Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

1
MỞ ĐẦU
1. Gi ới thi ệu khái quát về  luận án
  “Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên  
đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”  là một công 
trình khoa học độc lập, được nghiên cứu công phu, không có sự 
trùng lặp với các công trình khoa học đã được công bố.  
Công trình đi sâu phân tích, luận giải một cách khoa học về thực 
chất và một số vấn đề  có tính quy luật phát triển năng lực giáo dục 
chính trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam;  
đồng thời đánh giá đúng thực trạng và làm rõ một số vấn đề  đặt ra 
trong phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội.  
Trên cơ sở đó, đề  xuất những giải pháp cơ bản, đồng bộ  và có tính  
khả thi nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên  
đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay.
Những nội  dung nghiên cứu cơ  bản nêu trên đã cung cấp 
thêm cơ  sở  khoa học phục vụ trực tiếp cho quá trình đào tạo, bồi 
dưỡng nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị 
viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay.
2. Lý do lựa chọn đề tài luận án
Công tác giáo dục chính trị tại đơn vị là một hình thức cơ bản của 
công tác tư tưởng, văn hoá, một nội dung cơ bản của nhiệm vụ huấn  
luyện bộ đội. “Công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trực tiếp góp phần 
xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, giữ vững trận địa tư tưởng 
của Đảng trong quân đội, nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh  
chiến đấu; xây dựng các tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, tổ chức  
quần chúng vững mạnh xuất sắc, làm cho quân đội luôn là lực lượng 
chính trị, đội quân chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, 
Nhà nước và nhân dân, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao”.
Hiện nay, tình hình chính trị  ­ an ninh thế  giới thay đổi nhanh 
chóng, diễn biến rất phức tạp, khó lường. Trong nước, bốn nguy cơ mà 

Đảng ta đã chỉ ra tiếp tục tồn tại, nhất là nguy cơ tụt hậu xa hơn về 
kinh tế, nguy cơ “diễn biến hòa bình” của thế lực thù địch nhằm chống  


2
phá cách mạng nước ta; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo 
đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong 
một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và tệ quan liêu,  
tham nhũng, lãng phí diễn biến phức tạp; đạo đức xã hội có mặt xuống 
cấp đáng lo ngại, làm giảm lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân 
vào Đảng và Nhà nước. Đặc biệt, các thế  lực thù địch tiếp tục  tăng 
cường các hoạt động nhằm “phi chính trị  hoá” quân đội và “vô hiệu 
hoá” lực lượng vũ trang. Sự  chống phá đó đã, đang tác động mạnh 
mẽ  đến tư tưở ng, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ trong quân đội, 
nhất là đối tượ ng sĩ quan trẻ, hạ  sĩ quan và binh sĩ. Đây là lực  
lượ ng   đông   đảo   và   phần   lớn   đượ c   biên   chế   ở   cấp   đại   đội. 
Chính vì vậy, để  ngăn ngừa, làm thất bại âm mưu chống phá của các 
thế lực thù địch và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng quân đội  
vững mạnh về chính trị, nâng cao chất lượng tổng hợp và sức chiến  
đấu, một trong những vấn đề cơ bản, cấp bách nhất hiện nay là phải 
nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị  tại đơn vị, đặc biệt ở 
cấp đại đội ­ nơi trực tiếp quản lý, giáo dục, rèn luyện hạ sĩ quan , binh 
sĩ. 
Chính trị  viên đại đội là cán bộ  chính trị, về  cơ  bản đều có  
tuổi đời và tuổi quân còn rất trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm trong 
hoạt động thực tiễn. Mặc dù vậy, theo chức trách, nhiệm vụ được 
phân công, họ là người chủ  trì về  chính trị  đồng thời là bí thư  chi 
bộ, có vai trò nòng cốt trong việc xây dựng đơn vị vững mạnh về chính 
trị, qua đó góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng,  
chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Trong công tác giáo dục chính 

trị ở đơn vị, chính trị viên đại đội là người chịu trách nhiệm và trực tiếp 
tiến hành. Chất lượng công tác giáo dục chính trị ở đại đội phụ thuộc  
vào nhiều yếu tố, nhưng trước hết và chủ yếu phụ thuộc vào năng lực  
giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội.
Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết số 51 của Bộ Chính trị  “Về 
tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một 
người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính uỷ, chính trị viên trong 


3
Quân đội nhân dân Việt Nam”, nhìn chung đội ngũ chính trị viên đại đội 
đã có sự trưởng thành về mọi mặt, góp  phần quan trọng xây dựng đơn 
vị cơ sở vững mạnh về chính trị. Bên cạnh  đó, vẫn còn không ít chính 
trị viên đại đội hạn chế về phẩm chất và năng lực, đặc biệt là năng lực 
giáo dục chính trị. Theo đánh giá của Bộ Quốc phòng: trình độ, kiến 
thức, năng lực thực hiện chức trách, nhất là năng lực sư phạm còn  
hạn chế; vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học trong nhà trường vào 
quản lý, giáo dục bộ đội ở  đơn vị  còn lúng túng; một số đồng chí  
năng lực yếu . Thực tế trên đã được các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ 
đạo, tìm biện pháp từng bước khắc phục. Tuy nhiên, vấn đề  phát  
triển  năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội chưa 
được quan tâm nghiên cứu, luận giải một cách đầy đủ. Chính vì 
vậy, tác giả lựa chọn vấn đề: “Phát triển năng lực giáo dục chính  
trị  của chính trị  viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam  
hiện nay” làm đề tài nghiên cứu của luận án.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 
* Mục đích nghiên cứu:  Làm rõ một số  vấn đề  lý luận, thực  
tiễn và đề xuất giải pháp cơ bản phát triển năng lực giáo dục chính trị 
của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay. 
* Nhiệm vụ nghiên cứu:

­ Tổng quan các công trình khoa học tiêu biểu có liên quan trực  
tiếp đến đề  tài luận án. Trên cơ sở đó, khái quát kết quả nghiên cứu  
của các công trình và xác định những nội dung luận án cần tiếp tục giải  
quyết.
­ Làm rõ thực chất và tính quy luật phát triển năng lực giáo dục  
chính trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam.
­ Đánh giá thực trạng, làm rõ một số  vấn đề  đặt ra  đối với 
phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội 
trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay.


