CH NG I : I N TÍCH . I N TR NGƯƠ Đ Ệ Đ Ệ ƯỜ
Bi 1. I N TÍCH. NH LU T CU-LÔNGĐ Ệ ĐỊ Ậ
Tu n :1 ầ Ti t PPCT: 1 Ngày so n: 15/ 09/ 2009 ế ạ D y l p: 11 A5; A7ạ ớ
I.M c Tiêu:ụ
- Ki n Th c:ế ứ
-H c sinh c n hi u cch pht hi n m t v t có b nhi m đi n hay không.ọ ầ ể ệ ộ ậ ị ễ ệ
-H c sinh n m đ c các khái ni m: i n tích , đi n tích đi m ,các lo i đi n tích,t ng tác gi a các đi n ọ ắ ượ ệ Đ ệ ệ ể ạ ệ ươ ữ ệ
tích.
-Phát bi u nh lu t Cu-lông và vi t bi u th c c a nh lu t Cu-lông v t ng tác gi a các đi n ể Đị ậ ế ể ứ ủ Đị ậ ề ươ ữ ệ
tích.
- K N ng:ỹ ă
Áp d ng nh lu t Cu-lông gi i các bài t p đ n gi n v cân b ng c a h đi n tích.Gi i thích hi n ụ Đị ậ ả ậ ơ ả ề ằ ủ ệ ệ ả ệ
t ng nhi m đi n trong th c t .ượ ễ ệ ự ế
II. T Ch c Ho t ng D y-H c:ổ ứ ạ độ ạ ọ
Ho t ng 1ạ độ (10 phút):S nhi m i n c a các v t. i n tích.T ng tác i n.ự ễ đ ệ ủ ậ Đ ệ ươ đ ệ
Ho t ng C a GVạ Độ ủ Ho t ng C a HSạ Độ ủ N i dung ộ
THCS đ h c s nhi m đi nỞ ọ ự ễ ệ
c a các v t.ủ ậ
V t b nhi m đi n khi nào?ậ ị ễ ệ
-Ti n hnh thí nghi m (hình ế ệ
1.1):c xt thanh th y tinh hay ọ ủ
th c nh a vào d hay l a….ướ ự ạ ụ
Cho bi t hi n t ng nhi m ế ệ ượ ễ
đi n đ i v i các v t?ệ ố ớ ậ
T thí nghi m rt ra nh n xt ừ ệ ậ
gì?
Gi a các v t b nhi m đi n và ữ ậ ị ễ ệ
các v t nh b hút có xu t hi n ậ ẹ ị ấ ệ
đi n tích.ệ
V t b nhi m đi n c n g i l v t ậ ị ễ ệ ị ọ ậ
mang đi n,v t tích đi n hay là ệ ậ ệ
m t đi n tích.ộ ệ
i n là thu c tính c a v t thì Đ ệ ộ ủ ậ
đi n tích là gì?ệ
T đó hy cho bi t đi n tích ừ ế ệ
đi m là gì?ể
iên tích xu t hi n s có tác Đ ấ ệ ẽ
d ng nh th nào?ụ ư ế
Quan sát thí nghi m nh hình ệ ư
Khi c xát v t đó v i v t khác.ọ ậ ớ ậ
Ta th y chng c th ht ấ ĩ ể
cc v t nh :gi y v n,s i b ng…ậ ẹ ấ ụ ợ ơ
Thanh th y tinh hay th c ủ ướ
nh a …đ b nhi m đi n.ự ị ễ ệ
Ο đi n tích là s đo đ l n c aệ ố ộ ớ ủ
thu c tính đó.ộ
Ο là m t v t tích đi n có kích th cộ ậ ệ ướ
r t nh so v i kh ang cách t iấ ỏ ớ ỏ ớ
đi m ta xét.ể
Ο gây nên s t ng tác gi a các v t.ự ươ ữ ậ
Ο HS th o lu n v tr l i cu C1.ả ậ ả ờ
Ο nh ng vât mang đi n có th hútữ ệ ể
nhau ,có th đ y nhau.ể ẩ
Các đi n tích cùng d u :đ y nhau;ệ ấ ẩ
I. S nhi m i n c a các ự ễ đ ệ ủ
v t. i n tích.T ng tác ậ Đ ệ ươ
i nđ ệ :
1.S nhi m i n c a các ự ễ đ ệ ủ
v tậ :
2. i n tích. i n tích i mĐ ệ Đ ệ đ ể .
- V t b nhi m đi n c n g i l v tậ ị ễ ệ ị ọ ậ
mang đi n,v t tích đi n hay làệ ậ ệ
m t đi n tích.ộ ệ
- V t tích đi n có kích th c r tậ ệ ướ ấ
nh so v i kh ang cách t i đi mỏ ớ ỏ ớ ể
ta xét đgl đi n tích đi m.ệ ể
3.T ng tác i n.Hai lo i ươ đ ệ ạ
B
B
1.2 v tr l i cu h i C1 trong ả ờ ỏ
SGK.
Các em đ bi t gì v tính ch t ế ề ấ
c a nh ng vt mang đi n?ủ ữ ệ
→ S t ng tác đi n.ự ươ ệ
T đó k t lu n đ c đi u gì ừ ế ậ ượ ề
v đi n tích?ề ệ
yu c u HS xem ch ý trang 7ầ
khc d u :ht nhauấ
Ο có 2 lo i đi n tích:đi n tíchạ ệ ệ
d ng(+) và đi n tích âm(-).ươ ệ
-HS đ c chú ý.ọ
i n tíchđ ệ .
-S đ y nhau hay hút nhau gi a ự ẩ ữ
các đi n tích g i là s t ng tác ệ ọ ự ươ
đi n.ệ
-Các đi n tích cùng d u thì ệ ấ đ y ẩ
nhau,khc d u thì ht nhau.ấ
Ho t ng 2ạ Độ (12 phút): nh Lu t Cu-lông. n v i n tíchĐị ậ Đơ ị đ ệ
N m 1785, Cu-lông(Pháp)ă
thi t l p đ c đ nh lu t v sế ậ ượ ị ậ ề ự
ph thu c c a l c t ng tácụ ộ ủ ự ươ
gi a các đi n tích đi m vàoữ ệ ể
kho ng cách gi a chúng,đ đoả ữ ể
l c đ y gi a 2 qu c u nhự ẩ ữ ả ầ ỏ
cùng đi n tíchệ → ng dng chi cơ ế
cn xo n.ắ
Quan st v m t cn xo n?ơ ả ắ
-Trình by thí nghi m đ d nệ ể ẫ
đ n k t quế ế ả
-Qua đó ông phát hi n ra:ệ L c nyự
t l ngh ch v i bình ph ngỉ ệ ị ớ ươ
kho ng cách gi a chúngả ữ
-H ng d n HS tr l i cu h iướ ẫ ả ờ ỏ
C2
-B ng th c nghi m ng c ngằ ự ệ ơ ũ
rt ra nh n xt:ậ l c t ng tác gi a 2ự ươ ữ
i n tích t l thu n v i tích đ ệ ỉ ệ ậ ớ độ
l n c a 2 i n tích óớ ủ đ ệ đ .
-Ng i ra ch ý t i ph ng c aồ ớ ươ ủ
l c t ng tác.ự ươ
Qua cc k t qu trn hy phtế ả
bi u nh lu t Cu-lông?bi uể Đị ậ ễ
di n l c t ng tác gi a 2 đi nễ ự ươ ữ ệ
tích cùng d u,khác d u?ấ ấ
Hy vi t c ng th c nh lu tế ơ ứ Đị ậ
Cu-lông?
Trong h SI: K=9.10ệ
9
Nm
2
/C
2
n v các đ i l ng trong côngĐơ ị ạ ươ
th c trên? t đó nêu đ n v đi n tích?ứ ừ ơ ị ệ
HS l ng ngheắ
-HS quan st,k t h p đ c trong ế ợ ọ
SGK tr l i.ả ờ
-HS đ c và tr l i câu h i C2 ọ ả ờ ỏ
trong SGK.
-HS phát bi u nh lu tể Đị ậ
Cu-lông và M t HS lên b ng ộ ả
bi u di n l c t ng tác gi a 2 ể ễ ự ươ ữ
đi n tích cùng d u,khác d u.ệ ấ ấ
Ο
2
21
.
r
qq
KF
=
v i K l h s tớ ệ ố ỉ
l .ệ
n v : F:Niut n(N) Đơ ị ơ
r: met (m);
q
1
,q
2
:cul ng(C)ơ
II. nh lu t Cu-lông.H ng Đị ậ ằ
s i n môi.ố đ ệ
1. nh lu t Cu-lôngĐị ậ :
S đ cân xo n cu-lôngơ ồ ắ
- nh lu t Cu-lông: (SGK)Đị ậ
2
21
.
r
qq
KF
=
v i K: l h s t lớ ệ ố ỉ ệ
K=9.10
9
Nm
2
/C
2
- n v c a đi n tích là: Đơ ị ủ ệ
culông(C)
F
21
F
q
2
q
1
21
F
21
F
12
F
r
A
1. .Khi t ng đ ng th i kho ng cách gi a 2 đi n tích đi m lên g p đôi và đ l n c a m i đi n tích lênă ồ ờ ả ữ ệ ể ấ ộ ớ ủ ỗ ệ
g p ba thì l c t ng tác t nh đi n gi a chng s :ấ ự ươ ĩ ệ ữ ẽ
A. T ng lên g p đôi B.Gi m đi m t n aă ấ ả ộ ữ
C.T ng 2,25 l n D.T ng 2,5 l nă ầ ă ầ
Ho t ng 3ạ độ (8 phút):L c t ng tác gi a các i n tích i m t trong i n môi ng tính. H ng s ự ươ ữ đ ệ đ ể đặ đ ệ đồ ằ ố
i n môi.đ ệ
so sánh đ l n các đi n tích Để ộ ớ ệ
ta nghiên c u L c t ng tác ứ ự ươ
gi a các đi n tích trong m t môiữ ệ ộ
tr ng.ườ
-Gi i thi u khái ni m đi n môi ớ ệ ệ ệ
là môi tr ng cách đi n.ườ ệ
-Thí nghi m ch ng t : khi các ệ ứ ỏ
đi n tích đi m đ t trong đi n ệ ể ặ ệ
môi đ ng tính thì l c t ng tác ồ ự ươ
gi a chúng nh h n ữ ỏ ơ ε l n so ầ
v i khi đ t chúng trong chân ớ ặ
không,ε g i là h ng s đi n ọ ằ ố ệ
môi.
Víêt công th c nh lu t Cu-ứ Đị ậ
lông trong tr ng h p này ?ườ ợ
Nêu tính ch t đ c tr ng c a ấ ặ ư ủ
h ng s đi n môi?ằ ố ệ
Qua đó nó cho ta bi t đ c ế ượ
đi u gì?ề
-H ng d n so sánh h ng s ướ ẫ ằ ố
đi n môi c a m t s ch t.ệ ủ ộ ố ấ
(b ng 1.1 )ả
-H ng d n HS tr l i câu C3 ướ ẫ ả ờ
SGK
-GV k t lu n l i v n đế ậ ạ ấ ề
-HS l ng nghe.ắ
Ο
2
21
.
