Luận văn Dược sĩ chuyên khoa cấp I: Phân tích tình hình sử dụng thuốc kháng sinh điều trị viêm phổi cộng đồng tại khoa Nhi, bệnh viện đa khoa huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai

C HÀ N I

TR N NG C HOÀNG

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH S D NG THU C
KHÁNGăSINHă I U TR VIÊM PH I C NG
NG T I KHOA NHI, B NH VI Nă AăKHOAă
HUY NăV NăBẨN, T NH LÀO CAI

LU NăV NăD

CăS ăCHUYÊN KHOA C P I

HÀ N I 2018

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

NGă

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

TR

B YT
I H CăD


C HÀ N I

TR N NG C HOÀNG

PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH S D NG
THU CăKHÁNGăSINHă I U TR VIÊM PH I
C NGă
NG T I KHOA NHI, B NH VI N
AăKHOAăHUY NăV NăBẨN, T NH LÀO CAI
LU NăV NăD

CăS ăCHUYểNăKHOAăC P I

CHUYểNăNGHẨNH:ăD c lý ậ D c lâm sàng
MÃ S : CK60720405

Ng

iăh

ng d n khoa h c: PGS.TS Nguy n Hoàng Anh
Th i gian th c hi n: 7/2018 ậ 11/2018
HÀ N I 2018

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

NGă

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

TR

B YT
I H CăD

L I C Mă N
Tôi xin b y t lòng bi tă năsơuăs c t i PGS. TS Nguy n Hoàng Anh,
Gi ng viên b mônăD

ngă

i h căD

c Hà N i, ng

i th yăđưătr c

nghiên c uăđ tài này.
Tôi xin g i l i c mă năsơuăs c t i BSCKI. Hoàng Minh Loan - Giámăđ c
B nh vi năđaăkhoaăhuy năV năBƠn,ăt nh Lào Cai. Ng

iălưnhăđ o luôn ng h

và t oăđi u ki n t t nh t cho tôi trong su t quá trình h c t p, làm vi c và nghiên
c u.
Tôi xin chân thành c mă năBanăgiámăđ c và các bác s , d

c s đangă

công tác t i b nh vi năđaăkhoaăhuy n V năBƠn,ăcácăanhăch trong trung tâm DI
và ADR qu c gia,ăđ c bi t là Th.S Nguy n Th Tuy n đưăt oăđi u ki n thu n
l iăgiúpăđ tôi kh o sát, nghiên c u và th c hi n Lu năv năt t nghi p.
Tôi xin chân thành c mă năcácăth y giáo, cô giáo c aătr

D

ngă

ih c

c Hà N iăđưătr c ti p gi ng d y và truy năđ t nh ng ki n th c quý báu, t o

đi u ki n thu n l iăđ chúng tôi hoàn thành nhi m v khóa h c.
Trong th i gian nghiên c u và hoàn thành Lu năv năt t nghi p,ătôiăđưă
nh năđ

c s đ ng viên, khích l c aăgiaăđình;ăs giúpăđ nhi t tình c a b n bè

vƠăđ ng nghi p. Nhân d p này, tôi xin bày t lòng bi tă năsơuăs c vì s giúpăđ
quỦăbáuăđó.
V n Bàn, ngày 30 tháng 10 n m 2018
H c viên

Tr n Ng c Hoàng

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ng d n,ă giúpă đ tôi trong su t th i gian nghiên c u và hoàn thành

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

ti pă h

c l c,ătr

Kí hi u

N i dung

1

C1G

Cephalosporin th h 1

2

C2G

Cephalosporin th h 2

3

C3G

Cephalosporin th h 3

4

VPMPC

Viêm ph i m c ph i c ngăđ ng

5

MRSA

T c u vàng kháng methicilin

6

TDKMM

Tác d ng không mong mu n

7

PIDSA

Pediatric Infectious Diseases Society
of America (H i Các B nh nhi m
trùng Nhi khoa M )

8

WHO

T ch c y t th gi i (World Health
Organization)

9

ADR

Adverse Drug Reaction (Ph n ng có
h i c a thu c)

10

BTS

British Thoracic Society (H i l ng
ng c Anh)

11

TYT

Tr m y t

12

BSCK

Bác s chuyên khoa

13

KS

Kháng sinh

14

ICU

Khoa h i s c tích c c

15

RLLN

Rút lõm l ng ng c

16

TB

Tiêm b p

17

TM

T nhăm ch

18

VP

Viêm ph i

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

Th t

VI T T T

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

DANH M C CÁC KÝ HI U, CH


20

19

BV

NC

U

B nh vi n

Nghiên c u

U ng

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

21

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ


M CL C

DANH M C B NG ...................................................................................... 9
T V Nă

1.1. T NG QUAN V B NH VIÊM PH I C NGă
1.1.1.

NG

TR EM . 3

nhăngh a ...................................................................................... 3

1.1.2. Tình hình d ch t ............................................................................ 3
1.1.3. C nănguyên .................................................................................... 3
1.1.4. Ch năđoánăviêmăph i c ngăđ ng

tr em....................................... 7

1.1.5. Phân lo i viêm ph i tr em ............................................................. 9
1.2.ă I U TR VIÊM PH I TR EM ................................................... 10
1.2.1. Nguyên t căđi u tr viêm ph i....................................................... 10
1.2.2. Nguyên t căđi u tr b ng kháng sinh. ............................................ 10
1.2.3ăC ăs đ l a ch năkhángăsinhătrongăđi u tr viêm ph i c ngăđ ng
............................................................................................................... 11
1.2.5.ăM tăs ăh ngăd năl aăch năkhángăsinhăbanăđ uătrongăviêmăph iă

c ngăđ ngăt iăVi tăNam ......................................................................... 15
1.3 GI IăTHI UăB NHăVI Nă AăKHOAăHUY NăV NăBẨN .......... 22
Ch

ngă2.ă

2.1.ă
2.2.ăPH

IăT

IăT

NGăVẨăPH

NGăPHÁPăNGHIểNăC U............... 24

NGăNGHIểNăC U ......................................................... 24
NGăPHÁPăNGHIểNăC U: .................................................. 24

2.3. M T S TIÊU CHU Nă
C S D NGă
PHÂN TÍCH K T
QU : ..................................................................................................... 26
2.4. X
Ch

