Báo cáo thực tập tốt nghiệp: Đánh giá thực trạng sử dụng đất lâm nghiệp huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA ĐỊA LÝ ­ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN

HỒ  THANH HAỈ

BÁO CÁO
THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
Đơn vị thực tập: Trung tâm công nghệ thông tin 
thuộc Sở tài nguyên môi trưởng tỉnh Nghệ An

ĐỀ TÀI: 

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT LÂM 
NGHIỆP HUYỆN DIỄN CHÂU ­ TỈNH NGHỆ AN

NGÀNH: QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG

1
Vinh, tháng 5 năm 2016


TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
KHOA ĐỊA LÝ ­ QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN

BÁO CÁO
THỰC TẬP TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI: 

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT LÂM 
NGHIỆP Ở HUYỆN DIỄN CHÂU ­ TỈNH NGHỆ AN

Giáo viên hướng dẫn: ThS. Nguyễ n Văn Đông
Họ và tên sinh viên: Hồ  Thanh Haỉ
Lớp quản lý:             53K1        Ngành: QLTN&MT
Mã số sinh viên:      1253072195

2
Vinh, tháng 5 năm 2016


MỤC LỤC
Trang
MỤC LỤC...............................................................................................................................3
PHẦN I: MỞ ĐẦU...................................................................................................................1
1.1. Lí do chọn đề tài..............................................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................2
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................................2
1.4. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................................2
PHẦN II: NỘI DUNG..............................................................................................................3
CHƯƠNG 1............................................................................................................................3
GIỚI THIỆU TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ THÔNG TIN - SỞ TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG
TỈNH NGHỆ AN......................................................................................................................3
1.1. Quá trình hình thành và phát triển..................................................................................3
1.2. Cơ cấu tổ chức................................................................................................................5
1.3. Chức năng.......................................................................................................................6
1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn..................................................................................................6
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................10
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT LÂM NGHIỆP ..................................................................10
HUYỆN DIỄN CHÂU - TỈNH NGHỆ AN..............................................................................10
2.1. Một số vấn đề về sử dụng đất lâm nghiệp...................................................................10
2.1.1. Khái quát về đất lâm nghiệp......................................................................................10

2.1.1.1. Khái niệm về đất lâm nghiệp..................................................................................10
2.1.1.2. Đặc điểm, phân loại đất lâm nghiệp.......................................................................10
2.1.1.3. Vai trò của đất lâm nghiệp......................................................................................11
2.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng đất lâm nghiệp.........................................12
2.1.2.1. Yếu tố tự nhiên........................................................................................................13

3


2.1.2.2. Yếu tố kinh tế - xã hội.............................................................................................14
2.1.2.3. Những chính sách liên quan đến quản lý sử dụng đất lâm nghiệp ở Việt Nam....15
2.2. Khái quát về huyện Diễn Châu.....................................................................................16
2.2.1. Điều kiện tự nhiên......................................................................................................16
2.2.1.1. Vị trí địa lý...............................................................................................................16
2.2.1.2. Địa hình, địa chất....................................................................................................17
2.2.1.3. Khí hậu....................................................................................................................18
2.2.1.4. Thủy văn, nguồn nước............................................................................................19
2.2.1.5. Tài nguyên rừng......................................................................................................20
2.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội............................................................................................20
2.2.2.1. Tăng trưởng kinh tế................................................................................................20
2.2.2.2. Dân số, lao động.....................................................................................................20
2.2.2.3. Cơ sở hạ tầng.........................................................................................................21
2.2.2.4. Văn hóa...................................................................................................................22
2.2.2.5. Y tế..........................................................................................................................23
2.2.2.6. Giáo dục..................................................................................................................23
2.2.3.1. Thuận lợi.................................................................................................................23
2.2.3.2. Khó khăn.................................................................................................................25
2.2.4. Công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Diễn Châu..........................................25
2.3. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp ở huyện Diễn Châu.............................................27
2.3.1. Hiện trạng và cơ cấu các loại đất ở huyện Diễn Châu.............................................27

Bảng 2.1: Diện tích, cơ cấu các loại đất huyện Diễn Châu.................................................29
2.3.2. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp ở huyện Diễn Châu..........................................30
2.3.2.1. Hiện trạng cơ cấu sử dụng đất lâm nghiệp huyện Diễn Châu...............................30
Bảng 2.2: Diện tích và cơ cấu đất lâm nghiệp năm 2012...................................................32
2.3.2.2. Tình hình biến động sử dụng đất lâm nghiệp giai đoạn 2006 - 2014....................33
Bảng 2.3: Diện tích đất nông nghiệp theo mục đích sử dụng ............................................34
của huyện Diễn Châu qua các năm ....................................................................................34

4


(Đơn vị: ha)...........................................................................................................................34
Bảng 2.4: Biến động đất lâm nghiệp huyện Diễn Châu qua các năm................................35
(Đơn vị: ha)...........................................................................................................................35
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................37
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT LÂM
NGHIỆP Ở HUYỆN DIỄN CHÂU.........................................................................................37
3.1. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất lâm nghiệp.................................................................37
3.1.1. Hiệu quả về kinh tế....................................................................................................37
3.1.2. Hiệu quả xã hội..........................................................................................................37
3.1.3. Hiệu quả về môi trường.............................................................................................38
3.2. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất lâm nghiệp huyện
Diễn Châu.............................................................................................................................39
3.2.1. Giải pháp về chính sách............................................................................................39
3.2.2. Giải pháp về kỹ thuật.................................................................................................39
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................................................................41
3.1. Kết luận.........................................................................................................................41
3.2. Kiến nghị.......................................................................................................................41
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................43