.
r
qq
KF
ε
=
Ο HS th o lu n v tr l i cu ả ậ ả ờ
h iỏ
-HS xem b ng 1.1SGK v ả ề
h ng s đi n môi c a m t s ằ ố ệ ủ ộ ố
ch t.ấ
-Th o lu n v tr l i cu h i.ả ậ ả ờ ỏ
-L nh h i v ghi vo v .ĩ ộ ở
2.L c t ng tác gi a các ự ươ ữ
i n tích i m t trong đ ệ đ ể đặ
i n môi ng tính.H ng sđ ệ đồ ằ ố
i n môiđ ệ .
- i n môi:là môi tr ng cách Đ ệ ườ
đi n.ệ
-Công th c nh lu t Culông ứ Đị ậ
trong tr ng h p l c t ng tác ườ ợ ự ươ
gi a 2 đi n tích đi m đ t trong ữ ệ ể ặ
môi tr ng đ ng tính :ườ ồ
2
21
.
.
r
qq
KF
ε
=
-H ng s đi n môi: ằ ố ệ ε (ε ≥1) đ c ặ
tr ng cho tính ch t đi n c a 1 ư ấ ệ ủ
ch t cách đi n.ấ ệ
i v i chân không:Đố ớ ε=1
Ho t ng 4ạ độ (8 pht):C ng c , d n dò:ủ ố ặ
- N i dung đ nh lu t CuLông, Công th c đ nh lu t CuLông. ộ ị ậ ứ ị ậ
2
21
.
r
qq
KF
=
- Trong môi tr ng có h ng s đi n môi: ườ ằ ố ệ
2
21
.
.
r
qq
KF
ε
=
ε
: H ng s đi n môi c a môi tr ng.ằ ố ệ ủ ườ
- Xem tr c bài thuy t electron.ướ ế
+ N i dung thuy t electron.ộ ế
+ nh lu t b o toàn đi n tích.Đị ậ ả ệ
RÚT KINH NGHI M:Ệ
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Tu n :1ầ
Ti t PPCT: 2ế
Bi 2: THUY T ELECTRON. NH LU T B O TOÀN I N TÍCH.Ế ĐỊ Ậ Ả Đ Ệ
I M c Tiêu:ụ
- Ki n Th c:ế ứ
- Nêu đ c k/n đi n tr ng, đ nh ngh a c ng đ đi n tr ng.ượ ệ ườ ị ĩ ườ ộ ệ ườ
- Công th c c ng đ đi n tr ng do đi n tích đi m gây ra tai 1 đi m. Nguyên lí ch ng ch t đt.ứ ườ ộ ệ ườ ệ ể ể ồ ấ
- nh ngh a đ ng s c đi n, đ c đi m c a đ ng s c đi n. i n tr ng đ u.Đị ĩ ườ ứ ệ ặ ể ủ ườ ứ ệ Đ ệ ườ ề
- K N ng:ỹ ă
- V n d ng công th c tính c ng đ đi n tr ng do đi n tích đi m gây ra tai 1 đi m.ậ ụ ứ ườ ộ ệ ườ ệ ể ể
II. T Ch c Ho t ng D y-H c:ổ ứ ạ độ ạ ọ
Ho t ng 1ạ độ ( pht): Tìm hi u v n i dung chính c a thuy t electron.ể ề ộ ủ ế
Ho t ng C a GVạ Độ ủ Ho t ng C a HSạ Độ ủ N i dungộ
Yu c u HS nh c l i c u t oầ ắ ạ ấ ạ
c a nguyn t , h t nhn?ủ ử ạ
Nh c l i hi n t ng nhi mắ ạ ệ ượ ễ
đi n do c xát. GV thông báo n iệ ọ ộ
dung thuy t electron.ế
HS đ c trong SKG.ọ
HS l ng nghe.ắ
I/ Thuy t lectron:ế
1.C u t o nguyên t v ấ ạ ử ề
ph ng di n i n. i n ươ ệ đ ệ Đ ệ
tích nguyên tố:
(SGk)
2.Thuy t electron:ế
- Thuy t d a vào s c trú và diế ự ự ư
chuy n c a các electron đ gi iể ủ ể ả
thích các hi n t ng đi n và cácệ ượ ệ
tính ch t đi n c a các v t g i làấ ệ ủ ậ ọ
thuy t electron.ế
Ho t ng 2ạ Độ ( phút):V n d ng thuy t electron gi i thích các hi n t ng nhi m i n.ậ ụ ế để ả ệ ượ ễ đ ệ
V n d ng thuy t electron gi iậ ụ ế ả
thích các hi n t ng nhi m đi n ?ệ ượ ễ ệ
Th nào là ch t d n đi n, ch t ế ấ ẫ ệ ấ
cách đi n?ệ
Cho nh ng ví d c th ?ữ ụ ụ ể
N u cho 1 v t ch a nhi mế ậ ư ễ
đi n ti p xúc v i m t v t nhi mệ ế ớ ộ ậ ễ
đi n thì n s b nhi m đi n cùngệ ĩ ẽ ị ễ ệ
d u v i v t đó. Nhi m đi n nhấ ớ ậ ễ ệ ư
v t đgl nhi m đi n do ti p xúc. ậ ễ ệ ế
T ng t , đ a qu c u Aươ ự ư ả ầ
nhi m đi n d ng lai g n thanhễ ệ ươ ầ
MN trung hoà. Ta th y đàu M tíchấ
đi n (-), đ u N tích đi n (+). Sệ ầ ệ ự
nhi m đi n c a thanh MN nhễ ệ ủ ư
v y đgl nhi m đi n do h ngậ ễ ệ ưở
ng.ứ
H c sinh th o lu n v tr l i ọ ả ậ ả ờ
cu h i c a GV.ỏ ủ
H c sinh đ c SGK, th o ọ ọ ả
lu n theo tùng nhóm và tr l iậ ả ờ
câu h i.ỏ
Ch t d n đi n: dd axit, ấ ẫ ệ
baz , m i.ơ ố
Ch t cách đi n: Không khíấ ệ
khô, d u, thu tinh. S . caoầ ỷ ứ
su...
HS l ng nghe.ắ
HS l ng nghe.ắ
II/ V n d ng:ậ ụ
1. V t(ch t) d n đi n và v t ậ ấ ẫ ệ ậ
(ch t) cách đi n.ấ ệ
- V t (chât) d n đi n là v t ậ ẫ ệ ậ
(ch t) có ch a các đi n tích t ấ ứ ệ ự
do.
- V t (chât) cách đi n là v t ậ ệ ậ
(ch t) không ch a các đi n tích ấ ứ ệ
t do.ự
VD: Ch t d n đi n: dd axit, ấ ẫ ệ
baz , m i.ơ ố
Ch t cách đi n: Không khí ấ ệ
khô, d u, thu tinh. S . cao ầ ỷ ứ
su...
2. S nhi m đi n do ti p xúc:ự ễ ệ ế
(SGK)
3.S nhi m đi n do h ng ự ễ ệ ưở
ng:ứ
( SGK)
Ho t ng 3ạ độ (8 pht):Tìm hi u v nh lu t b o toàn i n tích.ể ề Đị ậ ả đ ệ
Nh c l i khi ni m v h ắ ạ ệ ề ệ
c l p ?ơ ậ
Hy pht bi u n i dung đ nh ể ộ ị
lu t b o toàn đi n tích ?ậ ả ệ
H v t cô l p v đi n là ệ ậ ậ ề ệ
h v t không có trao đ i ệ ậ ổ
đi n tích v i các v t khác ệ ớ ậ
ngoài h .ệ
HS phát bi u n i dung đ nhể ộ ị
lu t.ậ
III. nh lu t b o toàn i nĐị ậ ả đ ệ
tích:
Trong m t h cô l p v ộ ệ ậ ề
đi n, t ng đ i s c a các đi n ệ ổ ạ ố ủ ệ
tích là không đ i.ỗ
1. Môi tr ng nào d i ây ườ ướ đ kh ng ơ ch a i n tích t do?ứ đ ệ ự
a. N c bi n. ướ ể b. N c sông.ướ
c. N c m a. ướ ư C. N c c t.ướ ấ
2. Gi i thích t i sao cc xe t i ch x ng, d u ng i ta th ng ph i l p m t s i xích s t ch m ả ạ ả ở ă ầ ườ ườ ả ắ ộ ợ ắ ạ
xu ng t ?ố đấ
Ho t đ ng 4ạ ộ (8 pht):C ng c , d n dò :ủ ố ặ
- N i dung thuy t electron, v n d ng thuy t electron gi i thích m t s hi n t ng nhi m i n.ộ ế ậ ụ ế ả ộ ố ệ ượ ễ đ ệ
- nh lu t b o toàn i n tích.Đị ậ ả đ ệ
- Xem tr c bi: ướ i n tr ng và c ng i n tr ng. ng s c i n.Đ ệ ườ ườ độ đ ệ ườ Đườ ứ đ ệ
+t/c i n tr ng.đ ệ ườ
+ C ng i n tr ng.ườ độ đ ệ ườ
Rt kinh nghi mệ :
Tu n :2ầ
Ti t PPCT: ế
3,4
I N TR NG VÀ C NG I N TR NG.Đ Ệ ƯỜ ƯỜ ĐỘ Đ Ệ ƯỜ
NG S C I N.ĐƯỜ Ứ Đ Ệ
I. M c Tiu:ụ
- Ki n Th c:ế ứ
- Nêu đ c k/n đi n tr ng, đ nh ngh a c ng đ đi n tr ng.ượ ệ ườ ị ĩ ườ ộ ệ ườ
- Công th c c ng đ đi n tr ng do đi n tích đi m gây ra tai 1 đi m. Nguyên lí ch ng ch t đt.ứ ườ ộ ệ ườ ệ ể ể ồ ấ
- nh ngh a đ ng s c đi n, đ c đi m c a đ ng s c đi n. i n tr ng đ u.Đị ĩ ườ ứ ệ ặ ể ủ ườ ứ ệ Đ ệ ườ ề
- K N ngỹ ă :
- V n d ng công th c v đi n tr ng và nguyên lí ch ng ch t đi n tr ng đ gi i các bài t p v đi n ậ ụ ứ ề ệ ườ ồ ấ ệ ườ ể ả ậ ề ệ
tr ng t nh.ườ ĩ
II. T Ch c Ho t ng D y-H c:ổ ứ ạ độ ạ ọ
Ho t ng 1ạ độ ( pht): Tìm hi u khi ni m i n tr ng.ể ệ đ ệ ườ
Ho t ng C a GVạ Độ ủ Ho t ng C a HSạ Độ ủ N i dungộ
t các đi n tích đi m g n nhauĐặ ệ ể ầ
thì chng t ng tác nhau (hút ho cươ ặ
đ y) ngh a là ph i có m t môiẩ ĩ ả ộ
tr ng truy n t ng tác(đi n) gi aườ ề ươ ệ ữ
chúng. Môi tr ng đó ta g i là đi nườ ọ ệ
tr ng. ườ
V y, đi n tr ng là gì?ậ ệ ườ
HS đ c ph n I.1 trong SGK.ọ ầ
HS tr l i.ả ờ
I/ i n tr ng:Đ ệ ườ
1.Môi tr ng truy n t ng tác ườ ề ươ
i n đ ệ :
(SGk)
2. i n tr ng:Đ ệ ườ
- i n tr ng là m t d ng v tĐ ệ ườ ộ ạ ậ
ch t (môi tr ng) bao quanh đi nấ ườ ệ
Theo đ nh ngh a đi n tr ng, baoị ĩ ệ ườ
quanh đi n tích qệ
1
có t n tai m tồ ộ
môi tr ng ta g i là đi n tr ng tácườ ọ ệ ườ
d ng l c đi n lên đi n tích khác (qụ ự ệ ệ
2
).
