Ebook 100 câu chuyện về triết lý & kẻ trí: Phần 2

CHỈCẦNCÚIXUỐNG
ChúaJesusmangđệtửPeterđiduhành,trênđườngđitrôngthấymộtcái
móngngựabằngsắtcũnát,ChúabảoPeternhặtnólên,khôngngờPeterngại
cúi xuống giả vờ như không nghe thấy. Chúa không nói gì, liền khom lưng
nhặtcáimóngngựalên,đổichoôngthợsắtgầnđólấyđược3đồng,vàdùng
tiềnđómua18quảanhđào.
Rakhỏithành,haingườitiếptụcđi,băngquavùnghoangdãmênhmông,
Chúa đoán Peter đang khát nước lắm, liền lặng lẽ làm rớt một quả anh đào
trongtayáoxuốngđường,Petervừanhìnthấy,vộivàngnhặtlênăn,Chúavừa
đivừaném,Petercúixuốngnhặt18lần,vìvậyChúacườinóivớiPeter:
—Lúcnãyconchỉcầncúixuốngmộtlầnthìđãkhôngphảicúinhiềulần
đếnnhưvậy.Việcnhỏkhônglàm,sẽvấtvảtrongviệcnhỏhơn.
Khôngbiếtkhomlưnghoặckhomlưngít,làhồđồ;cònkhomlưngtrước
kẻ hạ nhục mình, đó chính là ngu ngốc! Thực ra ta sẽ thấy hơi mệt khi cúi
xuống, nhưngnếu nhưngườinôngdânkhôngkhomlưng,thìlàmsaohọ có
thểthuhoạch?


HÃYTINVÀOBẢNTHÂN
SocratestriếthọcgiaHyLạpcổcómộtcâunóirấtnổitiếng,đếnnỗitừgià
trẻ lớn bé ai ai cũng biết: “Hãy tin vào bản thân”. Nhưng câu này được bắt
nguồntừđâu?Câuchuyệnnhưsau:
Vào những năm cuối đời, Socrates biết thời gian còn lại của mình không
nhiều,nênnghĩracáchthửtàihọctròcủamìnhmỗingày.
Mộthôm,ôngchogọihọctròđếnbêngiườngnói:
—Nếncủatasắpcháyhếtrồi,conhãylấymộtcâykhácgắnvàođóđi,con
đãhiểuýtachưa?
—Rõ-ngườihọctrò-Trítuệ,uyênbáccủathầysẽđượctruyềnbávềsau.
— Nhưng - Socrates chầm chậm nói - Ta muốn tìm một người kế thừa
thôngminhnhất,ngườiđókhôngchỉcótrítuệxuấtchúng,màcònphảitràn
đầy lòng tin và dũng khí phi phàm. Có điều, đến giờ ta vẫn chưa tìm được

ngườinày.Contìmgiúptamộtngườinhưthếnhé?
—Vâng,thưathầy-Ngườihọctrònói-Connhấtđịnhdốchếtsứclựcđi
tìm,khôngphụlòngtinvàsựdạybảocủathầy.
Socratesmỉmcười,khôngnóigì.Ngườihọctròchânthànhvàsiêngnăng
đó,khôngngạikhókhăngiankhổđikhắpnơitìmkiếm.Nhưngnhữngngười
anhtìmvềđềubịSocrateskhéoléotừchối.
Mộtlần,khingườihọctròvừaquayvềsaumộtchuyếnđidài,anhtiếnđến
trướcgiườngbệnhcủaSocrates.Socratesđangtronggiaiđoạnnguykịch,vừa
nhìnthấyngườihọctròmìnhbướcvàoliềnnắmlấytaybảongồixuống,rồi
vỗnhẹvaingườihọctrò:
—Nhữngngàythángquathậtlàvấtvảchocon,nhưng,nhữngngườicon
tìmvềđềukhôngbằngcon.
—Connhấtđịnhsẽnỗlựchơn-Ngườihọctròthathiếtnói-Consẽđitìm
từkhắpcácthànhphốđếnthônquê,dùphảiđikhắpthếgian,concũngsẽtìm
đượcngườiưutúnhấtđưavềđâytiếncửchothầy.
Socratescườikhôngnóigì.


Nửanămsau,Socratesđãkiệtsức,đangcậnkềvớicáichếtmàngườiưutú
nhấtvẫnchưathấy.Ngườihọctròvôcùngxấuhổ,nướcmắtrơilãchãngồi
bêncạnhgiườngbệnh,tựtrách:
—Conthậtkhôngphảivớithầyconđãlàmthầythấtvọng!
— Ta là người thất vọng, nhưng con hãy xin lỗi chính bản thân con Socrates nói đến đây, thất vọng nhắm nghiền đôi mắt, dừng lại hồi lâu, mới
thươngxótnói:
—Vốndĩngườiưutúnhấtlàcon,chỉlàdoconkhôngcólòngtựtinmà
khôngdámđềcửmình,làmbảnthânvuộtmấtcơhội.
Nóichưadứtcâu,nhàtriếthọcvĩđạiđãvĩnhviễntừbỏthếgiớirađimãi
mãi.
Kỳthực,mỗimộtngườiđềulàngườiưutúnhất,quantrọnglàbạnphảitự
tinvàobảnthân,luôntựđềcửvàtrọngdụngchínhmình.

