Bài giảng Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học sư phạm Tin: Chương 2 - ThS. Nguyễn Thị Mỹ Huyền

Chương 2
KHÁI QUÁT VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC

1


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN
 Khái niệm về thông tin
 Thông tin là một khái niệm trừu tượng mô tả các yếu tố đem
lại hiểu biết, nhận thức cho con người cũng như các sinh vật
khác.
 Thông tin có thể tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau, xuất phát
từ nhiều nguồn khác nhau.
 Khi tiếp nhận được thông tin, con người thường phải xử lý nó
để tạo ra những thông tin mới, có ích hơn, từ đó có những
phản ứng nhất định.
2


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN
 Khái niệm về thông tin
 Thông tin là những tín hiệu, ký hiệu mang lại hiểu biết, nhận thức
của con người.
 Các tín hiệu thể hiện thông tin vô cùng đa dạng: âm thanh, hình
ảnh, cử chỉ hành động, chữ viết, các tín hiệu điện từ….
 Thông tin được ghi lại trên nhiều phương tiện khác nhau như
giấy, da, đá, bảng tin, băng hình, băng ghi âm, đĩa từ, đĩa quang

3


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN
* Khái niệm về công nghệ thông tin
- Công nghệ thông tin, viết tắt là CNTT (Information Technology viết tắt là IT) là một ngành ứng dụng công nghệ vào quản lý xã
hội, xử lý thông tin.
- Có thể hiểu CNTT là ngành sử dụng máy tính và các phương tiện
truyền thông để thu thập, truyền tải, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền
thông tin.

4


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN

- Truyền thông là sự luân chuyển thông tin và hiểu biết từ
người này sang người khác bằng các ký hiệu, tín hiệu có ý
nghĩa thông qua các kênh truyền tin.
- Công nghệ thông tin và truyền thông có tác động mạnh
mẽ đến sự phát triển xã hội, giáo dục.
-

Công nghệ thông tin và truyền thông tạo ra một cuộc
cách mạng thực sự trong kinh tế xã hội.

5

1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN

Việt Nam sớm nhận thức được vai trò to lớn của CNTT
đối với sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất
nước,
Ngay từ năm 1993, Chính phủ ta đã khẳng định vị trí vai
trò của giáo dục và đào tạo trong việc phát triển CNTT
như một yếu tố quan trọng và ưu tiên hàng đầu,

6


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã quyết định lấy chủ
đề năm học 2008 - 2009 là "Năm học ứng dụng công nghệ
thông tin (CNTT)".
Chỉ thị số 47/2008/CT-BGDĐT của Bộ GD & ĐT về năm
học 2008-2009 cũng nêu rõ: "Đẩy mạnh một cách hợp lí
việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới phương pháp dạy và học ở từng cấp học"

7


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN

- Định hướng phát triển công nghệ thông tin và truyền
thông giai đoạn 2011 – 2020, Bộ Bưu chính Viễn thông
đã ban hành Chỉ thi số 07/CT-BCVT về “Định hướng
chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền
thông Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020”
- Chỉ thị đã nêu: “Chiến lược cất cánh” cho giai đoạn
2011 – 2020 sẽ góp phần “sớm đưa nước ta ra khỏi
tình trạng kém phát triển; tạo nền tảng để đến năm
2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp
theo hướng hiện đại, thực hiện thắng lợi sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh
tế tri thức”.
8


1. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN

- Diễn đàn cấp cao Công nghệ thông tin - Truyền thông
Việt Nam lần thứ 3 năm 2013 với chủ đề “Công nghệ
thông tin - Nền tảng của phương thức phát triển mới
nâng cao toàn diện năng lực cạnh tranh quốc gia”.
- Mục tiêu của diễn đàn nhằm góp phần đổi mới tư duy,
tăng cường nhận thức sâu sắc hơn ở các cấp, các
ngành và toàn xã hội về quan điểm xác định công nghệ
thông tin (CNTT) là nền tảng cho phương thức phát
triển mới, hướng đến một xã hội tri thức, nâng cao toàn
diện năng lực cạnh tranh quốc gia, góp phần tạo sự
tăng trưởng nhanh và bền vững.