Và t ng t , xung quanh qươ ự
2
c ngũ
v y.ậ
tích và g n li n v i đi n tích. i nắ ề ớ ệ Đ ệ
tr ng tác d ng l c đi n lên các đi nườ ụ ự ệ ệ
tích khác đ t trong nó.ặ
F
21
+ + F
12
q
1
q
2
Ho t ng 2ạ Độ ( pht):Tìm hi u khi ni m c ng i n tr ng.ể ệ ườ độ đ ệ ườ
Nh đ n i trn, xung quanh đi nư ĩ ở ệ
tích đi m có t n t i đi n tr ng, và tácể ồ ạ ệ ườ
d ng l c đi n lên các đi n tích th đ tụ ự ệ ệ ử ặ
trong nó. N u kho ng cách càng xa thìế ả
l c t ng tác càng y u. c tr ngự ươ ế Đặ ư
cho s m nh, y u c a đi n tr ngự ạ ế ủ ệ ườ
ta đ a ra khái ni m C Tư ệ ĐĐ
V y c ng đ đi n tr ng là gì?ậ ườ ộ ệ ườ
Vì l c(F) là m t đ i l ng vect , c nự ộ ạ ượ ơ ị
q l m s nn E c ng l m t đ iộ ố ũ ộ ạ
l ng vect .ượ ơ
HS l ng nghe.ắ
HS tr l i.ả ờ
i m đ t:Đ ể ặ
Ph ng:ươ
E
Chi u:ề
l n:Độ ớ
II/ C ng i n tr ng:ườ độ đ ệ ườ
1. Khái ni m c ng đ đi n ệ ườ ộ ệ
tr ng:ườ
SGK
2. nh ngh a:Đị ĩ
C ng đ đi n tr ng t i m tườ ộ ệ ườ ạ ộ
đi m là đ i l ng đ t tr ng cho tácể ạ ượ ặ ư
d ng l c c a đi n tr ng t i đi mụ ự ủ ệ ườ ạ ể
đó. Nó đ c xác đ nh b ng th ng sượ ị ằ ươ ố
c a đ l n l c đi n F tác d ng lênủ ộ ớ ự ệ ụ
m t đi n tích th q (d ng) đ t t iộ ệ ử ươ ặ ạ
đi m đó.ể
q
F
E
=
3.Vect c ng đ đi n tr ng:ơ ườ ộ ệ ườ
q
F
E
=
+
E
Q M
-
E
4. n v đo C T:Đơ ị ĐĐ
- C ng đ đi n tr ng có đ n vườ ộ ệ ườ ơ ị
là: v/m
5. C ng đ đi n tr ng c a m tườ ộ ệ ườ ủ ộ
đi n tích đi m:ệ ể
2
r
Q
k
q
F
E
==
q: đi n tích th .ệ ử
T công th c L coulomb vàừ ứ Đ
công th c E=F/q hy l p c ng th cứ ậ ơ ứ
tính c ng đ đi n tr ng c a m tườ ộ ệ ườ ủ ộ
đi n tích đi m? ệ ể
N u 2 đi n tích Qế ệ
1
, Q
2
gây ra
C T t i M. Tìm C T t ngĐĐ ạ ĐĐ ổ
c ng?ộ
q
F
E
=
m
2
.
r
qQ
kF
=
ta cĩ
2
r
Q
kE
=
V n d ng theo quy t c hình ậ ụ ắ
bình hnh.
Q: đi n tích gây ra đi n tr ng.ệ ệ ườ
6. Nguyn lý ch ng ch t đi n ồ ấ ệ
tr ng:ườ
1
E
E
2
E
+ -
1
Q
2
Q
(V n d ng quy t c hình bình ậ ụ ắ
hnh)
21
EEE
+=
1. i l ng nào d i đây không liên quan đ n c ng đ đi n tr ng c a m t đi n tích đi m Q t i m t đi m ?Đạ ượ ướ ế ườ ộ ệ ườ ủ ộ ệ ể ạ ộ ể
a. i n tích Q. Đ ệ b. i n tích th q.Đ ệ ử
c. Kho ng cách r t Q đ n q. ả ừ ế d. H ng s đi n môi c a môi tr ng.ằ ố ệ ủ ườ
Ho t ng 3ạ độ ( pht):Tìm hi u v ng s c i n.ể ề đườ ứ đ ệ
Cho hs xem nh ng hình nh ữ ả
đ ng s c đi n.ườ ứ ệ
V y đ ng s c đi n là nh ng ậ ườ ứ ệ ữ
đ ng nh th nào?ườ ư ế
Hình d ng đ ng s c đi n trong ạ ườ ứ ệ
nh ng tr ng h p đ n gi n. ữ ườ ợ ơ ả
Hình :3.6; 3.7; 3.8; 3.9
HS xem SGk tr l i cu h i.ờ ỏ
III. ng s c i n:Đườ ứ đ ệ
1. Hình nh đ ng s c đi nả ườ ứ ệ :
(SGK)
2. nh ngh a:Đị ĩ
ng s c đi n là đ ng mà tt t iĐườ ứ ệ ườ ạ
m i đi m c a nó là giá c a véctỗ ể ủ ủ ơ
c ng đ đi n tr ng t i đi m đó.ườ ộ ệ ườ ạ ể
Nói cách khác, ng s c đi n làĐườ ứ ệ
đ ng mà l c đi n tác d ng d cườ ự ệ ụ ọ
theo đó.
3. Hình d ng đ ng s c c a ạ ườ ứ ủ
m t s đi n tr ng:ộ ố ệ ườ
(SGK)
4. Các đ c đi m c a đ ng s cặ ể ủ ườ ứ
đi n:ệ
- Qua m i đi m trong đi nỗ ể ệ
tr ng có m t và ch m t đ ngườ ộ ỉ ộ ườ
s c đi n.ứ ệ
- H ng c a đ ng s c đi n t iướ ủ ườ ứ ệ ạ
m t đi m là h ng c a vectoộ ể ướ ủ
C T t i đi m đó.ĐĐ ạ ể
- ng s c đi n là nh ngĐườ ứ ệ ữ
đ ng không khép kín. Ra d ng,ườ ươ
vào âm.
- nh ng ch C T m nh,Ở ữ ỗ ĐĐ ạ
đ ng s c d y. nh ng chườ ứ ầ Ở ữ ỗ
C T y u, đ ng s c th a.ĐĐ ế ườ ứ ư
Ho t ng 4ạ độ ( pht):C ng c , d n dò:ủ ố ặ
- i n tr ng là m t d ng v t ch t (môi tr ng) bao quanh đi n tích và g n li n v i đi n tích.Đ ệ ườ ộ ạ ậ ấ ườ ệ ắ ề ớ ệ
i n tr ng tác d ng l c đi n lên các đi n tích khác đ t trong nó.Đ ệ ườ ụ ự ệ ệ ặ
- C ng đ đi n tr ng c a m t đi n tích đi m: ườ ộ ệ ườ ủ ộ ệ ể
2
r
Q
k
q
F
E
==
q: đi n tích th .ệ ử
Q: đi n tích gây ra đi n tr ng.ệ ệ ườ
- ng s c đi n là đ ng mà tt t i m i đi m c a nó là giá c a véct c ng đ đi n tr ng t i đi mĐườ ứ ệ ườ ạ ỗ ể ủ ủ ơ ườ ộ ệ ườ ạ ể
đó. Nói cách khác, ng s c đi n là đ ng mà l c đi n tác d ng d c theo đó. Đườ ứ ệ ườ ự ệ ụ ọ
- c đi m đ ng s c đi n.Đặ ể ườ ứ ệ
- Xem l i các ki n th c đã h c chu n b gi i bài t .ạ ế ứ ọ ẩ ị ả ậ
Rt kinh nghi m:ệ
Tu n :3ầ
Ti t PPCT: 6ế
CÔNG C A L C I NỦ Ự Đ Ệ .
I. M c Tiu:ụ
- Ki n Th c:ế ứ
- Nêu đ c đ c đi m, công th c tính công c a l c đi n trong đi n tr ng đ u.ượ ặ ể ứ ủ ự ệ ệ ườ ề
- Nêu đ c khái ni m, đ c đi m, công th c c a th n ng c a m t đi n tích trong đi n tr ng. ượ ệ ặ ể ứ ủ ế ă ủ ộ ệ ệ ườ
- M i liên h gi a công c a l c đi n và đ gim th n ng.ố ệ ữ ủ ự ệ ộ ế ă
- K N ng:ỹ ă
- V n d ng cc c ng th c ậ ụ ơ ứ Công c a l c i nủ ự đ ệ đ gi i m t s bài t p trong SGK.ể ả ộ ố ậ
II. T Ch c Ho t ng D y-H c:ổ ứ ạ độ ạ ọ
Ho t ng 1ạ độ ( pht):Tìm hi u c ng th c tính C ng C a L c i n.ể ơ ứ ơ ủ ự Đ ệ
Ho t ng C a GVạ Độ ủ Ho t ng C a HSạ Độ ủ
N i dungộ
Y/c HS nh c l i công th c tính ắ ạ ứ
C T E? ĐĐ
2
21
r
qq
k
q
F
E
==
=>
EqF
=
I/ Công c a l c i n:ủ ự đ ệ
1. c i m c a l c i n tác d ngđặ đ ể ủ ự đ ệ ụ
lên m t i n tích t trong i nộ đ ệ đặ đ ệ
tr ng uườ đề :
H ng c a ướ ủ
F
v
E
?
