Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào

1
MỞ ĐẦU
1. Giới thiệu khái quát về  công trình nghiên cứu của luận 
án 
Từ trước tới nay, các nhà khoa học, nhà văn hóa học của Lào 
và một số nước trên thế giới, nhất là của Việt Nam, đã nghiên cứu 
và đề cập đến nhiều khía cạnh của truyền thống văn hóa. Tuy các 
công trình nghiên cứu của các nhà khoa học,nhà văn hóa học đã thể 
hiện được tính quy luật, tính đặc thù của truyền thống văn hóa,  
nhưng chưa có công trình nào nghiên cứu, phân tích về  vấn đề  “ 
phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị 
cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay”.
Với sự tiếp thu, kế  thừa và phát triển giá trị  văn hóa truyền  
thống của các bộ tộc Lào và sự hiểu biết của mình đối với những 
bước đổi mới tư  duy mang tính đột phá của Đảng nhân dân cách 
mạng Lào trong điều kiện hiện nay, tác giả đã tiếp tục nghiên cứu  
làm sáng tỏ  hơn nữa về  vấn đề: “phát huy giá trị  văn hóa truyền 
thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào”. 
2. Lý do chọn đề tài luận án
Thứ  nhất,    Phát huy giá trị  văn hóa truyền thống trong đời 
sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào hiện nay   là quá 
trình biện chứng khách quan dưới tác động của quy luật xã hội nói 
chung, đồng thời vân hành trong tương tác biện chứng của các quan  
hệ mang tính đặc thù quân sự.
Thứ   hai,   Việc   nghiên   cứu   lý   luậ n   và   phân   tích   những  
kinh nhi ệm th ực ti ễn v ề  vi ệc phát huy giá trị  văn hóa truyền 


2
thống trong đời s ống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân độ i nhân dân 
Lào hi ện nay   là m ột trong nh ững nhi ệm v ụ  c ấp thi ết c ủa t ất  

cả  những ng ườ i làm công tác văn hóa.
Thứ  ba, Phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống  
văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay là quá trình lâu 
dài, có nhiều giai đoạn và phải giải quyết nhiều vấn đề với những 
biện pháp và hình thức khác nhau.
Thứ  tư, Phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống  
văn hóa đơn vị  cơ  sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay là phải giải 
quyết “ mối quan hệ truyền thống và hiện đại”.  
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
* Mục đích:  Dưới góc độ Triết học Mác – Lênin, luận giải 
làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn, đề xuất giải pháp phát huy  
giá trị  văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở 
Quân đội nhân dân Lào hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu của luận án:
1. Làm rõ thực chất, cấu trúc và tính quy luật phát huy giá trị văn 
hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân  
Lào.
2. Đánh giá tình hình và xác định yêu cầu mới phát huy giá trị văn hóa  
truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện  
nay.
3. Đề  xuất giải pháp phát huy giá trị  văn hóa truyền thống  
trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào hiện  
nay.


3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 
*Đối tượng nghiên cứu của luận án
Đối tượng nghiên cứu của luận án là những khía cạnh bản 
chất, tính quy luật của việc phát huy giá trị  văn hóa truyền thống  

trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào.
Phạm vi nghiên cứu của luận án
Trong kho tàng giá trị  văn hóa truyền thống phong phú của  
các bộ  tộc Lào, luận án tập trung đề  cập những giá trị  liên quan  
trực tiếp đến đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào 
hiện nay. Phạm vi khảo sát  ở  một số  đơn vị  đủ  quân trên địa bàn  
Viêng Chăn. Các tài liệu thực tiễn được tham khảo tập trung từ 
2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận của luận án
Là hệ thống các quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê  
nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Nhân dân cách 
mạng Lào về văn hóa và văn hóa truyền thống, về quân đội và đời 
sống văn hóa trong quân đội. Đặc biệt, đó là quan điểm của Đảng 
ủy Bộ  Quốc phòng, Chỉ  thị  của Bộ  trưởng Bộ  Quốc phòng, Thủ 
trưởng Tổng cục Chính trị về xây dựng cơ quan văn hóa và chiến sĩ 
văn hóa trong Quân đội. Đó còn là tác phẩm và bài viết có liên quan 
của các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quân đội nhân dân Lào.
Cơ sở thực tiễn của luận án
Cơ sở thực tiễn của luận án chính là thực tiễn đời sống văn 
hoá các đơn vị cơ sở Quân đội nhan dân Lào. Chủ  yếu dựa vào số 


4
liệu thống kê, tài liệu báo cáo tổng kết của các cơ quan, đơn vị cơ 
sở; kết quả nghiên cứu thực tiễn qua các đề tài cấp Nhà nước, cấp  
Bộ  Quốc phòng; công trình nghiên cứu của các các cơ  quan, cá  
nhân trong và ngoài quân đội liên quan. Cơ  sở  thực tiễn còn dựa  
trên kết quả  điều tra, khảo sát của tác giả  về  phát huy giá trị  văn 
hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội  

nhân dân Lào.
Phương pháp nghiên cứu của luận án
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng 
và duy vật lịch sử, luận án vận dụng phương pháp tiếp cận xã hội –  
lịch sử, giá trị  và hoạt động, hệ  thống và cấu trúc, đồng đại và lịch  
đại…, đồng thời vận dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp của các 
khoa học liên ngành, đặc biệt coi trọng phương pháp điều tra xã hội 
học, phương pháp chuyên gia, phương pháp phân tích và tổng kết thực  
tiễn…
6. Những đóng góp mới của đề tài
­ Góp phần xây dựng quan niệm về đời sống văn hoá đơn vị 
cơ  sở  và hệ  thống hoá những giá trị  văn hóa truyền thống của các 
bộ  tộc Lào đang hiện diện trong đời sống văn hoá đơn vị  cơ  sở 
Quân đội nhân dân Lào.
­ Khái quát thực chất, tính quy luật phát huy giá trị văn hóa truyền  
thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào.
­ Luận giải cơ sở thực tiễn nhằm đề  xuất giải pháp mang tính 
phương pháp luận, đồng bộ và khả thi phát huy giá trị văn hóa truyền thống 
trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay.
7.  Ý nghĩa lý luận và thực tiễn