4
­ Đề  xuất giải pháp cơ  bản  phát triển năng lực giáo dục 
chính trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt 
Nam hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Phát triển năng lực giáo dục chính 
trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam. 
* Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu một số vấn đề  lý luận và 
thực tiễn phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại 
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam  hiện nay. Tập trung khảo sát 
thực tiễn liên quan đến  phát triển năng lực giáo dục chính trị  của 
chính trị viên đại đội ở một số đơn vị chủ lực thuộc Quân khu 1, Quân 
khu 2, Quân khu 3, Quân đoàn 1, Quân đoàn 2 và công tác đào tạo cán 
bộ chính trị cấp phân đội của Trường Sĩ quan Chính trị trong khoảng 
thời gian từ năm 2009 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ  sở  lý luận:  Luận án dựa trên cơ  sở  lý luận của chủ 
nghĩa Mác ­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh, quan điểm của Đảng 
Cộng   sản   Việt   Nam   về   vấn   đề   phẩm   chất,   năng   lực   của   con  

người nói chung và của người cán bộ, đảng viên nói riêng; các chỉ 
thị, nghị  quyết của Quân  ủy Trung  ương, Tổng cục Chính trị  về 
xây dựng đội ngũ cán bộ trong quân đội và kết quả nghiên cứu của  
các công trình khoa học đã công bố có liên quan trực tiếp đến đề tài 
luận án.
* Cơ sở thực tiễn: Luận án dựa vào tình hình giáo dục chính trị 
ở  đơn vị  cơ  sở, chủ  yếu thông qua  nhận định, đánh giá trong nghị 
quyết; báo cáo tổng kết của các đơn vị và kết quả điều tra, khảo sát 
trực tiếp của tác giả về thực trạng phát triển năng lực giáo dục chính  
trị của chính trị viên đại đội ở một số đơn vị trong quân đội.
* Phương pháp nghiên cứu:  Trên cơ  sở  phương pháp luận 
của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, luận án vận  
dụng tổng hợp các phương pháp nhận thức khoa học như: phân 


5
tích và tổng hợp, quy nạp và diễn dịch, hệ  thống và cấu trúc, lịch 
sử và lôgíc, khái quát hoá và trừu tượng hoá, điều tra xã hội học, so 
sánh, thống kê, phương pháp chuyên gia, v.v..
6. Những đóng góp mới của luận án 
­ Xây dựng quan niệm về  năng lực giáo dục chính trị  của 
chính trị  viên đại đội  trong Quân đội nhân dân Việt Nam  và  phát 
triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội trong  
Quân đội nhân dân Việt Nam.
­ Phát hi ện, l àm rõ những  vấ n đề   đặt ra đối với  phát triển 
năng   l ực   giáo   dục   chính   tr ị   c ủa   chính   trị   viên   đạ i   độ i   trong 
Quân đội nhân dân Vi ệt Nam  hi ện nay .
­ Đề  xuất giải pháp cơ  bản phát triển năng lực giáo dục 
chính trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt 
Nam hiện nay.

7. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án
* Ý nghĩa lý luận:  Luận án góp phần bổ  sung, làm rõ một số 
vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển năng lực giáo dục chính trị 
của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay. 
* Ý nghĩa thực tiễn:  Luận án có thể  dùng làm tài liệu tham 
khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở các trường có đào tạo chính trị 
viên đại đội và công tác bồi dưỡng cán bộ ở đơn vị trong quân đội  
về những nội dung có liên quan.
8. Kết cấu của luận án
Luận án có kết cấu gồm  phần mở đầu, tổng quan tình hình 
nghiên cứu liên quan đến đề  tài luận án, 3 chương (7 tiết) ,  kết 
luận, danh mục các công trình  của tác giả  đã  công bố  liên quan 
đến đề tài luận án, danh mục tài liệu tham khảo  và phụ lục. 
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN


6
1.  Những  công trình khoa học  tiểu biểu  liên quan đến 
quan niệm về  năng lực, năng lực giáo dục chính trị  của chính 
trị viên đại đội trong Quân đội nhân Việt Nam
Công trình  “Nâng cao năng lực giáo dục chính trị  của đội ngũ  
cán bộ  chính trị   ở  đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân  Việt Nam”  của 
Nguyễn Văn Hữu, Nxb Quân đội nhân dân, Hà nội, 2007;  “Nâng cao  
năng lực thực tiễn của người chính trị viên trong Quân đội nhân dân  
Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ Triết học của Nguyễn Văn Huy, 
Hà Nội, 2013; “Bản lĩnh chính trị với năng lực của cán bộ lãnh đạo,  
quản lý trong hệ thống chính trị nước ta hiện nay” của tập thể tác giả: 
Hoàng Hải Bằng, Nguyễn Ngọc Long, Nguyễn Văn Huyên, Trần Phúc 
Thăng, Trần Thành, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006;  “Nâng cao  

năng lực đấu tranh tư tưởng ­ lý luận của giảng viên khoa học xã hội  
nhân văn  ở các nhà trường Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”, 
Luận án tiến sĩ Triết học của  Phạm Văn Thuần, Hà Nội, 2003; “Kết  
hợp nâng cao năng lực tư duy lý luận với năng lực thực tiễn của chính  
trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay” , Luận án tiến sĩ 
Triết học của  Trần Hậu Tân,  Hà Nội, 2014;  “Biện chứng của quá  
trình phát triển nhân cách người sĩ quan chính trị cấp phân đội Quân  
đội nhân dân Việt Nam hiện nay”,  Luận án tiến sĩ Quân sự của Đào 
Huy Tín, Hà Nội, 1998; “Nâng cao năng lực thực tiễn cho đội ngũ cán 
bộ một đòi hỏi cấp bách hiện nay”, bài viết của Vũ Quang Tạo, Tạp 
chí Giáo dục lý luận, số  1+2/2012;  “Bồi dưỡng năng lực công tác  
đảng, công tác chính trị của đội ngũ chính trị  viên ở các đơn vị huấn  
luyện sẵn sàng chiến đấu trong quân đội ta hiện nay”, sách do Tô Xuân 
Sinh chủ biên, Nxb Quân đội nhân dân, Hà nội, 2006.
Những công trình trên, mặc dù với những hướng tiếp cận khác 
nhau nhưng nhìn chung đều cho rằng, năng lực là tổng hợp những 
thuộc tính tạo thành khả năng nhận thức và hành động của con người.  
Năng lực của người sĩ quan chính trị cấp phân đội là tổng hợp những 


7
thuộc tính cá nhân, bảo đảm cho họ tiến hành công tác đảng, công tác  
chính trị theo chức trách và nhiệm vụ đạt hiệu quả cao. Đặc biệt tác giả 
Nguyễn Văn Hữu đã  đi sâu luận giải nội dung của từng yếu tố cấu 
thành năng lực giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị 
cơ sở Quân đội nhân dân Việt Nam. Đây là những nội dung có ý nghĩa 
lý luận trực tiếp mà nghiên cứu sinh có thể kế thừa để nghiên cứu các  
yếu tố cơ bản cấu thành năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên  
đại đội trong quân đội. 
2.  Những  công  trình   khoa  học  tiêu   biểu  liên  quan   đến 

phát triển năng lực  giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại  
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam
“Biện chứng của quá trình phát triển nhân cách người sĩ quan  
chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”, Luận 
án tiến sĩ Quân sự của Đào Huy Tín, Hà Nội, 1998; “Nâng cao năng 
lực giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở  Quân 
đội nhân dân Việt Nam”  của Nguyễn Văn Hữu, Nxb  Quân đội nhân 
dân, Hà nội, 2007; “Nâng cao năng lực thực tiễn của người chính trị  
viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”,  Luận án tiến sĩ 
Triết học của Nguyễn Văn Huy, Hà Nội, 2013; “Liên hệ lý luận với 
thực tiễn trong dạy và học”, bài viết của Lê Xuân Lựu, Tạp chí Giáo  
dục lý luận chính trị  quân sự, số  1/2007; “Bồi dưỡng năng lực thực  
hành công tác đảng, công tác chính trị  của học viên đào tạo cán bộ  
chính trị  cấp phân đội ở  Học viện Chính trị  quân sự  trong giai đoạn  
hiện nay”, Luận án tiến sĩ khoa học Chính trị của Nguyễn Chính Lý,  
Hà Nội, 2006; “Bồi dưỡng năng lực công tác đảng, công tác chính trị  
cho sĩ quan chỉ huy cấp phân đội” , sách của Nguyễn Thanh Hùng, Nxb 
Quân đội nhân dân, Hà nội, 2010; “Nâng cao phẩm chất, năng lực của  
đội ngũ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện  
nay”, sách do Nguyễn Tiến Quốc chủ biên, Nxb Quân đội nhân dân, Hà 
nội, 2011; Bài viết của Đặng Thế Vinh, Nguyễn Văn Phúc, trong cuốn 
sách “Đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội với sự nghiệp xây dựng  


