CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
LỜI NÓI ĐẦU
Nhà máy Thủy điện Suối Sập 1 thuộc Xã Tà Xùa – Huyện Bắc Yên – Tỉnh Sơn La.
Nhằm khai thác tối ưu nguồn thủy năng trên dòng Suối Sập, đoạn có độ dốc lớn 100.38
m, cách Thị trấn Bắc Yên 22 Km theo đường thi công công trình. Nhà máy thủy điện
Suối Sập 1 được xây dựng nhằm cung cấp điện cho Tỉnh Sơn La và các vùng Tây bắc
với sản lượng điện hàng năm khoảng 63.89 triệu KWh.
Các thiết bị cơ khí thủy lực, thiết bị điện trong nhà máy, thiết bị bảo vệ đo lường
điều khiển, thiết bị phụ, máy biến áp, trạm phân phối điện ngoài trời được trang bị đồng
bộ do nhà thầu Flovel Ltd cung cấp với hệ thống kiểm soát máy tính, hệ thống tự động
hoá cao.
Nhà máy có tổng công suất định mức là 21 MW, gồm 02 tổ máy. Đây là hai tổ máy
phát điện đồng bộ xoay chiều ba pha, trục ngang, tua bin kiểu vận hành liên tục. Chiều
quay máy phát cùng chiều quay Tuabin theo chiều kim đồng hồ nhìn từ phía máy phát,
gồm hệ thống kích từ, có hệ thống chống sét van, thiết bị tiếp đất trung tính và các phụ
kiện khác.
Dẫn nước vào Nhà máy Thủy điện Suối Sập 1 là tuyến đường hầm ngầm chịu áp lực
có vỏ bọc thép hoặc bê tông : Đoạn hầm dẫn chiều dài 1100m đường kính trong
3600(mm), nối tiếp đường hầm là đường ống thép chịu áp lực chiều dài100m, đương
kính trong 3000mm kết cấu vỏ hầm bê tông cốt thép và phun bê tông, giếng đứng chiều
cao120m, đường kính trong từ cao độ 548560 là 2400mm, từ cao trình 560578 là
6000mm, tổng chiều dài toàn tuyến hầm dẫn nước là 1200m.
Quy trình vận hành và xử lý sự cố do tập thể CBCNV Nhà máy biên soạn, được dựa
trên tài liệu kỹ thuật, tài liệu công nghệ và quá trình thực tế vận hành tại Nhà máy. Quy
trình đi sâu vào công tác vận hành các thiết bị chính, dùng làm tài liệu học tập và tham
khảo cho CBCN vận hành tại Nhà máy thuỷ điện Suối Sập 1.
Trong quá trình biên soạn quy trình, sẽ không tránh khỏi những thiếu sót rất mong
được sự đóng góp ý kiến của bạn đọc.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn./.
Bắc Yên , tháng 02 năm 2012
CHƯƠNG I
CÁC THÔNG SỐ VÀ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA CÔNG TRÌNH
Vị trí công trình: Trên Suối Sập, Xã Tà Xùa – Huyện Bắc Yên – Tỉnh Sơn La
Ngày khởi công : Ngày 30 tháng 12 năm 2010.
Ngày phát điện : Ngày 13 tháng 01 năm 2012.
Bảng thông số chính công trình thuỷ điện Suối Sập 1
1
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
STT
Thông số
Đơn vị
II
Cấp công trình
I
Đặc trưng lưu vực
1
Diện tích lưu vực đến tuyến chọn
Km2
225
2
Chiều dài sông chính
Km
19.37
3
Lưu lượng trung bình nhiều năm (Qo)
m3/s
8.58
4
Tổng lượng dòng chảy năm
106 m3
270.5
II
Hồ chứa
1
Mực nước dâng bình thường MNDBT
m
560
2
Mực nước chết MNC
m
545
3
Mực nước lũ thiết kế (0.5%)
m
566.06
4
Mực nước lũ kiểm tra (0.1%)
m
567.41
5
Diện tích mặt hồ ở MNDBT
ha
431
6
Dung tích toàn bộ
103 m3
12091
7
Dung tích chết
103 m3
5630
8
Dung tích hữu ích
103 m3
6460
9
Hệ số điều tiết
III
0.024
Lưu lượng và cột nước
1
Lưu lượng đảm bảo (Q85%)
m3/s
2
Lưu lượng lớn nhất qua nhà máy (Qmax)
m3/s
22.47
2
Lưu lượng đỉnh lũ tần suất 0.5%
m3/s
1346.1
3
Lưu lượng đỉnh lũ tần suất 0.1%
m3/s
1794.9
4
Cột nước lớn nhất Hmax
m
109.53
5
Cột nước tính toán Htt
m
100.38
6
Cột nước nhỏ nhất Hmin
m
92.33
7
Điện lượng bình quân nhiều năm Eo
106kWh
63.89
8
Số giờ sử dụng công suất lắp máy HsdNlm
h
3276.56
IV
1
Các hạng mục công trình chính
Đập dâng, đập tràn
Kết cấu đập dâng
BTTL
Kết cấu đập tràn
BTTL
Dạng điều tiết tràn
Tự do
Cao trình đỉnh đập
2
Giá trị
m
567.5
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
STT
Thông số
Đơn vị
Giá trị
Cao trình đáy đập chỗ thấp nhất
m
503.0
Chiều rộng tràn
m
40.0
Cao trình ngưỡng tràn
m
560
Kiểu ngưỡng tràn
Ophixerop
Chiều cao lớn nhất mặt cắt đập không
tràn
m
59.0
Chiều cao lớn nhất mặt cắt đập tràn
m
57.0
Lưu lượng xả thiết kế (0.5%)
m3/s
1289.3
Lưu lượng xả kiểm tra (0.1%)
m3/s
1662.3
m
35.0
Cao trình mũi phun
2
Cống xả cát – trong thân đập dâng bờ phải
Cao trình ngưỡng vào
m
521
Kích thước cửa vào (bxh)
m
4x4
Kích thước thông thuỷ (bxh)
m
2.5x2.5
3
Cửa lấy nước trong thân đập dâng bờ phải
Cao trình ngưỡng vào
m
523.5
Kích thước cửa vào (bxh)
m
4x4.5
Kích thước thông thuỷ (bxh)
m
3.0x3.0
m3/s
22.47
Tổng chiều dài
m
67.0
Đường kính trong
m
3.0
Độ dốc đáy ống
%
25.9
Tổng chiều dài
m
1059.1
Đường kính trong
m
3.0
Lưu lượng thiết kế
4
5
Đường ống bê tông
Đường hầm dẫn nước
Số đường ống rẽ
nhánh vào nhà máy
02
Tổng chiều dài đường ống nhánh
m
Đường kính trong đường ống rẽ nhánh
tại van tuabin
m
3
16.3
1.6
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
STT
Thông số
6
Đơn vị
Nhà máy
Loại nhà máy
Đường dẫn
Loại turbine
Francis
Tổ
02
MW
21
m
23.35x39.25
m3/s
22.47
Cao trình lắp máy
m
448.24
Cao trình sàn lắp máy
m
462.0
Cao trình ngưỡng vào
m
509.0
Kích thước cửa vào (bxh)
m
4x4.4
Kích thước thông thuỷ (bxh)
m
3x3.5
m3/s
47.7
Cao trình đỉnh đê quai TL
m
514.5
Cao trình đỉnh đê quai HL
m
509
Số tổ máy
Công suất lắp máy
Kích thước nhà máy BxL
Lưu lượng lớn nhất qua nhà máy Qmax
V
1
Các hạng mục công trình tạm
Cống dẫn dòng
Lưu lượng thiết kế (10%)
2
VI
4
Giá trị
Đê quai, tường chắn
Đường giao thông
1
Đường thi công
Km
1.82
2
Đường vận hành
Km
2.12
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
CHƯƠNG II: VẬN HÀNH TUA BIN THỦY LỰC
I Các thông số chính Tua bin thủy lực (02 bộ):
Nước sản xuất
: ấn độ (Công ty FLOVEL)
Kiểu Tuabin
: Trục ngang Francis
Cột nước tính toán Htt
: H = 100,38 m.