5
Ý nghĩa lý luận của luận án
Luận án góp phần luận giải cơ  sở  khoa học của việc phát  
huy giá trị  văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ 
sở  Quân đội nhân dân Lào, góp phần khẳng định vai trò của văn 
hoá   đối   với   công   cuộc   xây   dựng   Quân   đội   nhân   dân   Lào   cách 
mạng, chính quy, từng bước hiện đại.
Ý nghĩa thực tiễn của luận án

Luận án có thể  sử  dùng làm tài liệu tham khảo cho hoạt 
động thực tiễn của lãnh đạo và chỉ  huy các cấp  ở  đơn vị  cơ  sở 
Quân đội nhân dân Lào trong xây dựng đời sống văn hoá cho bộ đội  
hiện nay.
Kết quả  nghiên cứu của luận án có thể  dùng làm tài liệu tham 
khảo cho công tác nghiên cứu, giảng dạy  ở  các học viện, nhà trường 
quân đội.
8.  Kết cấu của luận án
Luận án gồm: mở  đầu, 3 chương (8 tiết), kết luận và phụ 
lục.
TÔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Hiện nay, có rất nhiều công trình khoa học đã công bố  dưới 
các dạng: bài báo khoa học, chuyên đề nghiên cứu, đề tài khoa học 
cấp cơ  sở, cấp ngành, cấp bộ, cấp quốc gia… nghiên cứu về  các  
vấn đề  liên quan đến phát huy giá trị  văn hóa truyền thống trong 
đời sống văn hóa nói chung,  ở  đơn vị  cơ  sở  quân đội nói riêng. 


6
Theo hướng nghiên cứu của đề  tài, tác giả  luận án tiếp cận các 
công trình khoa học liên quan trên các vấn đề cơ bản sau:
1.1. Các công trình nghiên cứu khoa học tiêu biểu có đề cập,
luận giải về đời sống văn hóa 
Ở Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, sự nghiên cứu về 
văn hóa những năm gần đây ngày càng được quan tâm. Các nhà  
khoa học đã đề  xuất nhiều cách tiếp cận, khám phá, chỉ  ra đặc 
trưng, đặc điểm của giá trị  văn hóa truyền thống trong đời sống 
văn hóa từ nhiều góc độ. Tiêu biểu là: Nguyễn Chí Mỳ (Chủ biên),  

“Sự biến đổi thang giá trị đạo đức trong nền kinh tế thị trường với  
việc xây dựng đạo đức mới cho cán bộ  quản lý  ở  Việt Nam hiện  
nay”[55], Huỳnh Khái Vinh (Chủ  biên), “Một số  vấn đề  về  lối  
sống, đạo đức, chuẩn giá trị  xã hội”[93], Đỗ  Huy (2002), “Cơ  sở 
triết học của văn hóa nghệ thuật Việt Nam”[36]…
Trong công trình “Hoạt động sáng tạo là quá trình phát triển  
và tự  hoàn hiện đời sống”, Nguyễn Văn Huyên (1998) đã khẳng 
định: “Sáng tạo không chỉ là tạo ra một thế giới văn hóa bên ngoài  
con người. Điều đó có ý nghĩa cao cả  hơn, đó là quá trình hình 
thành và phát triển những phẩm chất bên trong; là hiện thân của sự 
phát triển văn hóa”[35]. Sự  nghiệp phát triển con người sẽ  toàn 
diện hơn, hiệu quả hơn, thậm chí còn quyết định hơn nếu vạch ra  
được đặc trưng bản chất sáng tạo, dựa vào yếu tố bên trong, phát  
huy những yếu tố nội sinh của bản thân văn hóa. 


7
Cuốn sách “Xây dựng môi trường văn hóa cơ  sở” của PGS, 
TS. Văn Đức Thanh (2004) đã đề cập đến một số vấn đề chung về 
tiếp cận khái niệm môi trường văn hoá và vai trò của môi trường 
văn hóa cơ  sở  trong xây dựng đời sống cộng đồng. Tác giả  đã chỉ 
rõ: “Nói đến vai trò của môi trường là nói đến tổng thể những điều  
kiện phát triển con người cả về đời sống vật chất và đời sống tinh 
thần. Song, nói đến vai trò của môi trường văn hóa thì chủ  yếu là  
nói đến tác động tổng thể  của những điều kiện nuôi dưỡng, vun  
đắp, phát triển những giá trị văn hóa trong con người và cộng đồng 
từ đời sống vật chất và đời sống tinh thần của họ” [75; tr. 46 – 47].
“Phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020”   của 
PSG. TS. Phạm Duy Đức (chủ biên, 2009), Nxb Chính trị quốc gia, 
Hà Nội là công trình nghiên cứu mang tính dự báo chiến lược, tiếp  

cận văn hóa từ bình diện lý luận chính trị; quán triệt quan điểm cơ 
bản của chủ  nghĩa Mác – Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh về  xây 
dựng   và   phát   triển   văn   hóa;   thực   hiện   và   phát   huy   quan   điểm,  
đường lối, chính sách văn hóa của Đảng và Nhà nước; tiến hành 
tổng kết thực tiễn xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam;  
góp phần xác định phương hướng và nêu những giải pháp cụ  thể 
để   hoạch định  chính sách phát  triển văn hóa   của   Đảng và  Nhà  
nước Việt Nam.
Ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, trong những năm qua, 
việc tiếp cận nghiên cứu về văn hóa nói chung, về văn hoá truyền 
thống và phát triển đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân 


