Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Ngân hàng: Đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ
CHƢƠNG I: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
Những năm gần đây, mặc dù có nhiều dịch vụ mới được đẩy mạnh và triển khai
song lợi nhuận chủ yếu của các Ngân hàng thương mại (NHTM) ở Việt Nam vẫn là hoạt
động tín dụng truyền thống. Trong quá trình tài trợ cho các dự án đầu tư, công tác đánh
giá rủi ro trong thẩm định dự án đóng một vai trò đặc biệt quan trọng bởi hoạt động tài
trợ theo dự án nói chung là rủi ro khi mà các dự án này có quy mô lớn, tính chất kỹ thuật
phức tạp và thị trường không hoàn hảo đồng thời có diễn biến phức tạp.
Với Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (LPB) - một Ngân hàng TMCP còn non
trẻ, mới được thành lập năm 2008, trải qua 8 năm hoạt động thì hoa ̣t đô ̣ng tín du ̣ng có vai
trò vô cùng quan trọng,“là hoạt động đem la ̣i nguồ n thu chủ yếu ”chiếm tới 80-90% lợi
nhuận của Ngân hàng. Do vậy quy mô, chất lượng tín dụng ảnh hưởng quyết định đến sự
tồn tại và phát triển của ngân hàng. Trong đó các dự án đầu tư có tỷ suất lợi nhuận rất cao,
được LPB chú trọng tài trợ. Tuy nhiên thực tế cho thấy, hoạt động cho vay đối với các dự
án đầu tư còn nhiều hạn chế đã làm giảm chất lượng của hoạt động tín dụng và lợi nhuận
của Ngân hàng. Tỷ lệ nợ xấu trong những năm gần đây có xu hướng tăng. Kết quả này,
một mặt xuất phát từ bản thân hoạt động đầu tư dự án có mức độ rủi ro rất cao nhưng mặt
khác là do“công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án tại”LPB còn nhiều vấn đề bất
cập.
Do đó, việc nghiên cứu, tìm ra những hạn chế, nguyên nhân hạn chế và đề ra
các“giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án vay vốn
tại”LPB là rất cần thiết. Với mong muốn trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài “Đánh
giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên
Việt” làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ.
Nhìn chung, vấn đề về thẩm định và đánh giá rủi ro dự án vay vốn tại NHTM là đề tài
của rất nhiều công trình nghiên cứu. Tuy nhiên qua tìm hiểu của tác giả, chưa có luận văn
thạc sĩ nào nghiên cứu về“đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân
hàng Bưu điện Liên Việt, chính vì vậy tác giả chọn đề tài này làm đề tài nghiên”cứu.


Mục tiêu nghiên cứu chính của luận văn là thực trạng công tác đánh giá rủi ro

trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt, từ đó
đánh giá những kết quả, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế để đề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân
hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt.
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án
đầu tư vay vốn do Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt thẩm định và xem xét tài trợ
giai đoạn 2010 -2015 và đề ra giải pháp cho những năm tiếp theo.
Trong luận văn tác giả sử dụng một số phương pháp như: phương pháp tổng hợp,
thống kê, đối chiếu, phân tích so sánh để phục vụ đề tài nghiên cứu.
Đề tài được kết cấu gồm 4 chương: Chương 1: Tổng quan về tình hình nghiên cứu,
Chương 2: Cơ sở lý luận chung về đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn
tại Ngân hàng thương mại, Chương 3: Thực trạng công tác đánh giá rủi ro trong thẩm
định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt và Chương 4: Giải
pháp hoàn thiện công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân
hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt.

CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ“ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG
THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ VAY VỐN TẠI NGÂN HÀNG
THƢƠNG”MẠI
Trong chương này, luận văn đã làm rõ những vấn đề lý luận và đánh giá rủi ro
trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại các NHTM và đưa ra tiêu chí đánh giá cũng
như các nhân tố ảnh hưởng đến công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư
vay vốn tại các NHTM. Cụ thể như sau:
Khái quát về thẩm định dự án đầu tƣ vay vốn tại các Ngân hàng thƣơng mại:
Khái quát chung về NHTM (Khái niệm, chức năng, các hoạt động cơ bản), khái niệm
thẩm định dự án, nội dung thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng thương mại:
thẩm định khía cạnh pháp lý, khía cạnh thị trường, khía cạnh kỹ thuật, khía cạnh tổ chức
quản lý và nhân sự, khía cạnh tài chính của dự án.

Đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tƣ vay vốn tại Ngân hàng thƣơng
mại
Khái niệm về rủi ro, đánh giá rủi ro
Theo trường phái truyền thống, rủi ro chỉ liên quan đến các thiệt hại – rủi ro không
đối xứng. Theo quan điểm này thì rủi ro là „mất mát”.
Theo trường phái hiện đại, rủi ro liên quan đến cả thiệt hại và may mắn – rủi ro đối
xứng. Đây là cách nhìn nhận rủi ro một cách khách quan hơn, chúng ta coi rủi ro khả
năng sai lệch xảy ra giữa giá trị thực tế và kỳ vọng kết quả, sai lệch càng lớn rủi ro càng
nhiều (bao gồm cả trường hợp may mắn).
Đánh giá rủi ro: là việc đo lường, phân tích tính chất phức tạp của rủi ro, đánh giá
tác hại của từng rủi ro, từ đó chọn phương pháp phù hợp để quản trị rủi ro. Để đánh giá
được rủi ro thì trước hết phải nhận diện được rủi ro tức là phải xác định được các rủi ro
có thể xảy ra đối với dự án.
Các loại rủi ro của dự án đầu tư
-

Rủi ro về Khách hàng vay vốn

-

Rủi ro về dự án gồm: Rủi ro về thủ tục hành chính, cơ chế chính sách; rủi ro tổng mức
đầu tư vượt dự kiến; rủi ro thiếu vốn; rủi ro về nguồn cung cấp nguyên liệu đầu vào;
rủi ro trong việc giải phóng mặt bằng; rủi ro về tiến độ xây dựng, hoàn tất; rủi ro trong
khâu tổ chức thực hiện dự án; rủi ro về kỹ thuật, vận hành, bảo trì; rủi ro về tiêu thụ
sản phẩm; rủi ro về môi trường, xac hội.
Sự cần thiết phải đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân

hàng thương mại
Các dự án đầu tư có tính dài hạn, dự án được lập thường mang tính chủ quan của khách
hàng và việc quyết định đầu tư chỉ dựa trên các số liệu giả định mà không thể lường trước

hết được các tình huống bất định xảy ra trong tương lai. Do đó rủi ro với các dự án đầu tư
là rất lớn. Do đó, công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án tại NHTM là bắt buộc phải
tiến hành một cách đầy đủ và toàn diện trước khi tài trợ vốn nhằm phát hiện, đánh giá các rủi
ro có thể xảy ra để có biện pháp khắc phục, kiểm soát rủi ro. Từ đó giúp Ngân hàng ra quyết
định có nên tài trợ vốn cho dự án hay không.


Quy trình đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng
thương mại
Phương pháp đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng
thương mại
-

Phương pháo đính tính: Phương pháp phân tích theo trình tự, phương pháp dự báo
định tính

-

Phương pháp định lượng: Phương pháp điều chỉnh tỷ lệ chiết khấu, phương pháp
hệ số tin cậy, phương pháp phân tích độ nhạy, phương pháp phân tích theo kịch
bản, phương pháp phân tích xác suất – mô phỏng Monte Carlo, phương pháp dự
báo định lượng, phương pháp so sánh đối chiếu các chỉ tiêu
Nội dung đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng

thương mại
-

Đánh giá rủi ro về Khách hàng vay vốn

-

Đánh giá rủi ro về dự án vay vốn

-

Đánh giá rui ro về tài sản đảm bảo
Các tiêu chí đánh giá công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay

vốn tại Ngân hàng thương mại
-

Số dự án được cho vay/Số dự án được thẩm định

-

Số loại rủi ro được nhận diện

-

Nợ quá hạn (Nợ nhóm 2 đến nhóm 5)/Tổng dư nợ

-

Nợ xấu (Nợ nhóm 3 đến nhóm 5)/Tổng dư nợ
Các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án

đầu tƣ vay vốn tại Ngân hàng thƣơng mại
-

Nhóm nhân tố chủ quan: Nhân tố con người, chính sách cho vay của Ngân hàng,

quy trình, phương pháp đánh giá rủi ro, chất lượng thông tin, cơ sở vật chất, chất
lượng dự án đầu tư được lập,...

