Kỹ thuật đo và theo dõi áp lực bàng quang trong sốc sốt xuất huyết dengue kèm suy hô hấp do tràn dịch màng bụng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

Nghiên cứu Y học

KỸ THUẬT ĐO VÀ THEO DÕI ÁP LỰC BÀNG QUANG
TRONG SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE KÈM SUY HÔ HẤP
DO TRÀN DỊCH MÀNG BỤNG
Nguyễn Việt Trường*, Nguyễn Minh Tiến*

TÓM TẮT
Mục tiêu: Khảo sát kỹ thuật đo và theo dõi áp lực bàng quang trong sốc sốt xuất huyết kéo dài kèm suy hô
hấp.
Thiết kế: Mô tả tiến cứu loạt ca.
Kết quả chính: 54 trẻ sốc sốt xuất huyết kéo dài kèm suy hô hấp do tràn dịch màng bụng lượng nhiều, xác
định bằng huyết thanh chẩn đoán Mac ELISA IgM dương tính, có chỉ định đo áp lực bàng quang được đưa vào
lô nghiên cứu với tuổi trung bình là 6,6 tuổi, nhỏ nhất là 3 tuổi, sốc sốt xuất huyết Dengue (độ III) (77,8%), sốc
sốt xuất huyết Dengue nặng (độ IV) (22,2%). Định vị trí zero của thước đo áp lực bàng quang và bơm đúng thể
tích nước muối sinh lý là hai yếu tố quyết định tính chính xác và tin cậy của trị số áp lực bàng quang. Biến
chứng của kỹ thuật đo áp lực bàng quang bao gồm tiểu máu đại thể (5,5%), vi thể (20,3%), tuột thông tiểu
(3,7%), nghẹt thông tiểu (3,7%) sưng nề lỗ tiểu (5,5%).
Kết luận: Người điều dưỡng nắm vững kỹ thuật đo và theo dõi áp lực bàng quang, biết cách theo dõi và
nhận định kết quả đo của hệ thống theo dõi áp lực bàng quang, biết cách chăm sóc để cho hệ thống theo dõi áp lực
bàng quang hoạt động hiệu quả, chính xác, giúp các bác sĩ trong xử trí suy hô hấp do tràn dịch màng bụng lượng
nhiều biến chứng của sốc sốt xuất huyết kéo dài.
Từ khóa: sốc sốt xuất huyết Dengue, tràn dịch màng bụng.

ABSTRACT
TECHNIQUE AND MONITOR OF INTRABLADDER PRESSURE IN PROLONGED DENGUE SHOCK
SYNDROME COMPLICATED WITH ACUTE RESPIRATORY FAILURE DUE TO ABDOMINAL
ASCITES
Nguyen Viet Truong, Nguyen Minh Tien

* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 3 - 2011: 133 - 139
Objectives: To explore technique and monitor of intrabladder pressure (IBP) in prolonged Dengue shock
syndrome (DSS) complicated with acute respiratory failure due to abdominal ascites.
Design: Prospective case series study.
Main results: 54 prolonged DDS children complicated with acute respiratory failure due to abdominal
ascites who were determined by MacELISA positive for Dengue, indicated intrabladder pressure (IBP) monitor,
consisted of DSS (grade III) (77.8%), severe DSS (grade IV) (22.2%), mean age 6.6 years old, youngest age of 3
years. Localizing zero of water column and bladder instillation volume were two key technical factors determining
accuracy and reliability of IBP value. Complications of IBP monitoring included macroscopic hematuria (5.5%),
microscopic hematuria (20.3%), Foley catheter dropout (3.7%), Foley catheter clogging (3.7%) meatus swelling
(5.5%).

* Khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Nhi Đồng 1
Tác giả liên lạc: ĐD Nguyễn Việt Trường

ĐT: 0903353840,

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011

Email:

133


Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

Conclusion: Nurses should make perfect of technique and monitor of IBP, know how to follow up and
recognize IBP measurements, how to make IBP system operate effectively and accurately, helping clinicians

giving right decision making in management of prolonged dengue shock syndrome (DSS) complicated with acute
respiratory failure due to abdominal ascites.
Key words: DSS dengue shock syndrome, IBP intrabladder pressure.
quang trong sốc sốt xuất huyết Dengue kéo dài
ĐẶT VẤN ĐỀ
kèm suy hô hấp do tràn dịch màng bụng, tại
Khoa Hồi sức tích cực và chống độc bệnh
khoa Hồi sức tích cực và chống độc bệnh viện
viện nhi đồng 1 hàng năm nhận điều trị từ 200 Nhi đồng 1 từ 01/06 – 31/12/2010.
300 các trường hợp sốc sốt xuất huyết Dengue,
Mục tiêu chuyên biệt
đa số là sốc kéo dài được chuyển từ tuyến trước,
Xác định đặc điểm dịch tễ, lâm sàng bệnh
với nhiều biến chứng như suy hô hấp, rối loạn
nhân sốc sốt xuất huyết Dengue kéo dài kèm
đông máu xuất huyết tiêu hóa, rối loạn kiềm
suy hô hấp.
toan, tổn thương các cơ quan... Suy hô hấp là
Xác định tỉ lệ các đặc điểm trong kỹ thuật
một biến chứng thường gặp trong sốc sốt xuất
đo: định mốc zero, mồi dịch hệ thống, đợi cân
huyết Dengue kéo dài mà phần lớn là do tràn
bằng dịch mồi hệ thống, đo tri số áp lực bàng
dịch màng bụng lượng nhiều gây tăng áp lực ổ
quang, xả thông nước tiểu.
bụng, chèn ép cơ hoành, phổi, cũng như các cơ
quan trong ổ bụng có thể đưa đến hội chứng
Xác định trị số trung bình áp lực bàng quang
chèn ép khoang ổ bụng, tổn thương, suy các cơ
trong vòng 24 giờ.

quan, đòi hỏi phải can thiệp kịp thời. Để giải
Xác định tỉ lệ biến chứng.
quyết vấn đề này trong những năm gần đây các
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
bác sĩ thường đặt ống thông tiểu để đo áp lực
bàng quang gián tiếp phản ánh áp lực ổ bụng,
Thiết kế nghiên cứu
giúp đánh giá khách quan mức độ căng cứng
Mô tả tiến cứu loạt ca.
thành bụng, cũng như giúp quyết định xử trí
Đối tượng nghiên cứu
thích hợp khi tình trạng suy hô hấp diễn tiến
nặng. Đo và theo dõi áp lực bàng quang là kỹ
Tiêu chí chọn bệnh
thuật mới đòi hỏi điều dưỡng tiếp cận một cách
Bệnh nhân ≤ 15 tuổi, sốc sốt xuất huyết
thành thạo, có kỹ năng trong động tác kỹ thuật
Dengue kéo dài kèm suy hô hấp do tràn dịch
để thu thập trị số áp lực bàng quang tin cậy,
màng bụng, xác định bằng huyết thanh chẩn
giúp cho bác sĩ đưa ra quyết định lâm sàng thích
đoán Mac ELISA IgM dương tính, được đo áp
hợp, cứu sống bệnh nhân. Chính vì thế chúng
lực bàng quang theo chỉ định của bác sĩ.
tôi thực hiện đề tài nghiên cứu “Khảo sát kỹ
Sốc kéo dài: Sốc không ổn định  6 giờ; tổng
thuật đo và theo dõi áp lực bàng quang trong
lượng dịch  60ml/kg.
sốc sốt xuất huyết Dengue kéo dài kèm suy hô
Suy hô hấp: một trong các dấu hiệu: nhịp

hấp do tràn dịch màng bụng” nhằm rút ra một
thở  50 l/ph trẻ < 12 tháng,  40 l/ph trẻ 1 - 5
số nhận xét, kinh nghiệm góp phần nâng cao
tuổi,  30l/ph trẻ  5 tuổi, co lõm ngực, tím tái,
chất lượng điều trị và chăm sóc bệnh nhân sốc
co kéo cơ ức đòn chũm, phập phồng cánh
sốt xuất huyết kèm suy hô hấp ngày càng hiệu
mũi, SpO2 < 92%.
quả và an toàn.
Tràn dịch màng bụng lượng nhiều: bụng
Mục tiêu nghiên cứu
phình căng, vòng bụng tăng dần, siêu âm bụng:
Mục tiêu tổng quát
tràn dịch màng bụng lượng nhiều: dịch quanh
Khảo sát kỹ thuật đo và theo dõi áp lực bàng
vùng gan, dưới cơ hoành, dịch tự do nhiều ở hố

134

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

Nghiên cứu Y học

chậu, ổ bụng..

