So sánh hiệu quả tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine với bupivacaine để giảm đau sau phẫu thuật cắt thùy phổi

Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018

SO SÁNH HIỆU QUẢ TÊ NGOÀI MÀNG CỨNG BẰNG ROPIVACAINE
VỚI BUPIVACAINE ĐỂ GIẢM ĐAU SAU PHẪU THUẬT CẮT THÙY PHỔI
Trương Kim Minh*, Đỗ Thị Minh Trang*, Nguyễn Hữu Lân*, Lê Tiến Dũng*, Hoàng Phương*,
Nguyễn Thanh Hiền*,Trương Thanh Thiết*, Phan Sĩ Hiệp*, Nguyễn Thị Thanh**

TÓM TẮT
Mở đầu: Ropivacaine ít gây độc tính trên tim, hệ thần kinh trung ương và ít gây ức chế vận động hơn
bupivacaine. Chưa có nhiều nghiên cứu đánh giá hiệu quả của gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine so với
bupivacaine để giảm đau sau phẫu thuật lồng ngực.
Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả và mức độ an toàn của tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine so với
bupivacaine để giảm đau sau phẫu thuật mở ngực cắt thùy phổi.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 122 bệnh nhân phẫu thuật mở ngực cắt thùy phổi được phân
ngẫu nhiên thành 2 nhóm: nhóm R được tê ngoài màng cứng đoạn ngực với ropivacaine 0,2% và nhóm B nhận
bupivacaine 0,125%. Kết cục chính: tổng lượng morphine trong 24 và 48 giờ đầu sau phẫu thuật, tổng thể tích
thuốc tê trong 24 và 48 giờ đầu sau phẫu thuật, thang điểm đau VAS. Kết cục phụ: tỉ lệ bệnh nhân bị hạ huyết áp,
mạch chậm, suy hô hấp, buồn nôn, nôn.
Kết quả: Tổng lượng morphine trong 24 và 48 giờ ở nhóm R ít hơn có ý nghĩa so với nhóm B (2,8  2,7 mg
và 4,1  3,9 mg so với 6,2  3,6 mg và 9,4  5,1 mg, p < 0,001). Thể tích thuốc tê trong 24 và 48 giờ ở nhóm R
cũng ít hơn có ý nghĩa so với nhóm B (138,3  25,2 ml và 272,8  49,3 ml so với 151,4  22,8 ml và 295,1  44,2
ml, p < 0,05). Tỷ lệ bệnh nhân đau nhẹ (VAS ≤ 3) ở nhóm R cao hơn nhóm B. Tỷ lệ hạ huyết áp ở nhóm R tương
đương với nhóm B nhưng tỷ lệ buồn nôn, nôn và suy hô hấp ở nhóm R thấp hơn nhóm B.
Kết luận: Gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine 0,2% có hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật cắt thùy
phổi tốt hơn bupivacaine 0,125%, giảm nhu cầu sử dụng morphine cứu hộ và thể tích thuốc tê, giảm biến chứng
suy hô hấp, ít tác dụng phụ.
Từ khóa: Bupivacaine, phẫu thuật cắt thùy phổi, ropivacaine, tê ngoài màng cứng.

ABSTRACT

A COMPARISON OF THORACIC EPIDURAL WITH ROPIVACAINE VERSUS BUPIVACAINE FOR
POSTOPERATIVE ANALGESIA IN PULMONARY LOBECTOMY
Truong Kim Minh, Do Thi Minh Trang, Le Tien Dung, Hoang Phuong, Truong The Thiet, Nguyen
Thanh Hien, Nguyen Thi Thanh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 22 - No 3- 2018: 138 - 147
Background: Ropivacaine is considered less cardio toxic, neurotoxic and less motor blockade than
bupivacaine. There are no available studies comparing the efficacy of epidural analgesia with ropivacaine versus
bupivacaine for postoperative analgesia in thoracotomy.
Objectives: To compare the efficacy and safety of thoracic epidural with ropivacaine versus bupivacaine for
postoperative analgesia in pulmonary lobectomy by thoracotomy.
Methods: 122 patients undergoing lobectomy were randomly divided into two groups: group R received
thoracic epidural with ropivacaine 0.2% and group B received bupivacaine 0.125%. Primary outcomes: the
* Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch
Tác giả liên lạc: BSCK2. Trương Kim Minh.

138

** Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
ĐT: 0903940411.
Email:


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 3 * 2018

Nghiên cứu Y học

amount of morphine consumption during 24 and 48 hours postoperatively, anesthetic volume during 24 and 48
hours postoperatively, VAS pain scores. Secondary outcomes: the rate of hypotension, bradycardia, respiratory
failure, postoperative nausea and vomiting.
Results: The total amount of morphine consumption during 24 and 48 hours postoperatively in group R was
significantly less than in group B (2.8 ± 2.7 mg and 4.1 ± 3.9 mg versus 6.2 ± 3.6 mg and 9.4 ± 5.1 mg, p < 0,001).

The anesthetic volume in 24 and 48 hours in group R was also significantly less than in group B (138.3 ± 25.2 ml
and 272.8 ± 49.3 ml versus 151.4 ± 22.8 ml and 295.1 ± 44.2 ml, p < 0.05). The rate of patients with mild pain
(VAS ≤ 3) was significantly higher in group R than in group B. The rate of hypotension in group R was similar to
in group B, but the rate of respiratory failure, postoperative nausea and vomiting in group R were lower than in
group B.
Conclusions: Thoracic epidural with ropivacaine 0,2% provided better postoperative analgesia compared
with bupivacaine 0,125% in pulmonary lobectomy, decreased need for rescue morphine and anesthetic volume,
decreased the rate of respiratory failure, less side effects.
Key words: Bupivacaine, pulmonary lobectomy, ropivacaine, thoracic epidural.
Key words: Bupivacaine, pulmonary lobectomy, ropivacaine, thoracic epidural.
nhiều công trình nghiên cứu đánh giá hiệu quả
MỞ ĐẦU
của gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine so
Phẫu thuật mở ngực cắt thùy phổi cùng với
với bupivacaine để giảm đau sau phẫu thuật
đau cấp sau phẫu thuật làm cho bệnh nhân hạn
lồng ngực. Dựa trên nghiên cứu của Lakshmi và
chế hít thở sâu và ho khạc, lưu giữ các chất tiết
cộng sự (2015) cho thấy: tê ngoài màng cứng
trong đường hô hấp, làm giảm chức năng hô
đoạn ngực bằng ropivacaine có hiệu quả giảm
hấp, giảm oxy máu, gây ra các biến chứng hô
đau sau phẫu thuật bụng tốt hơn so với
hấp như xẹp phổi, viêm phổi, suy hô hấp(3,7).
bupivacaine(9), chúng tôi đặt ra câu hỏi nghiên
Kiểm soát đau tốt sau phẫu thuật giúp cho bệnh
cứu là: “Tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine
nhân có thể hít thở sâu, ho khạc đàm có hiệu quả
có thực sự đem lại hiệu quả giảm đau sau phẫu
và vận động sớm, giảm thiểu được những biến