L c F tc d ng ln v t lm v t diự ụ ậ ậ
chuy n m t qung đ ng s. Ta nóiể ộ ườ
l c đ th c hi n m t c ng A. L cự ự ệ ộ ơ ự
đi n tác d ng lên đi n tích q làm q diệ ụ ệ
chuy n v t l c đi n c ng th cể ậ ự ệ ũ ự
hi n m t công. Công c a l c đi nệ ộ ủ ự ệ
tính theo công th c nào?ứ
i n tích q>0 di chuy n theoĐ ệ ể
đ ng MN h p v i ph ng c aườ ợ ớ ươ ủ
E
m t g c ộ ĩ
α
. Hy xc đ nh côngị
c a l c đi n?ủ ự ệ
C ng Aơ
MN
c khi no m kh ng?ĩ ơ
G/s đi n tích q di chuy n theoệ ể
đ ng g p khúc MPN, tìm c ng c aườ ấ ơ ủ
l c đi n (Nh hình v )?ự ệ ư ẽ
C k t lu n gì v c ng c a l cĩ ế ậ ề ơ ủ ự
đi n?ệ
Ng i ta c ng ch ng minh đ cườ ũ ứ ượ
công c a l c đi n trong s diủ ự ệ ự
chuy n c a q trong m t đi nể ủ ộ ệ
tr ng b t kì c ng kh ng phườ ấ ũ ơ ụ
thu c vo hình d ng đ ng đi, mà chộ ạ ườ ỉ
ph thu c vào v trí đi m đ u vàoụ ộ ị ể ầ
đi m cu i. ể ố
N u q>0, ế
EF
↑↑
N u q<0, ế
EF
↑↓
HS l ng nghe.ắ
α
cos.. FssFA
MN
==
M F=qE.
ds
=
α
cos.
A
MN
= qEd.
N u kho ng cách t đi mế ả ừ ể
đ u(M) ầ đi m cu i(N)ể ố
ng c chi u ượ ề
E
thì A
MN
<0.
A
MPN
= Fs
1
cos
1
+ Fs
2
cos
2
V i sớ
1
cos
1
+ s
2
cos
2
= d
A
MPN
= qEd.
KL nh SGK.ư
(SGk)
2.Công c a l c i n trong i nủ ự đ ệ đ ệ
tr ng u:ườ đề
Công th c tính công c a l c đi n:ứ ủ ự ệ
A
MN
= qEd.
V i: d =ớ
HM
đ dài đ i s . Tính theoộ ạ ố
chi u c a ề ủ
E
.
KL: Công c a l c đi n trong s diủ ự ệ ự
chuy n c a đi n tích trong di n tr ngể ủ ệ ệ ườ
đ u t Mề ừ N l A
MN
= qEd. Kh ng phơ ụ
thu c vo hình d ng c a đ ng đi mà chộ ạ ủ ườ ỉ
ph thu c vào v trí đi m đ u M và đi mụ ộ ị ể ầ ể
cu i N c a đ ng đi.ố ủ ườ
3. Công c a l c i n trong s diủ ự đ ệ ự
chuy n c a i n tích trong i nể ủ đ ệ đ ệ
tr ng b t kì.ườ ấ
(SGk)
1. Cho i n tích q di chuy n trong i n tr ng u d c theo 2 o n th ng MN và NP. Bi t r ng đ ệ ể đ ệ ườ đề ọ đ ạ ẳ ế ằ
l c i n sinh công d ng và MN dài h n NP. K t qu nào sau ây là úng khi so sánh các công Aự đ ệ ươ ơ ế ả đ đ
MN
v A
NP
c a ủ
l c i n?ự đ ệ
M
P
+ + + + + + + + +
- - - - - - - - -
N
H
d
s
1
s
2
s
E
F
α
1
α
2
α
a. A
MN
> A
NP
. b. A
MN
<A
NP.
c. A
MN
= A
NP
d. c a, b, c u có th x y ra.ả đề ể ả
Ho t ng 2( phút): Tìm hi u th n ng c a i n tích trong i n tr ng u.ạ Độ ể ế ă ủ đ ệ đ ệ ườ đề
Th n ng c a m t đi n tíchế ă ủ ộ ệ
trong đi n tr ng c ng t ng tệ ườ ũ ươ ự
nh th n ng c a m t vât trongư ế ă ủ ộ
tr ng tr ng.ọ ườ
Th n ng c a đi n tích q đ t t iế ă ủ ệ ặ ạ
m t đi m trong đi n tr ng đ u?ộ ể ệ ườ ề
TH đi n tích q đ t t i M trongệ ặ ạ
đi n tr ng b t kì do nhi u đi nệ ườ ấ ề ệ
tích gây ra thì th n ng = công c aế ă ủ
l c đi n di chuy n q t M ự ệ ể ừ vơ
c c( ).∞ự
Cho HS đ c SGK ph n II.2,3 tìmọ ầ
hi u s ph thu c c a th n ngể ự ụ ộ ủ ế ă
W
M
vào q, m i liên h gi a công c aố ệ ữ ủ
l c đi n và đ gim th n ng.ự ệ ộ ế ă
Công c a l c đi n b ng đ gimủ ự ệ ằ ộ
th n ng. ế ă
H c sinh đ c SGk và ghiọ ọ
nh n kái ni m thé n ng c aậ ệ ă ủ
m t đi n tích trong đi nộ ệ ệ
tr ng.ườ
W
M
= A= qEd
V i d là k/c t đi m M ớ ừ ể
b n(-). T i đó l c đi n h tả ạ ự ệ ế
kh n ng sinh công.ả ă
C ng th c Wơ ứ
M
=A
M∞
V
M
: h s t l .ệ ố ỉ ệ
A
MN
=A
M N ∞
= A
M∞
+ A
N∞
= A
M∞
- A
N∞
= W
M
– W
N.
II/ Th n ng c a m t i n tích ế ă ủ ộ đ ệ
trong i n tr ng:đ ệ ườ
1. Khi ni mệ
Th n ng c a m t đi n tích q trongế ă ủ ộ ệ
đi n tr ng đ c tr ng cho kh n ngệ ườ ặ ư ả ă
sinh công c a đi n tr ng khi đ t đi nủ ệ ườ ặ ệ
tích q t i đi m mà ta xét trong đi nạ ể ệ
tr ng.ườ
W
M
= A= qEd
d: k/c t M ừ b n (-)ả
2. S ph thu c c a Wự ụ ộ ủ
M
vào i n đ ệ
tích q
A
M∞
=W
M
=V
M
.q
V
M
: h s t l không ph thu c vàoệ ố ỉ ệ ụ ộ
q mà ph thu c vào v trí M trong đi nụ ộ ị ệ
tr ng.ườ
3.Công c a l c i n và gim thủ ự đ ệ độ ế
n ng c a i n tích trong i nă ủ đ ệ đ ệ
tr ngườ :
Khi m t đi n tích q di chuy n t Mộ ệ ể ừ
đ n N trong m t đi n tr ng thì c ngế ộ ệ ườ ơ
m l c đi n tác d ng lên đi n tích đó sinhư ệ ụ ệ
ra s b ng đ gim th n ng c a đi nẽ ằ ộ ế ă ủ ệ
tích q trong đi n tr ng.ệ ườ
C ng th c: Aơ ứ
MN
= W
M
– W
N
.
Ho t ng 3ạ độ ( pht):C ng c , d n dò;ủ ố ặ
- Công th c công c a l c đi n trong s di chuy n c a m t đi n tích trong đi n tr ng đ u.ứ ủ ự ệ ự ể ủ ộ ệ ệ ườ ề
- Th n ng c a đi n tích trong đi n tr ng? Công th c. M i liên h công c a l c đi n và đ gi m th ế ă ủ ệ ệ ườ ứ ố ệ ủ ự ệ ộ ả ế
n ng.ă
- Xem tr c bài đi n th , hi u đi n th .ướ ệ ế ệ ệ ế
+ H T gi a hai đi m c a đi n tr ng.Đ ữ ể ủ ệ ườ
+ M i quan h gi a Cđ T và H Tố ệ ữ Đ Đ
Rt kinh nghi m:ệ
Tu n :4ầ
Ti t PPCT: 7ế
I N TH . HI U I N THĐ Ệ Ế Ệ Đ Ệ Ế.
I M c Tiu:ụ
- Ki n Th c:ế ứ
- Nêu đ c đ/n, vi t đ c công th c đi n th t i m t đi m trong đi n tr ng.ượ ế ượ ứ ệ ế ạ ộ ể ệ ườ
- Nêu đ c đ/n hi u đi n th , công th c liên h gi a H T v i công c a l c đi n và C T c a m t đi nượ ệ ệ ế ứ ệ ữ Đ ớ ủ ự ệ ĐĐ ủ ộ ệ
tr ng đ u.ườ ề
II. T Ch c Ho t ng D y-H c:ổ ứ ạ độ ạ ọ
Ho t ng 1ạ độ ( pht): Xây d ng khái ni m i n th .ự ệ đ ệ ế
Ho t ng C a GVạ Độ ủ Ho t ng C a HSạ Độ ủ L u B ngư ả
Công th c tính th n ng c a ứ ế ă ủ
m t đi n tích trong đi n tr ng ộ ệ ệ ườ
đ u? ề
V
M
đ c tr ng cho đi nặ ư ệ
tr ng v ph ng di n tao raườ ề ươ ệ
th n ng c a đi n tích q. ta g iế ă ủ ệ ọ
là i n th t i M.Đ ệ ế ạ
Phát bi u đ/n đi n th và bi u ể ệ ế ể
th c?ứ
n v đi n th ? Đơ ị ệ ế
Cho HS đ c SGK và nêu đđ c aọ ủ
đi n th ? ệ ế
Tr l i câu h i Cả ờ ỏ
1
trong SGK.
W
M
= V
M
.q =A
M∞
V
M
: h s t l , kh ng phệ ố ỉ ệ ơ ụ
thu c vo q, m ch ph thu cộ ỉ ụ ộ
v trí đi m M trong đi nị ể ệ
tr ng.ườ
HS tr l i nh SGK.ả ờ ư
n v là : Vôn (V)Đơ ị
HS tr l i nh trong SGK.ả ờ ư
I/ i n th :Đ ệ ế
1.khái ni m i n th :ệ đ ệ ế
(SGk)
2. nh ngh a:Đị ĩ
i n th t i đi m M trong đi nĐ ệ ế ạ ể ệ
tr ng là đ i l ng đ c tr ng riêng choườ ạ ượ ặ ư
đi n tr ng v ph ng di n t o raệ ườ ề ươ ệ ạ
th n ng khi đ t t i đó m t đi n tích q.ế ă ặ ạ ộ ệ
Nó đ c xác đ nh b ng th ng s c aượ ị ằ ươ ố ủ
công c a l c đi n tác d ng lên q khi qủ ự ệ ụ
di chuy n t m ra xa vô c c và đ l nể ừ ự ộ ớ
c a q.ủ
M
M
A
V
q
∞
=
3. n v i n th :Đơ ị đ ệ ế Vôn (V)
4. c i m c a i n th :Đặ đ ể ủ đ ệ ế
- i n th là đ i l ng đ i s .Đ ệ ế ạ ượ ạ ố
- i n th làm m c: ch c đi nĐ ệ ế ố ọ ệ
th m t đ t, đi n th t i m tế ở ặ ấ ệ ế ạ ộ
đi m vô c c. ể ở ự
Ho t ng 2( pht): Xây d ng khái ni u hi u i n th ạ Độ ự ệ ệ đ ệ ế
Cho HS đ c SGK II.1,2 đ tìmọ ể
hi u đ/n, công th c hi u đi nể ứ ệ ệ
th .ế
H ng d n HS tìm m i liênướ ẫ ố
h gi a hi u đi n th và côngệ ữ ệ ệ ế
c a l c đi n.ủ ự ệ
HS xem SGk và tr l i các câu ả ờ
h i c a GV.ỏ ủ
HS ti p thu và làm theo h ng ế ướ
d n c a GV.ẫ ủ
U
MN
= V
M
- V
N
N M N
M
MN
A A A
A
U
q q q
∞ ∞ ∞
∞
−
= − =
II/ Hi u i n thệ đ ệ ế:
1. Khi ni mệ
Hi u đi n th gi a 2 đi m M và N ệ ệ ế ữ ể
là hi u gi a đi n th Vệ ữ ệ ế
M
và V
N
.
