luận văn quản trị kinh doanh hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty cổ phần tân cảng 128 hải phòng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.33 MB, 65 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP
-----o0o-----
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ PHÂN QUYỀN
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TÂN CẢNG 128- HẢI PHÒNG
Giảng viên hướng dẫn:
TS. Trần Thị Hoàng Hà
Sinh viên thực hiện:
Phạm Thu Hằng
Mã SV: 12D100132
Lớp : K48A3
Hà Nội, Năm 2016
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP
-----o0o-----
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty
Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng
Chuyên ngành: Quản trị doanh nghiệp thương mại
Giảng viên hướng dẫn:
TS. Trần Thị Hoàng Hà
Sinh viên thực hiện:
Phạm Thu Hằng
Mã SV: 12D100132
Lớp : K48A3
Hà Nội, Năm 2016
1
TÓM LƯỢC
1. Tên đề tài:
Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128Hải Phòng.
2. Sinh viên thực hiện: Phạm Thu Hằng
Mã sinh viên
: 12D100132
Lớp
: K48A3
3. Giảng viên hướng dẫn: TS. Trần Thị Hoàng Hà.
4. Thời gian thực hiện: 26 tháng 02 năm 2016 - 29 tháng 04 năm 2016.
Trong thời gian thực tập tại Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng, với
những kiến thức tích lũy từ quá trình học tập, cùng sự giúp đỡ của thầy cô và các cán bộ
nhân viên trong Công ty Cổ phần Tân Cảng 128 - Hải Phòng; đồng thời từ những thực
tiễn trong khi thực tập, em đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân
quyền của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp
đại học.
Trên cơ sở một số lý luận cơ bản về cơ cấu tổ chức và phân quyền của doanh
nghiệp; phân tích và đánh giá thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty Cổ
phần Tân Cảng 128- Hải Phòng, tìm ra những ưu nhược điểm và nguyên nhân, từ đó
đưa ra những đề xuất và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại
Công ty.
2
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp đại học này, cùng với sự nỗ lực và cố gắng
phấn đấu của bản thân trong quá trình học tập, em đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều
của Nhà trường, của các thầy, các cô; cùng ban lãnh đạo cũng như cán bộ, nhân viên
của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng.
Trước hết, em xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, các thầy cô
Khoa Quản trị doanh nghiệp thương mại, các thầy cô giáo thuộc bộ môn Nguyên lý
quản trị cùng toàn thể các thầy cô giáo trong trường Đại học Thương Mại đã tận tình
giảng dạy và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho em trong suốt thời gian học tập tại trường.
Em xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Trần Thị Hoàng Hà, người đã trực
tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tận tình cho em trong suốt thời gian em thực hiện khóa luận
tốt nghiệp này.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Ban Giám đốc cùng toàn thể nhân
viên, các phòng ban của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng đã cung cấp đầy
đủ thông tin và tạo mọi điều kiện giúp đỡ em trong suốt thời gian em thực tập tại Công
ty để em có thể nắm bắt được những kiến thức thực tế và hoàn thành khóa luận tốt
nghiệp đại học.
Em xin chân thành cám ơn!
Hải Phòng, ngày 29 tháng 04 năm 2016
Sinh viên thực hiện
Phạm Thu Hằng
3
MỤC LỤC
TÓM LƯỢC.................................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN..............................................................................................................ii
MỤC LỤC................................................................................................................... iii
DANH MỤC BẢNG BIỂU..........................................................................................v
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ.................................................................................v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................................vi
PHẦN MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài..........................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài......................................2
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu...........................................................................2
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................3
6. Kết cấu đề tài............................................................................................................4
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ PHÂN
QUYỀN TRONG DOANH NGHIỆP.........................................................................5
1.1. Các khái niệm về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp..............5
1.1.1. Khái niệm về tổ chức............................................................................................5
1.1.2. Khái niệm về cơ cấu tổ chức................................................................................5
1.1.3. Khái niệm về phân quyền.....................................................................................6
1.2. Phân định nội dung nghiên cứu về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh
nghiệp........................................................................................................................... 6
1.2.1. Cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp.....................................................................6
1.2.2. Phân quyền trong doanh nghiệp........................................................................13
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh
nghiệp......................................................................................................................... 15
1.3.1. Các nhân tố khách quan....................................................................................15
1.3.2. Các nhân tố chủ quan........................................................................................15
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ PHÂN QUYỂN CỦA
CÔNG TY CỔ PHẦN TÂN CẢNG 128- HẢI PHÒNG..........................................17
2.1. Khái quát về Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng..............................17
2.1.1. Giới thiệu chung về công ty...............................................................................17
4
2.1.2. Ngành nghề kinh doanh.....................................................................................18
2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ.........................................................................................18
2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh...........................................................................19
2.2. Phân tích cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128 Hải Phòng...................................................................................................................20
2.2.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty............20
2.2.2. Phân tích tình hình cơ cấu tổ chức của công ty.................................................26
2.2.2.1. Mô hình cơ cấu tổ chức của công ty...............................................................26
2.2.2.2. Tình hình bố trí lao động trong cơ cấu tổ chức của công ty............................34
