Ảnh hưởng của việc bổ sung axit hữu cơ trong thức ăn đến tăng trưởng lên thịt

KHOA H C CÔNG NGH

NH H

NG C A VI C B SUNG AXIT H U C TRONG
TH C N
N T NG TR
NG L N TH T
Ph m T t Th ng1 , Lã V n Kính1

TÓM T T
Do tác h i c a vi c s d ng kháng sinh trong th c n ch n nuôi có th d n n hi n t ng
kháng kháng
sinh c a các lo i vi khu n gây b nh và kh n ng t n d kháng sinh trong s n ph m ch n nuôi là r t cao s
nh h ng n s c kh e c a ng i tiêu dùng.
tài này ti n hành nghiên c u s d ng axit fomic (d i
d ng difomat kali) thay th kháng sinh b sung vào th c n cho l n th t. Thí nghi m g m 400 l n gi ng
Duroc x (Yorshire x Landrace) 60 ngày tu i
c b trí g m 5 lô v i 4 l n l p l i, m i l n l p l i 20 con. Lô 1:
i ch ng, lô 2: B sung 180 ppm clotetracyclin, lô 3: B sung 0,14% axit formic, lô 4: B sung 0,21% axit
fomic, lô 5: B sung 0,28% axit fomic. K t qu thí nghi m cho th y vi c b sung axit fomic d i d ng difomat
kali vào th c n cho l n th t ã có tác d ng t t trong vi c kìm hãm s phát tri n c a các vi khu n có h i
trong th c n và trong
ng ru t, giúp cho cân b ng h vi sinh v t trong
ng tiêu hóa c a l n. B sung
axit fomic c ng nh b sung kháng sinh clotetracyclin có tác d ng t t i v i l n giai o n sinh tr ng.
M c b sung 0,21% axit fomic vào th c n ã có tác d ng c i thi n 2,3% t ng tr ng, gi m 1,69% tiêu t n th c
n, gi m 0,65% chi phí th c n cho m i kg t ng tr ng và gi m 25,4% s ngày con tiêu ch y so v i i ch ng.
Không có s khác bi t th ng kê v các ch tiêu theo dõi gi a lô b sung axit fomic và kháng sinh
clotetracyclin. Nh v y có th s d ng axit fomic thay th cho kháng sinh trong vi c b sung vào th c n
nh m phòng b nh tiêu ch y và kích thích t ng tr ng cho l n th t.

T khóa:
khóa Axit fomic, clotetracyclin, l n, th c n.

I.

TV N

11

Axit h u c có tác d ng kìm hãm s phát tri n
c a các vi sinh v t có h i nh E. coli, Salmonella
trong th c n và trong
ng ru t, ng th i nó có
tác d ng làm cân b ng h vi sinh v t trong
ng
tiêu hóa c a gia súc nh làm gi m pH, giúp cho gia
súc tránh
c hi n t ng tiêu ch y do vi sinh v t
gây ra, t ó gia súc có th tiêu hóa và h p thu t t
các ch t dinh d ng.
Theo nghiên c u c a Overland và ng tác gi
(2000) thì axit fomic là axit h u c m nh nh t ho t
ng nh ch t b o qu n, c ch s lên men và phát
tri n c a vi khu n và có th kh Salmonella trong
th c n.
Axit fomic
c s d ng t lâu trong th c n cho
gia súc nhai l i và hi n nay nó c ng tr thành th c n
b sung thi t y u cho gia súc d dày n. Axit fomic
có tác d ng c i thi n s tiêu hoá protein trong kh u

ph n, kích thích t ng tr ng cho l n.
Theo D ng Thanh Liêm và ng tác gi (2002)
thì axit fomic có tác d ng t t trong vi c b o v th c
n, ch ng khu n và ch ng n m, kích thích tiêu hóa
1

và tiêu di t các vi khu n lên men th i trong
ru t.