8
dân Lào nói riêng còn ít được đề  cập. Tuy nhiên, cùng các tài liệu  
của Đảng và Nhà nước, cũng đã có một số  công trình nghiên cứu  
và một số luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ. 
“Văn hóa nghệ  thuật và vai trò của nó trong sự  nghiệp đổi  
mới  ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay”,  Luận án 
Tiến sĩ Triết học của Sỉ  Bun Hương Phăn Đa Vông (1999), Học  
viện Chính trị  ­ Hành chính quốc gia Hồ  Chí Minh. Cùng với xác  
định nội dung khái niệm văn hóa nghệ  thuật; làm rõ cơ  cấu, chức  
năng xã hội và mối quan hệ  với các lĩnh vực xã hội khác, luận án 
đã giới thiệu khái quát những nét tiêu biểu trong tiến trình lịch sử 
văn hóa Lào, xem đó là bối cảnh văn hóa – lịch sử  của sự  nghiệp  
xây dựng nền văn hóa nghệ  thuật Lào theo phương châm dân tộc, 
khoa học và đại chúng. Văn hóa nghệ thuật Lào được hình thành có  
liên quan chặt chẽ với phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các  
bộ tộc Lào [130].
“Xây dựng và phát triển văn hóa thẩm mỹ   ở Cộng hòa Dân  

chủ Nhân dân Lào trong điều kiện đổi mới và hội nhập quốc tế”,  
Luận án Tiến sĩ Triết học của Xi Lửa Bun Khắm (2001), Học viện 
Chính trị ­ Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án chứng minh  
rằng, nền văn hóa thẩm mỹ  phản ánh sâu sắc đời sống thẩm mỹ 
gắn liền với giá trị đặc thù độc đáo của các bộ tộc; văn hóa dân tộc  
được thực thành bởi sự thống nhất của phát huy giá trị văn hóa, văn 
hóa đạo đức, văn hóa khoa học, văn hóa giáo dục, văn hóa thẩm  
mỹ… Tất cả  đểu hướng tới cái chân, cái thiện và cái mỹ. Đây là  


9
công trình tham gia góp phần bảo vệ  bản sắc văn hóa nói chung,  
văn hóa thẩm mỹ  nói riêng  ở  nước Cộng hòa Dân chủ  Nhân dân  
Lào hiện nay [131].
“Vai trò của văn hóa đối với sự phát triển nền kinh tế nhiều  
thành phần ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay”,  Luận án 
Tiến sĩ Triết học của Son Thạ  Nu Thăm Mạ  Vông (2004), Học  
viện  Chính trị  ­ Hành chính quốc gia Hồ  Chí Minh. Thực tiễn đời 
sống hiện thực ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong sự nghiệp  
đổi mới cho thấy vai trò của văn hóa đang được khẳng định như 
nhân tố bên trong của quá trình phát triển kinh tế ­ xã hội. Kết quả 
nghiên cứu của công trình làm rõ thêm vai trò của văn hóa đối với 
phát triển kinh tế  trong sự  vận dụng vào điều kiện của Cộng hòa  
Dân chủ Nhân dân Lào, từ đó góp phần khắc phục cả xu hướng tách  
rời văn hóa với kinh tế lẫn xu hướng xem văn hóa chỉ là sản phẩm 
thụ động của kinh tế [132].
“Văn   hóa   chính   trị   ở   Cộng   hòa   Dân   chủ   Nhân   dân   Lào  
trong giai   đoạn  hiện nay”,  Luận  án Tiến sĩ  Chính  trị   học  của 
Khăm Mặn Chăn Thạ  Lăng Sỷ (2002), Học viện Chính trị ­ Hành  
chính   quốc   gia   Hồ   Chí   Minh.   Luận   án   nêu   rõ:   trong   quá   trình 

nghiên cứu về  chính trị  qua các giai đoạn, thời kỳ  lịch sử  khác  
nhau của các quốc gia, dân tộc, các nhà khoa học đã chú ý đến 
quan hệ  giữa truyền thống văn hóa và hoạt động chính trị. Luận 
án nêu rõ các công trình về  văn hóa chính trị   ở  Lào hiện nay đểu 
khẳng định ngay từ khi thành lập, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào 