5


DANH MỤC BẢNG

Trang
MỤC LỤC...............................................................................................................................3
PHẦN I: MỞ ĐẦU...................................................................................................................1
1.1. Lí do chọn đề tài..............................................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu........................................................................................................2
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................................2
1.4. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................................2
PHẦN II: NỘI DUNG..............................................................................................................3
CHƯƠNG 1............................................................................................................................3
GIỚI THIỆU TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ THÔNG TIN - SỞ TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG
TỈNH NGHỆ AN......................................................................................................................3
1.1. Quá trình hình thành và phát triển..................................................................................3
1.2. Cơ cấu tổ chức................................................................................................................5
1.3. Chức năng.......................................................................................................................6
1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn..................................................................................................6
CHƯƠNG 2..........................................................................................................................10
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT LÂM NGHIỆP ..................................................................10
HUYỆN DIỄN CHÂU - TỈNH NGHỆ AN..............................................................................10
2.1. Một số vấn đề về sử dụng đất lâm nghiệp...................................................................10
2.1.1. Khái quát về đất lâm nghiệp......................................................................................10
2.1.1.1. Khái niệm về đất lâm nghiệp..................................................................................10
2.1.1.2. Đặc điểm, phân loại đất lâm nghiệp.......................................................................10
2.1.1.3. Vai trò của đất lâm nghiệp......................................................................................11
2.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng đất lâm nghiệp.........................................12

6


2.1.2.1. Yếu tố tự nhiên........................................................................................................13
2.1.2.2. Yếu tố kinh tế - xã hội.............................................................................................14
2.1.2.3. Những chính sách liên quan đến quản lý sử dụng đất lâm nghiệp ở Việt Nam....15
2.2. Khái quát về huyện Diễn Châu.....................................................................................16
2.2.1. Điều kiện tự nhiên......................................................................................................16
2.2.1.1. Vị trí địa lý...............................................................................................................16
2.2.1.2. Địa hình, địa chất....................................................................................................17
2.2.1.3. Khí hậu....................................................................................................................18
2.2.1.4. Thủy văn, nguồn nước............................................................................................19
2.2.1.5. Tài nguyên rừng......................................................................................................20
2.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội............................................................................................20
2.2.2.1. Tăng trưởng kinh tế................................................................................................20
2.2.2.2. Dân số, lao động.....................................................................................................20
2.2.2.3. Cơ sở hạ tầng.........................................................................................................21
2.2.2.4. Văn hóa...................................................................................................................22
2.2.2.5. Y tế..........................................................................................................................23
2.2.2.6. Giáo dục..................................................................................................................23
2.2.3.1. Thuận lợi.................................................................................................................23
2.2.3.2. Khó khăn.................................................................................................................25
2.2.4. Công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Diễn Châu..........................................25
2.3. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp ở huyện Diễn Châu.............................................27
2.3.1. Hiện trạng và cơ cấu các loại đất ở huyện Diễn Châu.............................................27
Bảng 2.1: Diện tích, cơ cấu các loại đất huyện Diễn Châu.................................................29
2.3.2. Hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp ở huyện Diễn Châu..........................................30
2.3.2.1. Hiện trạng cơ cấu sử dụng đất lâm nghiệp huyện Diễn Châu...............................30
Bảng 2.2: Diện tích và cơ cấu đất lâm nghiệp năm 2012...................................................32
2.3.2.2. Tình hình biến động sử dụng đất lâm nghiệp giai đoạn 2006 - 2014....................33

Bảng 2.3: Diện tích đất nông nghiệp theo mục đích sử dụng ............................................34

7


của huyện Diễn Châu qua các năm ....................................................................................34
(Đơn vị: ha)...........................................................................................................................34
Bảng 2.4: Biến động đất lâm nghiệp huyện Diễn Châu qua các năm................................35
(Đơn vị: ha)...........................................................................................................................35
CHƯƠNG 3..........................................................................................................................37
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT LÂM
NGHIỆP Ở HUYỆN DIỄN CHÂU.........................................................................................37
3.1. Đánh giá hiệu quả sử dụng đất lâm nghiệp.................................................................37
3.1.1. Hiệu quả về kinh tế....................................................................................................37
3.1.2. Hiệu quả xã hội..........................................................................................................37
3.1.3. Hiệu quả về môi trường.............................................................................................38
3.2. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất lâm nghiệp huyện
Diễn Châu.............................................................................................................................39
3.2.1. Giải pháp về chính sách............................................................................................39
3.2.2. Giải pháp về kỹ thuật.................................................................................................39
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................................................................41
3.1. Kết luận.........................................................................................................................41
3.2. Kiến nghị.......................................................................................................................41
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................................43

8


PHẦN I: MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài

Việt Nam có tổng diện tích đất tự  nhiên 33,12 triệu ha, trong đó diện 
tích có rừng là 12,61 triệu ha và 6,16 triệu ha đất trống đồi núi trọc là đối 
tượng của sản xuất nông lâm nghiệp. Như  vậy, nghành lâm nghiệp đã và  
đang hoạt động quản lý và sản xuất trên diện tích lớn nhất trong các ngành 
kinh tế quốc dân.
Đất là một nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, là giá đỡ cho toàn bộ sự 
sống con người và là tư liệu sản xuất chủ yếu của nghành nông nghiệp.
Với vị trí địa lý tự nhiên 2/3 lãnh thổ Việt Nam là đồi núi, đất lâm nghiệp 
chiếm 57% trong tổng số 26,2 triệu ha diện tích đất nông lâm nghiệp; đồng  
thời, đất lâm nghiệp là nơi cư  trú, tạo sinh kế  của 25 triệu dân, chủ  yếu là  
đòng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, bên cạnh đó Rừng có vai trò rất lớn  
trong bảo vệ môi trường, nhất là trong bối cảnh Biến đổi khí hậu hiện nay.

