CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VĂN HÓA DOANH NGHIỆP TẠI
CÔNG TY CP MÍA ĐƯỜNG THÀNH THÀNH CÔNG TÂY NINH
2.1. Giới thiệu chung về công ty
2.1.1. Lịch sử hình thành
Tập đoàn TTC tiền thân là cơ sở sản xuất cồn được thành lập năm 1979
bởi hai nhà sáng lập Ông Đặng Văn Thành và Bà Huỳnh Bích Ngọc.Tại thời
điểm đó, với vốn điều lệ 100 triệu đồng và 20 cán bộ nhân viên, Thành Thành
Công là một trong những cơ sở sản xuất cồn có quy mô lớn nhất ở Thành phố
Hồ Chí Minh.
Nhằm mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, đến năm 1998, cơ sở sản
xuất cồn Thành Thành Công được chuyển thành Công ty TNHH SXTM Thành
Thành Công. Trong giai đoạn này, Thành Thành Công ưu tiên phát triển hệ thống
phân phối trải rộng cả nước, đặc biệt tại các thị trường trọng điểm như: Thành
phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Tiền Giang, Bến Tre, Tây Ninh… Đây chính là
bước đệm giúp Công ty hội tụ đủ nguồn lực để tham gia đầu tư vào các lĩnh
vực mới đầy tiềm năng như: mía đường, tài chính, ngân hàng, bất động sản, du
lịch.
Nhằm thích ứng với nền kinh tế thị trường và xu hướng cổ phần hoá của
các doanh nghiệp trong và ngoài nước, năm 2007, Công ty TNHH SXTM Thành
Thành Công chuyển đổi thành Công ty Cổ phần SXTM Thành Thành Công, tăng
vốn điều lệ lên 500 tỷ đồng.
Năm 2011 là cột mốc đáng nhớ cho bước chuyển mình mạnh mẽ của
Thành Thành Công khi tập trung vào chiến lược đầu tư phù hợp nhằm phát triển
thành Tập đoàn kinh tế tư nhân đa ngành tại Việt Nam với 06 đơn vị thành viên:
Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh (tên cũ là Bourbon Tây Ninh), Đường
1
Ninh Hòa, Thương mại Thành Thành Công, Đặng Huỳnh, Thành Ngọc, vốn
điều lệ tăng hơn 3,000 tỷ đồng.
Đến nay Thành Thành Công đã trở thành một Tập đoàn kinh tế tư nhân
đầu tư đa ngành với 20 công ty thành viên và công ty hạt nhân Đầu tư Thành
Thành Công. Xác định Mía đường – Du lịch – Năng lượng là ba ngành mũi nhọn,
theo đó mọi hoạt động của Tập đoàn đều hướng đến việc ưu tiên phát triển và
hoàn thiện các doanh nghiệp thành viên thuộc các lĩnh vực này. Ngoài ra, Tập
đoàn còn đầu tư vào các ngành tiềm năng khác như bất động sản, đầu tư tài
2
chính và kho vận nông sản, bao bì,… Các đơn vị thành viên của Thành Thành
Công trải dài từ các tỉnh miền Trung, Cao nguyên đến miền Tây, miền Đông
Nam Bộ. Vốn chủ sở hữu toàn Tập đoàn là 11.065 tỷ đồng, tổng tài sản là
24.568 tỷ đồng và hơn 7.000 CBNV cùng khoảng 10.000 số hộ nông dân cộng
tác trồng mía.
2.1.2. Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh
Các cột mốc phát triển của công ty:
1979: Tiền thân là đơn vị thương mại. Vốn điều lệ 100 triệu
1999: Chuyển đổi thành Công ty TNHH SXTM Thành Thành Công
2001: Xây dựng hệ thống kho bãi tại KCN Tân Bình. Tăng vốn điều lệ lên
25 tỷ đồng
2002: Xây dựng hệ thống giao dịch mật rỉ và vận tạo tải Đồng Nai
2004: Phát triển cụm kho tại KCN Sóng Thần Bình Dương
2006: Tăng vốn điều lệ lên 50 tỷ đồng
2007: Tham gia chương trình cổ phần hóa và đầu tư danh mục. Tăng vốn
điều lệ lên 500 tỷ đồng.
2008: Danh mục đầu tư tăng 20 lần so với 2004.
2010: Tăng vốn điều lệ lên 1,000 tỷ đồng.
2011: Thành lập Tập đoàn TTC.
2012: Danh mục đầu tư hơn 60 Công ty.
2013: Công bố hệ thống nhận diện thương hiệu mới. 19 Công ty thành
viên.
3
2.2. Phân tích thực trạng văn hóa doanh nghiệp tại Công ty Cổ phần Mía
đường Thành Thành Công Tây Ninh
2.2.1. Các giá trị hữu hình
Được thiết kế và xây dung theo mô hình cao cấp hiện đại của các nước
phát triển, Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh là kênh bán
hàng trực tiếp của Công ty với hàng nhiều loại đường khác nhau, mẫu mã bao bì
hợp vệ sinh,tiện lợi và đẹp mắt,trang trí chủ yếu bằng 2 màu vàng và trắng,vừa
bắt mắt lại vừa thẩm mĩ .Thực sự đó là nơi khách hàng có thể đến lựa chọn
một cách tự do và thoải mái.Đồng thời,qua đó,công ty tiếp nhận rất nhiều ý
kiến đóng góp cũng như phản hồi của người tiêu dùng,từ đó cải tiến và hoàn
thiện sản phẩm,cung cách phục vụ của mình nhiều hơn nhằm đáp ứng nhu cầu
ngày càng cao của người tiêu dùng,ngày càng củng cố chỗ đứng trong lòng
người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường cạnh tranh quyết liệt.Thực s ự v ới
chiến lược này, Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninhđã
thực sự đến gần với người tiêu dùng,nắm được thị hiếu và trực tiếp quảng bá
hình ảnh riêng của mình.