U
MN
= V
M
- V
N
T đó hãy đ a ra khái ni m hi uừ ư ệ ệ
đi n th ? Công th c?ệ ế ứ
Mu n đo H T dùng d ng c gì?ố Đ ụ ụ
Cho HS đ c SGK tìm hi u ọ ể t nhĩ
i n kđ ệ ế.
Do: A
M ∞
= A
MN
+ A
N∞
=>
MN
MN
A
U
q
=
n v hi u đi th là: Vôn (V)Đơ ị ệ ệ ế
Dùng t nh đi n k .ĩ ệ ế
2. nh ngh a:Đị ĩ
Hi u đi n th gi a 2 đi m M, Nệ ệ ế ữ ể
trong đi n tr ng đ t tr ng choệ ườ ặ ư
kh n ng sinh công c a đi nả ă ủ ệ
tr ng trong s di chuy n c aườ ự ể ủ
m t đi n tích t M đ n N. Nó đ cộ ệ ừ ế ượ
xác đ nh b ng th ng s c a côngị ằ ươ ố ủ
c a l c đi n tác d ng lên đi n tích qủ ự ệ ụ ệ
trong s di chuy n t M đ n N vàự ể ừ ế
đ l n c a q. ộ ớ ủ
MN
MN
A
U
q
=
n v : V.Đơ ị
3. o hi u i n th : Đ ệ đ ệ ế
- dùng t nh i n kĩ đ ệ ế
1. Bi t hi u đi n th Uế ệ ệ ế
MN
= 3v. H i đ ng th c nào d i đây ch c ch n đúng?ỏ ẳ ứ ướ ắ ắ
a. V
M
= 3v. b. V
N
= 3v. c. V
M
– V
N
= 3v. d. V
N
- V
M
= 3v.
2. Ch n câu ọ đúng:
Th m t e không v n t c ban đ u trong m t đi n tr ng bât kì. Electron đó s :ả ộ ậ ố ầ ộ ệ ườ ẽ
a. Chuy n đ ng d c theo m t đ ng s c đi n.ể ộ ọ ộ ườ ứ ệ
b. Chuy n đ ng t đi m có đi n th cao xu ng đi m có đi n th th p.ể ộ ừ ể ệ ế ố ể ệ ế ấ
c. Chuy n đ ng t đi m có đi n th th p lên đi m có đi n th cao.ể ộ ừ ể ệ ế ấ ể ệ ế
d. ng yên.Đứ
Ho t ng 3( pht):Tìm hi u h th c gi a H T và C Tạ độ ể ệ ứ ữ Đ ĐĐ
D a vào bi u th c công c aự ể ứ ủ
l c đi n trong đi n tr ng đ u vàự ệ ệ ườ ề
bi u th c hi u đi n th . xác l pể ứ ệ ệ ế ậ
m i liên h gi a 2 đ i l ng này?ố ệ ữ ạ ượ
Công th c này ch ng t đ n v ứ ứ ỏ ơ ị
c a E: (v/m).ủ
Bi u th c công c a l c đi n ể ứ ủ ự ệ
trong đi n tr ng đ u.ệ ườ ề
A
MN
= qEd v i d= ớ
MN
=>
MN
MN
A
U Ed
q
= =
Hay
MN
U
U
E
d d
= =
4. H th c gi a hi u đi n th và ệ ứ ữ ệ ệ ế
c ng đ đi n tr ng:ườ ộ ệ ườ
MN
U
U
E
d d
= =
Ho t đ ng 4:( phút) C ng c , d n dò.ạ ộ ủ ố ặ
- nh ngh a đi n th , công th c tính đi n th t i m t đi m trong đi n tr ng.Đị ĩ ệ ế ứ ệ ế ạ ộ ể ệ ườ
- nh ngh a hi u đi n th , công th c tính hi u đi n th , đ n v .Đị ĩ ệ ệ ế ứ ệ ệ ế ơ ị
- Công th c liên h gi a hi u đi n th và c ng đ đi n tr ng.ứ ệ ữ ệ ệ ế ườ ộ ệ ườ
- Xem l i các ki n th cđã h c bài Công c a l c đi n, đi n th , hi u đi n th . Chu n b g i bài t p.ạ ế ứ ọ ở ủ ự ệ ệ ế ệ ệ ế ẩ ị ả ậ
Rt kinh nghi m:ệ
Tu n :5ầ
Ti t PPCT: 9ế
T I NỤ Đ Ệ
I M c Tiu:ụ
- Ki n Th c:ế ứ
- Tr l i đ c câu h i: ả ờ ượ ỏ T i n là gì?ụ đ ệ . nh ngh a đi n dung c a t đi n, các lo i t đi n.Đị ĩ ệ ủ ụ ệ ạ ụ ệ
- Gi i đ c m t s bài t p đ n gi n trong SGK.ả ượ ộ ố ậ ơ ả
II. T Ch c Ho t ng D y-H c:ổ ứ ạ độ ạ ọ
Ho t ng 1ạ độ ( pht): Tìm hi u v t i n.ể ề ụ đ ệ
Ho t ng C a GVạ Độ ủ Ho t ng C a HSạ Độ ủ L u B ngư ả
Cho HS xem SGK ph n I, gi iầ ớ
thi u cho HS m t s t đi nệ ộ ố ụ ệ
trong th c t . T đi n là g? ́ự ế ụ ệ
T đi n dùng ch c đi n tích,ụ ệ ứ ệ
r t ph bi n trong các m ch đi n.ấ ổ ế ạ ệ
Có nhi m v tích và phóng đi nệ ụ ệ
trong m ch đi n.ạ ệ
Mu n tích đi n cho t đi n taố ệ ụ ệ
làm th nào? ế
Lúc đó t đi n đóng vai tr là ngu iụ ệ ̣ ồ
thu. Cn n u l y 2 đ u t đi n n ị ế ấ ầ ụ ệ ố
vào đèn làm đèn sáng th t bây gi đónǵ ụ ờ
vai tri là ngu i phát. ̣ ồ Tr l i câuả ờ
h i Cỏ
1
.
Xem SGK tr l i.ả ờ
HS l ng nghe.ắ
N i 2 b n c a t đi nố ả ủ ụ ệ
vào 2 c c c a ngu n.ự ủ ồ
HS tr l i câu h i Cả ờ ỏ
1
trong SGK.
I:T i n:ụ đ ệ
1. T i n là g?́ụ đ ệ :
T đi n là m t h hai v t d n đ t g nụ ệ ộ ệ ậ ẫ ặ ầ
nhau và ng n cách v i nhau b ng m t l pă ớ ằ ộ ớ
cách đi n. ệ
Kí hi u: Cệ
2. Cách tích i n cho t i n:đ ệ ụ đ ệ
(SGK)
Ho t ng 2ạ Độ ( phút): Tm hi u i n dung c a t i n.́ ể đ ệ ủ ụ đ ệ
Dùng m t ngu n đi n có H Tộ ồ ệ Đ
nh t đ nh đ tích đi n cho các tấ ị ể ệ ụ
đi n khác nhau th ta th y m i t́ệ ấ ỗ ụ
s tích m t l ng đi n tích khácẽ ộ ượ ệ
nhau.
nh ngh a đi n dung c a tĐị ĩ ệ ủ ụ
đi n?ệ
Ng i ta đ c/m đ c: l ngườ ă ượ ượ
đi n tích Q mà t đi n tích đ c tệ ụ ệ ượ ỉ
l thu n v i H T Uđ t gi a 2ệ ậ ớ Đ ặ ữ
b n t đó.ả ụ
.
n v c a đi n dung?Đơ ị ủ ệ
Ngoài Fara ( F) cn có đ n v : ̣ ơ ị
Micro fara (µF). nano fara ( nF).
Pico fara ( pF).
Cho HS đ c II.3 các lo i t đi n.ọ ạ ụ ệ
HS l ng nghe, xem ắ
SGK II.1 tr l i câu h i ả ờ ỏ
c a GV.ủ
n v c a đi n dungĐơ ị ủ ệ
là Fara (F)
HS đ c SGK.ọ
II/ i n dung c a t i n:Đ ệ ủ ụ đ ệ
1. nh ngh a:Đị ĩ
i n dung c a t đi n là đ i l ng đ tĐ ệ ủ ụ ệ ạ ượ ặ
tr ng cho kh n ng tích đi n c a t đi nư ả ă ệ ủ ụ ệ
m t hi u đi n th nh t đ nh. Nó đ c xácở ộ ệ ệ ế ấ ị ượ
đ nh b ng th ng s c a đi n tích c a tị ằ ươ ố ủ ệ ủ ụ
đi n và hi u đi n th gi a 2 b n c a tệ ệ ệ ế ữ ả ủ ụ
đi n.ệ
C =
U
Q
2. n v i n dung:Đơ ị đ ệ
n v đi n dung là Fara ( F)Đơ ị ệ
1 µF = 10
-6
F
1 nF = 10
-9
F.
1 pF = 10
-12
F.