1 ống tiêm 20ml.

Tiêu chí loại trừ
- Bệnh nhân được chẩn đoán là sốc SXH theo
tiêu chuẩn của TCYTTG nhưng huyết thanh học
âm tính.

Bộ đặt ống thông tiểu và găng tay vô trùng.
Thước thăng bằng, thước đo áp lực bàng
(giống thước đo CVP).
Túi dẫn lưu nước tiểu.

- Có bất thường bệnh lý khác đi kèm như
bệnh tim, phổi.

Thời gian và địa điểm nghiên cứu
01/06 – 31/12/2010, tại khoa Hồi sức tích cực
và chống độc bệnh viện Nhi đồng 1.

Kỹ thuật đo áp lực bàng quang

Trụ treo.
Lắp ráp hệ thống đo áp lực bàng quang(1,2).
Định vị trí zero: mốc zero giao điểm đường
nách giữa và mào chậu, lấy vị trí zero thước đo
áp lực bàng quang tương ứng mốc zero bằng
cách dùng thước thợ.

Dụng cụ:

Rửa tay thủ thuật.

Ống thông tiểu Foley:

Mang găng vô trùng.
Tiến hành đặt ống thông tiểu Foley cho bệnh
nhi (thường do bác sĩ thực hiện).

. Trẻ em: 8-12 F
Ba chia: 1 ba chia có dây và 2 ba chia không
dây.

Hệ thống truyền dịch

Cột nước đo áp lực

1 chai Normal Saline 500ml và 2 dây truyền
dịch loại 20 giọt/ml.

Thiết lập hệ thống đo áp lực trong bàng
quang bằng cột nước bằng cách nối các ba chia
như hình:

Ống tim 20ml

. Nhũ nhi: 6-8 F

Túi chứa nước tiểu

Ống thông tiểu

1

2

3

Sơ đồ 1:. Hệ thống đo áp lực bàng quang
(Ba chia có dây số 1; Ba chia không dây số 2 và 3)
Thiết lập cột nước đo áp lực bằng cách nối 1
dây dịch truyền vào ba chia có dây số 1, sau đó
gắn dây vào thước đo áp lực bàng quang.

Cắm 1 dây dịch truyền vào chai Normal
saline, đuổi khí và gắn vào ba chia không dây
số 2.
Thiết lập cột nước bằng cách truyền dịch
từ chai Normal salin qua ba chia số 2, 1 sao

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011

135


Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

cho cột nước dừng ở mức Zéro trên thước đo
áp lực bàng quang. Khóa ba chia số 1 lại để
giữ cột nước. Chú ý không để có bọt khí trên cột
nước đo áp lực.

Sau đó tiếp tục truyền dịch đuổi khí đến đầu
dây của ba chia số 1 (nơi nối vào ống thông tiểu)
và ba chia số 3 (nơi nối vào túi chứa nước tiểu).
Nối ống thông tiểu vào 1 đầu của ba chia có
dây số 1.
Tiến hành đo áp lực áp lực trong bàng
quang bằng cột nước.
Dẫn lưu hết nước tiểu ra túi chứa nước tiểu.

trị số áp lực bàng quang, không để khí cột nước
đo áp lực bàng quang. Xét nghiệm 10 chỉ số
nước tiểu: hồng cầu nước tiểu (+) và nước tiểu
không có màu đỏ: tiểu máu vi thể, nước tiểu
màu đỏ: tiểu máu đại thể. Siêu âm bụng: tràn
dịch màng bụng lượng nhiều: dịch quanh vùng
gan, dưới cơ hoành, dịch tự do nhiều ở hố chậu,
ổ bụng; trung bình: dịch tự do ổ bụng ít, vừa; ít:
dịch túi Morison, túi cùng Douglas.