ĐITHEOCHA
“Chúngtathườngxuyênlàmmộtđộngtác,thìsẽtậpthànhthóiquen;nuôi
dưỡngmộtthóiquen,sẽtạothànhmộtphẩmcách”.
Cómộtanhchàngcóthóiquenmỗisángtrướckhibắtđầucôngviệcđều
đếnquánrượutrongthịtrấnuốngmộtly.
Một sáng nọ, sau khi hôn từ biệt vợ con, anh ta lại đi về phía quán rượu.
Vừađiđượcmộtđoạn,anhtacảmgiáccóngườiđisaulưng,khiquayđầunhìn
lại,thìthấyđứaconđangđitheodấuchâncủaanhintrêntuyết,nóhứngthú
nói:
—Cha,chaxemnày,conđangđitheodấuchâncủachađó!
Lờinóicủaconlàmanhtasửngsốt,anhnghĩ:
—Tađangđiđếnquánrượu,vàcontraitalạiđitheota!
Từhômđótrởđi,anhtakhôngđếnquánrượunữa.


GIÁOCHỦ
Mộtgiáochủrấtcódanhvọngđangthànhkínhcầukhẩntrongvườnhoa.
Lúcnày,cóngườithịnữruộtganrốibời,hoảnghốtchạyloạntìmđứaconthất
lạc.
Donónglòng,côtakhôngchúýđếngiáochủđangquỳgốicầuxinởđó,
va mạnh vào ông ta, nhưng ngay cả câu xin lỗi cũng không nói, liền vội vã
chạyđi.Giáochủbựctứcgiẫmchân,tronglòngrấttứcgiận,khiôngtacầu
khẩnxong,ngườithịnữđócũngtìmthấycon,vuivẻchạylại.Vừanhìnthấy
vẻmặttứcgiậncủagiáochủ,côtarấtkinhngạcvàhoảnghốt.
Giáochủbựctứcnói:
—Côcóthểgiảithíchhànhđộngvừarồi.
Ngườithịnữnói:
— Xin lỗi, giáo chủ, lúcđó tôi quá lo lắng đến sự an nguy của con, nên

khôngnhìnthấyngàiđangởđó.Cóđiều,khôngphảingàiđangcầukhẩnsao?
Ngườimàngàiđangthỉnhcầu,chắccũngquýtrọnghơnngànlầnsovớiđứa
concủatôi?Saongàicònchúýđếntôi?
Lúcnàygiáochủcúiđầukhôngnói.


CHIMKHỔNGTƯỚCĐẮTTIỀN
VịQuốcvươngnọnghenóicómộthọasĩcótàivẽtranhsơndầurấtđẹp,
bènđếnthămngườihọasĩđó.
—Ngươihãyvẽchotabứctranhchimkhổngtước-Quốcvươngyêucầu.
Mộtnămsau,ônglạiđếnthămhọasĩ.
—Bứctranhtađặtmuađâu?Tađãtừngyêucầungươivẽbứctranhchim
khổngtước.
—Chimkhổngtướccủangàisẽxongngay-Họasĩnói.
Anhtalấyramộttờgiấy,chẳngmấychốcđãvẽxongmộtconchimkhổng
tướcrấtđẹp.Quốcvươngrấthàilòng,nhưnggiátiềnkhiếnchoôngtangạc
nhiên:
— Chỉ mất chút thời gian, lại không tốn bao nhiêu sức lực đã vẽ ra bức
tranh,côngviệcvừanhẹnhàngvừadễdàng,saogiátiềnlạicaothế?-Quốc
vươnghỏi.
HọasĩbèndẫnQuốcvươngđimộtvòngquanhnhàcủaôngta,trongcác
cănphòngđềuxếptừngđốngtừngđốngtranhvẽchimkhổngtước.Họasĩnói:
—Giánàylàvôcùnghợplý,ngàixemtuyhiệngiờchỉtiêutốnkhôngbao
nhiêusứclực,nhưngđãtiêutốnbaonhiêutinhlựcvàthờigiancủatôi,đểvẽ
đượcbứctranhchimkhổngtướcnàychongài,tôiđãphảichuẩnbịcảmộtnăm
trời!


