Đánh giá tác dụng của viên nang Tieukhatling trên bệnh nhân đái tháo đường typ 2 đã dùng thuốc y học hiện đại tại Bệnh viện y học cổ truyền Hà Nội

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA VIÊN NANG TIEUKHATLING
TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP 2 ĐÃ DÙNG THUỐC
Y HỌC HIỆN ĐẠI TẠI BỆNH VIỆN Y HỌC CỔ TRUYỀN HÀ NỘI
Hoàng Minh Chung1, Trần Thị Hồng Phương2, Trần Thị Thu Trang3
1

Trường Đại học Y Hà Nội, 2Bộ Y tế, 3Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Hà Nội

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá tác dụng hạ đường huyết và theo dõi tác dụng không mong
muốn trên lâm sàng và cận lâm sàng của viên nang Tieukhatling 0,50g (số đăng ký VD 16401 - 12) trên
bệnh nhân đái tháo đường typ 2 được chẩn đoán theo tiêu chuẩn của y học hiện đại (theo ADA 2014) và
Y học cổ truyền mà đã điều trị thuốc của Y học hiện đại nhưng không đạt mục tiêu điều trị. Kết quả
nghiên cứu cho thấy thuốc có tác dụng cải thiện tốt các triệu chứng lâm sàng, chỉ số nhân trắc. Sau 90 ngày
điều trị: giảm glucose huyết lúc đói: từ 8,02 ± 1,02 mmol/l xuống 6,71 ± 0,65 mmol/l (p < 0,01); glucose lúc
no giảm từ 11,45 ± 3,93 mmol/l xuống 8,72 ± 0,94 mmol/l (p < 0,01); giảm HbA1c từ 7,01 ± 0,81 % xuống
6,36 ± 0,62 % (p < 0,001). Trong thời gian điều trị, chưa phát hiện tác dụng không mong muốn trên lâm sàng
và cận lâm sàng.
Từ khóa: Tieukhatling

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển
hóa glucid mạn tính, y học cổ truyền gọi là
chứng “Tiêu khát” [1]. Năm 1985, thế giới có
30 triệu người mắc bệnh, đến năm 2013 có
382 triệu người mắc trong đó 90% là đái tháo
đường typ 2. Dự kiến đến năm 2035 con số
này sẽ lên tới 592 triệu người, 4 trong 5 người
đái thái đường sẽ bị mù ở các nước đang
phát triền [2]. Ở Việt Nam, năm 1990 tỷ lệ mắc

đái tháo đường chiếm 1,2% dân số [3]. Tỷ lệ

Hiện nay, điều trị đái tháo đường chủ yếu
là dùng thuốc y học hiện đại với các nhóm
thuốc uống và insulin [5]. Nhiều bệnh nhân
mặc dù dùng thuốc của y học hiện đại theo
liệu trình nhưng vẫn không kiểm soát được
lượng đường huyết. Ngoài ra, khi điều trị đái
tháo đường bằng thuốc y học hiện đại có thể
gây tác dụng không mong muốn cho bệnh
nhân như tăng cân, đường huyết bị giảm đột
ngột, lâu ngày gây tổn hại đến gan, thận...[6].

này đang gia tăng ở mức báo động do tăng

Bởi vậy, một trong những xu hướng hiện

gần gấp đôi trong mười năm qua. Hiện nay

nay trong điều trị đái tháo đường hoặc là sử

ước tính cứ 20 người Việt Nam, thì có một

dụng thuốc có nguồn gốc tự nhiên khi mới

người mắc bệnh đái tháo đường năm 2013 tỷ

mắc bệnh như thuốc Tiểu đường Đông Đô [7],

lệ này đã là 5,7% [4].

cao lỏng Thập vị giáng đường phương [8], Trà
cỏ sữa [9], mướp đắng… hoặc có thể dùng
kết hợp liệu trình thuốc y học hiện đại và một

Địa chỉ liên hệ: Hoàng Minh Chung – Khoa Y học cổ
truyền – Trường Đại học Y Hà Nội
Email:
Ngày nhận: 28/7/2016
Ngày được chấp thuận: 08/10/2016