Cột nước lớn nhất Hmax : H = 109,53 m.
Cột nước nhỏ nhất Hmin
: H = 92,33 m
Lưu lượng nước qua tuabin
: Qmax = 11,8 m3/s.
Đường kính bánh xe công tác
: D1 = 1,18 m
Hiệu suất
: 0,890
Công suất
: P = 10,5 MW.
Tốc độ định mức
: n = 600 Vg/ ph.
Tốc độ lồng tốc cho phép
: N = 750 đến 900 Vg/ ph.
Hướng quay của trục tuabin thuận chiều quay của kim đồng hồ nhìn từ hướng máy
phát điện.
Việc vận hành của tuabin được điều khiển bằng bộ điều tốc điện – thuỷ lực kỹ thuật
số.
II Vận hành Tua bin.
A. KHỞI ĐỘNG TỔ MÁY
1. Những yêu cầu trước tiên:
5
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Đảm bảo hệ thống nguồn 220V DC tốt và sẵn sàng làm việc.
Đảm bảo hệ thống nguồn 400V AC tốt và sẵn sàng làm việc.
Đảm bảo hệ thống áp lực dầu (OPU) không có sự cố gì và kiểm tra mực dầu ở
mức bình thường.
Đảm bảo hệ thống nước làm mát đang hoạt động và mỗi vị trí van là theo chỉ dẫn
bình thường.
Đảm bảo máy phát và máy biến áp chính hoạt động bình thường.
Đảm bảo bộ lọc hệ thống nước làm mát đã được làm sạch.
Đảm bảo máy điều tốc ở trạng thái tốt (đèn output 01 trên mặt bộ điều tốc sang).
2. Khởi động không tải tổ máy.
Bật nguồn 220V DC.
Bật nguồn 24V DC cho máy điều tốc FUZZ9800 ( bằng công tắc nhỏ phía sau bộ
điều tốc) và các đồng hồ hiển thị khác.
B.
CÁC ĐIỀU KIỆN ĐỂ KHỞI ĐỘNG TỔ MÁY.
Đảm bảo các điều kiện khởi động dưới đây thỏa mãn trước khi khởi động máy:
Lựa chọn chế độ điều khiển tổ máy tự động hoặc bằng tay
Tất cả các phụ trợ như CW, OPU, JOS và LOS trong trạng thái ngừng hoạt
động.
Van vòng đang đóng hoàn toàn.
Van đĩa đang đóng hoàn toàn.
Cánh hướng đang đóng hoàn toàn.
Máy phát đang dừng.
Rơ le cắt chính đã tác động (86TU).
Phanh máy phát đã nhả.
Máy cắt đầu cực đang mở.
Tất cả các rơ le báo lỗi khẩn cấp và không khẩn cấp của máy phát / máy biến áp
đã được reset.
6
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Hệ thống AVR tổ máy trong trạng thái tốt và đảm bảo chế độ lựa chọn theo chế
độ tự động (AVR) hoặc chế độ bằng tay (FCR).
C. KHỞI ĐỘNG TỔ MÁY Ở CHẾ ĐỘ BẰNG TAY:
Lựa chọn chế độ bằng tay (SW2): Lựa chọn chế độ vận hành tua bin sử
dụng công tắc 2 vị trí (SW2) từ bảng TAGP. Ở chế độ này ta xoay khóa lựa chọn về vị
trí manual để lựa chọn chế độ điều khiển tổ máy bằng tay.
Mở van bằng tay nước làm mát máy phát: Tại gian máy mở van nước
đầu vào của hệ thống nước làm mát (van tay), đảm bảo áp lực đầu vào từ 7 8 kg/cm2 và
áp lực sau van giảm áp từ 3,6 4 kg/cm 2, áp lực cho hệ thống nước chèn trục từ 2 3
kg/cm2, lưu lượng nước chèn trục từ 70 85 l/p.Tại gian điều khiển hệ thống nước làm
mát sẽ BẬT từ công tắc5 tại bảng TAGP và nhìn được vào hiển thị tình trạng. Sau đó
reset tín hiệu phản hồi nước làm mát thấp và lưu lượng nước chèn trục thấp.
Hệ thống bôi trơn ổ trục máy phát (GLOP) BẬT (SW6): Hệ thống dầu
GLOP được bật từ khóa 2 vị trí SW6 tại bảng TAGP và quan sát được trên bảng hiển
thị tình trạng làm việc của thiết bị đảm bảo:
Lưu lượng dầu qua gối sau từ 1112,5l/p.
Lưu lượng dầu qua gối trước:
Đường T1 từ 20 21 l/p.
Đường T2 từ 30 34 l/p.
Đường T3 từ 42 45 l/p.
Sau khi tín hiệu phản hồi áp lực dầu GLOP và lưu lượng dầu cho ổ hướng trước/sau
máy phát đã đạt ta reset các tín hiệu đèn báo áp lực và lưu lượng dầu glop thấp. Sau đó
có thể khởi động hệ thống dầu JACKING để nâng roto máy phát (Nếu bơm một chiều
mà khởi động sau khi bật khóa lựa chọn khởi động hệ thống dầu GLOP/LOS thì phải
kiểm tra lại việc cấp nguồn 400 VAC cho hệ thống).