8
Quân đội hiện nay”, Nxb  Quân đội nhân dân, Hà nội, 2010; Bài viết 
của  Phan Công Thủy,  Nguyễn Quang Minh,  trong cuốn sách  “Nâng 
cao chất lượng đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội trong tình hình  
mới”, Nxb Quân đội nhân dân, Hà nội, 2011; ... 
Các công trình trên đã đưa ra quan niệm về nâng cao năng lực giáo 

dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở; nâng cao năng  
lực thực tiễn của người chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam;  
làm rõ những nhân tố quy định, những vấn đề có tính quy luật nâng cao  
năng lực giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở, 
nâng cao năng lực thực tiễn của người chính trị viên trong Quân đội nhân 
dân Việt Nam; đánh giá thực trạng năng lực công tác đảng, công tác chính 
trị, năng lực giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở 
và thực trạng công tác bồi dưỡng năng lực năng lực công tác đảng, công  
tác chính trị, năng lực giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở 
đơn vị cơ sở. Trên cơ sở đó, đề xuất nhiều giải pháp nâng cao năng lực  
giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở, nâng cao  
năng lực thực tiễn của người chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt 
Nam.
“Đề  án đổi mới công tác giáo dục chính trị  tại đơn vị  trong  
giai  đoạn  mới”  của  Bộ  Quốc  phòng,số   2677/QĐ­BQP,  Hà   Nội, 
2013, đã đề  cập đến nhiều vấn đề  về  công tác giáo dục chính trị 
tại đơn vị trong giai đoạn mới. Đặc biệt, Đề án đã chỉ ra thực trạng 
công tác giáo dục chính trị tại đơn vị và nhấn mạnh: phải đổi mới 
công tác đào tạo tại các học viện, nhà trường quân đội gắn với bồi  
dưỡng thường xuyên tại đơn vị.
“Đổi mới môn học giáo dục chính trị trong đào tạo cán bộ chính  
trị  cấp phân đội đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn mới” , Kỷ yếu 
hội thảo khoa học của Trường Sĩ quan Chính trị, 2015, trong một số bài 
viết  tiêu biểu của Trần Hoài Trung, Nguyễn Xuân Trường,  Lê Văn 
Làm, Vũ Văn Dũng, Bùi Kim Bân, Vương Văn Thanh, ... đã đề cập khá 
sâu sắc, toàn diện về vị trí, vai trò, tính cấp thiết và những giải pháp đổi  


9
mới chương trình, nội dung môn học Giáo dục chính trị trong đào tạo  

cán bộ chính trị cấp phân đội hiện nay. 
3. Khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học 
đã công bố và những vấn đề luận án tập trung giải quyết
* Khái quát kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học  
đã công bố có liên quan đến đề tài luận án
Thứ nhất, các công trình khoa học đã đưa ra quan niệm tương  
đối hoàn chỉnh về: năng lực; năng lực giáo dục chính trị của đội ngũ 
cán bộ chính trị đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Việt Nam và nâng cao 
năng lực giáo dục chính trị của đội ngũ cán bộ chính trị ở đơn vị cơ sở 
Quân đội nhân dân Việt Nam; năng lực thực tiễn của người chính trị 
viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam  và  nâng cao năng lực thực  
tiễn của người chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam. 
Thứ hai,các công trình khoa học đã chỉ ra được những nhân tố 
cơ  bản quy định sự  phát triển nhân cách nói chung và những năng 
lực cụ  thể  của  người  cán bộ  chính trị trong quân  đội, đó là:  chất 
lượng giáo dục và đào tạo  ở nhà trường; chất lượng bồi dưỡng  ở 
đơn vị; môi trường đơn vị cơ sở; nhân tố chủ quan của họ.
Thứ  ba,  các công trình khoa học  đã chỉ  ra những  ưu điểm, 
hạn chế cơ bản của đội ngũ cán bộ chính trị khi tiến hành công tác 
giáo dục chính trị tại đơn vị; những  ưu điểm, hạn chế  trong công 
tác đào tạo tại nhà trường và bồi dưỡng ở đơn vị. Đồng thời làm rõ 
những nguyên nhân cơ bản của những ưu điểm và hạn chế đó. 
Thứ  tư, các công trình khoa học đã đề  xuất hệ  thống giải 
pháp   cơ   bản,   có   tính   khả   thi   cao   nhằm   phát   triển   nhân   cách 
ngườ i   sĩ  quan chính trị  cấp phân đội  Quân đội  nhân dân Việt  
Nam, nâng cao năng lực giáo dục chính trị  của đội ngũ cán bộ 
chính trị ở đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Việt Nam. 
* Những vấn đề luận án tập trung giải quyết 
Thứ  nhất,  bổ  sung nội hàm   và làm rõ khái niệm   năng lực 
giáo dục chính trị của chính trị  viên đại đội  trong Quân đội nhân 

10
dân Việt Nam ; xây dựng phạm trù trung tâm phát triển năng lực 
giáo dục chính trị của chính trị  viên đại đội  trong Quân đội nhân 
dân   Việt   Nam,   làm   công   cụ   để   nhận   thức   và   giải   quyết   các 
nhiệm  vụ  nghiên cứu của  đề  tài   luận án.  Trong  đó, tập trung 
nghiên cứu làm rõ thực chất, nội dung, ph ương th ức và chủ  thể 
phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội  
trong Quân đội nhân dân Việt Nam . 
Thứ  hai,   dướ i  góc độ  tri ết  h ọc,   đi  sâu nghiên cứu, khái 
quát  và làm rõ những vấn đề  có tính quy luật phát triể n năng  
l ực giáo dục chính tr ị   của chính tr ị viên đại đội trong Quân đội 
nhân   dân   Vi ệt   Nam ,   làm   c ơ   s ở   nghiên   cứu   th ực   tr ạng   và   đề 
xuất gi ải pháp phát triển năng l ực giáo dục chính tr ị   của chính 
tr ị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Vi ệt Nam . 
Thứ   ba,  trên cơ   sở  những   v ấn   đề   có   tính   quy   lu ật ,  tậ p 
trung  khảo sát,  đánh giá thực trạng  phát triển năng lực giáo dục 
chính trị  của chính trị  viên đại đội   trong Quân đội nhân dân Việt 
Nam.   Trong   nghiên   cứu   thực   trạng,   tập  trung  làm   rõ   những   ưu  
điểm, hạn chế và chỉ  ra những nguyên nhân cơ bản của những ưu 
điểm, hạn chế đó; mặt khác cần phải  phát hiện và làm rõ  những 
vấn đề  đặt ra  đối với  phát triển năng lực giáo dục chính trị  của  
chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay.
Th ứ   t ư ,   xác đ ị nh  h ệ   th ố ng  gi ải  pháp   c ơ   bả n,   đ ồ ng  b ộ, 
phù h ợ p và có tính đ ộ t phá  nhằ m  phát tri ể n năng l ực giáo d ụ c  
chính  tr ị  c ủa  chính tr ị  viên đ ạ i  đ ộ i   trong  Quân  đ ộ i  nhân  dân 
Vi ệ t Nam hi ệ n nay.  
Chương 1
THỰC CHẤT VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ CÓ TÍNH QUY LUẬT