3. Các lo i t i n:ạ ụ đ ệ
(SGK)
Khi tích đi n cho t th gi a 2́ệ ụ ữ
b n t có m t đi n tr ng. i nả ụ ộ ệ ườ Đ ệ
tr ng tron t đi n s d trườ ụ ệ ẽ ự ữ
n ng l ng.ă ượ
Có các lo i t đi n: T ạ ụ ệ ụ
không khí, t gi y, t ụ ấ ụ
mica, t s , ……ụ ứ
4. N ng l ng c a i n tr ngă ượ ủ đ ệ ườ
trong t i n:ụ đ ệ
Công th c n ng l ng đi n tr ngứ ă ượ ệ ườ
trong t đi n :ụ ệ
W =
C
Q
2
2
1. G i Q, C, U là i n tích, i n dung, hi u i n th gi a 2 b n c a t i n. Phát bi u nào d i ây là úng?ọ đ ệ đ ệ ệ đ ệ ế ữ ả ủ ụ đ ệ ể ướ đ đ
a. C t l thu n v i Q.ỉ ệ ậ ớ b. C t l ngh ch v i U. ỉ ệ ị ớ
c. C ph thu c vào Q và U.ụ ộ d. C không ph thu c vào Q và U.ụ ộ
Ho t ng 3ạ độ ( pht):C ng c , d n dò:ủ ố ặ
- T đi n là g? nh ngh a đi n dung c a t đi n? Công th c, đ n v ?́ụ ệ Đị ĩ ệ ủ ụ ệ ứ ơ ị
- Xem l i ki m th c đã h c trong ch ng, chu n b gi i bài t p.ạ ế ứ ọ ươ ẩ ị ả ậ
Rt kinh nghi m:ệ
Tu n :5ầ
Ti t PPCT: 10ế
BÀI T PẬ
I. M C TIÊUỤ
1. Ki n th c : ế ứ
- Véc t c ng đ đi n tr ng gây b m t đi n tích đi m và nhi u đi n tích đi m.ơ ườ ộ ệ ườ ở ộ ệ ể ề ệ ể
- Các tính ch t c a đ ng s c đi n.ấ ủ ườ ứ ệ
- Công c a l c đi nủ ự ệ
- i n th , hi u đi n th , liên h gi a hi u đi n th và c ng đ đi n tr ng.Đ ệ ế ệ ệ ế ệ ữ ệ ệ ế ườ ộ ệ ườ
- T đi n, đi n dung c a t đi n, n ng l ng c a t đi n đã đ c tích đi n.ụ ệ ệ ủ ụ ệ ă ượ ủ ụ ệ ượ ệ
2. K n ng : ỹ ă
- Xác đ nh đ c c ng đ đi n tr ng gây b i các di n tích đi m.ị ượ ườ ộ ệ ườ ở ệ ể
- Gi i đ c các bài toán tính công c a l c đi n.ả ượ ủ ự ệ
- Gi i đ c các bài toán tính hi u đi n th , liên h gi a E, U và A.ả ượ ệ ệ ế ệ ữ
- Gi i đ c các bài toán v m i liên h gi a Q, C, U và Wả ượ ề ố ệ ữ
II. TI N TRÌNH D Y – H CẾ Ạ Ọ
Ho t ng 1ạ độ (10 phút) : Tóm t t nh ng ki n th c liên quan đ n các bài t p c n gi iắ ữ ế ứ ế ậ ầ ả
+ Véc t c ng đ đi n tr ng gây b m t đi n tích đi m ơ ườ ộ ệ ườ ở ộ ệ ể
+ c đi m c a công c a l c đi n.Đặ ể ủ ủ ự ệ
+ Bi u th c tính công c a l c đi n.ể ứ ủ ự ệ
+ Khái ni m đi n th , hi u đi n th , liên h gi a U và E.ệ ệ ế ệ ệ ế ệ ữ
+ Các công th c c a t đi n.ứ ủ ụ ệ
Ho t ng 2ạ độ ( phút) : Gi i các câu h i tr c nghi m.ả ỏ ắ ệ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n B.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n C.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Câu 9 trang 20 : B
Câu 10 trang 21: D
Câu 3.1 : D
Câu 3.2 : D
Câu 3.3 : D
Câu 3.4 : C
Câu 3.6 : D
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n C.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n C.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n C.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n C.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n C.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Yêu c u hs gi i thích t i sao ch n D.ầ ả ạ ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Gi i thích l a ch n.ả ự ọ
Câu 4 trang 25 : D
Câu 5 trang 25 : D
Câu 5 trang 29 : C
Câu 6 trang 29 : C
Câu 7 trang 29 : C
Câu 5 trang 33 : D
Câu 6 trang 33 : C
Câu 4.6 : D
Câu 5.2 : C
Câu 5.3 : D
Câu 6.3 : D
Ho t ng 3ạ độ ( phút) : Gi i các bài t p t lu n.ả ậ ự ậ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Yêu c u h c sinh vi t bi uầ ọ ế ể
th c đ nh lí đ ng n ng.ứ ị ộ ă
H ng d n đ h c sinh tínhướ ẫ ể ọ
đ ng n ng c a electron khi nóộ ă ủ
đ n đ p vào b n d ng.ế ậ ả ươ
H ng d n đ h c sinh tínhướ ẫ ể ọ
công c a l c đi n khi electronủ ự ệ
chuy n đ ng t M đ n N.ể ộ ừ ế
Vi t bi u th c đ nh lí đ ng n ng.ế ể ứ ị ộ ă
L p lu n, thay s đ tính Eậ ậ ố ể
đ2
.
Tính công c a l c đi n.ủ ự ệ
Bài 7 trang 25
Theo đ nh lí v đ ng n ng ta có :ị ề ộ ă
E
đ2
– E
đ1
= A
Mà v
1
= 0 => E
đ1
= 0 và A = qEd
E
đ2
= qEd = - 1,6.10
-19
.10
3
.(- 10
-2
)
= 1,6.10
-18
(J)
Bài trang
Công c a l c đi n khi electron chuy nủ ự ệ ể
đ ng t M đ n N :ộ ừ ế
Yêu c u h c sinh tính đi n tíchầ ọ ệ
c a t đi n.ủ ụ ệ
Yêu c u h c sinh tính đi n tíchầ ọ ệ
t i đa c a t đi n.ố ủ ụ ệ
Yêu c u h c sinh tính đi n tíchầ ọ ệ
c a t đi n.ủ ụ ệ
L p lu n đ xem nh hi uậ ậ ể ư ệ
đi n th không đ i.ệ ế ổ
Yêu c u h c sinh tính công.ầ ọ
Yêu c u h c sinh tính hi uầ ọ ệ
đi n th U’.ệ ế
Yêu c u h c sinh tính công.ầ ọ
Vi t công th c, thay s và tính toán.ế ứ ố
Vi t công th c, thay s và tính toán.ế ứ ố
Vi t công th c, thay s và tính toán.ế ứ ố
Tính công c a l c đi n khi đó.ủ ự ệ
Tính U’ khi q’ =
2
q
Yêu c u h c sinh tính công.ầ ọ
A = q.U
MN
= -1,6.10
-19
.50
= - 8. 10
-18
(J)
Bài 7 trang33
a) i n tích c a t đi n :Đ ệ ủ ụ ệ
q = CU = 2.10
-5
.120 = 24.10
-4
(C).
b) i n tích t i đa mà t đi n tích đ cĐ ệ ố ụ ệ ượ
q
max
= CU
max
= 2.10
-5
.200
= 400.10
-4
(C).
Bài 8 trang 33
a) i n tích c a t đi n :Đ ệ ủ ụ ệ
q = CU = 2.10
-5
.60 = 12.10
-4
(C).
b) Công c a l c đi n khi U = 60Vủ ự ệ
A = ∆q.U = 12.10
-7
.60 = 72.10
-6
(J)
c) Công c a l c đi n khi U’ = ủ ự ệ
2
U
= 30V
A’ = ∆q.U’ = 12.10
-7
.30 = 36.10
-6
(J)
Ho t ng 4. C ng c , d n dò.ạ độ ủ ố ặ
- Véc t c ng đ đi n tr ng gây b m t đi n tích đi m ơ ườ ộ ệ ườ ở ộ ệ ể
q
F
E
=
=
2
Q
k
r
- Bi u th c tính công c a l c đi nể ứ ủ ự ệ A
MN
= qEd.
d : k/c t đi m đ u --> đi m cu i nh ng theo ph ng c a đ ng s cừ ể ầ ể ố ư ươ ủ ườ ứ
nên có th d ng, có th âm.ể ươ ể
- liên h gi a U và E. ệ ữ
MN
U
U
E
d d
= =
- Xem tr c bài dđ không đ i.ướ ồ
+ Dòng đi n không đ i.ệ ổ
+ su t đi n đ ng c a ngu n,ấ ệ ộ ủ ồ
+ c u t o chung c a các pin, acquy.ấ ạ ủ
Rút kinh nghi m.ệ
Tu n :6ầ
Ti t PPCT: 11,12ế
Ch ng II. DÒNG I N KHÔNG I ươ Đ Ệ ĐỔ
DÒNG I N KHÔNG I. NGU N I NĐ Ệ ĐỔ Ồ Đ Ệ
I. M C TIÊUỤ
1. Ki n th cế ứ
- Dòng đi n không đ i, công th c.ệ ổ ứ
- Phát bi u đ c su t đi n đ ng c a ngu n đi n và vi t đ c công th c th hi n đ nh ngh a này.ể ượ ấ ệ ộ ủ ồ ệ ế ượ ứ ể ệ ị ĩ
2. K n ngĩ ă
- Gi i thích đ c vì sao ngu n đi n có th duy trì hi u đi n th gi a hai c c c a nó.ả ượ ồ ệ ể ệ ệ ế ữ ự ủ
- Gi i đ c các bài toán có liên quan đ n các h th c : I = ả ượ ế ệ ứ
t
q
∆
∆
; I =
t
q
và E =
q
A
.
- Gi i thích đ c s t o ra và duy trì hi u đi n th gi a hai c c c a pin Vôn-ta.ả ượ ự ạ ệ ệ ế ữ ự ủ
- Gi i thích đ c vì sao acquy là m t pin đi n hoá nh ng l i có th s d ng đ c nhi u l n.ả ượ ộ ệ ư ạ ể ử ụ ượ ề ầ
II. CHU N BẨ Ị
1. Giáo viên
- Chu n b d ng c thí nghi m hình 7.5.ẩ ị ụ ụ ệ
- M t pin L -clan-sê đã bóc s n đ cho h c sinh quan sát c u t o bên trong.ộ ơ ẵ ể ọ ấ ạ
- M t acquy. Vônkộ ế
- V phóng to các hình t 7.6 đ n 7.10.ẽ ừ ế
III. TI N TRÌNH D Y – H CẾ Ạ Ọ
Ti tế 1.