Huyện Diễn Châu là một huyện phía Bắc của tỉnh Nghệ  An có vị  trí  
thuận lợi cho sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Nghệ An. Việc sử dụng  
đất lâm nghiệp ở diễn châu đang được quan tâm và phát triển. Nghệ An với 
các huyện đồng bằng cũng như trao đổi bên ra bên ngoài.
Do sức ép của sự gia tăng dân số và nhu cầu phát triển xã hội, đất lâm 
nghiệp đang đứng trước nguy cơ bị giảm mạnh về số lượng và chất lượng.  
Con người đã khai thác quá mức mà chưa có nhiều các biện pháp hợp lý để 
bảo vệ  đất đai, việc sử  dụng đất lâm nghiệp còn nảy sinh nhiều vấn đề,  
như  là gây ra việc tranh chấp trong phân chia sử  dụng đất lâm nghiệp, các 
hoạt động chặt phá rừng gây gia tang nguy cơ xói mòn đất lâm nghiệp. Qua 
quá trình thực tập, sinh viên được không chỉ tiếp thu thêm kiến thức mà còn  
được   chủ   động   áp   dụng   những   kiến   thức   và   kỹ   năng   đã   học   vào   môi 
1


trường làm việc thực tế  tại cơ  quan, doanh nghiệp: đồng thời tạo được  
những quan hệ  mới, biết cách làm việc trong một tập thể  đa dạng, trong 

đó, yếu tố  quan hệ  giữa con người với con người luôn luôn được trân  
trọng. Trong quá trình này sinh viên tiếp thu, học hỏi kinh nghiệm và mô 
hình hoạt động tại các cơ quan.
Xuất phát từ  vẫn đề  thực tiễn trên tôi tiến hành thực hiện đề  tài: 
“Đánh giá thực trạng sử dụng đất lâm nghiệp huyện Diễn Châu ­ tỉnh  
Nghệ An„.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá thực trạng tình hình sử  dụng đất lâm nghiệp  ở  huyện Diễn 
Châu từ  đó đề  xuất một số  giải pháp sử  dụng đất lâm nghiệp tại địa bàn  
huyện.
1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu
­ Tổng quan về cơ sở lý luận và thực tiễn về sử dụng đất lâm nghiệp.
­ Phân tích những điểm mạnh, thuận lợi, khó khăn, của sử  dụng đất 
lâm nghiệp
­

Phân tích hiện trạng và hiệu quả  sử  dụng  đất lâm nghiệp huyện 

Diễn Châu tỉnh Nghệ An
­ Đề  xuất hướng và giải phâp nhằm nâng cao hiệu quả  sử  dụng đất 
lâm nghiệp trên địa bàn huyện Diễn Châu
1.4. Phạm vi nghiên cứu
­ Nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu hiện trạng sử dụng đất lâm nghiệp 
huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An
­ Không gian nghiên cứu: huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
­ Thời gian nghiên cứu: giai đoạn 2006 đến 2014.

2

PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU TRUNG TÂM CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ­ SỞ 
TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG TỈNH NGHỆ AN
1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An được thành lập theo Quyết  
định số 2089/QĐ­UB ngày 12/6/2003 của UBND tỉnh Nghệ An, tiền thân là 
ngành quản lý đất đai qua các giai đoạn hình thành và phát triển.
Từ  tháng 8/1994 đến tháng 6/2003: Sở  Địa chính thuộc UBND tỉnh 
Nghệ An (được thành lập theo Quyết định số 948/QĐ/UB ngày 12/8/1994), 
trên cơ  sở  bộ  máy tổ  chức hiện có của Ban Quản lý ruộng đất Nghệ  An.  
Sở là cơ  quan tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà  
nước về đất đai bao gồm: Điều tra, khảo sát, đo đạc, phân hạng đất đai và 
lập bản đồ  địa chính; qui hoạch và kế hoạch hoá việc sử dụng đất đai; qui 
định các chế độ, chính sách về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức việc thực 
hiện các chế độ, chính sách này; giao đất và thu hồi đất; đăng ký đất đai, lập  
và giữ sổ địa chính, thống kê đất đai, cấp giấy chứng nhận QSDĐ; thanh tra 
việc chấp hành các chế  độ, thể  lệ  về  quản lý sử  dụng đất đai; giải quyết 
các tranh chấp đất đai.
Từ  năm 1997, Sở  Địa chính (nay là sở  TN &MT Nghệ  An) đã đầu tư 
trang thiết bị công nghệ tin học để phục vụ quản lý đất đai, đo đạc bản đồ. 
Được tổng cục Địa chính (nay là BộTN &MT) quan tâm chỉ đạo và đầu tư 
trang thiết bị  phần cứng, phầm mềm, Sở  TNMT Nghệ  An  đã  ứng dụng 
công nghệ  thông tin chuyên ngành để  quản lý đất đai, khoáng sản, nước, 
môi trường bằng công nghệ số.
3