Không chỉ chú trọng đến lợi nhuận, Công ty Cổ phần Mía đường Thành
Thành Công Tây Ninh cũng luôn chú trọng đến các hoạt động giải trí,lễ hội cho
công nhân viên và các hoạt động xã hội:
Hàng năm từ năm 2004, Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công
Tây Ninh đều tổ chức “giải bóng đá truyền thống”. Hoạt động này của
công ty thực sự đã tạo ra một sân chơI bổ ích để rèn luyện sức khoẻ cho
CBCNV,đồng thời thắt chặt tình đoàn kết, gắn bó giữa các phòng
ban,phân xưởng và các công ty thành viên trong đại gia đình cụng ty.
4
Chính sách này của công ty chắc chắn sẽ thúc đẩy sự phấn khởi,hăng say
làm việc hết mình của CBCNV trong toàn công ty.
Cụng ty muốn lập một sân chơi thể thao lành mạnh, tạo cơ hội để giao
lưu tăng cường hơn nữa giữa các nhà ngoại giao,đầu tư,doanh nghiệp và
phổ biến môn thể thao rất thú vị này.
cụng ty cũng là một trong những doanh nghiệp tham gia tích cực các hoạt
động từ thiện xã hội.
Trung thu năm 2003, cụng ty trích 500 triệu đồng ủng hộ quĩ của hội bảo
trợ bệnh nhân nghèo thành phố HCM,đồng thời phối hợp với các cơ quan
ban ngành thành phố tổ chức”Tuần Lễ V H
́ ạnh Phúc Trẻ Thơ Trung Thu
2003” từ ngày 4/9/2003 đến 11/9/2003 tại nhà hát với nhiều chương trình
văn nghệ,hoạt động tặng quà cho các em có hoàn cảnh khó khăn.
Hàng năm cụng ty đều tài trợ chính một số tiền lớn cho những chương
trình từ thiện như:các chương trình giai điệu tình thương lần 6.7 ở Tây
Ninh.Và còn rất nhiều những đóng góp của Công ty mà chúng ta không
thể kể hết được.
Thực sự một doanh nghiệp không chỉ mạnh vì thu được lợi nhuận cao mà
còn thể hiện ở những đóng góp,cống hiến cho sự phát triển công bằng và
bền vững của xã hội.Tất cả đều góp phần đóng góp vào việc hình thành
bản sắc văn hoá của doanh nghiệp.
Biểu tượng logo của công ty phần nào thể hiện rõ nét về hình tượng
công ty ,đơn giản nhưng lại giàu ý nghĩa:
Màu đỏ tượng trưng cho sức mạnh nội tại với đầy đủ tâm huyết và lng
̣
trung thành, tất cả v s
́ ự nghiệp xây dựng và phát triển của Công ty. là
5
mong muốn của doanh nghiệp có sự lớn mạnh vững vàng, nâng cao tầm
vóc và uy tín của mình trên th
́
ương trường.
Mẫu mã sản phẩm: Công ty luôn đầu tư cho mẫu mã sản phẩm của mình
sao cho nổi bât,đặc biệt và dễ tiếp cận với khách hàng nhất.Điểm nhấn
của Kinh Đô là dòng sản phẩm bánh trung thu:dòng sản phẩm đặc trưng
phục vụ cho số đông,qua tong năm Công ty lại cho ra những mẫu hộp
mới,năm nay là hình thang với tông màu hông và đỏ thể hiện sự cá
tính,năng động,hiện đại và cả sự dịu dàng đằm thắm trên mõi hộp quà.
2.2.2. Các giá trị được tuyên bố
Chiến lược:hai chiến lược chính là thực hiện chiến thuật sáp nhập,liên
doanh,liên kết,hợp tác và mở rộng,đa dạng hoá ngành nghề.
Mục tiêu;vị trí đứng đầu trong ngành sản xuất mía đường, không chỉ
chiếm lĩnh thị trường trong nước mà còn vươn ra tầm thế giới
Triết lí kinh doanh: “Công ty luôn đi tìm sự khác biệt cho mình,tạo một lối
đi riêng trong kinh doanh,trong phát triển sản phẩm và cả đầu tư”.
Từ lúc thành lập, Công ty đã có một chiến lược đúng đắn cho việc phát
triển thương hiệu. Đó là cá tính và sự thiện cảm của thương hiệu. Cá tính của
sản phẩm là sáng tạo không ngừng,hầu hết sản phẩm đều là lần đầu tiên được
sản xuất ở Việt Nam. Mỗi năm Công ty chi hàng chục tỷ đồng cho việc quảng
bá thương hiệu, trong đó có phần không nhỏ là tài trợ cho các hoạt động xã hội
từ văn hoá, thể thao cho đến từ thiện,…Mục đích là tạo ra sự cảm tình của
thương hiệu.
Là một doanh nghiệp mía đường, hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp
nên ngay từ khi thành lập, Công ty đã ý thức rất rõ sự phát triển của doanh
nghiệp chỉ thực sự bền vững và lâu dài khi và chỉ khi gắn sự phát triển này một
6
cách chặt chẽ, trách nhiệm, đồng hành cùng sự phát triển của những người nông
dân trồng mía, của môi trường canh tác, sự an toàn về sức khỏe của người tiêu
dùng.
Chính vì thế, phát triển bền vững luôn là định hướng nhất quán và xuyên
suốt trong chiến lược phát triển dài hạn của TTCS, đóng một vai trò trung tâm
trong tất cả hoạt động của Công ty. Trong mỗi bước đi, mỗi hành động, mỗi dự
án phát triển,… suốt 20 năm qua, Công ty đều thực hiện dựa trên tiêu chí kết
hợp hài hòa các mục tiêu tăng trưởng về kinh tế với những trách nhiệm đối với
nông dân, khách hàng, với môi trường sống, môi trường sản xuất, môi trường
kinh doanh mà doanh nghiệp đang tham gia.
Điều này được cam kết và minh chứng bằng những nỗ lực không ngừng
trong việc nâng cao hiệu quả canh tác, sản xuất an toàn, bền vững, thân thiện
với hệ sinh thái động thực vật có liên quan và hành động có trách nhiệm đối với
môi trường, đóng góp vào việc cải thiện chất lượng sinh kế của người dân
trồng mía, với cộng đồng xã hội địa phương trên địa bàn nơi TTCS đầu tư phát
triển vùng nguyên liệu, thông qua các chương trình hành động mang tính thiết
thực:
Phát triển kinh tế
Đầu tư cộng đồng
Bảo vệ môi trường
và Cùng nhau phát triển.