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CỦA CHÍNH
TRỊ VIÊN ĐẠI ĐỘI TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM
1.1. Thực chất phát triển năng lực giáo dục chính trị của  
chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam


11
1.1.1. Quan ni ệm v ề  năng l ực giáo d ụ c chính trị   của  
chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam
Năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội trong  
Quân đội nhân dân Việt Nam là tổng hợp những yếu tố tri thức, kỹ 
năng, kỹ  xảo và phương pháp giáo dục chính trị, tạo thành khả  
năng tổ  chức và tiến hành giáo dục chính trị  đạt hiệu quả  cao,  
được biểu hiện tập trung  ở  việc thực hiện nhiệm vụ  giáo dục  
chính trị theo cương vị, chức trách được giao. 
Năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội  được 
cấu thành bởi các yếu tố  cơ  bản như tri thức, kỹ năng, kỹ  xảo và 
phương pháp giáo dục chính trị. 
Tổng hợp những yếu tố  cơ  bản trên  tạo thành khả  năng  tổ 
chức và tiến hành  hoạt động  giáo dục chính trị  của chính trị  viên 
đại đội.
Các yếu tố trên tuy có vị  trí, vai trò không ngang bằng nhau,  
nhưng luôn tác động qua lại, thâm nhập vào nhau tạo thành năng  
lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội.
 Năng lực giáo dục chính trị  của chính trị viên đại đội được 
biểu hiện tập trung  ở  việc thực hiện nhiệm vụ  giáo dục chính trị 
theo cương vị, chức trách được giao.
1.1.2. Quan niệm về phát triển năng lực giáo dục chính trị  
của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam
Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại  

đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình biến đổi từ  
thấp đến cao, từ  chưa hoàn thiện đến hoàn thiện   các yếu tố  tri  
thức, kỹ năng, kỹ xảo và phương pháp giáo dục chính trị của chính  
trị viên đại đội thông qua hoạt động tích cực, tự giác, sáng tạo  của  
các chủ  thể, nhằm  đáp  ứng  ngày càng tốt  yêu cầu công tác giáo  
dục chính trị tại đơn vị trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. 
Thứ  nhất, thực chất phát triển năng lực giáo dục chính trị 
của chính trị  viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là 
quá trình biến đổi  tri thức, kỹ năng, kỹ xảo và phươ ng pháp  giáo 
dục chính trị   theo chiều hướng   từ  thấp đến cao, từ  chưa hoàn 
thiện đến hoàn thiện. 


12
Thứ  hai,  nội dung phát  triển năng lực  giáo dục  chính trị 
của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam  bao 
gồm tri thức, kỹ  năng, kỹ  xảo và phươ ng pháp giáo dục chính 
trị. 
Thứ  ba, phương thức phát triển năng lực giáo dục chính trị 
của   chính   trị   viên   đại   đội  trong   Quân   đội   nhân   dân   Việt   Nam 
thông qua hoạt động tích cực, tự giác, sáng tạo của các chủ thể. 
Thứ  tư,  chủ  thể  phát triển năng lực giáo dục chính trị  của 
chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam bao gồm 
nhiều tổ  chức, lực lượng cả  trong và ngoài quân đội.  Trong đó, 
các tổ chức, lực lượng trực tiếp tham gia quá trình đào tạo cán bộ 
chính  trị  cấp  phân   đội  ở   các   học   viện,   trường   sĩ   quan;   các   tổ 
chức, lực lượng tham gia quá trình quản lý, giáo dục, rèn luyện, 
bồi dưỡng chính trị viên đại đội ở đơn vị cơ sở và bản thân chính 
trị viên đại đội là những chủ thể cơ bản, quan trọng nhất. 
 1.2. Một số vấn đề có tính quy luật phát triển năng lực giáo 

dục chính trị của chính trị  viên đại đội trong Quân đội nhân dân 
Việt Nam
1.2.1. Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  
viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam phụ  thuộc vào  
chất lượng đào tạo ở nhà trường và bồi dưỡng ở đơn vị cơ sở
Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại  
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam tất yếu phụ thuộc vào chất 
lượng   công  tác  đào  tạo  cán   bộ   chính   trị   cấp   phân   đội  của  nhà 
trường. Sự  phụ  thuộc đó  được biểu hiện trên những vấn đề  cơ 
bản sau:
­ Phát tri ển năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa chính trị  viên  
đại đội phụ thu ộc vào công tác tuyển  chọn đầ u vào. 
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội  
phụ thuộc vào chương trình, nội dung, phương pháp đào tạo. 
­ Phát tri ển năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa chính trị  viên  
đại đội phụ thu ộc  vào chấ t l ượ ng đội ngũ giảng viên và cán bộ 
quả n lý học viên. 
Quá trình phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị 
viên đại đội không những phụ  thuộc vào chất lượng công tác đào 


13
tạo  cán bộ  chính trị  cấp phân đội của   nhà trường, mà còn phụ 
thuộc rất lớn vào chất lượng công tác bồi dưỡng năng lực giáo dục 
chính trị  cho chính trị viên đại đội của  đơn vị cơ sở. Sự phụ thuộc 
đó được biểu hiện trên những vấn đề cơ bản sau: 
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại  
đội phụ  thuộc vào nhận thức, sự lãnh đạo và chỉ  đạo của cấp uỷ, 
chỉ  huy các cấp  ở  đơn vị  cơ  sở  về  công tác bồi dưỡng năng lực  
giáo dục chính trị cho chính trị viên đại đội. 