CONKHỈ
Có cụ già phong thái tiên nhân đi vào một thôn nhỏ dưới chân núi

Hymalaya,ôngtuyênbốvớitấtcảdânlàngrằngmìnhbiếtmộtphépthuậtbiến
đáthànhvàng.Nhưng,trênđờinàykhôngcógìlàmiễnphí,ôngtanóingười
muốnhọcphépthuậtnàytrướctiênphảiđemđồvậtđắttiềnnhấttrongnhàra
làmhọcphí.
Dânlàngrấtnghèo,từtrướcđếnnayluônmongđượcpháttài.Vìvậyhọp
nhaulạicùngthảoluận,họnghĩmuốnhọcđượcphépthuật,phảihysinhmột
chútlàmhọcphíthìđâucóvấnđềgì.
Vìvậyhọgomtiềnlạiđưachoônglãolàmhọcphí,tậptrungngheôngta
dạyphépthuậtthầnkỳ.Chỉnghethấyônglãonuốtnướcbọtừngựcniệmmột
tràngthầnchú,sauđóbiếnviênđátrongcáithùnggỗthànhmộtcụcvànglóng
lánh.
—Maudạychúngtôiđi!-Mọingườiđềunóinhưvậy.
Ônglãokhôngnềhàdạylạihọcâuthầnchúđó,khingườingunhấttrong
làngcũngcóthểthuộcnằmlòngcâuthầnchú,ôngtarấthàilòngnóichohọ
biết:
—Mọingườiđợisángmaikhimặttrờimọccóthểbắtđầudùngphép.Tôi
đảm bảo mọi người đều có thể biến những hòn đá vô dụng thành những cục
vàngsángláng,cóđiều,phảinhớ,khiniệmchú,trongđầukhôngđượcnghĩ
đếnconkhỉởnúiHymalaya.
—Tuyệtđốikhôngđược?-Cảlàngnghihoặclặplại.
VàngcóquanhệgìconvớikhỉởnúiHymalayachứ?Ônggiàthậtlàvôvị,
họđâucónghĩđếnconkhỉcủaHymalaya?Vìsaophảinghĩđếnnó?Nhưng
mộtnghìnnămquađi,cóngườinói,nếunhưbâygiờbạnđếnthônnày,bạnsẽ
thấycókhôngítngườiđemhònđáđặtvàothùnggỗlầmrầmniệmthầnchú,
“nỗ lực” không nghĩ đến con khỉ ở Hymalaya. Họ không bao giờ niệm ra
vàng, nhưng không ai trách ông lão kia nói dối, bởi vì mỗi người đều thừa
nhận,họcàngkhôngmuốnnghĩđếnconkhỉthìlạicàngnghĩvềnó.


BÍQUYẾTTRƯỜNGTHỌ

Dưới chân núi Thái Sơn có một viên đá tên là “Tam Tiếu Thạch”. Theo
truyềnthuyếttrướcđâycóbaônglãođã100tuổi,thườngxuyênđếntrướchòn
đánàytậpthểdục,luậnbàncổkim,mặtmàyrạngrỡvuivẻ.Cómộthôm,ba
ngườinóivềbíquyếttrườngthọcủamình.
ÔngAnói:
—Trướckhiăncơmuốngmộtlyrượu.
ÔngBnói:
—Saukhiăncơmđibộ.
ÔngCnói:
—Bàvợthậtđángghét.
Bangườicùngcườilớn,cáitênđá“TamTiếuThạch”cũngtừđómàra.
Bí quyết sống lâu của ba ông lão thật đơn giản, nhưng có phần làm cho
ngườitakhóhiểu.Thựcranhữngđiềuhọnóiđềucólý.Nói“Trướckhiăn
cơmuốngmộtlyrượu”tứclàvớimộtlượngrượuvừaphảicóthểkéodàituổi
thọ;“Ăncơmxongđibộ”tứclàđibộvừaphảicóthểkéodàituổithọ;“Bàvợ
thậtđángghét”làmộtcâuhàihước,muốnnóirằng,nhucầuquanhệtìnhdục
sẽgiảmbớttheotuổitác,khôngđượchammêquáđà.Nhữnglờinóitrítuệđó
khuyênchúngtanêncânbằngmọihoạtđộngtrongcuộcsống,phàmchuyệngì
cũngphảicânđốivừaphải.


TÌNHBẠNQUẢN-BÀO
QuảnTrọnglàmộtdanhtướnggiỏithờiXuânThuChiếnQuốc,phòtáTề
Hoàn Công, giúp cho nước Tề xưng bá. Bào Thúc Nha hay còn gọi là Bào
Thúc,làmộtngườithôngminhnổitiếng.Haingườihọlàbạnrấttốtcủanhau.
Banđầu,QuảnTrọnghầuhạcontraicủaTươngCônglàcôngtửCưu,Bào
Thúc Nha hầu hạ em của công tử Cưu là công tử Tiểu Bạch. Sau khi Tương
Công chết, quần thần quyết định đón công tử Cưu về nước lên ngôi. Quản
Trọng sợ Tiểu Bạch về nước trước, liền đuổi theo bắn một mũi tên, công tử
TiểuBạchgiảvờtrúngtên,lừađượcQuảnTrọng,sauđócùngvớiBàoThúc

NhanhanhchóngphingựavềnướcTề,làmquânvương,tứclàTềHoànCông.
SaukhiTềHoànCônglênngôi,muốnBàoThúcNhalàmtểtướng.Nhưng
Bào Thúc Nha lại tiến cử Quản Trọng, người đang bị nhốt trong ngục. Tề
Hoàn Công thuận theo đề xuất của Bào Thúc Nha, cho Quản Trọng làm tể
tướng.Vềsau,QuảnTrọngchấpchínhnướcTề,giúpchoTềHoànCôngxưng
bá.
Sau này Quản Trọng nhớ lại: “Khi tôi nghèo khó, làm ăn cùng với Bào
Thúc,lúcchialời,toànlàlấynhiềuhơn,BàoThúckhôngbaogiờchorằngtôi
tham, ông ta biết là do tôi nghèo khó. Tôi đã từng thay Bào Thúc lập mưu,
nhưng ngược lại còn khiến ông ấy thêm khốn đốn, sa vào khốn cùng, Bào
Thúckhôngchorằngtôingu,ôngtabiếtthờivậncólúcthuậnlúckhông.Tôi
từngbalầnlàmquanbalầnbịvuagiamvàongục,BàoThúckhôngchotôilà
khôngtốt,ôngtabiếttôichưagặpđượcthờicơ.Tôiđãtừngđánhbatrậnthìcả
ba đều thất trận bỏ chạy, Bào Thúc không cho rằng tôi nhát gan, ông ta biết
trongnhàtôicómẹgiàphảiphụngdưỡng.CôngtửCưuthấtbạivàchết,tôibị
bỏtùlàmnhục,BàoThúckhôngchorằngtôivôliêmsỉ,biếttôikhôngphảivì
chuyệnnhỏmàhổthẹn,khôngvìdanhtiếngbịôuếmànhục.Ngườisinhratôi
làchamẹ,ngườihiểutôilàBàoTử.”
Trước lúc Quản Trọng lâm chung, Tề Hoàn Công hỏi Quản Trọng, Bào
ThúcNhacóthểthaythếvịtrícủaôngkhông,QuảnTrọngnóikhôngđược,