-

Nhân tố khách quan: Các yếu tố tự nhiên, các yếu tố liên quan đến thị trường, các
yếu tố chính trị, các yếu tố kinh tế vĩ mô, các yếu tố xã hội,...


CHƢƠNG 3
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG THẨM
ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƢ VAY VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƢU
ĐIỆN LIÊN VIỆT
Trong chương này, tác gải luận văn trình bày tổng quan về Ngân hàng TMCP Bưu
Điện Liên Việt (Quá trình hình thành phát triển, mô hình tổ chức, kết quả hoạt động kinh
doanh, tổng quan công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân
hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt.
Thực trạng công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân
hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt được phân tích theo các nội dung sau:
Quy trình đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân hàng
TMCP Bưu Điện Liên Việt
Bước 1: Tiếp
nhận Hồ sơ về dự
án và Khách hàng
vay vốn (CBTĐ
tại Chi nhánh)

Tiếp nhận Hồ
sơ vay vốn của
Khách hàng

Chuyển
sang bước
2
Lập Báo

Bước 2: Đánh giá
rủi ro (CBTĐ tại
Chi nhánh)

Phân tích, đánh

cáo đánh

Trình

giá rủi ro Khách

giá rủi ro

Lãnh đạo

hàng và dự án

và đề xuất

phòng tín

vay vốn

cấp tín

dụng

Chuyển
sang
bước 3

dụng
Xem xét ra
Bước 3: Trình

quyết định tài

Lãnh đạo chi

trợ cho dự án và

nhánh

trình lên cấp
phê duyệt tại

Chuyển
sang bước
4

Hội sở
Bước 4: Đánh giá

Tiếp nhận đề

Phân tích,

Lập báo

Trình

Trình cấp

rủi ro (CBTĐ tại

xuất và các hồ

đánh giá

cáo đánh

lãnh đạo

có thẩm

Khối thẩm định

sơ liên quan đến

rủi ro độc

giá rủi ro

phòng

quyền phê


Bước 1: Tiếp
nhận Hồ sơ về dự
án và Khách hàng
vay vốn (CBTĐ
tại Chi nhánh)
Hội sở)

Tiếp nhận Hồ
sơ vay vốn của
Khách hàng

Chuyển
sang bước
2

dự án của chi

lập

độc lập

nhánh

thẩm

duyệt thực

định

hiện bước 5

Hội đồng tín
Bước 5: Phê

dụng xem xét

duyệt tín dụng

phê duyệt cấp
tín dụng

Nội dung và phương pháp đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại
Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt
-

Đánh giá rủi ro về khách hàng vay vốn : Đánh giá rủi ro về năng lực pháp lý, năng
lực quản lý điều hành của khách hàng, năng lực tài chính của khách hàng

-

Đánh giá rủi ro về dự án vay vốn: Đánh giá rủi ro về hồ sơ pháp lý và các yếu tố vĩ
mô liên quan đến dự án, đánh giá rủi ro về thị trường của dự án, đánh giá rủi ro về
lỹ thuật của dự án, đánh giá rủi ro về tài chính của dự án, đánh giá rủi ro về tổ
chức quản lý dự án

-

Đánh giá rủi ro về tài sản đảm bảo
Ví dụ minh họa về đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn tại Ngân

hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt qua dự án “Đầu tư xây dựng nhà ở cao tầng – CT3”
Những kết quả đạt được
-

Tất cả các dự án đều được đánh giá rủi ro với đầy đủ nội dung và tuân thủ đúng
quy trình quy chế của LPB và Ngân hàng nhà nước

-

Nhiều loại rủi ro được nhận diện và phân tích

-

Tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu cho vay dự án đầu tư vẫn nằm trong giới hạn an toàn
theo quy định của NHNN

Hạn chế
-

Chất lượng đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vay vốn chưa sâu sắc và
phản ánh đúng mức độ rủi ro


