09/18/13
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
TËp huÊn gi¸o dôc m«i trêng thcs
Ph¬ng ph¸p tÝch hîp gdmt
m«n vËt lÝ
1.1. Khái niệm GDMT
1. Vấn đề chung về gdmt
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
1.1.1. Định nghĩa và phạm vi GGMT :
+ GDMT là một quá trình thường xuyên để tạo
cho con người ý thức về môi trường, những giá
trị về tri thức, những kỹ năng, những kinh
nghiệm và cả quyết tâm cho phép họ giải quyết
những vấn đề môi trường hiện tại và tương lai,
cũng như đáp ứng những nhu cầu của bản thân
mà không làm phương hại đến thế hệ mai sau.
+ GDMT không phải là môn học mới mà phải
xuyên suốt quá trình giáo dục, tạo ra một cách
nhìn nhận mới đối với các môn học và các vấn
vốn có.
+ Cách tiếp cận GDMT cung cấp những cơ hội để
thầy giáo, học sinh, phụ huynh hiểu được
những vấn đề môi trường hiện hữu và bíêt được
từng cá nhân hay tập thể có thể làm gì để bảo
vệ và cải thiện môi tường. Đó phải là những giải
pháp, những phương án ngắn hạn và cả dài
hạn.
(Chính sách GDMT trong trường PT Việt Nam
11/1998).
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
1.2. Mục đích GDMT
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
3.3.1. GDMT nhằm đạt đến mục đích là người học được
trang bị:
+ ý thức trách nhiệm sâu sắc với phát triển bền vững của
Trái Đất :
+ Khả năng cảm thụ, đánh giá vẻ đẹp của nền tảng đạo lý
môi trường :
+ Một nhân cách trên đạo lý môi trường :
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
3.3.2. Các mục tiêu cụ thể :
+ Nhận thức : Giúp các đoàn thể x hội và các nhân nhận ã
thức và nhạy cảm với môi trường và các vấn đề liên quan.
+ Kiến thức : Giúp đoàn thể, cá nhân tích luỹ được nhiều
kinh nghiệm khác nhau, có sự hiểu biết cơ bản về
MT và vấn đề liên quan.
+ Thái độ : Giúp đoàn thể, cá nhân hình thành được những
giá trị và ý thức quan tâm vì MT,
động cơ tham gia bảo vệ & cải
thiện môi trường.
+ Kỹ năng : Xác định và giải quyết các vấn đề MT.
+ Tham gia : Tham gia tích cực, ở mọi cấp trong giải quyết
vấn đề MT.
3.3.3. GDMT cho HS phổ thông :
A. Về kiến thức và hiểu biết :
- Hệ thống khái niệm về khoa học về môi trường:
+ Bảo vệ và bảo tồn
+ Giảm tiêu thụ, tái sử dụng, tái chế.
+ Các chu trình khép kín.
+ Phụ thuộc lẫn nhau.
+ Chi phí và lợi ích thu được.
+ Tăng trưởng và suy thoái.
+ Kiểm toán về tác động và sử dụng các nguồn cung cấp.
+ Hình thành và duy trì quan hệ đối tác
+ Các kiểu liên kết : Nguyên nhân - hậu quả, chuỗi - mạng
+ Tư duy một cách toàn cầu và hành động một cách cục bộ.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
Khi lùa chän cÇn tÝnh ®Õn c¸c quan hÖ :
•
Pp tÝch hîp gdmt m«n vËt lÝ
B. Về kỹ năng :
* Xếp theo các nhóm :
Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng tính toán
Kỹ năng nghiên cứu
Kỹ năng phát hiện và giả quyết vấn đề
Kỹ năng cá nhân và x hội ã
Kỹ năng công nghệ thông tin
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
C. Về thái độ và hành vi :
- Nhận biết giá trị của môi trường Vai trò cá
nhân Thái độ và hành vi tích cực.
- Các biểu hiện của hành vi (7):
+ Biết đánh giá, quan tâm và lo lắng đến môi trư
ờng và đời sống các sinh vật.
+ Độc lập suy nghĩ các vấn đề môi trường.
+ Tôn trọng niềm tin và quan điểm người khác.
+ Khoan dung và cởi mở.
+ Biết tôn trọng các luận chứng và luận cứ đúng
đắn.
+ Phê phán và thay đổi thái độ không đúng đắn
về môi trường.
+ Mong muốn tham gia giải quyết các vấn đề môi
trường.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
3.3.4 GDMT cho GV phổ thông :
A- GV sử dụng thành thạo các PP dạy học lấy HS làm trung
tâm :
Biết phát huy các kiến thức và kinh nghiệm sẵn có của
học sinh.
Dẫn dắt đến các khái niệm đúng.
Điều chỉnh các ý tưởng lệch lạc, khuôn sáo.
Khuyến khích, giúp đỡ, và tạo điều kiện cho HS phán
xét và ra quyết định.
Hỗ trợ cho HS tự thực hiện nhiệm vụ.
Không áp đặt kiến thức.
Không thuyết giải các khái niệm mới.
Không độc đoán đưa ra quan niệm đúng.
Không gạt bỏ một thông tin hoặc ý kiến của HS cho dù
là thiếu chuẩn xác.
Không làm thay nhiệm vụ học sinh.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
B- Những đòi hỏi về nghiệp vụ sư phạm :
Hiểu rõ tâm lý lứa tuổi học sinh.