thuật cắt thùy phổi tốt hơn tê ngoài màng cứng
chứng hô hấp và các biến chứng khác, từ đó giúp
bằng bupivacaine hay không?”. Giả thuyết
cho bệnh nhân mau chóng hồi phục và rút ngắn
nghiên cứu của chúng tôi là: “Tê ngoài màng
được thời gian nằm viện(7). Có nhiều phương
cứng bằng ropivacaine có hiệu quả giảm đau sau
pháp điều trị đau cấp sau phẫu thuật, trong đó
phẫu thuật cắt thùy phổi tốt hơn tê ngoài màng
gây tê ngoài màng cứng đoạn ngực được xem là
cứng bằng bupivacaine”.
“tiêu chuẩn vàng” để kiểm soát đau cấp sau
ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU
phẫu thuật lồng ngực(3,4,6).
Bupivacaine là thuốc tê được sử dụng từ
năm 1963 đến nay, đã có nhiều công trình
nghiên cứu cho thấy bupivacaine sử dụng trong
gây tê ngoài màng cứng để giảm đau sau phẫu
thuật lồng ngực có hiệu quả. Ropivacaine được
sử dụng trên thế giới từ năm 1996, được xem là
thuốc tê có hiệu quả tương đương bupivacaine
nhưng an toàn hơn vì ít gây độc tính trên tim,
trên hệ thần kinh trung ương và ít gây ức chế
vận động(1013). Tuy nhiên, cho đến nay chưa có

Đối tượng nghiên cứu
Sau khi được hội đồng Y đức trong nghiên
cứu y sinh học Đại học Y Dược thành phố Hồ
Chí Minh, bệnh viện Phạm Ngọc Thạch thành
phố Hồ Chí Minh thông qua và được sự đồng ý

ký vào phiếu chấp thuận tham gia nghiên cứu
của bệnh nhân. Bệnh nhân có chỉ định phẫu
thuật mở ngực cắt thùy phổi theo chương trình
được gây tê ngoài màng cứng để giảm đau sau
phẫu thuật từ 18 – 80 tuổi, ASA I hoặc II, không

139


Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018

có bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản,
bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim, suy tim,
bệnh lý ở não - gan - thận, không có chống chỉ
định của gây tê ngoài màng cứng, không dị ứng
hoặc chống chỉ định với các thuốc sử dụng trong
nghiên cứu, không bị đau cấp hay mạn ngay
trước thời điểm thực hiện kỹ thuật được đưa vào
nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu
Thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên,
mù đơn. Cỡ mẫu là 122 bệnh nhân dựa theo kết
quả nghiên cứu của Lakshmi (2015) với sai lầm
loại 1 là 0,05, độ mạnh 0,8 và được phân thành 2
nhóm bằng phương pháp phân nhóm ngẫu
nhiên theo tổ hợp hoán vị. Nghiên cứu thực hiện
từ tháng 4 đến tháng 7 năm 2017, tại bệnh viện
Phạm Ngọc Thạch.

Phương pháp tiến hành
Thăm khám tiền mê ít nhất một ngày trước
phẫu thuật, bệnh nhân được cho uống 1 viên
diazepam 5 mg đêm trước phẫu thuật và uống
1 – 3 viên gabapentin 300 mg trước phẫu thuật
2 giờ.
Khi bệnh nhân vào phòng mổ, lập đường
truyền tĩnh mạch bằng kim luồn 18G với dung
dịch tinh thể natri clorid 0,9% và gắn các phương
tiện theo dõi sinh hiệu như ECG, SpO2 , mạch,
huyết áp động mạch không xâm lấn. Ghi nhận
các thông số sinh hiệu.

Thực hiện gây tê ngoài màng cứng đoạn ngực
Bệnh nhân tư thế ngồi, xác định mốc chọc
kim tại khe gian gai sau đốt sống ngực 5 – 6 hoặc
6 – 7, đường giữa. Thực hiện kỹ thuật giọt nước
treo để xác định khoang ngoài màng cứng. Luồn
ống thông vào khoang ngoài màng cứng khoảng
3 – 5 cm. Liều thử thuốc tê: bơm 3 ml lidocaine
2% pha adrenaline 1/400.000, sau 5 phút liều thử
âm tính, bơm thuốc tê bupivacaine hoặc
ropivacaine vào khoang ngoài màng cứng với
thể tích (ml) = (chiều cao (cm) – 100) / 10 và nồng
độ thuốc tê nhóm B: bupivacaine 0,125%, nhóm
R: ropivacaine 0,2%. Sau 15 phút, nếu không
thấy tác dụng phụ của thuốc tê và đạt được mất

140

cảm giác lạnh 2 bên lồng ngực, bắt đầu tiến hành
gây mê để phẫu thuật.

Thực hiện gây mê toàn thân
Gây mê toàn thân với sufentanil 0,2 mcg /
kg, midazolam 0,05 mg / kg, ketamine 0,5 mg /
kg, propofol 1% 2 – 2,5 mg / kg và thuốc dãn
cơ rocuronium 0,6 mg / kg, sau đó đặt ống nội
khí quản 2 nòng. Cài máy thở ở chế độ kiểm
soát thể tích: với oxy 50%, thể tích khí thường
lưu Vt 6 – 8 ml / kg, tần số 14 lần / phút, I : E =
1 : 2, EtCO2 trong khoảng 30 – 40 mmHg. Duy
trì mê với sevoflurane, đảm bảo gây mê cân
bằng, bằng cách bổ sung thêm sufentanil,
rocuronium. Bệnh nhân được theo dõi trên
lâm sàng, kiểm soát các thông số: mạch, huyết
áp, SpO2, EtCO2, độ dãn cơ.
Duy trì thuốc tê ngoài màng cứng trong
phẫu thuật 0,1 ml / kg / giờ. Trước khi kết thúc
phẫu thuật 30 phút, truyền tĩnh mạch
paracetamol 1 g và truyền tĩnh mạch nefopam 20
mg. Sau khi đóng da, đặt bệnh nhân trở về tư thế
nằm ngửa, hóa giải dãn cơ bằng neostigmine liều
0,04 mg / kg và atropine liều 0,015 mg / kg. Rút
nội khí quản 2 nòng khi đủ tiêu chuẩn và khi các
thông số sinh hiệu ổn định chuyển bệnh nhân
đến phòng hồi sức để theo dõi.