Xử lý dữ liệu
Bằng phần mềm thống kê SPSS 18.0 for

Dùng ống chích 20ml hút Normal saline với
thể tích bằng 1 ml/kg (tối đa 25ml), khóa ba chia
số 2 vào hệ thống truyền dịch và sau đó bơm
nhẹ nhàng vào bàng quang qua ống thông tiểu.

window, với số trung bình, độ lệch chuẩn.

Đợi khoảng 1 phút sau khi bơm nước vào

bàng quang thì mở ba chia số 1 thông vào cột
nước để đo áp lực bàng quang như sơ đồ 1.

dài, xác định bằng huyết thanh chẩn đoán Mac

Quan sát cột nước và đọc kết quả (nếu cột
nước dao động theo nhịp thở, đọc kết quả ở
mức thấp nhất, tương ứng cuối kỳ thở ra).
Sau đó vặn 3 chia để khóa cột nước, mở
thông dẫn lưu nước tiểu ra túi chứa nước tiểu.

Theo dõi
Ghi nhận trị số áp lực bàng quang theo thời gian.
Định vị trí zero lại trước mỗi tua trực hoặc

KẾT QUẢ
Trong thời gian 6 tháng từ 01/06 – 31/12/2010
có 54 trẻ sốc sốt xuất huyết Dengue (SXHD) kéo
ELISA IgM dương tính, có chỉ định đo áp lực
bàng quang được đưa vào lô nghiên cứu.

Đặc điểm dịch tễ học
Bảng 1: Đặc điểm dịch tễ học và lâm sàng
Đặc điểm
Tuổi trung bình (tuổi), giới hạn

Kết quả

6,6  2,3 (3 - 12 tuổi)
Giới: Nam/nữ

26 (48,1%)/ 28 (51,9%)
Địa phương: Thành phố/tỉnh
12 (22,2%)/ 42 (77,8%)
Ngày vào sốc
4-5 (66,7%)
Độ III (sốc SXHD)/IV (sốc SXHD 42 (77,8%)/12 (22,2%)
nặng)
Điều trị tuyến trước
52 (96,3%)

khi thấy trị số không thích hợp (quá cao hoặc

Đặc điểm kỹ thuật đo áp lực bàng quang

quá thấp) so với tình trạng lâm sàng của

Bảng 2: Đặc điểm kỹ thuật đo áp lực bàng quang
Đặc điểm

bệnh nhân.
Theo dõi thông tiểu: tuột, chảy máu, gập tắc.

Cách tiến hành
Thu thập dữ liệu đặc điểm dịch tễ, lâm sàng
và quan sát điều dưỡng thực hiện kỹ thuật đo
theo biểu mẫu soạn sẵn với những điểm quan
trọng là định vị trí zero, bơm vào bàng quang
nước muối thể tích 1ml/kg (tối đa 25ml), đợi 1
phút, đọc trị số áp lực bàng quang, mở thông
cho cột nước từ bàng quang qua cột nước để đo

136

Kích thước ống thông tiểu Foley
8F10F
12F
Định vị trí zero trước mỗi tua trực
Định lại vị trí zero khi bệnh nhân thay đổi tư
thế hoặc trị số không thích hợp
Bơm vào bàng quang normal saline thể tích
1ml/kg (tối đa 25ml)
Đợi 1 phút sau bơm normal saline
Đọc kết quả trị số áp lực bàng quang trên cột nước
Mở thông nước tiểu vào túi chứa
Có bọt khí cột nước đo áp lực bàng quang

Kết quả
thực hiện
16 (29,6%)
28 (51,9%)
10(18,5%)
54 (100%)
12 (22,2%)
51 (94,4%)
54 (100%)
54 (100%)
48 (88,9%)
4 (7,4%)