ng

D ng m i c a axit fomic ang
c ph bi n s
d ng m t s n c tiên ti n trên th gi i n m d i
d ng difomat kali (ch a 34,5% axit formic).
D ng difomat kali ã
c m t s nghiên c u
trên th gi i k t lu n nh Kirchgenner và ng tác
gi (1997) cho r ng b sung 0,6% difomat kali — t c là
0,21% axit fomic vào th c n ã có tác d ng c i thi n
14,3% t ng tr ng và gi m 1,9% tiêu t n th c n i v i
l n con sau cai s a và c i thi n 4,9% t ng tr ng, gi m
4,1% tiêu t n th c n cho m i kg t ng tr ng l n v
béo. Overland và
ng tác gi (2000) cho r ng b
sung 0,6% difomat kali vào th c n ã có tác d ng c i
thi n 6% t ng tr ng và gi m 2,8% tiêu t n th c n cho
l n giai o n sinh tr ng, c i thi n 2,7% t ng tr ng và
gi m 0,8% tiêu t n th c n cho l n giai o n v béo.
Nghiên c u này ã s d ng axit fomic nh m m c

ích làm ch t b sung thay th kháng sinh trong
th c n cho l n th t làm h n ch s phát tri n c a vi
sinh v t có h i trong th c n và trong
ng ru t
nh m gi m t l tiêu ch y và kích thích t ng tr ng
l n th t, tránh hi n t ng t n d ch t c h i trong
th t l n.

Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Sè 3 - Th¸ng 3/2010

67


KHOA H C CÔNG NGH
Các ch tiêu theo dõi g m giai o n 1 t 60 n
116 ngày tu i; giai o n 2 t 117 n 172 ngày tu i.

II. V T LI U VÀ PH NG PHÁP THÍ NGHI M
1. V t li u thí nghi m
L n gi ng Duroc x (Yorshire x Landrace) 60
ngày tu i, tr ng l ng 20 kg/con.
Axit fomic s d ng d i d ng difomat kali (ch a
34,5% axit fomic). Kháng sinh clotetracyclin (CTC).
Nguyên li u s d ng g m: B p, khoai m , cám,
b t cá, premix, axit amin.
2. Ph

ng pháp thí nghi m

T ng s 400 l n
c chia thành 5 lô v i 4 l n
l p l i, m i l n l p l i 20 con.
Lô 1:
i ch ng, không b sung axít h u c hay
kháng sinh; Lô 2: B sung 180 ppm clotetracyclin; Lô
3: B sung 0,14% axit fomic; Lô 4: B sung 0,21% axit
fomic; Lô 5: B sung 0,28% axit fomic.
Axit fomic
c tr n liên t c vào th c n trong
su t th i k thí nghi m. Hàng tu n ghi chép l ng
th c n n vào t ng lô, hàng ngày ghi chép s l n
b tiêu ch y.

T ng tr ng bình quân/ngày (gam/con/ngày);
h s chuy n hóa th c n (FCR); chi phí th c n cho
m i kg t ng tr ng; s ngày con tiêu ch y; s li u
c x lý th ng kê theo ANOVA trên ph n m m
MINITAB 13.32.
Thí nghi m
c ti n hành t tháng 9 n tháng
12 n m 2004 t i Tr i Ch n nuôi Th ng Nh t, Thái
M , C Chi, TP. H Chí Minh.
III. K T QU VÀ TH O LU N
T ng tr ng c a l n giai o n 60 - 116 ngày tu i
ã có s khác bi t th ng kê gi a lô i ch ng v i lô
b sung CTC và các lô b sung 0,21% và 0,28% axit
fomic, tuy nhiên không có s khác bi t th ng kê gi a
i ch ng v i lô b sung 0,14% axit fomic. M c dù

v y, giai o n 117 - 172 ngày tu i thì t ng tr ng c a
l n ã có s khác bi t gi a i ch ng v i t t c các lô
thí nghi m.