2.2.3. Phân tích tình hình phân quyền của công ty......................................................35
2.2.3.1. Đánh giá qua kết quả phỏng vấn nhà quản trị của công ty.............................35
2.2.3.2. Đánh giá qua kết quả phân tích phiếu điều tra...............................................35
2.3. Các kết luận thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty Cổ phần
Tân Cảng 128- Hải Phòng.........................................................................................37
2.3.1. Ưu điểm và nguyên nhân...................................................................................37
2.3.2. Nhược điểm và nguyên nhân..............................................................................38
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CƠ CẤU TỔ
CHỨC VÀ PHÂN QUYỂN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN TÂN CẢNG 128- HẢI
PHÒNG......................................................................................................................40
3.1. Phương hướng hoạt động và mục tiêu của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128Hải Phòng trong giai đoạn 2016 - 2020....................................................................40
3.1.1. Phương hướng hoạt động..................................................................................40
3.1.2. Mục tiêu.............................................................................................................40
3.2. Các quan điểm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty Cổ phần
Tân Cảng 128- Hải Phòng.........................................................................................40
3.3. Các đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của
Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng............................................................41
3.3.1. Các đề xuất........................................................................................................41
3.3.2. Các kiến nghị.....................................................................................................47
KẾT LUẬN................................................................................................................48
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................49
PHỤ LỤC
5
DANH MỤC BẢNG BIỂU
STT
1
Tên bảng biểu
Bảng 2.1: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty
Bảng 2.2: Đánh giá mức độ ảnh hưởng các nhân tố tới cơ cấu tổ chức
2
và phân quyền
Bảng 2.3: Biến động chất lượng lao động tại Công ty CP Tân Cảng 128-
3
Hải Phòng
Bảng 2.4: Đánh giá về cơ cấu tổ chức ở Công ty CP Tân Cảng 128- Hải
4
Phòng
Bảng 2.5: Cơ cấu lao động theo các bộ phận chức năng của Công ty
5
CP Tân Cảng 128- Hải Phòng
Bảng 2.6: Đánh giá về tình hình phân quyền trong công ty
6
Trang
19
23
25
31
34
36
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
STT
Tên sơ đồ
Trang
1
Sơ đồ 1.1: Mô hình cơ cấu tổ chức đơn giản
7
2
Sơ đồ 1.2: Mô hình cơ cấu tổ chức chức năng
8
3
Sơ đồ 1.3: Mô hình cơ cấu tổ chức trực tuyến – chức năng
9
4
Sơ đồ 1.4: Mô hình cơ cấu tổ chức theo sản phẩm
10
5
Sơ đồ 1.5: Mô hình cơ cấu tổ chức theo khu vực địa lý
10
6
Sơ đồ 1.6: Mô hình cơ cấu tổ chức định hướng theo khách hàng
11
7
Sơ đồ 1.7: Mô hình cơ cấu tổ chức dạng ma trận
12
8
Sơ đồ 1.8: Mô hình cơ cấu tổ chức hỗn hợp
13
9
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức của công ty CP Tân Cảng 128- Hải Phòng năm
26
10
Sơ
đồ 3.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức mới của công ty
2015
42
6
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT
1
2
3
4
5
6
7
Từ viết tắt
CP
TNHH MTV
DV
HĐKD
TNDN
HĐQT
BGĐ
Nghĩa của từ
Cổ phần
Trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Dịch vụ
Hoạt động kinh doanh
Thu nhập doanh nghiệp
Hội đồng quản trị
Ban Giám đốc
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2015 đạt khoảng 6,68% khiến cho Việt Nam trở
thành một trong hai nước có tăng trưởng GDP bình quân cao nhất thế giới. Hơn nữa,
trong năm 2015, việc Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương
(TPP) và việc ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam- EU (EVFTA) đã mang
đến rất nhiều cơ hội trong giai đoạn tới cho các doanh nghiệp nói chung và đặc biệt là
đối với các doanh nghiệp có ngành nghề mũi nhọn liên quan đến logicstics, giao nhận
hàng hóa, kinh doanh kho bãi… như công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng nói
riêng. Môi trường kinh doanh biến đổi từng phút từng giây, bên cạnh việc mang lại
những cơ hội còn mang đến cho các doanh nghiệp những thách thức to lớn trong việc
làm thế nào để thích ứng và nắm bắt những thời cơ kinh doanh.
Để giải quyết vấn đề trên, mỗi doanh nghiệp nhất thiết cần phải xây dựng cho
mình một cơ cấu tổ chức hoàn chỉnh và sự phân quyền hợp lý. Bởi lẽ, công tác tổ chức
tạo nền móng cho hoạt động của doanh nghiệp nói chung và cho các hoạt động quản
trị nói riêng. Nếu công tác tổ chức không được thực hiện tốt sẽ gây ra nhiều khó khăn
phức tạp cho việc quản lý. Có khoảng từ 75 – 80% những vấn đề khó khăn, phức tạp
trong công tác quản trị phải được xem xét giải quyết bắt đầu từ những nhược điểm của
công tác tổ chức. Mặt khác, việc phân công lao động khoa học, phân quyền hợp lý sẽ
tạo điều kiện cho nhân viên phát huy tốt năng lực sở trường của họ, tạo điều kiện
thuận lợi cho sự mở rộng và đa dạng hóa tổ chức, nâng cao tính độc lập, tự chủ, sáng
tạo cho đội ngũ các nhà quản trị. Chính vì vậy, hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân
quyền là một vấn đề cấp thiết và quan trọng đặt ra đối với các doanh nghiệp của Việt
Nam trong giai đoạn hội nhập với thế giới ngày nay.
Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng, được thành lập theo Quyết định số:
10479 ngày 03 tháng 11 năm 2008 của Tư lệnh Hải quân, khai trương vào ngày 06
tháng 5 năm 2009 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01 tháng 7 năm 2009, với
mục tiêu: Phát triển mạnh và vững chắc về kinh tế. Kể từ khi thành lập, công ty đã có
nhiều sự thay đổi về cơ cấu tổ chức và phân quyền cho phù hợp với tình hình sản xuất,
kinh doanh; tuy vậy hiện nay cơ cấu phòng ban của công ty còn chưa hợp lý, sự tương
tác giữa các phòng ban chưa hiệu quả. Chính vì vậy, khi môi trường kinh doanh thay
2
đổi nhanh chóng thì việc thiếu sót trong cơ cấu tổ chức và phân quyền đã hạn chế
năng lực sự linh hoạt và nhạy bén của nhân viên trong công ty.
Từ những thực tiễn nêu trên, việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền ở
Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng là rất cần thiết. Do đó, em quyết định lựa
chọn đề tài khóa luận:“Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty Cổ
phần Tân Cảng 128- Hải Phòng” để nghiên cứu.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Tính đến hiện nay chưa có một đề tài nghiên cứu vấn đề: “Hoàn thiện cơ cấu tổ
chức và phân quyền của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng”. Tuy vậy, hoàn
thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền luôn là những vấn đề mang tính cấp thiết tại mỗi
doanh nghiệp. Có không ít những đề tài nghiên cứu về vấn đề này. Sau đây em xin lấy
một số ví dụ về một số công trình nghiên cứu:
Đề tài 1: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng và thương
mại Tam Sơn” do Phạm Văn Quân lớp K47K2 trường Đại học Thương mại thực hiện.