bảoôngtahiềnlànhquá,khôngthểthẳngtaytrừngtrịkẻxấu.Nếugiaocho
ôngtanắmquyền,elàsẽlàmhạiđếnTềHoànCông,hơnnữacònhạicảông
ta nữa. Sau khi Bào Thúc Nha biết chuyện, không những không bất mãn với
việcQuảnTrọngkhôngtiếncửmình,ngượclạirấtvui,nóichỉcóQuảnTrọng
mớihiểuôngta.


MAYMẮNVÀBẤTHẠNH

Trước đây có một thanh niên luôn cầu trời ban cho anh ta hạnh phúc lớn
nhất.AnhtangàyngàythànhkínhcầutrờikhấnPhật.Lòngthànhcủaanhcuối
cùngcũngkhiếnôngtrờicảmđộng.Mộtđêmnọ,anhnghethấycótiếnggõ
cửa,khiramởthìpháthiệnmộtcôgáivôcùngxinhđẹpđangđứngđợi.Lúc
này,côgáiđẹpcấttiếngnóinhưchimhoàngoanhnúi:
—Tôilànữthầnquảnlýhạnhphúc,làThiênsứMaymắn.
Ngườithanhniênvuisướngvộivãmờicôvàonhà,ThiênsứMaymắncười
nói:
—Đợimộtchút,tôicòncómộtngườiemgái,côtavớitôinhưhìnhvới
bóng!
Sauđógiớithiệungườiemgáiđứngsaulưngmìnhchongườithanhniên
kia.
Khingườithanhniênnhìnthấyngườiemgáikia,rấtđỗikinhngạc,trong
lòngthầmnghĩ,trênthếgiớinàysaocóngườicongáixấuxíđếnthế?Anhta
nghihoặchỏiThiênsứMaymắn:
—Côgáinàyđúnglàemgáicủanàngchứ?
Thiênsứnghiêmtúctrảlời:
—Côấylàemgáitôi,tênlàThiênsứHắcám,làvịthầnquảnlýbấthạnh.
Ngườithanhniênnghexongliềncầukhẩn:
— Hãy nói Thiên sứ Hắc ám ở ngoài đợi, mình nàng vào thôi, có được
không?
Côtatrảlời:
—Điềuđókhôngthểđược,vìtavàemtatừnhỏđếngiờluônnhưhìnhvới
bóng.
Ngườithanhniênnghethấyrấtbuồn,chầnchừchưabiếtlàmthếnào.Lúc
này,ThiênsứMaymắnnói:
—Nếunhưngươikhóquyếtđịnh,vậyhaichúngtôixincáotừ.
Tronglúcngườithanhniênvẫncòndodựthìcảhaingườihọđãbiếnmất.

Khihạnhphúcđến,luôncóbấthạnhđikèm.Khôngnênvìhạnhphúcsắp
đếnmàliềulĩnh,vàcũngđừngvìnhìnthấybấthạnhmàchùnbước,bởivìhạnh
phúc và bất hạnh luôn song hành cùng nhau, vì thế hãy chuẩn bị tâm lý sẵn
sàngđốimặtvớinó.


NIỀMVUI
Mộtđứabétraisốngtrongcănnhàlớndướichânnúi.Nóthíchtrèocây,bơi
lội,đábóng,thíchcongáiđẹp.Nócócuộcsốnghạnhphúc.Mộthôm,cậubé
nóivớiThượngđế:
—Connghĩrấtlâurồi,conbiếtsaunàylớnlênmìnhmuốngì.
—Consẽlàmgì?-Thượngđếhỏi.
— Con muốn sống trong một tòa nhà lớn phía trước có hành lang, trước
cửacóhaitượngthánhSaintBernard,vàmộtvườnhoaởcửasau.Conmuốn
lấymộtngườicongáivừacaovừađẹplàmvợ,tínhtìnhcôấyônhòa,tócdài
đennhánh,cóđôimắtmàuxanh,biếtchơiđànghita,cógiọngnóitrongnhư
tiếng chim hót. Chúng con sẽ có ba đứa con trai khỏe mạnh, và cùng chúng
chơiđábóng.Saukhilớnlên,mộtđứalànhàkhoahọc,mộtđứalànghịsĩ,còn
đứanhỏnhấtsẽchơiởvịtrítiềnđạotrongđộibóngbầudục.Conmuốntrở
thànhnhàthámhiểmhànghải,leonúi,giúpđỡmọingườivàcómộtchiếcxe
đuamàuđỏcủahãngFerrari,cóđiềutuyệtđốikhôngbaogiờphảichởaicả.
—Đóquảthựclàmộtướcmơđẹp-Thượngđếnói-Hyvọngướcmơcủa
consẽthànhsựthật.
Saunày,anhtabịchấnthươngđầugốikhichơiđábóng,từđó,khôngthể
leo núi hay trèo cây được nữa, càng không thể đi biển. Do đó anh theo học
quảnlýkinhdoanh,sauđókinhdoanhthiếtbịytế.Anhtacướimộtcôvợtóc
đendàirấtđẹp,nhưngcôtakhôngcao,mắtkhôngphảilàmàuxanhmàlàmàu
nâu.Côtacũngkhôngbiếtchơiđànghita,thậmchíkhôngbiếthát,nhưngnấu
ănrấtngon,vẽtranhnhưmộthọasĩxuấtsắc.
Nhờchămchỉlàmăn,anhtasốngtrongmộttòanhàcaotầngtạitrungtâm

