Bài giảng Luật bảo vệ người tiêu dùng - TS. Bùi Quang Xuân

LU ẬT B ẢO V Ệ N G ƯỜI TIÊU D ÙN G

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ    LUẬN VỀ 
BẢO VỆ  NGƯỜI TIÊU DÙNG

TS. BÙI QUANG XUÂN

HV CHÍNH TRỊ QUỐC GIA KV II



BẢO VỆ  NGƯỜI TIÊU DÙNG
B ảo   v ệ  q u y ền   l ợi  n g ười  t iê u  

d ù n g   là   m ột   t ro n g   n h ữn g   n h i ệm  
v ụ  c ủa   q u ản   lý   n h à   n ước   v à   là  
t rá c h   n h i ệm   c ủa   c á c   đ ơn   v ị  s ản  
x u ất ,  k in h  d o a n h .  

Th ực   t i ễn   c h o   t h ấy,   k h i  n ền  

k in h   t ế  t h ị  t r ườn g   c à n g   p h á t  
t ri ển ,   m ức   đ ộ  t ự  d o   h ó a   t h ươn g  
m ại  c à n g   g ia   t ă n g   t h ì  c à n g   n ảy  
s in h   n h i ều   v ấn   đ ề  g â y   ản h  


LUẬT BẢO VỆ NGƯỜI TIÊU 
DÙNG

Trong những năm gần đây, dịch vụ cho

vay tiêu dùng để mua sắm tài sản, hàng
hóa đã có sự phát triển nhanh chóng,
góp phần thay đổi thói quen mua sắm
cũng như kích cầu tiêu dùng trong nền
kinh tế.
Ngoài các loại hình cho vay để mua điện

thoại, máy tính, xe máy.., gần đây, các
đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính đã mở
rộng danh mục hàng hóa cho phép vay
tiền để mua, ví dụ: mỹ phẩm, dịch vụ
chăm sóc sắc đẹp….


LUẬT BẢO VỆ NGƯỜI TIÊU 
DÙNG

Tuy nhiên, đi kèm với sự phát

triển đột biến, những hệ quả
của loại hình dịch vụ này hiện
đã xuất hiện, ảnh hưởng tiêu
cực tới đời sống của một bộ
phận người tiêu dùng, đồng
thời tạo ra các rào cản, hạn chế
sự phát triển bền vững của thị
trường tài chính nói riêng cũng

LUẬT BẢO VỆ NGƯỜI TIÊU 
DÙNG

1. Hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp

luật của các đơn vị cung cấp dịch vụ tài
chính
Theo dữ liệu tiếp nhận và giải quyết yêu

cầu của người tiêu dùng tại Cục Cạnh
tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ
Công Thương (Cục CT&BVNTD), hiện có
nhiều phản ánh, tố cáo, khiếu nại của
người tiêu dùng liên quan đến các hành
vi của các đơn vị cung cấp dịch vụ cho
vay tiêu dùng, cụ thể:


NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO VỆ NGƯỜI
TIÊU DÙNG

I. Tổng quan về bảo vệ người tiêu
dùng
II. Những vấn đề lý luận về pháp
luật bảo vệ người tiêu dùng
III. Khái quát pháp luật bảo vệ
người tiêu dùng Việt Nam

Hành vi có dấu hiệu vi phạm
- Quá trình tư vấn có dấu hiệu

cung cấp thông tin không đầy
đủ, không chính xác, thực hiện
nhiều thủ thuật nhằm che giấu
thông tin hoặc cung cấp thông
tin sai lệch về nội dung của hợp
đồng, bao gồm thông tin về lãi
suất, về thời hạn vay, về các
mức phạt, phí hủy hợp đồng…


Hành vi có dấu hiệu vi phạm

- Không thực hiện

thẩm định thông tin
của người tiêu dùng,
người tiêu dùng chỉ
cần ký là được phê
duyệt khoản vay.



Hành vi có dấu hiệu vi phạm
- Không cung cấp hợp đồng

cho người tiêu dùng nghiên
cứu, tạo tâm lý để người
tiêu dùng ký hợp đồng khi
chưa nắm rõ các nội dung,
không cung cấp hợp đồng
đã ký để người tiêu dùng lưu
giữ và theo dõi.


Hành vi có dấu hiệu vi phạm

- Thực hiện hành vi

nhắc nợ, đòi nợ ảnh
hưởng tới uy tín của
người tiêu dùng, người
thân, đồng nghiệp của
người tiêu dùng.