Ho t ng 1 ( phút) ạ độ : Tìm hi u v dòng i n.ể ề đ ệ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
t các câu h i v t ng v n đ đĐặ ỏ ề ừ ấ ề ể
cho h c sinh th c hi n.ọ ự ệ
Nêu đ nh ngh a dòng đi n.ị ĩ ệ
Nêu b n ch t c a dòng di n trongả ấ ủ ệ
kim lo i.ạ
Nêu qui c chi u dòng điên.ướ ề
Nêu các tác d ng c a dòng đi n.ụ ủ ệ
Cho bi t tr s c a đ i l ng nàoế ị ố ủ ạ ượ
cho bi t m c đ m nh y u c aế ứ ộ ạ ế ủ
dòng đi n ? D ng c nào đo nó ?ệ ụ ụ
n v c a đ i l ng đó.Đơ ị ủ ạ ượ
I. Dòng i nđ ệ
+ Dòng đi n là dòng chuy n đ ng có h ngệ ể ộ ướ
c a các đi n tích.ủ ệ
+ Dòng đi n trong kim lo i là dòng chuy nệ ạ ể
đ ng có h ng c a các electron t do.ộ ướ ủ ự
+ Qui c chi u dòng đi n là chi u chuy nướ ề ệ ề ể
đ ng c a các di n tích d ng (ng c v iộ ủ ệ ươ ượ ớ
chi u chuy n đ ng c a các đi n tích âm).ề ể ộ ủ ệ
+ Các tác d ng c a dòng đi n : Tác d ng t ,ụ ủ ệ ụ ừ
tác d ng nhi t, tác d ng hoác h c, tác d ngụ ệ ụ ọ ụ
c h c, sinh lí, …ơ ọ
+ C ng đ dòng đi n cho bi t m c đườ ộ ệ ế ứ ộ
m nh y u c a dòng đi n. o c ng đạ ế ủ ệ Đ ườ ộ
dòng đi n b ng ampe k . n v c ng đệ ằ ế Đơ ị ườ ộ
dòng đi n là ampe (A).ệ
Ho t ng 2ạ độ ( phút) : Tìm hi u c ng dòng i n, dòng i n không i.ể ườ độ đ ệ đ ệ đổ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Yêu c u h c sinh nh c l i đ nhầ ọ ắ ạ ị
ngh a c ng đ dòng đi n.ĩ ườ ộ ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C1.ầ ọ ự ệ
Nêu đ nh ngh a c ng đ dòng đi nị ĩ ườ ộ ệ
đã h c l p 9.ọ ở ớ
Th c hi n C1.ự ệ
II. C ng dòng i n. Dòng i nườ độ đ ệ đ ệ
không iđổ
1. C ng dòng i nườ độ đ ệ
C ng đ dòng đi n là đ i l ng đ c tr ngườ ộ ệ ạ ượ ặ ư
cho tác d ng m nh, y u c a dòng đi n. Nóụ ạ ế ủ ệ
đ c xác đ nh b ng th ng s c a đi nượ ị ằ ươ ố ủ ệ
l ng ượ ∆q d ch chuy n qua ti t di n th ngị ể ế ệ ẳ
c a v t d n trong kho ng th i gian ủ ậ ẫ ả ờ ∆t và
kho ng th i gian đó.ả ờ
I =
t
q
∆
∆
2. Dòng i n không iđ ệ đổ
Dòng đi n không đ i là dòng đi n có chi u vàệ ổ ệ ề
c ng đ không đ i theo th i gian.ườ ộ ổ ờ
Yêu c u h c sinh th c hi n C2.ầ ọ ự ệ
Gi i thi u đ n v c a c ng đớ ệ ơ ị ủ ườ ộ
dòng đi n và c a đi n l ng.ệ ủ ệ ượ
Yêu c u h c sinh th c hi n C3.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C4.ầ ọ ự ệ
Th c hi n C2.ự ệ
Ghi nh n đ n v c a c ng đậ ơ ị ủ ườ ộ
dòng đi n và c a đi n l ng.ệ ủ ệ ượ
Th c hi n C3.ự ệ
Th c hi n C4.ự ệ
C ng đ dòng đi n c a dòng đi n khôngườ ộ ệ ủ ệ
đ i: I = ổ
t
q
.
3. n v c a c ng dòng i n vàĐơ ị ủ ườ độ đ ệ
c a i n l ngủ đ ệ ượ
n v c a c ng đ dòng đi n trong hĐơ ị ủ ườ ộ ệ ệ
SI là ampe (A).
1A =
s
C
1
1
n v c a đi n l ng là culông (C).Đơ ị ủ ệ ượ
1C = 1A.1s
Ho t ng 3ạ độ ( phút) : Tìm hi u v ngu n i n.ể ề ồ đ ệ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Yêu c u h c sinh th c hi n C5.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C6.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C7.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C8.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C9.ầ ọ ự ệ
Th c hi n C5.ự ệ
Th c hi n C6.ự ệ
Th c hi n C7.ự ệ
Th c hi n C8.ự ệ
Th c hi n C9.ự ệ
III. Ngu n i nồ đ ệ
1. i u ki n có dòng i nĐ ề ệ để đ ệ
i u ki n đ có dòng đi n là ph i có m tĐ ề ệ ể ệ ả ộ
hi u đi n th đ t vào hai đ u v t d n đi n.ệ ệ ế ặ ầ ậ ẫ ệ
2. Ngu n i nồ đ ệ
+ Ngu n đi n duy trì hi u đi n th gi aồ ệ ệ ệ ế ữ
hai c c c a nó.ự ủ
+ L c l bên trong ngu n đi n: Là nh ngự ạ ồ ệ ữ
l c mà b n ch t không ph i là l c đi n. ự ả ấ ả ự ệ Tác
d ng c a l c l là tách và chuy n electron ho cụ ủ ự ạ ể ặ
ion d ng ra kh i m i c c, t o thành c c âmươ ỏ ỗ ự ạ ự
(th a nhi u electron) và c c d ng (thi uừ ề ự ươ ế
ho c th a ít electron) do ó duy trì c hi uặ ừ đ đượ ệ
i n th gi a hai c c c a nó.đ ệ ế ữ ự ủ
Ho t ngạ độ 4 ( phút) : C ng c , d n dò.ủ ố ặ
- Dòng đi n không đ i là dòng đi n có chi u và c ng đ không đ i theo th i gian.ệ ổ ệ ề ườ ộ ổ ờ
C ng đ dòng đi n c a dòng đi n không đ i: I = ườ ộ ệ ủ ệ ổ
t
q
.
- i u ki n đ có dòng đi n là ph i có m t hi u đi n th đ t vào hai đ u v t d n đi n.Đ ề ệ ể ệ ả ộ ệ ệ ế ặ ầ ậ ẫ ệ
- Xem ti p Su t đi n đ ng c a ngu n, Pin, acquyế ấ ệ ộ ủ ồ
Ti tế 2.
Ho t ngạ độ 1 ( phút) : Tìm hi u su t i n ng c a ngu n i n.ể ấ đ ệ độ ủ ồ đ ệ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Gi i thi u công c a ngu n đi n.ớ ệ ủ ồ ệ
Gi i thi u khái ni m su t đi nớ ệ ệ ấ ệ
đ ng c a ngu n đi n.ộ ủ ồ ệ
Ghi nh n công c a ngu n đi n.ậ ủ ồ ệ
Ghi nh n khái ni m.ậ ệ
IV. Su t i n ng c a ngu n i nấ đ ệ độ ủ ồ đ ệ
1. Công c a ngu n i nủ ồ đ ệ
Công c a các l c l th c hi n làm d chủ ự ạ ự ệ ị
chuy n các đi n tích qua ngu n đ c g i làể ệ ồ ượ ọ
công c a ngu n đi n.ủ ồ ệ
2. Su t i n ng c a ngu n i nấ đ ệ độ ủ ồ đ ệ
a) nh ngh aĐị ĩ
Su t đi n đ ng E c a ngu n đi n là đ iấ ệ ộ ủ ồ ệ ạ
l ng đ c tr ng cho kh n ng th c hi nượ ặ ư ả ă ự ệ
Gi i thi u công th c tính su tớ ệ ứ ấ
đi n đ ng c a ngu n đi n.ệ ộ ủ ồ ệ
Gi i thi u đ n v c a su t đi nớ ệ ơ ị ủ ấ ệ
đ ng c a ngu n đi n.ộ ủ ồ ệ
Yêu c u h c sinh nêu cách đo su tầ ọ ấ
đi n đ ng c a ngu n điên.ệ ộ ủ ồ
Gi i thi u đi n tr trong c aớ ệ ệ ở ủ
ngu n đi n.ồ ệ
Ghi nh n công th c.ậ ứ
Ghi nh n đ n v c a su t đi nậ ơ ị ủ ấ ệ
đ ng c a ngu n đi n.ộ ủ ồ ệ
Nêu cách đo su t đi n đ ng c aấ ệ ộ ủ
ngu n đi n.ồ ệ
Ghi nh n đi n tr trong c aậ ệ ở ủ
ngu n đi n.ồ ệ
công c a ngu n đi n và đ c đo b ngủ ồ ệ ượ ằ
th ng s gi a công A c a l c l th cươ ố ữ ủ ự ạ ự
hi n khi d ch chuy n m t đi n tích d ngệ ị ể ộ ệ ươ
q ng c chi u đi n tr ng và đ l n c aượ ề ệ ườ ộ ớ ủ
đi n tích đó.ệ
b) Công th c ứ
E =
q
A
c) n vĐơ ị
n v c a su t đi n đ ng trong h SI làĐơ ị ủ ấ ệ ộ ệ
vôn (V).
S vôn ghi trên m i ngu n đi n cho bi tố ỗ ồ ệ ế
tr s c a su t đi n đ ng c a ngu n đi nị ố ủ ấ ệ ộ ủ ồ ệ
đó.
Su t đi n đ ng c a ngu n đi n có giá trấ ệ ộ ủ ồ ệ ị
b ng hi u đi n th gi a hai c c c a nóằ ệ ệ ế ữ ự ủ
khi m ch ngoài h .ạ ở
M i ngu n đi n có m t đi n tr g i là đi nỗ ồ ệ ộ ệ ở ọ ệ
tr trong c a ngu n đi n.ở ủ ồ ệ
Ho t ngạ độ 2 ( phút) : Tìm hi u các ngu n i n hoá h c: Pin và acquy.ể ồ đ ệ ọ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
H ng d n h c sinh th c hi nướ ẫ ọ ự ệ
C10.
V hình 7.6 gi i thi u pin Vôn-ẽ ớ ệ
ta.
V hình 7.8 gi i thi u pinẽ ớ ệ
L cl ngsê.ơ ă
V hình 7.9 gi i thi u acquy chì.ẽ ớ ệ
Th c hi n C10.ự ệ
V hình, ghi nh n c u t o vàẽ ậ ấ ạ
ho t đ ng c a pin Vôn-ta.ạ ộ ủ
V hình, ghi nh n c u t o vàẽ ậ ấ ạ
ho t đ ng c a pin L cl ngseạ ộ ủ ơ ă
V hình, ghi nh n c u t o vàẽ ậ ấ ạ
V. Pin và acquy
1. Pin i n hoáđ ệ
C u t o chung c a các pin đi n hoá là g mấ ạ ủ ệ ồ
hai c c có b n ch t khác nhau đ c ngâmự ả ấ ượ
vào trong ch t đi n phân.ấ ệ
a) Pin Vôn-ta
Pin Vôn-ta là ngu n đi n hoá h c g m m tồ ệ ọ ồ ộ
c c b ng k m (Zn) và m t c c b ng đ ngự ằ ẻ ộ ự ằ ồ
(Cu) đ c ngâm trong dung d ch axitượ ị
sunfuric (H
2
SO
4
) lo ng.ả
Do tác d ng hoá h c thanh k m th aụ ọ ẻ ừ
electron nên tích đi n âm còn thanh đ ngệ ồ
thi u electron nên tích đi n d ng.ế ệ ươ
Su t đi n đ ng kho ng 1,1V.ấ ệ ộ ả
b) Pin L cl ngsêơ ă
+ C c d ng : Là m t thanh than bao b cự ươ ộ ọ
xung quanh b ng m t h n h p manganằ ộ ỗ ợ
điôxit MnO
2
và graphit.