Thực hiện theo dõi và giảm đau sau phẫu thuật
tại phòng hồi sức

Tiếp tục duy trì thuốc tê ngoài màng cứng
qua bơm tiêm điện (nhóm B: bupivacaine 0,125%
hoặc nhóm R: ropivacaine 0,2%) với tốc độ
truyền 0,1 ml / kg / giờ, duy trì trong 48 giờ. Ở cả
2 nhóm, dùng thuốc giảm đau cơ bản mỗi 8 giờ
gồm: paracetamol 1 g truyền tĩnh mạch và
nefopam 20 mg truyền tĩnh mạch trong 48 giờ
sau phẫu thuật.
Đánh giá và ghi nhận mức độ đau của
bệnh nhân theo VAS tại các thời điểm 0, 1, 2, 4,
8, 16, 24, 36, 48 giờ sau phẫu thuật ở tình trạng
nghỉ ngơi và ho. Nếu VAS > 3, bơm thêm 5 ml
thuốc tê ngoài màng cứng khi nghi ngờ liều
thuốc tê không đủ đáp ứng giảm đau. Sau 15
phút bơm bổ sung liều thuốc tê ngoài màng


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 3 * 2018
cứng, nếu VAS vẫn > 3, tiêm tĩnh mạch
morphine cứu hộ 0,04 mg / kg / lần cách nhau
5 phút cho đến khi VAS < 3.
Phân tích và xử lý số liệu
Số liệu được xử lý bằng phần mềm Stata
13.0.
Kiểm định các biến số định lượng có phân
phối chuẩn giữa hai nhóm nghiên cứu như: tuổi,
cân nặng, chiều cao, BMI, mạch, huyết áp tâm
thu, huyết áp tâm trương, nhịp thở, SpO2, lượng
morphine sử dụng sau phẫu thuật, thể tích thuốc
tê sử dụng sau phẫu thuật bằng phép kiểm t.

Kiểm định các biến số định tính giữa hai
nhóm nghiên cứu như: giới, phân độ ASA,
bệnh lý kèm theo, vị trí thùy phổi bị cắt, chẩn
đoán tổn thương thùy phổi bị cắt, mức độ đau
khi nghỉ và ho (VAS ≤ 3: đau nhẹ, VAS = 4 – 5:
đau trung bình, VAS = 6 – 7: đau nặng, VAS ≥
8: đau rất nặng), đánh giá thay đổi mạch và
huyết áp (tăng hoặc giảm > 20%) so với trị số
cơ bản của bệnh nhân (được tính bằng trung
bình cộng của 3 lần đo được khi khám tiền mê,
sáng ngày phẫu thuật và khi vào phòng mổ),
mức độ giảm SpO2 (giảm nhẹ: 90 – 94%, giảm
trung bình: 85 - < 90%, giảm nặng: < 85%), hạ
huyết áp (huyết áp tâm thu giảm > 20% trị số
cơ bản hoặc huyết áp tâm thu < 90 mmHg),
mạch chậm (< 50 lần / phút), buồn nôn – nôn,
suy hô hấp (khi tần số hô hấp < 10 lần / phút
hoặc / và SpO2 < 90%), ngộ độc thuốc tê, liệt
vận động bằng phép kiểm Chi bình phương
hoặc bằng phép kiểm chính xác Fisher khi có >
20% kỳ vọng < 5 hoặc ô có kỳ vọng nhỏ nhất <
1. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê khi p <
0,05.

Bảng 1: Đặc điểm của bệnh nhân trước phẫu thuật ở
2 nhóm nghiên cứu.

Tuổi (năm)*
Nam
Giới

tính†
Nữ

Giá trị
p
Cân nặng (kg)*
56,9  9,6 56,8  10,1 0,93‡
Chiều cao (cm)*
159,3  8,1 159,5  7,5 0,90‡
2
BMI (kg / m )*
22,4  3,1 22,3  3,7 0,93‡
I
18 (29,5)
20 (32,8)
Phân độ
0,70§
ASA†
II
43 (70,5)
41 (67,2)
Lao phổi cũ
16 (26,2)
14 (23,0) 0,67§
Bệnh lý
kèm
Tăng huyết áp 16 (26,2)
13 (21,3) 0,52§
theo†
Tiểu đường

7 (11,5)
6 (9,8)
0,77§
Đặc điểm

Nhóm B
(n = 61)

Nhóm R
(n = 61)

*: trung bình  độ lệch chuẩn, †: tần suất (%), ‡: phép kiểm
t, §: phép kiểm Chi bình phương.

Bảng 2: Đặc điểm của phẫu thuật ở 2 nhóm nghiên
cứu.
Nhóm B
(n = 61)
Thùy trên trái 12 (19,7)
Thùy dưới trái 9 (14,8)
Thùy trên phải 21 (34,4)
Thùy giữa phải 6 (9,8)
Vị trí thùy
phổi bị cắt Thùy dưới phải 8 (13,1)
2 thùy trên
3 (4,9)
giữa phải
2 thùy giữa
2 (3,3)
dưới phải

Ung thư
26 (42,6)
U nấm
18 (29,5)
Chẩn đoán
tổn thương
U lao
6 (9,8)
Bệnh lý khác 11 (18,0)
Đặc điểm

Nhóm R Giá trị
(n = 61)
p
15 (24,6)
6 (9,8)
20 (32,8)
6 (9,8)
9 (14,8) 0,96†
2 (3,3)
3 (4,9)
31 (50,8)
13 (21,3)
0,71‡
7 (11,5)
10 (16,4)

*: tần suất (%), †: phép kiểm chính xác Fisher, ‡: phép kiểm
Chi bình phương.

Bảng 3: Lượng morphine sử dụng sau phẫu thuật
ở 2 nhóm nghiên cứu.
Lượng morphine sử dụng
sau phẫu thuật (mg)
Lượng morphine
trong 24 giờ đầu
Lượng morphine
từ 24 – 48 giờ
Tổng lượng morphine
trong 48 giờ

Nhóm B* Nhóm R* Giá trị
(n = 61)
(n = 61)
p†
6,2  3,6

2,8  2,7 < 0,001

3,2  2,6

1,3  2,1 < 0,001

9,4  5,1

4,1  3,9 < 0,001

*: trung bình  độ lệch chuẩn, †: phép kiểm t.

KẾT QUẢ

Đặc điểm

Nghiên cứu Y học

Nhóm B
(n = 61)

Nhóm R
(n = 61)

Giá trị
p
54,1  11,2 52,0  11,2 0,32‡
39 (63,9) 36 (59,0)
0,58§
22 (36,1)
25 (41,0)

Bảng 4: Nhu cầu bổ sung thuốc tê và morphine trong
48 giờ sau phẫu thuật ở 2 nhóm.
Nhóm B*
(n = 61)
Thuốc tê ngoài màng cứng 55 (90,2)
Morphine
55 (90,2)
Thuốc

Nhóm R* Giá trị
(n = 61)

p†
45 (72,1) 0,02
40 (65,6) 0,001

*: tần suất (%), †: phép kiểm Chi bình phương.