56

thuốc của y học cổ truyền nhằm mang lại hiệu
quả điều trị tốt, hạn chế tác dụng không mong
muốn và tránh tăng liều cho bệnh nhân. Để có
căn cứ khoa học về sự kết hợp đồng thời giữa

TCNCYH 103 (5) - 2016


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
liệu trình điều trị bằng thuốc y học hiện đại với

và HbA1c ≤ 8%. Theo tứ chẩn (gồm vọng chẩn,

Tieukhatling trong điều trị đái tháo đường,

văn chẩn, vấn chẩn và thiết chẩn) của y học cổ

chúng tôi tiến hành đề tài nhằm mục tiêu:

truyền thuộc chứng âm hư gồm 3 thể (thượng

1. Đánh giá tác dụng hạ đường huyết của
viên nang Tieukhatling 0,5g trên bệnh nhân
mắc bệnh đái tháo đường typ 2 đã điều trị
thuốc của y học hiện đại chưa đạt mục tiêu
điều trị.
2. Khảo sát tác dụng không mong muốn
của thuốc trong quá trình điều trị.

II. ĐỐI TƯƠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Đối tượng
Bệnh nhân: chọn có chủ đích 30 bệnh
nhân đạt tiêu chuẩn chuẩn đoán theo y học
hiện đại và y học cổ truyền.
2. Phương pháp
Nghiên cứu tiến cứu, thử nghiệm lâm
sàng, so sánh kết quả trước và sau điều trị.

tiêu, trung tiêu và hạ tiêu). Tự nguyện tham gia
và có điều kiện tuân thủ quy trình nghiên cứu.
Tiêu chuẩn loại trừ
Bệnh nhân < 30 tuổi và > 70 tuổi. Phụ nữ
có thai và đang cho con bú; bệnh nhân chưa
từng dùng thuốc điều trị đái tháo đường của y
học hiện đại; đái tháo đường có tăng huyết
áp; tăng ceton niệu nhiễm trùng cấp tính; suy
gan, suy thận, suy tim. Glucose huyết lúc đói

> 10 mmol/l, HbA1c > 8%.
Tiêu chuẩn đưa bệnh nhân ra khỏi
nghiên cứu
Bệnh nhân không tuân thủ nguyên tắc điều
trị, mắc các bệnh cấp tính, nhiễm trùng nặng,
không cải thiện tình trạng đường huyết trong
quá trình nghiên cứu. Bệnh nhân không thu
thập đủ số liệu.

3. Thời gian: từ tháng 10/2014 đến tháng

- Chế độ ăn uống: theo hướng dẫn chế độ

7/2015 tại Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền

ăn của Bệnh viện Nội tiết Trung ương và Viện
Dinh dưỡng. Vận động thể lực: Hướng dẫn

Hà Nội.
4. Chất liệu nghiên cứu: viên nang
Tieukhatling 0,50g có số đăng ký VD 1640112 được Công ty Cổ phần Dược phẩm Khang
Minh sản xuất từ Sinh địa, Mạch môn, Mẫu
đơn bì, Bạch linh, Kỷ tử, Ngũ vị tử, Hoàng kỳ,
Hoàng liên, Nhân sâm, Thạch cao và tá dược
đạt tiêu chuẩn Dược điển Việt Nam IV và
dược điển Trung Quốc 2010.
Tiêu chuẩn chẩn đoán
Bệnh nhân đái tháo đường typ 2 (theo
ADA 2014), tuổi ≥ 30 và ≤ 70 tuổi, không phân
biệt giới tính, trong đó 3 tháng gần nhất đang

luyện tập môn thể thao bệnh nhân thích. Đi
bộ, tập thể dục buổi sáng.
- Phương pháp dùng thuốc: bệnh nhân tiếp
tục dùng thuốc uống hạ glucose huyết theo
phác đồ y học hiện đại mà họ đang uống và
uống thêm Tieukhatling 0,5g x 3 viên /lần, 3
lần/ ngày x 90 ngày, uống trước bữa ăn 1 giờ.
(Thuốc y học hiện đại mà các bệnh nhân
đang dùng: 3 biệt dược của Metfomin HCl; 5
biệt dược của Gliclazide, Glucobay và
Acarbose. Liều 1 - 2 viên/ loại/ ngày; tối đa 4
viên/ ngày khi kết hợp 2 loại. Không bệnh
nhân nào dùng 3 loại).

