luận văn tài chính ngân hàng hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty cổ phần chứng khoán MB chi nhánh hoàn kiếm

i

MỤC LỤC


ii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
1. CTCK: Công ty chứng khoán
2. HNX: Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội
3. HSX: Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh
4. MBS: Công ty cổ phần chứng khoán MB
5. TTCK: Thị trường chứng khoán
6. UBCK: Uỷ ban chứng khoán
7. BCTC: Báo cáo tài chính
8. KDCK: Kinh doanh chứng khoán
9. OTC: Thị trường chứng khoán phi tập trung
10. UBCKNN: Uỷ ban chứng khoán nhà nước
11. VCSH: Vốn chủ sở hữu
12. DT: Doanh thu
13. MGCK: Môi giới chứng khoán

DANH MỤC BẢNG BIỂU , SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1: Mô hình tổ chức của MBS- Chi nhánh Hoàn Kiếm...............................................................25
Bảng 2.1: Doanh thu và cơ cấu doanh thu của MBS-Chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017...28
Đơn vị tính: triệu đồng.........................................................................................................................28
Chỉ tiêu.................................................................................................................................................28
Năm 2015.............................................................................................................................................28
Năm 2016.............................................................................................................................................28

iii

Năm 2017.............................................................................................................................................28
Số tiền...................................................................................................................................................28
Tỷ trọng.................................................................................................................................................28
Số tiền...................................................................................................................................................28
Tỷ trọng.................................................................................................................................................28
Số tiền...................................................................................................................................................28
Tỷ trọng.................................................................................................................................................28
Doanh thu hoạt động môi giới chứng khoán......................................................................................28
24.042...................................................................................................................................................28
41,1%....................................................................................................................................................28
25.803...................................................................................................................................................28
33,6%....................................................................................................................................................28
62.987...................................................................................................................................................28
50,13%..................................................................................................................................................28
Doanh thu hoạt động tư vấn đầu tư...................................................................................................28
-.............................................................................................................................................................28
-.............................................................................................................................................................28
15.737...................................................................................................................................................28
20,55%..................................................................................................................................................28
-.............................................................................................................................................................28
-.............................................................................................................................................................28
Doanh thu hoạt động tư vấn tài chính................................................................................................28
1.410.....................................................................................................................................................28
2,4%......................................................................................................................................................28
8.020.....................................................................................................................................................28
10,45%..................................................................................................................................................28

iv

17.142...................................................................................................................................................28
13,64%..................................................................................................................................................28
Doanh thu khác....................................................................................................................................28
33.068...................................................................................................................................................28
56,5%....................................................................................................................................................28
27.179...................................................................................................................................................28
35,4%....................................................................................................................................................28
45.530...................................................................................................................................................28
36,23%..................................................................................................................................................28
Doanh thu.............................................................................................................................................28
58.520...................................................................................................................................................28
100%.....................................................................................................................................................28
76.739...................................................................................................................................................28
100%.....................................................................................................................................................28
125.659.................................................................................................................................................28
100%.....................................................................................................................................................28
Hình 2.2: Cơ cấu doanh thu của MBS-Chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015- 2017.........................28
Bảng 2.2: Bảng chi phí hoạt động kinh doanh của MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017
..............................................................................................................................................................29
Bảng 2.3: Bảng kết quả hoạt động kinh doanh của MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017
..............................................................................................................................................................30
Bảng 2.4: Doanh thu hoạt động môi giới chứng khoán tại MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn
2015-2017............................................................................................................................................31
Đơn vị tính: triệu đồng.........................................................................................................................31
Bảng 2.5: Chi phí hoạt động môi giới tại MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017.............32
Bảng 2.6: Kết quả hoạt động môi giới tại MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017............33
Bảng 2.7: Bảng kết quả hoạt động tư vấn của MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017.....33

v

Bảng 2.8: Mức độ tăng doanh thu của MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017................37
Bảng 2.9: Bảng tỷ lệ chi phí hoạt động của MBS-chi nhánh Hoàn Kiếm giai đoạn 2015-2017.........37


1

CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CÔNG TY CHỨNG KHOÁN
1.1. Tổng quan về công ty chứng khoán
1.1.1. Khái niệm công ty chứng khoán
Trong nền kinh tế thị trường, xã hội của sản xuất được phân chia thành hai
cực: một cực có vốn tìm nơi đầu tư và một cực cần vốn để đầu tư vào sản xuất kinh
doanh. TTCK ra đời là một kênh dẫn vốn trực tiếp từ cực có vốn này sang cực có
vốn kia theo nguyên tắc đầu tư khi xã hội của sản xuất và lưu thông phát triển ở giai
đoạn cao, và có đủ điều kiện về môi trường pháp lý, môi trường tài chính…
Để hình thành và phát triển TTCK hiệu quả, một yếu tố không thể thiếu được
là các chủ thể tham gia kinh doanh trên thị trường. Mục tiêu của việc hình thành thị
trường chứng khoán là tạo nên kênh huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế và tạo ra
tính thanh khoản cho các loại chứng khoán. Để thúc đẩy TTCK hoạt động một cách
có hiệu quả, trật tự và công bằng thì phải nói đến công ty chứng khoán- một thành
viên không thể thiếu của thị trường chứng khoán.
Nguồn vốn ban đầu của công ty chứng khoán bắt nguồn từ các nhà môi giới cá
nhân hoạt động độc lập. Thời điểm này, khi mà thị trường chứng khoán chưa phát
triển, số lượng các nhà đầu tư tham gia thị trường còn ít, các nhà môi giới độc lập
có thể đảm nhận việc trung gian giữa người mua và người bán. Khi TTCK phát
triển, số lượng nhà đầu tư tham gia thị trường ngày càng nhiều, chức năng và hoạt
động giao dịch của nhà môi giới tăng lên đòi hỏi sự ra đời của công ty chứng khoán

là sự hợp tác của các nhà môi giới riêng lẻ.
Theo giáo trình Kinh doanh chứng khoán của Đại học Thương Mại thì “ Công
ty chứng khoán là một tổ chức có tư cách pháp nhân kinh doanh trong lĩnh vực
chứng khoán, thực hiện một hoặc toàn bộ các hoạt động: môi giới, tự doanh, bảo
lãnh phát hành, tư vấn đầu tư chứng khoán với mục đích tìm kiếm lợi nhuận”.
- Điều kiện có giấy phép kinh doanh chứng khoán
• Có phương án hoạt động kinh doanh phù hợp với mục tiêu phát triển kinh
tế, xã hội và phát triển chứng khoán.
• Có đủ cơ sở vật chất, kỹ thuật cho kinh doanh chứng khoán.