10
đã lấy chủ  nghĩa Mác – Lê nin, tư  tưởng Hồ  Chí Minh làm nền 
tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Trong sự nghiệp  
đổi mới hiện nay, cần nhận thức toàn diện và sâu sắc về tác động  
của nhiều nhân tố  để  đề  xuất phương hướng, giải pháp nâng cao  
chất lượng và hiệu quả văn hóa chính trị ở Lào hiện nay [121].
1.2. Các công trình nghiên cứu khoa học tiêu biểu về  giá  
trị văn hóa truyền thống 
Ở Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 
Nhiều công trình nghiên cứu đã đưa ra quan niệm về  giá trị 
văn hóa truyền thống và bức tranh tổng thể hệ giá trị văn hóa Việt 
Nam truyền thống; những biến động mới, xu thế  biến đổi thang 
giá trị  văn hóa, đạo đức, lối sống trong nền kinh tế  thị  trường…  
Tiêu biểu là: 
Cuốn sách “Nguồn gốc văn hóa truyền thống Việt Nam” của 
PGS. TS Lê Văn Quán (2007), Nxb Lao động, Hà Nội là tập hợp  
kết quả  nghiên cứu và khảo sát về  văn hóa Việt Nam trải nhiều  
thế kỷ đã khẳng định không thể giải thích các hiện tượng văn hóa  
ở mỗi giai đoạn cũng như  văn hóa hiện đại nếu tách rời mối quan 
hệ  khăng khít với truyền thống. Nói cách khác, sẽ  vô cùng phiến 
diện và sai lầm nếu xem xét các hiện tượng văn hóa một cách biệt  
lập. 
Có nhiều công trình đi sâu khái quát hệ  giá trị  văn hoá truyền  

thống tiêu biểu của dân tộc Việt Nam. Tác phẩm “Giá trị  tinh thần  
truyền thống của dân tộc Việt Nam”(1980) của GS. NGND. Trần 


11
Văn Giàu, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tái bản năm 2011, Các học 
giả Việt Nam khi bàn về văn hoá truyền thống đều đặt nó trong cái nhìn  
đối sánh với hiện đại. Công trình nghiên cứu của nhóm tác giả Nguyễn 
Trọng Chuẩn – Phạm Văn Đức – Hồ Sỹ Quý “Tìm hiểu giá trị văn hóa  
truyền thống trong sự nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Nxb Chính trị quốc gia, 
Hà Nội (2001). Tác phầm “Văn hóa Việt Nam trong con đường đổi  
mới – những thời cơ và thách thức”, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội 
(2010).
Ở   Cộng   hoà   Dân   chủ   Nhân   dân   Lào,   vấn   đề   văn   hoá 
truyền thống. Tiêu biểu là: Luận án Tiến sĩ Triết học của  Bua  
Phon Bun Nha Nit  “Mối quan hệ  giữa truyền thống và đổi mới  
trong công cuộc xây dựng nền văn hóa mới  ở  Cộng hòa dân chủ  
nhân dân Lào” (1990), Học viện Nguyễn Ái Quốc, Hà Nội. 
Luận án Tiến sĩ Chính trị  học của A Loun Boun Mi  Xay  
“Những giá trị  văn hóa chính trị  truyền thống Lào và ý nghĩa đối  
với công cuộc đổi mới  ở  Cộng hòa dân chủ  nhân dân Lào hiện  
nay”  (2013), Học viện Chính trị  ­ Hành chính quốc gia Hồ  Chí  
Minh.
Trên Tạp chí Khoa học quân sự  ­ chính trị, Học viện Quốc  
phòng   Cay   xỏn   Phom   Vi   Hản   (năm   thứ   nhất,   số   2,   tháng   6   –  
12/2011, tr 16 – 21) có bài viết của Đại tá, TS. Sôm Phon Si Sụ Văn  
Nạ  về  “Xây dựng môi trường văn hóa trong Quân đội nhân dân  
Lào”. 

12
Gần đây đã có Chỉ thị về Tiêu chuẩn về xây dựng cơ quan có  
văn hóa và chiến sĩ có văn hóa, số  144/CTH, ngày 27/05/2001 của 
Bộ Quốc phòng Quân đội nhân dân Lào.
2.  Khái   quát   kết   quả   những   công   trình   khoa   học   liên 
quan đến đề tài và những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải  
quyết
2.1.  Khái   quát  kết   quả   những  công  trình khoa  học  liên  
quan đến đề tài
Thứ nhất, về mặt lý luận: Các công trình khoa học được nêu 
trên tuy đã đề  cập khá nhiều đến phát huy giá trị  văn hóa truyền 
thống trong đời sống văn hóa hiện nay.
Thứ  hai,  về  mặt thực tiễn:  Qua tổng quan cho thấy, trong 
các công trình khoa học đã công bố, chưa có công trình khoa học đề 
cập và luận giải một cách chi tiết, thuyết phục cơ sở thực tiễn của 
việc phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa 
đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay. 
Thứ  ba,  về  phương hướng giải pháp:  Phần lớn các công 
trình khoa học đã công bố mới chỉ đưa ra những giải pháp kế thừa,  
phát triển giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn  
vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay.
2.2. Những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải quyết
Một   là,  nghiên  cứu   toàn  diện,   nhận  diện  đầy   đủ   sự   vận  
động, phát triển của giá trị  văn hóa truyền thống; trên cơ  sở  đó 
luận giải một cách cơ bản, hệ thống những vấn đề lý luận về phát  


13
huy giá trị  văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ 
sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay.

Hai là, khảo sát thực tiễn, đánh giá toàn diện, đầy đủ, cụ thể thực  
trạng, đúc rút những kinh nghiệm phát huy giá trị văn hóa truyền thống  
trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay.
Ba là,  phân tích sự  phát triển của tình hình nhiệm vụ, xác 
định yêu cầu, đề xuất hệ thống giải pháp cơ bản, đồng bộ, có tính  
khả  thi cao trong tiến hành phát huy giá trị  văn hóa truyền thống 
trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào hiện  
nay.