Về trang thiết bị phần cứng:
Sở  TNMT đã trang bị  đầy đủ  hệ  thống máy chủ  cơ  sở  dữ  liệu, máy  

chủ  Backup Server, máy chủ  Firewall phục vụ cho lưu trữ, tích hợp cơ  sở 
dữ  liệu tài nguyên môi trường; hệ  thống mạng LAN phục vụ  văn phòng 
điện tử  M ­office, đường truyền Intrrnet và trang Website Sở TNMT nghệ 
An. Các trang thiết bị  ngoại vi: máy in Laze, máy vẽ  Ploter khổ  Ao, máy  
quét tài liệu Scanner từ  khổ  Ao đến khổ  A4, máy chiếu, mạng không dây 
Wireless,... 100% cán bộ công chức đã được trang bị máy tính bàn hoặc máy 
tính xách tay để làm việc.
Về phần mềm:
Sở  TNMT đã sử  dụng các phần mềm chuyên ngành để  quản lý, tích 
hợp, xây dựng cơ  sở  dữ  liệu và tác nghiệp công tác chuyên môn TNMT 
như:   Phần   mềm   thành   lập   bản   đồ   địa   chính   và   bản   đồ   chuyên   đề 
Microstation, phần mềm quản lý và in bản đồ Mapinfo, phần mềm quản lý 
thông tin đất đai, khoáng sản, môi trường Vilis, Elis, phần mềm đánh giá 
tác động môi trường Envimna, phần mềm tích hợp cơ sở dữ liệu tài nguyên 
môi trường ArcGis 9.2, Arcview và các phần mềm thống kê, kiểm kê đất 
đai khác.
Về nguồn lực và trình độ công nghệ thông tin:
Cán bộ, công chức, viên chức và người lao động Sở TNMT cơ  bản là 
đã ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực công tác được phân công. 
Hiện tại, Sở  đã điều hành công việc hàng ngày trên Văn phòng di động M 
­ofice qua mạng nội bộ  và mạng Internet; định kỳ, tổ  chức giao lưu trực  
tuyến   với   người   dân,   doanh   nghiệp   trên   trang   thông   tin   điện   tử 
(nghean.more.gov.vn) của BộTN &MT.
Sở  Tài nguyên & Môi trường có đơn vị  sự  nghiệp trực thuộc chuyên 
về  CNTT, đó là Trung tâm Công nghệ  thông tin với chức năng giúp Giám 
4


đốc Sở  triển khai chiến lược  ứng dụng và phát triển công nghệ  thông tin 
ngành tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh; thu thập, tích hợp, xử  lý, 

quản lý, khai thác hệ  thống cơ  sở  dữ  liệu về  tài nguyên và môi trường 
trong tỉnh phục vụ quản lý nhà nước và cộng đồng.
Từ  năm 2005 đến nay, phối hợp với các Dự  án về  nâng cao năng lực  
quản lý đất đai và môi trường, Cơ sở dữ liệu TNMT đang được xây dựng, 
tích hợp trên các phần mềm chuyên ngành để  phục vụ  quản lý bằng công  
nghệ số, giảm thiểu lưu trữ truyền thống, thúc đẩy cải cách hành chính, hỗ 
trợ các dịch vụ hành chính công mà UBNT tỉnh đang chỉ đạo thực hiện.
Sở  TNMT tiếp tục phát huy thế  mạnh về  trang thiết bị, công nghệ 
hiện có để  triển khai  ứng dụng vào các lĩnh vực quản lý đất đai, khoáng 
sản, môi trường, nước, biển, hải đảo và khí tượng thủy văn bằng công 
nghệ số.
­ Phối hợp với Cục Công nghệ  Thôngtin ­Bộ  TNMT để  xây dựng kế 
hoạch giài hạn về phát triển công nghệ thông tin ngành TNMT.
­ Chỉ  đạo các đơn vị  sự  nghiệp xây dựng, tích hợp cơ  sở  dữ  liệu tài 
nguyên môi trường, số hóa các nguồn thông tin truyền thống trước đây để 
chuyển về File dữ liệu số.
­ Phát huy tốt văn phòng điện tử M ­ofice trong công tác điều hành cơ 
quan, đơn vị; phát huy tốt trang Website tnmtnghean.vn để truyền tải thông 
tin về TNMT đến với cộng đồng.
­ Triển khai các dịch vụ hành chính công về cấp phép đất đai, phoáng  
sản, nước, môi trường trên cổng thông tin điện tử của tỉnh.
1.2. Cơ cấu tổ chức
­ Lãnh đạo đơn vị gồm: 1Giám đốc và 2 Phó Giám đốc.
­ Các phòng chuyên môn nghiệp vụ:
5


+ Phòng Hành chính ­ Tổng hợp.
+ Phòng Dữ liệu và Lưu trữ.
+ Phòng Phát triển công nghệ.