+ C c âm : B ng k m.ự ằ ẽ
+ Dung d ch đi n phân : NHị ệ
4
Cl.
+ Su t đi n đ ng : Kho ng 1,5V.ấ ệ ộ ả
+ Pin L cl ngsê khô : Dung d ch NHơ ă ị
4
Cl
đ c tr n trong m t th h đ c r i đóngượ ộ ộ ứ ồ ặ ồ
trong m t v pin b ng k m, v pin này làộ ỏ ằ ẽ ỏ
c c âm.ự
2. Acquy
a) Acquy chì
B n c c d ng b ng chì điôxit (PbOả ự ươ ằ
2
)
c c âm b ng chì (Pb). Ch t đi n phân làự ằ ấ ệ
Gi i thi u c u t o và su t đi nớ ệ ấ ạ ấ ệ
đ ng c a acquy ki m.ộ ủ ề
Nêu các ti n l i c a acquy ki m.ệ ợ ủ ề
ho t đ ng c a acquy chì.ạ ộ ủ
Ghi nh n c u t o và su t đi nậ ấ ạ ấ ệ
đ ng c a acquy ki m.ộ ủ ề
Ghi nh n nh ng ti n l i c aậ ữ ệ ợ ủ
acquy ki m.ề
dnng d ch axit sunfuric (Hị
2
SO
4
) lo ng.ả
Su t đi n đ ng kho ng 2V.ấ ệ ộ ả
Acquy là ngu n đi n có th n p l i đ sồ ệ ể ạ ạ ể ử
d ng nhi u l n d a trên ph n ng hoá h cụ ề ầ ự ả ứ ọ
thu n ngh ch: nó tích tr n ng l ng d iậ ị ử ă ượ ướ
d ng hoá n ng khi n p và gi i phóng n ngạ ă ạ ả ă
l ng y d i d ng đi n n ng khi phátượ ấ ướ ạ ệ ă
đi n.ệ
Khi su t đi n đ ng c a acquy gi mấ ệ ộ ủ ả
xu ng t i 1,85V thì ph i n p đi n l i.ố ớ ả ạ ệ ạ
b) Acquy ki mề
Acquy cađimi-k n, c c d ng đ c làmề ự ươ ượ
b ng Ni(OH)ằ
2
, còn c c âm làm b ngự ằ
Cd(OH)
2
; các c c đó d c nhúng trong dungự ượ
d ch ki m KOH ho c NaOH.ị ề ặ
Su t đi n đ ng kho ng 1,25V.ấ ệ ộ ả
Acquy ki m có hi u su t nh h n acquyề ệ ấ ỏ ơ
axit nh ng l i r t ti n l i vì nh h n vàư ạ ấ ệ ợ ẹ ơ
b n h n.ề ơ
1.Ch n câu đúng: Pin đi n hoá cóọ ệ
a. Hai c c là 2 v t d n cùng ch t.ự ậ ẫ ấ b. Hai c c là 2 v t d n khác ch t.ự ậ ẫ ấ
c. M t c c là v t d n, c c kia là v t ách đi n.ộ ự ậ ẫ ự ậ ệ d. Hai c c đ u là các v t cách đi n.ự ề ậ ệ
Ho t ngạ độ 3( phút) : C ng c , d n dò.ủ ố ặ
- Công c a các l c l th c hi n làm d ch chuy n các đi n tích qua ngu n đ c g i là công c a ngu n đi n.ủ ự ạ ự ệ ị ể ệ ồ ượ ọ ủ ồ ệ
- Su t đi n đ ng E c a ngu n đi n là đ i l ng đ c tr ng cho kh n ng th c hi n công c a ngu n đi n vàấ ệ ộ ủ ồ ệ ạ ượ ặ ư ả ă ự ệ ủ ồ ệ
đ c đo b ng th ng s gi a công A c a l c l th c hi n khi d ch chuy n m t đi n tích d ng q ng c chi uượ ằ ươ ố ữ ủ ự ạ ự ệ ị ể ộ ệ ươ ượ ề
đi n tr ng và đ l n c a đi n tích đó.ệ ườ ộ ớ ủ ệ
Công th c ứ E =
q
A
-Xem tr c bài đi n n ng, công su t đi n.ướ ệ ă ấ ệ
+ i n n ng tiêu th công su t đi n, Công su t to nhi t ( nh lu t Jun-Lenx ) Đ ệ ă ụ ấ ệ ấ ả ệ Đị ậ ơ
+ Công, công su t c a ngu n.ấ ủ ồ
Rút kinh nghi m.ệ
Tu n :7ầ
Ti t PPCT: 13ế
I N N NG. CÔNG SU T I NĐ Ệ Ă Ấ Đ Ệ
I. M C TIÊUỤ
1. Ki n th c ế ứ
- Nêu đ c công c a dòng đi n là s đo đi n n ng mà đo n m ch tiêu th khi có dòng đi n ch y qua. Ch ra đ c l c nào th cượ ủ ệ ố ệ ă ạ ạ ụ ệ ạ ỉ ượ ự ự
hi n công y.ệ ấ
- Ch ra đ c m i liên h gi a công c a l c l th c hi n bên trong ngu n đi n và đi n n ng tiêu th trong m ch kínỉ ượ ố ệ ữ ủ ự ạ ự ệ ồ ệ ệ ă ụ ạ
III. TI N TRÌNH D Y – H CẾ Ạ Ọ
Ho t ngạ độ 1 ( phút) : Tìm hi u i n n ng tiêu th và công su t i n.ể đ ệ ă ụ ấ đ ệ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Gi i thi u công c a l c đi n.ớ ệ ủ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C1.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C2.ầ ọ ự ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C3.ầ ọ ự ệ
Gi i thi u công su t đi n.ớ ệ ấ ệ
Yêu c u h c sinh th c hi n C4.ầ ọ ự ệ
Ghi nh n khái ni m.ậ ệ
Th c hi n C1.ự ệ
Th c hi n C2.ự ệ
Th c hi n C3.ự ệ
Ghi nh n khái ni m.ậ ệ
Th c hi n C4.ự ệ
I. i n n ng tiêu th và công su t i nĐ ệ ă ụ ấ đ ệ
1. i n n ng tiêu th c a o n m chĐ ệ ă ụ ủ đ ạ ạ
A = Uq = UIt
i n n ng tiêu th c a m t đo n m chĐ ệ ă ụ ủ ộ ạ ạ
b ng tích c a hi u đi n th gi a hai đ uằ ủ ệ ệ ế ữ ầ
đo n m ch v i c ng đ dòng đi n và th iạ ạ ớ ườ ộ ệ ờ
gian dòng đi n ch y qua đo n m ch đó.ệ ạ ạ ạ
2. Công su t i nấ đ ệ
Công su t đi n c a m t đo n m ch b ngấ ệ ủ ộ ạ ạ ằ
tích c a hi u đi n th gi a hai đ u đo nủ ệ ệ ế ữ ầ ạ
m ch và c ng đ dòng đi n ch y qua đo nạ ườ ộ ệ ạ ạ
m ch đó.ạ
P =
t
A
= UI
Ho t ng 2ạ độ ( phút) : Tìm hi u công su t to nhi t c a v t d n khi có dòng i n ch y qua.ể ấ ả ệ ủ ậ ẫ đ ệ ạ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Gi i thi u đ nh lu t.ớ ệ ị ậ
Gi i thi u công su t to nhi tớ ệ ấ ả ệ
c a v t d n.ủ ậ ẫ
Yêu c u h c sinh th c hi n C5.ầ ọ ự ệ
Ghi nh n đ nh lu t.ậ ị ậ
Ghi nh n khái ni m.ậ ệ
Th c hi n C5.ự ệ
II. Công su t to nhi t c a v t d nấ ả ệ ủ ậ ẫ
khi có dòng i n ch y quađ ệ ạ
1. nh lu t Jun – Len-xĐị ậ ơ
Nhi t l ng to ra m t v t d n t lệ ượ ả ở ộ ậ ẫ ỉ ệ
thu n v i đi n tr c a v t đãn, v i bìnhậ ớ ệ ở ủ ậ ớ
ph ng c ng đ dòng đi n và v i th iươ ườ ộ ệ ớ ờ
gian dòng đi n ch y qua v t d n đóệ ạ ậ ẫ
Q = RI
2
t
2. Công su t to nhi t c a v t d n khiấ ả ệ ủ ậ ẫ
có dòng i n ch y quađ ệ ạ
Công su t to nhi t v t d n khi cóấ ả ệ ở ậ ẫ
dòng đi n ch y qua đ c xác đ nh b ngệ ạ ượ ị ằ
nhi t l ng to ra v t d n đó trong m tệ ượ ả ở ậ ẫ ộ
đ n v th i gian.ơ ị ờ
P =
t
Q
= RI
2
Ho t ng3ạ độ ( phút) : Tìm hi u công và công su t c a ngu n i n.ể ấ ủ ồ đ ệ
Ho t ng c a giáo viênạ độ ủ Ho t ng c a h c sinhạ độ ủ ọ N i dung c b nộ ơ ả
Gi i thi u công c a ngu n đi n.ớ ệ ủ ồ ệ
Gi i thi u công su t c a ngu nớ ệ ấ ủ ồ
đi n.ệ
Ghi nh n khái ni m.ậ ệ
Ghi nh n khái ni m.ậ ệ
III. Công và công su t c a ngu n iênấ ủ ồ đ
1. Công c a ngu n i nủ ồ đ ệ
Công c a ngu n đi n b ng đi n n ng tiêuủ ồ ệ ằ ệ ă
th trong toàn m ch.ụ ạ
A
ng
= qE = E I t
2. Công su t c a ngu n i nấ ủ ồ đ ệ
Công su t c a ngu n đi n b ng côngấ ủ ồ ệ ằ
su t tiêu th đi n n ng c a toàn m ch.ấ ụ ệ ă ủ ạ
P
ng
=
t
A
ng
= E I
Ho t ngạ độ 4 ( phút) : C ng c , d n dò.ủ ố ặ
- i n n ng tiêu th c a đo n m ch Đ ệ ă ụ ủ ạ ạ A = Uq = UIt
Công su t đi n ấ ệ P =
t
A
= UI
Công su t to nhi t c a v t d n khi có dòng đi n ch y qua P = ấ ả ệ ủ ậ ẫ ệ ạ
t
Q
= RI
2
Công c a ngu n đi n Aủ ồ ệ
ng
= qE = E I t Công su t c a ngu n đi nấ ủ ồ ệ P
ng
=
t
A
ng
= E I
Xem lai các ki n th c đã h c công, công su t chu n b gi i bài t p.ế ứ ọ ấ ẩ ị ả ậ
Rút kinh nghi m.ệ