LÝ K T QU : ......................................................................... 31

ngă3. K T QU NGHIÊN C U ...................................................... 32

3.1.
Că I MăCHUNGăV ăB NHăNHỂNăVIểMăPH IăTRONGă
M UăNGHIểNăC U ............................................................................ 32
3.1.1. Liênăquanăgi aăl aătu iăvƠăgi iătínhătrongăb nhăviêmăph i............ 32
3.1.2. Liên quan gi a l a tu iăvƠăđ n ng c a viêm ph i:....................... 32

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ngă1. T NG QUAN ........................................................................... 3

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

Ch

............................................................................................... 1


3.2. TH C TR NG S D NGăKHÁNGăSINHăTRONGă I U TR
VIÊM PH I: .......................................................................................... 33
3.2.1 T l b nhănhơnăđưăs d ngăkhángăsinhătr

c khi nh p vi n:......... 33

3.2.2ăCácăkhángăsinhăđưăs d ng t i b nh vi n: ...................................... 34
3.2.3. T ăl ăkhángăsinhăđ

căkêătrongăb nhăán: ...................................... 36

3.2.6.

ădƠiăđ tăđi uătr ăvƠăs ăd ngăkhángăsinh: .................................. 39

3.2.7.ăHi uăqu ăđi uătr : .......................................................................... 40
3.3. TệNHăPHỐăH PăTRONGăVI CăS ăD NGăPHÁCă ăKHÁNGă
SINHăBANă UăTRONGă I UăTR ăVIểMăPH IăTR ăEM ............... 41
3.3.1. Phơnătíchăs ăphùăh păl aăch năphácăđ ăkhángăsinhăbanăđ u ......... 41
3.3.2.

ánhăgiáătínhăphùăh păc aăkhángăsinhăthayăth : .......................... 43

3.3.3. ánhăgiáăv ăli uădùngăkhángăsinh: ................................................ 44
3.3.4.ăPhơnătíchătínhăh pălỦătrongănh păđ aăthu c: .................................. 47
Ch

ngă4.ăBẨNăLU N ............................................................................ 50

4.1.ă Că I MăC AăVIểMăPH IăTR ăEMăTRONGăM UăNGHIểNă
C U ...................................................................................................... 50
4.1.1.ăV ă nhăh

ngăc aăl aătu iăvƠăgi iătínhătrongăb nhăviêmăph i ....... 50

4.1.2.ăV ăliênăquanăgi aăl aătu iăvƠăđ ăn ngăc aăb nhăviêmăph i: .......... 51
4.2.ăBẨNăLU NăV ăTH CăTR NGăS ăD NGăKHÁNGăSINHă
TRONGă I UăTR ăVIểMăPH I ........................................................... 52
4.2.1.ăT ăl ăb nhănhơnăđưăs ăd ngăkhángăsinhătr

căkhiănh păvi n ......... 52

4.2.2.ăCácăkhángăsinhăđưăs ăd ngăđi uătr ăviêmăph iăc ngăđ ngăt iăb nhă
vi n ........................................................................................................ 53
4.2.3.ăCácăphácăđ ăđi uătr ăbanăđ u ......................................................... 54
4.2.4.ăPhácăđ ăthayăđ iătrongăquáătrìnhăđi uătr ....................................... 55
4.2.5.ă

ădƠiăđ tăđi uătr ăb ngăkhángăsinhăvƠăhi uăqu ăđi uătr ............... 56

4.3.ăBẨNăLU NăV ăTệNHăPHỐăH PăTRONGăVI CăS ăD NGă
KHÁNG SINH ....................................................................................... 57
4.3.1.ăPhơnătíchăs ăl aăch năkhángăsinhăsoăv iăh

ngăd n ..................... 57

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

3.2.5. Cácăphácăđ ăthayăth ătrongăquáătrìnhăđi uătr ............................... 38

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

3.2.4.ăCácăphácăđ ăđi uătr ăbanăđ u:........................................................ 37


4.3.2.ăPhơnătíchăli uădùngăkhángăsinh ..................................................... 58
4.3.3.ăPhơnătíchănh păđ aăthu c .............................................................. 59
4.3.4.ăPhơnătíchăđ
K TăLU NăVẨă

ngădùngăthu c ......................................................... 60

ăXU T ......................................................................... 62

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

PH ăL C

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

TẨIăLI UăTHAMăKH O


DANH M C B NG

B ng 1.2. Tình hình kháng kháng sinh c a 3 vi khu năth
viêm ph i

ng g p gây

tr emầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.

B ng 2.1. Li u dùng c aăcácăkhángăsinhăđ

c s d ngăđ phân tích

trong nghiên c uầầầầầầầầầầầầầầầầầ..ầầầ..

6

13

39

B ng 3.1. T l viêm ph i phân theo l a tu i và gi i tínhầầầầầ.

40

B ng 3.2. T l viêm ph i phân theo l a tu iăvƠăđ n ng c a b nhầ..

42

B ng 3.3. Tình hình s d ngăkhángăsinhătr

43

B ng 3.4. Khángăsinhăđ

căkhiăđ n b nh vi nầầ

căs ăd ngăt iăb nhăvi nầầầầầầầầ.

B ng 3.5. T l khángăsinhăđ

c s d ng trong m u nghiên c uầầ..

B ng 3.6. Phácăđ đi u tr viêm ph i khi b nh nhân m i vào nh p
vi nầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.

44
45
46

B ng 3.7. Cácăphácăđ thayăđ iătrongăquáătrìnhăđi u tr viêm ph iầ

47

B ng 3.8. LỦădoăthayăđ iăphácăđ trongăquáătrìnhăđi u tr ầầầầ..

48

B ng 3.9. Th i gian s d ng kháng sinh t i b nh vi nầầầầầ...

49

B ng 3.10. Hi u qu đi u tr b nh viêm ph iầầầầầầầầầ.

50

B ng 3.11. Tính phù h p trong l a ch năphácăđ khángăsinhăbanăđ u..

51

B ng 3.12. Tính phù h p trong l a ch năphácăđ kháng sinh thay th ..

52

B ng 3.13. Phân tích li u dùng kháng sinh trên b nh nhân có ch căn ngă
th năbìnhăth

ngầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ...