2

• Vốn pháp định cho các nghiệp vụ kinh doanh của CTCK, CTCK có vốn đầu
tư nước ngoài, chi nhánh CTCK nước ngoài tại Việt Nam là:
 Môi giới chứng khoán: 25 tỷ đồng
 Tự doanh chứng khoán: 100 tỷ đồng
 Bảo lãnh phát hành chứng khoán: 165 tỷ đồng
 Tư vấn đầu tư chứng khoán: 10 tỷ đồng
• Giám đốc, phó giám đốc (Tổng giám đốc, Phó tổng giám đốc), các nhân
viên kinh doanh của CTCK phải đáp ứng đủ điều kiện để được cấp chứng chỉ hành
nghề kinh doanh chứng khoán do UBCKNN cấp.
• Giấy phép bảo lãnh phát hành chỉ được cấp cho công ty có Giấy phép tự
doanh.
1.1.2. Phân loại công ty chứng khoán
1.1.2.1. Phân loại theo hình thức tổ chức hoạt động của công ty chứng khoán
Chia theo hình thức tổ chức hoạt động thì hiện nay CTCK có 3 loại hình đó là
công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh.
 Công ty cổ phần
Công ty cổ phần là một pháp nhân độc lập, các thành viên góp vốn gọi là các

cổ đông. Các cổ đông chịu trách nhiệm hữu hạn trên phần vốn góp của mình. Dựa
trên số lượng cổ phần nắm giữ mà Đại hội cổ đông bầu ra hội đồng quản trị, chủ
tịch hội đồng quản trị và ban giám đốc. Giám đốc (Tổng giám đốc có thể là thành
viên HĐQT nhưng cũng có thể là người được thuê ngoài). Giám đốc chịu trách
nhiệm trước Hội đồng quản trị về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty.
 Công ty trách nhiệm hữu hạn( TNHH)
Đây là loại hình công ty mà các thành viên góp vốn phải chịu trách nhiệm giới
hạn trong số vốn mà họ đã góp. Công ty TNHH có hai loại hình chính là công ty
TNHH một thành viên và công ty TNHH nhiều thành viên. Tùy vào lượng vốn góp
của các bên mà xác định chức Chủ tịch hội đồng quản trị.
 Công ty hợp danh
Là loại hình công ty có từ hai thành viên góp vốn tạo nên. Tuỳ vào số vốn góp
của các bên tham gia mà xác định thành viên ban giám đốc. Thành viên tham gia
vào việc điều hành công ty được gọi là thành viên hợp danh. Các thành viên phải
chịu trách nhiệm vô hạn về những nghĩa vụ tài chính của công ty bằng toàn bộ tài
sản của mình, các thành viên không tham gia điều hành công ty được gọi là thành
viên góp vốn, họ chỉ chịu trách nhiệm về những khoản nợ của công ty trong giới


3

hạn phần vốn góp của mình vào công ty. Loại hình công ty này thì hiện nay ở Việt
Nam chưa có công ty chứng khoán nào.
1.1.2.2. Phân loại theo hình thức kinh doanh
Nếu phân chia theo tiêu thức này thì có 6 loại công ty chứng khoán:
 Công ty môi giới: loại công ty này còn được gọi là công ty thành viên vì nó
là thành viên của SGDCK. Công việc kinh doanh chủ yếu của công ty môi giới là
mua và bán chứng khoán cho khách hàng của họ trên SGDCK mà công ty đó là
thành viên.
 Công ty đầu tư ngân hàng: loại công ty này phân phối mới được phát hành

cho công chúng qua việc mua bán chứng khoán do công ty cổ phần phát hành và
bán lại cho công chúng theo giá tính gộp cả lợi nhuận của công ty. Vì vậy, công ty
này còn được gọi là nhà bảo lãnh phát hành.
 Công ty giao dịch phi tập trung: Công ty này mua bán chứng khoán tại thị
trường OTC.
 Công ty dịch vụ đa năng: những công ty này không bị giới hạn hoạt động ở
một lĩnh vực nào của ngành công nghiệp chứng khoán. Ngoài 3 dịch vụ trên, họ còn
cung cấp cho khách hàng dịch vụ tư vấn đầu tư chứng khoán, niêm yết chứng khoán
trên SGDCK, uỷ nhiệm các giao dịch buôn bán cho khách hàng trên thị trường
OTC. Sự kết hợp giữa các sản phẩm và kinhnghiệm của công ty sẽ quyết định các
dịch vụ mà họ có thể cung cấp cho khách hàng.
 Công ty buôn bán chứng khoán: là công ty đứng ra mua bán chứng khoán
với chi phí do công ty tự chịu, công ty này phải cố gắng bán chứng khoán với giá
cao hơn giá mua vào. Vì vậy, loại công ty này hoạt động với tư cách là người uỷ
thác chứ không phải là đại lý nhận uỷ thác.
 Công ty buôn bán chứng khoán không nhận hoa hồng: đây là loại hình công
ty mà theo đó công ty này nhận chênh lệch giá qua việc mua bán chứng khoán, do
đó họ còn được gọi là nhà tạo lập thị trường, nhất là trên thị trường giao dịch OTC.
Các công ty chứng khoán là đối tượng quản lý của các nguyên tắc, quy chế do
Uỷ ban chứng khoán Nhà nước ban hành. Các quy chế này chi phối kinh doanh của
các công ty chứng khoán, kiểm soát họ trong mối quan hệ của các công ty chứng
khoán.
1.1.2.3. Phân loại CTCK theo mô hình tổ chức
Theo mô hình tổ chức, CTCK gồm có:


4

- Mô hình công ty đa năng hoàn toàn
Theo mô hình này, các ngân hàng thương mại được phép tham gia kinh doanh

chứng khoán, kinh doanh bảo hiểm bên cạnh kinh doanh tiền tệ và các hoạt động
kinh doanh khác theo quy định của pháp luật.
Ưu điểm:
• Do kinh doanh nhiều lĩnh vực nên có thể giảm bớt được rủi ro hoạt động
kinh doanh chung, có khả năng chịu được những biến động lớn trên TTCK.
• Tận dụng được thế mạnh về nguồn lực tài chính, về trình độ chuyên môn,
về mạng lưới hoạt động…,tạo động lực cho sự phát triển của CTCK.
Hạn chế:
• Do có thế mạnh về tài chính, chuyên môn nên việc các công ty lớn, các tập
đoàn tham gia kinh doanh chứng khoán có thể gây nên tình trạng lũng đoạn thị
trường nếu vai trò quản lý điều hành thị trường của nhà nước hạn chế.
• Do tham gia nhiều lĩnh vực kinh doanh nên làm giảm tính chuyên môn hóa,
khả năng thích ứng và linh hoạt kém.
• Trong trường hợp TCCK có nhiều rủi ro, các tập đoàn có xu hướng bảo thủ
rút khỏi TTCK dể tập trung kinh doanh ở lĩnh vực khác gây nên tình trạng suy
thoái, tháo chạy khỏi TTCK hoặc đóng băng thị trường.
- Mô hình công ty chuyên doanh:
Theo mô hình này, KDCK do các CTCK độc lập, chuyên môn hóa trong lĩnh
vực chứng khoán đảm nhận.
Mô hình này khắc phục được những hạn chế của mô hình đa năng, tạo điều
kiện cho các CTCK chuyên môn hóa, thúc đẩy sự phát triển TTCK.
Ngày nay với sự phát triển của TTCK, để tận dụng thế mạnh của ngân hàng, của
các tập đoàn kinh tế, tài chính…, các quốc gia thường có xu hướng cho phép các tổ
chức này tham gia hoạt động KDCK, bằng cách thành lập công ty con trực thuộc.
1.1.3. Vai trò của công ty chứng khoán.
Công ty chứng khoán có vai trò đặc biệt quan trọng của thị trường chứng khoán.
Với các chủ thể khác nhau tham gia thị trường thì CTCK đều có vai trò khác nhau.
1.1.3.1. Đối với tổ chức phát hành
Mục tiêu khi tham gia vào thị trường chứng khoán của các tổ chức phát hành
là huy động vốn thông qua việc phát hành các chứng khoán. Vì vậy, thông qua hoạt