điều trị một phác đồ thuốc uống của y học

5. Tiêu chuẩn theo dõi đánh giá kết quả

hiện đại nhưng chưa đạt mục tiêu điều trị với:

Các chỉ số lâm sàng và cận lâm sàng

7,2 mmo/l < đường huyết lúc đói ≤ 10 mmol/l
TCNCYH 103 (5) - 2016

trước, trong và sau điều trị.
57

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
* Trên lâm sàng:

đói: tuần/ lần. Chỉ số HbA1c; công thức máu;

Tiêu chuẩn cơ năng gồm các triệu chứng:

sinh hóa máu (Cholesterol, triglycerid, LDL - C

ăn nhiều, tiểu nhiều, khát nước, mệt mỏi, vã

và HDL - C, AST, ALT, ure, creatinin); xét

mồ hôi, ngủ kém, đại tiện táo, tê bì, mờ mắt ù

nghiệm nước tiểu (glucose, ceton, protein) tại

tai, đau đầu theo thang điểm được chia thành

thời điểm trước, trong và sau điều trị (D0, D60

4 mức độ: không có (0 điểm), nhẹ (1 điểm),

D90). Theo dõi biểu hiện và các tác dụng

trung bình (2 điểm), nặng (3 điểm) tại thời

không mong muốn của thuốc trên lâm sàng:

điểm trước, sau 30, 60 và 90 ngày điều trị.

sự xuất hiện các triệu chứng sẩn ngứa, đau

Tiêu chuẩn thực thể: cân nặng, chiều cao,
vòng bụng, mông, trước sau điều trị.
Đánh giá kết quả BMI theo tiêu chuẩn của
WHO (2000) áp dụng cho người trưởng thành
Châu Á.

đầu, buồn nôn, tiêu chảy... xét nghiệm chức
năng gan, thận trước và điều trị. Nếu có bất
thường sẽ được xử lý kịp thời.
Các xét nghiệm được làm theo phương
pháp thường quy tại Khoa Sinh hoá, Huyết
học, Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Hà

- Cận lâm sàng

Nội, HbA1c làm tại Bệnh viện Melatec.

Glucose huyết tĩnh mạch sau ăn 2 giờ và

- Đánh giá kết quả: dựa theo mục tiêu điều

lúc đói tại các thời điểm khi vào viện (D0); sau

trị (theo ADA 2014), đánh giá theo tiêu chí đạt

30, 60, 90 ngày điều trị (D30, D60 và D90).

và không đạt mục tiêu điều trị của nghiên cứu

Glucose huyết mao mạch sau ăn 2 giờ và lúc

như sau:

Chỉ số
Glucose huyết
- Lúc đói
- Sau ăn 1 - 2 giờ
HbA1c

Đạt mục tiêu điều trị

Không đạt mục tiêu điều trị

3,9 – 7,2 mmol/l

> 7,2 mmo/l

< 10,0 mmol/l

≥ 10,0 mmol/l

< 7,0 %

6. Xử lý số liệu

≥ 7,0 %

III. KẾT QUẢ

Các số liệu nghiên cứu được xử lý thống
kê theo phương pháp t - test Student và test

1. Đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu

“trước – sau”. Số liệu được biểu diễn dưới

30 bệnh nhân nghiên cứu có 12 nam, 18

dạng: X ± SD. Sự khác biệt có ý nghĩa thống

nữ; tuổi từ 40 - 70; có 27/30 bệnh nhân mắc

kê khi p < 0,01 hoặc < 0,05.

bệnh trên 2 năm. Các yếu tố nguy cơ kèm

7. Đạo đức nghiên cứu: nghiên cứu
nhằm khẳng định lại tác dụng của thuốc
Tieukhatling. Bệnh nhân tự nguyện tham gia

theo chủ yếu do thừa cân, béo phì; thích ăn

nghiên cứu, mọi bí mật của cá nhân được giữ
kín. Trong quá trình nghiên cứu, nếu có phản
ứng bất lợi đến bệnh nhân thì ngừng thuốc
ngay và được xử lý kịp thời.