B ng 3.14. Phân tích li u dùng kháng sinh aminosid trên b nh nhân suy
gi m ch căn ngăth nầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.

53

55

B ng 3.15. Phân tích nh păđ aăthu cầầầầầầầầầầầầầầ 56
B ng 3.16. Phơnătíchăđ

ng dùng kháng sinh trong m u nghiên

c uầầầầầầầầầầầầầầầầầ.ầầầầầầầầầầ

51

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ph i c ngăđ ng trên tr em t i Vi t Nam...............................................

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

B ng 1.1. Các nghiên c u g năđơyăv tác nhân gây b nh trong viêm


T V Nă
Viêm ph i là nguyên nhân ch y uăđ aăđ n nh p vi n và t vong
m c nhi m khu n hô h p c p tính. Tr d

i 5 tu i,ăđ c bi t là tr d

tr

i 2 tháng,

là nhóm tu iăcóănguyăc ăm c và t vong do viêm ph i cao nh t. Theo th ng kê
i 5 tu i vƠoăn mă2015,ăchi m 16% t ng s tr emăd

T vong do viêm ph i
nh ăthi uădinhăd
khôngăđ

i 5 tu i t vong [46].

tr em có liên quan ch t ch v i tình tr ngăđóiănghèo,ă

ng, thi uăn

c s ch và v sinh s ch, ô nhi m không khí và

c ti p c năch măsócăs c kh e phù h p [44].

Trên th c t , khôngătìmăđ

c tác nhân gây b nh trong h u h tăcácătr

ng

h p viêm ph i, do dó vi căđi u tr viêm ph iălƠăđi u tr theo kinh nghi m. Y u
t quan tr ng nh tăđ d đoánătácănhơnăgơyăb nh là d a trên tu i c a b nh nhi

[2]. Viêm ph i

tr em có th do virus, vi khu n ho c vi sinh v t khác. Theo

WHO, các nguyên nhân hay g p nh t là Streptococcus pneumoniae (ph c u),
Haemophilus influenzae (HI) và vius h p bào đ
th

ng hô h p (RSV).

tr l n

ng g p viêm ph i do vi khu năkhôngăđi năhình,ăđ i di n là Mycoplasma

pneumoniae, S. pneumoniae (ph c u) là c u khu năgramăd
nhơnăhƠngăđ u gây viêm ph i c ngăđ ng

tr d

ngăcóăv , nguyên

i 5 tu i. Ph c uăcóăh nă90ă

type huy t thanh. Hi n nay th gi iăđưăcóăv c xin tiêm phòng ph c u [7].
T i cácăn

căđangăphátătri n, vi khu nălƠăc nănguyênănhơnăgơyăb nh ph

bi n nh t. Do v y,ăkhángăsinhăđóngăvaiătròăquanătr ng và không th thi u trong
đi u tr đ gi m t l t vong c a viêm ph i [10]. S d ng,ăd

i li u ho c l m

d ng thu c kháng sinh đ u gây ra tình tr ng kháng thu c, t oăđi u ki n thu n
l i cho các vi sinh v t kháng thu c xu t hi n, bi năđ i và lây lan. Th c t nhi u
ng

i b nh mua kháng sinh t đi u tr khiăkhôngăcóăđ năc a th y thu c, s

d ngăkhángăsinhăđ đi u tr đ i v iătr

ng h p không do b nh lý nhi m khu n

gây ra, s d ng kháng sinh, thu c không phù h p v i lo i, ch ng vi khu n, vi
rút, ký sinh trùng gây ra,.... s d ngăkhôngăđúngăli uăl
1

ng,ăhƠmăl

ng, th i

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

d

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

c a t ch c y t th gi i (WHO) 2015, viêm ph iăđưăgi t ch t 920 136 tr em

gian s d ng [6]. Vi căphơnătíchăđánhăgiáăth c tr ng s d ng kháng sinh hi n
nay đóngăvaiătròăquanătr ng giúp cho các th y thu c lâm sàng, các nhà qu n lý
trong vi c xây d ng và th c hi n chi năl

c s d ng kháng sinh an toàn, h p

lỦ,ăc ngăchínhălƠănơngăcaoăhi u qu đi u tr viêm ph i c ngăđ ng cho tr em.

B nh vi n đ
gi

c xây d ngăvƠoăn mă1979ăt i t 5, Th tr n Khánh Yên.

c đ uăt ătrang,ăthi t b , b sung ngu n nhân l c v i quy mô 35

ng b nh. Ho tăđ ng c a B nh vi n trong mô hình Phòng Y t bao g m:

B nh vi n,ă

i v sinh phòng d ch ch ng s tărét,ăV năphòngăphòngăYăt .

Hi n nay B nh vi n có 120ăgi

ng b nh, 17ăkhoa,ăphòng,ă01ăc ăs 3 trong

1 v iă127ăCBVCătrongăđóăcóă36ăBácăs (6 Bác s CK1, 30 Bác s đ nh h
chuyên khoa, đa khoa), 7ăD

cs

ng

i h c, 16 c nhân Y t , 3 c nhân Tài

chính K toán, còn l i là nhân viên y t cóătrìnhăđ Trung h c,ăCaoăđ ng.
T i khoa Nhi c a b nh vi n, t l b nhă nhơnă viêmă đ

ng hô h p luôn

chi m t l cao nh t. Trongăđó, nguyên nhân gây t vongăhƠngăđ u là viêm ph i.
Do v y nh m nâng cao ch tăl

ngăđi u tr , s d ng kháng sinh hi u qu , an

toàn, h p lý chúng tôiăđưăth c hi n nghiên c u: ”Phân tích tình hình s d ng
thu c kháng sinh trong đi u tr viêm ph i m c ph i c ng đ ng t i khoa Nhi
b nh vi n đa khoa huy n V n Bàn – Lào Cai” v i m c tiêu:
1.

Kh o sát tình hình s d ng kháng sinh trong đi u tr viêm ph i m c

ph i c ng đ ng tr em t 6 tháng đ n 5 tu i t i khoa Nhi, b nh vi n a khoa
huy n V n Bàn t 01/01/2018 – 30/6/2018
2.

