Vai trò của siêu âm doppler màu trong chẩn đoán và xử trí thai chậm tăng trưởng - Th.S Hà Tố Nguyên

VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM DOPPLER MÀU TRONG
CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ THAI CHẬM TĂNG TRƯỞNG

THS HÀ TỐ NGUYÊN


MỞ ĐẦU
•
•

•

Thai chậm tăng trưởng là vấn
đề thường gặp, TS: 5-10%.
Chẩn đoán và xử trí còn khó
khăn vì thiếu sự thống nhất
trong thuật ngữ, tiêu chuẩn
chẩn đoán, phát đồ xử trí.
Là vấn đề phức tạp nhất trong
thực hành sản khoa hiện nay.


MỞ ĐẦU
THAI NHỎ
SGA

THAI CHẬM
TĂNG TRƯỞNG
FGR, IURG

MỞ ĐẦU
Thai nhỏ so với tuổi thai

•
•

•

Trọng lượng thai<10th
Ước tính 50-70% thai lúc
sanh có P<10th có tốc độ
tăng trưởng trong tử
cung bình thường.
Thai khoẻ mạnh, không
có nguy cơ bệnh tật.


MỞ ĐẦU
Thai chậm tăng trưởng

Là tình trạng thai không thể đạt được kích
thước như mặc định di truyền do bánh nhau
nuôi dưỡng không đủ mãn tính.


MỞ ĐẦU
Thai chậm tăng trưởng

•

•
•

Thai phải thích nghi để
đáp ứng với tình trạng
thiếu nuôi dưỡng mãn
tính của bánh nhau.
Thai có nguy cơ bệnh tật
và tử vong
Thai kì nguy cơ cao, cần
chẩn đoán và xử trí đúng.


MỞ ĐẦU

THAI NHỎ
SGA

THAI CHẬM
TĂNG TRƯỞNG
FGR, IURG


VAI TRÒ CỦA DOPPLER
DOPPLER
ĐÁNH GIÁ
CHỨC NĂNG
BÁNH NHAU

DOPPLER

ĐÁNH GIÁ
SỨC KHOẺ
THAI NHI


VAI TRÒ CỦA DOPPLER
DOPPLER ĐÁNH GIÁ
CHỨC NĂNG BÁNH NHAU

VÒNG TUẦN HOÀN
TỬ CUNG - THAI - NHAU
▪ ĐM TỬ CUNG
▪ ĐM RỐN


VÒNG TUẦN HOÀN
TỬ CUNG-NHAU-THAI
▪ Vòng Tuần Hoàn Nhau-Thai

THAI
ĐM rốn

▪ Vòng Tuần Hoàn Tử Cung-Nhau

NHAU
Mao mạch thai

MẸ
ĐM tử cung

ĐỘNG MẠCH TỬ CUNG


DOPPLER ĐM TỬ CUNG

BÌNH THƯỜNG

TĂNG TRỞ KHÁNG

NOTCH ĐẦU TÂM TRƯƠNG


Giá trị của Doppler ĐM tử cung

Có mối liên quan giữa tăng kháng trở
ĐMTC ở quí một và thai nhỏ, thai chậm
tăng trưởng trong tử cung


Giá trị của Doppler ĐM tử cung

ĐỘ NHẠY

ĐỘ ĐẶC HIỆU

THAI CHẬM TĂNG TRƯỜNG

39.2%

93.1%

TIỀN SẢN GIẬT

47.8%

92.1%


VÒNG TUẦN HOÀN TỬ CUNG NHAU THAI
ĐỘNG MẠCH RỐN
MẸ

NHAU

THAI


ĐỘNG MẠCH RỐN

3 tháng đầu

Sau 18 tuần

3 tháng cuối

Thai càng lớn, nhu cầu dinh dưỡng càng cao, máu đến thai nhiều, ĐMR phải tăng
lưu lượng đưa máu trở về bánh nhau , trở kháng giảm dần, xuất hiện dòng chảy
cuối tâm trương.

DOPPLER ĐM RỐN
•

•

•

Phản ánh gián tiếp
kháng trở vòng tuần
hoàn trong bánh
nhau.
Giúp phân biệt thai
nhỏ và thai chậm
tăng trưởng thật sự.
Chẩn đoán mức độ
nặng


DOPPLER ĐM RỐN

30% tiểu ĐM bánh
nhau bị phá huỷ

70% tiểu ĐM bánh nhau bị phá huỷ

Mất/Đảo ngược sóng tâm trương ĐMR
Tăng kháng trở ĐMR
Tiên lượng xấu: nguy cơ thai
nhi tử vong trong vòng 24 giờ

DOPPLER ĐM RỐN
Ứng Dụng Ở Thai Kì Nguy Cơ Cao
Giảm tử vong
chu sinh
Pregnancy and Childbirth Module
Neilson JP (1994)
Doppler ultrasonography in high-risk
pregnancies: systematic review with metaanalysis
Alfirevic Z, Neilson JP-1995

49%

38%

Doppler ultrasound for fetal assessment in high
risk pregnancies- Neilson JP, Alfirevic Z
Cochrane Database Syst Rev, 2006

Odd ratio: 0.71,
95% CI

Fetal and umbilical Doppler ultrasound in
highrisk pregnancies- Alfirevic Z, Stampalija
Cochrane Database Syst Rev, 2010

Risk ratio 0.71,
95% CI

DOPPLER ĐM RỐN
Ứng Dụng Ở Thai Kì Nguy Cơ Cao

LR +

LR -

SGA

3.76

0.52

Compromise fetal

3.41

0.55

Intrauterine death

4.37

0.25

Acidosis

2.75

0.58


VAI TRÒ CỦA DOPPLER
DOPPLER
ĐÁNH GIÁ
CHỨC NĂNG
BÁNH NHAU

DOPPLER
ĐÁNH GIÁ
SỨC KHOẺ
THAI NHI


ĐÁNH GIÁ SỨC KHOẺ THAI NHI


BRAIN SPARING
Cơ chế tự bảo vệ
Động mạch não giữa

THIẾU OXY
Chemoreceptors,
Baroreceptors

Dãn mạch
Bình thường

Tái phân phối tuần hoàn về não

Bất thường

Giảm kháng trở ĐMNG


CHỈ SỐ NÃO NHAU
Cerebral Placental Ratio - CPR
Tăng trở kháng ĐMR

Giảm trở kháng ĐMNG
PI ĐMNG/PI ĐMR GIẢM
CPR <5th


CPR thấp là dấu hiệu của thai thiếu Oxy máu.