58

chất béo ngọt; tiền sử gia đình có người bị đái
tháo đường và ít vận động; 2/18 sinh con >
4,0 kg.
2. Thay đổi của các chỉ tiêu lâm sàng
trước và sau điều trị

TCNCYH 103 (5) - 2016


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
Thay đổi các triệu chứng chủ quan: trước

3. Thay đổi triệu chứng thực thể trước

điều trị đa phần các bệnh nhân không có biểu
hiện triệu chứng của bệnh, một số có biểu

và sau điều trị

hiện triệu chứng của bệnh ở mức độ nhẹ và
trung bình, không có bệnh nhân nào ở mức độ

huyết áp có giảm nhưng khác biệt không có ý

nặng. Sau 90 ngày điều trị, hầu hết các triệu
chứng cơ năng đều giảm dần cả về mức độ

Huyết áp tâm thu ban đầu 124,33 ± 10,65

và số lượng so với ban đầu, 30 và 60 ngày
điều trị. Các triệu chứng lâm sàng của bệnh
nhân ở mức trung bình đều chuyển về mức

Chỉ số huyết áp: Sau điều trị, các chỉ số
nghĩa thống kê so với trước điều trị (p > 0,05).
mmHg sau 90 ngày 121,33 ± 7,87 mmHg,
Huyết áp tâm trương từ 76,0 ± 8,03 mmHg
ban đầu, sau 90 ngày 74,67 ± 6,29 mmHg).
Chỉ số nhân trắc

nhẹ và không có.

Bảng 1. Thay đổi chỉ số nhân trắc trước và sau điều trị (n = 30)
Chỉ số nhân trắc trước và sau điều trị (n = 30)
Chỉ số

D0 ( X ± SD)

D90 ( X ± SD)

p

Cân nặng(kg)

56,98 ± 9,51

56,08 ± 9,37

> 0,05

BMI

22,58 ± 2,27

22,26 ± 2,08

> 0,05

Vòng bụng (cm)

87,64 ± 7,95

85,33 ± 9,18

< 0,01

Vòng mông (cm)

94,67 ± 6,09

92,94 ± 5,58

< 0,05

Sau điều trị, chỉ số vòng bụng và vòng mông đều giảm có ý nghĩa thống kê so với trước điều
trị (p < 0,01 và p < 0,05).
4. Thay đổi các chỉ số cận lâm sàng trước và sau điều trị
Glucose huyết lúc đói và sau ăn 2 giờ

Bảng 2. Sự thay đổi glucose huyết trước, trong và sau điều trị (n = 30)
Glucose huyết ( X ± SD) (mmol/l)

Chỉ số

Glucose huyết
lúc đói (n = 30)
Glucose huyết
sau ăn 2 giờ

p

D0

D30

D60

D90

8,20 ± 1,02

7,92 ± 1,69

7,51 ± 0,94

6,71 ± 0,65

11,45 ± 3,93

(n = 30)

10,41 ± 3,08

10,04 ± 2,59

8,72 ± 0,94

p(0-30) > 0,05
p(0-60) < 0,01
p(0-30) > 0,05
p(0-60) < 0,05
p(0-90) < 0,01

Glucose huyết lúc đói và sau ăn 2 giờ của các bệnh nhân sau 30 ngày điều trị giảm không có
ý nghĩa thống kê (p > 0,05), sau 60 và 90 ngày điều trị đều giảm so với trước điều trị có ý nghĩa
thống kê, (p < 0,01).
TCNCYH 103 (5) - 2016

59


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
Sự thay đổi chỉ số HbA1C
Bảng 3. Sự thay đổi chỉ số HbA1C trước và sau điều trị (n = 30)
Chỉ số HbA1C (%) (n = 30)
D0

D90

Mức chênh

p

7,01 ± 0,81

6,36 ± 0,62

0,65 ± 0,19

< 0,001

HbA1c giảm có ý nghĩa thống kê sau 90 ngày điều trị (p < 0,001).
Sự thay đổi chỉ số lipid máu
Bảng 4. Sự thay đổi chỉ số lipid máu trước và sau điều trị (n = 30)
Lipid máu ( X ± SD) (mmol/l) (n = 30)