Phân tích tính h p lý trong s d ng kháng sinh đi u tr viêm ph i

tr em t 6 tháng đ n 5 tu i theo h
th

ng g p

ng d n ch n đoán và đi u tr m t s b nh

tr em n m 2015 c a BYT.

2

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

y t , chính th căđ

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

B nh vi năđaăkhoaăhuy năV năBƠn t nh Lào Cai có ti n thân t v năphòngă


Ch

ngă1. T NGăQUAN

1.1. T NG QUAN V B NH VIÊM PH I C NGă

TR EM

nhăngh aă
Viêm ph i c ngă đ ngă (VPC )ă hayă cònă g i là viêm ph i m c ph i t i
i 14 ngày) gây t năth

ngănhuămôăph i,

kèm theo d u hi u ho, khó th , nh p th nhanh, rút lõm l ng ng c, đauăng c.
Các tri u ch ngănƠyăthayăđ i theo tu i [10].

ơyălƠătìnhătr ng viêm ph i xu t

ngoài c ngăđ ng ho c trong 48 gi đ u tiên sau khi nh p vi n [7].

hi n

1.1.2. Tình hình d ch t
Viêm ph i c ngăđ ng
vongăcao,ăđ c bi t là tr d

tr em là b nh lý ph bi n có t l m c và t

i 5 tu i. S li u th ng kê c a T ch c Y t th gi i

(WHO) n mă2015ăchoăth y viêm ph iăđ ng th hai trong s các nguyên nhân
gây t vong trên tr 1-59 tháng tu i, chi mă12,8%ătr

ng h p, ch sau các bi n

ch ng c a tr đ non [39]. Tr em t vongăhƠngăn măvìăb nh viêm ph iăđưăgi m
47%ătrongăgiaiăđo n 2000 - 2015, t 1,7 tri u ca m c xu ngă922.000ănh ngăv n
là b nh có t l gi m th p nh t [31], [38].
Vi t Nam theo th ng kê c aăcácăc ăs y t , viêm ph i là nguyên nhân
hƠngăđ u mà tr emăđ năkhámăvƠăđi u tr t i các b nh vi năvƠăc ngălƠănguyênă
nhân t vong hƠngăđ u. S li uăbáoăcáoăn mă2004ăc a UNICEF và WHO cho
th y v i qu n th kho ng 7,9 tri u tr < 5 tu i t su t t vongăchungălƠă23ề,

thì m iăn măVi t Nam có kho ng 38.000 tr t vongătrongăđóăviêmăph i chi m
12%ătr

ng h p s tr

ng h p t vong.ăNh ăv y m iăn mă

c tính có kho ng

4500 tr < 5 tu i t vong do viêm ph i [10].
1.1.3. C nănguyên
Viêm ph i c ngăđ ng tr em có th xu t phát t nhi uănhómăc nănguyên,ă
bao g m vi khu n, virus, ký sinh trùng và n m,ătrongăđóănguyênănhơnăth

ng

g p nh t là vi khu n.ăCácănhómăc nănguyênăgơyăb nhăchínhăthayăđ i theo tu i.

3

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

c ngăđ ng là nhi m khu n c pătínhă(d

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

1.1.1.

NG

Theo th ng kê c a WHO, vi khu n gây b nhăth

ng g p nh t là Streptococcus

pneumoniae.ă ơyălƠănguyênănhơnăgơyăkho ngă1/3ătr

ng h p viêm ph i trên

tr < 2 tu i. Ti păđ n là Haemophilus influenzae (10-30%ătr

ng h p),ăsauăđóă

là các lo i vi khu n khác (Moraxella catarrhalis, Staphylococcus aureus,
th do các vi khu năGramăơmăđ
Proteus,ầ

ng ru tănh ăKlebsiella pneumoniae, E.coli,

tr l năh nă5ătu i, c năl uăỦăđ n nhóm vi khu năkhôngăđi n hình

vibao g m Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella
pneumophila [40].
Bên c nhăđó,ăviêmăph i c ngăđ ngăc ngăcóăth do tác nhân virus. Nh ng
virusăth

ng g p gây viêm ph i

tr em là virus h p bào hô h p Respiratory

Syncitral virus (RSV),ă sauă đóă lƠă cácă virusă cúmă A,ă B,ă áă cúmă Adenovirrus,ă
Metapneumovirus, virus SARS (severe acute respiratory syndrome). Nhi m
virusăđ

ng hô h pălƠmăt ngănguyăc ăviêmăph i do vi khu n ho c có th k t

h p viêm ph i do virus và vi khu n (kho ng 20-30%). Virus là nguyên nhân
trong 30-67%ătr

ng h p viêm ph i c ngăđ ng trên tr nh vƠăth

ng g p

nhóm tr < 1 tu iăh năsoăv i nhóm tr > 2 tu i [40]
M t nhóm tác nhân ít g păh nănh ngăc ngălƠăm t trong các tác nhân gây
viêm ph i c ngăđ ngălƠăcácăkỦăsinhătrùngănh ăPneumocytis camii, Toxoplasma,
Histoplasma,…và m t s lo i n mănh ăCandida spp,... Pneumocytis jiroveci là
tác nhân quan tr ng trên nhóm tr nh nhi m HIV [40].
T i Vi t Nam, nhi u nhóm tác gi đưăti n hành các nghiên c u nh m xác
đ nhăc nănguyênăgơyăb nh ch y u trên tr em (xem B ng 1.1). Các k t qu này
đ u th ng nh t v i báo cáo c a WHO v ch ng lo i các tác nhân chính gây
viêm ph i c ngă đ ng tr emă phơnă theoă đ

tu i bao g m S.pneumoniae,

H.influenzae, E.coli,ầ,ăc ng thêm các tác nhân virus trên tr nh , và các tác
nhơnăkhôngăđi n hình bao g m M.pneumoniae, C.pneumoniae trên tr l năh n.ă

4

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

tr nh < 2 tháng tu i, viêm ph i c ngăđ ng còn có

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

Streptococcus pyogens).