thành phố, từ đó có thể nhìn thấy biển xanh và ánh sáng lấp lánh. Trước cửa
nhàanhtakhôngcóbấtcứtượngthánhSaintBernardnàocả.Anhtacóbacô
congáixinhxắn,trongđóđứabéútđangnằmtrongxeđẩylàđángyêunhất.
Cảbacôcongáirấtthươngchamẹ,tuychúngkhôngthểđábóngcùngcha,
nhưngcólúchọcùngnhauđicôngviênchơiphithuyền,nhữnglúcnhưthếcô


congáithườngngồidướigốccâychơiđànghita,hátnhữngcakhúcnhẹnhàng
mượtmà.Anhtacómộtcuộcsốnghạnhphúc,đầyđủ,nhưnganhtakhôngcó
xeđuamàuđỏcủahãngFerrari.Cólúcanhtacũngkhôngnghĩđếnviệclàm
saođểthúcđẩymứctiêuthụcácsảnphẩmmìnhcungcấp.
Mộtbuổisángkialúcthứcdậy,anhchợtnhớđếnướcmơthờithơấucủa
mình.
—Tôithậtbuồn.
Anhkhôngngừngnóinhưvậyvớinhữngngườixungquanh,buồnvìước
mơcủamìnhkhôngthành.
Trongbóngtối,anhnằmsuynghĩrấtlâu,cuốicùngquyếtđịnhmìnhsẽcó
ướcmơmới,đóchínhlànhữngthứanhđangcó.
Sauđóanhkhỏemạnhxuấtviện,sốnghạnhphúctrongngôinhàcủamình,
nghetiếngnóidễthươngcủatrẻcon,ngắmánhmắtnâucủavợ.Buổitối,anh
rangắmbiển,hủybỏnhữngướcmơngàyxưacủamình.
Cácbạntrẻ,thựcramỗichúngtaaicũngcóniềmvui,đóchínhlàhiệntại.
ConngườilạcquansẽcoiđólàmộtơnhuệcủaThượngđế,vớitấmlòngbiết
ơn để hưởng thụ hiện tại, còn người bi quan sẽ đánh mất niềm vui đang có
trongtaymình.Mỗichúngtađềucóhiệntại,chúngtacònlýdogìđểkhông
hưởngthụniềmvui?


BẦNCÙNGCHÍNHLÀGIÀUCÓ
Trongtuyểntập“NgụngônAesop”cómộtcâuchuyệnnhưsau:

Chuộtthànhphốvàchuộtnôngthônlàbạnthâncủanhau.Mộthôm,chuột
nôngthônviếtmộtbứcthưgửichuộtthànhphố,trongthưviết:
— Anh chuột thành phố ơi, rảnh mời anh đến nhà tôi chơi, ở đây có thể
thưởng thức cảnh sắc tươi đẹp và không khí trong lành của nông thôn, cuộc
sốngnhànhạthongdong,khôngbiếtýanhthếnào?
Chuộtthànhphốsaukhinhậnđượcthư,vuilắm,lậptứcvềquê.Conchuột
nôngthônrấtvuikhithấybạntốtcủamìnhđếnchơi.Nóđãibạnmộtbữathịnh
soạn.Chuộtnôngthônsợrằngkhôngcóđủthứcănchocảhai,vìvậynóchỉăn
chútngũcốc.Trongkhi,chuộtthànhphốcócảnắmđậuxanh,mộtmiếngphô
maivàtráitáochínđỏ.Saukhiconchuộtthànhphốănhếtngầnấythứcăn,nó
bảobạn:
— Sao cậu có thể sống ở miền quê thế này chứ? Cậu chẳng nhìn thấy gì
ngoàirừngcây,sôngsuối,nhữngcánhđồngvàngọnnúi.Cuộcsốngthậtchán
ngắtkhichẳngnghethấygìngoàitiếngchim.Lênthànhphốvớitớđi.Cậucó
thể sống trong những ngôi nhà xinh đẹp, mỗi ngày đều có những thứ ngon
lành cho bữa tối. Chỉ cần sống ở thành phố một tuần thôi, cậu sẽ quên cuộc
sốngởcáimiềnquênàyngay.
Vậylàhaiconchuộtcùngnhaulênthànhphố.
Chuộtnôngthônthấythànhphốhàohoa,nhàcửasạchsẽnênrấtngưỡng
mộ. Nghĩ đến việc mình ở nông thôn từ sáng đến tối, đều chạy trong đồng
ruộng, ăn toàn lúa mì và ngũ cốc, mùa đông vẫn phải tìm kiếm thức ăn trên
tuyếtlạnh,mùahèngườitoáthếtmồhôi,sovớichuộtthànhphốthìmìnhthật
bấthạnh.Vềđếnnhàchuộtthànhthịthìtrờiđãtối.
—Chắccậuđóirồi.Chúngtađãđimộtchặngđườngdàithếkiamà.-Con
chuộtthànhphốbảobạn-Chúngmìnhsẽcóbữatốingaythôi.
Vậylàchúngtớinhàăn,conchuộtthànhphốtìmđượcrấtnhiềutráicâyvà
bánh.