Đề tài 2: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty trách nhiệm hữu hạn
Giao Nhận Tân Tiến Việt Nam” do Lương Thị Thúy Kiều lớp K46K3 trường Đại học
Thương mại thực hiện.
Đề tài 3: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty cổ phần thương mại
và dịch vụ Hành Tinh Xanh” do Nguyễn Thị Tuyết lớp K45A1 trường Đại học Thương
mại thực hiện.
Đề tài 4: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền ở Công ty Cổ phần đầu tư xây
dựng ALINE” do Hoàng Thị Mai lớp K43A6 trường Đại học Thương mại thực hiện.
Các công trình nghiên cứu trên đều đưa ra một số lý luận cơ bản về cơ cấu tổ
chức và phân quyền trong doanh nghiệp, phân tích và đánh giá về thực trạng của mỗi
doanh nghiệp, đưa ra những ưu điểm, nhược điểm và nguyên nhân của cơ cấu tổ chức
và phân quyền của các doanh nghiệp, từ đó đưa ra một số giải pháp và kiến nghị để
hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của doanh nghiệp đó.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng cơ cấu tổ chức phân
quyền của công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng nhằm đề xuất các giải pháp
hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty.
3
- Nhiệm vụ nghiên cứu:
+ Hệ thống hóa một số lý luận cơ bản về cơ cấu tổ chức và phân quyền của doanh
nghiệp.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty Cổ phần
Tân Cảng 128- Hải Phòng làm cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các giải pháp, kiến
nghị.
+ Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền
của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Những vấn đề lý luận về cơ cấu tổ chức, phân quyền trong
doanh nghiệp và thực trạng cơ cấu tổ chức, phân quyền của công ty Cổ phần Tân Cảng
128- Hải Phòng.
- Để việc nghiên cứu có hiệu quả, đề tài nghiên cứu tập trung trong phạm vi:
+ Về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu cơ cấu tổ chức và phân quyền tại Công
ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng có địa chỉ tại đường Hạ Đoạn, Phường Đông
Hải 2, Quận Hải An, TP. Hải Phòng.
+ Về thời gian: Đề tài nghiên cứu và phân tích trong khoảng thời gian 3 năm từ 2013 2015 và đề xuất một số kiến nghị, giải pháp trong giai đoạn 2016 - 2020.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
- Phiếu điều tra trắc nghiệm: Những câu hỏi đóng nhằm thu thập các thông tin cần
thiết về cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty. Số lượng phiếu phát ra bao gồm 20
phiếu, thu về 20 phiếu hợp lệ. Đối tượng hướng đến là 08 nhà quản trị và 12 nhân viên
trong Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng, qua đó để họ đánh giá một cách
khách quan trên quan điểm cá nhân về vấn đề. Thông tin thu thập được xử lý qua
Excel.
- Phương pháp quan sát: Ghi lại có kiểm soát các sự kiện hoặc các hành vi ứng xử của
các nhà quản trị, các nhân viên làm việc trong Công ty.
- Phiếu phỏng vấn: Những câu hỏi mở nhằm tìm hiểu sâu những vấn đề trong cơ cấu
tổ chức và phân quyền của công ty. Thông qua việc phỏng vấn phó tổng giám đốc của
công ty là Ông Ngô Đức Du, qua đó tìm ra những vấn đề còn thiếu sót, vấn đề nào cần
phát huy, vấn đề nào cần được thay đổi để hoàn thiện bộ máy tổ chức và phân quyền.
4
5.2. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Đây là nguồn thông tin thu thập từ nhiều nguồn khác nhau:
+ Các dữ liệu được thu thập từ nội bộ công ty: Thông qua điều tra, phỏng vấn cán bộ,
nhân viên công ty; thông qua các phòng ban: kết quả báo cáo hoạt động sản xuất, kinh
doanh trong 3 năm 2013-2015…
+ Các dữ liệu được thu thập bên ngoài công ty: Sách báo, tạp chí, website liên quan tới
lĩnh vực kinh doanh của công ty; các phương tiện thông tin đại chúng…
5.3. Phương pháp phân tích dữ liệu
- Phương pháp so sánh: So sánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong 3 năm
2013, 2014, 2015; so sánh về cơ cấu lao động của doanh nghiệp trong 3 năm, qua đó
đánh giá tình hình bố trí sử dụng lao động của công ty.
- Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân tích kết quả điều tra, phỏng vấn. Qua các số
liệu thu thập được tiến hành phân tích, so sánh, từ đó rút ra kết luận.
6. Kết cấu đề tài
Ngoài phần tóm lược, lời cảm ơn, mục lục, danh mục bảng biểu, danh mục sơ đồ,
hình vẽ, danh mục từ viết tắt, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục, phần mở
đầu, kết luận, nội dung của khóa luận tốt nghiệp đề tài: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và
phân quyền của Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng” gồm ba chương như sau:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh
nghiệp.
Chương 2: Thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty Cổ phần Tân Cảng
128- Hải Phòng.
Chương 3: Đề xuất và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại
Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng.
5
CHƯƠNG 1: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ
PHÂN QUYỀN TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Các khái niệm về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm về tổ chức
- Tổ chức theo tiếng Hy Lạp “Organon” nghĩa là “hài hòa”, đó là những hoạt động
đem lại bản chất thích nghi với sự sống.
- Theo Harold Koontz (“ Những vấn đề cốt yếu của quản lý” năm 1993, trang 267):
“Công tác tổ chức là việc nhóm gộp các hoạt động cần thiết để đạt được các mục tiêu,
là việc giao phó mỗi nhóm cho một người quản lý với quyền hạn cần thiết để giám sát
nó, và là việc tạo điều kiện cho sự liên kết ngang và dọc trong cơ cấu của tổ chức”.