­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại  
đội  phụ  thuộc vào  nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng 
năng lực giáo dục chính trị. 
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại  
đội phụ  thuộc vào chất lượng đội ngũ cán bộ  chính trị  tiểu đoàn, 
trung đoàn và lữ đoàn. 
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại  
đội  phụ  thuộc vào cơ  sở  vật chất phục vụ  công tác   bồi dưỡng 
năng lực giáo dục chính trị. 
1.2.2. Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  
viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam phụ  thuộc vào  
môi trường ở đơn vị cơ sở, trong đó có môi trường chính trị
Phát triển phẩm chất và năng lực của con người luôn chịu sự 
chi phối của môi trường. Tuy nhiên, ở mỗi lĩnh vực hoạt động, mỗi  
loại hình năng lực cụ  thể  của con người lại chịu sự chi phối trực  
tiếp và chủ  yếu của điều kiện môi trường  ở  lĩnh vực đó. Do vậy, 
phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội trong 
Quân đội nhân dân Việt Nam tất yếu phụ thuộc vào môi trường ở 
đơn vị cơ sở, trực tiếp và chủ yếu là môi trường chính trị. 
Môi trường chính trị ở đơn vị cơ sở là một chỉnh thể thống nhất  
bao gồm các yếu tố  như  ý thức chính trị, tổ  chức chính trị, quan hệ 
chính trị, hoạt động chính trị và mối quan hệ biện chứng giữa các yếu 
tố  đó hợp thành hoàn cảnh hiện thực thường xuyên chi phối đến tri 
thức, tình cảm, ý chí, niềm tin, động cơ phấn đấu và mọi hoạt động 
của chính trị viên đại đội, trong đó có hoạt động giáo dục chính trị và 
hoạt động tự học tập, tự rèn luyện nhằm phát triển năng lực giáo dục  
chính trị. 


14

Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội  
trong Quân đội nhân dân Việt Nam phụ thuộc vào môi trường chính trị 
ở đơn vị cơ sở, được biểu hiện trên những nội dung cơ bản sau:
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại  
đội phụ  thuộc vào ý thức chính trị  của cán bộ, chiến sĩ trong đơn  
vị.
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại  
đội phụ thuộc chất lượng các tổ chức ở đơn vị cơ sở. 
­  Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên 
đại đội phụ  thuộc vào mối quan hệ  giữa các tổ  chức, các lực  
lượ ng ở đơn vị cơ sở. 
­ Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội 
phụ thuộc vào hoạt động công tác đảng, công tác chính tr ị  ở đơn vị cơ 
sở. 
1.2.3. Phát tri ển năng l ực giáo dục chính trị  c ủa chính  
trị   viên   đại   đội   trong   Quân   đội   nhân   dân   Vi ệt   Nam   ph ụ  
thuộc vào nhân t ố chủ quan c ủa h ọ 
Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại  
đội chịu sự chi phối bởi điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan  
của chính trị viên đại đội. Trong đó, nhân tố chủ quan của chính trị 
viên đại đội có vai trò quan trọng, là cái quyết định sự  phát triển 
năng lực giáo dục chính trị của bản thân họ. 
Nhân tố chủ quan được đề cập ở đây, là tất cả những gì thuộc 
về chủ quan của chính trị viên đại đội, bao gồm cả thể  chất và tinh  
thần, cả tư tưởng và hành động. Nó bao gồm những nội dung cơ bản  
như: nhận thức của chính trị viên đại đội về nhiệm vụ giáo dục chính 
trị tại đơn vị và vai trò, trách nhiệm của họ đối với nhiệm vụ đó; tình 
cảm của  chính trị  viên đại đội  đối với chức trách, nhiệm vụ  được 
giao, nhất là nhiệm vụ  giáo dục chính trị  ở  đơn vị; tính tích cực, tự 
giác, sáng tạo, sự nỗ lực tự học tập, rèn luyện nhằm phát triển năng 

lực giáo dục  chính trị  của chính trị  viên đại đội; ... Trong đó, nhận 
thức của chính trị viên đại đội về nhiệm vụ giáo dục chính trị tại đơn  
vị và vai trò, trách nhiệm của họ đối với nhiệm vụ là nội dung quan 
trọng nhất.


15
Kết luận chương 1
Thực chất phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính  
trị  viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình  
biến đổi tri thức, kỹ năng, kỹ xảo và phương pháp  giáo dục chính 
trị của chính trị viên đại đội theo chiều hướng từ thấp đến cao, từ 
chưa hoàn thiện đến hoàn thiện.
 Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại 
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình tất yếu khách 
quan. Quá trình đó phụ  thuộc vào nhiều yếu tố, cả  khách quan và 
chủ quan, nhưng trước hết và chủ  yếu phụ thuộc vào: chất lượng 
đào tạo, bồi dưỡng chính trị  viên đại đội; môi trường chính trị   ở 
đơn vị cơ sở và nhân tố chủ quan của chính trị viên đại đội. 
Chương 2
THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CỦA CHÍNH TRỊ VIÊN
ĐẠI ĐỘI TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Thực trạng phát triển năng lực giáo dục chính trị  của 
chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay
2.1.1. Ưu điểm và nguyên nhân
* Ưu điểm 
Trong đào tạo cán bộ  chính trị  cấp phân đội đã có những đổi  
mới thiết thực nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị  của học  
viên. 

Về  cơ  bản, công tác bồi dưỡng năng lực giáo dục chính trị 
cho chính trị viên đại đội được tổ chức tiến hành tương đối có nền  
nếp, chất lượng khá tốt. 
Môi trường chính trị ở đơn vị cơ sở khá thuận lợi cho sự phát 
triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội. 
Phần lớn chính trị  viên đại đội đều tích cực, tự  giác trong 
tự  học tập, rèn luyện nhằm phát triển năng lực giáo dục chính 
trị. 


16
Sự hiểu biết của chính trị viên đại đội về  chính trị, đặc biệt 
là những vấn đề có liên quan trực tiếp đến nội dung giáo dục chính  
trị cho bộ đội ngày càng phát triển cả về bề rộng và chiều sâu. Kỹ 
năng, kỹ xảo giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội ngày càng 
tốt hơn. Phương pháp giáo dục chính trị của chính trị  viên đại đội 
ngày càng có sự chuyển biến tích cực. 
* Nguyên nhân
Thứ   nhất,  Quân   ủy   Trung   ương,   tr ực   ti ếp   là   Tổng   cục  
Chính trị  đã quan tâm lãnh đạo, chỉ  đạo đổi mới nâng , cao chất 
lượ ng công tác giáo dục chính trị tại đơn vị. 
Thứ   hai,  trong   đào   tạo   cán   bộ   chính   trị   cấp   phân   đội, 
Trườ ng Sĩ quan Chính trị luôn quan tâm kiện toàn, xây dựng đội 
ngũ giảng viên, cán bộ quản lý học viên. 
Thứ  ba, đại đa số cấp  ủy và chỉ  huy  các cấp ở đơn vị cơ sở 
có nhận thức đúng đắn về  công tác giáo dục chính trị  và sự  phát 
triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội. 
Thứ  tư, đội ngũ cán bộ  chính trị tiểu đoàn, trung đoàn và lữ 
đoàn về cơ bản đều có phẩm chất và năng lực tốt. 
Thứ năm, đa số chính trị viên đại đội có nhận thức đúng đắn  

về vai trò của tự học tập, tự rèn luyện đối với sự  phát triển năng  
lực giáo dục chính trị. 
2.1.2. Hạn chế và nguyên nhân
* Hạn chế
Trong quá trình đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, việc  
nghiên cứu và tiến hành các biện pháp phát triển năng lực giáo  
dục chính trị  của học viên chưa đượ c quan tâm đúng mức, còn 
thiếu đồng bộ. Khi tốt nghi ệp ra tr ường v ề đơn vị  công tác, t rên 
cươ ng vị chính trị viên đại đội, phần lớn trong thời gian đầ u còn  
có biểu hiện lúng túng, thiếu tự  tin khi tiến hành công tác giáo 
dục chính trị tại đơn vị, nhất là tiến hành giảng bài chính trị. 