-

Công tác đánh giá rủi ro còn phụ thuộc nhiều vào uy tín của khách hàng và tài sản
đảm bảo

-

Thời gian đánh giá rủi ro dài

Nguyên nhân của hạn chế
-

Nguyên nhân từ phía Ngân hàng; Quy trình đánh giá rủi ro tại LPB qua nhiều cấp
phê duyệt, còn rườm rà, phức tạp, trùng lặp; Phương pháp đánh giá rủi ro chưa đa
dạng; Nội dung đánh giá rủi ro còn nhiều thiếu sót và chưa nhận diện được hết các
rủi ro có thể xảy ra với dự án; Cán bộ thẩm định còn thiếu và yếu về chuyên môn;
Nguồn thông tin chưa đầy đủ, độ chính xác chưa cao.

-

Nguyên nhân từ phía khách hàng: Doanh nghiệp thường không muốn công khai
tình hình tài chính thực của công ty, nếu có thì cũng chỉ cung cấp báo cáo nội bộ
có lợi cho họ

-

Các nguyên nhân khác: Đặc điểm cảu dự án đầu tư vau vốn có một số nội dung
đánh giá rủi ro rất khó đánh giá chính xác; Các thay đổi về chính sách, pháp luật,
các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến dự án cũng là một rủi ro khó dự đoán và khó đánh
giá mức độ tác động; Một số rủi ro bất khả kháng như: thiên tai, bão, sóng thần,
động đất...thì khả năng xảy ra rủi ro và ảnh hưởng của chúng đến dự án nằm ngoài
khả năng dự đoán của Ngân hàng

CHƢƠNG 4
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG
THẨM ĐỊNH DỰ ÁN VAY VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP BƢU ĐIỆN
LIÊN VIỆT
Trên cơ sở phân tích những kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại trong
thẩm định dự án, cùng với những định hướng về công tác này tại LPB, tác giả đưa ra một
số những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu
tư vay vốn tại Ngân hàng TMCP Bưu Điện Liên Việt.


Thứ nhất, giải pháp về nhân sự cho công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án
vay vốn
Trước hết, LPB cần nâng cao nhận thức của cán bộ nhân viên về vai trò của công
tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự á : đưa ra các văn bản chỉ đạo, đưa hoạt động đánh
giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư vào các bài giảng đào tạo cán bộ, các buổi trao
đổi nghiệp vụ làm kim chỉ nam cho toàn bộ cán bộ ngân hàng tham gia vào hoạt động
đánh giá rủi ro, nâng cao được ý thức và trách nhiệm của mình, từ đó có hành vi phù hợp
nhằm hoàn thiện công tác đánh giá rủi ro trong thẩm định dự án đầu tư.
Việc tuyển dụng cán bộ cho công tác đánh giá rủi ro phải được diễn ra công khai
và công bằng, có chế độ đãi ngộ thích hợp, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp
vụ cho cán bộ, bố trí cán bộ một cách hợp lý, thực hiện chuyên môn hóa trong công tác
thẩm định.
Thứ hai, giải pháp hoàn thiện quy trình đánh giá rủi ro
Ban hành văn bản hướng dẫn đánh giá rủi ro riêng cho từng lĩnh vực của dự án;
quy định rõ nhiệm vụ, chức năng của từng cá nhân, bộ phận tham gia đánh giá rủi ro và
thời gian cho mỗi bước công việc để làm cơ sở cho CBTĐ thực hiện
Để rút ngắn thời gian đánh giá rủi ro dự án, quy trình mới cần được nghiên cứu
trong đó cắt bớt một số bộ phận tham gia vào quá trình đánh giá rủi ro, cụ thể:
Giao cho Khối thẩm định Hội sở làm đầu mối đánh giá rủi ro, CBTĐ tại chi nhánh chỉ