B ng 1. T ng tr ng c a l n thí nghi m
Ch tiêu
T ng tr ng giai o n 1 (gam)
T ng tr ng giai o n 2 (gam)
T ng tr ng bình quân (gam)

Lô 1
569 ± 4,8b
740 ± 5,6b
654 ± 2,6c

Lô 2
582 ± 4,9a
761 ± 9,5a
671 ± 3,5a

Lô 3
576 ± 2,8ab
753 ± 1,6a
664 ± 1,8b

Lô 4
583 ± 6,2a
755 ± 5,2a
669 ± 3,0ab

Lô 5
581 ± 4,6a
751 ± 3,7a
666 ± 3,5ab

* Các ch khác nhau trong cùng m t hàng bi u th s khác nhau có ý ngh a th ng kê m c P<0,05

Tính bình quân c k thí nghi m thì b sung 180
ppm CTC và axit fomic v i các t l 0,14%, 0,21%,
0,28% ã có tác d ng c i thi n t ng tr ng so v i i
ch ng l n l t là 2,6%, 1,5%, 2,3% và 1,8%. Nh v y
vi c b sung axit fomic d i d ng difomat kali ã có
tác d ng t t trong vi c kích thích t ng tr ng cho
l n th t. Lô b sung 0,21% axit fomic có tác d ng
t ng
ng v i b sung 180 ppm CTC. K t qu thí
nghi m này c ng phù h p v i nh n xét c a các tác
gi Kirchgessner và Roth (1982, 1987); Falkowski và
Aherne (1984); Giesting và Easter (1985), Burnell và
ng tác gi (1988) cho r ng khi b sung các axit

h u c vào kh u ph n ã làm t ng ho t l c c a men
pepxin và làm gi m s phát tri n c a các vi sinh v t
có h i trong
ng tiêu hóa, giúp cho con v t phát
tri n t t h n.
Tiêu t n th c n cho m i kg t ng tr ng giai
o n t 60 ngày tu i n 116 ngày tu i ã có s khác
bi t có ý ngh a th ng kê gi a lô i ch ng v i lô b
sung 180 ppm CTC. Tiêu t n th c n cho m i kg

t ng tr ng c a l n giai o n 2 c ng t ng t nh
giai o n 1 nh ng lô b sung 0,28% axit fomic l i
cao h n có ý ngh a th ng kê so v i lô b sung 180
ppm CTC.

B ng 2. H s chuy n hóa th c n và chi phí th c n cho m i kg t ng tr ng
Ch tiêu
FCR giai o n 1 (kg)
FCR giai o n 2 (kg)
FCR bình quân (kg)
Chi phí th c n ( ng)

Lô 1
2,69 ± 0,05a
3,15 ± 0,03a
2,95 ± 0,03a
9.509a

Lô 2
2,57 ± 0,06b
3,04 ± 0,05b
2,84 ± 0,04b
9219b

Lô 3
2,67 ± 0,02ab
3,10 ± 0,02ab
2,92 ± 0,01a
9.490a

Lô 4
2,63 ± 0,03ab
3,11 ± 0,03ab
2,90 ± 0,02ab
9.447ab

Lô 5
2,63 ± 0,08ab
3,13 ± 0,02a
2,92 ± 0,05a
9.519a

* Các ch khác nhau trong cùng m t hàng bi u th s khác nhau có ý ngh a th ng kê m c P<0,05

