
Hàng ngày, khi nhận đợc chứng từ nhập xuất kho, kế toán tiến
hành kiểm tra và hoàn thiện chứng từ. Sau đó tiến hành phân loại
chứng từ theo từng thứ hàng hoá
Cuối tháng, tổng hợp số liệu từ các chứng từ (hoặc bảng kê) để
ghi vào Sổ đối chiếu luân chuyển cột luân chuyển và tính ra số tồn
cuối tháng.Trình tự ghi sổ đợc khái quát nh sau :
Phơng pháp này còn có sự trùng lặp giữa kho và kế toán về chỉ
tiêu số lợng nên chỉ áp dụng với các doanh nghiệp có chủng loại hàng
hoá ít không có điều kiện ghi chép, theo dõi tình hình nhập xuất hàng
ngày

Cuối tháng, căn cứ vào bảng luỹ kế nhập, bảng luỹ kế xúât để
cộng tổng số tiền theo từng nhóm hàng hoá để ghi vào Bảng kê
nhập- xuất- tồn
3.2.4. Phơng pháp ghi sổ số d
*Néi dung

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Thủ kho vẫn đợc sử dụng Thẻ kho để ghi chép d 2 phơng pháp
trên. Đồng thời, cuối tháng thủ kho còn ghi vào sổ sè d ” sè tån kho
ci th¸ng cđa tõng thø vật t, hàng hoá cột số lợng.
Sổ số d do kế toán lập cho từng kho, đợc mở cho cả năm. Trên sổ
số d vật t hàng hoá đợc sắp xếp thứ, nhóm, loại; sau mỗi nhóm, loại,
có dòng cộng nhóm, cộng loại. Cuối mỗi tháng. sổ số d đợc chuyển
cho thủ kho để ghi chép.
Phòng kế toán: kế toán định kỳ xuống cho kiểm tra việc ghi chép trên
thẻ kho của thủ kho và trực tiếp nhận chứng từ nhập, xuất kho.
Sau đó, kế toán ký xác nhận vào phiếu nhận chứng từ.

Thẻ kho
Phiếu nhập
kho

Phiếu xt
Sỉ sè d­

PhiÕu giao
nhËn chøngtõ
B¶ng l
kÕ nhËp

PhiÕu giao nhËn
Chøng tõ
B¶ng kê nhập
xuất tồn

Bảng luỹ kế xuất

Sổ kế toán tổng hợp

Ghi chú
Ghi hàng ngày
Ghi cuối ngày
Đối chiếu hàng ngày

SV: Vị ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
4.Kế toán tổng hợp hàng hoá
4.1. Kế toán tổng hợp hàng hoá theo phơng pháp kê khai thờng xuyên.
4.1.1 Đặc điểm của phơng pháp KKTX:
Phơng pháp kê khai thờng xuyên là phơng pháp kế toán phải tổ

chức ghi chép một cach thờng xuyên liên tục các nghiệp vụ nhập kho,
xuất kho và tồn kho của hàng hoá trên các tài khoản kế toán hàng tồn
kho
Việc xác định giá vốn thực tế của hàng hoá xuất kho đợc căn cứ
trực tiếp vào chứng từ xuất kho và tính theo các phơng pháp nh đÃ
trình bày ở mục 2.3 chơng I
Trị giá vốn thực tế của hàng hoá tồn kho trên tài khoản, sổ kế
toán đợc xác định ở bất kỳ thời điểm nào trong kỳ kế toán.
* Tài khoản kế toán sử dụng
- TK 151: Hàng mua đang đi đờng
Tài khoản này phản náh trị giá vốn thực tế của hàng háo mà
doanh nghiệp đà mua nhng cha nhập về kho doanh nghiệp và tình
hình hàng đang đi trên đờng đà nhập về kho
Kết cấu TK 151- Hàng mua đang đi đờng
- Bên Nợ ghi: Trị giá vật t hàng hoá đang đi đờng
- Bên Có ghi: Trị giá hàng hoá đang đi đờng tháng trớc,
tháng này đà đa về nhập kho
- Số d Nợ: Phản ánh trị giá hàng hoá đang đi đờng cuối kỳ
*TK156- Hàng hoá:
Kết cấu cơ bản của tài khoản này nh sau:
- Bên Nợ ghi:
+ TRị giá vốn hàng hoá nhập trong kỳ
+ Số tiền điều chỉnh tăng giá hàng hoá khi đánh giá lại;
+ Trị giá hàng hoá thừa khi phát hiện kiểm kê