T l t ng ch ng lo iădaoăđ ng theo t ng nghiên c u do s khác bi t c a nhóm
đ iăt

ng nghiên c uăvƠăđ a bàn nghiên c u.
M c dù nhóm tác nhân ch y u gây viêm ph i c ngă đ ng trên tr em

khôngăthayăđ i nhi u theo th i gian nh ng tìnhăhìnhăđ kháng c a các tác nhân
nghiên c u g năđơyăđưăđ

ngăgiaăt ngărõăr t. T i Vi t Nam, m t s

c th c hi n trên tr viêm ph i c ngăđ ngăđi u tr n i

trú t i b nh vi n. So sánh k t qu c a các nghiên c u này v i s li uăthuăđ
trongăCh

c

ngătrìnhă giámăsátăthu c qu c gia v m căđ nh y c m v i kháng

sinhă n mă 2003-2004 (ASTS) [17] cho th y s giaă t ngă đ kháng c a các vi

khu năth

ng gây viêm ph i c ngăđ ng trên tr em v i các kháng sinh thông

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

d ng.

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

nƠy,ăđ c bi t là các vi khu năcóăxuăh

5


B ng 1.1. Các nghiên c u g n đây v tác nhân gây b nh trong viêm
ph i c ng đ ng trên tr em t i Vi t Nam

gi

i

a

ng

đi m

gian

nghi

NC

NC

NC

m vi

t

Th i

xét

B nh
ph m

qu vi

Vi sinh v t

sinh

gây b nh xác

d

sinh

ƠoăMinhă Tr 1

ng

đ nhăđ

c

tính

Khoa

5/2012 -

D ch t

1876

Các lo i virus

-

h u/d ch

59,70%,

Tu n và

tháng

Hô h p

c ng s

đ n 15

BV Nhi 5/2013

r a ph

S.pneumoniae

[27]

tu i

Trung

qu n ph

10,39%,

ngă

nang/d c

H.influenzae

h n i khí

7,09%,

qu n

E.coli

viêm
ph i

2,40%
Ph m Thu Tr 12

Khoa

7/2010 722

D ch t

383 ca

M.pneumoniae

Hi n và

tháng -

Hô h p

-

h u và

đ nă

26,3%;

c ng s

15 tu i

BV Nhi 3/2012

máu

nhi m và S.pneumoniae

[21]

viêm

Trung

ph i

ngă

đ ng

9,14%,

nhi m

H.influenzae

(53%)

5,67%,
C.pneumoniae
3,74%, các lo i
virus
16%

Lê Th

Tr 2-15 Khoa

8/2012 120

H ng

tu i

-

H nh

viêm

Hô h p

-

76

M.pneumoniae

(63,33%) 36,67%,

7/2013

S.pneumoniae

và

6

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

Nhóm tác

S k t

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

S


c ng

ph i

BV Nhi

18,33%,

s

thùy

Trung

H.influenzae

ngă

[18]

7,50%, Cúm A
0,83%.
ngă S.pneumoniae

Khoa

Ng c

tháng -

N i t ng

qu n

tính v i

Ngân

5 tu i

3/2013 h p

(hút qua

nuôi c y S.aureus

và

VPC ă BVăNhiăđ ng

đ

vi khu n 20,6%,

C năTh ă

c ng

ng

m i)ă

47,1%,

(21,30%) M.catarrhalis

s

14,7%,

[25]

H.influenzae
8,8%

Hu nh
V nă
T

Tr 2-59 Khoa
tháng

ng VPC

và c ng n ng

11/2010- 180

D ch khí 30ăd

ngă S.pneumoniae

Hô h p 04/2011

qu n

tính v i

BV Nhi

(hút qua

nuôi c y H.influenzae

đ ng 1

đ

vi khu n 20%,

ng

m i)ă

s [31]

(16,6%)

23,3%,

E.coli 16,6%,
M.morganii
13,3%

Chú thích: NC: nghiên c u, BV: b nh vi n, VPC : viêm ph i c ng đ ng
1.1.4. Ch năđoánăviêmăph i c ngăđ ng
Ch năđoánăviêmăph i c ngăđ ng

tr em
tr em ch y u d a vào d u hi u lâm

sàng k t h p X-quang và m t s xét nghi m khác n uăcóăđi u ki n.
1.1.4.1. Tri u ch ng lâm sàng
Theo nghiên c u c a WHO viêm ph i c ngăđ ng

tr emăth

ng có

nh ng d u hi u sau:
-

S t: D u hi uăth

ng g pănh ng tính đ c hi u không cao vì s t có th

do nhi u nguyên nhân. S t có th có

nhi u b nh, ch ng t tr có bi u hi n

nhi m khu nătrongăđóăcóăviêm ph i.

7

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

1/2013- 159

D ch khí 34ăd

Tr 2

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

Quách


Ho: D u hi uăth

-

ng g păvƠăcóăđ đ c hi u cao trong các b nhăđ

ng

hô h p,ătrongăđóăcóăviêmăph i.
Th nhanh: D u hi uăth

tr em t i c ngăđ ngă vìăcóăđ nh yăvƠăđ đ c hi u cao. Theo WHO
ng th nhanh c a tr emăđ

căquyăđ nhănh ăsau:ă

+

Tr em t 6-12 tháng tu i:ă≥ă50ăl n/phút là th nhanh.

+

Tr t 1-5 tu i:ă≥ă40ăl n/phút là th nhanh.

-

Rút lõm l ng ng c: Là d u hi u c a viêm ph i n ng.

-

Ran m nh h t: Nghe ph i có ran m nh h t là d u hi u c a viêm ph i

tuyănhiênăđ nh y th p so v i viêm ph iăđ

căxácăđ nh b ng hình nh X-quang

[7], [46].
1.1.4.2. Tri u ch ng c n lâm sàng
Hình nh X-quang ph i:
Ch p X-quang ph iălƠăph

ngăphápăđ xácăđ nh các t năth

trongăđóăcóăviêmăph i. Tuy nhiên không ph iătr
đoánătrênălơmăsƠngănƠoăc ngăcóăd u hi u t năth
t

ngă ngăvƠăng

bìnhăth

ng h p viêm ph iăđ

ngăph i,
c ch n

ngătrênăphimăX-quang ph i

c l i. Trong 2-3ăngƠyăđ u c a b nh, X-quang ph i có th

ng.