9


2. NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG
TIN TRONG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

10


2. NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 Thay đổi mô hình giáo dục
Theo cách tiếp cận thông tin, tại “Hội nghị Paris về GDĐH
trong thế kỷ 21” do UNESCO tổ chức 10/1998 người ta có
tổng kết 3 mô hình giáo dục:
Mô hình
Truyền thống
Thông tin
Tri thức

Trung tâm
Người dạy
Người học
Nhóm

Vai trò người học
Thụ động
Chủ động
Thích nghi

Công nghệ cơ bản
Bảng/TV/Radio
PC
PC + mạng

Trong các mô hình đã nêu, mô hình “tri thức” là mô hình giáo
dục hiện đại nhất, hình thành khi xuất hiện thành tựu mới quan
trọng nhất của CNTT và truyền thông là mạng Internet. Mô
hình mới này đã tạo nên nhiều sự thay đổi trong giáo dục.
11


2. NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 Thay đổi chất lượng giáo dục
CNTT được ứng dụng trong giáo dục đã làm thay đổi lớn về chất
lượng giáo dục do
CNTT ứng dụng trong quản lý giúp các nhà quản lý nắm bắt
trạng thái của hệ thống một cách nhanh chóng, chính xác, đáng
tin cậy.
CNTT ứng dụng trong dạy học giúp cho nhà giáo nâng cao
chất lượng giảng dạy, người học nắm bài tốt hơn. Ngoài ra,
internet cũng trợ giúp cho người học trong việc tra cứu, tìm
hiểu, cập nhật tri thức và tự kiểm tra bản thân, làm cho chất
lượng nâng cao thêm.
CNTT ứng dụng trong định đánh giá chất lượng giúp cho công
tác kiểm định được toàn diện, kết quả kiểm định được khách
quan và công khai.
12

2. NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 Thay đổi hình thức đào tạo
Công nghệ thông tin và truyền thông phát triển đã tạo nên những
thay đổi lớn về giáo dục và đào tạo. Nhiều hình thức đào tạo mới
đã xuất hiện
Đào tạo từ xa: “Là một phương thức giáo dục – đào tạo dựa
trên cơ sở của kỹ thuật nghe nhìn, công nghệ viễn thông và
công nghệ thông tin. Giáo dục từ xa lấy tự học là chủ yếu, có
sự hỗ trợ tích cực của giáo trình, công nghệ thông tin và viễn
thông; có thể đồng thời có sự hướng dẫn và hỗ trợ của giảng
viên của cơ sở đào tạo”.
Đào tạo trực tuyến (hay còn gọi là e-learning) : là phương thức
học ảo thông qua một máy vi tính nối mạng đối với một máy
chủ ở nơi khác có lưu giữ sẵn giáo trình và phần mềm cần
thiết để có thể hỏi/yêu cầu/ra đề cho học sinh trực tuyến từ xa.
13


2. NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 Thay đổi phương thức quản lý

Khi máy tính chưa ra đời, công nghệ thông tin chưa phát
triển, công tác quản lý và điều hành ở các cơ quan, trường
học được thực hiện bằng thủ công.
Từ khi máy tính ra đời, công nghệ thông tin phát triển,
công việc quản lý đã được thay đổi, chuyển từ quản lý thủ
công sang quản lý bằng máy tính và các thiết bị công

nghệ.
Công nghệ thông tin hỗ trợ cho công tác quản lý và điều
hành của các nhà trường trên mọi lĩnh vực: Tài chính,
chuyên môn, nhân sự, học sinh, lập kế hoạch, thống kê
báo cáo, tài sản, thiết bị, đồ dùng dạy học,…và ra quyết
định.
14


3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC

15


3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC
 Ứng dụng trong soạn thảo giáo án