141


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018

Nghiên cứu Y học

Bảng 5: Thể tích thuốc tê sử dụng sau phẫu thuật ở 2 nhóm nghiên cứu.
Thể tích thuốc tê sử dụng sau phẫu thuật (ml)
Thể tích thuốc tê trong 24 giờ đầu
Thể tích thuốc tê trong 48 giờ

Nhóm B* (n = 61)

Nhóm R* (n = 61)

151,4  22,8
295,1  44,2

138,3  25,2
272,8  49,3

Giá trị p†
0,003

0,01

*: trung bình  độ lệch chuẩn, †: phép kiểm t.

Bảng 6: Mức độ đau tại các thời điểm sau phẫu thuật ở 2 nhóm nghiên cứu.

Nhẹ
Trung bình
Nặng
Rất nặng
Nhẹ
Trung bình

0 (0,0)
34 (55,7)
26 (42,6)
1 (1,6)
0 (0,0)

0 (0,0)
50 (82,0)
11 (18,0)
0 (0,0)
0 (0,0)

Nhẹ

32 (52,5)

50 (82,0)

Trung bình

28 (45,9)

11 (18,0)

Nặng
Rất nặng
Nhẹ

1 (1,6)
0 (0,0)
32 (52,4)

0 (0,0)
0 (0,0)
45 (73,8)

Trung bình

27 (44,3)

16 (26,2)

Nặng
Rất nặng

2 (3,3)
0 (0,0)

0 (0,0)
0 (0,0)

Nhẹ
Trung bình

22 (36,1)
38 (62,3)

37 (60,7)
24 (39,3)

Nặng

1 (1,6)

0 (0,0)

Rất nặng
Nhẹ

0 (0,0)
24 (39,4)

0 (0,0)
47 (77,0)

Trung bình

36 (59,0)

14 (23,0)

Nặng

1 (1,6)

0 (0,0)

Rất nặng

0 (0,0)

Nhẹ
Trung bình
Nặng
Rất nặng

Giờ 48

Giờ 36

Giờ 24

Giờ 16

Giờ 2

Rất nặng

Nhẹ
Trung bình
Nặng
Rất nặng

Giờ 4

Nặng

Khi nghỉ
Khi ho
Nhóm B* (n = 61) Nhóm R* (n = 61) Giá trị p† Nhóm B* (n = 61) Nhóm R* (n = 61) Giá trị p†
50 (82,0)
52 (85,3)
47 (77,0)
51 (83,6)
9 (14,7)
8 (13,1)
2 (3,3)
3 (4,9)
0,85
0,69
2 (3,3)
1 (1,6)
10 (16,4)
6 (9,9)
0 (0,0)
0 (0,0)
2 (3,3)
1 (1,6)

38 (62,3)
56 (91,8)
34 (55,7)
53 (86,9)
22 (36,1)
5 (8,2)
6 (9,8)
3 (4,9)
< 0,001
0,001
1 (1,6)
0 (0,0)
19 (31,2)
5 (8,2)

Giờ 8

Giờ 1

Giờ 0

Thời điểm

0,001

0,02

0 (0,0)
48 (78,7)
4 (6,6)

9 (14,7)
0 (0,0)

28 (45,9)

46 (75,4)

9 (14,7)

7 (11,5)

22 (36,1)
2 (3,3)
27 (44,3)

8 (13,1)
0 (0,0)
42 (68,9)

12 (19,7)

11 (18,0)

20 (32,8)
2 (3,3)

8 (13,1)
0 (0,0)

15 (24,6)

15 (24,6)

31 (50,8)
15 (24,6)

29 (47,5)

15 (24,6)

2 (3,3)
19 (31,2)

0 (0,0)
39 (63,9)

16 (26,2)

14 (23,0)

24 (39,3)

8 (13,1)

0 (0,0)

2 (3,3)

0 (0,0)

33 (54,1)

27 (44,3)
1 (1,6)
0 (0,0)

50 (82,0)
11 (18,0)
0 (0,0)
0 (0,0)

27 (44,3)
17 (27,9)
16 (26,2)
1 (1,6)

40 (65,6)
14 (22,9)
7 (11,5)
0 (0,0)

Nhẹ

48 (78,7)

59 (96,7)

48 (78,7)

57 (93,4)

Trung bình

Nặng
Rất nặng

12 (19,7)
1 (1,6)
0 (0,0)

2 (3,3)
0 (0,0)
0 (0,0)

9 (14,7)
4 (6,6)
0 (0,0)

4 (6,6)
0 (0,0)
0 (0,0)

*: tần suất (%), †: phép kiểm chính xác Fisher

142

0,003

2 (3,3)
31 (50,8)
5 (8,2)
24 (39,4)
1 (1,6)

0,01

< 0,001

0,002

0,004

0,005

0,003

0,01

0,006

< 0,001

0,04

0,03


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 3 * 2018
Bảng 7: Đặc tính an toàn của thuốc tê ở 2 nhóm
nghiên cứu.
Tác dụng phụ
Hạ huyết áp
Buồn nôn, nôn

Suy hô hấp

Nhóm B*
(n = 61)
13 (21,3)
11 (18,0)
8 (13,1)

Nhóm R*
(n = 61)
7 (11,5)
3 (4,9)
2 (3,3)

Giá trị p†
0,142
0,023
0,048

*: tần suất (%), †: phép kiểm Chi bình phương.

BÀN LUẬN
Nhu cầu sử dụng morphine trong 24 giờ và 48
giờ sau phẫu thuật:
Theo kết quả nghiên cứu ở bảng 3, trung
bình lượng morphine sử dụng trong 24 và 48 giờ
ở nhóm R ít hơn so với nhóm B (2,8  2,7 mg và
4,1  3,9 mg so với 6,2  3,6 mg và 9,4  5,1 mg)
có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Điều này cho
thấy tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine 0,2%

có thể làm giảm được 54,8% lượng morphine sử
dụng trong 24 giờ đầu và làm giảm được 56,4%
lượng morphine sử dụng trong 48 giờ sau phẫu
thuật mở ngực cắt thùy phổi so với tê ngoài
màng cứng bằng bupivacaine 0,125%. Lượng
morphine cứu hộ sử dụng để giảm đau sau phẫu
thuật trong nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn
so với các nghiên cứu về gây tê ngoài màng cứng
đoạn ngực để làm giảm đau sau phẫu thuật lồng
ngực của một số tác giả khác như:
- Perttunen và cộng sự (1995)(11) tiến hành
nghiên cứu gây tê ngoài màng cứng bằng
bupivacaine 0,25% để làm giảm đau sau phẫu
thuật cắt thùy phổi, cắt một phần phổi và cắt một
phổi trên 15 bệnh nhân có lượng morphine trung
bình sử dụng sau phẫu thuật trong 24 giờ là 80,5
 31,4 mg và lượng morphine trung bình sử
dụng sau phẫu thuật từ 24 giờ đến 48 giờ là 42,2
 52,3 mg(4).
- Richardson và cộng sự (1999)(12) tiến hành
nghiên cứu gây tê ngoài màng cứng bằng
bupivacaine 0,25% để làm giảm đau sau phẫu
thuật cắt thùy phổi, cắt một phổi và phẫu thuật
thực quản trên 49 bệnh nhân có lượng morphine
trung bình sử dụng sau phẫu thuật trong 24 giờ
là 105,8  72,9 mg và từ 24 giờ đến 48 giờ là 156,2
 166,4 mg(4).

