Vị trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê khu vực và thế giới

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

VỊ TRÍ CỦA THỐNG KÊ VIỆT NAM
trên bản đồ thống kê thế giới
ThS. Nguyễn Văn Đoàn
Viện Khoa học Thống kê
quốc gia trên thế giới (WB, 2010) cho thấy
gân hàng Thế giới (WB) đã xây dựng công
Kazakhstan là quốc gia có chỉ số năng lực thống kê
cụ đánh giá năng lực thống kê quốc gia, và
cao nhất (96 điểm), đứng ở vò trí số 1; Micronesia
hàng năm đã tổ chức đánh giá năng lực
Fed. Sts là quốc gia có chỉ số năng lực thống kê
thống kê của các quốc gia có thu nhập thấp và trung
thấp nhất (23 điểm) đứng ở vò trí cuối cùng (145);
bình và dân số trên 1 triệu người theo công cụ này.
Việt Nam có chỉ số năng lực thống kê là 61 điểm,
Chúng ta có thể sử dụng công cụ đánh giá
đứng ở vò trí 77 (Phụ lục 2), thấp hơn 4 điểm so với
năng lực thống kê này để xét xem vò trí của Thống
điểm trung bình của thế giới (Bảng 1), trong đó,
kê Việt Nam hiện đang ở đâu trong bản đồ thống
điểm về phương pháp luận thấp nhất (30 điểm),
kê thế giới và khu vực.
kém 26 điểm so với điểm trung bình của thế giới;
Công cụ đánh giá năng lực thống kê quốc gia
điểm về nguồn dữ liệu cao nhất (80 điểm), cao hơn
do WB xây dựng gồm 3 nhóm chỉ tiêu (phương pháp
19 điểm so với điểm trung bình của thế giới.
luận thống kê, nguồn dữ liệu, và tính đònh kỳ và kòp
thời) và một chỉ tiêu tổng

hợp của ba nhóm chỉ tiêu
Bảng 1. Chỉ tiêu năng lực thống kê 2010 (trên thang điểm 0-100)
trên. Mỗi nhóm chỉ tiêu
được gán với thang điểm từ
0-100 dựa trên các tiêu chí
phù hợp với các khuyến
nghò của quốc tế. Trong
mỗi nhóm chỉ tiêu nói trên
gồm một số chỉ tiêu cụ thể
được gán điểm và quyền số
cho từng chỉ tiêu. Ví dụ
Nguồn: />nhóm chỉ tiêu về phương
pháp luận thống kê có 10
Bản đồ thống kế thế giới thể hiện năng lực
chỉ tiêu cụ thể, mỗi chỉ tiêu có điểm từ 0 đến 1
thống kê quốc gia theo 4 khung điểm sau:
điểm và quyền số của từng chỉ tiêu là 10, tổng điểm
- Từ 0-39 điểm, là những quốc gia có chỉ số
của nhóm chỉ tiêu này là 100 điểm (xem Phụ lục 1).
năng lực thống kê quá thấp;
Kết quả đánh giá năng lực thống kê của 145

N

22

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ


Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

- Từ 40-54 điểm, là những quốc gia có chỉ số
năng lực thống kê thấp;
- Từ 55-69 điểm, là những quốc gia có chỉ số
năng lực thống kê trung bình;
- Từ 70-84 điểm, là những quốc gia có chỉ số
năng lực thống kê khá;
- Từ 85-100 điểm, là những quốc gia có chỉ số
năng lực thống kê cao.
Việt Nam có chỉ số năng lực thống kê là 61
điểm (nằm trong khung 55-69 điểm), thuộc nhóm
nước có năng lực thống kê trung bình của thế giới
(Hình 1).
Trong khu vực Đông Á - Thái Bình Dương, năng
lực thống kê Việt Nam đứng thứ 8 (trong tổng số 21
nước), xếp trên Trung Quốc 1 bậc, nhưng xếp sau
Lào 1 bậc, Cămpuchia 2 bậc (Phụ lục 3).
Trong khu vực ASEAN, năng lực thống kê Việt
Nam đứng ở gần cuối khu vực (vò trí thứ 7/9 nước,