— Tự nhiên nhé. - Nó bảo - Có đủ cho cả hai đứa mình đấy, một bữa tối

ngonlành-chuộtthànhphốhoanhỉ.
—Anhgiàuthậtđấy.
Nhưngsauđómộtconchóbướcvào.Haiconchuộtnhảyphốcxuốngbàn
vàbiếnvàocáilỗdướisàn.Conchuộtnôngthônnhỏbétộinghiệpvôcùngsợ
hãi!
—Cậuđừngsợ-chuộtthànhphốtrấnanbạn-Conchóấykhôngchuivào
đâyđượcđâu!
Sauđó,haiconchuộtlạivàonhàbếp.Chúngtìmđượcmẩubánhtáotrênkệ
vàchénngonlành.Cùnglúcđó,chúngnhìnthấyđôimắtsángquắcđangdõi
theochúng.
—Mèo!Mèo!-Conchuộtthànhphốrốnglên,vàcảhailạichạythụcmạng
vàocáilỗngayhốctường.Chuộtnôngthônsợquêncảđói,khiđãtrấntỉnhlại,
nóđộimũlênnóivớichuộtthànhphố:
—Cuộcsốngởnôngthôn,vẫnhợpvớitôihơn.Ởđâytuynhàđẹpthứcăn
ngon, nhưng hàng ngày rất căng thẳng, chẳng thà quay về quê ăn lúa mạch,
sốngvuivẻ.Ởquê,lũchimcaháttrongkhitớăntáo,ănbắp.Ởthànhphố,lũ
mèo canh chừng cậu ăn bánh. Tớ thích ăn bắp trong an lành hơn là ăn bánh
trongsợhãi.
Sống trong nhung lụa mà lúc nào cũng phải nơm nớp lo sợ, không bằng
những ngày nhàn hạ của cuộc sống bần hàn. Mỗi người có một lý giải khác
nhauvềcuộcsống,quantrọnglàbạnnhìncuộcsốngnàynhưthếnào.Đừngđi
ngưỡngmộngườikhác,chỉcầnbạnthích,bạncóthểhưởngthụcuộcsốngcủa
chínhmình.


LẤYOÁNBÁOÂN
MộtconHươuđangđitrongrừngbỗngnghethấytiếngkêucứu.Hươuchạy
vềnơiphátraâmthanh,thấymộtconSóiđangbịđèdướimộtcáicây.Hươu
hỏi:
—AnhSóiơi,anhcósaokhông?

—Đừnghỏinữa,maudùngsừngcủabạnlấycáicâyrađi,đểtôileolên!Sóinói.
—Tôikhôngbiếtcónhấcnổinókhông!-Hươunói.
Rồinóthửlấysừngnângcáicâylên,cốgắnghếtsứcnómớinângnổicái
câylên,conSóichạyra.Việcđầutiênlàkiểmtraxemcóbịgãyxươngkhông,
rồisauđóvuivẻnhảylênnóivớiHươu:
—Hươu,bâygiờtôimuốnănthịtanh!
—Cáigì?-Hươusợthótmình,nónói:
—Lẽnàoanhkhôngbiếtnhục?tôiđãcứumạnganh,ngượclạianhlạiđòi
ănthịttôi.
—Đúng,anhcứumạngtôi,tôirấtcảmơn.Nhưng,bâygiờtôiđóirồi,do
đóphảiănthịtanh.
Chúngtranhcãihồilâu,saucùngquyếtđịnhmờiGấutớiphângiải.Chúng
kể tường tận tỉ mỉ câu chuyện cho Gấu nghe. Gấu nghĩ một chút rồi nói với
Hươu:
— Anh cứu Sói, Sói lại muốn ăn thịt anh, Sói làm vậy là không đúng.
Nhưng nếu xét ở một phương diện khác mà nói, Sói cũng có lý, vì đói, mới
phảiănthịtanh.Nhưthếnàynhé,hãyđưatôiđếnchỗcáicâyđó,xemanhđã
cứuSóinhưthếnào,tôimớiquyếtđịnhđược.
HươuvàSóiđềuđồngý,mọingườiquaylạichỗcáicâybịđổ.Hươudùng
hếtsứcđểnhấccáicây,đèlạilênngườiSói.Lúcnày,Gấunói:
—AnhhãydùngsừngnhấccâyrađểcứuSói.
Hươutrảlời:
—Hômnaytôiđãnhấccâynàyhailầnrồi,bâygiờtôimệtlắm.


Gấunói:
—Nếunhưanhkhôngcósứcđểnhấc,vậyđừngnhấcnữa.Nhưng,vớitình
hìnhthếnàytôilàmsaogiảiquyết?Hươu,anhđừngcótức,tôikhôngphảilà
khôngbênhvựcanh,tôihếtcáchrồi.
NóixongGấubỏđi.