Chỉ số
D0

D90

p

Triglycerid

2,43 ± 1,79

1,92 ± 0,97

< 0,05

Cholesterol

5,01 ± 1,05

4,75 ± 1,00

< 0,05

HDL - C

1,55 ± 0,44

1,67 ± 0,36

> 0,05

LDL - C

2,92 ± 0,63

2,87 ± 0,77

> 0,05

Chỉ số triglycerid và cholesterol giảm có ý nghĩa thống kê (p < 0,05); chỉ số HDL - C và LDL C có giảm nhưng không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05) giữa trước và sau điều trị 90 ngày.
5. Kết quả điều trị theo y học hiện đại và
y học cổ truyền
Theo y học hiện đại có 28/30 bệnh nhân

đạt mục tiêu điều trị, đạt 93,3%. Trong đó, 3/3
bệnh nhân mắc bệnh dưới 2 năm đều đạt mục
tiêu điều trị; 25/27 bệnh nhân mắc bệnh trên 2
năm đạt mục tiêu điều trị. Như vậy, còn 2
bệnh nhân mắc bệnh trên 2 năm không đạt
mục tiêu điều trị. Theo y học cổ truyền gộp
chung cả 3 thể đạt 93,3 %. Có 2/10 bệnh nhân
thuộc thể hạ tiêu không đạt mục đích điều trị
(6,7%).

mong muốn nào như sẩn ngứa, đau đầu,
buồn nôn, ỉa chảy... và không bệnh nhân nào
phải dừng thuốc.
Các chỉ số huyết học (hồng cầu,
hemoglobin, bạch cầu, tiểu cầu) và chỉ số sinh
hóa máu (ure, creatinin, AST, ALT, glucose)
trước và sau điều trị đều trong giới hạn bình
thường (p > 0,05).

V. BÀN LUẬN
Y học cổ truyền không có bệnh danh “Đái
tháo đường”. Với biểu hiện chủ yếu: ăn nhiều,
uống nhiều, tiểu nhiều, người gầy rộc “Tam đa

6. Tác dụng không mong muốn của viên

nhất thiểu” thì bệnh thuộc phạm vi chứng tiêu

nang Tieukhatling 0,50g trên lâm sàng và

khát và có 3 thể: thượng tiêu, trung tiêu và hạ

cận lâm sàng
Không bệnh nhân nào có tác dụng không
60

tiêu liên quan chủ yếu đến phế, tỳ, thận. Đặc
điểm của 3 thể là âm hư, nhiệt táo đặc biệt là
TCNCYH 103 (5) - 2016


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
thận âm hư. Pháp chữa lấy dưỡng âm thanh

chúng tôi chậm 30 ngày so với các nghiên

nhiệt, sinh tân, bổ thận âm để lui hỏa; bổ thủy

cứu thuốc Tiểu đường Đông Đô [7] và

để chế hỏa [1].

Tieukhatling 0,5 [8] (với cùng bài thuốc) ở

Viên nang Tieukhatling gồm các vị thuốc

bệnh nhân đái tháo đường typ 2 khi mới mắc

phù hợp với pháp điều trị này như thạch cao,

nhưng chưa phải uống thuốc của y học hiện

Thiên hoa phấn, Hoàng liên để thanh nhiệt, tả

đại. Với những bệnh nhân này khi đường

hỏa cùng Mạch môn, Sinh địa và Kỷ tử bồi bổ

huyết của họ được kiểm soát mà không phải

cho cả phế âm và thận âm, nguồn sinh thủy

tăng liều thuốc y học hiện đại đã giúp họ giảm

cho thận âm để lui hỏa giảm đau đầu, mờ mắt

được một số tác dụng phụ. Chỉ số HbA1c là

ù tai, ngủ kém, đại tiện táo; thêm Ngũ vị tử để

khách quan đánh giá hiệu quả điều trị của một

trừ khát, Liễm hãn giảm triệu chứng khát

thuốc hạ đường huyết. Nghiên cứu này cho

nước, vã mồ hôi; Mẫu đơn bì, Sinh địa lương

thấy chỉ số HbA1c giảm theo đúng mục tiêu sẽ

huyết, bổ thận cố tinh sáp niệu, Thu liễm giải

làm giảm nguy cơ biến chứng mạch máu và

quyết được đi tiểu nhiều; bên cạnh đó còn có

thần kinh.