Hệ thống dầu kích (JOS) BẬT (SW11): Hệ thống dầu JACKING được
bật từ khóa 2 vị trí SW11 tại bảng TAGP và quan sát được trên bảng hiển thị tình trạng
làm việc của thiết bị. Sau khi tín hiệu phản hồi áp lực dầu JACKING đã đạt thì có thể
khởi động bơm dầu OPU.(Nếu bơm một chiều mà khởi động sau khi bật khóa lựa chọn
7
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
khởi động hệ thống dầu JACKING thì phải kiểm tra lại việc cấp nguồn 400 VAC cho
hệ thống).
Hệ thống dầu OPU BẬT (SW7): Hệ thống dầu OPU được khởi động từ
khóa 2 vị trí SW 7 ta có thể quan sát được trên bảng hiển thị tình trạng làm việc của
thiết bị, sau khi tín hiệu phản hồi của OPU BẬT và áp lực dầu điều khiển đã đạt, ta có
thể reset rơ le 86Z, 86X và rơ le cắt chính (86TU) của tua bin và reset lại tất cả các lỗi
tua bin trong bảng hiển thị.
RESET 86TU: Chỉ có thể reset được rơ le 86Z & 86X sau khi đã reset tất các
rơ le phụ trên tủ R1A và C1A. Sau đó mới có thể được rơ le 86TU tại bảng TAGP.
Muốn reset được rơ le 86Y thì phải reset rơ le cắt chính (86TU) trước và tổ máy sẽ sẵn
sàng để khởi động.
Sử dụng phanh (SW8): Khi hệ thống OPU đã đủ áp lực ta sẽ kích hoạt
phanh máy phát từ khóa SW 8 trên tủ TAGP nhằm mục đích không cho máy phát quay
trước khi ta tác động mở cánh hướng, chỉ sau khi van đĩa đã mở hoàn toàn và van vòng đã
đóng lại thì mới reset phanh (nhả phanh) từ khóa SW 8 và đợi phản hồi phanh đã nhả
trên bảng hiển thị tình trạng làm việc của các thiết bị ở TAGP ta mới có thể tác động
mở cánh hướng.
Điều kiện khởi động đã thỏa mãn: Sau khi đã reset rơ le 86TU thì phải
quan sát xem điều kiện khởi động thỏa mãn hay chưa thỏa mãn trên bảng hiển thị tình
trạng làm việc của các thiết bị. Các điều kiện khởi động sau đây:
a)
Áp lực dầu điều khiển OPU tốt.
b)
Áp lực hệ thống dầu GLOP tốt.
c)
Lưu lượng DE/NDE máy phát bình thường.
d)
Lưu lượng nước làm mát bình thường
e)
Áp lực dầu JOS tốt.
f)
Van đĩa phải ở vị trí đóng hoàn toàn.
g)
Cánh hướng phải ở vị trí đóng hoàn toàn.
h)
Các máy cắt đầu cực 601, 602 phải đang mở.
i)
Reset lại rơ le lỗi tua bin.
8
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Mở van vòng (PB 6): Sau khi các điều kiện khởi động đã thỏa mãn, mở
van vòng bằng nút ấn (PB 6) tại tủ TAGP và đợi cho áp lực nước đằng trước và sau van
đĩa cân bằng. Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi đã mở van vòng và áp lực nước trước
và sau van đĩa đã cân bằng trên bảng hiển thị tình trạng làm việc ta thao tác mở van đĩa.
Mở van đĩa (PB 8): Ấn nút PB 8 tại bảng TAGP để mở van đĩa, chỉ mở
van đĩa sau khi đã nhận được tín hiệu phản hồi van vòng mở và áp lực nước đã cân
bằng.
Đóng van vòng (PB 7): Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi van đĩa đã
mở hoàn toàn, ta thao tác đóng van vòng bằng nút ấn PB 7 tại tủ TAGP.
Nhả phanh (SW8): Phanh máy phát sẽ được nhả bằng tay, sử dụng khóa 2
vị trí SW8 tại tủ TAGP. Đảm bảo rằng phanh phải được nhả và đợi tín hiệu phản hồi
trên bảng hiển thị tình trạng làm việc tại TAGP.
Mở cánh hướng (PB 10): Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi của van
vòng đóng, van đĩa đóng và phanh máy phát đã nhả, ấn nút PB 10 tại tủ TAGP để mở
dần dần cánh hướng cho đến khi máy phát đạt số vòng định mức 600 vòng/ phút tương
ứng với độ mở cánh hướng từ 10 – 17%.
Lưu ý:
Số vòng quay định mức là 600 vòng/ phút.
Giới hạn mở cánh hướng là 0 – 100%.
Khi máy quay được 35% tốc độ định mức (khoảng 200 250 vòng/ phút)
thì sẽ đưa lệnh dừng hệ thống dầu JACKING.
Tại tốc độ 90% kích từ BẬT: Khi tốc độ máy phát đạt 90% tốc độ định
mức, thì trên bảng hiển thị tình trạng làm việc sẽ xuất hiện tín hiệu sẵn sằng cho đóng
kích từ. Việc bật kích từ được thực hiện bằng cách ấn nút IPB3 tại tủ kích từ.
Máy phát đã chạy không tải ổn định: Máy đã đạt được 600 vòng/phút và
kích từ đã làm việc ổn định thì sẵn sàng cho hòa đồng bộ theo chế độ bằng tay.
D. ĐƯA TỔ MÁY VÀO VẬN HÀNH CÓ TẢI:
9
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Đảm bảo máy cắt đầu cực đã ở vị trí làm việc và khóa lựa chọn ở vị trí điều
khiển từ xa.
Thích ứng tốc độ m/c và điện áp để tần xuất lưới điện và điện áp điện áp
thông qua đồng bộ hóa bằng tay và đồng bộ tổ máy.
Kiểm tra đèn hiển thị máy cắt đóng trên bảng hiển thị tình trạng làm việc
của các thiết bị và độ mở cánh hướng lên tới 28 30% (tải 1500 2000kW) ngay khi có
thể để tránh công suất truyền ngược.
Sau khi máy cắt đóng thì tổ máy sẽ chấp nhận công suất tối thiểu là 1500
KW ( xấp xỉ) ngay lập tức. Điều này có thể làm được bằng cách nút PB 10 (mở cánh
hướng) tại tủ TAGP. Sau một khoảng thời gian công suất có thể tăng theo yêu cầu lên
tới 10.5 MW.
E. DỪNG TỔ MÁY THEO CHẾ ĐỘ BẰNG TAY:
Tổ máy có thể dừng theo 2 cách dưới đây:
Khẩn cấp
Bằng tay
1) Dừng khẩn cấp
Tổ máy sẽ dừng tự động nếu rơ le cắt chính bảo vệ tuabin (86TU) hoặc rơ le cắt
chính bảo vệ máy phát (86X) tác động. Theo chế độ dừng này, thứ tự dưới đây sẽ
xảy ra:
Máy cắt đầu cực 601, 602 sẽ cắt.