- Từ các quan điểm khác nhau, có thể rút ra khái niệm chung nhất:
Tổ chức là quá trình xác định các công việc cần phải làm và những người làm các
công việc đó, định rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bộ phận và mỗi cá
nhân cũng như mối liên hệ giữa các bộ phận và các cá nhân này trong khi tiến hành
công việc nhằm thiết lập một môi trường thuận lợi cho hoạt động và đạt đến mục tiêu
chung của tổ chức.
Như vậy, tổ chức là quy định các mối quan hệ chính thức giữa mọi thành viên và các
nguồn lực để đạt mục tiêu; bên cạnh đó, tổ chức cũng là sự phân chia các nguồn lực ra
thành các bộ phận và quy định các mối quan hệ về nhiệm vụ, quyền hạn để đạt mục
tiêu. Có thể hiểu rằng, tổ chức là một quá trình hai mặt: một là, phân chia tổ chức ra
thành các bộ phận; và hai là, xác lập các mối quan hệ về quyền hạn giữa các bộ phận.
1.1.2. Khái niệm về cơ cấu tổ chức
Cơ cấu (hay cấu trúc) tổ chức là một tập hợp bao gồm các bộ phận (đơn vị và cá
nhân) khác nhau, có mối liên hệ và quan hệ phụ thuộc nhau, được chuyên môn hóa
theo những mục tiêu, chức trách, nhiệm vụ và quyền hạn nhất định nhằm đảm bảo các
mục tiêu chung đã được xác định.
Cơ cấu tổ chức cho phép sử dụng hợp lý các nguồn lực; cho phép xác định rõ vị
trí, vai trò của các đơn vị, cá nhân cũng như mối liên hệ giữa các đơn vị và cá nhân
này, hình thành các nhóm chính thức trong tổ chức; đồng thời cơ cấu tổ chức phân
định rõ các dòng thông tin, góp phần quan trọng trong việc ra các quyết định quản trị.
6
1.1.3. Khái niệm về phân quyền
Phân quyền là quá trình chuyển giao nhiệm vụ và quyền hạn cho bộ phận hay
cá nhân trong tổ chức có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ đó.
Nhiệm vụ được hiểu là những công việc hay những phần công việc mà những thành
viên trong tổ chức phải thực hiện để đạt mục tiêu đề ra.
Quyền hạn được hiểu là quyền được sử dụng các nguồn lực của tổ chức để thực hiện
các nhiệm vụ.
Trách nhiệm được hiểu là nghĩa vũ phải hoàn thành nhiệm vụ và hoàn thành đúng với
yêu cầu của người giao.
- Trong trường hợp quyền hạn không được giao phó, người ta nói đến tập quyền. Tập
quyền là quá trình thâu tóm quyền ra quyết định vào trong tay một người.
- Trong mỗi tổ chức đều có sự phân quyền, nhưng không thể có sự phân quyền tuyệt
đối.
- Quyền hạn được giao cho các chức vụ chứ không phải giao cho cá nhân, nhưng vì
mỗi chức vụ do một cá nhân cụ thể nắm giữ trong một thời gian nhất định, vì vậy
quyền hạn luôn gắn liền với các nhân.
- Nhà quản trị có thể và cần phải giao quyền hạn xuống cho nhân viên để họ có điều
kiện hoàn thành nhiệm vụ nhưng vẫn phải gánh chịu trách nhiệm.
1.2. Phân định nội dung nghiên cứu về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh
nghiệp
1.2.1. Cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
1.2.1.1. Đặc điểm của cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
- Tính tập trung: Phản ánh mức độ tập trung (phân tán) quyền lực của tổ chức cho cá
nhân hay bộ phận. Ví dụ: Nếu quyền lực trong tổ chức được tập trung chủ yếu cho một
cá nhân (hoặc một bộ phận), tính tập trung của cấu trúc tổ chức đó cao và ngược lại.
- Tính phức tạp: Phản ánh số lượng các cấp, các khâu trong cấu trúc tổ chức. Nếu cấu
trúc tổ chức có nhiều cấp, nhiều khâu với mối quan hệ phức tạp, thì cấu trúc tổ chức ấy
có tính phức cao và ngược lại.
- Tính tiêu chuẩn hóa: Phản ánh mức độ ràng buộc các hoạt động, các hành vi của mỗi
bộ phận và cá nhân thông qua các chính sách, thủ tục, quy tắc hay các nội quy, quy
chế… Nếu mức độ ràng buộc cao, tính tiêu chuẩn hóa cao sẽ tạo ra sức mạnh của tổ
7
chức. Ngược lại, tính tiêu chuẩn hóa thấp sẽ làm cơ cấu tổ chức rời rạc, không linh
hoạt.
1.2.1.2. Các nguyên tắc xây dựng cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
- Tương thích giữa hình thức và chức năng: Khi thiết kế cấu trúc tổ chức, các bộ phận
hay các đơn vị cấu thành đều phải nhằm thực hiện các chức năng, hay xuất phát từ
việc thực hiện các chức năng. “Hình thức phải đi theo chức năng”. Trong tổ chức hoạt
động kinh doanh, mỗi bộ phận (hay đơn vị) và cá nhân đều phải có sự tồn tại khách
quan và cần thiết, do việc tham gia thực hiện các chức năng của tổ chức. Sự lựa chọn
mô hình, sự phân công, phân quyền hay giao trách nhiệm cho các bộ phận, cá nhân…
đều phải xuất phát từ việc thực hiện chức năng, thông qua việc thực hiện các mục tiêu
xác định.
- Thống nhất chỉ huy: Cơ cấu tổ chức được xác lập phải đảm bảo mỗi đơn vị, cá nhân
chịu trách nhiệm báo cáo cho nhà quản trị trực tiếp của mình, đảm bảo sự chỉ huy
mang tính thống nhất trong toàn tổ chức, tránh tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn.
- Cân đối: Tính cân đối ở đây thể hiện sự cân đối giữa quyền hành và trách nhiệm, cân
đối về công việc giữa các đơn vị, cá nhân với nhau. Sự cân đối sẽ tạo ra sự ổn định,
bền vững trong quá trình phát triển của tổ chức.