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

Nghiên cứu Y học

Diễn tiến thay đổi áp lực bàng trong vòng 24 giờ sau đo áp lực bàng quang
Bảng 3: Diễn tiến thay đổi áp lực bàng trong vòng 24 giờ sau đo áp lực bàng quang
Thời điểm
T0
ALBQ(TB)
29,7
cmH2O
(SD)
6,5
Trị thấp nhất – 20-40
cao nhất
cmH2O
ALBQ ≥
27cmH2O

T1
29,2

T2
32,4

T4
30,5

T6
31,3

T8
29,6

T10
31,3

T12
34,1

T14
32,8

T16
31,1

T18
30,2

T20
27,6

T22
25,1

T24
22,7

5,1
20-38

6,9
24-42

6,9
6,2
32-44 18-42

8,4
14-42

11,9
10,1 14,6
4,2
4,7
4,8
4,3
3,6
15-44 20-44 17-44 24-44 25-42 16-36 14-34 14-32

46/54 (85,2%)

ALBQ (áp lực bàng quang)

Biến chứng kỹ thuật đo áp lực bàng quang
Bảng 4: Biến chứng kỹ thuật đo áp lực bàng quang
Biến chứng
Kết quả

Tiểu máu đại thể
3 (5,5%)
Tiểu máu vi thể
11 (20,3%)
Tuột thông tiểu
2 (3,7%)
Nghẹt thông tiểu
2 (3,7%)
Sưng nề lỗ tiểu
3 (5,6%)
Nhiễm trùng
0 (0%)
Thời gian đo và theo dõi áp lực bàng 34,5  13,6 (24-48)
quang (giờ)
Thời gian lưu thông tiểu (ngày)
3,4 ± 1,2 (2-5)

Kết quả điều trị
Bảng 5: Kết quả điều trị
Điều trị
Chọc dò ổ bụng giải áp
Sống
Thời gian nằm hồi sức

Kết quả
19 (35,2%)
52 (96,3%)
6,7 ± 1,5 (3-12)

BÀN LUẬN

Trong thời gian 6 tháng từ 01/06 – 31/12/2010
có 54 trẻ sốc sốt xuất huyết kéo dài, xác định
bằng huyết thanh chẩn đoán Mac ELISA IgM
dương tính, có chỉ định đo áp lực bàng quang
được đưa vào lô nghiên cứu với tuổi trung bình
là 6,6 tuổi, nhỏ nhất là 3 tháng, lớn nhất là 12
tuổi, không có sự khác biệt về giới tính. Đa số
trẻ vào sốc ngày 4-5 (66,7%), sốc sốt xuất huyết
Dengue (độ III) (77,8%), sốc sốt xuất huyết
Dengue nặng (độ IV) (22,2%) và đã được điều trị
tuyến trước (96,3%).
Đây là những trường hợp sốc kéo dài, tràn
dịch màng bụng lượng nhiều gây suy hô hấp,
được các bác sĩ điều trị chỉ định đo áp lực bàng
quang. Phần lớn các trường hợp được đặt thông

tiểu số 8F, 10F (81,5%) do đa số các trẻ dưới 10
tuổi. Hệ thống đo áp lực bàng quang qua cột
nước được bác sĩ lắp đặt đơn giản gồm 3 bộ 3
chia nối liên tiếp nhau, trong đó 1 bộ 3 chia có
dây nối trực tiếp với ống thông tiểu, còn 2 bộ
còn là 3 chia không dây nối với túi chứa nước
tiểu vô trùng qua một ống tiêm 3ml (bỏ phần
piston). Các 3 chia nối với dây dịch truyền làm
cột nước đo áp lực bàng quang, dây dịch truyền
gắn chai nước muối sinh lý làm dịch mồi, và
cuối cùng là gắn với một ống tiêm 20ml.
Nghiên cứu khảo sát cách đo áp lực bàng
quang của điều dưỡng đã được huấn luyện, cho
thấy 100% các trường hợp đều có định vị mức