các thuốc đại bổ nguyên khí, kiện tỳ như Nhân

Từ kết quả của nghiên cứu cho hướng có

sâm, Hoàng kỳ nên bệnh nhân giảm mỏi mệt

thể dùng Tieukhatling kết hợp thuốc y học

nhanh; cùng với Bạch linh thẩm thấp, Ích tỳ

hiện đại vẫn có thể đạt mục tiêu điều trị mà

giúp chức năng vận hóa thủy cốc của tỳ giúp

không cần tăng liều hay thêm thuốc y học hiện

làm giảm thấp ở bệnh nhân đái tháo đường

đại. Ngoài ra các vị thuốc như Mạch môn, Kỷ

béo phì [10]. Có thể vì thế bệnh nhân giảm

tử, Mẫu đơn bì và Hoàng kỳ còn có tác dụng

cảm giác thèm ăn nên giảm hoặc không còn

bảo vệ mạch máu, mắt, da, thận… thông qua

cảm giác đói và triệu chứng ăn nhiều. Kết quả

bảo vệ mạng lưới vi mạch. Giảm nguy cơ tổn

nghiên cứu cho thấy các chỉ số vòng bụng và

thương mạch máu ở võng mạc, tránh mù lòa.

vòng mông giảm có ý nghĩa thống kê so với

Giảm biến chứng ở thận, mạch máu chi và

trước điều trị là một kết quả có giá trị trong

tim, giúp họ tránh bị nguy cơ tàn phế.

điều trị đái tháo đường.

Sự kết hợp các vị thuốc của viên nang

Thành phần của Tieukhatling gồm các vị

Tieukhatling có tác dụng bổ khí, bổ thận, tư

thuốc đã được biết về tác dụng hạ glucose

âm, thanh nhiệt sẽ điều trị được cả tiêu và

huyết trong đó một số hoạt chất có tác dụng hạ

bản của chứng Tiêu khát theo y học cổ

đường huyết như Berberin trong hoàng liên,

truyền [1]. Chưa thấy tác dụng không mong

Catapol trong sinh địa đã được nghiên cứu

muốn nào của thuốc Tiêukhatling trên lâm

[11; 12] một lần nữa được minh chứng ở

sàng và một số chỉ tiêu cận lâm sàng trong

nhóm bệnh nhân nghiên cứu của chúng tôi.

quá trình điều trị.

Có 27/30 bệnh nhân đã phải điều trị 1 - 2 loại

V. KẾT LUẬN

thuốc uống của y học hiện đại theo đơn của

Bệnh nhân đái tháo đường typ 2 đã dùng

bác sỹ nhưng chưa đạt mục tiêu điều trị. Khi

thuốc y học hiện đại nhưng chưa đạt mục tiêu

uống kết hợp với Tieukhatling 0,5g, glucose

điều trị được kết hợp dùng cùng với thuốc

huyết lúc đói và sau ăn đã giảm có ý nghĩa

nang “Tieukhatling 0,5g” liều 9 viên/ngày có

thống kê sau 60 ngày điều trị. Kết quả của

tác dụng hạ glucose huyết lúc đói; sau ăn 2

TCNCYH 103 (5) - 2016

61


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC
giờ và giảm tỷ lệ HbA1c; giảm triglycerid,

tháo đường ở bệnh nhân đến khám lần đầu

cholesterol. Chưa thấy tác dụng không mong

tại bệnh viện Nội tiết. Nhà xuất bản Y học.

muốn nào xuất hiện trên lâm sàng và một số
chỉ tiêu cận lâm sàng trong quá trình điều trị.