1.3. Chức năng
­  Trung tâm Công nghệ  thông tin là đơn vị  sự  nghiệp công lập trực 
thuộc Sở Tài nguyên & Môi trường, có chức năng thực hiện các hoạt động 
về   ứng dụng và phát triển công nghệ  thông tin tài nguyên và môi trường  
thuộc phạm vi quản lý của Sở; tổ chức thực hiện các dịch vụ công về công 
nghệ thông tin theo quy định của pháp luật.
­ Trung tâm Công nghệ thông tin có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài  
khoản riêng, có trụ sở làm việc theo quy định của pháp luật.
­ Trung tâm Công nghệ  thông tin chịu sự  chỉ  đạo, quản lý của Sở  Tài 
nguyên & Môi trường về tổ chức, biên chế và hoạt động; đồng thời chịu sự 
chỉ  đạo, kiểm tra, hướng dẫn về  chuyên môn, nghiệp vụ  cử  Cục Công 
nghệ thông tin trực thuộc Bộ Tài nguyên & Môi trường.
1.4. Nhiệm vụ và quyền hạn
­  Xây dựng kế  hoạch  ứng dụng, phát triển Công nghệ  thông tin tài 
nguyên và môi trường của tỉnh thuộc phạm vi quản lý của sở Tài nguyên và 
Môi trường, tổ chức thực hiện kế hoạch sau khi được phê duyệt.
­ Tổ  chức xây dựng và quản lý vận hành cở  sở  dữ  liệu tài nguyên và 
môi trường của tỉnh theo phân công của Giám đốc sở  Tài nguyên và Môi  
trường, gồm:
­ Xây dựng Quy chế thu thập, quản lý, cập nhật, khai thác và sử dụng 
dữ liệu về tài nguyên và môi trường áp dụng trên địa bàn tỉnh;

6


­  Xây dựng kế  hoạch thu thập dữ  liệu về  tài nguyên và môi trường 
hàng năm trên địa bàn tỉnh và phối hợp tổ chức thực hiện sau khi được phê 
duyệt;
­ Tiếp nhận, xử lý dữ liệu về tài nguyên và môi trường; xây dựng, tích 
hợp, quản lý, cập nhật, khai thác và sử  dụng cở  sở  dữ liệu tài nguyên môi 

trường của địa phương;
­ Cung cấp dữ liệu tài nguyên và môi trường cho các tổ chức, cá nhân 
theo quy định của pháp luật;
­  Xây dựng danh mục dữ  liệu về  tài nguyên và môi trường của địa 
phương và phối hợp tổ  chức công bố  trên công thông tin hoặc trang thông 
tin điện tử của sở Tài nguyên và Môi trường và của cấp tỉnh;
­ Tham gia kiểm tra và đề xuất hình thức xử lý các đơn vị, tổ chức, cá 
nhân vi phạm các quy định về  thu thập, quản lý, cập nhật, khai thác và sử 
dụng dữ liệu tài nguyên và môi trường của địa phương;
­ Tổ chức thực hiện công tác tin học hoá quản lý hành chính nhà nước  
của Sở  Tài nguyên và Môi trường; tổ  chức các hoạt động thúc đẩy  ứng 
dụng   công   nghệ   thông   tin   trong   ngành   tài   nguyên   và   môi   trường   ở   địa  
phương; hướng dẫn, giám sát, quản lý các hệ  thống thông tin và các phần  
mềm quản lý chuyên ngành.
­ Xây dựng triển khai chương trình ứng dụng công nghệ  thông tin của  
Sở  Tài nguyên và Môi trường; quản trị vận hành hạ  tầng kỹ  thuật, duy trì 
hoạt động của cổng thông tin điện tử hoặc trang thông tin điện tử, thư viện 
điện tử, bảo đảm việc cung cấp dịch vụ hành chính công trên mạng thuộc  
phạm vi quản lý của sở tài nguyên và Môi trương.

7


­ Quản lý, lưu trữ  và tổ  chức cung cấp, dịch vụ, thu phí khai thác về 
thông tin, tư  liệu tổng hợp về  tài nguyên và môi trường thuộc phạm vi  
quản lý của Sở Tài nguyên và Môi trường.
­  Thẩm định các dự  án về   ứng dụng công nghệ  thông tin, các phần 
mềm chuyên ngành và cơ  sở  dữ  liệu thuộc phạm vi quản lý của sở  Tài  
nguyên và Môi trường.
­ Tổ chức tập huấn, cập nhật kiến thức và chuyển giao các ứng dụng 

công nghệ  thông tin, phần mềm  ứng dụng chuyên ngành cho cơ  sở  và các 
đôi tượng sử dụng theo kế hoạch và chương trình được duyệt.
­ Tổ chức xây dựng, nghiên cứu và thực hiện các chương trình, đề tài, 
đề  án về  công nghệ  thông tin, tư  liệu, dữ  liệu tài nguyên và môi trường 
theo phân công của Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường.
­ Phối hợp với các đơn vị thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường và các tổ 
chức có liên quan thực hiện công tác bảo đảm an toàn và bảo vệ hệ thống  
thông tin, các cơ  sở  dữ  liệu điện tử  về  tài nguyên và môi trường  ở  địa  
phương.
­ Phối hợp hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các văn bản 
quy phạm pháp luật về  lĩnh vực công nghệ  thông tin và thực hiện chiến 
lược ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin tài nguyên và môi trường  
trên địa bàn tỉnh.
­ Thực hiện dịch vụ, chuyển giao công nghệ  về   ứng dụng công nghệ 
thông tin theo quy định của pháp lụât.trích lục, trích đo địa chính, đo đạc 
thành lập bản đồ  địa chính, xây dựng cơ  sở  dữ  liệu địa chính theo phân 
công của Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường;
­ Thống kê, báo cáo về lĩnh vực công nghệ thông tin và dữ liệu về tài 
nguyên và môi trường của Sở Tài nguyên và Môi trường.
8


­ Quản lý tổ  chức bộ  máy, công chức, viên chức, lao động, tài chính, 
tài sản thuộc phạm vi quản lý của Trung tâm theo phân cấp của Sở  Tài  
nguyên và Môi trường và theo quy định của pháp luật.
­ Thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc Sở giao.