Với định hướng tăng trưởng và phát triển bền vững đó, TTCS đã linh hoạt
vận dụng hài hòa các nhóm lợi ích trên cơ sở mô hình 6P trong quá trình thực
hiện mục tiêu của doanh nghiệp.
7
PEOPLE CON NGƯỜI XÃ HỘI
Với triết lý ”Con người là tài sản giá trị nhất của doanh nghiệp”, TTCS
hiểu rằng mọi thành công có được của TTCS đều xuất phát từ nền tảng cốt yếu
và căn bản nhất chính là con người: Người lao động, người nông dân trồng mía,
người tiêu dùng, đối tác, cổ đông, nhà đầu tư để từ đó xây dựng niềm tin, tạo
nên sự tin tưởng, sẻ chia và hợp tác cùng có lợi cho các bên. Do đó, TTCS luôn
8
nỗ lực phấn đấu tạo ra lợi ích chung và cao nhất cho mọi tổ chức, cá nhân đã
đang và sẽ cùng đồng hành với TTCS trên con đường phát triển.
Bên cạnh đó, hàng năm Công ty luôn dành ngân sách thực hiện các chương
trình an sinh xã hội, đây là hoạt động truyền thống mà Công ty luôn thực hiện
xuyên suốt qua các năm. Gồm: hoạt động đền ơn đáp nghĩa, tương thân tương
ái, xây dựng nông thôn mới, xây nhà đại đoàn kết, gặp gỡ, động viên, hỗ trợ chi
phí sách vở, trang bị học tập cho trẻ em nghèo cơ nhỡ, ủng hộ quỹ vì Trường Sa
thân yêu, nạn nhân chất độc màu da cam,… với kinh phí thực hiện hàng năm hơn
2 tỷ đồng.
POSITION VỊ THẾ
Bắt đầu từ năm 2013 và thực sự đẩy mạnh từ năm tài chính 2014 2015,
TTCS bắt đầu quá trình tái cấu trúc toàn diện toàn bộ hoạt động và các lĩnh vực
hoạt động của mình, nhằm mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt
động, tập trung cốt lõi vào phát triển những thế mạnh cạnh tranh của Công ty
hướng tới mục tiêu “Khẳng định vị thế hàng đầu ngành mía đường Việt Nam
Vươn mình hội nhập quốc tế”.
PRODUCTIVITY HIỆU QUẢ
Với quan điểm đầu tư hiệu quả, TTCS xác định và mạnh dạn đầu tư
nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao, các sản phẩm chứa đựng nhiều giá trị gia
tăng, học hỏi các mô hình quản trị tiên tiến từ các Tập đoàn hàng đầu thế giới
nhằm Nâng cao lợi thế cạnh tranh & nâng cao hiệu quả kinh doanh. TTCS tự
hào đang tiên phong ứng dụng và đưa các mô hình sản xuất nông nghiệp hiện
đại nhất thế giới hiện diện và phát huy hiệu quả trên những cánh đồng mía tại
Việt Nam như: Công nghệ tưới Centre Pivot, Công nghệ nước nhỏ giọt Israel,
9
thực hiện cơ giới hóa toàn bộ các khâu trong quá trình canh tác sản xuất mía,
phát triển chuỗi giá trị ngành đường theo mô hình các quốc gia phát triển như
Australia, Thái Lan và Brazil. Với đội ngũ chuyên gia lành nghề có trình độ
chuyên môn cao kết hợp ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến, TTCS tin tưởng
sẽ đạt được những thành công vượt bậc trong việc nâng cao hiệu quả kinh
doanh, năng suất sản phẩm, quản trị tốt chi phí và tạo ra cho TTCS lợi thế cạnh
tranh lớn trên thị trường.
PLANNET MÔI TRƯỜNG
Cây mía được các nhà khoa học đánh giá và xếp loại là 1 trong những cây
trồng có giá trị sinh khối, bảo vệ môi trường và khả năng rất lớn cải tạo độ hữu
cơ cho môi trường đất canh tác. Do đó, TTCS chọn hướng phát triển gắn liền
với Tái tạo nguồn tài nguyên bằng cách đầu tư chuyên sâu vào công nghệ theo
hướng hiện đại trên vùng nguyên liệu mà Công ty đầu tư; tái đầu tư các sản
phẩm bã bùn, phân sinh học trở lại cánh đồng mía... nhằm mục tiêu tiết giảm tác
động tiêu cực tối đa đến môi trường sinh thái lân cận.
Trong lĩnh vực sản xuất, Công ty triệt để tuân thủ các chuẩn mực, quy
định về xử lý chất thải, môi trường, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp
luật và nhà nước với tinh thần tự giác và trách nhiệm xã hội cao nhất. Công ty
không ngừng tăng cường ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ mới thân
thiện với môi trường vào quy trình sản xuất nhằm giảm thiểu tối đa chất phát
thải ra môi trường xung quanh.
PARTNERS ĐỐI TÁC
Hướng tới chuẩn mực quốc tế trong việc nâng cao chất lượng công tác
quan hệ với nhà đầu tư (IR), đối tác, gia tăng niềm tin & nâng cao tiêu chuẩn
10
minh bạch theo chuẩn mực quốc tế, trên cơ sở các hướng dẫn của Sở giao dịch
chứng khoán TP. HCM, IFC và đơn vị tư vấn chuyên nghiệp về chuyên môn,
TTCS đã, đang và sẽ duy trì việc thông tin kịp thời, đầy đủ, trách nhiệm đến nhà
đầu tư, cổ đông và đối tác.