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08

Luận Văn Tốt Nghiệp
Bên Có ghi:
+ Tri giá vốn thực tế hàng xuất trong kỳ;
+ Số tiền giảm giá chiết khấu thơng mại hàng mua;
+ Số tiền điều chỉnh giảm giá hàng hoá khi đánh giá lại;
+ Trị giá hàng hoá thiếu khi phát hiện kiểm kê.
TK 156- hàng hoá, gồm có 2 tài khoản cấp 2:
TK 1561- Trị giá mua hàng hoá;
TK 1562- Chi phí thu mua.
TK157: Hàng gửi đi bán- Phản ánh giá trị hàng hoá đà gửi bán cho
khách hàng hoặc nhờ bán đại lý, ký gửi nhng cha kịp thanh toán
TK632- Giá vốn hàng bán- Phản ánh trị gía vốn của hàng hoá
Ngoài các tài khoản trên, kế toán tổng hợp tăng, giảm hàng hoá còn
sử dụng nhiều tài khoản liên quan khác: TK111, TK112. TK133.
TK331. TK333 , TK611...
4.1.2. Trình tự kế toán nhập hàng hoá.
Quá trình mua hàng ở DNTM hoàn tất khi hàng mua đà kiểm nhận
nhập kho hoặc chuyển bán thẳng và tiền mua hàng đà thanh toán
hoặc chấp nhận thanh toán. Quá trình mua hàng của doanh nghiệp
thơng mại có thể phát sinh các trờng hợp sau:
- TH1: Hàng và hoá đơn cùng về trong tháng : Quá trình mua
hàng hoàn tất trong tháng . Công ty đà nhận đợc hoá đơn và chứng từ
thanh toán của bên bán, doanh nghiệp đà trả tiền hoặc chấp nhận trả
tiền, nhng cuối tháng hàng vẫn cha về hoặc đà về nhng cha kiểm nhận
nhập kho. Trong trờng hợp này sẽ phát sinh hàng mua đang đi trên
đờng hoặc hàng đợi kiểm nhận cuối tháng. Khi đó tạm thời kế toán
cha ghi sổ, lu hoá đơn vào một bộ hồ sơ riêng: Hồ sơ đang đi đờng
+ Nếu trong kỳ phòng kế toán nhận đợc PNK và các chứng từ
liên quan thì kết hợp PNK và hoá đơn để ghi nh sau:
. Nếu thuế VAT đầu vào đợc khấu trừ :

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Nợ TK 156 ( GVTTNK)
Nợ TK 133(1331)
Có TK 111, 112,331
+ Đến cuối kỳ cha nhận đợc PNK phản ánh lô hàng đang đi đờng:
Nợ TK 151- Trị giá mua theo hoá đơn
Nợ TK 133
Có TK111,112,331: Tổng số tiền thanh toán
+ Sang kỳ sau khi nhận đợc PNK, chứng từ khác ghi:
Nợ TK156
Có TK 151
Có TK 111,112,331 Chi phí mua phát
sinh
- TH2: Trong tháng nhận đợc hàng do bên bán chuyển đến theo
hợp đồng nhng cha nhận đợc hoá đơn.
+ Tạm thời lu PNK và cha ghi sổ ( hàng về ch có hoá đơn)
+ Trong kỳ nhận đợc hoá đơn kết hợp PNK và hoá đơn để ghi
nh TH1
+ Cuối kỳ vẫn cha nhận đợc hoá đơn, kế toán sẽ ghi sổ hàng
hoá mua về theo giá tạm tính
Nợ TK156
Có TK 111,112,331
+ Sang kỳ sau nhận đợc hoá đơn xác định đợc giá vốn thực tế
tiến hành xử lý theo 2 phơng án

. Phơng án 1: Xoá bút toán đà ghi bằng cách ghi só âm hoặc ghi
bút đỏ

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
Nợ TK 156
Có TK 111,112,331
Ghi bút toán bổ sung
Nợ TK 156
Nợ TK133(1)
Có TK 111,112,331
. Phơng án 2: Điều chỉnh chênh lệch:
Điều chỉnh cho thuế VAT đợc khấu trừ
Nợ TK 133(1) Thuế theo hoá đơn
Có TK111,112.331
Điều chỉnh giá vốn thực tế nhập kho
Nếu GVTTNK> Giá tạm tính đà ghi
Nợ TK 156
Có TK 111,112,331
Nếu GVTTNK< Giá tạm tính đà ghi
Nợ TK156
Có TK111,112,331( Ghi số âm phần chênh
lệch
4.1.3. Phơng pháp kế toán xuất hàng hoá.
Đối với DNTM việc xuất hàng hoá cũng chính là bán hàng, do
vậy trong các doanh nghiệp thơng mại tiêu thụ hàng hoá có thể đợc

thực hiện theo các phơng thức nh sau:
Xuất bán theo phơng thức bán buôn ;
Xuất bán theo phơng thức bán lẻ;
Xuất bán theo phơng thức bán hàng đại lý.
Trình tự hạch toán hàng hoá nhập, xuất tồn hàng hoá đợc thể
hiện qua sơ đồ sau:( Theo phơng pháp KKTX)

SV: Vũ ThÞ Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
TK111,112,141,331...

TK133

Tổng giá thuế
GTGT

Thanh toán đợc
khấu trừ
TK 333

T

TK632,

kho do
mu
a ngoài

K

157

1

Nhập

Xuất bán trực tiếp gửi bán

5
6

Thuế nhập
khẩu
TK151

TK15

Nhập kho hàng đang đi

4

đờng kỳ trớc

Xuất tự chế, mua ngoài

TK411

Gia công chế biến
TK 128,222
Nhận vốn góp

Xuất

vốn liên doanh

liên doanh cổ phần
TK 154
Nhập do tự chế , mua

TK 136,
138

ngoài Gia công chế biến
Xuất cho vay tạm thời

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08

Luận Văn Tốt Nghiệp
TK 128, 222
Nhập do nhận lại vốn
góp
Vốn góp liên doa`nh

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp

* Kế toán tổng hợp nhập- xuất hàng hoá theo phơng pháp KKĐK

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08


Luận Văn Tốt Nghiệp
TK 151,152,153,156

TK611

K/c Tồn đầu
kỳ

TK156

K/c Tồn cuối

kỳ

TK111,112,331

TK111,11

Tổng giá

2,331

Thuế

GTGT

Các khoản đợc
giảm trừ
TT

Nhập

kho
TK333

TK632
Thuế nhập

khẩu

Xuất bán

TK411

TK128,
Nhận góp vốn liên

doanh

Xuất góp vốn
liên doanh

Góp cổ phần

SV: Vũ Thị Trang

K39 - 21.08

222