Nâng cao nhận thức về luật bảo vệ người tiêu dùng của người dân thành phố Thái Nguyên

Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

117(03): 73 - 79

NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ LUẬT BẢO VỆ NGƢỜI TIÊU DÙNG
CỦA NGƢỜI DÂN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
Đào Thị Hƣơng*
Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT
Luật bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2011, đến nay đã hơn một
năm đi vào thực tiễn, tuy nhiên bộ luật này vẫn rất xa lạ với đại bộ phận ngƣời tiêu dùng thành phố
Thái Nguyên. Luật Bảo vệ ngƣời tiêu dùng vẫn chƣa phát huy đƣợc hiệu quả thiết thực từ vấn đề
nâng cao nhận thức cho toàn xã hội, cũng nhƣ phòng chống những hiện tƣợng mới nảy sinh trong
quá trình hội nhập kinh tế quốc tế nhƣ hành vi khuyến mại, quảng cáo không trung thực, bán hàng
đa cấp bất chính, gian lận. Hiện nay ngƣời tiêu dùng chƣa nắm rõ Luật Bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu
dùng, ngay cả những điều thiết thực nhất, đó là 8 quyền của mình với tƣ cách là ngƣời tiêu dùng đã
đƣợc ghi trong Luật, có nghĩa đã đƣợc pháp luật thừa nhận và bảo hộ. Để là một ngƣời tiêu dùng
thông thái, lựa chọn sản phẩm an toàn cho sức khoẻ cá nhân và cộng đồng thì ngƣời tiêu dùng cần
phải nằm rất rõ về luật bảo vệ tiêu dùng.
Từ khóa: luật bảo vệ người tiêu dùng, thành phố Thái Nguyên

ĐẶT VẤN ĐỀ*
Nền kinh tế Việt Nam đang có sự tăng trƣởng
mạnh mẽ tạo điều kiện cải thiện đáng kể về
chất lƣợng cuộc sống, phúc lợi xã hội đƣợc
nâng lên, ngƣời dân đƣợc hƣởng lợi nhiều từ
sự phát triển này. Nhƣng cùng với đó thì
quyền lợi của ngƣời tiêu dùng ngày càng có

nhiều nguy cơ bị xâm hại cả về mức độ và
tính chất vi phạm. Luật bảo vệ ngƣời tiêu
dùng ra đời là hết sức cấp bách và cần thiết.
KHÁI NIỆM
Người tiêu dùng
Người tiêu dùng là người mua sắm và tiêu
dùng những sản phẩm và dịch vụ nhằm thỏa
mãn nhu cầu và ước muốn cá nhân[1].
Họ là ngƣời cuối cùng tiêu dùng sản phẩm do
quá trình sản xuất tạo ra. Ngƣời tiêu dùng có
thể là cá nhân hoặc một nhóm ngƣời.
Khung pháp lý bảo vệ người tiêu dùng
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
ngƣời tiêu dùng, Nhà nƣớc đã ban hành nhiều
văn bản pháp luật về bảo vệ quyền lợi ngƣời
tiêu dùng (BVQLNTD). Có thể liệt kê một số
văn bản pháp lý quan trọng nhƣ:
Pháp lệnh số 13/1999/PL-UBTVQH10 ngày
27/4/1999 của Ủy ban thƣờng vụ Quốc hội
*

Tel: 0919 024338, Email:

Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Nghị định
số 55/2008/NĐ-CP ngày 24/04/2008 của
Chính phủ Quy định chi tiết thi hành Pháp
lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Văn
bản số 11116/BCT-QLCT ngày 20/11/2008 của
Bộ Công Thƣơng Về việc triển khai thực hiện
công tác bảo vệ người tiêu dùng ở địa phương.

THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO VỆ
NGƢỜI TIÊU DÙNG TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
Thực trạng về hoạt động kinh doanh
thƣơng mại trên địa bàn nghiên cứu[2].
Kinh doanh thương mại, dịch vụ, chỉ số giá
tiêu dùng.Tính chung 9 tháng đầu năm 2013,
tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch
vụ tiêu dùng xã hội ƣớc đạt 11.552 tỷ đồng,
tăng 13,7% so với cùng kỳ và bằng 66,93%
KH năm. Trong đó khu vực kinh tế Nhà nƣớc
ƣớc đạt 876,6 tỷ đồng, tăng 12,3% so với
cùng kỳ; khu vực kinh tế ngoài Nhà nƣớc ƣớc
đạt 10.676 tỷ đồng, tăng 13,8% so với cùng
kỳ. Trong tổng mức bán lẻ, doanh thu từ hoạt
động thƣơng nghiệp ƣớc đạt 10.256 tỷ đồng
(chiếm tỷ trọng 88,7% tổng mức), tăng 14%
so với cùng kỳ; dịch vụ ăn uống lƣu trú đạt
848 tỷ đồng, tăng 11,2% so với cùng kỳ;
doanh thu từ du lịch, dịch vụ tiêu dùng ƣớc
đạt 448 tỷ đồng, tăng 12,7% so với cùng kỳ.
73


Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch
vụ tiêu dùng xã hội tháng 9/2013 đạt khoảng

1.320 tỷ đồng, tƣơng đƣơng so với tháng
trƣớc và tăng 13,4% so với cùng kỳ. Trong đó
khối doanh nghiệp bán lẻ ƣớc đạt 477,6 tỷ
đồng, tăng 9,8% cùng kỳ; khối cá thể ƣớc đạt
843,7 tỷ đồng (chiếm 63,9% thị phần bán lẻ),
tăng 15,5% cùng kỳ.
Chỉ số giá tiêu dùng: Chỉ số giá tiêu dùng
chung 9 tháng năm 2013 tăng 7,63% so với
cùng kỳ. Tính riêng tháng 9/2013 chỉ số giá
tiêu dùng tăng 0,22% so với tháng trƣớc, tăng
7,63% so với cùng kỳ và tăng 2,45% so với
tháng 12/2012.
Công tác kiểm tra, xử lý hàng cấm, hàng
nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng,
hàng vi phạm quy định về ghi nhãn và gian
lận thương mại. Kiểm tra, xử lý hàng cấm,
hàng nhập lậu: Trong 9 tháng nhất là thời
điểm trƣớc, trong và sau tết Nguyên đán các
mặt hàng cấm, hàng nhập lậu đƣợc đƣa vào
tiêu thụ lớn nhất trong năm, để ngăn chặn có
hiệu quả Chi cục đã chỉ đạo các Đội QLTT
trực thuộc tăng cƣờng công tác phối hợp kiểm
tra, kiểm soát trên khâu lƣu thông và thị
trƣờng cố định. Kết quả, toàn lực lƣợng đã xử
lý 73 vụ với tổng số tiền phạt, bán hàng tịch
thu và trị giá hàng tiêu huỷ là 421.177.000
đồng bằng 123 % so với cùng kỳ năm 2012;
Về hàng giả: Trong 9 tháng toàn lực lƣợng đã
kiểm tra xử lý 70 vụ bằng 120 % so với cùng
kỳ năm 2012, đạt 113 % so với kế hoạch cả

năm 2013; tổng số tiền phạt hành chính và trị
giá tang vật vi phạm là 463.654.000 đồng;
Về hàng kém chất lƣợng: Trong 9 tháng đã xử
lý 24 vụ, bằng 71% so với cùng kỳ năm 2012
vụ đạt 47 % so với kế hoạch năm 2013; tổng
số tiền xử phạt vi phạm hành chính là
65.482.000 đồng. Hàng hóa vi phạm tập trung
chủ yếu vào nhóm mặt hàng thực phẩm, mũ bảo
hiểm dùng cho ngƣời đi xe máy, xăng dầu;
Về nhãn hàng hoá: Tình hình vi phạm về
nhãn hàng hoá vẫn còn khá phổ biến, tập
trung ở nhiều mặt hàng nhƣ: Lƣơng thực,
thực phẩm, giày dép, quần áo, đồ gia dụng... 9
74

117(03): 73 - 79

tháng 2013 lực lƣợng QLTT đã xử lý 267 vụ
vi phạm quy định về nhãn hàng hoá, bằng
132% so với cùng kỳ năm 2012 đạt 100% kế
hoạch năm 2013; tổng số tiền xử phạt vi
phạm hành chính là 372.285.000 đồng.
Kết quả công tác kiểm tra, xử lý 9 tháng năm
2013. Tổng số kiểm tra: 898 vụ, bằng 103 %
so với cùng kỳ năm 2012; Số vụ do lực lƣợng
QLTT xử lý: 822 vụ; Tổng số tiền thu phạt
hành chính, bán hàng tịch thu và giá trị hàng
tiêu huỷ trong kỳ: 3.286.173.000 đồng đạt
125 % so với kế hoạch giao năm 2013; bằng
105 % so với cùng kỳ năm 2012.