14
Chương 1
 TIẾP CẬN LÝ LUẬN VỀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA 
TRUYỀN THỐNG TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA ĐƠN VỊ 
CƠ SỞ QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY 
1.1.  Giá trị  văn hoá truyền thống các bộ  tộc Lào và đời 
sống văn hoá ở đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào
1.1.1.  Giá trị văn hoá truyền thống các bộ tộc Lào
Quan niệm về hệ giá trị văn hoá truyền thống
Theo   cách   ti ế p   c ậ n   trên,   có   th ể   th ấ y   giá   tr ị   văn   hóa  
truy ề n th ống là khái ni ệ m dùng để  ch ỉ  t ổ ng th ể  nh ữ ng giá trị  
văn   hóa   v ậ t   ch ất   và   văn   hóa   tinh   th ần   đượ c   hình   thành   t ừ  
đi ề u ki ệ n t ự  nhiên, xã h ộ i và quá trình ho ạ t  đ ộ ng th ự c ti ễ n  
tích c ự c c ủ a con ng ườ i trong l ịch s ử, đượ c trau truy ề n và t ỏ a  
sáng   qua   các   th ế   h ệ   trong   nh ững   vòng   c ộ ng   đ ồ ng   văn   hóa  
nh ấ t đị nh, không ch ỉ  kh ẳng đ ị nh b ả n s ắ c mà còn là g ố c n ề n  
b ề n v ữ ng cho s ự  phát tri ể n c ủ a văn hoá đ ươ ng đạ i cũng nh ư  
đ ị nh h ướ ng cho văn hoá t ươ ng lai .
1.1.2. Đời sống văn hóa  ở đơn vị  cơ  sở Quân đội nhân dân  
Lào

Đời sống văn hoá  là tổng thể  các phương thức hoạt động  
sống thể  hi ện   chân   –   thiện   –   m ỹ,   g ồm   h ệ   ch ế   đị nh   mà   con  
ngườ i và cộng đồng không nhữ ng sáng tạo nên giá trị  văn hoá  
mà còn tự  l ớn lên về  mặt giá trị  văn hoá.   Đời sống văn hoá 
trong quân độ i   cũng chính là  t ổng hoà các ph ươ ng th ức ho ạt  
động   s ống   về   ph ươ ng   di ện   văn   hoá,   bao   gồm   khám   phá   và  


15
sáng t ạo văn hóa, giao l ưu và ti ếp biến văn hóa, đánh giá và  
hưở ng th ụ  văn hóa, nhập thân và toả  sáng văn hóa, song di ễn  
ra trong môi tr ườ ng s ống đặc biệ t – môi trườ ng quân sự.
Đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào
­Đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào chứa  
đựng dấu ấn văn hoá với những sắc thái riêng của các vùng, miền  
và các tộc người.
­  Đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào  
mang đặc trưng phản ánh tính chất của đơn vị cơ sở.
­ Đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào mang  
đặc trưng phản ánh quan hệ thống nhất ­ đa dạng của văn hóa Lào.
­ Đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào mang  
đặc trưng phản ánh quan hệ truyền thống ­ hiện đại của văn hóa Lào.
1.2. Thực chất và tính quy luật phát huy giá trị văn hóa 
truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội  
nhân dân Lào
1.2.1.  Thực chất phát huy giá trị  văn hóa truyền thống  
trong  đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào
Thực chất  phát huy giá trị  văn hóa truyền thống trong đời  
sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào được xem xét trên 
các bình diện sau.

Thứ  nhất: Phát huy giá trị  văn hóa truyền thống trong đời 
sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào được đặt trên tiền  


16
đề vai trò khách quan của bản thân giá trị văn hóa truyền thống đối 
với mọi mặt, mọi lĩnh vực của đời sống văn hóa ở từng đơn vị cơ sở
Thứ hai: Vai trò của giá trị văn hóa truyền thống các bộ tộc  
Lào đối với đời sống văn hóa đơn vị  cơ sở Quân đội nhân dân Lào  
mặt dù là khách quan, song chỉ có sự tác động, ảnh hưởng thực tế và  
đạt hiệu quả cao khi có sự hoạt động tự  giác, được tổ chức thống  
nhất và mang tính khoa học của cán bộ, chiến sĩ.
Thứ  ba:  Giá trị  văn hóa truyền thống các bộ  tộc Lào được 
phát huy tốt không chỉ  nhằm trực tiếp phát triển đời sống văn hóa 
cán bộ, chiến sĩ  ở  đơn vị  cơ  sở  theo hướng tiên tiến, đậm đà bản 
sắc dân tộc mà còn nhằm và chủ yếu nhằm thúc đẩy các đơn vị ngày  
càng phát triển, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị.
1.2.2  Tính quy luật phát huy giá trị  văn hóa truyền thống  
trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào
Tính quy luật thứ nhất: Phát huy giá trị văn hóa truyền thống  
trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào đặt trên  
tiền đề, cơ sở tất yếu là làm cho bề dày giá trị văn hóa truyền thống  
thấm vào tâm thức bộ đội. Tính quy luật thứ hai: Phát huy giá trị văn  
hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân  
dân Lào tuân theo phương thức làm cho giá trị văn hóa truyền thống  
chuyển hoá thành hoạt động sống của bộ đội. Tính quy luật thứ ba: 
Phát huy giá trị  văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn  
vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào có khuynh hướng vượt qua cực  
đối lập là giá trị văn hoá hiện đại

