Bài giảng Chương 1: Đại cương về thuế

Môn học: THUẾ 
• Thời gian: 60 tiết

• GV: Ts Nguyễn Văn Nhơn
• Khoa TCNH


Mục tiêu môn học
 Trang bị những kiến thức cơ bản về thuế, kỹ 
năng tính toán số tiền thuế phải nộp và các 
thủ tục kê khai nộp thuế vào NSNN.


CHƯƠNG TRÌNH 
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Đại cương về thuế
Thuế xuất, nhập khẩu (XNK)
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)
Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
Thu nhập cá nhân (TNCN)
Thuế khác

*Giáo trình

• Thuế, khoa Tài chính Ngân Hàng ĐH Công 
      nghiệp TP. HCM 2009.

*Tài liệu tham khảo

1. Giáo trình thuế Học viện tài chính 2007.
2. Giáo trình thuế trường ĐH Kinh tế quốc dân
3. Các Luật thuế: GTGT, TNDN, TTĐB, XNK,..
4. Các Nghị định, thông tư hướng dẫn và các văn 
bản về chính sách thuế,…


Quy định chung
*Cách tính điểm hết môn học 
*Cách điểm danh
*Cách dạy và học
*Cấm thi 
­                                  


TÌM VĂN BẢN PHÁP LUẬT VỀ 
THUẾ
•
•
•
•

Thư viện
Nhà sách


    Tiểu luận môn học
1. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN, ngành SX 
theo P2 khầu trừ
2. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN, ngành ăn 
uống theo P2 khầu trừ
3. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN, ngành dịch 
vụ theo P2 khầu trừ
4. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN, ngành 
thương nghiệp theo P2 khầu trừ
5. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN ngành ăn 
uống theo P2 trực tiếp trên GTGT


Tiểu luận môn học
6. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN, ngành 
thương nghiệp theo P2 trực tiếp trên GTGT, MB, 
QT thuế VAT
7. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN, ngành SX 
theo P2 trực tiếp trên GTGT
8. Thực hành kê khai thuế VAT và TNDN đối với hộ 
ấn định thuế.
9. Thực hành kê khai thuế TTĐB và TNDN đối với 
hàng SX trong nước theo P2 khấu trừ.
10. Thực hành kê khai thuế TTĐB và TNDN đối với 
hàng SX trong nước theo P2 trực tiếp trên GTGT

Tiểu luận môn học
11. Thực hành kê khai thuế TTĐB và TNDN đối với 
hàng nhập khẩu theo P2 trực tiếp trên GTGT 
12. Thực hành kê khai thuế TTĐB và TNDN đối với 
hàng nhập khẩu theo P2 khấu trừ
13. Thực hành kê khai thuế Xuất khẩu 
14. Thực hành kê khai thuế Nhập khẩu 
15. Thực hành kê khai thuế TNCN đối với người VN
16. Thực hành kê khai thuế TNCN đối với người 
nước ngoài
17. Thực hành kê khai thuế TNCN đối với ca sĩ.


CHƯƠNG I
 ĐẠI CƯƠNG VỀ 
THUẾ


Nội dung
• Khái niệm, vai trò, đặc điểm của thuế
• Các yếu tố cấu thành một sắc thuế
• Phân loại thuế


1.1­ Khái niệm, vai trò của thuế
1.1.1­ Sự ra đời và phát triển của thuế
Thuế ra đời là 1 tất yếu khách quan, gắn liền với sự 
ra đời, tồn tại và phát triển của Nhà nước.

Nhà nước ra đời trước hay thuế ra đời 
trước?


Sự ra đời và phát triển của thuế (tt)
• Sự ra đời, tồn tại và phát triển của nhà 
nước.
• Sự ra đời và phát triển của quan hệ hàng 
hóa 
    tiền tệ.
• Sơ lược lịch sử phát triển hệ thống thuế ở 
Việt nam.