zero trước mỗi tua trực để đảm bảo mức zero
của thước đo áp lực bàng quang tương ứng với
điểm cắt đường nách giữa với mào chậu (lưu ý
bệnh nhân nằm ngửa). Có 12 trường hợp (22,2%)
phải định vị lại vị trí zero vì kết quả đo tri số áp
lực bàng quang quá cao hoặc quá thấp so với
trước đó do bệnh nhân thay đổi tư thế đưa đến
mức zero của thước đo áp lực bang quang ở vị
trí thấp hơn hoặc cao hơn so với thực tế. Điều
này có ý nghĩa quan trọng vì giúp đem lại trị số
áp lực bàng quang thực chính xác của bệnh
nhân cho các bác sĩ điều trị dựa vào đó để có
thái độ xử trí thích hợp(9). Có 51 (94,4%) trường
hợp bơm đúng thể tích nước muối sinh lý vào
bàng quang để đo, như vậy có 3 trường hợp
bơm sai thể tích do các trẻ đều trên 25kg, thay vì
chỉ bơm 25ml, điều dưỡng lại bơm theo 1ml/kg
của bệnh nhân. Davis(5) và Souminen(11) ghi nhận
thể tích nước muối sinh lý bơm vào bàng quang
để đo áp lực bàng quang ở trẻ em tối ưu là

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011

137


Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

1ml/kg, tối đa là 25ml(6). Tất cả các trường hợp
đều được chờ 1 phút sau khi bơm nước muối
sinh lý vào bàng quang. Đây là bước quan trọng
để áp lực trong bàng quang ổn định và bàng
quang không bị co thắt đột ngột gây tăng áp lực
giả tạo. Trị số áp lực bàng quang được đọc ở
mức trên cột nước sau 1-2 phút ổn định áp lực,
thường dao động theo nhịp thở, ghi nhận kết
quả ở cuối thì thở ra. 48 (88,9%) trường hợp
được mở thông nước tiểu vào túi chứa sau khi
đo áp lực bàng quang do đó có 6 trường hợp trẻ
không được mở thông nước tiểu vào túi chứa.
Điều này điều dưỡng cần lưu ý vì động tác dẫn
lưu nước tiểu vào túi chứa, giúp theo dõi lượng
nước tiểu bệnh nhân, đánh giá hiệu quả chống
sốc, cũng như tránh nhiễm trùng tiểu ngược
dòng do không được dẫn lưu tốt. Có 4 (7,4%)
trường hợp có bọt khí vào cột nước đo áp lực
bàng quang vì chỗ nối các 3 chia bị hở, gây ảnh
hưởng đến kết quả đọc trị số áp lực bàng quang.
Các trường hợp này được khắc phục bằng cách
thay dây cột nước mới. Diễn tiến thay đổi áp lực
bàng quang trong vòng 24 giờ sau đo áp lực
bàng quang (bảng 3) cho thấy áp lực bàng
quang trung bình tại các thời điểm dao động
thay đổi và ở mức cao trong 12 giờ đầu, và
khuynh hướng giảm dần trong 12 giờ kế. 85,2%
các trường hợp đều có trị số áp lực bàng quang
ở một thời điểm nhất định trên 27cmH2O. Đây
là ngưỡng áp lực xem xét chọc dò giải áp ổ bụng

nhất là khi bệnh nhân thất bại với thở áp lực
dương liên tục. Do đó điều dưỡng cần báo bác sĩ
ngay khi ghi nhận trị số bất thường áp lực bàng
quang trên 27cmH2O(1,3,4).
Nghiên cứu cho thấy có 19 (35,2%) trường
hợp phải chọc dò ổ bụng giải áp(4,10). Tất cả đều
được thực hiện trong vòng 12 giờ đầu sau khi
bắt đầu đo áp lực bàng quang. Điều này giải
thích được diễn tiến các thay đổi trị số áp lực
bàng quang trong 12 giờ đầu (bảng 3). Sự thay
đổi trị số áp lực bàng quang theo chiều hướng
giảm ở 12 giờ kế cho thấy tình trạng sốc sốt xuất
huyết cải thiện, bước sang giai đoạn phục hồi,
tái hấp thu dịch ổ bụng làm giảm dần áp lực ổ
bụng, tức là giảm áp lực bàng quang.