17
Những vấn đề  được khái quát và luận chứng trên đây là cơ 
sở lý luận quan trọng để nhận thức khoa học và tổ chức thực tiễn 
nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa 
đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào trở thành “nôi nuôi dưỡng” và 
hoàn thiện những giá trị  Người cơ  bản mà các đơn vị  cơ sở  đã và 
đang từng bước tiếp cận, nỗ  lực phân đấu nâng cao chất lượng  
phát huy giá trị văn hóa đó đúng hướng và có hiệu quả.
Chương 2
THỰC TIỄN PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA 
TRUYỀN THỐNG TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA ĐƠN VỊ 
CƠ SỞ QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY
2.1.  Tình hình phát  huy giá trị  văn hóa truyền thống 
trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào
 2.1.1. Tình hình chung liên quan đến phát huy giá trị văn hóa  
truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân  
dân Lào hiện nay 
Về mặt tích cực:
­Thực tiễn tác động, ảnh hưởng của giá trị  văn hóa truyền  
thống các bộ tộc Lào đến quá trình phát triển nhân cách quân nhân  
cách mạng và xây dựng tập thể  quân nhân ngày càng rõ hơn định  
hướng gắn kết với truyền thống; 
 ­Thực tiễn tác động, ảnh hưởng của giá trị văn hóa truyền  
thống các bộ tộc Lào đến quá trình phát triển nhân cách quân nhân 


18
cách mạng và xây dựng tập thể quân nhân hiện nay còn thể hiện rõ 
nét ở sự phát triển tâm thức “hướng về cội nguồn”.

Về mặt tiêu cực:
­ Quá trình xây dựng đơn vị  cơ  sở  có văn hóa trước hết là 
quá trình nâng cao giác ngộ  về  mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, tạo  
ra ở tập thể quân nhân sự  thống nhất về mục đích và sự  đồng bộ  
về động cơ hoạt động của các quân nhân.
­ Những năm qua ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đã cho 
thấy, trong điều kiện kinh tế  thị  trường  định hướng xã hội chủ 
nghĩa hiện nay, hiện tượng chạy theo lợi nhuận, đặt lợi ích riêng 
lên trên hết không phải là hiện tượng mang tính cá biệt. Điều đó đã  
tác động,  ảnh hưởng làm cho một bộ  phận cán bộ, chiến sĩ dao 
động về định hướng giá trị: đề cao, tuyệt đối hóa các giá trị vật chất,  
giá trị kinh tế, xem nhẹ giá trị đạo đức tinh thần; quá coi trọng lợi ích  
cá nhân mà coi thường lợi ích tập thể, thờ   ơ  với lợi ích chung của  
quân đội và của xã hội...
2.1.2.  Tình  hình phát  huy  giá  trị   văn  hóa  truyền  thống  
trong  các phương diện đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội  
nhân dân Lào hiện nay
Quát trình phát huy giá trị  văn hóa truyền thống trong các 
phương diện đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào  
hiện nay trên một số mặt sau đây: 
Phát huy trong đời sống văn hóa chính trị  ­ tư  tưởng; Phát  
huy trong đời sống văn hóa đạo đức, lối sống; Phát huy trong đời  
sống văn hóa pháp luật, kỷ luật;   Phát huy trong đời sống văn hóa  


19
khoa học, trí tuệ;  Phát huy trong đời sống văn hóa thẩm mỹ  và 
Phát huy trong đời sống văn hóa thể chất.
2.1.3. Tình hình   nhận thức, vận  dụng của các chủ thể  
nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa  

đơn vị cơ sở 
Một là:  Sự nhận th ức về giá trị  văn hóa truyền th ống và  
vai trò của nó đối với đời sống văn hóa đơ n vị  cơ  sở  Quân độ i  
nhân dân Lào hi ện nay.   Hai là:  Sự  t ận d ụng nh ững tác động  
tích   cực,   kh ắc   ph ục   nh ững   ảnh   hu ưở ng   tiêu   cự c   củ a   môi  
trườ ng xã hội và vấn đề  khai thác, ti ếp nh ận giá trị  văn hóa  
truy ền th ống,  đấu tranh ch ống các phản giá trị  hiện nay.   Ba  
là, nhận th ức về tính đồng bộ, toàn diệ n của việc t ổ ch ức th ực  
tiễn quá trình giáo dục văn hoá nhằm phát huy giá trị  văn hóa  
truy ền  th ống  trong  đời   sống  văn  hóa  đơn   vị   cơ   sở   hiện  nay. 
Bố n là,   việc t ổ  ch ức và thiết l ập nh ững điề u kiệ n hợp thành  
môi tr ườ ng văn hóa đơn vị  cơ  s ở  Quân độ i nhân dân Lào hiệ n  
nay.  Năm là,  vi ệc đị nh hướ ng nhu c ầu văn hóa, phát huy tính  
tích cực giá tr ị  văn hóa truy ền th ống trong  đời sống văn hóa  
đơn vị  c ơ s ở hi ện nay.
2.2. Yêu cầu phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời  
sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào trước xu 
hướng thực tiễn hiện nay 