PROFIT LỢI NHUẬN
Sau một năm thực hiện hiệu quả tái cấu trúc, năm 2014 2015, TTCS tiếp
tục thực hiện kế hoạch đề ra theo định hướng tạo ra giá trị bền vững cho người
trồng mía, cổ đông, đối tác & doanh nghiệp. Năm 2014 2015, TTCS bắt đầu gặt
hái được thành quả bước đầu từ các chính sách đã áp dụng: Chất lượng mía
nguyên liệu đã cải thiện rõ rệt so với các vụ mùa trước; năng suất và hiệu quả
sản xuất, kinh doanh đã cải tiến vượt bậc; nâng cao hiệu quả công tác quản trị
chi phí... Mặc dù trong năm vừa qua bối cảnh ngành đường khó khăn nhưng
TTCS vẫn vượt KH ĐHCĐ giao gần 10%, đạt 180 tỷ LNTT. Qua đó thấy rõ tác
động tích cực của những thay đổi TTCS đã và đang áp dụng, phát huy được lợi
thế, giúp TTCS từng bước củng cố vị thế tạo được bước phát triển bền vững
cho Tập đoàn và giá trị bền vững cho cổ đông, đối tác.
Với trách nhiệm của một doanh nghiệp đối với sự phát triển của cộng
đồng và xã hội, vì sự tin tưởng của cổ đông, nông dân, khách hàng, đối tác, các
cơ quan đoàn thể, CBNV,… chúng tôi sẽ quyết tâm tiếp tục thực hiện nghiêm
túc các tiêu chí đúng đắn mà Công ty đã tin tưởng thực hành trong suốt 20 năm
hình thành và phát triển.
2.2.3. Những nhận thức chung
Công ty vẫn duy trì không khí làm việc gia đình, anh em gắn bó với
nhau,người tài có quyền hưởng cồ phần của công ty, có điều kiện trảI qua
11
nhiều thử thách từ thực tiễn sinh động để trưởng thành,điều đó kích thích lòng
say mê và sáng tạo. Lãnh đạo luôn phải nỗ lực để theo kịp hội nhập, muốn
thế,phải học từ đồng nghiệp, phải biết giao việc, giao quyền,giao trách
nhiệm,hiểu và đánh giá đúng năng lực của mỗi người.
Toàn thể nhân viên,công nhân của công ty luôn làm việc hết mình vì sứ
mệnh phục vụ khách hàng với những sản phẩm đầy tâm huyết, độc đáo và cá
tính.
2.3. Một số mặt hạn chế
Về năng lực sản xuất, với tổng công suất ép mía hiện nay đạt hơn
145.000 tấn mía/ngày có khả năng sản xuất 2 triệu tấn đường thành phẩm/vụ,
trong đó đường luyện chiếm 50%.
Vụ 20142015 cả nước sản xuất được hơn 1,4 triệu tấn đường từ mía, sụt
giảm gần 11% so với niên vụ trước, do một phần bị giảm diện tích, phần khác
do khô hạn. Trong niên vụ mới 20152016, có nơi tăng có nơi giảm diện tích
nhưng tổng hợp lại diện tích có giảm và vẫn bị khô hạn nên sản lượng dự báo
cũng sẽ chỉ đạt như vụ trước.
Như vậy, với sản lượng đó thêm nguồn cung từ đường nhập khẩu theo
hạn ngạch thuế quan hàng năm và đường của công ty phủ cho nhập, cộng thêm
tồn kho từ đầu vụ, tổng nguồn cung khoảng 1,8 triệu tấn. Với sản lượng này,
đường luôn dư thừa trong các năm gần đây.
Ngoài ra, còn một nguồn đáng kể là đường nhập lậu có xuất xứ Thái Lan
mà theo thông tin của Tổ chức Đường thế giới có thể ước khoảng 400.000 –
500.000 tấn/năm và có thể có thêm nguồn cung từ gian lận thương mại tham gia,
góp phần gây khó khăn cho sản xuất trong nước.
12
Với tình trạng trên, liên tục 4 năm qua, ngành mía đường phải đối mặt với
tình trạng tiêu thụ đường khá khó khăn, giá đường giảm. Trong niên vụ 2014
2015, giá đường trắng loại 1 chỉ ở mức khoảng 11.00013.000 đồng/kg.
Bước sang vụ 20152016, lúc đầu vụ giá đường vẫn còn thấp. Tuy nhiên,
hiện nay đã ở khoảng 13.00014.000 đồng/kg, giá mía theo đó cũng có tăng theo.
Trong bối cảnh khó khăn đó, mặc dù giá đường có xuống thấp nhưng mía vẫn
được các nhà máy đường tiêu thụ hết cho nông dân và giá mía vẫn được duy trì
ở mức tốt cho nông dân chứ không giảm theo tỷ lệ giảm của giá đường. Sản
lượng vẫn đáp ứng thị trường trong nước và do nhiều nguồn cung nên làm dư
thừa cần phải xuất khẩu tiểu ngạch một lượng nhất định để bớt áp lực tồn kho.
Mặt khác, nếu so sánh cây mía nguyên liệu với một số cây trồng khác tại
Việt Nam thì có thể thấy, hiện nhiều vùng, cây mía vẫn là cây chủ lực đem lại
cuộc sống tốt cho nông dân. Chỉ một số ít đất đai không phù hợp, năng suất và
chất lượng của mía quá kém, nông dân chuyển sang một số cây trồng khác. Đây
cũng là điều phù hợp theo khuyến cáo của Hiệp hội.
Về thông tin có một số nông dân còn bị o ép về xác định chữ đường như
báo chí gần đây có nêu có thể giải thích do việc thực hiện Quy chuẩn kỹ thuật
quốc gia chất lượng mía nguyên liệu chưa nghiêm. Một số nơi còn có việc thỏa
thuận mua xô. Một số nhà máy đường chưa áp dụng đúng cách định chữ đường.
Việc mua xô thường có lợi cho nông dân tại các vùng mía có chữ đường kém,
nhưng sẽ thiệt hại đối với nông dân tại các vùng có chữ đường cao.
Nhiều nơi mía của nông dân ít, thuộc các thửa ruộng manh mún, nhỏ lẻ
nên dù cùng trong một vùng nhưng chữ đường lại khác nhau, và nông dân có mía
chữ đường kém sẽ thắc mắc khi so sánh. Trường hợp khác khi cạnh tranh mua
mía hoặc để khuyến khích đầu vụ chữ đường lại nâng cao hơn thực tế.