Cánh hướng sẽ đóng về 0%.
Kích từ sẽ tắt khi tốc độ máy phát giảm xuống 90% tốc độ định mức.
Hệ thống dầu JACKING sẽ làm việc khi tốc độ máy phát giảm xuống khoảng
35% tốc độ định mức đến khi máy dừng hoàn toàn.
Ở tốc độ còn khoảng 25% tốc độ định mức, phanh sẽ được kích hoạt bằng tay.
Van đĩa đóng
Phanh được nhả bằng tay sau khi máy phát đã dừng.
Máy đã dừng khoảng 60 giây thì tắt hệ thống dầu OPU bằng.
10
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Máy đã dừng khoảng 120 giây thì tắt hệ thống dầu JOS bằng tay.
Máy đã dừng khoảng 180 giây thì tắt hệ thống dầu GLOP bằng tay.
Sau khi tắt hệ thống GLOP thì khóa hệ thống nước làm mát.
2) Dừng bằng tay:
Ở chế độ này thường thì người vận hành sẽ chủ động dừng tuabin để bảo dưỡng
hoặc do mực nước thấp.
Đối với dừng bằng tay, thứ tự dưới đây sẽ xảy ra:
Giảm dần tải của tổ máy bằng cách ấn nút PB 11 tại tủ TAGP.
Khi công suất tổ máy còn khoảng 1500 KW thì sẽ cắt máy cắt đầu cực (601, 602)
tại tủ C1A hoặc C1B bằng khóa điều khiển.
Ấn nút PB 12 để đóng cánh hướng về 0%.
Khi tốc độ còn khoảng 90% tốc độ định mức thì tắt kích từ.
Khi tốc độ còn khoảng 35% tốc độ định mức thì bật hệ thống dầu JOS.
Khi tốc độ còn khoảng 25% tốc độ định mứcthì kích hoạt phanh bằng khóa SW
8 tại tủ TAGP.
Phanh nhả sau khi máy đã dừng.
Tắt hệ thống OPU bằng khóa SW7 sau 60 giây
Tắ hệ thống dầu JACKING bằng khóa SW 11 sau 120 giây.
Tắt hệ thống dầu GLOP bằng khóa SW6 sau 180 giây.
Sau khi tắt hệ thống dầu GLOP thì sau 60 giây sẽ khóa hệ thống nước làm mát
lại.
F. KH
ỞI ĐỘNG TỔ MÁY THEO CHẾ ĐỘ TỰ ĐỘNG :
Lựa chọn chế độ tự động (SW2): Lựa chọn chế độ làm việc của tua bin sử
dụng công tắc 2 vị trí (SW2) từ tủ TAGP. Lựa chọn chế độ tự động cho việc vận hành
máy tự động.
Mở van bằng tay nước làm mát (Bằng tay): Phải mở van bằng tay nước làm mát
cho hệ thống CW.
11
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Ấn nút đẩy khởi động tự động từ tủ TAGP
Sau khi ấn nút KHỞI ĐỘNG, thứ tự làm việc sẽ xảy ra như sau:
Nước làm mát máy phát BẬT (DO10): Nhìn được hiển thị trạng thái. Sau khi
nhận tín hiệu phản hồi của áp lực hệ thống CW tốt (DI10 tại bộ điều tốc), Bộ điều tốc
sẽ đưa ra lệnh khởi động hệ thống bơm dầu GLOP/ LOS (DO11).
Hệ thống dầu bôi trơn ổ trục máy phát (GLOP/LOS) BẬT (DO11): Có thể nhìn
trên màn hiển thị trạng thái. Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi áp lực hệ thống dầu
GLOP tốt (DI11 tại bộ điều tốc), Bộ điều tốc sẽ đưa ra lệnh khởi động hệ thống bơm
dầu JACKING (DO12).
Hệ thống dầu nâng trục (JOS) BẬT (DO12): Có thể nhìn trên màn hiển thị trạng
thái. Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi áp lực hệ thống dầu JACKING tốt (DI12 tại
bộ điều tốc), bộ điều tốc sẽ đưa ra lệnh khởi động hệ thống bơm dầu OPU.
Hệ thống dầu thủy lực (OPU) BẬT (DO13): Có thể nhìn trên màn hiển thị trạng
thái, sau khi nhận được tín hiệu phản hồi hệ thống OPU BẬT và áp lực của hệ thống đã
đạt, ta có thể reset các rơ le 86Z, 86X và rơ le cắt chính bảo vệ tua bin (86TU) sau khi đã
reset toàn bộ sự cố tua bin trên các cửa sổ thông báo.
RESET 86TU: Chỉ có thể reset các rơ le 86Z & 86X sau khi đã reset hết rơ le
phụ tại các tủ đo lường và bảo vệ máy phát. Sau đó mới có thể reset rơ le 86TU tại tủ
TAGP.
Rơ le 86Y chỉ reset được sau khi đã reset rơ le cắt chính bảo vệ tua bin (86TU) và
tổ máy sẽ sẵn sàng để khởi động.
Sử dụng phanh (DO7): Sau khi đã reset rơ le (86TU), thì bộ điều tốc sẽ đưa ra
lệnh kích hoạt phanh máy phát và sẽ đợi đến có tín hiệu phản hồi các điều kiện khởi
động đã thỏa mãn (DI13), sau đó sẽ đưa ra lệnh mở van vòng.
Điều kiện tiền khởi động OK (DI13): Sau khi reset rơ le 86TU, Phải quan sát
trên bảng hiển thị tình trạng làm việc của các thiết bị xem các điều khiện khởi động đã
thỏa mãn hay chưa. Các điều kiện khởi động như sau:
Áp lực dầu điều khiển OPU tốt.
Áp lực hệ thống GLOP tốt.
12
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Lưu lượng DE/NDE máy phát bình thường.
Lưu lượng nước làm mát bình thường.
Áp lực dầu JACKING tốt.
Van đĩa phải đóng hoàn toàn.
Cánh hướng ở vị trí đóng hoàn toàn.
Máy cắt đầu cực 601, 602 đang mở.
Reset rơ le bảo vệ tua bin (86TU).
Mở van vòng (DO14): Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi các điều kiện khởi
động đã thỏa mãn (DI13), bộ điều tốc sẽ đưa ra lệnh mở van thủy lực của van vòng và
đợi cho áp lực đằng trước và sau van đĩa cân bằng. Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi
van vòng đã mở và áp lực nước đằng trước và sau van đĩa đã cân bằng (DI 14) thì bộ
điều tốc sẽ đưa ra lệnh mở van đĩa.
Mở van đĩa (DO15): Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi van đĩa đã mở hoàn
toàn (DI15) bộ điều tốc sẽ đưa lệnh đóng van vòng.