Nghiên cứu Y học
- De Cosmo và cộng sự (2008) tiến hành

nghiên cứu gây tê ngoài màng cứng bằng
ropivacaine 0,2% để làm giảm đau sau phẫu
thuật cắt thùy phổi và cắt một phổi trên 26 bệnh
nhân có lượng morphine trung bình sử dụng sau
phẫu thuật trong 24 giờ là 3,8  8,0 mg và trong
48 giờ là 6,2  11,0 mg(5).
- Hotta và cộng sự (2011) tiến hành nghiên
cứu gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine
0,2% để làm giảm đau sau phẫu thuật cắt u phổi
trên 20 bệnh nhân có lượng morphine trung bình
sử dụng sau phẫu thuật trong 24 giờ là 8,0  5,8
mg và trong 48 giờ là 10,2  6,9 mg(8).
Lượng morphine trung bình sử dụng sau
phẫu thuật trong 2 nhóm nghiên cứu của chúng
tôi thấp hơn so với các nghiên cứu trên là do:
- Cân nặng trung bình của bệnh nhân trong
nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn so với cân
nặng trung bình của bệnh nhân trong các nghiên
cứu trên được thực hiện ở nước ngoài(5,811,12).
- Nghiên cứu của chúng tôi có sử dụng thuốc
dự phòng đau sau phẫu thuật và phòng ngừa
tăng đau sau phẫu thuật (như gabapentine,
ketamin trước phẫu thuật, paracetamol và
nefopam trước khi đóng ngực).
- Cách thức sử dụng morphine sau phẫu
thuật khác nhau. Trong nghiên cứu của chúng
tôi, morphine được cho từng liều khi VAS > 3 bởi
nhân viên y tế. Trong khi các nghiên cứu khác,
morphine được sử dụng qua máy bơm tiêm điện
do bệnh nhân chủ động kiểm soát đau

(PCA)(5,8,11,12).
- Các thuốc giảm đau cơ bản sau phẫu thuật
trong nghiên cứu của chúng tôi gồm 2 loại thuốc
là paracetamol và nefopam. Trong khi các
nghiên cứu khác chỉ có 1 loại thuốc(8,12) hoặc
không có(5,11).
- Loại phẫu thuật trong nghiên cứu của
chúng tôi ít xâm lấn hơn so với các nghiên cứu
trên(11,12).
Tỷ lệ bệnh nhân có nhu cầu sử dụng
morphine trong 48 giờ sau phẫu thuật trong
nghiên cứu của chúng tôi ở hơn nhóm R là

143


Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018

65,6% thấp hơn nhóm B là 90,2% có ý nghĩa
thống kê với p < 0,05 (bảng 5). Tỷ lệ bệnh nhân
có nhu cầu sử dụng morphine trong 48 giờ của
chúng tôi cao hơn so với các nghiên cứu của
Đoàn Kim Huyên và cộng sự (2017) khi tiến
hành nghiên cứu gây tê ngoài màng cứng
bằng bupivacaine 0,25% để làm giảm đau sau
phẫu thuật cắt một phần phổi trên 45 bệnh
nhân, có tỷ lệ bệnh nhân sử dụng morphine
sau phẫu thuật trong 48 giờ là 53,3%(6) có thể

do nghiên cứu của Đoàn Kim Huyên và cộng
sự sử dụng bupivacain với nồng độ 0,25%, cao
gấp đôi so với nghiên cứu của chúng tôi có
nồng độ là 0,125% và loại phẫu thuật trong
nghiên cứu của Đoàn Kim Huyên ít xâm lấn
hơn so với nghiên cứu của chúng tôi. Tỷ lệ
bệnh nhân có nhu cầu sử dụng morphine
trong 48 giờ tương đương với nghiên cứu của
Macias và cộng sự (2002) khi tiến hành nghiên
cứu gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine
0,2% để làm giảm đau sau phẫu thuật cắt thùy
phổi, cắt một phổi và cắt phổi không điển hình
trên 28 bệnh nhân, có tỷ lệ bệnh nhân sử dụng
morphine sau phẫu thuật trong 48 giờ là
67,9%(10).

Kết quả nghiên cứu của chúng tôi phù hợp
với nghiên cứu của Berti (2000): nhóm tê ngoài
màng cứng đoạn ngực để giảm đau sau phẫu
thuật bụng lớn bằng ropivacaine 0,2% + fentanyl
2 mcg / ml (16 bệnh nhân) có thể tích được sử
dụng trong 48 giờ sau phẫu thuật là 208 ml (148
– 260 ml) ít hơn nhóm tê ngoài màng cứng bằng
bupivacaine 0,125% + fentanyl 2 mcg / ml (16
bệnh nhân) là 236 ml (204 – 340 ml)(1) và phù hợp
với nghiên cứu của Lakshmi (2015)(9).

Nhu cầu sử dụng thuốc tê trong 24 giờ và 48 giờ
sau phẫu thuật

Chúng tôi ghi nhận không có sự khác biệt về
tỷ lệ bệnh nhân theo các mức độ đau khi nghỉ và
khi ho tại thời điểm giờ 0 sau phẫu thuật ở 2
nhóm nghiên cứu có ý nghĩa thống kê với p >
0,05 (bảng 6). Thời điểm này có thể do còn tác
dụng của các thuốc gây mê trong phẫu thuật nên
không tìm thấy sự khác biệt giữa 2 nhóm.