13
2.4. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện văn hóa doanh nghiệp Công ty Cổ
phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh
2.4.1 Tổ chức các buổi tọa đàm tuyên truyền về VHDN
Quan điểm của những nhà lãnh đạo Công ty Cổ phần Mía đường Thành
Thành Công Tây Ninh: Nếu coi doanh nghiệp như cơ thể của một con người thì
truyền thông nội bộ chính là các mạch máu lưu thông thông tin giữa các tổ chức
trong cơ thể”. Truyền thông nội bộ là kênh giao lưu, kết nối, giúp hiểu biết, gắn
kết giữa các thành viên trong công ty. Không chỉ vậy, đó còn là kênh truyền tải
thông điệp hiệu quả giữa ban lãnh đạo với các cán bộ nhân viên, giúp họ nắm
bắt được công việc chính xác và triển khai một cách có hiệu quả.
Cán bộ nhân viên phải khéo với khách hàng; Phải khéo với đồng nghiệp
để làm việc nhóm tốt hơn nhưng không được khéo với lãnh đạo. Khéo nhưng
phải luôn thẳng thật và minh bạch.
Nếu coi website nội bộ là “đứa con tinh thần” của những nhà tâm huyết
xây dựng văn hóa và truyền thông nội bộ thì việc đặt tên cho website đúng là
vấn đề “đau đầu” nhất. Làm sao để lựa chọn được một cái tên gọi vừa ý nghĩa,
vừa ngắn gọn, vừa là cái chung nhưng cũng là cái riêng, thể hiện nét đặc trưng
của văn hóa doanh nghiệp không phải điều dễ dàng. Ngoài việc cung cấp các
thông tin về hoạt động kinh doanh, hội họp, hoạt động ngoại khóa, từ thiện…
trang nội bộ Nhà mình đang sẵn sàng để nâng cấp thành kênh báo mạng nội bộ
trong tương lai của Công ty. Truyền thông nội bộ là một kênh rất quan trọng và
cần thiết để phát triển văn hóa doanh nghiệp. Điều này áp dụng cho mọi doanh
nghiệp và trong mọi lĩnh vực khác nhau.
14
Một nét văn hóa nữa tại Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công
Tây Ninh đã được đơn vị duy trì từ rất lâu đó là: Tổ chức ngày 8/3 và ngày 20/10
cho các nữ CBCNV toàn Công ty, các buổi tọa đàm có chiều sâu giữa lãnh đạo
Công ty và nữ CBCNV để từ đó có sự cảm thông sâu sắc về sự hy sinh với
ngành với nghề. Hàng năm tổ chức Tết trung thu, Tết thiếu nhi 1/6, tham dự trại
hè và trao thưởng cho các cháu là con CBCNV trong Công ty cũng được Lãnh
đạo Công ty quan tâm đặc biệt. Trong năm đã tổ chức 03 lượt vui chơi với hơn
220 cháu, số tiền trên 340 triệu đồng.
2.4.2 Chấn chỉnh lại thái độ và phong cách làm việc
Đã từ lâu, những hoạt động bề nổi về công tác này được thể hiện rõ nét
tại Công ty và các đơn vị trực thuộc: Toàn thể CBCNV tuyệt đối không sử dụng
phương tiện làm việc của Công ty vào các mục đích cá nhân; không tụ tập đông
người để tán chuyện, gây rối làm mất an ninh, trật tự nơi làm việc. Toàn bộ
CBCNV trong toàn Công ty khi giao tiếp với khách hàng đã thực hiện việc đeo
bảng tên khi làm việc có tên cơ quan, họ tên, ảnh, chức danh, mã số nhân viên
của CBCNV.
Ban chỉ đạo xây dựng VHDN tại Công ty không dừng lại ở các lớp đào
tạo, tuyên truyền, mà còn tổ chức triển khai các hoạt động cụ thể để thực hiện
tốt Văn hóa doanh nghiệp. Bộ quy tắc ứng xử của Tổng Công ty và Công ty
được triển khai một cách có hiệu quả để từ đó toàn thể CBCNV tạo cho mình
có tinh thần trách nhiệm của người lao động, kích thích lòng say mê, tính chủ
động, sáng tạo. Người lao động coi doanh nghiệp là "tổ ấm" của cá nhân mình
để nó trở thành nhận thức chung của cả tập thể và tạo nội lực để phát triển của
Công ty.
15
Công ty cũng đã triển khai sâu rộng việc áp dụng hồ sơ nhãn hiệu trên hệ
thống văn bản, trang bị đồng phục, bảng tên, bảng hiệu cho CBCNV. Mở
chuyên mục VHDN trên trang web Công ty; Tổ chức cho các đơn vị, cá nhân
tham gia viết bài, sưu tầm, và Quy tắc ứng xử để đăng trên website Công ty và
Tổng công ty; Hàng tháng, quý, năm Công ty tổ chức chấm điểm, đánh giá và
khen thưởng cho các đơn vị, cá nhân về việc thực hiện VHDN, quy tắc ứng xử
trong Công ty,… Các hoạt động này nhằm xây dựng văn hóa Công ty theo hướng
bền vững, tạo môi trường làm việc thân thiện, năng động và hiệu quả. Chỉ tính
riêng trong năm 2015, đơn vị đã tham gia cung cấp 36 tin, bài cho trang Website
và bản tin của Tổng Công ty mía đường.