2. Những tác động tiêu cực tới
người tiêu dùng
Những hành vi nêu trên
hiện đang ảnh hưởng tới tài
sản, danh dự, sức khỏe, sự
an toàn của người tiêu
dùng, cụ thể như một số
trường hợp người tiêu dùng
phản
ánh

sau
đây:
-


2. Những tác động tiêu cực tới
người tiêu dùng
 - Người tiêu dùng không có khả năng tài chính

để trả nợ do kỳ hạn vay thực tế dài hơn so với
kỳ hạn người tiêu dùng được thông báo trong
quá trình nhân viên tư vấn, dẫn đến, số tiền trả
nợ tăng lên nhiều lần hoặc do mức lãi suất thực
tế cao hơn nhiều lần so với thông tin người tiêu
dùng được thông báo trong quá trình tư vấn, cụ
thể, đối với các trường hợp hồ sơ gửi tới Cục
CT&BVNTD, lãi suất thể hiện trên hợp đồng đều
từ 3-5%/tháng (trong khi theo nhân viên tư vấn
thông báo thì lãi suất chỉ từ 1-2%/tháng) hoặc
xuất hiện các khoản phạt mà trước đó người
tiêu dùng không được thông báo, dẫn tới phát
sinh nợ xấu, ảnh hưởng tới chỉ số xếp hạng tín



2. Những tác động tiêu cực tới
người tiêu dùng
 - Khi không có khả năng chi trả theo đúng quy

định trong hợp đồng, người tiêu dùng liên tục

bị gọi điện, nhắn tin đòi nợ. Nhiều trường hợp
đòi nợ có dấu hiệu đe dọa, khủng bố, liên hệ tới
đồng nghiệp, người thân của người tiêu dùng
để đòi nợ. Một số trường hợp người tiêu dùng
đã phải chuyển nhà, tắt điện thoại để tránh
nguy cơ bị đe dọa từ hoạt động thu hồi nợ. Một
số trường hợp người tiêu dùng, mặc dù đã
nhiều lần liên hệ tới đơn vị cung cấp dịch vụ tài
chính để đề nghị giải pháp cơ cấu lại khoản nợ
nhưng vẫn liên tục bị gọi điện đe dọa thu hồi
nợ, không được tạo điều kiện để hai bên thống
nhất, giải quyết vụ việc. Đối với những trường



2. Những tác động tiêu cực tới
người tiêu dùng
Những hệ lụy nêu trên

không chỉ ảnh hưởng trực
tiếp tới kết quả kinh
doanh của các đơn vị
cung cấp dịch vụ tài
chính mà còn đe dọa tới
sự phát triển chung của
ngành tài chính Việt Nam.


3. LƯU Ý NGƯỜI TIÊU DÙNG
Thực tế tiếp nhận và giải quyết các

khiếu nại, tố cáo của người tiêu dùng
nêu trên cho thấy một số đơn vị cung
cấp dịch vụ tài chính không có thiện chí
phối hợp giải quyết; tạo ra các lý do kéo
dài thời gian cung cấp thông tin hoặc
không có biện pháp hiệu quả nhằm tiếp
nhận và xử lý các vụ việc khiếu nại.
Ngoài ra, phần lớn các nội dung khiếu
nại đều phát sinh từ quá trình tư vấn,
nói chuyện trực tiếp giữa người tiêu
dùng và nhân viên nên khi xảy ra tranh


3. LƯU Ý NGƯỜI TIÊU DÙNG
Nhằm tránh phát sinh các tranh chấp

nói trên, hạn chế ảnh hưởng tới tài
chính, tài sản và danh dự, sức khỏe,
người tiêu dùng cần lưu ý một số nội
dung:
a) Cân nhắc kỹ trước khi ký hợp đồng

vay tiền mua sắm tài sản, hàng hóa,
dịch vụ.
b) Chỉ ký các tài liệu khi đã nghiên cứu,
tìm hiểu các nội dung và đảm bảo chắc
chắn các thông tin đó được thể hiện
chính xác trên tài liệu được yêu cầu ký.

3. LƯU Ý NGƯỜI TIÊU DÙNG
 c) Yêu cầu cung cấp hợp đồng, tài liệu giao dịch

có đầy đủ chữ ký, con dấu của đơn vị cung cấp
dịch vụ để lưu giữ, đối chiếu và thực hiện đúng
theo nội dung trong hợp đồng.
d) Khi có tranh chấp phát sinh, ngoài việc phản
ánh qua điện thoại tới bộ phận có liên quan của
đơn vị cung cấp dịch vụ, người tiêu dùng nên
kết hợp gửi email hoặc gửi thư để đảm bảo lưu
vết thông tin, tránh trường hợp các công ty
cung cấp dịch vụ tài chính đưa ra lý do không
tiếp nhận được khiếu nại của người tiêu dùng
nên không có cơ sở giải quyết.


Hệ thống cơ quan bảo vệ người tiêu dùng theo Luật
bảo vệ NTD ở Việt Nam:

•

*

Cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu
dùng

*

Cơ quan tài phán

*

Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ người tiêu dùng