Hình nh viêm ph iăđi n hình trên phim X-quangălƠăđámăm

nhu mô

ph i ranh gi i không rõ m t bên ho c hai bên ph i.
Viêm ph i do vi khu n,ăđ c bi t do ph c u: t năth

ngăph i có hình m

h th ng bên trong có các nhánh ph qu n ch a khí.
T năth

ngăviêmăph i do virus ho c vi khu năkhôngăđi năhìnhăth

đaăd ng, hay g p t năth

ng

ngăkho ng k . Có th g p hình nh tràn d ch màng

ph i, áp xe ph i, x p ph iầă

8

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ph i
ng

ng g p và là d u hi u s măđ ch năđoánăviêmă

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

-


Xét nghi m công th c máu và CRP :
B ch c u máu ngo iăviă(đ c bi t t l đaănhơnătrungătính)ăvƠăCRPămáuă
th

ngăt ngăcaoăkhiăviêmăph i do vi khu n, khôngăt ng n u nguyên nhân do

virus ho c vi khu năkhôngăđi n hình.

ng n i khí qu n, qua n i soi ph qu năđ tìm vi khu n gây b nh, làm kháng
sinhăđ [7], [10].
1.1.5. Phân lo i viêm ph i tr em
Phân lo i theo m căđ n ng nh (phân lo iătheoăH
vƠăđi u tr m t s b nhăth

ng g p

ng d n ch năđoánă

tr emăn mă2015ăc a B Y t ).

1.1.5.1. Viêm ph i
Tr ho, s t kèm theo ít nh t m t trong các d u hi u:
Th nhanh:
< 2 tháng tu i:

≥ă60ăl n/phút

2 - ≤ă12ăthángătu i: ≥ă50ăl n/phút
1-5 tu i:

≥ă40ăl n/phút

> 5 tu i:

≥ă30ăl n/phút

-

Rút lõm l ng ng c (ph năd

i l ng ng c lõm vào

-

Nghe ph i có ti ng b tăth

ng: ran m nh h t, ran ph qu n, ran n ,

thì hít vào).

gi m thông khí khu trú.
1.1.5.2. Viêm ph i n ng
Ch năđoánăviêmăph i n ng khi tr có d u hi u c a viêm ph i kèm theo
ít nh t m t trong các d u hi u sau:
-

D u hi u toàn thân n ng: B bú ho c không u ngă đ

giác:ăl ăm ăho c hôn mê, co gi t.

9

c, R i lo n tri

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

C y máu, c y d ch t h u,ăđ m, d ch màng ph i, d ch khí ph qu n qua

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

Xét nghi m vi sinh:


-

D u hi u suy hô h p n ng: Th rên, rút lõm l ng ng c r t n ng, Tím tái

ho c SpO2 < 90%.
-

Tr d

i 2 tháng tu i [9].

- i u tr tri u ch ng.
- i u tr nguyên nhân: l a ch năkhángăsinhătheoăc nănguyênăgơyăb nh,ănh ngă
banăđ uăth

ng theo kinh nghi m lâm sàng, y u t d ch t , m căđ n ng c a

b nh, tu i b nh nhân, các b nh kèm theo, các t

ngătác,ătácăd ng không mong

mu n c a thu c [5]. Th i gian dùng kháng sinh: t 7ăđ n 10 ngày n u do các
tác nhân gây viêm ph iăđi n hình, 14 ngày n uădoăcácătácănhơnăkhôngăđi n hình,
tr c khu n m xanh [5].
Bană đ uă th

đ

ng dùng kháng sinh theo kinh nghi m,ă sauă khiă xácă đ nh

c nguyên nhân gây b nh b ngăcácăph

ngăphápăviăsinhătinăc y thì kháng

sinh nên dùng lo i có tác d ng tr c ti p trên vi khu n gây b nh. Ph n l n b nh
nhân viêm ph iăđápă ng v iăđi u tr sau 2-3 ngày. Tuy nhiên s c i thi n trên
phim X-quang bao gi c ngăch măh năti n tri n trên lâm sàng. Nh ng b nh
nhơnăkhôngăđápă ng v i li uăphápăkhángăsinhăbanăđ u có th do b n thân tình
tr ng viêm ph i ti n tri n n ng nhanh, bi u hi n suy hô h p c p hay s c nhi m
khu nầăBênăc nhăđóăcóăth do kháng thu c, do nguyên nhân khác, dùng thu c
khôngăđúngăli u hay có v năđ v h p thu thu c, ho c ch năđoánăsai.ăNh ng
b nh nhân này c n ph iăđ

c khám xét l i c n th n, làm l i các xét nghi m v

nhi m trùng và cân nh c l i ch năđoánă[41].
1.2.2. Nguyên t căđi u tr b ng kháng sinh.
Các nguyên t c chính nh m s d ng kháng sinh an toàn, h p lý là:
-

Ch s d ng kháng sinh khi có nhi m khu n.

-

Ph i ch năđúngăkhángăsinhăvƠăđ

10

ng cho thu c thích h p.

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

1.2.1. Nguyên t căđi u tr viêm ph i.
- X trí tùy theo m căđ n ng.

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

1.2.ă I U TR VIÊM PH I TR EM


Ph i s d ngăkhángăsinhăđúngă li uă l

-

ngă vƠăđúngăth iă gianăđúngă quyă

đ nh.
-

Ph i bi t các nguyên t c ch y u v ph i h p kháng sinh [14]. Trong

tr

ng h p viêm ph i do vi khu n b t bu c ph iă dùngă khángă sinhă đi u tr ,

h p gi a virus v i vi khu n k c d a vào lâm sàng, X-quang hay xét nghi m

khác. Ngay c khi c y vi khu năơmătínhăc ngăkhóăcóăth lo i tr đ

c viêm

ph i do vi khu n. Vì v y, WHO khuy năcáoănênădùngăkhángăsinhăđ đi u tr
cho t t c cácătr

ng h p viêm ph i

tr em [10].

1.2.3. C ăs đ l a ch năkhángăsinhătrongăđi u tr viêm ph i
Vi c l a ch năkhángăsinhătrongăđi u tr viêm ph iălỦăt

c ngăđ ng
ng nh t là d a

vào k t qu nuôi c y vi khu n vƠălƠmăkhángăsinhăđ đ ch n kháng sinh thích
h p. Tuy nhiên trong th c t khó th c hi n vì:
+ Vi c l y b nh ph măđ nuôi c y vi khu năvƠălƠmăkhángăsinhăđ r t
khóăkh n,ăđ c bi t là t i c ngăđ ng
+ Th i gian ch k t qu xét nghi m m i quy tăđ nhăđi u tr là không k p
th i, nh t là nh ngătr

ng h p viêm ph i n ng c năđi u tr c p c u.