Nhả phanh (DO09): Sau khi nhận được tín hiệu phản hồi van đĩa mở hoàn toàn
và van vòng đã đóng, bộ điều tốc sẽ đưa lệnh nhả phanh máy phát.
Mở cánh hướng (AI1): Sau khi nhận được tín hiệu phanh máy phát đã nhả, Bộ
điều tốc sẽ đưa lệnh mở cánh hướng cho đến khi máy phát đạt số vòng định mức 600
vòng/ phút tương ứng với độ mở cánh hướng từ 10 – 17%.
Chú ý:
Tốc độ định mức là 600 vòng/phút.
Giới hạn mở cánh hướng là 0 – 100 %
Khi máy quay được 35% tốc độ định mức (khoảng 200 250 vòng/ phút) thì sẽ đưa
lệnh dừng hệ thống dầu JACKING.
Tại tốc độ 90% kích từ BẬT: Khi tốc độ máy phát đạt 90% tốc độ định mức, thì
trên bảng hiển thị tình trạng làm việc sẽ xuất hiện tín hiệu sẵn sằng cho đóng kích từ.
Việc bật kích từ được thực hiện bằng cách ấn nút IPB3 tại tủ kích từ.
Máy phát đã chạy không tải ổn định: Máy đã đạt được 600 vòng/phút và kích từ
đã làm việc ổn định thì sẵn sàng cho hòa đồng bộ theo chế độ tự động hoặc bằng tay.
13
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
G. ĐƯA TỔ MÁY VÀO VẬN HÀNH CÓ TẢI:
Đảm bảo các máy cắt đầu cực 601, 602 đang ở vị trí làm việc.
Tốc độ, điện áp và tần số của máy phát sẽ được điều chỉnh phù hợp với lưới
điện để hòa đồng bộ tổ máy vào lưới (Từ tủ hòa đồng bộ có thể lựa chọn chế độ hòa
lưới tự động hoặc hòa lưới bằng tay). Tốc độ tua bin có thể tăng / giảm bằng công tắc
điều khiển tốc độ trên tủ TAGP.
Đối với hòa tự động, ta chỉ việc lựa chọn máy cắt hòa và xoay khóa lựa chọn về
vị trí auto sau đó reset lại rơ le hòa tự động rồi ấn nút hòa tự động .
Kiểm tra bảng hiển thị máy cắt đóng trên bảng hiển thị tình trạng làm việc của
các thiết bị.
Sau khi máy cắt đóng thì tổ máy sẽ chấp nhận công suất tối thiểu là 1800 2000
KW ( xấp xỉ) ngay lập tức ( tương ứng với điểm đặt độ mở cánh hướng khoảng 29%).
Có thể tăng công suất tổ máy lên đến 10,5MW bằng công tắc tăng tải/ giảm tải
tại tủ TAGP.
H. DỪNG BÌNH THƯỜNG TỔ MÁY THEO CHẾ ĐỘ TỰ ĐỘNG:
Tổ máy có thể dừng theo các chế độ dưới đây:
Khẩn cấp
Dừng máy điều tốc tua bin
Dừng khẩn cấp
Tổ máy sẽ dừng tự động nếu rơ le bảo vệ tua bin (86TU) hoặc rơ le bảo vệ máy
phát (86X) tác động. Theo chế độ dừng này, thứ tự dưới đây sẽ xảy ra:
Máy cắt đầu cực 601,602 sẽ cắt.
Cánh hướng sẽ đóng về 0%.
Kích từ sẽ tắt khi tốc độ máy phát giảm xuống 90% tốc độ định mức.
Hệ thống dầu JACKING sẽ làm việc khi tốc độ máy phát giảm xuống khoảng
35% tốc độ định mức đến khi máy dừng hoàn toàn.
14
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Sauk hi máy đã dừng hoàn toàn thì:
Hệ thống OPU tự tắt sau khoảng 60 giây
Hệ thống dầu JACKING tự tắt sau khoảng 120 giây.
Hệ thống dầu GLOP tự tắt sau khoảng 180 giây.
Sau khi hệ thống dầu GLOP tắt thì sau khoảng 60 giây nên khóa hệ thống nước
làm mát lại để tránh tắc bộ lọc nước làm mát khi máy dừng thời gian dài.
Dừng bình thường tuabin
Ở chế độ này thường thì người vận hành sẽ chủ động dừng tuabin để bảo dưỡng
hoặc do mực nước thấp. ẤN NÚT DỪNG từ tủ TAGP.
Sau khi ấn nút dừng, thứ tự dưới đây sẽ xảy ra:
Tải trên máy sẽ giảm dần dần theo độ đóng cánh hướng.
Khi công suất còn khoảng 1800KW thì bộ điều tốc sẽ đưa ra lệnh cắt máy cắt
đầu cực.
Cánh hướng đóng liên tục về 0%.
Kích từ sẽ tắt khi tốc độ máy phát giảm xuống 90% tốc độ định mức.
Hệ thống dầu JACKING sẽ làm việc khi tốc độ máy phát giảm xuống khoảng
35% tốc độ định mức đến khi máy dừng hoàn toàn.
Ở tốc độ còn khoảng 25% tốc độ định mức, phanh sẽ được kích hoạt.
Van đĩa đóng
Phanh được nhả sau khi máy phát đã dừng hoàn toàn.
Hệ thống OPU tự tắt sau khoảng 60 giây
Hệ thống dầu JACKING tự tắt sau khoảng 120 giây.
Hệ thống dầu GLOP tự tắt sau khoảng 180 giây.
Sau khi hệ thống dầu GLOP tắt thì sau khoảng 60 giây nên khóa hệ thống nước
làm mát lại để tránh tắc bộ lọc nước làm mát khi máy dừng thời gian dài.
Những lưu ý quan trọng:
Phải tìm hiểu nguyên nhân dừng tổ máy của lần chạy máy trước trước khi khởi
động lại tổ máy..
15
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Để hệ thống máy điều tốc làm việc tốt thì hệ thống dầu áp lực không bị nhiễm
bẩn và yêu cầu tiến hành lọc dầu định kỳ thường xuyên (một tháng một lần).
Đối với hệ thống bôi trơn máy phát, hãy bảo vệ dầu bôi trơn không bị hơi ẩm và
bẩn. Nó có thể là nguyên nhân tăng nhiệt độ bất thường ở ổ trục.
Lọc và khử nước cho dầu được yêu cầu sau mỗi 750 giờ
Nguồn điện của LCP phải luôn giữ chế độ BẬT.
CHƯƠNG III: VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN
Máy phát điện Nhà máy thuỷ điện Suối Sập I là máy phát điện đồng bộ xoay chiều ba
pha, trục ngang có cấu tạo gồm Stato, Rôto, ổ trục có bệ đỡ trước và sau, nắp đậy trước
và sau tấm bệ, cánh gió, bộ làm mát không khí.