9

CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT LÂM NGHIỆP 
HUYỆN DIỄN CHÂU ­ TỈNH NGHỆ AN
2.1. Một số vấn đề về sử dụng đất lâm nghiệp
2.1.1. Khái quát về đất lâm nghiệp
2.1.1.1. Khái niệm về đất lâm nghiệp
Theo điều 43 luật đất đai: Đất lâm nghiệp là đất được xác định chủ 
yếu được dùng vào mục đích sản xuất lâm nghiệp, bao gồm: đất đang có 
rừng tự nhiên, đất đang có rừng trồng, đất để sử  dụng vào mục đích trồng 
rừng.
2.1.1.2. Đặc điểm, phân loại đất lâm nghiệp
Quyết định gần đây nhất của Bộ trưởng Bộ NN & PTNT về việc công 
bố   diện   tích   rừng   và   đất   lâm   nghiệp   toàn   quốc   năm   2002   số 
2490/QĐ/BNN­KL ngày 30/7/2003 thể  hiện hệ  thống phân loại sử  dụng 
đất lâm nghiệp như sau:
­ Đất có rừng:
 Rừng tự nhiên.
­ Rừng gỗ: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Rừng tre nứa: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Rừng hốn giao: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Rừng ngập mặn: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Rừng núi đá: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
 Rừng trồng.
­ Rừng trồng có trữ  lượng: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản 
xuất.
10


­ Rừng trồng chưa có trữ lượng: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng 
sản xuất.

­ Tre luồng: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Cây đặc sản:Rừng phòng hộ rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
Phân loại sử dụng, lập quy hoạch và giao đất lâm nghiệp ­ 2004
­ Đất trống đồi núi không có rừng:
­ Ia: Đất trống cỏ:
Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Ib: Đất cây bụi:
Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
­ Ic: Đất cây bụi cây gỗ tái sinh rải rác, độ tàn che 0,1: như trên.
Núi đá không có rừng: Rừng phòng hộ; rừng đặc dụng; rừng sản xuất.
2.1.1.3. Vai trò của đất lâm nghiệp
Lâm nghiệp là một ngành sản xuất vật chất đặc biệt. Nói đến lâm 
nghiệp trước hết phải nói đến vai trò của rừng trong nền kinh tế quốc dân 
và trong đời  sống xã hội. Trong luật Bảo vệ  và phát triển rừng có ghi 
"Rừng là tài nguyên quý báu của đất nước, có khả năng tái tạo là bộ  phận 
quan trọng của môi trường sinh thái, có giá trị  to lớn đối với nền kinh tế 
quốc dân, gắn liền với đời sống của nhân dân với sự  sống còn của dân  
tộc". Có thể tóm tắt một số vai trò chủ yếu sau:
­ Vai trò cung cấp
• Cung cấp lâm sản, đặc sản phục vụ  cho nhu cầu tiêu dùng xã hội, 
trước hết là gỗ và lâm sản ngoài gỗ. 
• Cung cấp động vật, thực vật là đặc sản phục vụ  nhu cầu tiêu dùng 
của các tầng lớp dân cư. 
• Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp, cho xây dựng cơ bản.
11


• Cung cấp dược liệu quý phục vụ nhu cầu chữa bệnh và nâng cao sức 
khỏe cho con người.
•  Cung cấp lương thực, nguyên liệu chế  biến thực phẩm...phục vụ 

nhu cầu đời sống xã hội...
­ Vai trò phòng hộ, bảo vệ môi trường sinh thái
• Phòng hộ đầu nguồn, giữ đất, giữ nước, điều hòa dòng chảy, chống 
xói mòn rửa trôi thoái hóa đất, chống bồi đắp sông ngòi, hồ  đập, giảm  
thiểu lũ lụt, hạn chế  hạn hán, giữ  gìn được nguồn thủy năng lớn cho các 
nhà máy thủy điện. 
•  Phòng hộ  ven biển, chắn sóng, chắn gió, chống cát bay, chống sự 
xâm nhập của nước mặn...bảo vệ đồng ruộng và khu dân cư ven biển... 
•  Phòng hộ  khu công nghiệp và khu đô thị, làm sạch không khí, tăng 
dưỡng khí, giảm thiểu tiếng  ồn, điều hòa khí hậu tạo điều kiện cho công  
nghiệp phát triển. 
• Phòng hộ  đồng ruộng và khu dân cư: giữ  nước, cố  định phù sa, hạn  
chế lũ lụt và hạn hán, tăng độ ẩm cho đất... 
• Bảo vệ khu di tích lịch sử, nâng cao giá trị cảnh quan và du lịch... 
• Rừng còn là đối tượng nghiên cứu của nhiều lĩnh vực khoa học, đặc 
biệt là nơi dự trữ sinh quyển bảo tồn các nguồn gen quý hiếm.
­ Vai trò xã hội
Là nguồn thu nhập chính của đồng bào các dân tộc miền núi, là cơ  sở 
quan trọng để phân bố dân cư, điều tiết lao động xã hội, góp phần xóa đói  
giảm nghèo cho xã hội...
2.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng đất lâm nghiệp
Có 2 yếu tố  chính  ảnh hưởng đến việc sử  dụng đất lâm nghiệp  ở 
huyện đó là: yếu tố tự nhiên và yếu tố kinh tế­ xã hội.
12