* Lịch sử phát triển thuế ở VN
•
•
•
•
•

Hệ thống thuế trước năm 1945
Hệ thống thuế giai đoạn 1945 ­ 1954
Hệ thống thuế giai đoạn 1954 ­ 1975
Hệ thống thuế giai đoạn 1975 ­ 1990
Hệ thống thuế giai đoạn 1990 ­ đến nay


Hệ thống thuế trước

năm 1945
• Bắt đầu từ thời nhà Trần sự tổ chức,
cách đánh thuế mới được ghi chép, tuy
giản đơn nhưng cũng tỏ ra có hệ thống,
rõ nhất vào thời vua Trần Thái
Tông(1225-1257) gồm có 2 loại thuế chính:
• -Thuế đinh (thuế thân):đánh vào bản
thân người dân tới tuổi trưởng thành
• -Thuế ruộng (thuế điền): căn cứ vào số
ruộng đất mà đánh thuế, không có
ruộng không phải đóng thuế
• -Ngoài ra, còn có thuế trầu cao, tôm cá,
rau quả…


* Hệ thống thuế trước năm 
1945.
* Thời nhà Lê: được chia làm 2 loại chính: 
+ Thuế trực thu: thuế thân, thuế điền
+ Thuế gián thu: đánh vào hoạt động tiểu thủ 
công nghiệp.
* Thời nhà Nguyễn:
• + Thuế chính phú: thuế điền thổ, thuế đinh, 
thuế tạp dịch.
• + Thuế tạp phú: thuế cảng, hầm mỏ, thuế các 
hộ sản xuất.


Thuế giai đoạn 1945 – 1954
Bãi bỏ, sửa đổi bổ sung 1 số sắc thuế:

­ Thuế điền thổ áp dụng biểu thuế lũy tiến từng 
phần.
­ Thuế môn bài 
­ Thuế đánh vào thuốc lá, thuốc lào, muối với thuế 
suất cao.
­ Thuế lãi DN và lợi tức tổng hợp 
­ Thuế quan đánh vào Kd XNK qua biên giới.


Thuế trước năm 1945 (tt)
• Thuế thời thuộc địa, nửa phong kiến
• Sửa đổi một số loại thuế ở nhà Nguyễn.
• Ở Nam kỳ: thuế trực thu, thuế gián thu, thuế 
xuất nhập khẩu, thuế cảng,..
• Từ năm 1875, thực dân Pháp quản lý và điều 
hành thuế, thực hiện chế độ thuế hỗn hợp.


giai đoạn 1951 – 1954 (tt)
Gồm 7 sắc thuế:
1. Thuế nông nghiệp.
2. Thuế công thương nghiệp: thuế DT, thuế thực 
lãi, thuế quán hàng, thuế buôn chuyến.
3. Thuế hàng hóa.
4. Thuế sát sinh.
5. Thuế trước bạ.
6. Thuế tem.
7. Thuế XNK.

Hệ thống thuế giai đoạn 1954 ­ 
1975.
*Giai đoạn 3 năm khôi phục kinh tế 
*Giai đoạn cải tạo XHCN
*Giai đoạn thực hiện KH 5 năm lần thứ nhất 
và chống chiến tranh phá hoại miền Bắc, 
đấu tranh giải phóng miềm Nam.


*Giai đoạn 3 năm khôi phục kinh 
tế
­ Thuế nông nghiệp 
­ Thuế doanh thu 
­ Thuế lợi tức DN 
­ Thuế hàng hóa, thuế buôn chuyến 
­ Thuế sát sinh 
­ Thuế Kd nghệ thuật,
­ Thuế muối, thuế rượu
­ Thuế thổ trạch 
­ Thuế XNK
­ Thuế hàng hoá tồn kho


*Giai đoạn cải tạo XHCN
Chủ yếu sửa đổi 2 sắc thuế:
• Thuế nông nghiệp 
• Thuế lợi tức DN


*Giai đoạn thực hiện kế hoạch 5 năm 

lần thứ nhất và chống chiến tranh 
phá hoại miền Bắc, đấu tranh giải 
phóng miềm Nam
Chủ yếu sửa đổi, bổ sung 4 sắc thuế: 
­ Thuế nông nghiệp
­ Thuế lợi tức DN
­ Thuế DN, 
­ Bãi bỏ thuế môn bài.


Thuế giai đoạn 1975 ­ 1989
Bãi bỏ, sửa đổi bổ sung một số sắc thuế:
­ 2/1983 ban hành pháp lệnh (PL) thuế nông 
nghiệp
­ 1983 ban hành PL thuế công thương nghiệp 
+ Phục hồi thuế môn bài
+ Điều chỉnh biểu thuế suất thuế: Thuế lợi 
tức DN, thuế hàng hoá, thuế DT,..
­ 12/1987 ban hành luật thuế XNK


Hệ thống thuế giai đoạn 1990 ­ 
đến nay
*Cải cách thuế bước I  (1990 – 1996) 
*Cải cách thuế bước II (1997 – 2001) 
*Cải cách thuế bước III (2002 ­ đến nay)