Vì v y vi c l a ch năkhángăsinhăđi u tr viêm ph i tr em ch y u d a
vƠoăđ căđi m lâm sàng, l a tu i, tình tr ng mi n d ch, m căđ n ng nh c a
b nhăc ngănh ătìnhăhìnhăkháng kháng sinh c a các vi khu n gây b nhăth

ng

g păđ có quy tăđ nh thích h p [10].
+ă

i v i tr s ăsinhăvƠă<ă2ăthángătu i:ăNguyênănhơnăth

ng g p là liên c u

B, t c u, vi khu n Gram-âm, ph c u (S. pneumoniae) và H. influenzae.
+ Tr t 2ăthángăđ n 5 tu i nguyên nhân hay g p là ph c u (S. pneumoniae)
và H. influenzae.

11

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

trong th c t r t khó phân bi t viêm ph i do vi khu n hay virus ho c có s k t

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

viêm ph iădoă virusăđ năthu n thì kháng sinh không có tác d ng. Tuy nhiên


+ Tr

trên 5 tu i ngoài S. pneumoniae và H. influenzae còn có thêm

Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Legionella pneumophila
[10].

- Theo tình tr ng mi n d ch: Tr b suy gi m mi n d ch b m sinh hay m c
Pneumocystis camii., Toxoplasma, do n mă nh ă Candida spp, Cryptococcus
spp, ho cădoăvirusănh ăCytomegaloăvirus, Herpes simplex ho c do vi khu n
nh ăS.aureus, các vi khu n Gram-âm và Legionella spp [10].
Cácătr

ng h p viêm ph i n ng và r t n ng (suy hô h p, s c, tím tái, b

bú, không u ngăđ
suyădinhăd

c, ng liăbìăkhóăđánhăth c, co gi t, hôn mê ho c tình tr ng

ng n ng...th

ng là do các vi khu n Gram-âm ho c t c u nhi u

h nălƠădoăph c u và H. influenzae.
M căđ kháng kháng sinh tùy theo t ngăđ aăph
th có t l khángăkhángăsinhăcaoăh nă nông thôn,
thu căcaoăh nă c ngăđ ng,

ng,ăt ng vùng (thành
b nh vi n t l kháng

n iăl m d ng s d ng kháng sinh có t l kháng

thu căcaoăh năn iăs d ng kháng sinh an toàn và h p lý.
Vi t Nam tình hình kháng kháng sinh c a 3 vi khu năth
viêm ph i

ng g p gây

tr em (xem B ng 1.2 - ASTS 2003 - 2004). M c dù nghiên c u

trong phòng xét nghi m thì t l kháng kháng sinh c a các vi khu n gây viêm
ph i tr em là kháăcao,ănh ngătrongăth c t lâm sàng, m t s kháng sinh nh ă
penicilin, ampicilin, gentamicin và chloramphenicol hay c co-trimoxazol v n
có tác d ngătrongăđi u tr viêm ph i c ngăđ ng. Vì v y các th y thu c c n
phơnătíchăcácăđ căđi mănóiătrênăđ l a ch n kháng sinh phù h p [10].

12

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ng b viêm ph iădoăkíăsinhătrùngănh ă

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

ph iăđ c bi t là tr b HIV - AIDSăth


B ng 1.2. Tình hình kháng kháng sinh c a 3 vi khu n th
tr em [10]

S.pneumoniae

H. influenzae

(%)

(%)

Penicilin

8,4

-

-

Ampicilin

0

84,6

24,2

Cephalothin

14,5

64,3

6,8

Cefuroxim

-

50,0

1,7

64,6

13,2

17,3

Cefotaxim

0

2,6

4,9

Gentamicin

-

35,1

8,3

Cotrimoxazol

62,9

88,6

65,8

Chloramphenicol

31,9

73,2

65,8

Erythromycin

1.2.4 Tómă t tă h

M. catarrhalis

ngă d nă s ă d ngă khángă sinhă trongă đi uă tr ă viêmă

ph iăc ngăđ ngătr ăemăc aăm tăs ăt ăch c h iăchuyênămôn trênăth ăgi i
Viêmăph i

Viêmăph iăn ng

T ăch căyăt ăth ăgi iă( 2014) [45]
Tr ăth ă nhanhăkhôngăRLLNă ho căcácăd uă Tr ă2-59 tháng: ampicilin
hi uănguyăhi măkhác:ăamoxicilin (U).

(T)(ho căpenicilină(T)+ă

Tr ă2-59 tháng có RLLN: amoxicilin (U).

gentamicin (T).
THAYăTH :ăceftriaxon.

D

căth ăAnhăchoănhiăkhoaă(2016-2017) [35]

13

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

Kháng sinh

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

viêm ph i

ng g p gây


Tr ăs ăsinh:ăbenzylpenicilină+ăgentamicin.
Tr ă1ăthángă -18ătu i:ăamoxicilină ho căampicilină(U).ăKHÔNGă ÁPă NG:ă
+clarithromycină (ho că azithromycină ho că erythromycin).ă Nghiă t ă c u:ă
amoxicillin (U) + flucloxacillină(U)ho căamoxicilin/acid clavulanicăđ năđ c.ă
amoxicilin/acid clavulanică (T)ă ho că cefuroximă (T)ă ho că cefotaximă (ho că
ceftriaxon (T). Tr ă1ăthángă-18ătu iăd ă ngăv iăpenicilin: clarithromycină(ho că

azithromycinăho căerythromycin.
VPă doă tácă nhơnă khôngă đi nă hình:ă clarithromycină (ho că azithromycină ho că
eryhtromycin).ăTr ă>12ătu i:ădoxycyclin
Tr

ngăHoàng gia nhi khoa vƠăs căkh eătr ăem &ăH iăb nhănhi mătrùngă

nhi khoa Châu Âu (2016) [42]
Tr ă<ă5ătu i:ăamoxicilin (U)