Nhƣ vậy, ta có thể thấy, thực trạng về hoạt
động kinh doanh bán lẻ trên địa bàn còn nhiều
diễn biến phức tạp. 9 tháng đầu năm 2013 đã
vƣợt so với cùng kỳ năm 2012 kể cả về số vụ
vi phạm (tăng 3%) và tổng số tiền thu phạt
hành chính (tăng 5%). Đây là điều hết sức bất
lợi với ngƣời tiêu dùng và nhƣ vậy đƣơng
nhiên là họ đang gánh chịu những tổn thất về
mặt tiền bạc, công sức, thời gian, tinh thần và
niềm tin vào sản phẩm và nhà sản xuất, các
nhà bán lẻ.
Thực trạng về hoạt động bảo vệ ngƣời tiêu
dùng trên địa bàn thành phố Thái Nguyên
Hội Bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng tỉnh
Thái Nguyên đƣợc phép thành lập theo Quyết
định 655/QĐ-UBND ngày 03/4/2012 của
UBND tỉnh Thái Nguyên dựa trên một số căn
cứ pháp lý:
Căn cứ Luật tổ chức HĐND và UBND, ngày
26 tháng 11 năm 2003; Căn cứ nghị định
45/2010/NĐ-CP ngày 21/4/2010 của Chính
Phủ quy định về tổ chức, hoạt động quản lý
hội; Căn cứ Thông tƣ số 11/2010/TT-BNB
ngày 26/11/2010 của Bộ Nội vụ quy định chi
tiết thi hành nghị định 45/2010/NĐ-CP; Đề
nghị của Giám đốc Sở nội vụ công văn số
337/SNV–TCBM& ĐTBD ngày 22/02/2012
với tên gọi của Hội[3],
Tên Tiếng Việt: Hội bảo vệ quyền lợi ngƣời
tiêu dùng Thái Nguyên;

Tên tiếng anh: Thai Nguyen Union of
Protecing Consumers‟ Right


Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

Tên viết tắt: Thai Nguyen - PCR
Hội hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự
quản, tự trang trải kinh phí và theo quy định
của pháp luật. Hội hoạt động trong phạm vi
tỉnh Thái Nguyên, có tƣ cách pháp nhân, có
con dấu và tài khoản riêng. Sau khi thành lập,
Trụ sở của đặt tại Sở Công Thƣơng, số 4,
đƣờng Cách mạng tháng 8, phƣờng Phan
Đình Phùng, T.P Thái Nguyên, tỉnh Thái
Nguyên [4].
Tổ chức của Hội gồm: Ban thƣờng vụ, Ban
chấp hành, Ban Kiểm tra, các chi hội cơ sở,
các tổ chức trực thuộc. Việc thành lập các tổ
chức này theo đúng quy định của pháp luật:
Hội bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng Thái
Nguyên (Gọi tắt là Tỉnh Hội)
Chi Hội bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng
huyện, thành phố, ngành trực thuộc Tỉnh hội
và do Ban Tỉnh hội quyết định thành lập.
Chi Hội cơ sở Hội bảo vệ quyền lợi ngƣời
tiêu dùng xã, phƣờng, thị trấn, đơn vị cơ sở
(Gọi tắt là Chi hội cơ sở), trực thuộc Chi hội

huyện, thị xã, thành phố, ngành.
Các Chi hội huyện, thành phố ngành và Chi
hội cơ sở tổ chức và hoạt động phải tuân thủ
nguyên tắc tổ chức và Điều lệ của Tỉnh Hội.
Công tác tổ chức và phát triển hội:
Tổng số hội viên của hội: 70 thành viên,
trong đó: Hội viên tập thể: 16 đơn vị; Hội
viên cá nhân: 54 thành viên.
Về công tác thông tin tuyên truyền:
Trong 6 tháng đầu năm 2013, Hội bảo vệ
quyền lợi ngƣời tiêu dùng Thái Nguyên đã
triển khai nhiều hoạt động về bảo vệ các quyền
lợi ngƣời tiêu dùng tuyên truyền, hƣởng ứng
ngày “Quyền của ngƣời tiêu dùng 15/3”.
Hội đã phối hợp với Đài phát thanh - truyền
hình Thái Nguyên mở chuyên mục “Tư vấn
và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng” phát
trên các kênh sóng của Đài phát thanh- truyền
hình Thái Nguyên (kênh 201,202 Mytv,
truyền hình cáp Việt Nam, trên vệ tinh
VINASAT1) thực hiện từ tháng 4/2013 mỗi
tháng một số, đến nay đã phát sóng đƣợc 6 số,