Để hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc giảm
đau gây nghiện chu phẫu trong phẫu thuật
mở ngực cắt thùy phổi, nghiên cứu của chúng
tôi cũng không sử dụng thuốc giảm đau gây
nghiện phối hợp thuốc tê trong gây tê ngoài
màng cứng để làm giảm đau sau phẫu thuật.
Dựa trên mối tương quan độ mạnh giảm đau
của ropivacaine / bupivacaine là 0,6 khi gây tê
ngoài màng cứng(13), nghiên cứu của chúng tôi
chọn bupivacaine có nồng độ là 0,125% và
ropivacaine có nồng độ là 0,2%.
Với kết quả nghiên cứu ở bảng 4, trung bình
thể tích thuốc tê sử dụng trong 24 và 48 giờ sau
phẫu thuật ở nhóm R cũng ít hơn so với nhóm B
(138,3  25,2 ml và 272,8  49,3 ml so với 151,4 
22,8 ml và 295,1  44,2 ml, p < 0,05) có ý nghĩa
thống kê với p < 0,05.

144

Tỷ lệ bệnh nhân có nhu cầu sử dụng bổ sung
thuốc tê trong 48 giờ sau phẫu thuật trong

nghiên cứu của chúng tôi ở nhóm R là 72,1%
thấp hơn nhóm B là 90,2% có ý nghĩa thống kê
với p < 0,05 (bảng 3.5). Kết quả này tương tự như
kết quả nghiên cứu của Berti (2000)(1) và Lakshmi
(2015)(9). Tỷ lệ bệnh nhân trong nghiên cứu của
chúng tôi có nhu cầu sử dụng bổ sung thuốc tê
trong 48 giờ sau phẫu thuật là thấp hơn so với
nghiên cứu của Tuncel và cộng sự (2005) thực
hiện gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine
0,2% để làm giảm đau sau phẫu thuật cắt phổi có
u phổi ác tính nguyên phát hoặc di căn trên 28
bệnh nhân là 83,0%(14).
Mức độ đau sau phẫu thuật

Tỷ lệ bệnh nhân theo mức độ đau khi nghỉ
và khi ho tại các thời điểm giờ thứ 1, 2, 4, 8, 16,
24, 36 và 48 sau phẫu thuật ở 2 nhóm có sự khác
biệt có ý nghĩa thống kê với p < 0,05 (bảng 6). Cụ
thể như sau:
- Tỷ lệ bệnh nhân đau nhẹ khi nghỉ và khi ho
ở nhóm R cao hơn nhóm B tại các thời điểm giờ
thứ 1, 2, 4, 8, 16, 24, 36 và 48 sau phẫu thuật.
- Tỷ lệ bệnh nhân đau trung bình khi nghỉ
ở nhóm R thấp hơn so với nhóm B tại các thời


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 3 * 2018
điểm giờ thứ 1, 2, 4, 8, 16, 24, 36 và 48 sau
phẫu thuật.
- Không ghi nhận trường hợp đau nặng

khi nghỉ ở nhóm R tại các thời điểm sau phẫu
thuật so với nhóm B. Tỷ lệ bệnh nhân đau
nặng khi ho ở nhóm R thấp hơn so với nhóm B
tại các thời điểm giờ thứ 1, 2, 4, 8, 16, 24, 36 và
48 sau phẫu thuật.
- Không ghi nhận trường hợp đau rất nặng
khi nghỉ và khi ho tại thời điểm giờ thứ 48 sau
phẫu thuật ở cả 2 nhóm. Nhưng ghi nhận có 1
đến 2 trường hợp đau rất nặng khi ho tại các
thời điểm 1, 2, 4, 8, 16, 24 và 36 ở nhóm B, tuy
nhiên sự khác biệt này không có ý nghĩa thống
kê với p > 0,05.
Kết quả nghiên cứu của chúng tôi phù hợp
với nghiên cứu của Brodner và cộng sự (1999)
cho rằng thực hiện tê ngoài màng cứng đoạn
ngực giảm đau sau phẫu thuật bụng lớn bằng
ropivacaine 0,2% + sufentanil 1 mcg / ml (42
bệnh nhân) có hiệu quả giảm đau và sự phục hồi
vận động của bệnh nhân tốt hơn tê ngoài màng
cứng bằng bupivacaine 0,175% + sufentanil 1
mcg / ml (44 bệnh nhân)(2), cũng phù hợp với
nghiên cứu của Lakshmi và cộng sự (2015) cho
rằng thực hiện tê ngoài màng cứng đoạn ngực
giảm đau sau phẫu thuật bụng lớn bằng
ropivacaine 0,1% + fentanyl 2 mcg / ml (50 bệnh
nhân) có hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật
được đánh giá là tốt hơn tê ngoài màng cứng
bằng bupivacaine 0,1% + fentanyl 2 mcg / ml (50
bệnh nhân)(9).
Tính an toàn của thuốc tê

Chúng tôi ghi nhận không có sự khác biệt về
diễn biến và sự thay đổi về mạch, huyết áp và
nhịp thở giữa 2 nhóm nghiên cứu tại các thời
điểm trước và trong 48 giờ sau phẫu thuật. Theo
kết quả nghiên cứu của chúng tôi ở bảng 7,
không ghi nhận trường hợp nào có tai biến do
thực hiện kỹ thuật tê ngoài màng cứng, mạch
chậm, ngộ độc thuốc tê và liệt vận động ở 2
nhóm nghiên cứu.

Nghiên cứu Y học
Hạ huyết áp
Tỷ lệ hạ huyết áp sau phẫu thuật ở nhóm R
là 11,5% (7 trường hợp) tương đương nhóm B
là 21,3% (13 trường hợp) với p > 0,05 (bảng 7).
Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Berti
(2000)(1).
Nghiên cứu của Richardson (1999) khi tiến
hành gây tê ngoài màng cứng bằng bupivacaine
0,25% để làm giảm đau sau phẫu thuật cắt thùy
phổi, cắt một phổi và phẫu thuật thực quản đã
ghi nhận tỷ lệ hạ huyết áp trong 48 giờ sau phẫu
thuật phải ngưng truyền thuốc tê là 14,3%. Điều
này xảy ra có thể do nghiên cứu của Richardson
sử dụng nồng độ thuốc tê bupivacaine cao gấp
đôi so với nghiên cứu của chúng tôi có nồng độ
bupivacaine là 0,125%(12).
Tỷ lệ bệnh nhân hạ huyết áp trong nghiên
cứu của chúng tôi cao hơn so với nghiên cứu của
Đoàn Kim Huyên (2017) có tỷ lệ hạ huyết áp sau

phẫu thuật là 13,3% với gây tê ngoài màng cứng
bằng bupivacaine 0,25%(6). Không ghi nhận hạ
huyết áp trong 48 giờ sau phẫu thuật với gây tê
ngoài màng cứng bằng ropivacaine 0,2% trong
nghiên cứu của De Cosmo (2008)(5).