đánh giá tổng thể.
Thứ ba, giải pháp hoàn thiện phương pháp đánh giá rủi ro
Đối với phương pháp định tính: Ngoài những phương pháp mà chi nhánh đang áp
dụng như: Phương pháp so sánh đối chiếu các chỉ tiêu, phương pháp phân tích theo trình
tự, phương pháp dự báo định tính, CBTĐ cần áp dụng thêm nhiều phương pháp, kỹ thuật
khác để đánh giá rủi ro như: Mô hình 5C, phương pháp BGW, phương pháp 5 lực lượng
của Porter, mô hình SWOT… nhằm đánh giá đầy đủ hơn rủi ro có thể xảy ra đối với
doanh nghiệp và các rủi ro đối với dự án.
Đối với phương pháp định lượng: Để đánh giá rủi ro trong thẩm định khía cạnh thị
trường của dự án, ngoài các phương pháp định tính đã nêu ở trên, CBTĐ cũng cần sử


dụng các phương pháp định lượng sau để lượng hóa được chính xác hơn mức độ rủi ro
đối với dự án đầu tư cần đánh giá: Phương pháp ngoại suy thống kê, mô hình hồi quy
tương quan.
Thứ 4, giải pháp hoàn thiện nội dung đánh giá rủi ro
Đối với nội dung đánh giá rủi ro trong thẩm định khía cạnh kỹ thuật dự án cần phải
quan tâm hơn nữa. Vì các CBTĐ đều tốt nghiệp khối ngành kinh tế do vậy kiến thức về kỹ
thuật là rất hạn chế. Yêu cầu đặt ra là phải đào tạo kiến thức cho CBTĐ, điều này là khó thực
hiện bởi kỹ thuật là một lĩnh vực khó, nếu không được đào tạo bài bản thì rất khó áp dụng
được trong thực tế. Vì vậy theo tác giả, Ngân hàng phải có đội ngũ chuyên gia chuyên
nghiên cứu và đưa ra các hệ thống chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật hợp lý để các CBTĐ tham chiếu.
Ngoài ra, đối với các dự án đầu tư quá phức tạp về mặt kỹ thuật thì Ngân hàng có thể thuê
các chuyên gia kỹ thuật đánh giá đảm bảo tính chính xác
Đối với nội dung đánh giá rủi ro trong thẩm định khía cạnh thị trường của dự án,
CBTĐ cần phân tích sâu hơn nữa, đánh giá nhu cầu thị trường bằng phương pháp định lượng
chứ không chỉ đánh giá chung chung, thiếu tính thực tế. CBTĐ cần thường xuyên cập nhật
diễn biến về thị trường, giá cả trong khu vực khác nhau để xây dựng một cơ sở dữ liệu giúp
cho việc so sánh, đối chiếu và đánh giá rủi ro dự án được chính xác.
Đối với nội dung đánh giá rủi ro trong thẩm định khía cạnh tài chính: Xác định lại

những yếu tố doanh thu và chi phí một cách đầy đủ và chính xác, cần tính đến yếu tố lạm
phát hay trượt giá vì có liên quan đến tỷ suất chiết khấu của dự án, sử dụng thêm các chỉ tiêu
như tỷ suất lợi nhuận trên tổng vốn đầu tư, ...
Thứ năm, giải pháp về công nghệ, trang thiết bị phục vụ công tác đánh giá rủi ro
Đổi mới, nâng cấp hệ thống máy tính; xây dựng phần mềm tính toán để phục vụ tính
toán và đánh giá rủi ro về mặt tài chính của dự án; xây dựng phần mềm hệ thống phê duyệt
tập trung, theo đó có phân quyền cho các nhóm đối tượng tham gia vào quá trình thẩm định,
đánh giá rủi ro.
Thứ sáu, giải pháp nâng cao chất lượng thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ
Thành lập bộ phận chuyên nghiên cứu, dự báo các thông tin; xây dựng hệ thống
thông tin nội bộ, cần bổ sung thêm danh sách các website có nhiều thông tin khác nhau để


các CBTĐ sử dụng trong việc đánh giá rủi ro dự án đầu tư; phát triển hệ thống thông tin từ
bên ngoài; đa dạng hóa các nguồn thông tin.
Bên cạnh đó, tác giả cũng đưa ra một số kiến nghị như:
Thứ nhất, kiến nghị với Chính phủ và các Bộ, Ngành có liên quan
Thứ hai, kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước
Thứ ba, kiến nghị với khách hàng vay vốn