- Tin cậy: Đảm bảo tính chính xác của tất cả các thông tin được sử dụng trong tổ chức,
nhờ đó đảm bảo sự thống nhất, ăn khớp về hoạt động giữa các bộ phận, cá nhân trong
tổ chức cũng như tính chính xác của các quyết định quản trị được ban hành.
- Linh hoạt: Cơ cấu tổ chức phải có khả năng thích ứng, đối phó kịp thời với sự thay
đổi của môi trường bên ngoài cũng như bên trong tổ chức.
- Hiệu quả: Cơ cấu tổ chức phải xây dựng trên nguyên tắc sử dụng khi chi phí đạt hiệu
quả cao nhất (dựa trên tiêu chuẩn về mối tương quan giữa chi phí dự định bỏ ra và kết
quả thu về).
1.2.1.3. Một số mô hình cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
a. Cơ cấu tổ chức đơn giản (hay cơ cấu trực tuyến)
Sơ đồ 1.1: Mô hình cơ cấu tổ chức đơn giản
8
Tổng giám đốc
Giám đốc
tuyến 1
Giám đốc
tuyến 2
Giám đốc
tuyến 3
Giám đốc
tuyến 4
- Đặc điểm: Ở cơ cấu tổ chức này, quyền hành tập trung cao độ vào tay một người. Có
ít cấp quản trị trung gian, số lượng nhân viên không nhiều. Mọi thông tin đều tập trung
về cho người quản lý cao nhất xử lý và mọi quyết định cũng phát ra từ đó. Cơ cấu tổ
chức đơn giản chỉ áp dụng đối với các tổ chức có quy mô nhỏ, tính chất hoạt động đơn
giản.
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức gọn nhẹ, linh hoạt; chi phí quản lý thấp, do vậy, các doanh
nghiệp áp dụng mô hình này thường dễ thích nghi với môi trường kinh doanh và nắm
bắt cơ hội kinh doanh tốt hơn, có thể mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đồng thời, cơ cấu
tổ chức đơn giản cũng góp phần giúp các nhà quản trị kiểm soát và điều chỉnh dễ dàng,
có thể hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng quan liêu giấy tờ.
- Nhược điểm: Mỗi nhà quản trị phải làm nhiều công việc khác nhau cùng một lúc, đòi
hỏi họ phải có kiến thức toàn diện, hạn chế tình chuyên môn hóa; có thể dẫn đến tình
trạng trách nhiệm và nghĩa vụ không rõ ràng, chồng chéo nhau. Tình trạng quá tải đối
với cấp quản trị.
b. Cơ cấu tổ chức chức năng
Sơ đồ 1.2: Mô hình tổ chức chức năng
Tổng giám đốc
Giám đốc
chức năng A
Giám đốc
chức năng B
Giám đốc
chức năng C
Giám đốc
chức năng D
- Đặc điểm: Chia tổ chức thành các “tuyến” chức năng, mỗi tuyến là một bộ phận hay
đơn vị đảm nhận thực hiện một hay một số chức năng, nhiệm vụ nào đó của tổ chức.
Mỗi bộ phận này được đặt dưới sự điều hành của một giám đốc chức năng. Các chức
9
năng giống hoặc gần giống nhau được tập trung lại trong một tuyến chức năng như
hoạt động sản xuất, nhân sự, tài chính…
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức theo chức năng tuân thủ nguyên tắc chuyên môn hóa công
việc, nêu bật vai trò của các chức năng chủ yếu; điều này tạo điều kiện để mỗi các
nhân phát huy đầy đủ năng lực, sở trường của mình và tích lũy thêm kiến thức và kinh
nghiệm cho bản thân. Đơn giản hóa việc đào tạo và huấn luyện nhân sự. Dễ kiểm soát
bởi giảm bớt được sự trùng lặp; công việc trong doanh nghiệp dễ dàng được thực hiện
vì nhân viên có thẻ hiểu được vai trò của bộ phận mình trong doanh nghiệp.
- Nhược điểm: Chỉ có nhà quản trị cao nhất mới có trách nhiệm về lợi nhuận còn các
nhà quản trị cấp thấp hơn chỉ có trách nhiệm với bộ phận, chức năng do mình phụ
trách. Mỗi đơn vị chức năng chỉ chăm chú theo đuổi mục tiêu chức năng của mình mà
lãng quên mục tiêu chung của doanh nghiệp, tầm nhìn bị hạn chế, tính phối hợp kém
giữa các bộ phận chức năng. Điều này làm cho tính hệ thống bị suy giảm, kém linh
hoạt. Khi môi trường kinh doanh thay đổi, nhân viên cũng khó thích ứng với các công
việc đòi hỏi nhiều kiến thức hơn.
Cơ cấu tổ chức theo chức năng chỉ phát huy tác dụng trong hoạt động của tổ chức
tương đối ổn định với cơ cấu sản phẩm duy nhất hoặc hoạt động kinh doanh đòi hỏi
trình độ chuyên môn hóa và sử dụng trang thiết bị chuyên dùng công nghệ cao. Ngược
lại nó sẽ bộc lộ các nhược điểm nếu môi trường kinh doanh không ổn định hoặc kinh
doanh đa dạng hóa sản phẩm.
c. Cơ cấu tổ chức trực tuyến - chức năng
Sơ đồ 1.3: Mô hình tổ chức trực tuyến - chức năng
Giám đốc
Phó giám đốc
Phòng
nhân sự
Phòng kế toán
Phòng kinh
doanh
Phòng chăm sóc
khách hàng
10
- Đặc điểm: Là sự kết hợp của hai cơ cấu tổ chức là trực tuyến và chức năng, do đó
mối liên hệ giữa cấp dưới và lãnh đạo là một đường thẳng, còn những bộ phận chức
năng làm nhiệm vụ dưới sự chỉ dẫn và kiểm tra sự hoạt động của các cán bộ trực
tuyến.
- Ưu điểm: Tận dụng ưu điểm của hai mô hình trực tuyến và chức năng đã tạo điều
kiện thuận lợi cho sự phối hợp theo yêu cầu của các hoạt động để hoàn thành các mục
tiêu chung, đảm bảo được sự thích nghi theo yêu cầu của khách hàng nhưng đồng thời
vẫn tiết kiệm được chi phí. Phát huy năng lực, chuyên môn của các bộ phận chức
năng, đồng thời đảm bảo được quyền chỉ huy trực tiếp của lãnh đạo cấp cao trong tổ
chức.