Buồn nôn và nôn
Tỷ lệ bệnh nhân buồn nôn và nôn ở nhóm R
là 4,9% (3 trường hợp) thấp hơn nhóm B là 18%
(11 trường hợp) có ý nghĩa thống kê với p < 0,05
(bảng 7). Tất cả 14 trường hợp buồn nôn và nôn
đều có sử dụng morphine sau phẫu thuật, trong
đó 12 trường hợp (85,7%) có tổng lượng
morphine sử dụng sau phẫu thuật trong 48 giờ
đầu là ≥ 9 mg. Điều này cho thấy nhóm R có tỷ lệ
bệnh nhân sử dụng morphine và lượng
morphine sử dụng sau phẫu thuật ít hơn so với
nhóm B nên có tác dụng phụ gây ra buồn nôn và
nôn sau phẫu thuật ít hơn.
Tỷ lệ bệnh nhân buồn nôn và nôn trong
nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn nhiều so với
nghiên cứu của Perttunen (1995) có tỷ lệ buồn
nôn và nôn sau phẫu thuật là 46,7%(11) và nghiên
cứu của Richardson (1999) có tỷ lệ buồn nôn và
nôn sau phẫu thuật là 34,7%(12) khi tiến hành gây

145


Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 3 * 2018

tê ngoài màng cứng bằng bupivacaine 0,25% để
làm giảm đau sau phẫu thuật lồng ngực, có thể
do sử dụng liều morphine cao hơn rất nhiều sau
phẫu thuật so với nghiên cứu của chúng tôi.
Tỷ lệ bệnh nhân buồn nôn và nôn trong
nghiên cứu của chúng tôi tương đương với
nghiên cứu của Đoàn Kim Huyên (2017) thực
hiện gây tê ngoài màng cứng bằng bupivacaine
0,25% để làm giảm đau sau phẫu thuật cắt một
phần phổi có tỷ lệ buồn nôn và nôn trong 48 giờ
sau phẫu thuật là 13,3%(6).
Tỷ lệ bệnh nhân buồn nôn và nôn khi tiến
hành gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine
0,2% để làm giảm đau sau phẫu thuật lồng ngực
trong nghiên cứu của chúng tôi thấp hơn so với
nghiên cứu của De Cosmo (2008) có tỷ lệ buồn
nôn và nôn sau phẫu thuật là 23,1%(5), nghiên
cứu của Hotta (2011) có tỷ lệ buồn nôn và nôn
sau phẫu thuật là 35,0%(8) và nghiên cứu của
Macias (2002) có tỷ lệ buồn nôn và nôn sau phẫu
thuật lên đến 60,0%(10). Tỷ lệ buồn nôn và nôn
sau phẫu thuật trong các nghiên cứu của các tác
giả này cao hơn nghiên cứu của chúng tôi đã
được các tác giả trên lý giải do sử dụng lượng
lớn morphine sau phẫu thuật, gây ra tác dụng
phụ buồn nôn và nôn sau phẫu thuật nhiều hơn.

Suy hô hấp
Tỷ lệ bệnh nhân suy hô hấp (SpO2 < 90%) ở
nhóm R là 3,3% (2 trường hợp) thấp hơn nhóm
B là 13,1% (8 trường hợp) có ý nghĩa thống kê
với p < 0,05 (bảng 7). Tất cả 10 bệnh nhân có
suy hô hấp sau phẫu thuật không phải có
nguyên nhân từ thuốc tê, có thể do biến chứng
ở phổi (5 trường hợp xẹp phổi và 5 trường
hợp ứ đọng đàm trong phổi) và tất cả bệnh
nhân này đều có sử dụng morphine sau phẫu
thuật, trong đó 8 trường hợp (80,0%) có tổng
lượng morphine sử dụng trong 48 giờ sau
phẫu thuật ≥ 9 mg. Tất cả bệnh nhân suy hô
hấp vẫn được tiếp tục duy trì thuốc tê ngoài
màng cứng và tình trạng bệnh nhân được cải
thiện sau khi xử trí bằng cách cho thở oxy,
dùng thuốc phun khí dung, tăng cường tập

146

vật lý trị liệu sau phẫu thuật. Điều này chứng
tỏ gây tê ngoài màng cứng bằng ropivacaine
0,2% để giảm đau sau phẫu thuật có thể cải
thiện tình trạng suy hô hấp sau phẫu thuật so
với gây tê ngoài màng cứng bằng bupivacaine
0,125% là do tỷ lệ bệnh nhân sử dụng
morphine và trung bình lượng morphine sử
dụng ở nhóm R ít hơn nhóm B nên ít gây ra
suy hô hấp, xuất phát từ hiệu quả giảm đau
sau phẫu thuật ở nhóm R tốt hơn so với nhóm

B và cũng có thể do tính chất ít ức chế vận
động của ropivacaine so với bupivacaine.
Tỷ lệ bệnh nhân suy hô hấp trong nghiên
cứu của chúng tôi thấp hơn so với nghiên cứu
của Perttunen (1995) có tỷ lệ suy hô hấp sau
phẫu thuật là 53,3% khi tiến hành gây tê ngoài
màng cứng bằng bupivacaine 0,25% để làm giảm
đau sau phẫu thuật ở phổi, với nhận định có thể
do sử dụng liều cao morphine(11).
Không có bệnh nhân suy hô hấp trong
nghiên cứu của De Cosmo (2008) trên 26 bệnh
nhân(5) và nghiên cứu của Hotta (2011) trên 20
bệnh nhân(8) khi tiến hành gây tê ngoài màng
cứng bằng ropivacaine 0,2% để làm giảm đau
trong 48 giờ sau phẫu thuật lồng ngực. Kết
quả này tương đương với nghiên cứu của
chúng tôi với 2 trường hợp (3,3%) suy hô hấp
trong 48 giờ sau phẫu thuật cắt thùy phổi trên
61 bệnh nhân được gây tê ngoài màng cứng
bằng ropivacaine 0,2%(5).
Ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu

Ưu điểm
Các đối tượng thỏa tiêu chí chọn bệnh khi
đưa vào nghiên cứu và phân nhóm ngẫu nhiên,
đảm bảo được sự tương đồng về đặc điểm bệnh
nhân và đặc điểm phẫu thuật ở 2 nhóm nghiên
cứu. Ứng dụng điều trị giảm đau đa mô thức của
Hiệp hội gây mê và giảm đau của Châu Âu. Cả
hai nhóm nghiên cứu đều đạt được hiệu quả

giảm đau đúng mức sau phẫu thuật.
Hạn chế
Thời gian theo dõi ngắn, không đánh giá
được thời gian nằm viện, tỷ lệ tử vong sau phẫu


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 22 * Số 3 * 2018
thuật và hiệu quả giảm đau mạn tính ở hai nhóm
nghiên cứu. Bệnh nhân chưa được chủ động
kiểm soát đau sau phẫu thuật, mà cần có sự can
thiệp của nhân viên y tế. Tài liệu tham khảo về
đề tài này còn ít để có thể so sánh hiệu quả giảm
đau của gây tê ngoài màng cứng bằng
ropivacaine so với bupivacaine sau phẫu thuật
lồng ngực. Độ mạnh của nghiên cứu còn thấp,
nghiên cứu tiến hành mù đơn nên kết quả chưa
thực sự đủ mạnh và khách quan.