(TM): penicillin, amoxicilin,

Nghi M. Pneumoniae ho căC.

cefuroxim, amoxicilin/acid

pneumoniae: Macrolide

clavulanic, cefotaxim,
ceftriaxon

H iăl ngăng căAnhă(2011)ă[38]
amoxicilină(U).ăTHAYăTH :ăamoxicilin/acid clavulanic, cefaclor,
erythromycin, azithromycin và clarithromycin.
Khôngăđ ăho cănghiăng ăVPădoăMycoplasma ho căChlamydia ho cătrongăVPă
r tăn ng:ă+ăMacrolid.ăVPăm căkèmăcúm:ăamoxicilin/acid clavulanic.
H iăNhiăkhoaăCanadaă(2015) [47]

14

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

c:ăamoxicilină(T)ă ho că

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

Nhi mă khu nă huy t/VPăbi năch ng/khôngău ngăđ


B nhănhơnăngo iătrúăVPăthùy/viêmăph ăqu năph i:ăamoxicilin (U).
B nhănhơnăn iătrúăkhông cóăd uăhi uăđeăd aătínhăm ng:ăampicilin (TM).
B nhănhơnăsuyăhôăh păho căshockănhi măkhu n:ăcephalosporinăth ăh ă3.ă
H. influlenzae sinhă betalactamseă ho că ph ă c uă khángă penicilin:ă ceftriaxon
ngănhi uăthùyăho căxu tăhi nătúiăkhíăthƠnhăm ng:ă+Vancomycină

vƠăxu ngăthangăt ă
ampicilinăxu ngăamoxicilin (U).
N uăcóăm ămƠngăph iădoăS.aureus: Vancomycin.
N uăcó S.pneumoniae trongămáuăho căd chăti tăhôăh pănh yăc măv iăpenicilin:ă
ampicilin ho căpenicilină(TM),ăsauăđóădùngăamoxicilin (U).
M. pneumoniae và C. pneumoniae:ăazithromycin;ătr ătrên 8ătu i:ădoxycyclin
H iăb nhănhi mătrùngăvƠăH iăb nhănhi mătrùngănhiăkhoaăM ăậ 2011 [34]
Tr ă<ă5ătu i:ăVPănhi măkhu n:ăamoxicilin, amoxicilin/acid clavulanic. VP do
cácătácănhơnăkhôngăđi năhìnhămacrolide.
Tr ă>ă5ătu i,ăamoxicilin, amoxicilin/acid clavulanic± macrolid, doxycyclin:
tr ă>ă7ătu i:ă ± doxycyclin
Chú thích: (U):ăU ng;ă(T):ăTiêm;ăTM:ătiêmăt nhăm ch
1.2.5. M tă s ă h ngă d nă l aă ch nă khángă sinhă bană đ uă trongă viêmă ph iă
c ngăđ ngăt iăVi tăNam
H ng d n ch n đoán và đi u tr m t s b nh th ng g p tr em

c a B Y t (2015)
Viêm ph i
- i u tr kháng sinh:
+ Tr d

i 5 tu i, u ng m t trong các kháng sinh sau:

- Amoxicillin 80mg/kg/24 gi , chia 2 l n ho c amoxicillin/acid clavulanic
80mg/kg/24 gi , chia 2 l n .Th iăgianăđi u tr 5 ngày.

15

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

Khiăt năth

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ho c cefotaxim.


- N u tr d

ng v i beta ậ lactam ho c nghi ng viêm ph i do vi khu n không

đi n hình thì dùng nhóm macrolid: (azithromycin, clarithromycin ho c
erythromycin).
+ Tr trên 5 tu i:
banăđ u là macrolid. Dùng m t trong các thu c sau: Erythromycin 40 mg/kg/24
gi , chia 3 l n, u ngăkhiăđói,ăho c clarithromycin 15 mg/kg/24 gi , u ng, chia

2 l n, ho c azithromycin 10 mg/kg/24 gi , u ng m t l năkhiăđói. Th iăgianăđi u
tr 7ăđ n 10 ngày, azithromycin có th dùng 5 ngày.
Viêm ph i n ng
Kháng sinh l a ch năbanăđ u thu c nhóm penicillin A k t h p m t kháng sinh
nhóm aminosid. L a ch n:
- Ampicillin 200mg/kg/24 gi , chia 4 l n,ătiêmăt nhăm ch ch m cách m i 6 gi .
Ho c amoxicillin-acid clavulanic 90mg/kg/24 gi , chia 3 l n,ătiêmăt nhăm ch
ch m ho c tiêm b p cách m i 8 gi , k t h p v i gentamicină7,5mg/kgătiêmăt nhă
m ch ch m 30 phút ho c tiêm b p m t l n. Có th thay th b ng amikacin
15mg/kgătiêmăt nhăm ch ch m ho c tiêm b p. Dùng ceftriaxon 80mg/kg/24h
tiêmăt nhăm ch ch m 1 l n ho c cefotaxim 100 ậ 200 mg/kg/24 gi , chia 2 - 3
l nătiêmăt nhăm ch ch m ; dùng khi th t b i v i các thu c trên ho c dùng ngay
t đ u. Th i gian dùng kháng sinh ít nh t 5 ngày.
- N u có b ng ch ng viêm ph i màng ph i do t c u nh y v i methicillin (c ng
đ ng), dùng oxacillin ho c cloxacillin 200mg/kg/24 gi , chia 4 l n,ătiêmăt nhă
m ch ch m. K t h p v i gentamicin 7,5mg/kg/24 gi ,ătiêmăt nhă m ch ch m.
Ch c hút ho c d năl uăm khi có tràn m màng ph i.ă i u tr ít nh t 3 tu n.
N u có b ng ch ng viêm ph i do vi khu năkhôngăđi n hình: u ng macrolid n u
tr không có suy hô h p. N u tr suy hô h p, dùng levofloxacinătiêmăt nhăm ch
ch m 15-20 mg/kg/12h, ngày hai l n. Th iăgianăđi u tr 1- 2 tu n [9].

16

c chia s mi n phí t i website CANHGIACDUOC.ORG.VN

ng g p. Kháng sinh l a ch n

Trung tâm DI & ADR Qu c gia - Tài li u đ

Viêm ph i do vi khu năkhôngăđi n hình r tăth