17
Cụ  thể: sự  hiểu về  những vấn đề  có liên quan trực tiếp đến 
nội dung giáo dục chính trị ở đại đội còn hạn chế; thiếu tự tin về về 
kỹ năng, kỹ xảo giáo dục chính trị của bản thân; khả năng vận dụng 
hệ thống phương pháp giáo dục chính trị vào thực tiễn giáo dục chính 
trị ở đơn vị của đại đa số chính trị viên đại đội còn hạn chế. 
Một số đơn vị tổ chức tiến hành công tác bồi dưỡng năng lực 
giáo dục chính trị  cho chính trị  viên đại đội  còn thiếu  phong phú, 
sinh động, chưa thường xuyên, chất lượng thấp, chưa thực sự  đáp 
ứng được những yêu cầu cơ  bản về  phát triển năng lực giáo dục 
chính trị của chính trị viên đại đội. 
Môi trườ ng chính trị ở một số đơn vị cơ sở còn những mặt  
chưa thuận l ợi  cho phát  triển năng lực giáo dục  chính trị  của  
chính trị viên đại đội. 
Một số  chính trị  viên đại đội chưa tích cực,  tự  giác  trong 
tự   học   tập,   tự  rèn   luyện   nhằm   phát   triển   năng   lực   giáo   dục 
chính trị của bản thân. 

* Nguyên nhân
Thứ  nhất, những hạn chế, bất cập trong công tác tuyển sinh 
chưa được nghiên cứu khắc phục kịp thời. 
Thứ  hai, chưa có sự thống nhất cao giữa trang bị tri thức với  
rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo và phương pháp giáo dục chính trị trong  
quá trình đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội. 
Thứ ba, một số cấp ủy, chỉ huy đơn vị và chính trị viên đạ i 
đội chưa nhận thức đầy đủ  về vị trí, vai trò, tầ m quan trọng của  
công tác giáo dục chính trị  tại đơn vị  và sự  phát triển năng lực  
giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội. 
Thứ  tư,  sự  phối kết hợp giữa  đơn vị  và nhà trường trong 
công tác đào tạo, bồi dưỡng năng lực giáo dục chính trị  cho chính 
trị viên đại đội chưa được quan tâm đúng mức. 


18
Thứ  năm,  chưa phát huy tốt vai trò nhân tố  chủ  quan của  
chính trị  viên đại đội trong phát triển năng lực giáo dục chính trị 
của họ. 
Thứ  sáu,  công   tác  bảo  đảm   kinh   phí,   cơ   sở   vật   chất   còn 
nhiều khó khăn, bất cập, chưa tương xứng với tầm quan trọng và 
yêu cầu nhiệm vụ giáo dục chính trị tại đơn vị. 
2.2. Một số vấn đề đặt ra đối với phát triển năng lực giáo 
dục chính trị của chính trị viên đại đội trong Quân đội nhân dân 
Việt Nam hiện nay
2.2.1. Vấn đề thực hành, thực tập trong đào tạo chính trị viên đại  
đội 
Trong quá trình đào tạo  chính trị  viên đại đội,  vấn đề  thực 
hành, thực tập chưa được coi trọng đúng mức, còn những bất cập 
chưa được quan tâm nghiên cứu và khắc phục kịp thời.

Nhậ n th ức  c ủa  các  chủ   thể   về   hình  thức  dạ y học   th ực 
hành còn thi ếu toàn diện. C hươ ng trình, kế  hoạch th ực hành, 
thực   tập   ch ưa   h ợp   lý   cả   về   thời   gian ,  thời   điểm,   địa   điể m. 
Thời gian  học  thực hành  và  thực t ập   t ại tr ườ ng  còn ít.  Trong 
quá trình t ự h ọc, h ọc viên  thườ ng có bi ểu hiện thiên l ệch v ề t ự 
học lý luậ n (lý thuyết), ch ưa coi tr ọng đúng mức đố i với  hình 
thức t ự  h ọc  thực hành các ho ạt động cụ  thể  về  công tác đả ng, 
công tác chính tr ị theo ch ức trách, nhi ệm v ụ c ủa ng ườ i chính trị 
viên đạ i đội . Đánh giá kết quả  th ực hành, thực tập c ủa   ngườ i 
học chưa chặt ch ẽ, thi ếu khách quan.  
2.2.2. Vấn đề  nhận thức của  cấp  ủy, chỉ  huy  các  cấp  ở  
đơn vị cơ sở về công tác giáo dục chính trị và sự phát triển năng  
lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội 
Một s ố   cấ p  ủy, ch ỉ  huy   ở  đơn vị  c ơ  s ở   nhậ n th ức ch ưa 
đầ y đủ về công tác giáo dục chính tr ị và sự phát triển năng l ực 
giáo dục chính tr ị  c ủa  chính tr ị  viên đại đội . Do đó, trong quá 


19
trình   lãnh   đạ o,   chỉ   huy  đơn   vị   thực   hi ện  nhi ệm   v ụ,   h ọ   ch ưa  
thực  s ự   quan  tâm   đế n   công  tác  giáo  dục   chính  tr ị  và   sự   phát 
tri ển năng l ực giáo dục chính tr ị c ủa chính tr ị viên đại đội. Đây 
là vấ n đề  phức t ạp, là nguyên nhân sâu xa c ủa nh ững h ạn ch ế, 
bất cậ p trong công tác giáo dục chính tr ị  tại đơ n vị  nói chung 
và s ự  phát tri ển năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa chính trị  viên 
đại đội trong   quân đội nói riêng. 
Chính vì vậ y, v ấn đề  đặt ra là phải nâng cao nhậ n th ức  
của các chủ  th ể, đặ c bi ệ t là của cấ p  ủy và chỉ  huy các cấ p  ở 
đơn  vị  c ơ   s ở  v ề   công  tác  giáo  dục  chính  trị   và  sự  phát   triể n  
năng   l ực   giáo   dục   chính   tr ị   c ủa   chính   trị   viên   đạ i   độ i   trong 

Quân đội nhân dân Vi ệt Nam hi ện nay. 
2.2.3. Vấn đề  phối kết hợp giữa nhà trường và đơn vị cơ sở  
trong đào tạo, bồi dưỡng chính trị viên đại đội   
Một bộ phận cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp ở đơn vị cơ sở 
nhận thức chưa đầy đủ  về  sự  phối kết hợp giữa đơn vị  và  nhà 
trường trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ 
nói chung, chính trị viên đại đội nói riêng. 
Xuất phát từ  nhận thức đó, lãnh đạo, chỉ  huy một số  đơn 
vị  chưa thực sự  cởi m ở, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà 
trườ ng khi tiến hành khảo sát, nghiên cứu các nội dung có liện 
quan đến những vấn đề nhạy cảm. 
Quá trình t ổ  ch ứ c ti ế n hành các ho ạ t đ ộ ng, trong đó có 
ho ạ t  đ ộ ng  b ồ i  d ưỡ ng  năng l ự c giáo  d ụ c  chính  tr ị   cho chính 
tr ị  viên đ ạ i đ ộ i, nhìn chung v ề  phía lãnh đ ạ o, ch ỉ  huy các c ấ p  
ở  đ ơ n v ị  c ơ  s ở  ch ư a quan tâm đúng m ứ c đ ế n ho ạ t đ ộ ng ph ố i  
k ế t h ợ p v ớ i nhà tr ườ ng. Chính vì v ậ y, nhi ề u th ế  m ạ nh c ủa  
nhà   tr ườ ng   ch ư a   đ ượ c   khai   thác,   ch ư a   đ ượ c   phát   huy   trong 
công tác b ồ i d ưỡ ng năng l ự c giáo d ụ c chính tr ị  cho chính tr ị 
viên đ ạ i đ ộ i  ở  đ ơ n v ị  c ơ  s ở . 