7. Nguyễn Nhược Kim, Hoàng Minh
Chung, Dương Đăng Hiền (2010). Bào chế
và đánh giá tác dụng của thuốc “Tiểu đường

Lời cảm ơn

Đông Đô” trong điều trị đái tháo đường typ II

Để có được kết quả nghiên cứu này chúng
tôi trân thành cám ơn các đồng nghiệp ở Bệnh
viện đa khoa Y học cổ truyền Hà Nội đã nhiệt
tình giúp đỡ.

chưa có biến chứng. Tạp chí Dược liệu, 15
(5), 322 - 325.
8. Trần Thị Hồng Phương, Hoàng Minh
Chung (2016). Đánh giá tác dụng của viên

TÀI LIỆU THAM KHẢO

nang Tieukhatling trên bệnh nhân đái tháo
đường Typ 2 chưa dùng thuốc Y học hiện đại

1. Trường Đại học Y Hà Nội- Khoa Y học

tại bệnh viện Y học cổ truyền Hà Nội (2016),

cổ truyền (2012). Bệnh học nội khoa y học cổ
truyền. Nhà xuất bản Y học, 200 - 203.

Tạp chí Y học thực hành, Bộ Y tế xuất bản, 3

2.

International

Diabetes

Federation

(2013). IDF Diabetes Atlas sixth edition.2.
3. Tạ Văn Bình (2002). Dịch tễ học các
bệnh đái tháo đường, các yếu tố nguy cơ và
các vấn đề liên quan đến quản lý bệnh nhân

(998), 47 - 50.
9. Trương Hoàng Kiên, Phí Ngọc Quyên
và Trương Tuyết Mai (2013). Khả năng kiểm
soát đường huyết sau ăn của sản phẩm trà cỏ
sữa trên bệnh nhân đái tháo đường type 2.

đái tháo đường trong phạm vi toàn quốc.

Tạp chí y học thực hành, Bộ Y tế xuất bản, 10

Một số công trình nghiên cứu khoa học tiêu

(881).

biểu của các dự án quốc gia thực hiện tại

10. Hải Thượng Lãn Ông (2001). Hải

viện Nội tiết từ 1969 - 2003. Nhà xuất bản Y

Thượng y tông tâm lĩnh. Nhà xuất bản Y học,

học, 339, 3.

1, 2, 109 - 112.

4. World Health Organization (2016). A
Global Public Health Agenda to Halt the Rise
of Diabetes. 2.
5. Nguyễn Khoa Diệu Vân (2012). Đái
tháo đường. Bệnh học nội khoa. Nhà xuất bản
Y học, 2, 322 - 341.

11. Yin J, Gao Z, Liu D et al (2008).
Berberin
through

improves
induction

glucose
of

American

Journal of physiology, 294 (1), 148 - 156.
12. Du L Xie W (2011). Diabetes is an

6. Bộ Y tế- Bệnh viện Nội tiết Trung
ương (dự án hợp tác Việt Nam- Nhật Bản)

inflammatory

(2006). Nghiên cứu theo dõi biến chứng đái

Metab, 13 (4), 289 - 301.

62

glycosis.

metabolism

disease:

evidence

from

traditional Chinese medicines. Diabetes Obes

TCNCYH 103 (5) - 2016


TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

Summary
THE EFECT OF HYPOGLYCEMIA OF TIEUKHATLING CAPSULES ON
TYPE 2 DIABETES PATIENTS TREATED BY MODERN DRUGS IN
HOSPITAL HANOI TRADITIONAL MEDICINE
The study was conducted to evaluate the effects of hypoglycemia and track unwanted effects
on clinical and subclinical of 0.50 g capsules Tieukhatling (registration number 16401 - 12 VD) in
patients with diabetes type 2 diagnosed by the standards of modern medicine (under the ADA
2014) and traditional medicine who failed to reach treatment goals when treated with modern
medicine. The study results showed that the drug improved effect of clinical, anthropometric
indices. After 90 days of treatment, the fasting blood glucose level is reduced from 8.02 ± 1.02
mmol/l to 6.71 ± 0.65 mmol/l (p < 0.01); glucose level decreased from 11.45 ± 3.93 mmol/l to 8.72
± 0.94 mmol/l (p < 0.01); HbA1c decreased from 7.01 ± 0.81% ± 0.62% to 6.36 (p < 0.001).
During therapy, no unwanted side effects on clinical and subclinical was detected.
Keywords: Tieukhatling

TCNCYH 103 (5) - 2016

63