Nắm vững lý luận dạy học, triển khai được
thành qui trình.
Lưỡng trước những phản ứng cơ bản của từng
đối tượng HS chiến lược ứng sử phù hợp.
Kiên nhẫn lắng nghe sự trình bày của HS.
Tạo không khí thảo luận dân chủ.
Quan sát, xử lý kịp thời các thông tin từ HS.
Kỹ năng đánh giá thích hợp.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
3.3.5. Nghiệp vụ GDMT :
- áp dụng chiến lược dạy học với 2 mục tiêu : MT giáo dục + GDMT.
- Vận dụng lý luận dạy học, giáo dục cho mục tiêu GDMT.
- áp dụng các biện pháp cho GDMT :
* Liên kết giữa các môn học.
* Giáo dục ngoài trời và thực địa
Suy nghĩ có phê phán, học tập dựa trên nhu cầu tìm hiểu.
Giáo dục các giá trị.
Các trò chơi và sự mô phỏng.
Tiếp cận dựa trên NC trường hợp điển hình.
Học tập liên hệ với cộng đồng
Điều tra các vấn đề môi trường của địa phương.
Đánh giá, hành động trong giải quyết các vấn đề môi trường.
Đánh giá hiệu quả phương pháp và nội dung GDMT về nhận
thức và tình cảm.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
3.5 Chính sách GDMT :
Chiến lược thực hiện GDMT trong trường phổ thông Việt Nam
( Dự án VIE/ 95/ 041 - MOET + UNDP )
3.5.1.Chính sách GDMT xác định :
a. Mục tiêu GDMT:
- GDMT ở nhà trường làm cho HS và giáo viên đạt được :
ý thức thường xuyên và luôn nhạy cảm đối với mọi khía cạnh của
môi trường và những vấn đề liên quan tới môi trường.
Thu nhận được những thông tin và kiến thức cơ bản về môi trường
và phụ thuộc lẫn nhau giữa hoạt động của con người và môi trư
ờng, giữa quan hệ con người và môi trường.
Phát triển những kỹ năng bảo vệ gìn giữ MT, kỹ năng đoán, phòng
tránh và giải quyết vấn đề MT nảy sinh.
Tham gia tích cực vào những hoạt động khôi phục, bảo vệ và gìn giữ
MT.
Có ý thức về tầm quan trọng của MT trong sạch đối với sức khoẻ
con người, về chất lượng cuộc sống, phát triển thái độ tích cực
đối với môi trường.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
b. Các nguyên tắc GDMT:
Nhà nước việt nam coi GDMT là một bộ phận hiếm có của sự
nghiệp GD và sự nghiệp của toàn dân nói chung.Nhà nước có hệ
thống GDMT tổ chức từ TW đến địa phương và đến cơ sở GD,
thông qua quản lý nhà nước của Bộ GD & ĐT.
GDMT được thực hiện vì MT, về môi trường và trong môi trường,
trong đó hiệu quả cao nhất sẽ đạt được khi tạo ra được thái độ,
tình cảm vì MT.
GDMT là một thành phần bắt buộc trong chương trình GD- ĐT và
phải thực hiện trong kế hoạch dạy học - giáo dục hiện hành. Tạo
cơ hội bình đẳng về GDMT cho mọi người học, mọi cấp học, từ
dưới lên trên. Tại các cấp học bậc dưới của hệ thống GDQD,
GDMT được kết hợp vào những nơi thích hợp của chương trình
hiện hành. Những vấn đề về môi trường được dạy thông qua
nhiều môn học.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
Đưa GDMT vào hoạt động nhà trường một cách thích hợp với môi
trường của trường học. Những vấn đề trọng tâm của GDMT phải
liên quan trực tiếp đến MT của địa bàn nhà trường.
Làm cho người học và người dạy nhận thấy giá trị của môi trư
ờng đối với chất lượng của cuộc sống, sức khoẻ và hạnh phúc
của con người ; Mọi người đều có quyền sống trong môi trường
trong lành, có nước sạch để dùng và không khí trong lành để
thở.
Triển khai GDMT bằng các hoạt động mà HS là người thực hiện,
HS bằng những hoạt động của chính mình thu được hiệu
quả thực tiễn.
GV là người tổ chức các hoạt động GDMT dựa trên chương trình qui
định và tìm cách vận dụng phù hợp với địa phương.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí
c. Các biện pháp chủ yếu thực hiện GDMT :
Đưa GDMT vào tất cả các cấp bậc học.
Kết hợp GDMT vào tất cả các môn học của tất cả các cấp, bậc
học.
Thực hiện GDMT bằng PP hiện đại đạt trọng tâm ở người học và
cách tiếp cận học bằng việc làm.
Cung cấp kiến thức về MT và rèn luyện kỹ năng BVMT. Các trường
tổ chức và tích cực tham gia cùng với cộng đồng các hoạt động
BVMT trong và ngoài nhà trường.
Tạo ra thái đọ đúng và tinh thần trách nhiệm cao với BVMT.
GDMT phải thực hiện ở:
- Cung cấp hiểu biết về MT
- Thực hiện trong môi trườ
- Thái độ và tình cảm vì MT.
Dành ưu tiên cho đào tạo GV, các bậc Tiểu học, Trung học.
Pp tích hợp gdmt môn vật lí