- Nhược điểm: Cơ cấu này khá phức tạp. Bên cạnh đó, người lãnh đạo tổ chức phải
thường xuyên giải quyết mâu thuẫn giữa các bộ phận trực tuyến với các bộ phận chức
năng, cơ cấu còn chưa linh hoạt khi môi trường kinh doanh có sự bất ổn, dẫn đến vấn
đề có thể làm tăng chi phí cho công ty.
d. Cơ cấu tổ chức theo sản phẩm
Sơ đồ 1.4: Mô hình tổ chức theo sản phẩm
Tổng giám đốc
Giám đốc
sản phẩm A
Giám đốc
sản phẩm B
Giám đốc
sản phẩm C
Giám đốc
sản phẩm D
- Đặc điểm: Chia tổ chức thành các “nhánh”, mỗi nhánh đảm nhận toàn bộ hoạt động
kinh doanh theo các loại hoặc nhóm sản phẩm nhất định. Mỗi nhánh vẫn có thể sử
dụng các bộ phận chức năng hoặc các chuyên gia chuyên môn tập hợp xung quanh các
giám đốc bộ phận để hỗ trợ hay giúp việc.
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức theo sản phẩm hướng sự chú ý và nỗ lực vào tuyến sản
phẩm. Trách nhiệm lợi nhuận thuộc các nhà quản trị cấp dưới. Phối hợp tốt giữa các bộ
phận, các nhóm trong tổ chức. Đồng thời rèn luyện kỹ năng tổng hợp cho các nhà quản
trị. Linh hoạt trong việc đa dạng hóa, có thể dễ dàng đổi mới và thích ứng với sự thay
đổi của môi trường.
11
- Nhược điểm: Cần nhiều hơn nhà quản trị tổng hợp, công việc có thể bị trùng lặp ở
các bộ phận khác nhau dẫn tới chi phí và giá thành cao. Mô hình này cũng có thể dẫn
đến tình trạng khó kiểm soát, cạnh tranh nội bộ về nguồn lực.
e. Cơ cấu tổ chức theo khu vực địa lý
Sơ đồ 1.5: Mô hình tổ chức theo khu vực địa lý
Tổng giám đốc
Giám đốc
khu vực 1
Giám đốc
khu vực 2
Giám đốc
khu vực 3
Giám đốc khu
vực 4
- Đặc điểm: Mô hình này chia tổ chức thành các nhánh, mỗi nhánh đảm nhận thực
hiện hoạt động của tổ chức theo từng khu vực địa lý. Mỗi nhà quản trị sẽ đại điện ở
khu vực chịu trách nhiệm phân phối sản phẩm và dịch vụ theo một vùng địa lý cụ thể.
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức theo khu vực địa lý giúp các nhà quản trị cấp thấp thấy rõ
trách nhiệm của mình, giảm bớt phạm vi công việc phải điều hành trực tiếp của nhà
quản trị cấp cao. Mô hình này chú ý tới những đặc điểm của thị trường địa phương,
giúp tận dụng tốt các lợi thế theo vùng, quan hệ tốt với các đại diện địa phương và còn
tiết kiệm thời gian đi lại cho nhân viên. Chính vì vậy, cơ cấu tổ chức này giúp giảm
thiểu các thách thưc do môi trường văn hóa - xã hội đặt ra cho doanh nghiệp.
- Nhược điểm: Do mỗi khu vực có một giám đốc nên sẽ cần nhiều nhà quản trị tổng
hợp. Công việc cũng có thể bị trùng lặp ở các khu vực khác nhau, phân tán nguồn lực
và khó kiểm soát.
f. Cơ cấu tổ chức định hướng theo khách hàng
Sơ đồ 1.6: Mô hình tổ chức định hướng theo khách hàng
Tổng giám đốc
Giám đốc khách
hàng loại 1
Giám đốc khách
hàng loại 2
Giám đốc khách
hàng loại 3
Giám đốc khách
hàng loại 4
- Đặc điểm: Cơ cấu tổ chức theo khách hàng chia tổ chức thành các nhánh, mỗi nhánh
12
đảm nhận toàn bộ hoạt động kinh doanh nhằm phục vụ một đối tượng khách hàng nào
đó (ví dụ như các doanh nghiệp sản xuất, các doanh nghiệp thương mại dịch vụ, chính
phủ, người tiêu dùng trực tiếp…). Mỗi đơn vị khách hàng tập trung vào việc thỏa mãn
nhu cầu của từng nhóm khách hàng chuyên biệt.
- Ưu điểm: Tạo sự hiểu biết khách hàng tốt hơn, phục vụ các dạng khách hàng khác
nhau. Toàn bộ hoạt động của tổ chức hướng vào hoạt động bán hàng để đạt được kết
quả cuối cùng. Và rèn luyện kỹ năng tổng hợp cho các nhà quản trị.
- Nhược điểm: Cần nhiều nhà quản trị tổng hợp. Cơ cấu này tạo ra nhiều sự trùng lắp ở
các bộ phận khách hàng khác nhau, khó kiểm soát và cạnh tranh nội bộ về nguồn lực.
g. Cơ cấu tổ chức dạng ma trận
Sơ đồ 1.7: Mô hình tổ chức dạng ma trận
Tổng giám đốc
Giám đốc
kinh doanh
Giám đốc
nhân sự
Giám đốc
tài chính
Giám đốc
marketing
Giám đốc
ngành hàng
A
Giám đốc
ngành hàng
B
- Đặc điểm: Cơ cấu tổ chức dạng ma trận là sự kết hợp các cơ cấu tổ chức trên để tận
dụng các ưu điểm của mỗi loại và hạn chế tối đa những nhược điểm của chúng. Cơ cấu
tổ chức dạng ma trận có hai hệ thống chỉ huy cặp đôi (theo chức năng và theo sản
phẩm hoặc theo khu vực địa lý, theo khách hàng), vì vậy tồn tại cùng lúc hai tuyến chỉ
đạo trực tuyến.
