Bài giảng Hướng dẫn viết tiểu luận cuối khóa chương trình bồi dưỡng KTQLNN ngạch chuyên viên

HƯỚNG DẪN
VIẾT TIỂU LUẬN
CUỐI KHĨA CHƯƠNG TRÌNH
BỒI DƯỠNG KTQLNN
NGẠCH CHUN VIÊN
Tháng 11 - 2014
 

 


I. Một số vấn đề chung về tiểu
luận giải quyết tình huống QLNN
1. Tình huống QLNN là gì?
Tình huống QLNN là một sự kiện, vụ việc
xảy ra trong đời sống xã hội địi hỏi cơ
quan, cán bộ, cơng chức có thẩm quyền,
trách nhiệm phải xem xét, phân tích tìm ra
phương án giải quyết nhằm thực hiện
chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước

 

 


2. Mục đích, yêu cầu của việc
viết tiểu luận theo tình huống








 

Kiểm  tra,  đánh  giá  kiến  thức  cơ  bản  của  học 
viên sau khóa học bồi dưỡng 
Kiểm  tra,  đánh  giá  kỹ  năng  của  học  viên  về 
phân  tích,  giải  quyết  các  tình  huống  phát  sinh 
trong hoạt động quản lý nhà nước
Giúp học viên nắm vững và vận dụng đúng đắn, 
hợp  lý  đường  lối,  chủ  trương  của  Đảng,  chính 
sách,  pháp  luật  của  nhà  nước  vào  giải  quyết 
các vụ việc, tình huống cụ thể trong thực tiễn
Cung  cấp  những  kinh  nghiệm,  đề  xuất  những 
kiến  nghị  cho  cấp  có  thẩm  quyền  để nâng cao 
hiệu lực và hiệu quả QLNN
 


II. Cấu trúc chung của tiểu luận
tình huống
Mở đầu
I. Mơ tả tình huống
II. Phân tích ngun nhân và hậu quả từ tình 
huống 
III. Xác định mục tiêu xử lý tình huống
IV. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án 

giải quyết tình huống
V. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án giải 
quyết tình huống
VI. Kết luận và kiến nghị, đề xuất (nếu có)
 

 


III. Trình tự và nội dung viết tiểu luận
tình huống

 

 


1. Phần mở đầu


Phần này nhằm thể hiện sự cần thiết và 
lý do lựa chọn tình huống



Nên viết ngắn gọn (trong khoảng 1 trang)

 

 

2. Mơ tả tình huống
   Là việc kể lại (viết lại) câu chuyện về một 
sự  kiện,  vụ  việc  nào  đó  đã  xảy  ra  trong 
đời  sống  xã  hội  phát  sinh  yêu  cầu  tác 
động quản lý hành chính nhà nước

 

 


Một số lưu ý trong phần
mơ tả tình huống


 

Tình  huống  được  mơ  tả  có  thể  là  tình 
huống  diễn  ra  trong  thực  tế,  tình  huống 
hư  cấu  hoặc  kết  hợp  giữa  thực  tế  và  hư 
cấu  nhưng  phải  gắn  với  thực  tiễn  và  thể 
hiện  được  yêu  cầu  phát  sinh  tác  động 
quản lý hành chính nhà nước.

 


Nên mơ tả tình huống theo lối kể chuyện để 

tạo  sự  hấp  dẫn,  lơi  cuốn  nhưng  cần  đảm 
bảo văn phong, ngơn ngữ hành chính.
Cần  thể  hiện  rõ  ràng,  chặt  chẽ,  hợp  lý  về 
nhân  vật,  thời  gian,  khơng  gian  diễn  ra  tình 
huống
Sự  kiện,  vụ  việc  được  mơ  tả  trong  tình 
huống phải xuất hiện các vấn đề địi hỏi cơ 
quan, cán bộ, cơng chức nhà nước phân tích 
và  tìm  ra  các  phương  án,  biện  pháp  giải 
quyết phù hợp







 

 






 

Các vấn đề mà tình huống đặt ra cần gợi 
mở  ra  nhiều  phương  án  giải  quyết.  Cố 

gắng  tránh  các  tình  huống  chỉ  có  một 
cách  giải  quyết  duy  nhất  đúng  hoặc  tình 
huống  q  đơn  giản  mà  sau  khi  đọc  đã 
thấy ngay cách giải quyết
Việc mơ tả tình huống cần chi tiết, cụ thể, 
làm nổi bật những u cầu tác động quản 
lý  nhà  nước  nhưng  khơng  nên  q  dài 
hoặc sa vào kể lể những tình tiết vụn vặt 
khơng  cần  thiết  (chỉ  nên  trong  khoảng  2 
đến 4 trang). 
 