20
2.2.4. Vấn đề  bảo đảm kinh phí, cơ  sở  vật chất cho công  
tác giáo dục chính trị tại đơn vị
Việc bảo đảm kinh phí, cơ  sở  vật chất   cho công tác giáo 
dục chính trị tại đơn vị  hiện nay  còn nhiều bất cập , chưa tươ ng 
xứng với vị  trí, tầm quan trọng và  những yêu cầu của nhiệm vụ 
giáo dục chính trị tại đơn vị. Nó chưa đượ c lãnh đạo, chỉ huy các 
cấp, đặc biệt là cấp cơ sở  quan tâm và coi trọng đúng mức.  Bởi 
vậy,   phần  lớn  các  đơn  vị   phân  đội   chưa   có   phòng  học;   thiếu 

kinh phí tập huấn, bồi dưỡng cán bộ  giảng dạy chính trị. Chính 
trị  viên đại đội phải tự   bảo đảm kinh phí để  trang bị  máy tính, 
lắp đặt internet phục vụ cho học t ập và công tác .... 
2.2.5. Vấn đề phát huy vai trò nhân tố chủ quan của chính trị  
viên đại đội trong phát triển năng lực giáo dục chính trị của họ
Một s ố  cấp  ủy và chỉ  huy đơ n vị  chưa nhậ n th ức đầ y đủ 
về  vài trò nhân t ố  chủ  quan c ủa chính tr ị  viên trong phát tri ể n 
năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa h ọ. Do đó, trong quá trình lãnh 
đạ o, ch ỉ  huy đơn vị  thực hi ện nhi ệm v ụ, m ột s ố c ấp  ủy và chỉ 
huy ch ưa th ực s ự  quan tâm đế n việ c   phát huy vai trò nhân tố 
chủ  quan c ủa chính tr ị  viên đạ i đội trong phát tri ể n năng lực 
giáo dục chính tr ị. Đặ c bi ệt v ề  ph ương th ức phát huy còn đơ n  
đi ệu, thiếu đồng bộ, chủ  y ếu b ằng độ ng viên, khích lệ  về  tinh  
thầ n   thuần   túy   thông   qua   giáo   ban,   h ội   ý,   tuyên   truy ền,   giáo 
dục   có   tính   chất   hô   hào   một   cách   hình   thức,   chung   chung.  
Chính vì vậ y,  trong quá trình công tác vẫ n còn không ít chính tr ị 
viên đạ i đội chưa tích cực, ch ủ  độ ng tự  học t ập, t ự  rèn luyệ n 
nhằm nâng cao tri th ức, k ỹ  năng, kỹ  xảo và phươ ng pháp giáo 
dục chính tr ị.


21
Kết luận chương 2
Năng   l ực   giáo   dục   chính   tr ị   c ủa   chính   tr ị   viên   đại   độ i 
trong Quân đội nhân dân Vi ệt Nam t ừng b ướ c phát tri ển, hoàn 
thi ện trong quá trình công tác  ở  đơn vị  cơ  s ở. Sự  hi ểu bi ết c ủa  
chính tr ị  viên đại đội về  chính tr ị  nói chung, đặ c biệt là những 
vấ n đề  có liên quan tr ực ti ếp đế n nội dung giáo dục chính trị 
cho b ộ  đội ngày càng phát tri ển c ả  v ề  b ề  r ộng và chiề u sâu. 
Kỹ  năng, k ỹ  xảo và phươ ng pháp giáo dục chính trị  của chính 

tr ị  viên đại đội ngày càng t ốt hơn. Bên cạ nh đó, sự  phát triể n 
năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa chính tr ị  viên đại độ i vẫ n còn 
nhi ều m ặt h ạn ch ế, ch ưa th ực s ự đáp ứng đượ c những yêu cầu 
ngày   càng   cao   c ủa   nhi ệm   v ụ   giáo   dục   chính   tr ị   ở   đạ i   độ i.  
Nguyên nhân ch ủ  y ếu c ủa nh ững h ạn ch ế  trên thuộc về  ch ủ 
quan c ủa cấp  ủy, ch ỉ  huy các cấ p  ở  đơ n vị  cơ  sở  và bả n thân  
chính tr ị viên đại đội.  
Thực   trạng  trên  đang   đặt   ra   nhiều   vấn   đề   cần   đầu   tư 
nghiên   cứu   và   giải   quyết,   đó   là:   vấn   đề   thực   hành,   thực   tập 
trong đào tạo chính trị  viên đại đội;  vấn đề  nhận thức của   cấp 
ủy, chỉ huy  các cấp ở đơn vị cơ sở về công tác giáo dục chính trị 
và sự phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đạ i  
đội; vấn đề  phối kết hợp gi ữa nhà trường  và đơn vị cơ sở  trong 
đào tạo, bồi dưỡ ng chính trị viên đại đội; vấn đề  bảo đảm kinh 
phí, cơ  sở  vật chất cho công tác giáo dục chính trị  tại đơn vị; 
vấn đề  phát huy vai trò nhân tố  chủ  quan của chính trị  viên đạ i 
đội trong phát triển năng lực giáo dục chính trị. 


22
Chương 3
GIẢI PHÁP CƠ BẢN PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ CỦA CHÍNH TRỊ VIÊN ĐẠI ĐỘI
TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY
3.1. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nhằm phát 
triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại đội 
3.1.1. Đổi mới công tác đào tạo cán bộ  chính trị  cấp phân  
đội, trong đó coi trọng đúng mức  phát triển năng lực giáo dục  
chính trị  
Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng tuyển chọn đầu vào.

Tiếp   tục   đổi   mới   chương   trình,   nội   dung,   phương   pháp 
đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội , trong đó coi trọng đổi mới 
thực hành, thực tập.  
  Phát huy vai trò của  đội ngũ giảng viên và cán bộ  quản lý 
học viên trong đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội.
Tăng cường sự phối kết hợp với đơn vị cơ  sở trong đào tạo  
cán bộ chính trị cấp phân đội. 
3.1.2. Nâng cao chất lượng bồi dưỡng năng lực giáo dục  
chính trị cho chính trị viên đại đội ở đơn vị cơ sở
Nâng cao nhận thức của cấp uỷ, chỉ huy các cấp ở đơn vị cơ 
sở về công tác giáo dục chính trị và sự phát triển năng lực giáo dục 
chính trị của chính trị viên đại đội.
Tăng cườ ng sự  lãnh đạo, chỉ  đạ o của cấp uỷ, chỉ  huy các 
cấp  ở  đơn vị  cơ  sở  đối với công tác   bồi dưỡ ng năng lực giáo 
dục chính trị cho chính trị viên đại đội.
Thường xuyên đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp bồi 
dưỡng năng lực giáo dục chính trị cho chính trị viên đại đội.
Coi trọng bồi dưỡng năng lực giáo dục chính trị cho chính trị 
viên đại đội thông qua hoạt động thực tiễn tại đơn vị.  