động đại lý phát hành, bảo lãnh phát hành, các CTCK có vai trò tạo ra cơ chế huy
động vốn phục vụ các nhà phát hành.


5

Một trong những nguyên tắc hoạt động của thị trường chứng khoán là nguyên
tắc trung gian. Nguyên tắc này yêu cầu những nhà đầu tư và những nhà phát hành
không được mua bán trực tiếp chứng khoán mà phải thông qua các trung gian mua
bán. Các CTCK sẽ thực hiện vai trò trung gian cho cả người đầu tư và nhà phát
hành. Và khi thực hiện công việc này, CTCK đã tạo ra cơ chế huy động vốn cho nền
kinh tế thông qua thị trường chứng khoán.
1.1.3.2. Đối với các nhà đầu tư
Thông qua các hoạt động như môi giới, tư vấn đầu tư, CTCK có vai trò làm
giảm chi phí và thời gian giao dịch, dó đó nâng cao hiệu quả các khoản đầu tư. Đối
với các hàng hóa thông thường, mua bán trung gian sẽ làm tăng chi phí cho người
mua và người bán. Tuy nhiên, đối với thị trường chứng khoán, sự biến đổi thường
xuyên của giá cả chứng khoán cũng như mức độ rủi ro cao sẽ làm cho những nhà
đầu tư tốn kém chi phí, công sức và thời gian tìm hiểu thông tin trước khi quyết định
đầu tư. Nhưng thông qua các CTCK, với trình độ chuyên môn cao và uy tín nghề
nghiệp sẽ giúp các nhà đầu tư thực hiện các khoản đầu tư một cách có hiệu quả.
1.1.3.3. Đối với thị trường chứng khoán
Đối với thị trường chứng khoán, CTCK thể hiện hai vai trò chính:
• Góp phần tạo lập giá cả, điều tiết thị trường
Giá cả chứng khoán do thị trường quyết định. Tuy nhiên, để đưa ra mức giá
cuối cùng, người mua và người bán thông qua các CTCK vì họ không được tham
gia trực tiếp vào quá trình mua bán. Các CTCK là những thành viên của thị trường,
do vậy, họ cũng góp phần tạo lập giá trị thị trường thông qua đấu giá. Trên thị
trường sơ cấp, các CTCK cùng với các nhà phát hành đưa ra mức giá đầu tiên.
Chính vì vây, giá cả của mỗi loại chứng khoán giao dịch đều có sự tham gia định

giá của các CTCK.
Các CTCK còn thể hiện vai trò lớn hơn khi tham gia điều tiết thị trường. Để
đảm bảo những khoản đầu tư của khách hàng và bảo vệ lợi ích của chính mình,
nhiều CTCK đã dành một tỷ lệ nhất định các giao dịch để thực hiện vai trò bình ổn
thị trường.
• Góp phần làm tăng tính thanh khoản của các tài sản tài chính
Thị trường chứng khoán có vai trò là môi trường làm tăng tính thanh khoản
của tài sản tài chính. Nhưng các CTCK mới là người thực hiện tốt các vai trò đó vì
CTCK tạo ra cơ chế giao dịch trên thị trường. Trên thị trường sơ cấp, do thực hiện


6

các hoạt động như bảo lãnh phát hành, chứng khoán hóa, các CTCK không những
huy động một lượng vốn lớn đưa vào sản xuất kinh doanh cho nhà phát hành mà
còn làm tăng tính thanh khoản của các tài sản tài chính được đầu tư vì các chứng
khoán qua đợt phát hành sẽ được mua bán giao dịch trên thị trường thứ cấp. Điều
này làm giảm rủi ro, tạo tâm lý yên tâm cho nhà đầu tư. Trên thị trường thứ cấp, do
thực hiện các giao dịch mua và bán các CTCK giúp người đầu tư chuyển đổi chứng
khoán thành tiền mặt và ngược lại. những hoạt động đó có thể làm tăng tính thanh
khoản của những tài sản tài chính.
1.1.3.4. Đối với các cơ quan quản lý thị trường
Các CTCK có vai trò cung cấp thông tin về thị trường chứng khoán cho các cơ
quan quản lý thị trường. Các CTCK thực hiện được vai trò này bởi vì họ vừa là
người bảo lãnh phát hành cho các chứng khoán mới, vừa là trung gian mua bán
chứng khoán và thực hiện các giao dịch trên thị trường. Một trong những yêu cầu
của thị trường chứng khoán là thông tin cần phải được công khai dưới sự giám sát
của các cơ quan quản lý thị trường. Việc cung cấp thông tin vừa là quy định của hệ
thống luật pháp, vừa là nguyên tắc nghề nghiệp của các CTCK vì CTCK cần phải
minh bạch và công khai trong hoạt động. Các thông tin CTCK có thể cung cấp bao

gồm thông tin về giao dịch mua, bán trên thị trường, thông tin về các cổ phiếu, trái
phiếu và tổ chức phát hành, thông tin về các nhà đầu tư…Nhờ các thông tin này, các
cơ quan quản lý thị trường có thể kiểm soát và chống các hiện tượng thao túng, lũng
đoạn, bóp méo thị trường.
Tóm lại, CTCK là một tổ chức chuyên nghiệp trên thị trường chứng khoán, có
vai trò cần thiết và quan trọng đối với nhà đầu tư, các nhà phát hành, đối với các cơ
quan quản lý thị trường và đối với thị trường chứng khoán nói chung. Những vai trò
này được thể hiện thông qua các nghiệp vụ hoạt động của CTCK.
1.1.4.Nguyên tắc hoạt động của công ty chứng khoán
Hoạt động kinh doanh chứng khoán dựa trên các nhóm điều kiện chủ yếu:
• Nhóm nguyên tắc tài chính
+ Có năng lực tài chính (có đủ vốn theo quy định của pháp luật, cơ cấu vốn
hợp lý), đảm bảo nguồn tài chính trong cam kết với khách hàng và đủ năng lực tài
chính để giải quyết những rủi ro có thể phát sinh trong quá trình kinh doanh.