20
2.2.1. Xu hướng thực tiễn của giá trị văn hóa truyền thống  
trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện  
nay
Một là,  Độc lập dân tộc gắn liền với chủ  nghĩa xã hội là 
giá trị văn hóa nền tảng và là mục tiêu lý tưởng chiến đấu của đội  
ngũ sĩ quan, chiến sĩ; chủ  nghĩa Mác – Lê nin, tư  tưởng Hồ  Chí  
Minh, quan điểm đường lối của Đảng nhân dân cách mạng Lào 
tiếp tục được kiên định với tính cách là hạt nhân của hệ thống giá  
trị  văn hóa truyền thống, là nền tảng lý luận định hướng cho sự 

hoàn thiện và phát huy các giá trị  văn hóa chính trị, pháp luật, đạo 
đức, thẩm mỹ, khoa học... Hai là, những giá trị truyền thống phản 
ánh văn hóa pháp luật như  ý thức pháp luật, ý thức trách nhiệm 
công dân, trách nhiệm sĩ quan được các sĩ quan, chiến sĩ thừa nhận  
và tuân theo; tinh thần đấu tranh chống tiêu cực, chối bỏ các phản 
giá trị, ý thức chấp hành pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của quân  
đội, tinh thần sống và làm theo hiến pháp, pháp luật, kỷ luật quân  
đội tiếp tục được nâng cao. Ba là, những giá trị  văn hóa đạo đức,  
thẩm mỹ truyền thống được xác lập trong xã hội và quân đội sẽ là 
những chuẩn giá trị được sĩ quan, chiến sĩ tiếp nhận và phát triển. 
Bốn là,  ở đội ngũ sĩ quan, chiến sĩ Quân đội nhân dân Lào, thái độ 
trước cuộc sống, nghề nghiệp khá rõ ràng. 
2.2.2. Yêu cầu phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong  
đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân Lào hiện nay
* Những yêu cầu về nhận thức


21
Một là, phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống 
văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào hiện nay phải thấu  
triệt quan điểm của chủ  nghĩa Mác – Lê nin, tư  tưởng Hồ  Chí  
Minh, Đảng Nhân dân cách mạng Lào về văn hóa và đời sống văn  
hóa, đồng thời xuất phát từ  hoạt động văn hóa quân sự, phù hợp  
với yêu cầu xây dựng quân đội trong thời kỳ mới.  Hai là, phát huy 
giá trị  văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở 
Quân đội nhân dân Lào  một mặt phải nhận thức sâu sắc về  văn  
hóa truyền thống của dân tộc trong sự  gắn kết với truyền thống  
của Đảng, quân đội và sự phát triển giá trị mới, đấu tranh loại bỏ  
các phản giá trị. Ba là, phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong 
đời sống văn hóa đơn vị  cơ  sở  Quân đội nhân dân Lào phải   đặc  

biệt nhận thức rõ và chú trọng xây dựng, hoàn thiện nội dung giáo  
dục giá trị văn hóa quân sự.
*Những yêu cầu trong tổ chức thực tiễn
Một là, chỉ đạo hoạt động thực tiễn phát huy giá trị văn hóa 
truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội nhân dân 
Lào luôn được đặt trên cơ sở tuân thủ  những phương thức cơ bản  
của sự phát huy. Hai là, chỉ đạo hoạt động thực tiễn phát huy giá trị 
văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở Quân đội 
nhân dân Lào  phải quán triệt sâu sắc và thực hiện tốt quan điểm  
tổng hợp. 


22
Chương 3
GIẢI PHÁP PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA
TRUYỀN THỐNG TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA ĐƠN VỊ CƠ 
SỞ
QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY
3.1. Tổ chức tốt việc kế thừa, phát triển và giáo dục giá 
trị văn hoá truyền thống ở đơn vị cơ sở 
3.1.1. Kế  thừa, phát triển giá trị  văn hoá truyền thống  ở  
đơn vị cơ sở 
Một là, khuyến khích cán bộ, chiến sĩ tham gia công cuộc  
kế  thừa, phát triển giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  tộc  
Lào.           Hai là, tạo sự  chuyển biến trong sự  nhận thức và tổ  
chức thực tiễn của cán bộ, chiến sĩ trong góp phần giữ gìn giá trị  
văn hóa truyền thống của các bộ  tộc Lào. Ba là, khuyến khích và  
tổ  chức cho cán bộ, chiến sĩ tham gia quản lý, giữ  gìn, tu bổ  và  
phát huy di sản văn hóa của các bộ tộc Lào. Bốn là, khuyến khích  
và tổ  chức cho cán bộ, chiến sĩ tham gia nghiên cứu, khai thác di  

sản văn hóa và hệ  thống giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  
tộc Lào.
3.1.2. Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục giá trị  
văn hóa truyền thống cho cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị cơ sở
Một là,  chú trọng nội dung giá trị  văn hóa truyền thống  
trong các chương trình giáo dục chính trị  theo định kỳ cho cán bộ,  
chiến sĩ ở đơn vị cơ sở. Hai là, việc nâng cao chất lượng giáo dục  
giá trị  văn hóa truyền thống cho cán bộ, chiến sĩ  ở  đơn vị  cơ  sở  