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP
không có Brunei) (Bảng 2 trang sau).
Bảng 2 cho thấy, năng lực thống kê Việt Nam
cao hơn 2 nước là Đông timo, Myanmar; nhưng thấp
hơn 6 nước là Lào, Cămpuchia, Malaysia, Thái Lan,
Inđônêxia, Philippin, thấp hơn 7 điểm so với điểm
trung bình khu vực ASEAN.
Trong 7 năm qua (2004 -2010), năng lực thống
kê của Việt Nam giảm đáng kể so với mặt bằng
chung về năng lực thống kê thế giới. Cụ thể, năm
2004 chỉ số năng lực thống kê của Việt Nam là 71

điểm, cao hơn 4 điểm so với điểm trung bình của
khu vực (67 điểm) và cao hơn 9 điểm so với điểm
trung bình của thế giới (62 điểm), năm 2010 năng
lực thống kê Việt Nam giảm xuống còn 61 điểm,
thấp hơn 5 điểm so với điểm trung bình của khu
vực (67), thấp hơn 4 điểm so với điểm trung bình
của thế giới (65) (Bảng 3).

Hình 1: Bản đồ thống kê thế giới

Nguồn: />
SỐ 01 - 2011

23


THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

điểm năm 2004, giảm xuống còn 72 điểm năm
2010).
Như vậy, trên bản đồ thống kê Khu vực ASEAN,
bản đồ thống kê Khu vực Đông Á - Thái bình Dương,
bản đồ thống kê thế giới, chỉ số năng
lực thống kê Việt Nam đều thấp hơn
Bảng 2: Năng lực thống kê của các nước thành viên ASEAN
so với chỉ số trung bình. Cụ thể:
- Khu vực ASEAN: Chỉ số năng
lực thống kê Việt Nam thấp hơn 7

điểm so với điểm trung bình khu vực,
đứng ở vò trí thứ 7/9 nước.
- Khu vực Đông Á - Thái bình
Dương: Chỉ số năng lực thống kê Việt
Nam thấp hơn 6 điểm so với điểm
trung bình khu vực, đứng ở vò trí thứ
8/21 nước.
- Thế giới: Chỉ số năng lực thống
kê Việt Nam thấp hơn 4 điểm so với
điểm trung bình của thế giới, đứng ở vò
trí thứ 77/145 nước (vò trí giữ là 72).
- So với chính Việt Nam, chỉ số
năng lực thống kê hiện nay (2010),
giảm 10 điểm (từ 71 điểm giảm xuống
còn 61 điểm) so với năm 2004./.
Nguồn: />
Chỉ số năng lực thống kê Việt Nam mất 20
điểm ở nhóm chỉ tiêu phương pháp luận (từ 50 điểm
năm 2004, giảm xuống 30 điểm năm 2010); và mất
10 điểm ở nhóm chỉ tiêu đònh kỳ, kòp thời (từ 82

Bảng 3: Chỉ số năng lực thống kê của Việt Nam, khu vực và thế giới (2004-2010)

Nguồn: />
24

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ


Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

Mô tả chi tiết Chỉ tiêu Năng lực Thống kê Việt Nam

PHỤ LỤC 1:
NHÓM CHỈ TIÊU VỀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN THỐNG KÊ

SỐ 01 - 2011

25


THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

26

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ


Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

SỐ 01 - 2011

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

27

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

28

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ


Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

SỐ 01 - 2011

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

29


THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

** Tất cả các nước bao gồm các quốc gia IDA / IBRD có thu nhập thấp và trung bình với dân số hơn 1 triệu.

30

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

THỐNNGGHIÊ
KÊ NQUỐ
CỨCU TẾ
- TVÀ
RAOHỘ
ĐỔ
I NHẬ
I P

PHỤ LỤC 2:
NĂNG LỰC THỐNG KÊ CỦA CÁC NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI NĂM 2010

SỐ 01 - 2011

31


THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

32

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ


Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

SỐ 01 - 2011

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

33


THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

** bao gồm các nước IDA/IBRD có thu nhập thấp và trung bình với dân số trên 1 triệu người.

34

THÔNG TIN KHOA HỌC THỐNG KÊ


Vò trí của Thống kê Việt Nam trên bản đồ thống kê thế giới

THỐNG KÊ QUỐC TẾ VÀ HỘI NHẬP

PHỤ LỤC 3:
NĂNG LỰC THỐNG KÊ CỦA CÁC NƯỚC KHU VỰC ĐÔNG Á - THÁI BÌNH DƯƠNG

** Bao gồm các nước IDA/IBRD có thu nhập thấp và trung bình với dân số trên 1 triệu người.

SỐ 01 - 2011

35