117(03): 73 - 79

chủ đề tuyên truyền đa dạng linh hoạt, tập
trung vào kiến thức pháp luật và kinh nghiệm
tiêu dùng; tƣ vấn, hỗ trợ kiến thức tiêu dùng
cho ngƣời dân ..., các vấn đề tiêu dùng đang
thu hút sự chú ý của dƣ luận để nâng cao nhận

thức cho ngƣời tiêu dùng.
Công tác tƣ vấn, giải quyết khiếu nại của
ngƣời tiêu dùng trong 6 tháng đầu năm 2013:
Hội đã tiếp nhận 1 khiếu nại của ngƣời tiêu
dùng và tƣ vấn một số khiếu nại qua điện
thoại của ngƣời tiêu dùng.
Về công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường,
bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng[5]
Chi cục Quản lý thị trƣờng xây dựng kế
hoạch chỉ đạo các Đội QLTT độc lập hoặc
phối hợp với các ngành chức năng thƣờng
xuyên kiểm tra việc chấp hành pháp luật trên
thị trƣờng về lĩnh vực giá; chống sản xuất,
buôn bán hàng giả, hàng kém chất lƣợng;
kiểm tra đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Lực lƣợng QLTT đã kiểm tra, xử lý 210 vụ vi
phạm về giá, đạt 111 % so với kế hoạch năm
2013 với tổng số tiền xử phạt vi phạm hành
chính: 242.800.000 đồng;
Toàn lực lƣợng đã xử lý 73 vụ với tổng số
tiền phạt, bán hàng tịch thu và trị giá hàng
tiêu huỷ là 421.177.000 đồng;
Kết quả đã xử lý 42 vụ vi phạm VSATTP,
tổng số tiền phạt vi phạm hành chính là
57.500.000 đồng, trên địa bàn không có vụ
ngộ độc thực phẩm đông ngƣời xảy ra;
Lực lƣợng QLTT đã kiểm tra và xử lý 40 vụ
với tổng số tiền xử phạt VPHC, trị giá hàng
tịch thu là: 878.833.000 đồng.
Nguyên nhân người tiêu dùng chưa nhận

thức về luật BVNTD
Thứ nhất, người tiêu dùng ngại ra tòa vì thủ
tục nhiều, án phí cao
Theo ban điều tra và xử lý các hành vi cạnh
tranh không lành mạnh (Cục Quản lý cạnh
tranh, Bộ Công thƣơng) cho biết, theo quy
định của Luật Bảo vệ quyền lợi NTD, giải
quyết tranh chấp trong lĩnh vực này có bốn
phƣơng thức là: Thƣơng lƣợng, hòa giải,
75


Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

trọng tài và tòa án. Trong đó, hòa giải là
phƣơng thức đƣợc sử dụng rộng rãi nhất,
chiếm 80% các vụ giải quyết khiếu nại của
NTD. Thế nhƣng, kết quả hòa giải nhiều khi
không đƣợc các bên nghiêm túc thực hiện do
giá trị pháp lý của biên bản hòa giải thành
công là không cao. Cách giải quyết triệt để
nhất là thông qua trọng tài hay tòa án, nhƣng
NTD lại ít chọn giải quyết qua các kênh này
do giá trị vụ việc khiếu nại thƣờng thấp trong
khi thủ tục phức tạp, thời gian giải quyết vụ
việc lâu, lệ phí cao.
Trong hai năm thực hiện Luật Bảo vệ quyền
lợi NTD, nhƣng ngƣời dân thành phố Thái