2.1.2.1. Yếu tố tự nhiên
­ Vị trí địa lí.
Nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến gió mùa mang đặc trưng của  
khí hậu nhiệt đới  ẩm gió mùa với nhiệt,  ẩm dồi dào, thuận lợi cho thảm  

thực vật rừng phát triển đa dạng và phong phú.
Nằm gần như   ở  trung tâm khu vực Đông Nam Á thuận lợi cho giao  
lưu, mở rộng thị trường xuất nhập khẩu lâm sản.
­ Khí hậu.
Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa tạo điều kiện  
cho rừng nhiệt đới thường xanh quanh năm phát triển, rừng có nhiều tầng 
tán, trữ lượng gỗ lớn, trong rừng có nhiều loại lâm sản, dược liệu, thú quý  
hiếm ảnh hưởng đến sự phát triển các ngành khác (công nghiệp, du lịch,..
Khí hậu phân hóa từ Bắc vào Nam:
khí hậu nhiệt đới chí tuyến gió mùa  khí hậu cận xích đạo nóng ẩm. 
Do đó,  ảnh hưởng đến sự hình thành, phát triển và phân bố của ngành sản 
xuất lâm nghiệp.
Do nước ta có 3/4 diện tích là đồi núi nên khí hậu có sự phân hóa theo  
đai cao thảm thực vật rừng có sự phân hóa theo độ cao: rừng thường xanh, 
rừng hỗn giao, rừng lá kim, trúc lùn
Các hiện tượng thời tiết bất thường như hạn hán, gió tây khô nóng gây 
ra nạn cháy rừng, ảnh hưởng đến những cánh rừng mới trồng,…
Một số vùng núi cao do mưa nhiều, có lũ quét, lũ ống,… làm sạt lở đất 
ảnh hưởng tới một phần diện tích
­ Điạ hình:

13


Địa hình Việt Nam chủ  yếu là đồi núi, chiếm 3/4 diện tích lãnh thổ, 
tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển rừng, thúc đẩy sản xuất lâm nghiệp  
phát triển.
Địa hình miền núi: tập trung các loại lâm sản và dược liệu quý như:  
tam thất, nhân sâm, hồi,…
Địa hình ven biển có giá trị  lớn trong việc kết hợp giữa lâm ­ ngư 

nghiệp (phổ  biến rừng ngập mặn)  với các loại  đặc trưng: tràm,  đước, 
bần,..
Ở những nơi có địa hình hiểm trở gây khó khăn cho việc đi lại, quản lí 
và chăm sóc cây rừng.
Các hiện tượng sạt lở  đất đá, xói mòn, rửa trôi, lũ quét,… cũng  ảnh 
hưởng lớn đến lâm ngiệp.
­ Đất đai.
Nước ta có đất feralit rất phổ  biến, ngoài ra còn có đất nâu đỏ, đất 
đen, đất xám chủ yếu được sử dụng để trồng và phát triển rừng.
Chất lượng đất đai tốt, đa dạng về chủng loại đa dạng về thành phần 
loài trong rừng đa dạng về sản phẩm lâm nghiệp.
Chủng loại và sự  phân bố  các loại đất có ảnh hưởng đến cơ  cấu sản  
xuất, sự phân bố của ngành sản xuất lâm nghiệp
2.1.2.2. Yếu tố kinh tế ­ xã hội
­ Dân số:
Đây là một vấn đề  đáng quan tâm đối với quá trình sử  dụng đất lâm  
nghiệp. Sự phân bố dân số giữa các vùng không đồng đều dẫn tới việc sử 
dụng đất lâm nghiệp không hiệu quả.
­ Tác động của quá trình đô thị hóa.

14


+ Do nhu cầu phát triển kinh tế  ­ xã hội nên quá trình đô thị  hóa dẫn 
tới đất lâm nghiệp bị  thu hẹp khá lớn để  phục vụ  cho nhu cầu xây dựng  
nhà ở đô thị của dân cư và xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật.
­ Tập quán đốt nương làm rẫy.
Đây là tình trạng phổ  biến của người dân vùng núi. Do diện tích đất 
nông nghiệp không đáp  ứng đủ  nhu cầu sản xuất phục vụ  đời sống của 
người dân, vì vậy người dân ở đây thường lấn chiếm rừng, đất nương làm 