23
Phát huy vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ chính trị tiểu 
đoàn, trung đoàn và lữ đoàn trong công tác bồi dưỡng năng lực giáo 
dục chính trị cho chính trị viên đại đội.
Tăng cường sự phối kết hợp với Trường Sĩ quan Chính trị trong 
bồi dưỡng năng lực giáo dục chính trị cho chính trị viên đại đội.
Tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất cho công tác giáo 
dục chính trị tại đơn vị và hoạt động bồi dưỡng năng lực giáo dục 
chính trị cho chính trị viên đại đội.

3.2.   Xây   d ự ng   môi   tr ườ ng   chính   tr ị   lành   m ạ nh   ở 
đ ơ n v ị  c ơ   sở
3.2.1. Xây dựng các tổ  chức, lực lượng  ở  đơn vị  cơ  sở  
vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức
Nâng cao ý thức chính trị của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị.
Thường xuyên quan tâm xây dựng, củng cố mối quan tốt đẹp 
giữa cán bộ  và chiến sĩ, giữa người chỉ  huy và người chủ  trì về 
chính trị trong đơn vị
Xây dựng các tổ chức ở đơn vị cơ sở vững mạnh: 
­ Xây dựng t ổ  ch ức c ơ  s ở  đả ng trong s ạch, v ững m ạnh,  
đủ  sức lãnh đạ o đơn vị hoàn thành t ốt nhi ệm v ụ đượ c giao.   
­ Xây dựng hệ  thống t ổ ch ức ch ỉ huy  ở đơn vị  cơ  sở  vững 
mạnh, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ đượ c giao.
­ Xây dựng tổ chức đoàn thanh niên vững mạnh xuất sắc.
3.2.2.  Đổi   mới,   n âng  cao   ch ất   l ượ ng  ho ạt   độ ng   công  
tác đảng, công tác chính trị 
Tậ p trung đổi m ới, nâng cao chất l ượ ng  công tác cán bộ và 
công tác giáo dục chính trị ở đơn vị cơ sở.   
Đối với công tác cán bộ: tích cực, chủ  động tiến hành công 
tác tạo nguồn và tuyển chọn nguồn đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; 
thườ ng xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡ ng  


24
cán   bộ;   đổi mới tư  duy trong công tác quản lý,  quy hoạch,  bổ 
nhiệm cán bộ; thực hiện tốt chính sách đối với cán bộ. 
Đổi  với  công tác giáo dục chính trị   ở  đơn vị  cơ  sở:  phải 
quán triệt và thực hiện một cách linh hoạt, sáng tạo những nội  
dung cơ  bản đã đượ c xác định trong Đề  án “Đổi mới công tác 
giáo dục chính trị  tại đơn vị  trong giai đoạn mới” của Bộ  Quốc  

phòng. 
3.3. Phát huy vai trò nhân tố  chủ quan của chính trị viên 
đại đội trong phát triển năng lực giáo dục chính trị của họ 
3.3.1. Nâng cao ý thức tự học tập, tự rèn luyện của chính  
trị viên đại đội nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị của  
họ
Nâng cao nhận thức của chính trị viên đại đội về tự học tập,  
tự rèn luyện nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị.
Tiếp tục bồi dưỡng tình yêu nghề nghiệp cho chính trị viên đại 
đội.
 Nâng cao ý chí của chính trị viên đại đội trong tự học tập, tự 
rèn luyện nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị.
3.3.2. Tạo điều kiện thuận lợi cho chính trị  viên đại đội tự  
học tập, tự rèn luyện nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị
Nâng cao nhận thức của các chủ  thể về vai trò, trách nhiệm  
của mình đối với việc phát huy vai trò nhân tố chủ quan của  chính 
trị viên đại đội trong phát triển năng lực giáo dục chính trị. 
Định hướng nội dung, hình thức, phương pháp tự  học tập, tự 
rèn luyện nhằm phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị 
viên đại đội phù hợp với hoạt động thực tiễn ở đơn vị.
Giải quyết tốt những nhu cầu và lợi ích chính đáng của  
chính trị  viên đại đội có liên quan trực tiếp đến phát triển năng 
lực giáo dục chính trị. 
Kết luận chương 3
Phát triển năng lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại 
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay là vấn đề  vừa cơ 
bản lâu dài, vừa cấp thiết. Để  nâng cao hiệu quả  phát triển năng  


25

lực giáo dục chính trị  của chính trị  viên đại đội trong Quân đội 
nhân dân Việt Nam hiện nay, cần phải thực hiện đồng bộ các giải 
pháp cơ bản: nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng chính trị viên 
đại đội; xây dựng môi trường chính trị lành mạnh ở  đơn vị cơ  sở;  
phát huy vai trò nhân tố chủ quan của chính trị viên đại đội. 
Mỗi giải pháp là một hướng tiếp cận, một góc độ  tác động  
trong những thời điểm, điều kiện hoàn cảnh khác nhau, nhưng đều 
nhằm mục đích phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị 
viên đại đội, góp phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính 
trị  tại đơn vị. Do đó, trong quá trình tổ  chức thực hiện các giải  
pháp, cần phải linh hoạt, sáng tạo; đồng thời phải luôn luôn bám  
sát tình hình thực tế  của từng đơn vị  và từng đối tượng cụ  thể;  
chống áp đặt chủ quan hoặc rập khuôn máy móc. 
KẾT LUẬN
Phát triển năng lực giáo dục chính trị của chính trị viên đại 
đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hi ện nay là nhiệm vụ 
quan trọng, có tính chất cơ bản, lâu dài và cấp thiết. Đồng thời, 
đó còn là một trong những giải pháp cơ bản, có tính chất đột phá  
trong đổi mới,  nâng cao chất l ượng công tác giáo dục chính   trị 
tại đơn vị nói chung, ở đại đội nói riêng. 
Phát tri ển năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa chính tr ị  viên  
đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình bi ến đổ i  
tri   th ức,   k ỹ   năng,   kỹ   xả o  và   phươ ng   pháp   giáo   dục   chính   tr ị 
của chính tr ị viên đại đội theo chiều  hướ ng t ừ thấp đế n cao, t ừ 
chưa hoàn thiện đế n hoàn thi ện  thông qua ho ạt động  tích c ực, 
t ự  giác, sáng t ạo c ủa các chủ  th ể, nhằm đáp  ứng  ngày càng t ốt 
yêu cầ u   của   công tác giáo dục chính tr ị  t ại đơn vị  trong t ừng  
giai đoạ n l ịch s ử nh ất định. 
Phát tri ển năng l ực giáo dục chính tr ị  c ủa chính tr ị  viên  
đại đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam là quá trình t ự  giác.