7

+ Cơ cấu tài chính hợp lý, có khả năng thanh khoản và có chất lượng tốt để
thực hiện kinh doanh với hiệu quả cao.
+ Thực hiện chế độ tài chính theo quy định của nhà nước (thực hiện nghĩa vụ
tài chính với nhà nước, tuân thủ các quy định về tài chính theo pháp luật và thực
hiện báo cáo tài chính đầy đủ trung thực).
+ Phải tách bạch tài sản của mình và tài sản của khách hàng. Không được
dùng vốn, tài sản của khách hàng để làm nguồn tài chính phục vụ kinh doanh của
công ty.
• Nhóm điều kiện về đạo đức
+ Chủ thể kinh doanh chứng khoán phải hoạt động theo đúng pháp luật, chấp
hành nghiêm các quy chế, tiêu chuẩn hành nghề liên quan đến hoạt động kinh doanh
chứng khoán.

+ Có năng lực chuyên môn, có tinh thần trách nhiệm, tận tụy với công việc.
+ Giao dịch trung thực, công bằng, vì lợi ích của khách hàng, đặt lợi ích của
khách hàng lên trên lợi ích của công ty. Trong trường hợp có sự xung đột giữa lợi
ích của công ty và lợi ích của khách hàng phải ưu tiên lợi ích của khách hàng.
+ Cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin cần thiết cho khách hàng, bảo vệ
tài sản của khách hàng, bí mật các thông tin về tài khoản của khách hàng trừ trường
hợp khách hàng đồng ý bằng văn bản hoặc theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà
nước.
+ Không đựơc sử dụng các lợi thế của mình làm tổn hại đến khách hàng và
ảnh hưởng xấu đến hoạt động chung của thị trường, không được thực hiện các hoạt
động có thể làm khách hàng và công chúng hiểu nhầm về giá cả, giá trị và bản chất
của chứng khoán.
+ Không được làm các công việc có cam kết nhận hay trả những khoản thù
lao ngoài khoản thu nhập thông thường.
1.1.5. Các hoạt động cơ bản của công ty chứng khoán.
1.1.5.1. Hoạt động môi giới chứng khoán.
Môi giới chứng khoán là hoạt động kinh doanh chứng khoán trong đó một
công ty chứng khoán đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch chứng khoán
thông qua cơ chế giao dịch chứng khoán hay thị trường OTC mà chính khách hàng
phải chịu trách nhiệm đối với hậu quả kinh tế của việc giao dịch đó của chính mình.


8

Thông qua hoạt động môi giới, các công ty chứng khoán thể hiện rõ chức năng
là nhà tài chính trung gian. Cung cấp dịch vụ môi giới, công ty chứng khoán tạo ra
sự kết nối giữa người bán và người mua, đáp ứng nhu cầu tâm lý của khách hàng
khi cần thiết, khắc phục trạng thái cảm xức quá mức để giúp khách hàng đưa ra
những quyết định tỉnh táo, đem đến cho khách hàng các loại sản phẩm và dịch vụ tài
chính. Thông qua hoạt động nghiên cứu nghiệp vụ, bộ phận môi giới cung cấp cho

khách hàng các báo cáo nghiên cứu và các khuyến nghị đầu tư.
1.1.5.2. Hoạt động tự doanh chứng khoán.
Tự doanh là hoạt động mà công ty chứng khoán tự tiến hành các giao dịch
mua bán các chứng khoán cho mình. Ở nghiệp vụ này các công ty chứng khoán
đóng vai trò là các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán nhằm mục đích thu lợi
cho chính công ty và tự gánh chịu mọi rủi ro từ việc đầu tư của chính mình. Hoạt
động tự doanh của công ty chứng khoán có thể được thực hiện trên thị trường giao
dịch tập trung, hoặc trên thị trường phi tập trung. Trên thị trường giao dịch tập
trung, lệnh giao dịch của các công ty chứng khoán được đưa vào hệ thống và thực
hiện tương tự lệnh giao dịch của các khách hàng và được ưu tiên thực hiện sau lệnh
của khách hàng. Trên thị trường OTC, các hoạt động này có thể được thực hiện trực
tiếp giữa công ty với các đối tác hoạt động thông qua một hệ thống mạng thông tin.
Trong hoạt động môi giới, công ty chỉ thực hiện mua bán hộ khách hàng để
được hưởng phí hoa hồng còn trong nghiệp vụ tự doanh chứng khoán, công ty
chứng khoán kinh doanh chứng khoán bằng chính nguồn vốn của công ty mình.
Điều này đòi hỏi công ty chứng khoán phải có nguồn vốn lớn, có đội ngũ nhân viên
có trình độ chuyên môn có khả năng phân tích và nhận định thị trường, có khả năng
tự quyết cao và nhất là tính nhạy cảm trong công việc.
1.1.5.3. Hoạt động bảo lãnh phát hành chứng khoán.
Bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc tổ chức bảo lãnh giúp tổ chức phát
hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, nhận mua một phần hay
toàn bộ chứng khoán của tổ chức phát hành để bán lại hoặc mua số chứng khoán
còn lại chưa phân phối hết và giúp bình ổn giá chứng khoán trong giai đoạn đầu sau
khi phát hành. Nhờ nghiệp vụ bảo lãnh phát hành của công ty chứng khoán mà tổ


9

chức phát hành sẽ chắc chăn thu được vốn từ đợt phát hành và có kế hoạch sử dụng
vốn sau phát hành thông qua sự tư vấn cua công ty chứng khoán. Qua hoạt động này