I . CÁC THÔNG SỐ KỸ THUẬT CỦA MÁY PHÁT ĐIỆN.
Máy phát điện chính
16
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
-
Kiểu máy phát:
-
Nhà chế tạo:
BRAZIN
-
Năm sản xuất:
2011
-
Công suất ( KVA):
13.125
-
Điện áp định mức Stato (KV):
6,3 10%
-
Điện áp định mức Roto (V):
302,8
-
Dòng điện định mức Stato (A):
1250
-
Dòng điện định mức Roto (A):
270,4
-
Tốc độ định mức ( Vòng/phút ):
600
-
Tần số (Hz):
50
-
Số pha:
3
-
Tổ đấu dây:
Y
-
Cos :
-
Tốc độ lồng tốc ( Vòng/phút ):
900
-
Cấp cách điện:
F
0,8
Máy phát kích thích:
- Công suất (KVA):
116,97
-
Điện áp đầu vào (VDC):
104,5
-
Điện áp đầu ra (VDC):
302,81
- Dòng điện đầu vào (ADC) 11,12
- Dòng điện đầu ra (ADC)
270,4
II. VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN
-
Khởi động tuabin ở chế độ không tải (Theo qui trình vận hành Tuabin), kích từ
được đóng khi tốc độ máy phát đạt 90% tốc độ đinh mức , điện áp đầu cực sẽ đạt 6,3KV
(lưu ý đối với nhà máy thủy điện Suối Sập I chỉ có thể đóng kích từ bằng tay tại tủ kích
từ).
17
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
-
Tua bin sẽ quay ở tốc độ không tải trong khoảng 596603 Vg/p và cánh hướng sẽ
ở vị trí trong khoảng 1017%.
-
Theo dõi tốc độ tại đồng hồ báo tốc độ và điều chỉnh độ mở cánh hướng nhằm
đạt được tốc độ máy là 750 V/p, nếu tốc độ vượt quá 750 V/p xoay khóa điều khiển
SPEED/LOAD tại tủ TAGP sang vị trí LOWER (Giảm) để đóng cánh hướng làm giảm
tốc độ của máy phát.
-
Điều chỉnh dòng kích từ : Điều chỉnh khóa điều khiển LOC/REM về LOC tại tủ
kích từ để điều chỉnh dòng kích từ và điện áp kích từ, theo dõi các thông số U kt , Ikt trên
bảng điều khiển, theo dõi các thông số UMF , FMF , tốc độ và các thông số về nhiệt độ của Máy
phát.
-
Theo dõi và thực hiện quá trình điều chỉnh theo các bước như trên để đưa máy
phát vào chế độ không tải sẵn sàng cho quá trình hòa đồng bộ Máy phát.
III. CÁC CHẾ ĐỘ HÒA MÁY PHÁT VÀO LƯỚI
-
Điểm hoà điện giữa nhà máy thuỷ điện Suối Sập I với Hệ thống điện Quốc gia
được quy định tại máy cắt 601; 602;. Có hai chế độ hoà sau:
* Chế độ hòa tự động: Đây là chế độ làm việc chính của Tổ máy.
1. Lựa chọn máy cắt hòa bằng khóa SS1 trên tủ hòa đồng bộ.
2. Xoay công tắc lựa chọn (AUTO/MANUAL ) ở trên tủ đồng bộ về chế độ tự động
(AUTO).
3. Ấn nút START AUTO SYN.
4. Reset rơ le hòa tự động (25A)
5. Hệ thống sẽ tự động khởi động thiết bị đồng bộ và máy phát sẽ được đồng bộ.
6. Thiết bị tự động đồng bộ sẽ tự động dừng sau khi đóng máy cắt.
* Chế độ hòa bằng tay:
1. Lựa chọn máy cắt hòa bằng khóa SS1 trên tủ hòa đồng bộ.
2. Xoay công tắc lựa chọn (AUTO/MANAL ) ở trên tủ đồng bộ về chế độ tự động
(MANUAL).
3. Bật công tắc cột đồng bộ (SYNCHROSCOPE ON/OFF) về vị trí OFF.
18
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
4. Điều chỉnh tốc độ (Tần số), điện áp so với tần số và điện áp của lưới điện thông qua việc
xoay núm(SPEED RAISE/LOWER), (VOLTAGE RAIES/LOWER) trên tủ (SYN.PANEL)
và việc đồng bộ hóa hệ thống bằng việc đóng máy cắt đầu cực máy phát , khi đèn thông báo
đồng bộ đạt yêu cầu sáng " Thông qua rơle kiểm tra đồng bộ " và đồng hồ đồng bộ ở vị trí 12h
(vạch 12).
5. Lắc khoá điều khiển máy cắt (CB CONTROL) về vị trí CLOSE. Máy phát sẽ được hòa
điện vào lưới.
* Lưu ý:
Trong cả hai trường hợp, sau khi đóng máy cắt, bộ điều tốc sẽ tự động nâng công suất lên
mức 1,72 MW.
Hệ thống máy phát có thể được đặt tải đạt mức tải yêu cầu phụ thuộc vào lượng nước có
sẵn và lưới bằng cách xoay công tắc "SPEED/LOAD" sang vị trí RAISE trên tủ TAGP.
IV. THEO DÕI, VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN LÀM VIỆC.
Khi máy làm việc bình thường, cần theo dõi các vấn đề sau:
1. Điện áp máy phát cho phép biến đổi trong phạm vi 5% điện áp định mức (6,3KV)
Nếu cao hơn hay thấp hơn, ta phải điều chỉnh dòng kích từ để giảm hoặc tăng điện áp.
Nếu có nhiều máy làm việc song song, việc điều chỉnh kích từ phải theo nguyên t ắc là
cos các máy xấp xỉ bằng nhau. Thoả mãn điều kiện này sẽ tận dụng hết khả năng các
máy, đồng thời tổn hao công suất cũng nhỏ nhất.
2. Tần số chung phải bằng định mức (bằng 50 0,5Hz), khi tần số lệch khỏi định mức
ta phải thay đổi mômen sơ cấp để đưa tần số về 50 Hz. Việc điều chỉnh tần số cũng
phải theo nguyên tắc bảo đảm cos các máy bằng nhau.
3. Dòng điện và công suất máy phát không được quá định mức. Khi máy bị quá công suất,
cần sử lý để hạn chế tải, nếu không được thì cắt bớt tải.