138

Nghiên cứu của chúng tôi ghi nhận một số
biến chứng khi đo áp lực bàng quang như tiểu
máu đại thể (5,5%), vi thể (20,3%), tuột thông
tiểu (3,7%), nghẹt thông tiểu (3,7%), sưng nề lỗ
tiểu (5,5%). Đây là những biến chứng liên đến
kỹ thuật đặt thông tiểu cũng như bơm bóng
chèn cố định thông tiểu nên cần thao tác nhẹ
nhàng, thông tiểu được bôi trơn để tránh xây xát
niêm mạc đường tiểu. Chúng tôi không ghi
nhận nhiễm trùng tiểu với thời gian đo và theo
dõi áp lực bàng quang trung bình 34,5 giờ và
thời gian lưu thông tiểu trung bình là 3,4 ngày.

KẾT LUẬN
Qua nghiên cứu 54 trường hợp đo và theo
dõi áp lực bàng quang ở trẻ sốc sốt xuất huyết
kéo dài kèm suy hô hấp, chúng tôi nhận thấy
đây là kỹ thuật mới, đơn giản điều dưỡng có thể
thực hiện được nếu được huấn luyện tốt. Vai trò
của người điều dưỡng ở đây là nắm vững kỹ
thuật đo và theo dõi áp lực bàng quang, biết
cách theo dõi và nhận định kết quả đo của hệ
thống theo dõi áp lực bàng quang, biết cách
chăm sóc để cho hệ thống theo dõi áp lực bàng
quang hoạt động hiệu quả, chính xác. Đo và
theo dõi áp lực bàng quang là công cụ hữu ích
trong xử trí suy hô hấp do tràn dịch màng bụng
lượng nhiều biến chứng của sốc sốt xuất huyết
kéo dài, giúp các bác sĩ có thêm một trợ thủ tin
cậy để quyết định xử trí đúng và kịp thời, cứu
sống bệnh nhân sốc sốt xuất huyết nặng kèm
suy hô hấp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

2.
3.

4.

5.

6.

Cheatham ML, Malbrain MLNG (2007). Results from the
International Conference of Experts on Intra-abdominal
Hypertension and Abdominal Comparment Syndrome,
Recommendations. Intensive Care Med, 33: 951-962.
Cheatham ML, Safcsak K (1998). Intra-abdominal pressure: a
revised method for measurement. J Am Coll Surg, 186: 594-595.
Cheatham ML, Sagraves SG (2006). Intravascular pressure
monitoring does not cause urinary tract infection. Intensive Care
Med, 32: 1640-1643.
Corcos AC, Sherman HF (2001). Percutanous treament of
secondary abdominal compartment syndrome. J Trauma, 51:
1062-1064.
Davis PJ, Koottayi S (2005). Comparision of indirect methods of
measuring intra-abdominal pressure in children. Intensive care
Med, 31: 471-475.
De Waele J, Pletinckx P (2006). Saline volume in transvesical

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 3 * 2011

7.

8.

9.

intra-abdominal pressure measurement: enough is enough.
Intensive care Med, 32: 455-459.
Malbrain MLNG (2004). Different techniques to measure intraabdominal pressure (IAP): time for a critical re-appraisal.
Intensive Care Med, 30: 357-371.
Malbrain MLNG (2006). Effect of bladder volume on measured
intravesical pressure: a prospective cohort study. Critical Care,
10, No4.
Malbrain MLNG, Cheatham ML (2006). Results from the

10.

11.

Nghiên cứu Y học

International Conference of Experts on Intra-abdominal
Hypertension and Abdominal Comparment Syndrome.
Intensive Care Med, 32: 1722-1732.
Sugrue M, Bauman A (2002). Clinical of examination is an
inaccurate predictor of intra-abdominal pressure. World J. Surg,
26: 1428-1431.
Suominen PK., Pakarinen MP (2006). Comparison of direct and
intravesical measurement of intraabdominal pressure in
children. Journal of Pediatric Surgery, 41: 1381-1385.

Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV Nhi Đồng 1 - Năm 2011

139