công ty chứng khoán sẽ thu phí bảo lãnh.
• Quy trình nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán của CTCK
+ Tổ chức phát hành chứng khoán phải gửi yêu cầu bảo lãnh phát hành đến
CTCK. CTCK có thể sẽ ký hợp đồng tư vấn để tư vấn cho tổ chức phát hành về loại
chứng khoán cần phát hành, số lượng chứng khoán cần phát hành, định giá chứng
khoán và phương thức phân phối chứng khoán đến các nhà đầu tư thích hợp. Để
được phép bảo lãnh phát hành, CTCK phải đệ trình một phương án bán và cam kết
bảo lãnh lên UBCKNN. Khi các nội dung cơ bản có thể trực tiếp ký hợp đồng bảo
lãnh hoặc thành lập tổ hợp bảo lãnh để ký hợp đồng với tổ chức phát hành.
+ Khi UBCKNN cho phép phát hành chứng khoán và đến thời hạn giấy phép
phát hành có hiệu lực, CTCK thực hiện phân phối chứng khóan.
Các hình thức phân phối chứng khoán chủ yếu là:
• Bán riêng cho các tổ chức đầu tư tập thể, các quỹ đầu tư, quỹ bảo hiểm, quỹ
hưu trí.
• Bán trực tiếp cho các cổ đông hiện thời hay những NĐT có quan hệ với tổ
chức phát hành.
• Bán rộng rãi ra công chúng.
Đến đúng ngày theo hợp đồng, công ty bảo lãnh phát hành phải giao tiền bán
chứng khoán cho các tổ chức phát hành. Số tiền phải thanh toán là giá trị chứng
khoán phát hành trừ đi phí bảo lãnh.
1.1.5.4. Hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán.
Tư vấn tài chính và đầu tư chứng khoán là dịch vụ mà công ty chứng khoán
cung cấp cho khách hàng trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, tái cơ cấu tài chính,
chia, tách, sáp nhập, hợp nhất doanh nghiệp và hỗ trợ doanh nghiệp trong việc phát
hành và niêm yết chứng khoán. Trong hoạt động tư vấn , công ty chứng khoán cung
cấp thông tin, cách thức đầu tư, thời điểm đầu tư và quan trọng nhất là loại chứng
khoán đầu tư phù hợp với khách hàng của mình. Thông thường hoạt động tư vấn
đầu tư chứng khoán luôn gắn liền với các hoạt động nghiệp vụ khác như môi giới ,
bảo lãnh phát hành.

10

 Nguyên tắc của hoạt động tư vấn
+ Không đảm bảo chắc chắn về giá trị của chứng khoán: Giá trị của chứng
khoán là tổng hợp quan niệm của các nhà đầu tư về loại chứng khoán đó, do vậy nó
có thể thay đổi liên tục cùng với những thay đổi trong nhận định của các nhà đầu tư.
+ Luôn nhắc nhở khách hàng: những lời tư vấn của mình có thể là không
hoàn toàn chính xác và khách hàng cần biết rằng nhà tư vấn sẽ không chịu trách
nhiệm về những thiệt hại kinh tế do lời khuyên đưa ra.
+ Không được dụ dỗ, mời chào khách hàng mua hay bán một loại chứng
khoán nào đó, những lời tư vấn phải được xuất phát từ những cơ sở khách quan là
phân tích sự tổng hợp một cách logic, khoa học.
Thông thường, hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán gắn liền với các nghiệp
vụ khác như môi giới, bảo lãnh phát hành. Và nhà tư vấn cũng không phải chịu
trách nhiệm về hậu quả từ các quyết định của nhà đầu tư. Tùy vào loại hình tư vấn
và thông tin nhà tư vấn cung cấp cho khách hàng mà khách hàng có thể phải trả các
khoản phí.
1.1.5.5. Các nghiệp vụ khác
 Hoạt động tín dụng.
Đây là một hoạt động thông dụng tại các thị trường chúng khoán phát triển.
Các hoạt động này bao gồm cho vay ký quỹ, cầm cố chứng khoán, cho vay ứng
trước tiền bán chứng khoán, ứng trước tiền cổ tức.
Rủi ro xảy ra đối với công ty chứng khoán là chứng khoán thế chấp có thể bị
giảm giá tới mức giá trị của chúng thấp hơn gia strij khoản vay ký quỹ. Vì vậy, khi
cấp khoản vay cầm cố, công ty chứng khoán phải có những nguyên tắc riêng để
đảm bảo thu hồi vốn và tránh tập trung quá mức vào một khách hàng hay một loại
chứng khoán nhất định như việc quy định hạn mức tối đa mà một hợp đồng được
phép vay cũng như tỷ lệ cầm cố so với giá trị của chứng khoán tại thời điểm cầm cố.
Hoạt động này thường đi kèm với hoạt động môi giới trong một công ty chứng

khoán.


11

 Lưu ký chứng khoán.
Lưu ký chứng khoán là việc lưu trữ bảo quản chứng khoán hộ khách hàng
thông qua các tài khoản lưu ký chứng khoán mà khách hàng mở tại công ty.
Đây là quy định bắt buộc trong giao dịch chứng khoán bởi vì các chứng khoán
giao dịch trên thị trường tập trung hay thị trường OTC là hình thức giao dịch dưới
các bút toán ghi sổ. Khi thực hiện dịch vụ lưu ký chứng khoán công ty sẽ thu được
phí lưu ký, phí gửi, phí rút và phí chuyển nhượng chứng khoán. Việc lưu ký chứng
khoán là hình thức bắt buộc đầu tiên trước khi công ty thực hiện niêm yết trên sàn
giao dịch tập trung hay phi tập trung. Sau khi thực hiện lưu ký chứng khoán cho
khách hàng, công ty tiến hành tái lưu ký tại Trung tâm lưu ký chứng khoán.
Thông qua hoạt động lưu ký chứng khoán, công ty chứng khoán cũng thực
hiện luôn các quyền liên quan đến chứng khoán như: quyền nhận cổ tức bằng tiền,
nhận cổ tức bằng cổ phiếu, phát hành cổ phiếu thường, quyền mua cổ phiếu phát
hành thêm, chuyển nhượng quyền mua cổ phiếu phát hành thêm.
 Quản lý cổ tức thay khách hàng
Xuất phát từ việc lưu ký chứng khoán cho khách hàng, CTCK cũng thực hiện
luôn việc nhận cổ tức/trái tức hộ khách hàng từ tổ chức phát hành. Khi thực hiện
lưu ký hộ chứng khoán cho khách hàng, CTCK phải tổ chức theo dõi tình hình thu
lãi chứng khoán khi đến hạn để thu hộ rồi gửi báo cáo cho khách hàng.
Ngoài các nghiệp cụ kể trên, công ty chứng khoán còn có thể thực hiện một số
hoạt động khác như cho vay chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư, kinh doanh bảo
hiểm...
→ Hoạt động của các CTCK trên thị trường chứng khoán vô cùng đa dạng,
phụ thuộc vào sự phát triển của thị trường. Nghiệp vụ của CTCK thực hiện theo đó
cũng phong phú, vừa có sự tách biệt đồng thời phải gắn kết, thúc đẩy lẫn nhau cùng

phát triển và hoàn thiện. Trong đó hoạt động môi giới đóng vai trò vô cùng quan
trọng trong sự tồn tại của CTCK.