Nếu theo yêu cầu của Điều độ hệ thống thì có thể duy trì dòng điện quá tải Stato trong
thời gian cho phép quá tải sự cố đồng thời tăng cường theo dõi kiểm tra tình trạng máy
phát điện quá tải theo bảng sau:
19
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Bội số Iqt/Iđm
Thời gian quá tải
cho phép (phút)
1,1
1,2
1,3
1,4
1,5
60
6
4
3
2
4. Nhiệt độ dây quấn, ổ hướng, bạc chặn, vành chèn trục, OPU, GLOP. Tất cả các
nhiệt độ này phải trong phạm vi cho phép theo bảng sau.
Tên
Nhiệt độ cuộn dây STATO
Nhiệt độ ổ hướng trước MF
Nhiệt độ ổ hướng sau MF
Nhiệt độ bạc chặn phía Tuabin
Nhiệt độ bạc chặn phía MF
Nhiệt độ vành chèn trục
Nhiệt độ dầu OPU
Nhiệt độ dầu GLOP
Bảo vệ cấp 1(0C)
Bảo vệ cấp 2(0C)
(Tín hiệu cảnh báo)
100
(Tín hiệu cắt)
110
60
60
60
65
20
55
45
70
70
70
70
24
60
55
5. Dòng điện ba pha phải cân bằng, nếu chênh lệch, không được lệch quá 20% dòng
định mức (1250A), lúc này dòng điện trong bất cứ pha nào cũng không được phép quá
tải.
6. Ngoài ra, phải thường xuyên theo dõi độ rung, tiếng kêu, cách điện dây quấn, tình
trạng kích từ, các chỉ thị đo lường, điều khiển và tín hiệu bình thường chính xác, phù
hợp với trạng thái vận hành tổ máy.
7. Thực hiện chuyển công suất giữa các máy phải đảm bảo nguyên tắc là tần số (khi
chuyển công suất tác dụng) hay điện áp (khi chuyển công suất phản kháng) không dao
động trong suốt quá trình chuyển. Vì thế, phải thao tác đồng thời cả hai, giảm máy này
đồng thời tăng máy kia. Người ta thường làm từng động tác ngắn, sau mỗi thao tác, chờ
cho các dụng cụ do ổn định mới làm tiếp bước sau.
V. DỪNG MÁY PHÁT ĐIỆN
Máy phát có thể được dừng ở các chế độ sau:
Dừng máy bình thường.
Dừng máy khẩn cấp.
1. Dừng máy bình thường:
20
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Chế độ này thường được thực hiện một cách dự định khi Tua bin được yêu cầu dừng
hoạt động để bảo dưỡng, dự phòng. Yêu cầu này được thực hiện bằng việc ấn nút "AU
TO STOP" ở trên tủ TAGP.
Sau khi ấn nút dừng, thứ tự dưới đây sẽ xảy ra:
Tải trên máy sẽ giảm dần dần theo độ đóng cánh hướng.
Khi công suất còn khoảng 1800KW thì bộ điều tốc sẽ đưa ra lệnh cắt máy
cắt đầu cực.
Cánh hướng đóng liên tục về 0%.
Kích từ sẽ tắt khi tốc độ máy phát giảm xuống 90% tốc độ định mức.
Hệ thống dầu JACKING sẽ làm việc khi tốc độ máy phát giảm xuống
khoảng 35% tốc độ định mức đến khi máy dừng hoàn toàn.
Ở tốc độ còn khoảng 25% tốc độ định mức, phanh sẽ được kích hoạt.
Van đĩa đóng
Phanh được nhả sau khi máy phát đã dừng hoàn toàn.
Hệ thống OPU tự tắt sau khoảng 60 giây
Hệ thống dầu JACKING tự tắt sau khoảng 120 giây.
Hệ thống dầu GLOP tự tắt sau khoảng 180 giây.
Sau khi hệ thống dầu GLOP tắt thì sau khoảng 60 giây nên khóa hệ thống
nước làm mát lại để tránh tắc bộ lọc nước làm mát khi máy dừng thời gian dài.
2. Dừng máy khẩn cấp:
Dừng máy khẩn cấp chỉ được thực hiện khi nhân viên vận hành phát hiện thấy sự cố
gây nguy hại cho máy móc, thiết bị và người.
Tổ máy sẽ dừng tự động nếu ấn nút Emergency P/B, bảo vệ Tua bin (Rơle 86TU)
hoặc thiết bị bảo vệ ( Rơle 86Z) tác động thì Máy phát sẽ tự động dừng, chế độ này
máy phát sẽ dừng theo trình tự.
Máy cắt đầu cực 601,602 sẽ cắt.
Cánh hướng sẽ đóng về 0%.
Kích từ sẽ tắt khi tốc độ máy phát giảm xuống 90% tốc độ định mức.
21
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Hệ thống dầu JACKING sẽ làm việc khi tốc độ máy phát giảm xuống
khoảng 35% tốc độ định mức đến khi máy dừng hoàn toàn.
Sauk hi máy đã dừng hoàn toàn thì:
Hệ thống OPU tự tắt sau khoảng 60 giây
Hệ thống dầu JACKING tự tắt sau khoảng 120 giây.
Hệ thống dầu GLOP tự tắt sau khoảng 180 giây.
Sau khi hệ thống dầu GLOP tắt thì sau khoảng 60 giây nên khóa hệ thống
nước làm mát lại để tránh tắc bộ lọc nước làm mát khi máy dừng thời gian dài.
CHƯƠNG IV: VẬN HÀNH BỘ ĐIỀU TỐC
1 Giới thiệu chung
Fuzz9800 là một điều tốc điện tử kỹ thuật số được sử dụng cho điều khiển tốc
độ, tải của các tuabin thủy lực. Nó rất phù hợp với tuabin Kaplan (Loại đơn và loại kép),
tua bin Francis, tua bin xung Turgo, Tuabin Penton và các biến thể của nó. Điều tốc được
cấu hình qua phần mềm phụ thuộc vào loại tua bin, cơ cấu dẫn động, thời gian phản
ứng cơ cấu dẫn động và loại điều khiển theo yêu cầu. Fuzz9800 còn được thiết kế bộ
hoà tự động trong. Do bộ hoà tự động được gắn liền với điều tốc, việc hoà tự động với
lưới có thể được thực hiện trong thời gian rất ngắn. Ở chế độ tự động toàn bộ quá trình
chạy máy bao gồm cả việc hoà với lưới và nâng tải tuabin đến một giá trị đặt trước có
thể được thực hiện bằng việc chỉ ấn duy nhất một nút khởi động (START). Nó có một
giao diện người sử dụng rất mạnh mẽ được sử dụng để lên cấu hình điều tốc cho phù
hợp với bất cứ một yêu cầu điều khiển phức tạp nào.