Hoạt động tình nghĩa cũng là một nét truyền thống tại Công ty. Luôn quan
tâm tạo điều kiện thăm viếng, tặng quà và gặp mặt tri ân đối với CBCNV đã
nghỉ hưu, là thương bệnh binh và con em gia đình chính sách. Công ty hiện đang
nuôi dưỡng 02 mẹ Việt Nam anh hùng mẹ Trương Thị Dành ở huyện Tam Bình
và mẹ Trần Thị Khá ở Tây Ninh. Trong năm qua, Công ty đã tổ chức hơn 15 lượt
thăm hỏi gia đình chính sách, Mẹ VNAH, gia đình CBCNV khó khăn với số tiền
hơn 48 triệu đồng; trao 100 suất học bổng cho học sinh nghèo vượt khó số tiền
34 triệu đồng;
Nét văn hóa đó được Công ty duy trì trong các năm tiếp theo và đặt ra các
mục tiêu rất rõ về giá trị cốt lõi của VHDN tại Công ty: Bồi dưỡng tinh thần
trách nhiệm của người lao động để kích thích lòng say mê, tính chủ động, sáng
tạo; Giáo dục ý thức cho người lao động coi doanh nghiệp là "tổ ấm" của cá
nhân mình để nó trở thành nhận thức chung của cả tập thể và tạo nội lực để
phát triển cho doanh nghiệp; Có cơ chế quản trị hợp lý cho những người có
cống hiến cho sự phát triển của doanh nghiệp đều được tôn trọng và được
16
hưởng lợi ích vật chất xứng đáng với công sức mà họ bỏ ra, chế độ thưởng,
phạt hợp lý; Xây dựng quan niệm hướng tới thị trường; Phải nhanh chóng hình
thành quan niệm thị trường năng động, sát với thực tiễn. Cần phải coi nhu cầu
thị trường là điểm sản sinh và điểm xuất phát của văn hóa doanh nghiệp; Xây
dựng quan niệm khách hàng là trên hết, phải lấy khách hàng làm trung tâm, cùng
với việc nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng ; Xây dựng tinh thần trách
nhiệm xã hội. Tích cực ủng hộ, tài trợ cho sự nghiệp giáo dục, văn hóa, xã hội,
thúc đẩy khoa học kỹ thuật phát triển và tiến bộ. Thông qua các hoạt động nhân
đạo và văn hóa này làm hình ảnh doanh nghiệp đẹp hơn, uy tín của doanh
nghiệp được nâng lên.
2.4.3 Về phía ban lãnh đạo
Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đã đúc kết một kinh nghiệm: Môi trường
văn hoá trong doanh nghiệp quyết định đến sự thành bại của doanh nghiệp đó.
Khi nói đến khó khăn trong hoạt động doanh nghiệp, đặc biệt ở thời kỳ lạm
phát hiện nay, một trong những điều mà các lãnh đạo thường phàn nàn là: nhân
sự đòi tăng lương, gây thêm áp lực cho chi phí đầu vào. Không phủ nhận thực tế
ở chỗ này chỗ khác, có những nhân viên luôn đưa ra những đòi hỏi quá đáng,
không gắn quyền lợi của mình với doanh nghiệp... nhưng việc nhân sự đòi tăng
lương thường là có lý do chính đáng.
Có thể họ có những đóng góp quan trọng tạo ra lợi nhuận cho công ty
nhưng mức thu nhập chưa xứng tầm; cũng có thể nếu được trả lương cao hơn,
họ toàn tâm toàn ý với công ty hơn... nhưng một lý do phổ biến hiện nay là do
giá cả tăng cao, đời sống của đại bộ phận người lao động đã thực sự gặp khó
khăn. Để giữ chân người lao động, nhiều doanh nghiệp đã phải “nghiến răng”
bỏ thêm chi phí tăng lương cho họ.
17
Vào 10 giờ sáng ngày 19/7/2008, khi thông tin về giá xăng tăng chính thức
được loan báo, ngay lập tức, ban lãnh đạo doanh nghiệp đã triệu tập cuộc họp
khẩn cấp để bàn biện pháp ứng phó.
Bên cạnh việc cắt giảm chi phí không cần thiết, công ty đã đi một “nước
cờ ngược”: Tăng 20% lương cho người lao động vào ngày 1/8. Thông tin này
ngay lập tức tạo nên sự phấn chấn trong toàn doanh nghiệp. Chưa nói đến vấn
đề “thêm tiền”, quyết định tăng lương đột ngột này đã khiến họ cảm thấy “ấm
lòng”, vì được tôn trọng, được ban lãnh đạo chia sẻ khó khăn trong hoàn cảnh
ngặt nghèo.
2.4.4 .Cơ cấu lại một số chính sách nhân sự của công ty
“Nhân lực là tài sản quý giá nhất, là sức mạnh tạo thành công cho công ty ”. Với
tiêu chí đó, Công ty Cổ phần Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh không chỉ
là địa chỉ uy tín cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước mà còn là môi trường
làm việc lý tưởng cho đội ngũ nhân viên năng động, chuyên nghiệp, kiến thức
chuyên môn và tay nghề cao.
Đầu tư vào nguồn nhân lực của công ty được thực hiện thông qua các chính sách
cụ thể như sau:
Chính sách lương:
Hệ thống lương của Công ty được xây dựng trên nguyên tắc công bằng,
đánh giá toàn diện dựa trên hiệu quả công việc, kinh nghiệm, kỹ năng,
trình độ và thâm niên của nhân viên. Việc nâng lương được thực hiện định
kỳ một năm một lần dựa trên hiệu quả công việc năm trước, tỉ lệ trượt
giá ngoài thị trường, so sánh với mức thu nhập của các công ty cùng ngành
trên thị trường lao động trong nước để đảm bảo tính cạnh tranh.
18
Hệ thống lương đảm bảo sự cân đối giữa chi phí trả cho người lao động
với hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty
Chính sách phúc lợi :
Bảo hiểm (BHYT, BHXH, BHTN) & bảo hiểm tai nạn công trường đầy
đủ
Hỗ trợ thu nhập khi nghỉ thai sản, ngoài khoản thanh toán từ phía bảo
hiểm
Hỗ trợ phụ cấp đi công trình xa (ăn ở, đi lại…) cho CBNV điều động đi
công trình ở tỉnh ngoài TP. HCM
Đồng phục hàng năm cho toàn thể CBNV công ty
Tổ chức việc khám sức khỏe định kỳ hàng năm
Tổ chức tham quan nghỉ mát cho toàn thể nhân viên trong công ty một lần
hàng năm.