Những trường hợp mơ tả tình
huống khơng phù hợp trong tiểu
luận tình huống
­ Tường thuật lại một sự kiện, vụ việc đã 
được giải quyết xong, khơng cịn phát sinh 
nhu cầu tác động quản lý hành chính nhà 
nước
­  Nội dung tình huống q xa rời thực tế
­  Nội dung tình huống được mơ tả khơng 
liên quan đến chức năng, nhiệm vụ quản 
lý hành chính nhà nước.
 

 


3. Phân tích ngun nhân và hậu

quả từ tình huống




 

Đây  là  nội  dung  quan  trọng của  quá trình xử lý 
tình  huống,  thể  hiện  trình  độ  lý  luận,  chun 
mơn, kỹ năng nghiệp vụ cũng như kinh nghiệm 
thực tiễn của học viên. Làm tốt nội dung này là 
cơ  sở  để  xây  dựng,  phân  tích  và  lựa  chọn 
phương  án  giải  quyết  tình  huống  cũng  như  đề 
xuất các kiến nghị đúng đắn, hợp lý
Việc phân tích các ngun nhân và hậu quả của 
tình huống là hết sức đa dạng gắn với mỗi tình 
huống.  Tuy  nhiên  có  thể  định  hướng  phân  tích 
ngun  nhân  và  hậu  quả  của  tình  huống  như 
sau:
 


3.1. Ngun nhân
   Có thể có nhiều ngun nhân làm phát sinh tình 
huống nhưng nên chia thành 2 nhóm là ngun 
nhân khách quan và ngun nhân chủ quan:
­ Ngun nhân khách quan: Có thể từ
+ Bất cập từ chính sách, pháp luật, cơ chế quản lý
+ Điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa­xã hội
+ Hạn chế, bất cập trong tổ chức và hoạt động 

của cơ quan cấp trên
…
 

 


­ Ngun nhân chủ quan: Có thể từ
+ Phẩm chất, năng lực của cán bộ, cơng 
chức 
+ Tinh thần, thái độ, ý thức trách nhiệm, tác 
phong, lề lối làm việc… của cán bộ, cơng 
chức
+ Trình độ dân trí, ý thức pháp luật của 
người dân
+ Sự mất đồn kết trong nội bộ các cơ quan 
nhà nước hoặc mâu thuẫn trong nhân 
dân.
…
 

 


3.2. Hậu quả từ tình huống

    Hậu quả phát sinh từ tình huống có thể xem xét dưới 
góc  độ  cụ  thể  (trước  mắt)  hoặc  lâu  dài.  Tuy  nhiên, 
việc xác định hậu quả có thể dựa trên các khía cạnh 
sau:

    + Xâm phạm đến lợi ích của nhà nước, xã hội, quyền 
và  lợi  ích  hợp  pháp,  chính  đáng  của  cơng  dân,  tổ 
chức
    + Ảnh hưởng đến ổn định chính trị
        +  Ảnh  hưởng  đến  kinh  tế,  văn  hóa  –  xã  hội,  mơi 
trường
        +  Làm  mất  uy  tín  của  cơ  quan,  cán  bộ,  cơng  chức, 
giảm sút lịng tin của nhân dân, gây bất bình trong dư 
luận
    +  Ảnh hưởng đến trật tự pháp luật và pháp pháp chế 
 
 
XHCN…


4. Xác định mục tiêu xử lý
tình huống


 

Việc xác định mục tiêu xử lý tùy thuộc vào 
nội  dung,  tính  chất,  đặc  điểm  của  từng 
tình  huống  cụ  thể.  Tuy  nhiên,  thường 
trong quá trình xử lý mỗi tình huống chúng 
ta  đều  cần  đặt  ra  các  mục  tiêu  cụ  thể, 
trước mắt cũng như mục tiêu lâu dài.