Nguyên biết tới luật còn hạn chế. Theo thống
kê của Hội chỉ có 1 cuộc điện thoại khiếu nại
và xin đƣợc tƣ vấn về luật. Đây là một con số
phản ánh mức hiểu biết về quyền đƣợc bảo
vệ cũng nhƣ việc ngƣời tiêu dùng không biết
giải quyết ở cơ quan nào là điều rất đáng tiếc.
Tỷ lệ số ngƣời tiêu dùng quan tâm và hiểu
quyền tiêu dùng đang ở mức rất thấp. Điều
này cho thấy công tác tuyên truyền thông tin
trên báo đài, bản tin truyền hình có tần suất
rất thƣa. Bên cạnh đó, tâm lý ngƣời tiêu dùng
ngại đọc văn bản pháp luật vì cho rằng là quá
dài, không áp dụng đƣợc điều gì nên dẫn tới
số ngƣời tiêu dùng không quan tâm chiếm
38%. Còn tỷ lệ số ngƣời tiêu dùng quan tâm
là 10% nhƣ khối văn phòng sở, công chức,
ngƣời thƣờng theo dõi hệ thống văn bản
mới,…là ít.
Thứ hai, ý thức tự bảo vệ của người tiêu dùng
chưa cao
Hiện nay, ngƣời dân nói chung chƣa có ý thức
tự bảo vệ. Trên địa bàn thành phố Thái
Nguyên, ngƣời tiêu dùng tỏ ra thờ ơ, hoặc
không biết đến quyền của mình khi đi mua
sắm các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ. Trong
một thời gian dài, do thiếu thông tin tuyên
truyền nên ngƣời tiêu dùng thƣờng bị các nhà
sản xuất, ngƣời bán hàng lừa dối. Và ngƣời
tiêu dùng đứng trƣớc các hiện tƣợng hàng giả,
hàng nhái, hàng kém chất lƣợng, hàng sai quy

cách mà chƣa có thói quen đấu tranh hay
phản ứng quyết liệt.
76

117(03): 73 - 79

Nguyên nhân chủ yếu còn xảy ra hiện tƣợng
hàng giả, hàng nhái này là:
Do thói quen sử dụng tình cảm, niềm tin trong
giao dịch nên phần nhiều ngƣời dân đều tiến
hành giao mua bán hàng hóa theo kiểu thấy
ƣng là mặc cả, mặc cả xong là mua. Nhƣ vậy,
với phƣơng thức giao dịch kiểu “tiền trao cháo múc” trên, ngƣời tiêu dùng hầu nhƣ
không có bất kỳ giấy tờ, hóa đơn nào để
chứng minh quá trình giao dịch. Nếu có đi
chăng nữa (ví dụ nhƣ mua hàng ở siêu thị) thì
họ cũng chỉ coi tờ hóa đơn là tờ giấy liệt kê
hàng hóa, giá cả và thƣờng bỏ đi trƣớc khi sử
dụng hàng hóa. Do thói quen đó nên khi “có
chuyện gì” họ cũng chỉ biết “rút kinh nghiệm”
vì không có cơ sở để “bắt đền” hay kiện tụng.
Do vẫn mang nặng tâm lý tiểu nông chỉ thấy
lợi ích trước mắt, không thấy lợi ích lâu dài.
Chỉ thấy lợi ích cá nhân, không thấy lợi ích
tập thể, cộng đồng nên ngƣời tiêu dùng rất dễ
bị “bịt miệng” bằng vật chất, bằng vũ lực của
những kẻ sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng
nhái, hàng kém chất lƣợng. Chính điều này
gây khó khăn rất lớn trong quá trình xử lý
hành vi vi phạm của những đối tƣợng sản

xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém
chất lƣợng.
Do phần đông ngƣời dân hiểu và nắm luật rất
hạn chế nên có muốn kiện họ cũng không biết
nên bắt đầu từ đâu, thủ tục thế nào, cộng thêm
quan niệm sai lầm "vô phúc đáo tụng đình"
nên nếu có mua dính phải hàng “lởm” nhiều
ngƣời chỉ “ngậm bồ hòn làm ngọt” lần sau
không mua lại nữa.
Đi khiếu nại đồng nghĩa với mất công, mất
buổi, mất chi phí đi lại, công việc tồn đọng…
Do đó, đối với những mặt hàng có giá trị
không lớn (vài trăm ngàn đồng) thì dù có
thắng kiện đi chăng nữa có khi vẫn lỗ.
Những ngƣời thực sự có tâm huyết, muốn
“chiến đấu” đến cùng với vấn nạn hàng giả,
hàng nhái, hàng kém chất lƣợng thì bị cản trở
rất nhiều bởi nạn tham ô, tham nhũng; từ
các thế lực của “xã hội đen” đe dọa và đặc


Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

117(03): 73 - 79

biệt là từ sự khó khăn về nguồn tài chính để
thuê các dịch vụ pháp lý, thuê luật sƣ, theo
đuổi vụ kiện…

diện; Quyền đƣợc bồi thƣờng; Quyền đƣợc
giáo dục về tiêu dùng; Quyền đƣợc sống
trong một môi trƣờng trong sạch và bền vững

GIẢI PHÁP NÂNG CAO NHẬN THỨC VỀ
LUẬT BVNTD THÁI NGUYÊN

Tăng cường công tác quản lý chất lượng
hàng hoá, dịch vụ

Về những giải pháp tăng cường công tác
bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thời
gian tới

Tăng cƣờng công tác quản lý chất lƣợng hàng
hoá, dịch vụ thực chất là làm cho chất lƣợng
hàng hoá, dịch vụ đƣa đến tay ngƣời tiêu
dùng đƣợc bảo đảm đúng nhƣ giá trị của nó,
chống lại thủ đoạn “treo đầu dê, bán thịt chó”
của một số nhà sản xuất hàng hoá và cung cấp
dịch vụ. Có nhiều biện pháp để tăng cƣờng
công tác quản lý nhƣ: tăng thêm quyền cho các
tổ chức tiêu chuẩn đo lƣờng chất lƣợng, các cơ
quan thanh tra, giám sát, quản lý thị trƣờng…

Tiếp tục vận động phát triển Hội viên, tiến
đến thành lập các chi hội tại các huyện, thị,
thành phố;
Tăng cƣờng công tác thông tin tuyên truyền,

phối hợp với Báo Thái Nguyên, Đài phát
thanh thực hiện tuyên truyền về công tác bảo
vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng tại địa phƣơng;
Tiếp tục triển khai công tác tiếp nhận đăng ký
hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung
theo Quyết định số 02/2012/QĐ-TTg.
Tăng cƣờng hoạt động của Đoàn liên ngành
nhƣ công thƣơng, y tế, nông nghiệp & PTNT,
khoa học công nghệ,…
Tăng cƣờng thanh tra, kiểm tra đối với thực
phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc tân dƣợc,
thuốc y học cổ truyền, trang thiết bị, dụng cụ
y tế, các loại mỹ phẩm ảnh hƣởng trực tiếp
đến sức khỏe con ngƣời, chất lƣợng thực
phẩm tƣơi sống, thực phẩm đã qua chế biến;
xử lý nghiêm các trƣờng hợp vi phạm theo
quy định của pháp luật.
Hoàn chỉnh luật pháp bảo vệ quyền lợi của
người tiêu dùng.
Ở Việt Nam hiện nay, Luật bảo vệ ngƣời tiêu
dùng mới đi vào hoạt động từ 01/7/2011.Việc
xây dựng một hệ thống văn bản pháp luật,
đảm bảo quyền cơ bản của ngƣời tiêu dùng
dựa trên “Các nguyên tắc chỉ đạo để bảo vệ
ngƣời tiêu dùng” trong Nghị quyết số 39/948
mà Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua
ngày 9-5-1985 là vô cùng cần thiết. Đó là 8
quyền cơ bản: Quyền đƣợc thoả mãn những
nhu cầu cơ bản; Quyền đƣợc an toàn; Quyền
đƣợc cung cấp thông tin; Quyền đƣợc lựa

chọn; Quyền đƣợc lắng nghe hay đƣợc đại

Xây dựng mạng lưới giám sát thực thi pháp
luật nhiều chiều, nhiều tầng
Mạng lƣới này không chỉ gồm các cơ quan
thực thi pháp luật mà còn phải gồm các tổ
chức xã hội, các tổ chức phi chính phủ, các cơ
quan báo chí truyền thông, các hội đoàn. Có
nhƣ vậy mới có thể đấu tranh hiệu quả chống
lại nạn hàng giả hàng nhái, hàng kém chất
lƣợng, chống lừa đảo trong đo lƣờng… bảo
vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng .
Tăng cường thông tin, hướng dẫn, phổ biến,
giáo dục nâng cao khả năng tự bảo vệ của
người tiêu dùng
Với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống
thông tin báo chí, tuyên truyền của nƣớc ta
hiện nay, việc giáo dục ý thức tự bảo vệ của
ngƣời tiêu dùng hết sức thuận lợi.
Ngoài ra, các tổ chức phi chính phủ cần phải
phối hợp với các nhà sản xuất tổ chức các hội
chợ triển lãm hàng giả hàng thật để trang bị
cho ngƣời tiêu dùng kiến thức để có thể tự
bảo vệ quyền lợi của mình.
Người tiêu dùng cần được khuyến khích tự
thành lập các tổ chức của riêng mình
Về nguyên tắc, khi thành lập các tổ chức bảo
vệ ngƣời tiêu dùng không nên đặt ngƣời tiêu
dùng vào vị trí của đối tƣợng đƣợc bảo vệ thụ
động mà cần phát huy vai trò tích cực, chủ