Thăm hỏi, động viên trong các trường hợp nhân viên, gia đình có người
ốm; tặng quà cho nhân viên khi cưới hỏi, sinh con; tặng quà sinh nhật,
tặng quà cho nhân viên nữ nhân ngày 8/3 và 20/10; tặng quà cho con em
cán bộ nhân viên nhân ngày 1/6 …
Chính sách hỗ trợ cho CBNV khó khăn một cách hợp lý.
Thực hiện việc ký kết thỏa ước lao động tập thể.
Chính sách đào tạo, huấn luyện và phát triển nghề nghiệp:
Đào tạo nội bộ và đào tạo bên ngoài công ty không ngừng nâng cao kiến
thức, kỹ năng cho nhân viên. Đặc biệt đối với các vị trí quản lý, chuyên
viên; một số vị trí có chứng chỉ chuyên môn như: an toàn lao động, lái cẩu
tháp, vận thăng…
Chính sách thăng tiến & thu hút nhân tài :
19
Công ty có chính sách bổ nhiệm, thăng tiến, thuyên chuyển cán bộ trong
công ty phù hợp với năng lực, khả năng, kỹ năng và nguyện vọng cầu tiến
của từng nhân viên.
Công ty xây dựng chế độ lương thưởng phúc lợi cạnh tranh với các công
ty cùng ngành nhằm thu hút cũng như “giữ chân” các cán bộ có năng lực
giỏi muốn công hiến lâu dài cho công ty.
Chính sách khen thưởng:
Công ty có chế độ khen thưởng kịp thời bằng hiện vật và tinh thần, động
viên sự hăng hái làm việc, kích thích sự sáng tạo, tinh thần cống hiến của
CBCNV. Chính sách khen thưởng sẽ được từng bước cải tiến để đảm
bảo tính cạnh tranh và phù hợp với thị trường lao động giúp tăng động
lực đối với lao động hiện tại và thu hút người lao động giỏi từ bên ngoài.
Công ty có chế độ khen thưởng minh bạch, rõ ràng theo hiệu quả công
việc và đóng góp cho sự phát triển không ngừng của công ty.
Chính sách kỷ luật :
Tuân thủ các Nội quy, quy chế công ty
Nghiêm khắc thi hành các Quyết định điều động, thuyên chuyển công tác;
phân công công việc của cấp trên
Không được tiết lộ thông tin kinh doanh của Công ty; không được sao
chép hoặc đem thông tin của công ty ra ngoài, ảnh hưởng đến lợi ích, uy
tín của công ty.
Không được tiết lộ thông tin về thu nhập cá nhân.
Môi trường làm việc và các hoạt động xã hội khác :
Công ty tạo điều kiện môi trường làm việc đảm bảo an toàn vệ sinh,
thoáng mát; nhân viên được trang bị đầy đủ các thiết bị làm việc, phương tiện
20
bảo hộ lao động, vệ sinh lao động cần thiết. Văn hóa làm việc chuyên nghiệp,
có trách nhiệm, tạo cơ hội phát triển bản thân.
2.4.5 Định hướng tiếp thu có chọn lọc các giá trị văn hóa mới
Thời bao cấp, chúng ta thường nghe thấy các cụm từ “Văn hóa vùng”,
“Văn hóa làng xã”, “Văn hóa gia đình” và các nghiên cứu liên quan đến các chủ
đề này. Ngày nay, cụm từ “Văn hóa doanh nghiệp” lại xuất hiện và đang được
xã hội quan tâm, đặc biệt là các doanh nghiệp.
Chuyển sang nền kinh tế thị trường và hội nhập mạnh mẽ vào nền kinh
tế thế giới đòi hỏi hàng hóa và các dịch vụ của Việt Nam phải cạnh tranh thắng
lợi không chỉ trên đất nước mình và cả ở các quốc gia khác. Thành tựu về công
nghệ thông tin cũng đang xói mòn không ít các giá trị của xã hội truyền thống
trong đó có việc khẳng định vai trò của lớp người trẻ tuổi, của tiếng nói cá nhân
và nhóm nhỏ, sự phân tầng xã hội và khoảng cách giàu nghèo đang gia tăng...
Những thay đổi từ môi trường bên ngoài như vậy, sự cạnh tranh khắt khe
trên quy mô toàn cầu đặt doanh nghiệp Việt Nam trước những bắt buộc phải
lựa chọn, phải thay đổi để làm ăn có hiệu quả khi môi trường kinh tế xã hội đã
khác trước. Phải chăng, đó là lý do vì sao lại là doanh nghiệp chứ không phải
loại tổ chức xã hội hay tổ chức hành chính nào khác đi tiên phong trong việc tìm
kiếm hướng tiếp cận mới để phát triển tổ chức. Thay đổi tổ chức chính là cách
thức làm cho tổ chức thích ứng với môi trường bên ngoài đang đổi thay.
Nghiên cứu về văn hóa tổ chức trở thành là khuynh hướng trên thế giới
những năm 1980 xuất phát từ việc các doanh nghiệp phương Tây nhận ra yêu
cầu phải thay đổi cách tiếp cận về tổ chức. Từ chỗ họ quá dựa vào các cơ cấu
phức tạp, chi tiết và cơ chế kế hoạch quá cứng nhắc khiến họ phải chấp nhận
sự suy giảm về kinh tế, để chuyển sang cách tiếp cận văn hoa tổ chức với cách
21
nhìn không máy móc và giàu trí tưởng tượng hơn để hiểu tổ chức hoạt động
như thế nào.
Việt Nam, trong giai đoạn chuyển đổi cơ chế kinh tế, quản lý của các
doanh nghiệp theo mô hình nông nghiệp. Các doanh nghiệp cũng dễ nhận thấy
rằng: Những vấn đề về mặt kỹ thuật không đưa lại những thách thức bằng vấn
đề hiểu và động viên các nhân viên cống hiến hết khả năng của mình. Và doanh
nghiệp muốn thành công thì phải luôn sáng tạo ra những giá trị mới cho xã hội,
mà điều này lại cần tới sự trợ giúp của các nhân viên trong doanh nghiệp.
Hướng tiếp cận doanh nghiệp dưới góc độ văn hóa sẽ giúp đạt hiệu quả
cao hơn trong việc huy động sự tham gia của con người trong tổ chức. (Mặc dù
hướng tiếp cận tổ chức về mặt kỹ thuật cơ cấu ở Việt Nam hiện nay vẫn là
vấn đề chưa thể bỏ qua).