rẫy.
2.1.2.3.  Những   chính   sách   liên   quan   đến   quản   lý   sử   dụng   đất   lâm  
nghiệp ở Việt Nam
Nhằm tăng cường sử dụng đất đai có hiệu quả, trong những năm gần  
đây nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật và dưới luật có liên 
quan đến QLSDĐ. Trong đó quan trọng nhất phải kể đến văn bản sau:
­ Năm 1991 ra đời luật bảo vệ và phát triển rừng. Với hai điều quan trọng  
sau:
+ Điều 7 luật bảo vệ và phát triển rừng quy định: Trên phạm vi cấp xã 
căn cứ vào mục đích sử dụng phân chia và xác định 3 loại rừng đó là rừng  
phòng hộ, rừng sản xuất và rừng đặc dụng.
+ Điều 8 luật bảo vệ và phát triển rừng năm 1991 quy định: Cấp xã là 
đơn vị hành chính thấp nhất có nhiệm vụ điều tra xác định rừng, phân định 
ranh giới rừng, đất trồng rừng trên bản đồ, trên thực địa nhằm thống kê, 
theo dõi diễn biến tình hình rừng và đất rừng. Lập kế hoạch bảo vệ và quy 
hoạch   phát   triển   lâm   nghiệp   của   địa   phương.   ­   Nghị   định   64/CP   ngày 
27/9/1993 về  việc giao đất lâm nghiệp cho HGĐ và cá nhân sử  dụng  ổn 
định lâu dài vào mục đích Nông nghiệp.
­ Nghị  định 01/CP ngày 4/1/1995 về  việc giao khoán đất sử  dụng vào 
mục đích Nông nghiệp, Lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản.
15


­ Nghị định 02/CP ngày 15/1/1994 về việc giao đất lâm nghiệp cho các  
tổ  chức cá nhân, hộ  gia đình sử  dụng  ổn định lâu dài vào mục đích lâm 
nghiệp.
­ Quyết định số 202/TTG ngày 02/05/1994 của thủ tướng chính phủ về 
quy định khoán, khoanh nuôi, tái sinh và trồng rừng.
­  Chương  trình 327/CP/1992 của Chính  Phủ  về  việc phủ  xanh   đất 
trống đồi núi trọc.

­ Chương trình 661/CP về việc trồng mới 5 triệu ha rừng từ năm 1998  
đến năm 2010.
­ Nghị  định 163/1999/NĐ ­ CP ngày 16 /11/1999 về  giao đất cho thuê 
đất lâm nghiệp cho tổ chức, hộ gia đình và các cá nhân sử dụng lâu ổn định 
lâu dài vào mục đích lâm nghiệp.
­ Công văn số  1427 CV/ĐC ngày 13/10/1996 của Tổng cục địa chính 
hướng dẫn về cấp giao chứng nhận quyền sử dụng đất.
Từ  những cơ  sở  trên có thể  thấy được sự  quan tâm của nhà nước và 
tầm quan trọng của cấp xã trong việc QLSDĐ Nông lâm nghiệp trong thời  
điểm hiện nay.
2.2. Khái quát về huyện Diễn Châu
2.2.1. Điều kiện tự nhiên
2.2.1.1. Vị trí địa lý
Diễn Châu là huyện đồng bằng ven biển, nằm  ở  phía Đông Bắc của  
tỉnh Nghệ An, có tổng diện tích tự nhiên là 30504,67 ha; với 39 đơn vị hành 
hính gồm 38 xã và 1 thị trấn, có toạ độ địa lý từ 18051'31''đến 19011'05'' vĩ  
độ Bắc; 105030'13'' đến 105039'26'' kinh độ Đông. Có phạm vi ranh giới như 
sau:
Phía Bắc: Giáp huyện Quỳnh Lưu
Phía Nam: Giáp huyện Nghi Lộc
16


Phía Đông: Giáp biển Đông
Phía Tây: Giáp huyện Yên Thành
Huyện nằm trên trục giao thông Bắc ­ Nam là nơi tập trung của nhiều 
tuyến giao thông quan trọng như: quốc lộ 1A, quốc lộ 7A, quốc lộ 48, t ỉnh  
lộ 538 cùng tuyến đường sắt Bắc ­ Nam. Ngoài ra với 25 km bờ biển cùng 
nhiều bãi cát đẹp là tiềm năng to lớn của huyện trong khai thác thế  mạnh 
du lịch, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

Thị trấn Diễn Châu là trung tâm kinh tế ­ văn hoá ­ chính trị của huyện, 
cách thành phố Vinh 33 km về phía Bắc. Với vị trí này, huyện có điều kiện 
phát huy tiềm năng đất đai cũng như các nguồn lực khác cho phát triển kinh  
tế xã hội, như nông, lâm nghiệp, thuỷ hải sản và du lịch ­ dịch vụ  trên địa  
bàn huyện nói riêng và toàn tỉnh Nghệ An nói chung.
2.2.1.2. Địa hình, địa chất
Diễn Châu có thể chia thành 3 dạng địa hình chính: Vùng đồi núi, đồng  
bằng và cát ven biển.
* Vùng đồi núi: được chia thành 2 tiểu vùng:
+ Tiểu vùng núi thấp Tây Nam: Chủ yếu là núi thấp (bình quân độ cao 
200 ­ 300 m), đỉnh Thần Vũ cao nhất 441 m. Đây là địa bàn có độ dốc bình 
quân trên 150, chỉ khoảng 20% diện tích có độ dốc bình quân dưới 150.
+ Tiểu vùng đồi cao Tây Bắc: Gồm các dải đồi  ở  Diễn Lâm, Diễn 
Đoài có độ cao từ 80 m đến dưới 150 m. Đa phần diện tích có độ dốc từ 15  
­ 200.
Nhìn chung đặc điểm địa hình vùng đồi núi chủ  yếu thích hợp cho 
phục hồi và phát triển lâm nghiệp hoặc nông lâm kết hợp.
* Vùng đồng bằng:

17