Hiện nay có nhiều phần mềm soạn thảo giúp cho giáo
viên soạn thảo giáo án, trong đó phần mềm thông
dụng nhất hiện nay là MS Word, MS PowerPoint.
Ngoài ra, tùy theo đặc thù môn học giáo viên có thể
biết một số phần mềm bổ trợ:
Các phần mềm hỗ trợ giáo án môn Toán: Mathcad,
Sketpad, Latex
Phần mềm hỗ trợ soạn thảo giáo án môn Lý, Hóa,
Sinh: Novoasoft Science Word 6.0
16

3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC
 Ứng dụng trong thực hiện bài giảng

Một trong các yếu tố để đổi mới phương pháp dạy
học và nâng cao chất lượng dạy học là phương tiện
dạy học.
Đặc biệt khi sử dụng bài giảng điện tử, giáo viên
không thể không sử dụng các phương tiện dạy học
hiện đại.
Công nghệ thông tin và truyền thông mới đã cung cấp
cho chúng ta những phương tiện dạy học hiện đại:
Máy chiếu projector, smart board (bảng thông minh),
mạng nội bộ, các phần mềm dạy học, các trang
web… Để sử dụng các phương tiện dạy học, giáo
viên cần làm chủ phương
tiện dạy học
17


3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC
 Ứng dụng trong khai thác dữ liệu

Trong thời đại Công nghệ thông tin phát triển mạnh
hiện nay, thông tin trên internet đã trở thành một kho
tài nguyên tri thức vô tận, về mọi lĩnh vực đối với
mọi người nếu biết cách khai thác nó.
Để khai thác được các thông tin trên Internet, ta phải

sử dụng các công cụ tìm kiếm: google,
search.netnam, vinaseek, socbay,… Một trong các
công cụ được sử dụng phổ biến và hiệu quả là công
cụ tìm kiếm google.

18


3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC
 Ứng dụng trong khai thác dữ liệu

Đối với giáo viên, ngoài việc tìm kiếm các thông tin
trên internet thông thường, cần biết khai thác từ các
nguồn từ điển mở, thư viện bài giảng…
Từ điển mở: Trong xu thế người dùng khai thác thông
tin trên Internet ngày càng nhiều, đòi hỏi phải có
những công cụ hỗ trợ, tra cứu các khái niệm, từ vựng
một cách nhanh chóng, thuận tiện, điều này dẫn đến
khái niệm từ điển mở ra đời. VD: - Bách khoa toàn
thư mở (www.wikipedia.org),
Thư viện bài giảng: Thư viện bài giảng được phát
triển dựa trên ý tưởng của việc xây dựng học liệu mở.
Chẳng hạn như thư viện bài giảng điện tử Violet:
19
/>

3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC
 Ứng dụng trong đánh giá

Ngày nay, công nghệ thông tin được ứng dụng nhiều
trong công tác đánh giá nói chung và đánh giá học
sinh, cán bộ nói riêng nhờ những lợi thế của nó về
lưu trữ, thống kê, tính toán, sắp xếp, lọc dữ liệu…
Nhờ công nghệ thông tin mà học sinh có thể tự đánh
giá kiến thức của mình bằng các phần mềm trắc
nghiệm để từ đó tự bổ sung, hoàn thiện kiến thức.
Giáo viên, nhà trường đánh giá kết quả học tập của
học sinh một cách chính xác, khách quan hơn khi tổ
chức thi, kiểm tra bằng máy tính.
20


3. TÌM HIỂU ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
TRONG DẠY HỌC
 Ứng dụng trong đánh giá

Hiện nay một số môn thi đại học đã chấm bằng
máy chấm trắc nghiệm tự động mang lại độ
chính xác gần như tuyệt đối.
Ở nhiều trường đã sử các phần mềm thi trắc
nghiệm để tổ chức thi học kỳ, thi thử cho học
sinh.

21


Hết chương
1.

Các bạn thấy bài giảng thế nào?

2.

Các bạn còn lưu lại được thông tin gì của chương này
không?

3.

Khuyết điểm của nó là ở chỗ nào?

4.

Đề xuất cách giải quyết.

=> Các nhóm trình bày lại chương 2 sinh động hơn đưa lên
website của nhóm.
22


23