Thế giới xây dựng văn hóa doanh nghiệp dựa vào lý thuyết về văn hóa tổ chức.
Nhiều học giả phương Tây đã đưa ra các định nghĩa về văn hóa tổ chức. Ví dụ:
”Văn hóa tổ chức là loại quy ước cơ bản do một nhóm người nghĩ ra, phát hiện
hay xây dựng nên để giải quyết những vấn đề về sự thích ứng với bên ngoài và
sự hòa nhập bên trong. Những quy ước này phải được coi là có hiệu lực và là
chuẩn mực để các thành viên mới của tổ chức thấm nhuần và tuân thủ”
(E.Schein, 1984)
Đây là loại quy ước không thành văn và kinh nghiệm cho thấy: Những ai
muốn thành công khi được giao nhiệm vụ trong một tổ chức mới thì ngoài việc
nghiên cứu tổ chức trên phương diện giấy tờ, văn bản, đều phải tìm hiểu để
thâm nhập được vào văn hóa của tổ chức đó
Ở Việt Nam, một số doanh nghiệp đi tiên phong trong xây dựng văn hóa
doanh nghiệp là FPT, Mai Linh, Trafaco,... và họ đã đo đếm được hiệu quả của
22
phát triển doanh nghiệp. Cho tới nay, vấn đề xây dựng văn hóa tổ chức nói
chung và văn hóa doanh nghiệp nói riêng mới được đề cập đến cả về mặt lý
thuyết lẫn thực tiễn. Vậy từ trước tới nay, có hay không có cái gọi là “Văn hóa
doanh nghiệp”? Xin trả lời ngay là trong thực tế không có tổ chức nào lại
không có văn hóa của mình, dù họ có ý thức hay không có ý thức tác động vào
nó, sử dụng nó
Văn hóa doanh nghiệp có vai trò (tích cực nếu nó phù hợp với môi trường
thay đổi, với tiến bộ xã hội và tác động tiêu cực khi nó đã lỗi thời) trong việc:
Tạo ra bản sắc riêng và tính thống nhất trong cam kết của lãnh đạo và của mọi
thành viên trong doanh nghiệp về mục đích và mục tiêu mà doanh nghiệp đạt
được.
Văn hóa doanh nghiệp có thể cải tiến hoặc có thể bóp méo một hệ thống
thông tin chính thức trong doanh nghiệp; tác động tới tiến trình cải tổ của doanh
nghiệp... thông qua gây ảnh hưởng hoặc bị ảnh hưởng bởi chiến lược
xây dựng văn hóa là một hướng tiếp cận để nâng cao năng lực cho doanh
nghiệp. Tuy nhiên cũng không nên tuyệt đối hóa, xem nó là bài thuốc chữa bách
bệnh cho doanh nghiệp. Hơn nữa, thực tế cho thấy, một số ít doanh nghiệp khi
sử dụng hướng tiếp cận văn hóa doanh nghiệp đã không đủ kiên trì trong củng
cố các giá trị văn hóa mà họ đề xướng, rút cục văn hóa mà lãnh đạo doanh
nghiệp đề xướng vẫn chỉ là khẩu hiệu treo trên tường, là bài phát biểu trong các
sự kiện mang tính nghi lễ.
Đây là việc của những người chủ doanh nghiệp, những người hiểu rõ và
có định hướng rõ ràng cho doanh nghiệp trong ngắn hạn cũng như dài hạn. Bài
viết dưới đây muốn thông qua hình ảnh cái mỏ neo, để trình bày thêm một cách
nhìn về vấn đề xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Trong tác phẩm “Sử ký”, sử gia
23
Herodotus người Halicarnassus (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ) đã kể câu chuyện về
một người tên Sophanes, trong cuộc chiến tranh lớn nhất lịch sử thế giới cổ đại
giữa Hy Lạp và Ba Tư: “Anh ta đeo trên thắt lưng áo giáp cái mỏ neo bằng sắt
gắn vào sợi xích sắt. Mỗi khi đến gần kẻ thù, anh ta quăng nó xuống đất, để
những kẻ tấn công không thể xê dịch anh ta; nếu đối thủ bắt đầu bỏ chạy, anh
ta bèn nhấc cái mỏ neo lên và đuổi theo”.
Thiết nghĩ, trong bất kì doanh nghiệp nào, nhân viên cũng cần một mỏ neo
chắc chắn như vậy để có thể tự trói mình vào nhiệm vụ. Trong bối cảnh khủng
hoảng kinh tế trên thế giới như hiện nay, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp hẳn
cũng nhận ra rằng nhân viên sẵn sàng chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, chấp
nhận giảm lương, tăng giờ làm… cùng chia sẻ khó khăn, góp phần đưa doanh
nghiệp “vượt bão”. Có được điều đó một phần là nhờ cái “tình” của nhân viên
với doanh nghiệp, và được vun đắp bởi văn hóa doanh nghiệp.
24
KẾT LUẬN
Tóm lại, xây dựng VHDN không đơn thuần là liệt kê ra các giá trị mình
mong muốn mà đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các thành viên, sự khởi xướng, cổ
vũ, động viên của lãnh đạo. Với cách hiểu đúng đắn tổng thể về VHDN và với
mười một bước cơ bản này sẽ giúp các doanh nghiệp từng bước xây dựng thành
công văn hoá cho mình. Văn hóa doanh nghiệp là tập hợp những giá trị về tinh
thần, được biểu hiện từ những yếu tố bề nổi như trang phục công ty, không
gian làm việc, lời ăn tiếng nói… đến những yếu tố ngầm định như quy tắc ứng
xử, thái độ, niềm tin, tầm nhìn doanh nghiệp… Công ty CP mía đường Thành
Thành công Tây Ninh không chỉ gắn kết con người trong công ty một cách dễ
dàng, mà còn giúp công việc vận hành trơn tru hiệu quả, tạo lợi thế cạnh tranh
lớn với các đối thủ trên thị trường.
25