12

1.2. Những vấn đề cơ bản về hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty
chứng khoán
1.2.1. Khái niệm về hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty chứng
khoán
Kinh doanh là việc thực hiện một số hoặc thực hiện tất cả các công đoạn của
quá trình đầu tư sản xuất đến tiêu thụ hoặc thực hiện dịch vụ trên thị trường nhằm
mục đích sinh lời. Các doanh nghiệp quan tâm nhất chính là vấn đề hiệu quả kinh
doanh. Sản xuất kinh doanh có hiệu quả giúp cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển.
Hiểu theo mục đích cuối cùng thì hiệu quả kinh doanh đồng nghĩa với phạm trù lợi
nhuận, là hiệu số giữa kết quả thu về với chi phí bỏ ra để đạt kết quả đó. Hiệu quả
hoạt động sản xuất kinh doanh cao hay thấp phụ thuộc vào trình độ tổ chức sản xuất
và quản lý của mỗi doanh nghiệp.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là phạm trù kinh tế, gắn với cơ chế thị truongf
có quan hệ với tất cả các yếu tố trong quá trình sản xuất kinh doanh như: lao động,
vốn, máy móc, nguyên vật liệu… nên doanh nghiệp chỉ có thể đạt được hiệu quả
cao khi việc sử dụng các yếu tố cơ bản của quá trình kinh doanh có hiệu quả. Khi đề
cập đến hiệu quả kinh doanh nhà kinh tế dựa vào từng góc độ xem xét để đưa ra các
định nghĩa khác nhau.
Đối với các doanh nghiệp để đạt được mục tiêu sản xuất kinh doanh cần phải
chí trọng đến điều kiện nội tại, phát huy năng lực hiệu quả của các yếu tố sản xuất
và tiết kiệm mọi chi phí yêu cầu của việc nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh là
phải sử dụng các yếu tố đầu vào hợp lý nhằm đạt được kết quả tối đa và chi phí tối
thiểu. Tuy nhiên để hiểu rõ bản chất của hiệu quả cũng cần phân biệt khái niệm hiệu
quả và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ta có thể rút ra khái niệm về hiệu quả như sau: “Hiệu quả là sự so sánh kết
quả đầu ra và yếu tố nguồn lực đầu vào”. Sự so sánh đó có thể là sự so sánh tương
đối và so sánh tuyệt đối. Kết quả đầu ra thường được biểu hiện bằng doanh thu, lợi
nhuận. Yếu tố nguồn nhân lực đầu vào là lao động, chi phí, tài sản và nguồn vốn.
Bên cạnh đó người ta cũng cho rằng “Hiệu quả kinh doanh là phạm trù kinh tế
theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các nguồn lực và trình độ chi phí nguồn
lực đó trong quá trình sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh”. Hiệu quả sản


13

xuất kinh doanh ngày càng trở lên quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế và là chỗ
dựa cơ bản để đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế của doanh nghiệp trong từng
thời kỳ.
Thực chất, khái niệm hiệu quả hoạt độnglà phản ánh mặt chất lượng của các
hoạt động, phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực để đạt được các mục tiêu xác
định. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động của CTCK thường xảy ra một số xung
đột về lợi ích giữa các chủ thể. Vì vậy, hiệu quả hoạt động của CTCK chính là đảm
bảo và cân đối lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường nhằm đạt hiệu quả cao
nhất đối với nền kinh tế và sự phát triển của thị trường chứng khoán. Hiệu quả hoạt
động của CTCK được thể hiện trên các phương diện sau:
- Đối với nhà đầu tư:
Xuất phát từ quyền lợi của khách hàng, hiệu quả hoạt động của CTCK là công
ty giúp các nhà đầu tư thực hiện các khoản đầu tư một cách hiệu quả thông qua các
hoạt động tư vấn, môi giới, quản lý danh mục đầu tư từ đó làm giảm chi phí và thời
gian giao dịch cho khách hàng. Điều này có nghĩa là công ty thực hiện đầu tư cho
khách hàng hay tư vấn đầu tư cho khách hàng giúp khách hàng đạt được lợi nhuận
như mong muốn.
- Đối với tổ chức phát hành
Xuất phát từ yêu cầu của tổ chức phát hành, hiệu quả hoạt động của CTCK

được đánh giá thông qua hoạt động đại lý phát hành, bảo lãnh phát hành có khả
năng tạo ra cơ chế huy động vốn phục vụ cho các nhà phát hành. Đồng thời thông
qua nghiệp vụ tư vấn củamình, các CTCK có thể giúp các tổ chức phát hành nhanh
chóng huy động vốn một cách tối ưu.
- Đối với cơ quan quản lý thị trường
Xuất phát từ quan điểm của các nhà quản lý thị trường, công ty chứng khoán
được coi là hoạt động hiệu quả khi công ty cung cấp thông tin một cách đầy đủ
chính xác cho cơ quan quản lý thị trường. Bao gồm thông tin về các giao dịch mua
bán trên thị trường, thông tin về các nhà đầu tư,… giúp các cơ quan quản lý nắm bắt
được tình hình thị trường từ đó đưa ra những giải pháp điều tiết và bình ổn thị
trường một cách hiệu quả.
- Đối với CTCK


14

Xuất phát từ mục tiêu của chủ sở hữu công ty, một công ty chứng khoán được
coi là hoạt động hiệu quả khi công ty thực hiện được tối đa hóa giá trị tài sản của
chủ sở hữu. Với mục tiêu này nhiều công ty chứng khoán đã nhận ra sự cần thiết
của việc nâng cao tính hiệu quả trong kinh doanh chứng khoán. Điều này có nghĩa
là làm giảm các chi phí hoạt động và tăng năng suất lao động trên cơ sở tự động hóa
và nâng cao trình độ nhân viên.
Như vậy hiệu quả hoạt động của công ty chứng khoán được đánh giá trên
nhiều mặt trong đó có khả năng dự đoán, phân tích và công bố thông tin. Công ty có
dự đoán và phân tích được xu hướng thị trường tốt thì mới có thể tạo ra lợi nhuận
cho công ty, thực hiện đầu tư giúp khách hàng một cách hiệu quả. Bên cạnh đó cơ
quan quản lý thị trường có thể kiểm soát được mọi hoạt động của công ty chứng
khoán. Hiệu quả hoạt động của công ty chứng khoán nói cụ thể hơn chính là lợi
nhuận mang lại cho chủ sở hữu, đồng thời mang lại sự an toàn, ổn định và phát triển
của thị trường.

1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty
chứng khoán.
1.2.2.1. Nhóm các chỉ tiêu định tính
Chỉ tiêu định tính để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh là những chỉ tiêu
không thể lượng hóa được bằng con số. Chỉ tiêu này thường được đánh giá bởi thị
trường, các nhà phân tích, đặc biệt là khách hàng. Những chỉ tiêu định tính thường
được nói đến ở công ty chứng khoán là:
- Sự phát triển, mức độ chuyên nghiệp của sản phẩm dịch vụ
Sự phát triển, mức độ chuyên nghiệp của sản phẩm dịch vụ hay còn gọi là chất
lượng của sản phẩm dịch vụ. Chất lượng sản phẩm dịch vụ nói lên tính chất, công
năng, độ bền, tính hữu dụng của sản phẩm, dịch vụ, chính là nói về một thực thể sản
phẩm nhất định thông qua các tiêu chí đo lường cụ thể. Nếu muốn thu hút khách
hàng, muốn nâng cao hiệu quả hoạt động thì công ty chứng khoán phải tạo được
nhận thức mạnh về chất lượng trong tâm thức nhà đầu tư.
- Năng lực quản trị, điều hành hoạt động kinh doanh:
Năng lực quản trị kinh doanh cho thấy được năng lực quản lý, điều hành của
ban lãnh đạo của công ty chứng khoán. Ban lãnh đạo chính là bộ não của toàn công
ty chứng khoán, một bộ não hoạt động tốt thì cả công ty mới được vận hành theo