68

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Sè 3 - Th¸ng 3/2010


KHOA H C CÔNG NGH
Tính bình quân c giai o n t 60 n 172 ngày
tu i thì tiêu t n th c n cho m i kg t ng c a l n lô
b sung 180 ppm CTC ã gi m rõ r t so v i
i
ch ng và các lô b sung 0,14% và 0,28% axit fomic
nh ng không có s khác bi t th ng kê so v i lô b
sung 0,21% axit fomic. Nh v y b sung 180 ppm
CTC và b sung 0,21% axit fomic ã có tác d ng làm
gi m l n l t 3,73% và 1,69% h s chuy n hóa th c
n cho m i kg t ng tr ng. T ng t nh v y, chi phí

th c n cho m i kg t ng tr ng c a l n lô b sung
180 ppm CTC và lô b sung 0,21% axit fomic ã gi m
l n l t 3,05% và 0,65%. K t qu thí nghi m này th p
h n so v i nghiên c u c a Kirchgenner và ng tác
gi (1997) khi b sung 0,21% axit fomic vào th c n
ã c i thi n 4,9% t ng tr ng, gi m tiêu t n 4,1% th c
n cho m i kg t ng tr ng.
S ngày con tiêu ch y c a l n trong 8 tu n u
thí nghi m có s khác bi t có ý ngh a gi a i ch ng
v i các lô thí nghi m. Lô b sung 180 ppm CTC có s
ngày con tiêu ch y th p nh t, tuy nhiên không có s
khác bi t th ng kê gi a các lô b sung 0,21% và 0,28%
axit fomic so v i lô b sung 180 ppm CTC. S ngày
con tiêu ch y c a l n giai o n 2 không có s khác
bi t th ng kê gi a các lô thí nghi m.
B ng 3. S ngày con tiêu ch y c a l n thí nghi m
Ch tiêu
S ngày con t/c g/ 1
(ngày/con)
S ngày con t/c g/ 2
(ngày/con)
T ng s ngày con t/c
(ngày/con)

Lô 1

Lô 2

Lô 3

Lô 4

Lô 5

47,8a

28,3c

36,0b

33,8bc

34,0bc

10,5

10,0

10,8

9,8

10,3

58,3a

38,3b

46,8b

43,5b

44,3 b

* t/c — Tiêu ch y; g/ — Giai o n
* Các ch khác nhau trong cùng m t hàng bi u
th s khác nhau có ý ngh a th ng kê m c P<0,05
K t qu theo dõi cho th y l n b tiêu ch y ch
y u 4 tu n u sau khi chuy n sang nuôi th t, lúc
này l n thay i môi tr ng nuôi, thay i th c n,
do ó l n ch a thích nghi d n n b tiêu ch y nhi u.
Sang giai o n 2, lúc này l n ã l n, vì th chúng ã
thích nghi v i th c n c ng nh i u ki n ch m sóc
m i, do ó s l n b tiêu ch y không áng k
t tc
các lô. Tuy v y n u tính t ng s ngày con tiêu ch y
su t 16 tu n thí nghi m thí lô i ch ng có s ngày
con tiêu ch y cao h n có ý ngh a th ng kê so v i các
lô khác nh ng không có s khác bi t th ng kê gi a
lô b sung 180 ppm CTC v i các lô b sung axit
fomic v i các t l khác nhau. Vi c b sung 180 ppm

CTC và các m c 0,14%, 0,21% và 0,28% axit fomic
trong th c n cho l n th t ã có tác d ng làm gi m s
ngày con tiêu ch y l n l t 34,3%, 19,7%, 25,4% và
24% so v i i ch ng.
IV. K T LU N
Vi c b sung axit fomic d i d ng difomat kali
vào th c n cho l n th t ã có tác d ng t t trong vi c
kìm hãm s phát tri n c a các vi khu n có h i trong