13
- Ưu điểm: Cho phép tổ chức đạt được đồng thời nhiều mục đích, trách nhiệm của từng
bộ phận được phân định rõ, sự phối hợp các bộ phận cũng tốt hơn. Ngoài ra còn giúp
rèn luyện kỹ năng tổng hợp cho các nhà quản trị.
- Nhược điểm: Tồn tại song song hai tuyến chỉ đạo trực tuyến, vì vậy dễ nảy sinh mâu
thuẫn trong việc thực hiện mệnh lệnh và có sự tranh chấp quyền lực giữa các bộ phận,
khó kiểm soát.
h. Cơ cấu tổ chức hỗn hợp
Sơ đồ 1.8: Mô hình tổ chức hỗn hợp
Chủ tịch hãng
PTC
kỹ thuật
PTC
sản xuất
Tổng giám đốc
sản phẩm nông nghiệp
Giám đốc
khu vực I
Giám đốc khu
vực II
PTC
marketing
PTC
tài chính
PTC
nhân sự
Tổng giám đốc
sản phẩm công nghiệp
Giám đốc
khu vực I
Giám đốc khu
vực II
- Đặc điểm: Kết hợp logic các loại cơ cấu tổ chức để khai thác hiệu quả mọi nguồn lực
trong tổ chức. Cơ cấu hỗn hợp có thể tận dụng các ưu điểm và hạn chế những nhược
điểm của các cơ cấu kết hợp.
- Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức này giúp giải quyết được những tình huống phức tạp. Cho
phép chuyên môn hóa một số cấu trúc tổ chức. Rèn luyện kỹ năng tổng hợp cho các
nhà quản trị.
14
- Nhược điểm: Cơ cấu tổ chức phức tạp. Quyền lực và trách nhiệm của các nhà quản
trị có thể bị trùng lặp nhau, tạo ra sự xung đột. Khó kiểm soát.
1.2.2. Phân quyền trong doanh nghiệp
1.2.2.1. Các nguyên tắc khi phân quyền
- Nguyên tắc không giao quyền vượt cấp: Việc giao quyền chỉ có thể trực tiếp do người
phụ trách giao, không được giao vượt cấp. Mỗi nhà quản trị trong doanh nghiệp đều có
quyền, trách nhiệm theo quy định và chỉ được sử dụng quyền hạn trong phạm vi chức
trách của mình để tác động đến nhân viên dưới quyền.
- Nguyên tắc quy định trách nhiệm, quyền hạn rõ ràng: Người phụ trách khi giao chức
trách quyền hạn cho người dưới quyền mình, phải có quy định rõ ràng và được công
bố công khai. Quyền hạn là một quyền cụ thể để tiến hành những công việc được giao
và trách nhiệm là nghĩa vụ phải hoàn thành chúng, điều đó dẫn đến quyền hạn phải
tương xứng với trách nhiệm.
- Nguyên tắc đảm bảo khống chế có kết quả: Người phụ trách khi giao quyền cho cấp
dưới cần phải ứng biến theo tính chất, quy mô, phương pháp khống chế của tổ chức
cũng như khả năng của cấp dưới. Điều này giúp đem lại kết quả mong muốn cho nhà
quản trị, đồng thời phát huy hơn nữa tính sáng tạo của cấp dưới.
1.2.2.2. Các yêu cầu khi phân quyền
- Nhà quản trị phải biết rộng rãi với cấp dưới, không nên khắt khe quá với họ mà nên
thông thoáng và tạo điều kiện cho cấp dưới có cơ hội suy nghĩ.
- Nhà quản trị phải biết sẵn sàng trao cho cấp dưới những quyền hạn nhất định kể cả
quyền ra quyết định.
- Nhà quản trị phải biết tin tưởng vào cấp dưới, có tin tưởng thì nhà quản trị mới tạo
điều kiện thuận lợi để cấp dưới làm việc hết mình để đạt được hiệu quả cao trong
công việc.
- Nhà quản trị phải biết chấp nhận thất bại của cấp dưới khi họ không hoàn thành công
việc và chỉ tiêu; thông qua việc chia sẻ giúp đỡ, cải thiện lòng tin giữa nhà quản trị và
cấp dưới, các nhà quản trị không nên có những phản ứng mạnh với người dưới cấp khi
họ không hoàn thành nhiệm vụ trước đám đông nhằm giảm thiểu những tiêu cực đối
với cấp dưới.
- Nhà quản trị phải biết cách tổ chức, kiểm tra theo dõi tình hình thực hiện nhiệm vụ
và sử dụng quyển hạn của cấp dưới.
15
1.2.2.3. Các bước tiến hành phân quyền
Trong quá trình thực hiện các hoạt động của doanh nghiệp, n hà quản trị sẽ tiến
hành giao việc cho nhân viên viên dưới quyền. Đồng thời, họ cũng phải giao cho các
nhân viên những quyền hạn cần thiết để có thể thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ được
giao. Để phân quyền hợp lý, đúng người đúng việc thì các nhà quản trị cần thực hiện
quá trình phân quyền đó theo 4 bước sau:
- Bước 1: Xác định mục tiêu phân quyền.
- Bước 2: Tiến hành giao nhiệm vụ.
- Bước 3: Tiến hành giao quyền hạn cho người được giao nhiệm vụ và chỉ rõ cho
người đó thấy được trách nhiệm của mình.
- Bước 4: Tiến hành kiểm tra, theo dõi việc thực hiện nhiệm vụ và trách nhiệm.
1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh
nghiệp
1.3.1. Các nhân tố khách quan
Môi trường bên ngoài của doanh nghiệp
Trong điều kiện môi trường bên ngoài ổn định, các yếu tố của môi trường không đổi
hoặc có thể dự đoán và dễ kiểm soát thì cơ cấu tổ chức có tính ổn định, ít phức tạp.
Ngược lại, khi môi trường có nhiều biến động, có nhiều yếu tố khó dự báo, thì cơ cấu
tổ chức sẽ phức tạp hơn, đòi hỏi sự linh hoạt cao hơn.