 

Ví dụ: 
      Giải  quyết  tình  huống  vướng  mắc  trong 
việc  giải  phóng  mặt  bằng  để  xây  dựng 
cơng trình cơng cộng thì rõ ràng  mục tiêu 
cụ thể, trước mắt  là phải giải phóng được 
mặt  bằng  kịp  thời  hạn  để  thi  công  theo 
tiến  độ  đã  định.  Nhưng  mục  tiêu  lâu  dài, 
sâu xa hơn là để tăng cường pháp chế, kỷ 
cương,  để  bảo  vệ  lợi  ích  chính  đáng  của 
nhà  nước,  xã  hội,  cơng  dân  cũng  như 
ngăn  ngừa  các  tình  huống  đó  tái  diễn 
trong thực tế…


 

 


5. Xây dựng, phân tích và lựa chọn
phương án giải quyết tình huống.




 

Đây có thể xem là phần trọng tâm của 
tiểu luận tình huống

Giúp học viên rèn luyện được kỹ năng xây 
dựng, phân tích và lựa chọn phương án 
giải quyết các tình huống QLNN.

 




Trên thực tế, mỗi tình huống có thể được 
giải  quyết  theo  nhiều  phương  án  khác 
nhau.  Mỗi  phương  án  đều  sẽ  ln  có 
những ưu điểm và hạn chế nhất định. 



Học  viên  cần  xây  dựng  ít  nhất  2  phương 
án, sau  đó phân tích làm rõ từng phương 
án để lựa chọn phương án tối ưu. 

 

 


Một phương án được lựa chọn đúng (tối 
ưu) cần đảm bảo một số u cầu sau:
+ Đáp ứng được nhiều nhất các mục tiêu 
đặt ra, ưu điểm là cơ bản, các nhược 
điểm, khuyết điểm là khơng cơ bản và có 

thể chấp nhận được.
+ Có lý, có tình
+ Có tính khả thi


 

 


Lưu ý:


 

Đánh  giá  nội  dung  này  ngoài  sự  hợp  lý 
của  phương  án  được  lựa  chọn  còn  cần 
chú  ý  tới  kỹ  năng  phân  tích  và  lựa  chọn 
phương  án,  khả  năng  lập  luận  để  đi  đến 
quyết  định  lựa  chọn  phương  án  tối  ưu 
trong số các phương án đã dự kiến.

 


6. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện
phương án đã được lựa chọn


 

Bước này giúp học viên rèn luyện kỹ năng 
lập kế hoạch, tổ chức và điều hành để giải 
quyết, xử lý tình huống sau khi đã lựa chọn 
một phương án cụ thể

 


Một số lưu ý trong phần lập kế
hoạch tổ chức thực hiện phương án









Xây dựng lịch trình (có thể lập biểu đồ) cơng 
việc theo thời gian 
Thiết lập tổ chức và phân cơng trách nhiệm cụ 
thể cho từng thành viên
Xác định các văn bản cần được áp dụng
Xác định nguồn lực về vật chất ­ kỹ thuật và tài 
chính cần thiết để giải quyết phương án
Dự kiến kết quả giải quyết tình huống 
 

 


7. Kết luận và kiến nghị
Kết luận: Đưa ra những kết luận chủ yếu qua 
q trình phân tích và xử lý tình huống đã được 
tiến hành ở các phần trên.
 Kiến nghị (nếu có): Đề xuất với các cơ quan 
nhà nước, cá nhân có thẩm quyền 
 u cầu khi kiến nghị:
+ Đúng cấp, cá nhân có thẩm quyền.
+ Cụ thể
+ Kết hợp hài hồ các lợi ích.
+ Có tính khả thi.


 

 


III. u cầu về hình thức trình bày






 

Giấy trình bày: Tiểu luận được in 2 mặt trên 
giấy khổ A4 (210 x 297 mm) một cách rõ ràng, 
khơng được tẩy xóa, có đánh số trang, đánh số 
bảng biểu, hình vẽ…(nếu có).
Bìa tiểu luận: Bìa ngồi là giấy màu cứng và in 
chữ đủ dấu tiếng Việt ( theo đúng mẫu hướng 
dẫn)
Sử dụng phơng chữ: Phơng Unicode Times New 
Roman, cỡ chữ 14 của hệ soạn thảo Word hoặc 
tương đương trên máy vi tính