15

đúng hướng và theo đúng mục tiêu đề ra. Trong môi trường cạnh tranh thì phản ứng
nhanh là vũ khí lợi hại nhất, đội ngũ lãnh đạo tài ba, có năng lực, có tầm nhìn sẽ có
đưa được những chiến lược, chính sách và định hướng hoạt động phù hợp cho công
ty thể hiện sự sự phản ứng nhanh nhạy của công ty với mỗi biến động của thị trường
và động thái của đối thủ cạnh tranh, giúp công ty không bị chậm chân trong cạnh
tranh,nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Ban lãnh đạo đôi khi cũng là hình ảnh đại diện cho công ty trong lòng nhà đầu
tư, đội ngũ lãnh đạo với danh tiếng và trình độ chuyên môn tốt sẽ tạo dựng được sự

tin tưởng ở nhà đầu tư vào chất lượng hoạt động của công ty chứng khoán, vì thế để
tạo ra ưu thế cạnh tranh để tồn tại và phát triển.
- Uy tín hoạt động của công ty
Theo thời gian, số lượng công ty chứng khoán càng nhiều, và sẽ còn tiếp tục
tăng trong thời gian tới, sự cạnh tranh giữa các công ty chứng khoán càng trở nên
quyết liệt, gay gắt hơn mà yếu tố quan trọng nhất là chỗ đứng của công ty chứng
khoán trong lòng nhà đầu tư. Do vậy, có thể thấy là uy tín đóng vai trò quyết định
tới sự thành bại trong cuộc chiến để khẳng định sự tồn tại và sức mạnh của công ty
chứng khoán. Cùng một sản phẩm dịch vụ trên thị trường, công ty chứng khoán nào
uy tín hơn sẽ có nhiều cơ hội để mở rộng hoạt động và phát triển dịch vụ, chiếm
lĩnh được thị trường hơn công ty chứng khoán khác. Yếu tố này đòi hỏi các công ty
chứng khoán phải giữ vững và không ngừng nâng cao uy tín của công ty, uy tín
chính là hình ảnh của công ty chứng khoán cũng như các doanh nghiệp khác và tài
sản vô hình này có thể làm cho giá trị sổ sách và giá trị thị trường của cổ phiếu
chênh lệch từ 30% đến 70%.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt thì các chỉ tiêu định
tính để đánh giá hiệu quả kinh doanh của các công ty càng có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng. Khi một công ty đạt được những tiêu chuẩn định tính cũng đồng nghĩa với
việc tình hình kinh doanh của công ty rất có hiệu quả, có vị thế cạnh tranh cao trên
thị trường và đạt được các tiêu chuẩn định lượng.
Chỉ tiêu định tính và chỉ tiêu định lượng có mối quan hệ mật thiết với nhau.
Chỉ tiêu định lượng là cơ sở để đạt được chỉ tiêu định tính, ngược lại chỉ tiêu
định tính tác động trở lại để hoạt động kinh doanh của công ty thêm hiệu quả.
1.2.2.2. Nhóm các chỉ tiêu định lượng


16

* Các chỉ tiêu đánh giá về hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán
Chênh lệch tăng doanh thu

Mức độ tăng
doanh thu( % )

năm nay và năm trước
Doanh thu năm trước

=

x

100%

Doanh thu hoạt động kinh doanh chứng khoán gồm: doanh thu hoạt động tự
doanh, doanh thu cung cấp dịch vụ môi giới, doanh thu bảo lãnh phát hành chứng
khoán, doanh thu từ tư vấn đầu tư chứng khoán, doanh thu khác từ cho thuê tài sản,
cung cấp thông tin chứng khoán,…
Chỉ tiêu này đánh giá về mức độ tăng trưởng doanh thu cho CTCK. Nó còn có
thể tính cho từng loại hoạt động như hoạt động môi giới, tự doanh, bảo lãnh phát
hành chứng khoán, tư vấn đầu tư,…
- Chỉ tiêu tỷ lệ chi phí hoạt động
Tỷ lệ chi phí hoạt động là một trong những chỉ tiêu thể hiện khả năng cạnh
tranh của công ty chứng khoán thông qua việc khống chế các chi phí ở mức hợp lý
mà vẫn đảm bảo hiệu quả kinh doanh.

Chi phí hoạt động kinh doanh
Tỷ lệ % chi phí hoạt
động

=

chứng khoán trong kỳ
Doanh thu thuần kinh doanh

x

100%

chứng khoán trong kỳ
Tỷ lệ chi phí hoạt động cho biết để có 1 đồng doanh thu thuần từ hoạt động
kinh doanh chứng khoán thì phải bỏ ra bao nhiêu đồng chi phí hoạt động kinh
doanh chứng khoán trong kỳ.
Tỷ lệ chi phí cao hay thấp ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh và ảnh hưởng đến
lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán.
Chi phí hoạt động kinh doanh chứng khoán bao gồm:
+ Khoản lỗ bán chứng khoán tự doanh.
+ Các khoản chi phí thực tế phát sinh liên quan đến thực hiện các hoạt động
dịch vụ chứng khoán như hoạt động môi giới chứng khoán, bảo lãnh, đại lý phát
hành chứng khoán, hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán và các hoạt động khác.
+ Chi phí hoạt động tài chính khác như trả lãi trái phiếu , trả lãi tiền vay
* Chỉ tiêu sinh lời


17

Các chỉ tiêu sinh lời là cơ sở quan trọng để đánh giá kết quả hoạt động kinh
doanh một thời kỳ nhất định, là đáp số cuối cùng của hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty chứng khoán và còn là một luận cứ quan trọng để các nhà hoạch
định đưa ra các quyết định tài chính trong tương lai của công ty.
- Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu
Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận

Lợi nhuận sau thuế
x
100%
Doanh thu thuần
sau thuế trên doanh thu
Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu phản ánh một đồng doanh thu mà
=

công ty chứng khoán thực hiện trong kỳ đạt được bao nhiêu đồng lợi nhuận sau
thuế. Chỉ tiêu này thể hiện hiệu quả kinh doanh của công ty chứng khoán.
Lợi nhuận trước thuế thu nhập của hoạt động kinh doanh chứng khoán là số
chênh lệch giữa doanh thu thuần với chi phí hoạt động kinh doanh chứng khoán và
chi phí quản lý doanh nghiệp.
Lợi nhuận sau thuế thu nhập được xác định như sau:
LNST thu nhập= LNTT thu nhập – Thuế thu nhập phải nộp trong kỳ
Hoặc:
LNST thu nhập= LNTT thu nhập x ( 1- Thuế suất thuế TNDN)
Lợi nhuận là chỉ tiêu đánh giá khả năng kinh doanh của công ty có hiệu quả
hay không. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu càng cao thì chứng tỏ khả năng sinh lời
của hoạt động kinh doanh của công ty càng tốt.
1.3.Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của công
ty chứng khoán
1.3.1 Các nhân tố khách quan
Kinh nghiệm của các công ty cũng như các nghiên cứu chỉ ra rằng các tác
động của môi trường gây ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và khả năng sinh lợi của
mỗi công ty.
Cơ hội là một điều kiện từ môi trường bên ngoài mà nếu được khai thác sẽ
giúp công ty thực hiện được sự sáng tạo giá trị. Đe dọa là một điều kiện trong môi
trường có thể cản trở các nỗ lực của công ty trong việc sáng tạo gía trị. Các đe dọa

phát sinh khi những điều kiện môi trường bên ngoài gây nguy hiểm cho tính toàn
vẹn và khả năng sinh lợi của hoạt động kinh doanh trong công ty.
- Môi trường kinh tế


18

Trạng thái của môi trường kinh tế vĩ mô xác định sự lành mạnh, thịnh vượng
của nền kinh tế, nó luôn gây ra những tác động đến các doanh nghiệp và các ngành.
Vì thế, doanh nghiệp phải nghiên cứu môi trường kinh tế để nhận ra các thay đổi,
các khuynh hướng và các hàm ý chiến lược của họ.
Môi trường kinh tế chỉ bản chất và định hướng của nền kinh tế trong đó doanh
nghiệp hoạt động. Các ảnh hưởng của nền kinh tế đến một công ty có thể làm thay
đổi khả năng tạo giá trị và thu nhập của nó. Bốn nhân tố quan trọng trong môi
trường kinh tế vĩ mô đó là tỷ lệ tăng trường của nền kinh tế, lãi suất, tỷ giá hối đoái,
và tỷ lệ lạm phát.
Tăng trường kinh tế dẫn đến sự bùng nổ về chi tiêu của khách hàng, vì thế có
thể đem lại khuynh hướng thoải mái hơn về sức ép cạnh tranh trong một ngành.
Ngược lại, suy giảm kinh tế sẽ dẫn đến sự giảm chi tiêu của người tiêu dùng, và do
đó làm tăng sức ép cạnh tranh.
Mức lãi suất có thể tác động đến nhu cầu về sản phẩm của công ty. Lãi suất là
một nhân tố quan trọng khi khách hàng phải vay mượn để tài trợ cho hoạt động mua
sắm, sử dụng các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ này.
Tỷ giá hối đoái xác định giá trị đồng tiền các quốc gia với nhau. Sự dịch
chuyển của tỷ giá hối đoái có tác động trực tiếp lên tính cạnh tranh của các công ty
trong thị trường toàn cầu.
Lạm phát có thể làm giảm tính ổn định của nền kinh tế, làm cho nên fkinh tế
tăng trưởng chậm hơn, lãi suất cao hơn, các dịch chuyển hối đoái không ổn định.
Nếu lạm phát tăng, việc lập kế hoạch đầu tư trở nên mạo hiểm. Đặc tính then chốt
của lạm phát là nó gây khó khăn cho các sự kiến về tương lai. Tình trạng đầu tư cầm

cự của các công ty trong trường hợp lạm phát tăng sẽ làm giảm các hoạt động kinh
tế, cuối cùng đẩy nền kinh tế đến chỗ trì trệ. Như vậy, lạm phát cao là một đe dọa
đối với công ty.
- Môi trường công nghệ
Với một không gian lan tỏa và đa dạng, các thay đổi công nghệ tác động lên
nhiều bộ phận của xã hội. Các tác động này chủ yếu thông qua các sản phẩm, quá
trình công nghệ, và vật liệu mới. Phân đoạn công nghê bao gồm các thể chế, các


19

hoạt động liên quan đến việc sáng tạo ra các kiến thức mới, chuyển dịch các kiến
thức đó đến các đầu ra, các sản phẩm, các quá trình và các vật liệu mới.
Một trong những tác nhân quan trọng nhất của sự thay đổi công nghệ đó là nó
có thể tác động lên chiều cao của rào cản nhập cuộc và định hình lại cấu trúc ngành
tận gốc rễ. Trên thực tế, Internet biểu hiện một thay đổi công nghệ chủ yếu, và nó
xuất hiện để mở đường cho quá trình hủy diệt sáng tạo trải rộng trong nhiều ngành.


20

- Môi trường đặc thù
Môi trường đặc thù thường bao gồm các yếu tố tác động đến hoạt động kinh
doanh của công ty chứng khoán một cách trực tiếp và rõ rệt hơn. Hơn nữa, đối với
các yếu tố này, công ty chứng khoán có thể tác động hoặc kiểm soát chúng ở một
mức độ nhất định. Thuộc về môi trường đặc thù có các yếu tố như khách hàng, các
hãng cạnh tranh và sự kiểm tra, giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước đối với
công ty chứng khoán. Hiện nay, kinh doanh phải thỏa mãn nhu cầu phong phú, đa
dạng mặt khách hàng. Khách hàng là yếu tố quyết định đến đầu ra đối với sản
phẩm, dịch vụ của công ty chứng khoán. Khách hàng của công ty chứng khoán có

thể là các nhà phát hành, các nhà đầu tư, họ có thể là khách hàng hiện tại cũng có
thể là khách hàng tiềm năng trong tương lai.
- Ảnh hưởng của thị trường chứng khoán
TTCK có ảnh hưởng tới chuyên môn, sản phẩm, dịch vụ và khả năng thu lợi
nhuận của công ty chứng khoán. Thị trường chứng khoán càng phát triển thì càng có
khả năng tạo thêm các công vụ tài chính và đa dạng hóa dịch vụ, qua đó các công ty
chứng khoán có thêm các cơ hội thu lợi nhuận và ngược lại, khi thị trường chứng
khoán kém phát triển thì các công ty chứng khoán không có điều kiện tạo thêm sản
phẩm, dịch vụ dẫn đến khả năng thu lợi nhuận bị hạn chế.
1.3.2 Các nhân tố chủ quan.
- Tiềm lực tài chính
Đây cũng là một trong những nhân tố chính ảnh hưởng đến hoạt động kinh
doanh chứng khoán của CTCK. Một công ty muốn hoạt động hiệu quả phải có một
tiềm lực tài chính đủ mạnh cho phép công ty mở rộng quy mô hoạt động, đa dạng
hóa hoạt động, tối thiểu hóa chi phí để tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro
trong hoạt động của công ty. Tiềm lực tài chính của công ty chứng khoán không chỉ
là số vốn hiện có mà còn thể hiện ở khả năng khai thác và sử dụng các nguồn lực tài
chính trong và ngoài công ty để phục vụ cho chiến lược phát triển của công ty.