+ Môi trường kinh tế: Kinh tế ổn định và phát triển tạo điều kiện thuận lợi cho doanh
nghiệp phát triển và mở rộng cả về quy mô, lĩnh vực hoạt động, đa dạng hóa các sản
phẩm, vì vậy nó cũng có ảnh hưởng đến việc thay đổi cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp
để doanh nghiệp thích nghi với môi trường kinh doanh.
+ Môi trường chính trị - pháp luật: Ảnh hưởng đến việc xây dựng mục tiêu, chiến lược
kinh doanh cũng như việc lựa chọn loại hình kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì
vậy nó cũng ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức.
+ Môi trường văn hóa - xã hội: Bao gồm ngôn ngữ, tập quán, thói quen tiêu dùng, nhu
cầu, thị hiếu của khách hàng… do vậy nó ảnh hưởng đến việc doanh nghiệp đưa ra
những quyết định kinh doanh mặt hàng gì? Cơ cấu tổ chức như thế nào để phù hợp?
Việc phân quyền cho cấp dưới nên được thực hiện như thế nào?
16
+ Các nhân tố khác như sự tiến bộ khoa học kỹ thuật, điều kiện tự nhiên... tác động với
các mức độ khác nhau sẽ có những ảnh hưởng khác nhau đến cơ cấu tổ chức và phân
quyền của doanh nghiệp.
1.3.2. Các nhân tố chủ quan
- Mục tiêu và chiến lược của doanh nghiệp:
Cơ cấu tổ chức được xây dựng nhằm đáp ứng mục tiêu của tổ chức. Vì vậy, khi
mục tiêu và chiến lược của tổ chức thay đổi thì cơ cấu tổ chức phải có sự thay đổi,
điều chỉnh và hoàn thiện sao cho phù hợp cũng như đáp ứng được yêu cầu của mục
tiêu và chiến lược.
- Chức năng và nhiệm vụ của doanh nghiệp:
Đây là cơ sở pháp lý, là căn cứ quan trọng để từng doanh nghiệp thiết kế cơ
cấu tổ chức để đảm bảo thực hiện tốt nhất chức năng, nhiệm vụ của mình (chẳng hạn:
cơ cấu tổ chức một doanh nghiệp kinh doanh chắc chắn sẽ phải có sự khác biệt với cơ
cấu tổ chức của một trường đại học do chức năng, nhiệm vụ của chúng là khác nhau).
- Quy mô doanh nghiệp:
+ Quy mô doanh nghiệp ảnh hưởng trực tiếp đến cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp có quy mô càng lớn, cơ cấu tổ chức quản trị càng phức tạp, bởi vì quy
mô lớn đòi hỏi phải hình thành nhiều cấp, nhiều bộ phận, đơn vị nên tạo ra nhiều mối
quan hệ phức tạp trong tổ chức.
+ Quy mô doanh nghiệp càng lớn, quyết định cần bàn ra càng nhiều và các cương vị
phải đặt ra càng nhiều, thì việc phối hợp chúng càng phức tạp, trong các tổ chức có
quy mô lớn, tầm quan trọng của sự nhất trí theo chiều ngang cũng ngang với sự nhất
trí theo chiều dọc. Do đó phải phân quyền cho những bộ phận cần thiết và có thể.
- Đặc điểm về kỹ thuật, công nghệ của doanh nghiệp:
Trong doanh nghiệp, kỹ thuật, công nghệ được sử dụng càng hiện đại bao
nhiêu, thiết bị càng có xu hướng tự động hóa cao sẽ dẫn đến cơ cấu tổ chức càng đơn
giản hơn.
- Trình độ quản trị viên và trang thiết bị quản trị:
+ Với đội ngũ quản trị viên có trình độ, kinh nghiệm và kiến thức thì trong cơ cấu tổ
chức có thể giảm đầu mối, giảm bớt các mối liên hệ, các bộ phận quản trị với nhau.
Với trang thiết bị quản trị hiện đại, đầy đủ sẽ đáp ứng tốt hơn các yêu cầu công việc, vì
thế mà cơ cấu tổ chức quản lý sẽ đơn giản hơn.
17
+ Nếu quản trị viên cấp cơ sở có trình độ cao, có năng lực, có thể giải quyết tốt các
công việc theo yêu cầu đặt ra thì các nhà quản trị cấp cao hơn có thể tin tưởng và phân
quyền nhiều hơn. Ngược lại, các nhà quản trị cấp cao sẽ không trao quyền hay hạn chế
việc phân quyền để đảm bảo mọi công việc không xảy ra sự cố gì.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ PHÂN QUYỂN CỦA
CÔNG TY CỔ PHẦN TÂN CẢNG 128- HẢI PHÒNG
2.1. Khái quát về Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng
2.1.1. Giới thiệu chung về công ty
- Tên công ty: Công ty Cổ phần Tân Cảng 128- Hải Phòng.
- Tên giao dịch: TANCANG 128.
- Tên tiếng Anh: Tan Cang- 128 Hai Phong Joint Stock Company.
- Tên viết tắt: Cảng Tân Cảng- 128.
- Trụ sở chính: Hạ Đoạn, Phường Đông Hải 2, Quận Hải An, TP. Hải Phòng.
- Số điện thoại: 0313 614 388. Fax: 0313 769 686.
- Email:
- Website:
- Vốn điều lệ: 65.000.000.000 đồng.
Công ty CP Tân Cảng 128- Hải Phòng, được thành lập theo Quyết định số:
10479 ngày 03 tháng 11 năm 2008 của Tư lệnh Hải quân, khai trương vào ngày 06
tháng 5 năm 2009 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01 tháng 7 năm 2009, với
mục tiêu: Phát triển mạnh và vững chắc về kinh tế. Bao gồm 02 cổ đông chiến lược là
Công ty TNHH MTV 128 và Công Ty CP Đại lý Giao nhận Vận tải Xếp dỡ Tân cảng.
Đến đầu năm 2014, Tân cảng 128 – Hải Phòng chính thức đón chuyến tàu container
đầu tiên – đánh dấu một bước phát triển mới, sản lượng thông qua lọt vào top 10 Cảng
tại khu vực Hải Phòng. Công ty CP Tân Cảng 128- Hải Phòng là một trong 30 công ty
trực thuộc Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn.