—Thậtsựlàhếtcách.
Hươunóixongcũngbỏđi.VìvậyconSóibịcâyđèchođếnchết.
Có rất nhiều ân oán trong cuộc sống chúng ta, có ân báo ân, có oán báo
oán,đãtrởthànhquanniệmsốngcủanhiềungười.Âncũngđượcmàoáncũng
được,chúngtanêncảmơncuộcđờiđãchotasốngvàcảmơnnhữngngườiđã
giúpđỡkhichúngtagặpphảikhókhăn.


ĐỜINGƯỜINHƯLEONÚI
Một thanh niên thích leo núi đi tìm một chuyên gia leo núi nổi tiếng, xin
ôngtachỉbảochonhữngcáchthứcleonúi.Trongđócómộtvấnđề:
—Nếuchúngtaởlưngchừngnúi,độtnhiêntrờimưaphảilàmsao?
Chuyêngialeonúinói:
—Anhnênđilênđỉnh.
— Tại sao lại lên đỉnh, ở trên đó không phải là mưa gió to hơn sao? Ngườithanhniênnghihoặchỏi.
—Đilênđỉnh,đươngnhiênmưatohơn,nhưngkhôngnguyhiểmđếntính
mạng;chạyxuống,mưagiónhỏhơnmộtchút,nhưngdễxảyralởđất,anhcó
thểbịvùichết.
Chuyêngialeonúinghiêmtúcnói:
—Đốivớimưagió,tránhnó,cóthểsẽbịcuốntrôi;nghênhđónnó,ngược
lạisẽgiànhđượcsựsinhtồn.


CONĐƯỜNGPHÍATRƯỚC
Trờitốiđennhưmực.
Trênđường,ngườiqualạivộivã.Cótiếnggõcọccọcđềuđềuphátratừ
câygậygỗtrêntayanh-mộtngườibịmù.
Ngườiđiđườngnhắc:
—Phíatrướclàngõcụtrồi.
Ngườimùnói:

—Phảiđihếtmớibiếtđườngthếnào.
Ngườimùkhôngdừnglại,cứthếtiếnvềphíatrước.Tiếnggõxadần,nhỏ
dầnvàđếnkhimấthẳn.


VÌMỌINGƯỜI
Mộtbégáiđượcchađưaravườnhoahồngdạochơi.
Côbéhítthậtsâu,nói:
—Cha,chacóngửithấykhông?Nhữngbônghoahồngnàythậtlàthơm!
Ngườichachưakịptrảlời,thìđãnghetiếngmộtbàlãođứngbênhànhlang
nói:
—Nếunhưhaichaconthích,thìcứchọnlấyvàibông.
Haichaconchọnháinhữngbônghoađẹpnhất,rồicảmơnbàlãovàkhen
nhữngbônghoabàtrồngthậtđẹp.
Bàlãonói:
— Mục đích tôi trồng những bông hoa này là để mọi người đến thưởng
thức,chứbảnthântôikhôngthấyđượcchúng,vìtôilàmộtbàlãomù.


NGHINGƯỜITRỘMRÌU
Cómộtngườibịmấtcâyrìu,bènnghingờđứaconcủangườihàngxómăn
cắp. Do đó, anh ta thường xuyên theo dõi cậu thanh niên ấy, thấy nó đi trên
đườnggiốngynhưngườiăncắpcáirìucủamình,nghĩthầm:
—Bướcđimàkhôngphátraâmthanhnàocả,xemralàtayđiêuluyện.
Rồimộthômôngtanghecậuthanhniênnóichuyệnvớingườikhác,liền
nghĩ:
— Nói mà phát ra âm thanh the thé, dường như sợ người khác nghe thấy,
thậtlàgianxảo.
Ôngtacảmthấydángđicủacậuthanhniêngiốngtêntrộm,âmthanhtiếng
nóigiốngtêntrộm,tómlại,toànthântừtrênxuốngdưới,nhấtcửnhấtđộng,

khôngcóchỗnàokhônggiốngkẻtrộm.
Sau này, ông ta tìm thấy cây rìu bị mất, thì ra là khi chặt củi trên núi, do
khôngcẩnthậnlàmrìurơixuốngkhenúi.
Ngàyhômsau,ôngtalạinhìnthấycậucontraingườihàngxóm,liềncảm
thấydángđicủaanhkhôngkhácgìngườithường,lờinóicũngbìnhthường,
chẳnggiốngmộttênăntrộmtínàocả.