động của từng cá nhân ngƣời tiêu dùng.
77


Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

117(03): 73 - 79

Để ngƣời tiêu dùng tự thành lập các tổ chức
của mình tùy theo nhu cầu hoặc sở thích, chỉ
khi ngƣời tiêu dùng tự thành lập nên các tổ
chức của riêng họ, từng cá nhân ngƣời tiêu
dùng với vai trò là thành viên sẽ tích cực
tham gia xây dựng và phát triển tổ chức.

Vấn đề tiêu dùng bền vững: Thông qua việc
cung cấp hàng hóa và dịch vụ thân thiện với
môi trƣờng; cung cấp thông tin để giúp ngƣời
tiêu dùng lựa chọn hàng hóa dịch vụ cũng nhƣ
sử dụng hàng hóa dịch vụ giảm thiểu ảnh
hƣởng đến môi trƣờng và sức khỏe.

KIẾN NGHỊ

Vấn đề giải quyết khiếu nại, tranh chấp của
ngƣời tiêu dùng: Có các biện pháp để ngăn
ngừa, giảm thiểu khiếu nại về sản phẩm cũng
nhƣ thực hiện cơ chế giải quyết khiếu nại

thích hợp và có hiệu quả.

Đối với sở ban ngành thành phố
Ban hành Thông tƣ liên tịch giữa Bộ Tƣ pháp
– Bộ Công thƣơng và Toà án nhân dân tối cao
về trình tự, thủ tục cụ thể cho giải quyết đơn
kiện của NTD tại Tòa án theo thủ tục đơn giản.
Xây dựng Nghị định quy định về giải quyết
tranh chấp của NTD bằng phƣơng thức hòa
giải. Đƣa vấn đề hòa giải và thủ tục Trọng tài
vào hợp đồng, giao kết giữa NTD với các tổ
chức, cá nhân kinh doanh.
Hình thành các nguồn quỹ bảo vệ NTD. Tạo
ra cơ chế phối hợp giữa tổ chức XH tham gia
bảo vệ NTD với Hội luật gia các địa phƣơng để
tranh thủ sự trợ giúp pháp lý cho NTD và tăng
cƣờng hiệu quả thực thi pháp luật bảo vệ NTD.
Tăng cƣờng các biện pháp hậu kiểm và xử lý
những vi phạm trong việc ký kết và thực hiện
Hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch
chung giữa NTD với cá nhân, tổ chức kinh
doanh để đảm bảo quyền lợi cho NTD.
Đẩy mạnh việc tập huấn cho các cán bộ làm
công tác bảo vệ NTD tại các địa phƣơng, các
cán bộ của Hội và nhanh chóng hoàn thiện bộ
máy chuyên môn, thống nhất phân công công
việc cho các đơn vị cấp huyện.
Đối với doanh nghiệp
Vấn đề Marketing và thực hành thông tin
trung thực: Thông qua việc thông tin trung

thực, không sai lệch, thực hiện kinh doanh
công bằng và đúng cam kết.
Vấn đề bảo vệ an toàn và sức khỏe cho ngƣời
tiêu dùng: Hàng hóa, dịch vụ cung cấp phải
an toàn đối với ngƣời tiêu dùng trong quá
trình sử dụng, đáp ứng đƣợc các chuẩn kỹ
thuật liên quan đến sức khỏe và an toàn cho
ngƣời tiêu dùng.
78

Vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân và đời tƣ của
ngƣời tiêu dùng: Giới hạn việc thu thập các
dữ liệu cá nhân ở các thông tin cần thiết cho
việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho ngƣời
tiêu dùng với sự cho phép một cách tự nguyện
của ngƣời tiêu dùng
Ngƣời tiêu dùng
Kiểm tra hàng hoá trƣớc khi nhận; lựa chọn
tiêu dùng hàng hoá, dịch vụ có nguồn gốc,
xuất xứ rõ ràng, không làm tổn hại đến môi
trƣờng, trái với thuần phong mỹ tục và đạo
đức xã hội, không gây nguy hại đến tính
mạng, sức khoẻ của mình và của ngƣời khác;
thực hiện chính xác, đầy đủ hƣớng dẫn sử
dụng hàng hoá, dịch vụ.
Thông tin cho cơ quan nhà nƣớc, tổ chức, cá
nhân có liên quan khi phát hiện hàng hoá,
dịch vụ lƣu hành trên thị trƣờng không bảo
đảm an toàn, gây thiệt hại hoặc đe doạ gây
thiệt hại đến tính mạng, sức khoẻ, tài sản của

ngƣời tiêu dùng; hành vi của tổ chức, cá nhân
kinh doanh hàng hoá, dịch vụ xâm phạm đến
quyền, lợi ích hợp pháp của ngƣời tiêu dùng.
Góp ý kiến với tổ chức, cá nhân kinh doanh
hàng hoá, dịch vụ về giá cả, chất lƣợng hàng
hoá, dịch vụ, phong cách phục vụ, phƣơng
thức giao dịch và nội dung khác liên quan đến
giao dịch giữa ngƣời tiêu dùng và tổ chức, cá
nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ.
Tham gia xây dựng và thực thi chính sách, pháp
luật về bảo vệ quyền lợi ngƣời tiêu dùng.


Đào Thị Hƣơng

Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ

Yêu cầu bồi thƣờng thiệt hại khi hàng hoá,
dịch vụ không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ
thuật, chất lƣợng, số lƣợng, tính năng, công
dụng, giá cả hoặc nội dung khác mà tổ chức,
cá nhân kinh doanh hàng hoá, dịch vụ đã công
bố, niêm yết, quảng cáo hoặc cam kết.
Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện hoặc đề nghị tổ
chức xã hội khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của
mình theo quy định của Luật này và các quy
định khác của pháp luật có liên quan.

117(03): 73 - 79

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. GS.TS Trần Minh Đạo, (2012) Marketing căn
bản, Nxb Đại học Kinh tế quốc dân;
2. Báo cáo 9 tháng đầu năm 2013 của Chi cục
quản lý thị trƣờng, Sở Công thƣơng Thái Nguyên.
3. Quyết định số 655/QĐ-UBND ngày 03/4/2012
của UBND tỉnh Thái Nguyên;
4. Quyết định phê duyệt điều lệ Hội bảo vệ quyền
lợi ngƣời tiêu dùng Thái Nguyên, số 2026/QĐUBND tỉnh Thái Nguyên ngày 11/9/2012.
5. Báo cáo 6 tháng đầu năm 2013 của Hội bảo vệ
quyền lợi của ngƣời tiêu dùng Thái Nguyên, Sở
Công Thƣơng

SUMMARY
AWARENESS OF CONSUMER PROTECTION LAWS
OF THE PEOPLE IN THAI NGUYEN CITY
Dao Thi Huong*
College of Economics and Business Administration - TNU

Law to protect the interests of consumers come into effect from the date of 1/7/2011, this was
more than a year to go into practice, however, this law is still unfamiliar to the majority of
consumers city Thai Nguyen. Consumer Protection Act has yet to develop the practical effect of
raising awareness problem for the whole society, as well as prevention of new phenomena that
arise in the process of international economic integration as recommended behavior Commerce,
dishonest advertising, illegal multi-level marketing frauds. Currently, many consumers are not
aware of the Law on Protection of Consumers' Rights, even the most practical thing, which is 8 its
rights as a consumer has been written in the Law, that was legal legal recognition and protection.
To be a wise consumer, choosing safe products for personal health and consumer community, the
need is very clear about consumer protection laws.
Keywords: consumers protection laws, Thai Nguyen city

Ngày nhận bài:31/12/2013 ; Ngày phản biện:16/01/2014; Ngày duyệt đăng: 17/3/2014
Phản biện khoa học: PGS. TS Đỗ Thị Bắc – Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - ĐHTN

*

Tel: 0919 024338, Email:

79