Fuzz9800 là bộ điều tốc được thiết kế độc lập , nó có giao diện người – máy
thân thiện cho người sử dụng bao gồm 4 cửa sổ hi ển thị , 35 phím nhấn và 50 đèn LED
trên mặt trước của nó. Cấu hình này làm tăng độ tin cậy của điều tốc bởi vì nó không
phụ thuộc vào bất kỳ hệ thống nào khác như máy tính để đưa lệnh đầu vào và hiển thị.
Điều tốc điện tử Fuzz9800 có thể được kết nối với hệ thống SCADA hoặc máy
tính cá nhân qua giao diện nối tiếp thiết kế ở mặt sau điều tốc . Giao diện này hỗ trợ tiêu
chuẩn công nghiệp giao thức MODBUS SLAVE RTU. Bất cứ một giao thức x ử lý nào
khác có thể được thực hiện bằng ngôn ngữ C .
22
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Phần cứng điều tốc được thiết kế dựa trên kiến trúc xử lý số phân bổ với 7 bộ
xử lý ghép sẵn RISC thực hiện các chức năng điều khiển phức tạp bộ xử lý trung tâm
(CPU) và bộ dò đếm thời gian giám sát tình trạng của mỗi bộ xử lý. Trong trường hợp có
bất cứ một bất thường nào điều tốc sẽ ra lệnh cắt tín hiệu điều tốc bình thường
(Governor OK) , tín hiệu này có thể được sử dụng để dừng Tuabin. Điều tốc còn có thể
dò được tín hiệu sự cố của cơ cấu dẫn động và cảm biến với sự trợ giúp của trình Logic
thông minh Fuzz9800 được thiết kế sẵn trong hệ thống
2 Các đặc điểm của hệ thống điều tốc
Thiết kế sẵn hệ thống tự động hòa đồng bộ
Phù hợp với các loại tua bin: Kaplan, Francis .......
Lập trình sẵn với bộ nhớ Flash và EEFROM để lưu thông tin.
Thiết kế đa chức năng, đa xử lý với 7 bộ xử lý lắp sẵn.
Thích hợp với vận hành theo lưới và độc lập.
Thích hợp với khởi động đen tua bin máy phát.
Thích hợp với điều khiển mực nước, điều khiển tải, ... kết hợp với bộ biến đổi thích
hợp.
Có bộ lọc tín hiệu số tốc độ cao đối với tất cả các kênh đầu vào analog.
Điều khiển “điều biến tín hiệu không ổn định” của các tín hiệu số ....
Tự kiểm tra khi cấp nguồn và tự sửa lỗi + thông báo.
Cung cấp khóa liên động an toàn mở rộng đối với các tín hiệu điều khiển then chốt.
Thiết kế sẵn chức năng thử nghiệm tất cả các tín hiệu đầu vào, đầu ra.
Có bảng hiển thị mặt trước tất cả các tín hiệu đến, đi, điều kiện cảnh báo và tình trạng
xử lý.
Nút khởi động đơn lẻ. tua bin khởi động, hòa vào lưới và nâng tải lên định mức đặt
trước chỉ bằng một nút ấn khởi động.
Thiết kế vận hành tại chỗ, từ xa.
Giao diện người sử dụng mạnh mẽ.
Có thể lấy dữ liệu cấu hình từ máy tính qua giao diện nối tiếp.
23
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
Thích hợp với hệ thống SCADA với giao thức MODBUS tiêu chuẩn công nghiệp.
3 Các thông số máy điều tốc điện tử
3.1 Yêu cầu về nguồn cấp
1. Điện áp vào
2. Yêu cầu về dòng đầu vào
3. Điện năng tiêu thụ
90 đến 300V DC
0,1 Am với nguồn 220V
25W (không bao gồm nguồn lấy từ nguồn
24V đầu ra của điều tốc)
3.2. Chi tiết về cơ khí
1. Kích thước
2. Nặng
Rộng 483mm; cao 132,5mm; sâu 320mm
xấp xỉ 7 kg
3.3. Thông số môi trường
1. Nhiệt độ làm việc
2. Nhiệt độ bảo quản
3. Độ ẩm tương đối
0 – 50 độ C
10 – 60 độ C
85% không ngưng tụ
4. Chi tiết tín hiệu đầu vào/ra
4.1. Chi tiết tín hiệu số đầu vào
1. Số kênh đầu vào
2. Dải điện áp
3. Trở kháng
4. Kiểu cách điện
16
18 – 32 V DC
2,2 kilô Ohm
Cách điện quang
4.2. Chi tiết tín hiệu đầu ra
1. Số kênh
2. Kiểu đầu ra
Định mức tiếp điểm
Kiểu cách điện
16
Tiếp điểm rơle
0 – 32 V 1 Amp
Cách điện rơle
4.3. Chi tiết tín hiệu đầu vào tương tự
(Analog)
1. Số kênh
2. Dải đầu vào
3. Điện trở
4. Độ phân giải
24
8
4 – 20 millia
100 Ohm
12 bit
CÔNG TY TNHH XUÂN THIỆN NINH BÌNH NHÀ MÁY THỦY ĐIỆN SUỐI SẬP I
5. Điện áp thông thường
±15V
4.4. Chi tiết tín hiệu đầu ra tương tự
(Analog)
1. Số kênh
2. Dải đẩu vào
3. Độ phân giải
4. Kiểu đầu ra
8
±10 miliamp
12 bit
4.5. Chi tiết kênh tốc độ đầu vào
1. Số kênh
2. Kiểu đầu vào
3
0/24 V tín hiệu đầu vào xung (1 kênh)
3. Độ phân giải
4. Mức xung đối với 24V
110V đầu vào PT (2 kênh)
0,01 Hz
750/1500 xung/1 giây đối với tần 50 Hz
(lựa chọn qua phần mềm)
4.6. Chi tiết tín hiệu đầu ra kiểm tra tốc
độ
1. Số kênh
2. Kiểu đầu ra
3. Tần số đầu ra
3
xung 0/24V
50 Hz (2 kênh)
750/1500 Hz (1 kênh)
lựa chọn qua phần mềm
5. Chi tiết lắp điều tốc: (xem hình vẽ)
6. Chi tiết đấu dây mặt sau điều tốc:
Các thẻ xử lý nhìn từ bên trái sang là analog I/O – 2, analog I/O – 1, digital I/O – 2, digital
I/O – 1, hòa tự động, bộ vi xử lý, và cấp nguồn. Các cực đấu kích thích được bố trí ở các
bộ đấu nối (connector) trên thẻ (card) tương ứng. Cung cấp kèm theo bộ kích từ là 5 bộ
cáp, mỗi bộ cáp dài 2,5m. Một đầu cáp là bộ đấu nối hình chữ D gồm 25 chân, đầu kia là
các đầu cốt 2,5mm đã được kẹp sẵn. Việc kết nối nguồn được bố trí trên một dải điểm
25
QUY TRÌNH VẬN HÀNH NMSS I