CAOTHỦCÂUCÁ
NướcSởcómộtcaothủcâucátênChiêmHà,ôngtacâucákhônggiống
mọingười;dâycâuchỉlàmộtsợitơ,lấycâycỏchèvèuốnlạilàmlưỡicâu,
cầncâulàmộtcànhtrúc.Khicâu,ôngtadùngnửahạtcơmđínhvàolưỡilàm
mồi.Chỉtrongthoángchốc,ChiêmHàđãcâuđượcđầymộtxecá!Nhưngkỳ
lạlà,dùcâunhiềunhưthế,nhưngdụngcụcâucácủaôngtakhônghềbịbiến
dạng; dây câu không bị đứt, lưỡi câu không bị thẳng, thậm chí cần câu cũng
khôngbịcong!
SởVươngnghetinChiêmHàcókỹthuậtcâucácaosiêunhưthếlấylàm
hiếukỳ,liềnpháingườimờivàocung,hỏibíquyếtcâucủaôngta.ChiêmHà
đáp:
—Tôinghengườichađãmấtnói,nướcSởtrướcđâycómộtcaothủbắn
chimtêngọiBồThưTử,ôngtachỉcầnkéonhẹdâycung,mũitênđãlaođi
vunvút,hơnnữamộtmũitêncóthểbắntrúnghaiconchimhoàngbằngđang
baytrêntrời.Chanói,bởivìôngtachuyêntâm,dùnglựcđều.Dođó,tôiđã
dùngcáchcủaôngđểcâucá,saunămnămluyệntập,cuốicùngđãtinhthông
kỹthuậtnày.Mỗikhiđếnbờsôngcâucá,toàntâmtoànýchúývàoviệccâu
cá,hoàntoànkhôngnghĩđếnviệckhác,tâmtìnhtĩnhlặng,loạibỏýnghĩđen
tối. Một khi quăng cần câu, lực dùng vừa phải, không nặng cũng không nhẹ,
hoàntoànkhôngtácđộnggìđếnmôitrườngxungquanh.Nhưthế,cánhìnthấy
mồicâucủatôi,tưởngrằngđólàcặnbãhaybọtnướcmàthôi,thếlàchúng
không ngần ngại bơi đến đớp mồi. Bởi vì, khi câu cá, tôi luôn lấy nhu chế

cương,lấykhinhlàmtrọng.
CâuchuyệnBồThưTửbắnchimvàChiêmHàcâucáđềunêuramộtđạolý
chung:Bấtluậnlàmviệcgì,đềuphảitoàntâmtoàný,khôngđượcqualoa,cần
dùngtráitimđểphánđoánvàvậndụngquyluậtkháchquanđểchếngựnó.Chỉ
nhưthế,mớicóthểgiànhđượcthànhquảnổibật,đạtđượcthànhcôngtrong
côngviệc.


NUÔICHIM
BênngoàithànhnướcLỗcómộtconchimbiểnrấtlạ,mọingườitrướcgiờ
chưa từng thấy qua loài chim này, nên cho rằng nó là con chim thần. Quốc
vươngsaingườitìmcáchbắtconchimđóvề,vànóđãđượcđốiđãinhưmộtvị
kháchquýtrongHoàngcung,nhưngtrôngconchimrấtủrũ.
—Làmsaomớikhiếnchúchimnàyvuivẻlên?-Quốcvươngvôcùnglo
lắng.
Bỗngnhiênngàireolên:
—Nghĩrarồi!
Đứcvuanghĩramộtcáchlàmờiđộinhạccôngđếntấunhạcchochúchim
kia nghe, lại sai đầu bếp làm thật nhiều các món ăn ngon mời nó ăn. Nhưng
thiệnýnàycủaĐứcvuangượclạilàmchoconchimsợhãi,nóchẳngdámăn
uốnggì,cảngàylolắngbấtan,cònvỗcánhbayloạncảlên.Cứnhưthếhai
ngàytrôiqua,conchimbiểnkiasợđếnchết.


NGƯUKHUYẾTGẶPCƯỚP
Ngưu Khuyết là một người có học vấn uyên thâm, một lần trên đường đi
gặpbọncướp:
—Đứnglại!Muốntiềnhaymuốnmạng?-Bọncướpvungđaochặnđường.
NgưuKhuyếtmỉmcười,xuốngxe,đểlạihếttiềncủavàxengựachobọn
cướprồivuivẻlênđườngnhưkhôngcóchuyệngìxảyra.

Bọncướpcảmthấykỳlạ,vìtrướcnaykhibịcướp,ngườitakhôngchống
lạithìvanxin.NgườinhưNgưuKhuyết,chúngmớigặplầnđầu,liềnđuổitheo
hỏi:
—Bọntacướpđồcủangươi,saongươilạikhôngthấyxót?
NgưuKhuyếtbìnhthảntrảlời:
—Quântửkhôngnênvìnhữngvậtnuôimìnhmàhạiđếnthân.
NgưuKhuyếtđirồi,mộttêncướpnói:
—Thậtlàmộtngườihiểubiết!
Mộttênkhácnói:
— Người này học vấn uyên thâm, nếu như ông ta đi gặp vua nước Triệu
nhất định sẽ được trọng dụng, lúc đó một khi ông ta nhớ đến câu chuyện bị
cướptrênđườngsẽbáochovua,vuanhấtđịnhlậptứcpháibinhđigiếtchúng
ta.Bâygiờ,chúngtanêngiếtôngtađểtrừhậuhọa.
Cáctênkháccũngđồngý,thếlàbọncướpđuổitheogiếtchếtNgưuKhuyết.
NướcYêncóngườingheđượcchuyệnnày,bèntriệutậpmọingườitrong
nhàlại,bảo:
—GặpcướpchớhọctheoNgưuKhuyết!
Khônglâusau,emtraingườinàyđếnnướcTần,quảnhiêngặpcướpởải
HàmCốc.Khibọncướpgiựtđồ,anhtanhớlờianhdặn,bèngiànhgiậtcùng
bọncướp.Bọncướpđôngngườinêncuốicùnggiựtđượctaynải.Anhtabènđi
theobọncướp,liếnthoắngnịnhbợ,nhằmđòilạitaynải.
Bọncướpcảgiận:
—Bọntathamạngchomiđãlàmaychomilắmrồi,thếmàmicònđitheo