23
Quân đội nhân dân Lào phải gắn với quá trình nâng cao “chất văn  
hóa” trong tất cả  các hoạt động.  Ba là,  đẩy mạnh công tác giáo  
dục giá trị văn hóa truyền thống ở từng đơn vị cơ sở thông qua các  
hình thức phong phú, sinh động, thiết thực.  Bốn là,  tiếp tục mở  
rộng phong trào thi đua, tuyên truyền “Sống, chiến đấu, lao động  
và   học   tập   theo  tư   tưởng,   đạo   đức,   phong  cách   các   thế   hệ   đi  
trước” trong cán bộ, chiến sĩ  ở  đơn vị  cơ  sở.   Năm là,  củng cố,  
nâng cao chất lượng các hình thức sinh hoạt chuyên đề về văn hóa  
truyền thống ở đơn vị cơ sở.
3.2. Tích cực đưa giá trị văn hóa truyền thống thấm sâu 
vào mọi mặt đời sống và hoạt động ở đơn vị cơ sở.
 3.2.1. Tích cực hóa hoạt động tu dưỡng, rèn luyện nhân  
cách văn hóa của cán bộ, chiến sĩ theo chuẩn truyền thống
Một là,  bảo đảm tính toàn diện của nội dung tu dưỡng, rèn  
luyện nhân cách văn hóa của cán bộ, chiến sĩ theo chuẩn truyền thống. 
Hai là,  bảo đảm tính kế  hoạch và tự  giác hóa hoạt động tu  
dưỡng, rèn luyện nhân cách văn hóa của cán bộ, chiến sĩ theo chuẩn  
truyền thống. 
Ba là, xây dựng con đường, biện pháp có hiệu quả trong tu  

dưỡng, rèn luyện nhân cách văn hóa của cán bộ, chiến sĩ theo  
chuẩn truyền thống. 
Bốn là, có chế độ, chính sách khuyến khích, nhân điển hình về tu  
dưỡng, rèn luyện nhân cách văn hóa của cán bộ, chiến sĩ theo chuẩn truyền  
thống. 


24
3.2.2. Xây dựng tập thể  quân nhân có văn hóa  ở  đơn vị  
cơ  sở  thấm đậm giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  tộc  
Lào
Một là,  khuyến khích tính tích cực, tự  giác, sáng tạo của  
các chủ thể trong xây dựng môi trường sống và hoạt động quân sự  
ở đơn vị  cơ sở thấm đậm giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  
tộc Lào.  Hai là,  thường xuyên quan tâm định hướng nhu cầu văn  
hóa của cán bộ, chiến sĩ theo chuẩn giá trị  văn hóa truyền thống  
của các bộ  tộc Lào.  Ba là, giải quyết đúng đắn các quan hệ  văn  
hóa quân sự trong đơn vị, bồi đắp ý thức cộng đồng trong tập thể  
quân nhân, chú trọng các quan hệ văn hóa mang đậm bản sắc, giá  
trị  truyền thống của các bộ  tộc Lào. Bốn là, tổ chức tốt các hình  
thức hoạt động văn hóa trong đơn vị và giao lưu văn hóa quân – dân,  
chú trọng các sinh hoạt văn hóa mang đậm bản sắc, giá trị  truyền  
thống đất nước, quân đội, đơn vị và địa phương nơi đóng quân.  Năm  
là,  phát huy mạnh mẽ  vai trò của thiết chế  văn hóa quân sự  làm  
tỏa sáng giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  tộc Lào trong  
thực hiện nhiệm vụ  và nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh  
chiến đấu của đơn vị 
3.2.3. Vận dụng giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  
tộc Lào trong xây dựng các lĩnh vực văn hóa ở đơn vị cơ sở
Một là, vận dụng giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  

tộc Lào trong xây dựng văn hóa chính trị  ­ tư  tưởng.   Hai là,  vận  
dụng giá trị  văn hóa truyền thống của các bộ  tộc Lào trong xây  
dựng văn hoá pháp luật, kỷ  luật. Ba là, vận dụng giá trị  văn hóa  


25
truyền thống của các bộ  tộc Lào trong xây dựng văn hóa trí tuệ ­  
đạo đức – thẩm mỹ, lối sống, xây dựng đơn vị có văn hóa và chiến  
sĩ có văn hóa. Bốn là, vận dụng giá trị  văn hóa truyền thống của  
bộ  tộc Lào trong xây dựng  văn hóa  ứng xử  ­ giao tiếp, nâng cao  
nếp sống văn minh. Năm là, vận dụng giá trị văn hóa truyền thống  
của các bộ  tộc Lào trong xây dựng văn hóa – khoa học, kỹ thuật,  
nâng   cao  mặt   bằng   quân  trí.  Sáu   là,  vận   dụng  giá   trị   văn  hóa  
truyền thống của bộ tộc Lào trong xây dựng văn hóa thể chất – kỹ  
năng sống và văn hoá thẩm mỹ.
3.3. Giải quyết thoả đáng quan hệ truyền thống – hiện  
đại trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở 
3.3.1. Kết nối giá trị văn hóa truyền thống với giá trị văn  
hóa hiện đại trong đời sống văn hoá đơn vị cơ sở
Một là, nhận diện, phân định xác đáng về giá trị văn hóa truyền 
thống và giá trị văn hóa hiện đại trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở. 
Hai là, định rõ vai trò của giá trị văn hóa truyền thống và giá 
trị văn hóa hiện đại trong đời sống văn hóa ở đơn vị cơ sở.
3.3.2.   Xử   lý   tối   ưu   sự   tương  tác   giữa   giá  trị   văn  hóa  
truyền thống với giá trị  văn hóa hiện đại trong đời sống văn  
hoá
Một là, “truyền thống hóa” những giá trị  văn hóa hiện đại 
để làm giàu truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở.  Hai 
là, nâng truyền thống lên tầm hiện đại để  làm tăng sức sống thực  
tiễn của văn hóa truyền thống trong đời sống văn hóa đơn vị cơ sở.  

Ba là, tạo sự tương tác thuận chiều giữa truyền thống với hiện đại