th c n và trong
ng ru t, giúp cho cân b ng h vi
sinh v t trong
ng tiêu hóa c a l n.
B sung axit fomic c ng nh b sung kháng
sinh clotetracyclin có tác d ng t t i v i l n giai
o n sinh tr ng.
B sung 0,21% axit fomic vào th c n ã có
tác d ng c i thi n 2,3% t ng tr ng, gi m 1,69% h s
chuy n hóa th c n, gi m 0,65% chi phí th c n cho
m i kg t ng tr ng và gi m 25,4% s ngày con tiêu
ch y so v i i ch ng.
Không có s khác bi t th ng kê gi a lô b
sung 180 ppm clotetracyclin v i lô b sung 0,21% axit
fomic. Nh v y có th s d ng axit fomic thay th
cho kháng sinh trong vi c b sung vào th c n nh m
phòng b nh tiêu ch y và kích thích t ng tr ng cho
l n th t.
TÀI LI U THAM KH O
1. Burnell, T. W., G. L. Cromwell and T. S.
Stahly, 1998. Effects of dried whey and copper
sulfate on the growth responses to organic acid in
diets for weaning pigs. J. Anim. Sci. 19:932-937.
2. Falkowski, J. F. and F. X. Aherne, 1984.
Fumaric and citric acid as feed additives in starter
pig nutrition. J. Anim. Sci. 58:935-938.
3. Giesting D. W. and R. A. Easter, 1985.
Response of starter pigs to supplementation of corn
soybeen meal diets with organic acid L. Ani. Sci. 60.
1288 — 1294.

4. Kirchgessner, M. and F. X. Roth, 1987. Use of
formates in the feeding of piglets. First
communication. Calcium formate. Landwirtsch.
Forsch. 40: 141-152.
5. Kirchgessner, M. and F. X. Roth, 1982.
Fumaric acid as a feed additive in pig nutrition. Pig
News and Information 3: 259-263.
6. Kirchgessner, M., B. R. Paulicks and F. X.
Roth, 1997. Effect of supplementation of diformate

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Sè 3 - Th¸ng 3/2010

69


KHOA H C CÔNG NGH
complexes on growth and carcass performance of
piglts and fattening pigs in response to application
time. Agribiol. Res. 50: 1-6.
7. D ng Thanh Liêm, Bùi Huy Nh Phúc và
ng Duy
ng, 2002. Th c n và dinh d ng
ng v t. Nhà xu t b n Nông nghi p TP. HCM.
Trang 147 — 158.
D

8. Overland M., T. Granli, N. P. Kjos, O.
Fjetland, M. Stokstad, and S. H. Steien, 2000. Effect
of dietary formates on growth performance, carcass
traits, sensory quality, intestinal microflora, and

stomach alterations in growing-finishing pigs. J.
Anim. Sci. 78: 1875-1884.

THE EFFECT OF FORMIC ACID
ACID SUPPLEMENTED IN FEED FOR GROWING AND FINISHING PIGS
Pham Tat Thang,
Thang, La Van Kinh
Summary
This study aims to determine the effect of acid formic supplemented in feed for growing and finishing pigs
to replace antibiotics for preventing of diarrhoea and stimulating growth in pigs. The design included:
negative control, positive control using 180 ppm chlotetracycline and other 3 treatments using three levels
of formic acid (potassium diformate), i.e. 0.14% - 0.21% - 0.28%. Total of 400 pigs of three way crossed breed
Duroc x (Yorkshire x Landrace) at 60 day old with an average of 20 kg body weight were allocated into five
treatments with 4 replicates per treatment and 20 heads per replicate. Supplementation 0.21% formic acid in
feed for pigs were improved 2.3% of weight gain, reduced 1.69% feed conversion ratio, saved 0.65% feed per
kg weight gain, and reduced 25.2% incidence of diarrhoea compared to negative control one.
Supplementaion formic acid or chlotetracycline were good in preventing of diarrhoea and stimulating
growth in growing pig, but not evident in preventing of diarrhoea and stimulating growth in fattening pig.
Non signification in statistics between treatment using 180 ppm chlotetracycline and treatment using 0.21%
formic acid. Thus, antibiotics and formic acid had the same effect on controlling diarrhoea and stimulating
growth of pigs. Consequently, it is suggested that formic acid may be used to replace antibiotic as a feed
additive in the diets for pigs.
Key word: Acid formic, chlotetracycline, feed, pigs.

Ng

70

i ph n bi n: TS. Nguy n Thanh S n

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Sè 3 - Th¸ng 3/2010