Nghiên cứu Y học

4.

5.

6.

KẾT LUẬN
Nghiên cứu so sánh hiệu quả tê ngoài màng
cứng bằng ropivacaine với bupivacaine để giảm
đau phẫu thuật cắt thùy phổi, chúng tôi ghi nhận

được: Tổng lượng morphine sử dụng trong 24
giờ và 48 giờ sau phẫu thuật ở nhóm R ít hơn
nhóm B, thể tích thuốc tê sử dụng trong 24 giờ
và 48 giờ sau phẫu thuật ở nhóm R ít hơn nhóm
B, mức độ đau khi nghỉ và khi ho có sự khác biệt
tại các thời điểm nghiên cứu giữa 2 nhóm, tỷ lệ
bệnh nhân đau nhẹ (VAS ≤ 3) ở nhóm R cao hơn
nhóm B, tỷ lệ hạ huyết áp ở nhóm R là 11,5%
tương đương với nhóm B là 21,3%, tỷ lệ buồn
nôn và nôn ở nhóm R là 4,9% thấp hơn nhóm B
là 18%, tỷ lệ suy hô hấp ở nhóm R là 3,3% thấp
hơn nhóm B là 13,1%. Qua đó cho thấy: gây tê
ngoài màng cứng bằng ropivacaine 0,2% có hiệu
quả giảm đau sau phẫu thuật cắt thùy phổi tốt
hơn gây tê ngoài màng cứng bằng bupivacaine
0,125%, giúp giảm được nhu cầu sử dụng
morphine cứu hộ, giảm thể tích thuốc tê, ít tác
dụng phụ, cải thiện được tình trạng giảm oxy
máu, giảm được biến chứng suy hô hấp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

2.

3.

Berti M, Fanelli G, Casati A, Albertin A, Palmisano S, Deni F et
al (2000), “Patient supplemented epidural analgesia after
major abdominal surgery with bupivacaine/fentanyl or

ropivacaine/fentanyl”, Canadian Journal of Anesthesia, 47(1),
pp.27-32.
Brodner G, Mertes N, Aken HV, Pogatzki E, Buerkle H,
Marcus MA et al (1999), “Epidural Analgesia with Local
Anesthetics After Abdominal Surgery: Earlier Motor Recovery
with 0.2% Ropivacaine Than 0.175% Bupivacaine”, Anesthesia
& Analgesia, 88, pp.28-33.
Dango S, Harris S, Offner K, Hennings E, Priebe HJ, Buerkle H
et al (2013), “Combined paravertebral and intrathecal vs

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

thoracic epidural analgesia for post-thoracotomy pain relief”,
Br J Anaesthesia, 110(3), pp.443-449.
Davie RG, Myles PS, Graham JM (2006), “A comparison of the
analgesic efficacy and side-effects of paravertebral vs epidural

blockade for thoracotomy – a systematic review and metaanalysis of randomized trials”, Br J Anaesthesia, 96(4), pp.418426.
De Cosmo G, Congedo E, Lai C, Sgreccia M, Amato A, Beccia
G et al (2008), “Ropivacaine vs. levobupivacaine combined
with sufentanil for epidural analgesia after lung surgery”,
European Journal of Anaesthesiology, 25, pp.1020-1025.
Đoàn Kim Huyên, Nguyễn Thị Thanh, Nguyễn Hữu Lân,
Trương Kim Minh, Đỗ Thị Minh Trang (2017), “So sánh hiệu
quả giảm đau của tê ngoài màng cứng và tê cạnh cột sống
trong phẫu thuật mở ngực cắt một phần phổi”, Y học Thành
phố Hồ Chí Minh, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh,
tập 21 (3), tr.109-115.
Elhenawy AS, Ali G, Hamza O, Elshahawy H, Abo-Sabe S
(2006), “Comparative Study of Epidural Fentanyl-Bupivacaine
Versus Patient-Controlled Analgesia with Fentanyl for PostThoracotomy Pain”, The Journal of Egyptian Society of
Cardiothoracic Surgery, 14(1-2), pp.72-77.
Hotta K, Endo T, Taira K, Sata N, Inoue S, Takeuchi M et al
(2011), “Comparison of the Analgesic Effects of Continuous
Extrapleural Block and Continuous Epidural Block After
Video-Assisted Thoracoscopic Surgery”, Journal of Cardiothorac
and Vascular Anesthesia, 25(6), pp.1009-1013.
Lakshmi K, Kumari MP, Sunil R (2015), “A comparison of the
analgesic ef fi cacy and safety of epidural bupivacaine with
fentanyl and ropivacaine with fentanyl in abdominal
surgery”, Ain-Shams Journal of Anaesthesiology, pp.623-627.
Macias A, Monedero P, Adame M, Torre W, Fidalgo I,
Hidalgo F (2002), “A Randomized, Double-Blinded
Comparison
of
Thoracic
Epidural

Ropivacaine,
Ropivacaine/Fentanyl,
or
Bupivacaine/Fentanyl
for
Postthoracotomy Analgesia”, Anesthesia & Analgesia, 95,
pp.1344-1350.
Perttunen K, Nilsson E, Heinonen J, Hirvisalo EL, Salo JA,
Kalso E (1995), “Extradural, paravertebral and intercostal
nerve blocks for postthoracotomy pain”, Br J Anaesth, 75,
pp.541-547.
Richardson J, Sabanathan S, Jones J, Shah RD, Cheema S,
Mearns AJ (1999), “A prospective, randomized comparison of
preoperative and continuous balanced epirdural or
paravertebral bupivacaine on post-thoracotomy pain,
pulmonary function and stress response”, Br J Anaesthesia,
83(3), pp.387-392.
Simpson D, Curran MP, Oldfield V, Keating GM (2005),
“Ropivacaine: a review of its use in regional anaesthesia and
acute pain management”, Drugs, ,65(18), pp.2675-2717.
Tuncel G, Ozalp G, Savli S, Canoler O, Kaya M, Kadiogullari
N (2005), “Epidural ropivacaine or sufenranil-ropivacaine
infusions for post-thoracotomy pain”, European Journal of
Cardio-thoracic Surgery, 28, pp.375-379.

Ngày nhận bài báo:

17/01/2017

Ngày phản biện nhận xét bài báo:

09/02/2018

Ngày bài được đăng:

10/05/2018

147